Y Brython

Sn SMad! ym Mansainjon. Conhadon y Su! Nesat. I Y METHOD1STIAID CALFINAIDD M08S SIDE—10.30 a 6.30, R M Jones, Gtasgoed (Arfon) PB?DLETOX—10.30. E W Robert, 6 R W,Iriams HEYWOOD 8T—10.30 D Jones Hughea. Boot)e, SEW Roberts VtCTOMA Px—10.30 R.ViHti&ms 6 D J Hughes LEISH—10.30 a 6 WARMKerof—10.30 a 6, FARNWOMH—10-30 a 9 EAMBSTOWN—10.45 a 5..ao, ASHTON-UNDBR-LYKE—10.45 a 6.30, K<CH.WTB UNDEBOL ECCLB8—11 a 6.30, YR ANNIByjfWYR CNeStTOK RB—10.30 M Uewelyn, 6.15, E Roberts <Tegfryn),Bryateg BOOT? Sr—10.30 E Robert". 6,15, M Deweiyn QUEJ<JN'8 ROAD—10.30 a 6.m JLa DUNCA.N ST, SALPORD.10.30a 6.15 J Morris ø.LtI:>iWOOD-lO;SOa6.15 P 0 Davies, Crewe Y WESLRAin DBWt SA-xT-10.30 D. R. Rogers 6 J Fetix NoRBB—10 30 J D Owen 6. D R. Roger:; SEMN—10.30 J Felix 6 T Hean Evana. BKCl.AH—2.30 T Hean Evans 6 W G Jonea CALFANA—10.30, 6. H Roberts WEA8TE—10.30, W G Jones 6.30. J S WHHama Y BEDYDDWYR PP. MNDLOttC ST.—10.30 a 6, J H Hnghea LoNOSMHT—10.30 a 6.30, Pregeth RoBix's LAXE, SUTTOX—10.30 a 5.30 F MILTVYR CLWYFED-IG.-Gwneir ymdrechion teilwng i ofalu am y milwyr Cymreig olwyfedig yn ysbytai'r cylch. Doa.Uwn fod tua phum cant o nlwyr cysyltt- tedtg a'r cormuoedd Cymreig yn a,wr yn Heat- on P&rk, a dywodir fod tua banner ca.nt o leia.1 ohonynt yn siarad Cymraeg. Penodwyd y Parch. E. Wyn Roberts yn gaplan iddynt, ? chynhelir gwasanaeth Cymraeg am naw ar gloch y bore bob Sul, yn ystafell y Gwyr Ieuainc Cristnogol. Ymdrecha'r eglwysi hef- yd gael y dynion ieuainc i'r gwahanol addol- dai, a dungosir caredigrwydd nmwr atynt. Ffurnwyd pwyllgor canolog i ofalu f,m y gwaith y Parch. J. R. Hughes yn gadeirydd, a.'r Parch. Robert Williams a Mr. D. Lloyd Roberts yn ysgrifenyddiou. Hefyd mae tri o bwyllgorau adrannol yn gofalu am ulwvr clwyfodig amrywiol ysbytai y dref cour fod un adran wedi cael elw da oddiwrth y to a'r cyngerddafubeth'amseryn ol ym Moss Side, heblaw diddori'r clwyfedigion. Mae'r ddau bwy Ugor arall yn trofnu rhywbeth cySelyb, a /:hyngerdd i'r amcan teilwng i'w gynnal y Satdwrn nosaf yn ysgoldy cape! PCLdleton. DoaHwn fod y chwiorydd hefyd yn ymweled yn gyaon a'r clwyfodigion. D Y.,UA ICH IVI L YTH YR !-NVol,3 dcly iyniad o lythyr y diweddar Breifat Huw Parry, a dderbyniodd Mr. D. E. WilHams, Moss Side mae hwn, fel pob Mythyr aTall a ysgrifennodd, yn dangos ei allu meddyliol eithriadbl a'i asbri obeithiol. Prisiai dderbyn Hythyrau, a gondiai nad atebai hnv-ynt i gyd, a dyma ei ddull of o ddweyd "I often go with the pad to tho reading room to writo but seldom come out with the weight of a letter off my mind. I am challenged to a game of chess, a challenge which I can seldom refuse, and this will keep me so thoughtful, as a friend remarked, as if I was planning the downfall of Germany. This is accountable for many a cloud over my features when there is no letter amongst the large heap I observe. What acts more than any other of the per- suasions to write is the sense of loneliness I feel when I do not get a letter for a few days." O'r gwersyll lie yr oedd, taflodd olwg ar y rhyfel a'i ehanlyniadau, gan ei disgrino megis ymladdfa rhwng drygioni a daioni, fel hyn The devil seems very apparent these days, and it is not without -cause that there is much talk of vice, evil, and 'cruel wrongs and hatred that is what seems uppermost. Yet there is much good about unforseen and unsuspected, it springs out hare and there like a sprig of green just peep- ing through fallen leaves, and makes a thoughtful person wonder how much more lies underneath, and gives us hope, amongst a crumpled down world of death, that life lies underneath the dead leaves, and that in God's own time the winter clouds will turn into spring showers, and when the sun shines alain there will be wonder and delight when it shows a new green world. We all anticipate and expect hard work after so much havoc, but life is nothing if it is not hard work, and I believe that the greatest satisfaction to all good people will be to find the devil in shame, and a.11 his work outmanouvered and turned into a complete crushing downfall. We are confronted with great difficulties, but I am glad that out motto is, Victory or Death and I am confident it will be victory. We must realize our danger, but let it do nought but strengthen our determination. The army is out to win or die-cheerfully. There is no doubt to be but one determined spirit of Must. I shall feel any personal consequence lightly if we have a final and real victory, and am contented to die with our moral principles if that must be but to live without accom- plishing what wo set out to do would be to live .in shame of the country I feel so proud of. The army alone can never win but, with God and the country at its best it will- and we shall." y CWIIWL DC/.—Ar y Sul, Chwefrol 20, bu farw Owen Roberts, Cowesby Street, Moss Side, yn 59 oed, ao a gladdwyd yn y Southern y dydd lau dilynol. Treuliodd ran fwyaf ei oesyn y dref hon, gan fagu tyaid o blant. Yr oedd yn aolod yn eglwys Moss Side. Gwr tawel, addfwyn a diabsen oedd dioddefodd hir nychtod cyn cyrraedd yr adwy olaf. Gwr y tywydd teg hyd yn oed yn ei dywydd g&rw oedd ef. Prudd iawn yn yr amgylchiad hwn yw'r Saith fod merch iddo, Mrs. Prank Davies, wedi ei symud trwy angau, yn annis- gwyliadwy, lonawr 20. Nid oedd hi ond 28 oed, a gadawodd dri o blant, yr ieuengaf yn naw niwrnod oed pan wahanwyd hwy. Gwnaod crybwylliad tyner a theimladwy am' hyn yn rhifyn presennol y Mynegydd. Chwerwed yw gond a hiraeth Mrs. Roberts a gweddill y teulu yn y ddrycin fawr. BIN crNLLtW NjBtFyDD NI.-Mae Cyfarfod Misol Manceinion wedi dyfeisio cyn- llun i gynnal y weinidogaeth, trwy holl gylch Cymdeithasfa'r Gogledd, ac yn ei awgrymu fel y modd mwyaf llwyddiannus i sierhau;ClOO y nwyddyn i bob bugail, a gweinidoga-eth gyson yn yr holl oglwysi. Trofnwyd ystad. egau manwl i egluro y cynllun, aIr sut y gellir gwneud i tyny'r arian. Awgrymir diddymu y casglicdau arferol at y Gronfa Gynorthwrol,. y Genhadaeth Gartrefol, a'r Achosion Seisnig ac yn an lie fod pob aelod yn yr eglwysi i gael eu trethu yn ol swilt yr aelod. Hyderwn y caiS Mancemion y clod am sylfaenu cynllun boddhaol ond dichon y cyfyd llawer cwest- iwn caled tebyg i hyn A gaiff yr aelodau ystyriaeth a llsis yp y cynllun ? A fyddant hwy fodlon, tybed ? A gaiff pob eglwys fach ei gweinidog ei hun? Faint fydd cyflog bugail dwy neu dair oglwys ? A ddaw y fugeiUaeth yn orfodaeth ? M'ete swyn i ni yma mewn gwylio camre'r mudiad hwn, canys y nic.a ei siwI"no'n faith.

Dwyowf o anghofio'f bvA SvNiAD No! yw'r syniad hwnnw mai'r ffordd oreu ennill y Rhyfel ydyw cau pob fFrwd o ddiddanwch a cheisio sobri a dwyshau'r bob! drwy eu gorfodi i ymgroesi rhag pob Mawcnydd nes y bo'r Armagedon fawr ar ben. Yn hytrach o lawer, y mae ambel! iygedyn o fwyniant yn gymorth i'r enaid angho6o'i hun a chasglu nerth i ymladd ymlaen heb ballu a thuchan. Dyna amcan y recitallwyddiannus tuhwnt a roddodd Madame Gladys WiUiams, BIrkenhead, yng nghapet yr Annibynwyr Saesneg, Hamilton Square, nos lau, i gynhulliad Iluosog ac astud ar hyd y ddwyawr. Hyhi'n ferch y diweddar fardd ac Eisteddfodwr cu, Gwitym AUtwen a diau mai y h yw un o'r athrawon adrodd Huosoca'i disgyblion yn y parthau hyn o Loegr, ac a ddylem fod yn falch iawn mai at Gymraes y mae pobi gefnog Glannau Mersey yn anfon cu meibion a'u merched i ddysgu campau uchaf ce!fyddyd gain yr Elocution. A phan gewch chwi honno ar ei goreu, chwi gewch rywbeth mwy na hyfrydwch i'r glust a'r Uygad—mwy na rhyw dipyn o oglais arwyneboi ar y teimladau lion a Ileddf; chwi gewch oleuo a minio'r meddwl drwy ei ddwyn i wydd rhai o bigion meddyliau'r byd, a'r rhai hynny wedi eu hesbonio a'u trydanu a gwefr enaid sydd a' dannau'n delyn i'r meddyliau redeg hytddynt. Y mae gennyf awydd helaethu tipyn ar hanes y recital a gafwyd heno, petae ddim ond er mwyn sbar- dynnu Cymry eraill i wneud cymwynas gyffelyb a phigton darnau'r Hen Wiad—darnau sy'n farw'n fynych o eisiau rhyw Wladys neu'i gilydd I anadlu anadi ei heinioes iddynt nes eu gwneud yn enaid byw. Adroddodd bymtheg neu fwy o ddarnau heno ac heb lithro ar air, na phallu ar got unwaith braidd ar hyd y pymtheg, Braf o beth yw cael cof mor gry' ond mwy o beth ydyw cae! enaid i ddirnad y meddyl. lau a'u gwneud fd incandcsccnt o flaen Hygaid y gynulleidfa. Yr oedd pob darn yn fyw a meistrolgari ond nid yn gyfuwch berfEaith, fel y cawn weled wrth fynd ymtaen. The Leper N. G. Willis oedd y cyntaf, darn godidog i ddangos trueni y gwahanglwyfus aflan ei groen ac alltud yscymun gan bawb ond Un; ac 0 t bwyslais bendigaid yr Un hwnnw wrth weiddi Be clean!" arno, ac yntau'n cod I a gwawr diolchgarwch dwin ynUeithio dros ei lygaid wrth godi a chad ei iechyd. Yr oslef yn odidog yma; a'r llygeidio'n dangos fel y medr yr enaid ddweyd mwy wrth sbio'I deimladau drwy'r ffenestr honno nag a iedr drwy'r tafod mwy cwmpasog ei neges Ond ymhell y bo'r cyfeiliant cerddorol yma o'm rhan i,—boddai'r oslef nefol draw ac yma, ac ielly foddi peth anfesurot uwch na thine drystiog yr offeryn. Ai o'r America y daeth chwilen y musical accompani- ment yma ? Os felly, aed y chwidredd Yanciaidd yno'n ei 01 o'm rhan i. The Matinee Hat oedd y darn nesai ac a deimlais fod yr ysmaldod cheatraidd hwn yn anghydnaws o agos at y dwyster cysegredig a gawsid o gwmpas y Leper a'r Him a'i glanhaodd. Buasai darn aral!, cydnawsach, yn well i'w ddodi'n nesaf ato. Ond y mae eisiau'r /7<!< yr un pryd, petae ddim ond i ddangos penchwibandod ambell hoeden wag ei siol sy'n cuddio'r Ilwyfan mewn Hawer He wrth "addoli ei hardd ddelw ei hun o dan ei chantal ymbaretaidd. Our Folks, yn dyner a dwys dros ben, ac am! i lygad yn Heithio gyda'r milwr druan wrth gtywed ynghanol y rhyiet fod anwylyd ei serch wedi mynd o'i freichiau am byth. Land of 7 dunito where a Lasca a gaed wedyn, ac yna bump o ddarnau tafodieithol, sef The Irishwoman', Letter (a'i irog Wyddelig), Dot baby off mine (Dutch, ac yn dlws odiaeth), ,7ist his way (acen Yanciatdd), Cuddle Doon (acen chwern a mynyddig y Sgotyn), We aint arl proud o' Dad (yng Nghocniaeg ddi-aitsh Llundain) a'r French Maid. Y r oedd el gofal am acen pob un o'r pum dam yn rhyfeddol o bernaith, a phob ystum Uygad a thrwyn a' bys a gwefus yn goleuo'r geiriau fe! y goleua'r meHt y nos. Golygfa allan o School /or Scandal Sheridan wedi hyn, He y mae'r gwryn druan, ac yntau ond newydd briodi, yn goriod drachtio o'r chwerwder anaele hwnnw a geir o noli ar brydierthwch croen rhyw loyn byw o eneth wamal, heb fawr feddwl, y delffyn goludog Iddo fo, y iath dlodi enaid a lechai dan ei hesgyll sgleiniog. Gwyl- !wch y gloywod byw yma, feehgyn annwyl; cynrhon wedi magu edyn a hedeg o'u tomen ydynt. Wedyn dyma Kaiser and God Barry Pain, nes oedd y dyria'n barod i dynnu'r German balch yn gareiau. Yr oedd Fall of Wolsey Shakespeare yn dda'i actio, ond ddim mpr hapus ei bwysiais na dyfnddwys ei oslef; buasai'n well pe'n gryfach a thipyn mwy masculine. DIbennwyd gyda Mrs. -RMgg/M Mld /<!M<7y, He y mae gwraig i weithiwr (a fuasai'n forwyn ptas cyn priodi, gaUai dyn feddwt ar ei hacen a'i hosgo) yn rhoi ei naw plentyn drwy'r wers sut i ymddwyn a bodio bwyd ym mharti'r Maer y cawsent wahoddiad Iddo. Yr oedd doniolwch delnot y darn hwn i'r dim o gydnaws a greddf ddramatig Madame WH iams,ac yn eu dyblau o chwerthin yr oedd; pawb wrth gtywed y debar a gweld y tursio a bonclustio oedd ar bob Haw. A phrun sydd wrthunaf, nblmeb y tlawd, wrth ddynwared a sythu at fod yn fonheddig uwchtaw ei sefyllfa, ynteu ffolineb y cyfoethog, fel Syr Peter yn y School for Scandal, wrth wyro i bigo hoeden dies ond diawd a di-ras, I'w chodI'N wraig iddo'i hun ? Atebed a fedro. Yn ystod y noson, gael i'r adroddreg athrylithgar gael ei gwynt, canodd Mr. Frederic George ddwywaith gan gae! encor cryf y ddau dro; a chaed detholiad swynol aryr organ gan Miss Florence Williams, organ- ydd eglwys Willmer Road. Cyn dibennu hefyd, cynwynwyd tusw anferth o flodau dysion i Madame Gladys Williams, yn arwydd o deimlad y gynulteidfa tuag ati am ei hathrylith adroddawt a'i charedigrwydd yn eu codi i'r fath uchelderau o fwyniant iach a dyrchafo!, nes medru anghono'r byd a'i ryfel am un dwyawr, beth bynnag. Ond dyma'r cynwynwr salaf ac yswiliaf a welwyd enoed, ac a ddylasai fynd at Gwladys i gaeL gwers sut i estyn anrheg yn iawn ac nid o hyd braich a than redeg i nwrdd fel criladd defaid. Diolch &m ddwyawr o anghono'r byd a'i Arma- gedon waedlvd. Llygad y ?<:tt') r J.HJ. I

(?The Beat FAN CAKES are msid?ea LBORWt?'S J ?? BAKiNG POWDER ,? i

Gorea Gympo, yp an Oddiea?'tre S'7, HELENS JUNCTION,: Priodas Aur.- Digwyddiad pur anghyffredin yn hanes y priodedig" yw cae! byw i ddathlu amod y fodrwy ym mhen yr banner can mlynedd end dyma fu yn hanes par yn St. Helens Junction, Mr. David a Mrs. Catherine Jones, 1 14, Peckers Hill Road. Nid bodlpn gan eu p!ant ydoedd i'r garreg nlltir hon ym mywyd eu rhieni gaci ei phasio heb ei gwisgo ag arbenigrwydd mwy na chyfPredin. Felly, penderfynwyd gwahodd eyn- ryehioiaeth gref o Gymry'r eyich I gyd-Iawenhau a dath!u'r amgyichiad a gw!edd<, a sain can a molia&t. Nos fau, Chwef. 24, cyfarfu tua banner cant o wahodd' edigion yn un o ystafeUoedd y Co-Operative Stores, St. Helens, a'r ystafel! wedi ei gwisgo a'i dillad goreu, a'i byrddau yn llwythog o drugareddau. Llywyddwyd gan y Parch. J. Peron Jones. Atgof- iodd ef rai SeitMau diddorot: -mai haaau o arda! ramantus yn agos i Gohwy yr oedd arwr ac arwres y noson honno eu bod wedi treulio y rhan fwyaf o'u bywyd priodasol yn ac o gwmpas eu cartref presennol yn St. Helena Junction. Bu Mr. David Jones yn dal perthynas a gtofeydd y cylch am ftynyddoedd lawer. Magwyd ganddynt deu!u lliosog—pump o feibion a, dwy ferch: y cwbl yn fyw oddigerth y mab hynaf, yr hwn a fu farw yn agos i ugain mlynedd yn oh Trig y ferch hynaf yn yr Unol Daleithiau, a'r mab ieuengaf Samuel, a ddeil swydd o gyfrifoideb dan pvmni mawr yn Buenos Ayres. Y mae David Jones wedi Henwi y swydd o aaenor a thrysorydd eglwys M.C. St. Helens Junction am dros ugain mlynedd, a'i dy a'i deulu wedi bod yn gartref caredig i'r achos. DHynwyd ag anerchiadau dawnus ac effeithiol gan Mri. Thomas Roberts, Huyton; David Hughcs, St. Helens; Jacob Jones, Southport; David Roberts, Clock Face; Wm. Hughes, St. Helens; Owen Roberts Peter Griffiths; John Morgan, Sutton, Rhwngyrhaihyn cafwyd adroddiadau da gan Miss Bessie Williams a Mr. John Edwards a hefyd wasanaeth y cantorion godidog Miss Canie Richards, Mr. Willie Hughes, Mr. a Mrs. Penrhyn Hughes, a Mr. Arthur WIIson.; bysedd cain Mrs. Wilson wrth y berdoneg. Pasioddy cwmni: Ein bod yn agor Try so rf a Anrhegu i gyf- Iwyno ar lyrder rhyw arwydd gweledig t'r ddeuddyn hyn i gofio am eu priodas aur." Yr ysgrifennydd yw Mr. Edwin Edwards, 306 Robins Lane a'r trysorydd Mr. John Edwards, 17 Junction Lane, Sutton a derbynnir unrhyw rodd gan y naill neu y Hall. Hwyr- ddydd goleu a digwmw! i'r par. E-.ISTF,,DD-FOD WIDNES.-Cynhaliwyd unfed Eisteddfod ar hugain Widnes yn y Borough Rink, ddydd lau diweddaf. Er gwaethaf y rhvfet, caed nifer da o gystadleuwyr. Hywyddion prynhawn, Mr. S. G. Owens; hwyr, y Maer (Cyng. J. Hedley). Arweinyddion: prynhawn, y Parch. Emam Evans hwyr, y Parch. W. Roberts, Rootle. Budd- ugwyr :—Canu'r berdoneg, dan 12 Annie Cook, Widnes. Her-unawd, dan t6: Miss Maggie Jones, BIrkenhead. Canu'r crwth, dan 14: Miss E. Cooper, Widnes. Unawd contralto, There's Rosemary. Miss A. Joynson, Widnes. Canu'r piano, 12 I !6 Miss Millie Harper, Widnes. Adrodd, !X i 16, Men of England: Miss Mabel Masaen, Bootle. Unawd soprano, When Birds go South Miss M. Jones, BIrkenhead. Cor Plant, Merry Playtime, Hail: Ysgdl Simms Cross, Widnes (arweinydd, Miss Thom- as). Crotchet Petticoat: Miss Thomas, Widnes. Adrodd, droa 16, Cardinal Wolsey's Speecbto CroM- well Mr. J. Stokes, Widnes. Corau Ysgol (am yr ?,7o l (am yr her-darian, Night has passed away:: Wesley Church, Widnes (arweinydd, Mr. Barber). Can ystum, dan 14: Ysgol Simms Cross (Miss M. Knowles). Unawd tenor, APuilano Love Song Mr. John Lindop, Lerpwl. Deuawd (T.B.), The Call to 4rms: V. Waiker a J. Dunlop, lerpwi. Tea 6&sy M<M Peattie, Widnes. Her-unawd: Miss Jenny Arm- strongy Warrington. Wythawd, (? God, we bat,e heard with our ears Parti Mr. Hugh HoweU, Gars ton. Tea Cloth: Miss Salt, Widnes. Unawd baritone, Just like the rose Mr. T. Pennihgton, St. Helens. Cushion Cover: Mrs. Royle, Widnes. Cor Cynu)t- eidfa, <? where shall rest be found: Wesley Church, Widnes (Mr. J. W. Barker). FARNWORTII, GER BOLTON.-Cynhaliwyd Social nos Sadwrn ddiweddaf, a drefnwyd' yn bennaf gan Misses Annie Jones (Barnes) ac Ethel Parry. Liywyddwyd gan Mr. T. Parry, yn absenoldeb Mr.Wm Thomas. Cafwyd adroddiadau, caneuon, sketch ddoniol, a Iluniaeth rhagorol yn ystod y cyfarfod. Cymrwyd rhan gan Janie Roberts, Gwyneth WH)- iams, Blodwen Williams, Edith George, BIodwen a Myfanwy Parry, Mr. E. LIndtey. Daeth Uond yr ysgoldy ynghyd, a diolchwyd i bawb gan Mri. R. Humphreys ac E. Williams. ASH'TON-IN-lIIAKERF1ELIJ: Te a Chyngerdd.1 —Cafodd eglwys M.C. Carmel gyrddau ardderchog ddydd Sadwrn, Chwefrol 26. Yn y prynhawn, eis- teddodd tua dau gant wrth y byrddau huliedig o bob danteithion, wedi eu darpar gan Lis bwyllgor o'r Pwy!!gor Adeiladu; a'r hwyr cafwyd cyngerdd Cymreig o radd uche!, dan tywyddiaeth y Cymro twymgalon Mr. Wm. Morris. Cymrwyd rhan mewn adrodd gan Masters Glyn Jones a W. H. Morris, a Mr. J. H. Jones mewn dadleu gan Mri. Oi H. Jones, W. J. Lloyd a J. H. Jones mewn canu gan Miss J. E. Jones, Sutton Miss Katie Jones, Miss M. E. Thomas, Y Milwr Williams (o Bare Garswood), Mri. John Lloyd a Thudor T. Jones. Canwyd gyda'r tannau gan Mr. W. J. Hoyd, a chafodd y fath cymeradwyaeth nes ei orfodi i ddod yn 01 bob tro; deSBodd yr ysbryd Cymreig yn mam angerddo! dros y Je. CyleilMl Mr. Arthur Jones, a diolchodd Mr. Peter Thomas a Mrs. GJaslyn Jones i bawb, yn arbennig i Mr. a Mrs. Roger Jones, am eu haeifrydedd, ac i'r canwr pen- hiHion. Da gennym ddeall i'r anturiaeth h&n droi yn Hwyddtant mawr. Mac clod yn ddytedus i'r trysor- ydd a'r ysgrifennydd gweithgar, Mrs. Roger Jones a Mr. D. C. Roberts. Yr elw i gronia y cape! newydd bwriadedig, pan el y rhyfet heibio-Colli Mom yn Israel Brawychwyd y drenan hon fore Saboth gan y newydd trist am farwolaeth Mrs. Margaret Roberts, tf)2 Bolton Road, a ddigwyddodd mewn modd hynod o sydyn. Er yn wan ei hiechyd ers biynyddoedd, yr oedd wedi codi bore Saboth ac wedi mwynhau ei thamaid fel arfer, a phawbyn brysur yn y ty,yn hwyHo i'r capel, pryd y disgynnodd ar ei hochr o'i chadair ger y tan, a bu farw yn y fan. Genedigol o Fostyn ydoedd, ac yn 64 mlwydd oed. Y mae Iddi bedwar mab ac un lerch i alaru am un oedd yn wir fam yn Israel. Y cwbt wedi tyfu I fyny, ac yn addum i'r hen chwaer hoffus. Dau ohonynt yn enwog fel cantorion yn y parthau hyn William yn arweinydd y gan yn Hermon (W.), a Peter yn arweinydd y gan yn Carmel (M.C.), Me hefyd yr oedd y fam yn aelod ffyddlon a gweithgar ar hyd y btynyddoedd. Cteddir ddydd lau, Mawrth 2. Y mae cydymdeimlad dyfnaf Cymry Ashton a'r plant yn eu profedigaeth chwerw. WARRINGTON.-Chwefrol 21, cafwyd darlith ddiddorol iawn gan Mr. R. Roberts, Earlestown, ar Rat o Ddiwygwyr Cymru, yn bennaf am yr enwog John Jones, Talysarn, a rhai o gymeriadau gloywon Dolyddelen. Cyfarfod gwir dda, ac ysbryd y Peth byw" i'w deimlo yn nerthol iawn yn y cwrdd. Diotchwyd yn gynnes iawn i Mr. Roberts.—.R..R.

t O'r Hen Sir, sef Sir Foa Caiodd gohebydd y btaen arnaf i sytwi ar farw'y hen gyfaiU Atawfardd, Uanfachraeth ond credwn r dylem ninnau gael gofod bach. Chwith fydd coHt bardd mor fwyn ei awen a'i ysbryd. Yr oedd efe a'i awen ddidrwst mor dawet a diymhongar a threigliad yr aiaw. Yr oedd yn ysgrifennydd ystwyth, a'i "Atgonon Eisteddfodol" yn r Cloriannydd yn dorct.hflasus, a phe'u cegl.id yn ilyfryn gwnelent gyfrol dda. Eni)!odd lawer gwobr. Bu'n gyfaiU agos iawa i Machraeth Men, a mwynhaodd lawer o'i gwmni. Buontfel Dafydd a JonatbaN.a dyna'r ddau erbyn hyn yag nghudd dan y dywarchen laith. Claddodd ei uaig fab rhagoro! ryw saith mis yn ol, yn 34 oed—ei John Henry. Efe wedi bod am rai biyn- yddoedd ya yr India gyda'r Fataliwn Gymreig. A dyna'r ewmw! eHwaiCh yn cuddio gias yr wybryyn ei angau ef, a phrudded hynny i'w briod, ac i Rydfab ei frawd, a gollodd ei briod mor ddiweddar. Eglwys- wr setog ydoedd, ac yn cymryd rhan yn y moddion. Collodd Eisteddfod Men un o'i hawenyddion !ted- neisiaf, nas gwyddai ddim am guddto'i gtedd o dan ei glog.¡a' Dyna gamu bras a dewr a wnaeth Ben, mab Mr. J. R. Jones, Gaerwen Beitaf, Gaerwen, pan ddaethai trosodd o Canada draw (wedi trigo yno ers tua deu- ddeg mlynedd) yn unswydd i ymuno a'r Fyddin. Digwyddodd Mr. John Williams, MaesUan, Bod- wrog, fynd i gerbyd cariwr o Trefor, & farchnad Llan- gefni, a bu i'r anifaH redeg yn orwyEt, a thaflwyd Williams a'r cerbydwr i'r Hos, a hynny mor drwm a heger fel y bu John Williams farw oddeutu wythnos wedi'r codwm. Efe'n amaethwr adnabyddus. Nid ocs wr diwytiach yn y Sir na'r Caerwyn amry- ddawn o I.angefni. Yn Rhoscolyn, nos Wencr, yn traethu'n flasus i gynhulliad astud, ar y Pedwar Forth Prydferth," a son sydd am brydferthwch pyrth ei ddarlith. ¡;¡. ?i. Dwthwn du yn hanes Nrwbwrch oedd y dydd y priddid gweddillion Mr. Hugh Hughes, y cofttractor. Efe'n adeiladydd pwysig, a Uawer addoldy yn gof- gotofn i'w enw mewn Uawer man. Ac yn ei bentref ganedig, efe adeiladodd Sefydliad Syr Prichard Jones. Y iiaw gelfydd wedi mynd, a'r gwaith yn aros. Yr oedd yn wr mawr yn Israel, yn naenorj athro, a gweithiwr nodedig gyda'r plant. Daethai Hawcr gweinidog i'w arwyl i dystio am ei ddaioni a'i dduwiol- deb. Ac ebe'r Parch. John Williams, y Bryn, y nod- weddid ef gan bedwar peth amhvg sef: ffyddlondeb, gwybodaeth a dawn. Ac ebai un araH, iddo wneud contract a byd ar ol hwn, ac Iddo dderbyn y can cymaint yma. Nos Wener, bu cwrdd gwledda a chydnabod Cwmni'r Ddrama, ac i estyn rhodd i Mn. DeScrd Jones, a fu am lawer Mwyddyn yn gyieues ddaym Mhentet (BJ, Llangefni. A dyna gono wrth fodd y Nefoedd am un fu a'i bysedd mor ddiorffwys wrth yr offeryn am gyhyd o amser. T. H. Hughes, Y.H., yn y gadair. Yn yagoldy Penict y bu'r wiedd, yranrhegU) a'r cydnabod. Nid oea neb a welir amiach ar twyfan tren ac ar lwyfan cwrdd a chyngerdd na'r dawnus a'r hynaws Ddeiniol Fychan. Aiff trwy'r Sir bob wythnos, a'i !ygaid ya gweled popeth. Ei unig fab addaw&t ym mheryglon y mor, a'i wyneb tua'r Aiff t.-Liygad Agored. DrDD GWrL CJM'MPOC.—Dyma Fawrth Ynyd gerHaw, ac yn bryd i chwi feddwt am sut i gaet y mwyaf a'r goreu o Grempog o'ch blawd. Dyma'r Sordd Cymrwch banner pwys o Sawd, Uond Uwy de o Bowdr Borwick, ac ychydig halen; cymysgwch yn dda pan fo'n sych; ychwanegwch wy a thri chwarter peint o !efrith ato, Sriweh yn gyflym ar dan da, a dyna hwy'n barod i'w bwyta, ac yn ysgafn a biasus droa ben. Addenr mai Powdr Borwick yw'r goreu o ddigon a'r cynhilaf, gan fod Uoad Uwy de i bob banner pwys & nawd yn hen ddigon i gael Crempog tan gamp.