Y Brython

USE KEENORA SELF.BAISING ifLION i. t8r Pa try, Scones, &c., &an

BEATY BROS'. LTD. The Celebrated Tailors. GREAT CONCESSION. Suits to Measure, THIS  And until D A. Y ondofjany 7/6 Trousers 7/6 ELEVENTH YEA]k.-Everything JUST AS USUAL, except that the value is unquestionably better than in previous years. SUITS <0?/? SUITS to measure. 26/6 to SmUeIaTsSure. EVERY POINT CAREFULLY CONSIDERED First Rate Materials, Sound Workmanship Excellent Trimmings, and an assured Fit. BEAlY BROS. Ltd., London Rd. & Church St., L'pool r A yw'ch Llygaid yn eicii blino ? Yw pethau'n troi'n niwlog ac anelwig ? Dyna arwydd a rhybudd Ilethdod y Hygad, a dylech gael eu hedrych rhag blaen; eu'gwaethygu wna'u hesgeuluso. Gallwn ni, gyda'n hoffer gwyddon- ol, ddweyd wrthych os oes amoch angen gwydrau; ac os felly, eich cyflenwi a'r rhai a barai fwyaf o ICS i chwi. Galwch heddyw- Archer a Sons Eyesight Specialists, 73 LORD STREET, I Scfydlwyd 1848. LIVERPOOL- 'phone—3925 BanR, w. firifnti i SOD, TAILORS 29 SOUTH JOHN ST., LIVERPOOL AUIOAII 349 STANLEY ROAD, BOOTLE. J1. MILITARY J1. OFFICER'S UNIFORMS, SERVICE JACKETS, BREECHES, eta. 'Phone-SSG Bootle. Appreciated fir 124 Y-iaro. Bond's Pianos. 20 Guineas Bond Piaao. fashionable Chippendale Rosewood Case, compete Iron Frame, Metal Pressure Bar and Bridge, Check Action, beautiful tone and-touch, unequalled value. 23 GuineM "Arthnr Day Piano. Magnificent Walnut Case (Dark), Iron Frame. Check Action, beautiful finish, tone and touch remarkably fine. 28 Guineas "Bond" Piano. Latest style, artistic case, Overstrung Full Iron Frame, Underdamper Check Action, an instrument to please the most exacting. Write for Catalogue of other new Pianos, or list of Second-hand Instruments, all guaranteed. Musical Instruments, Music Fittings of all kinds, Strings. Records. Records LARGE SELECTION OF WELSH RECORDS. Gramophones all prices. BOND 6 CO., 4 Lime Street, Liverpool. KJ WANT REALLY BOOTS BOOTS, la U NT S, 49 Paradise St.; Liverpool The Largest Stock of Boots and Shoes In Liverpool to MIeet from, for Ladies 6 Gentlemen. Youths and Boys School Boots in great variety. ASK FOR IDRIS Table Waters In Syphons and Bottles, SODA WATER. POTASH WATER, SELTZER WATER, LEMONADE, DRY GINGER ALE, Etc., etc. IDRIS & Co., Ltd., Northumberland St., LIVERPOOL MORRIS £V ANS' HOUSEHOLD OIL. The never-failing Remedy FOR Rheumatism, Sciatica, Lumbago Burns. Scalds. Cuts, Bruises ALWAYS BANDY IN THB BOMB ITS CURITIVE POWERS ARE WONDERFUL Get a Bottle at once from" your Grocer or Clsemh Price 1/Ud. G 2/6 Or direct from— MORRIS EVANS & Co., THE MANUFACTORY, FESTINIOG, N. WALES. ROBERTS EDWARDS, ESTATE AGENTS, 64 Kirlidale Rd., Liverpool Telephone: 2193 Royal.

Trem 1-1914. I ANODD gwybod beth i'w ddywedyd amdani hi Mawr fu ein croeso i'w dyfodiad atom. Prin y cawsai 1913 ymado cyn i orfoledd gorffwyll y bobl i ddyfodiad ei dilynydd dorri allan. Pawb a phopeth fedrai wneuthur swn, caent eu cyfle'r pryd hwnnw. Cenid clych eglwysi, ac ymgymysgai seiniau cyrn a chwibanoglau o'r Mersey a'i glannau. 'Doedd y swn a wnai'r offerynwyr cerdd ar Wastad- edd Dura gynt yn ddim wrth ein swn ni. Ceid heolydd y trefi'n gyforiog o dramwywyr a llawenydd, a'r gair HAPPY ar bob gwefus, yn cael ei flramio a gwen. Pe dygasai 1913 gynifer o elynion i'n gwlad ag a wnaeth o eiliadau, ac i 1914, a'r tic cyntaf ar ei hawrlais, eu taro i ddifancoll, gan gyhoeddi Dydd y Gollyngdod, nid mwy fuasai'r llawenydd. Wel, dyna'r arfer, ac mae'n debyg mai dyna fydd. Yn ei wraidd, o tan y swn i gyd, cred- wn fod ystyr dynol dwfn. Mae ynghalon dyn ddyhead am ddedwyddwch, onite ni soniai gymaint amdano, a chyda'r fath ddalfrns a chan. Ond arwynebol ac ynfyd yw'r afiaith a ddaw ar liaws ar achlysuron fel hyn. Cymaint y gwahaniaeth rhwng dadwrdd lloniant llawer un a gwir ddedwyddwch ag sy rhwng German Band" a Chor yr Angylion. Beth bynnag, cyn lleied a wyddem ni am yr hyn oedd yng nghol 1914 ar gyfer ein byd-yn enwedig Ewrop Gwir fod rhyw almanac yn sdn am rywbeth tebyg i'r hyn a ddigwyddodd. Ond ni dderllyn nemor neb almanac i fawr ddim ond gweld y dyddiadau, a marchnad- oedd, a'r ffeiriau, etc. Maent yn proffwydo'r Armagedon er pan ydym yn cofio dim ond llen-ladrad o'r Ysgrythyr yw hynny, a phroffwydoliaeth i'w chyflawni yn ei hamser. Od oes yn y byd broffwydi heddyw, nid almanacwyr ydynt. Ond fe ddaeth yr Arma- gedon, er hynny. Bernid y buasai 1914 yn gofiadwy mewn hanes ar wahan iddi hi. Digon i beri hynny, dybygid, fuasai Ymreol- aeth i'r Werddon, Datgysylltu a Dadwaddoli Eglwys Loegr yng Nghymru, a'r ffaith fod yn y Werddon ddwyblaid boliticaidd a chrefyddol yn ymarfogi i ryfel cartrefol. Ond yn ddisymwth, gydag i hanner y flwyddyn fynd, rhoes rhyw law gyfrin ei bys ar y botwm trydan, ac yn y fan dechreuodd Ewrop ymwingo'n gyffrous, a galwodd Rhyfel mwya'r byd o'i gychwyn y Galluoedd Arfog yn erbyn ei gilydd. Ac fe ddigwyddodd rhywbeth mor fawr yn hanes ein gwlad nes y diflannodd pob digwydd arall megis diddim o'i wydd. Beth sydd eto'n cysgu yn nyfnder calonnau'n pleidiau politicaidd, ac a naid i'r amlwg pan ddelo cyfle, ni wyddom i sicrwydd ond ar hyn o bryd, y ffaith ryfedd yw fod lliaws o.'r gwrth-bleidwyr Gwyddelig yn ymladd dros Brydain, neu yn ei gwarchod, ysgwydd wrth ysgwydd; ac na wyr nemor neb ymhle y mae Carson a'i wraig. Mewn un peth, o leiaf, mae gwrthryfel Carson yn debyg i'r Amen y buwyd yn holi beth ddeuthai ohono,— Os yw yn y galon, mae'n ddistaw dros ben." Gall fod yn burion gan Carson ei hun gael help yr Armagedon i gyrraedd yr Amen i'w bregeth wrthryfclgar faith. Ie, a sydyn- rwydd arswydlawn y deallodd poblogaeth I, gyffredin Ewrop fod y cyfandir mawr i fod yn faDs rhyfel. Nid oedd ar y werin, yn anad neb, eisiau'r fath ymweliad. Nid oedd ar Brydain ei eisieu, a daliwn yn ein cred ddarfod i'n Llywodraeth wneuthur a allasai i osgoi tynnu'r cledd,—popeth ond cymryd ei difodi. ». ». *>„

?i: ?it -W 1 Trem 11-1915. I Yr ydym yn ei hymyl, ond ni cheisiwn broffwydo'i chynnwys. Gwyddom sut y mae'n gyffredinol ar hyn o bryd, ond gall pethau mawr aruthr ddigwydd-yn enwedig ar y môr-cyn i'r Hen Flwyddyn derfynu. Profwyd yn eglur mor barod oedd Germani ar gyfer y rhyfel a synnodd y byd at nerth ei Gwn Mawr, lliosowgrwydd ei milwyr, ynghyda'u dewrder, a'r dibristod a'r hwn y gyrrid hwynt ymlaen i'r lladdfa, costied a gostiai. Dyma bum mis o ryfela diball ar derfynu, y Cynghreiriaid yn curo ar y gelyn yn y Gogledd, a'r Rwsiaid yn y Dwyrain. Ac nid yw Germani eto wedi ei gorchfygu. Llwyddodd i gadw'r brwydrau agos i gyd o'i thiriogaethau ei hun, gan fyw ar adnoddau ysbail i raddau helaeth, a difetha'r gwledydd a oresgynnodd. Curodd Belgium fechan yn ddidrugaredd, a gyrrodd deuluoedd y genedl ar ff6, gan ddinistrio dinasoedd, ysbeilio trysorau, a llofruddio miloedd, hyd yn oed o I hen bobl a phlant diniwed. Beth bynnag sydd yn Germani Filwrol, nid oes ynddi deim- 1 lad o anrhydedd a thrugaredd. O'r diwedd, llwyddodd rhai o longau rhyfel y gelyn i ymweled a glannau Lloegr, a saethu dinistr ar eiddo a bywydau dynol yn Scarborough, Whitby, a Hartlepool. Deuthant ymlaen tan lenni'r nos a'r niwl, cyflawnasant eu herchylltra mewn llai nag awr, a diangasant yn ol i'w lloches yn ddiogel. Ymddengys fel darn o ramant dychymyg Dyma bobl feiddgar, medrus,—gresyn eu bod mor greulon Ac yn ei Llynges y mae gallu amhrofedig Germani yn y rhyfel hwn. Gwir i'r hyn a wnaeth eisoes ddangos yn ddigon eglur o ba ansawdd y mae gallu ei Llynges. Ond ni chafwyd ym Mor y Gogledd frwydr agored, ar raddfa eang, hyd yn hyn. Bellach. beth bynnag, nis gall yr awr fod ymhell cyn y bydd i longau'r gelyn ruthro allan o'u cudd- fan. Canys nid yw'r Germaniaid yn holl- alluog ar y tir mwyach. Mae'r Caiser yn prysur geisio ateb y curo sydd ar ei byrth yng Ngorllewin a Gogledd, a rhyfedd fel y gwibia rhwng y naill a'r llall. Tybid unwaith y gellsid rhoi curfa effeithiol i'r Rwsiaid dros amser, fel ag i hepcor atgyfnerthion i'w danfon i Ffrainc a Belgium, ac i'r gwrth- wyneb. Ond ymddengys yn awr mai an- hawddach iddo fforddio'i fyddinoedd gwib- deithiol. Trymach y tery'r Rwsiaid o'r ochr draw, a thrymach y tery'r Cynghreiriaid o'r ochr yma. Mae'n eglur fod gorchestion Von Hindenberg yn y Dwyrain wedi eu gosod tan chwyddwydr yn Berlin. Cryfach y Rwsiaid nag y tybiwyd eu bod, a medrusach eu cadfridogaeth. Gwthir dynion i'r lladdfa wrth y miloedd yn y diriogaeth honno. Cyll y Rwsiaid lawer, ond cyll y Germaniaid fwy, er nad allant fforddio hynny cystal a'u gwrthwynebydd. Pair i galon dyn ocheneidio wrth feddwl am y lladdfeydd, y dioddef, a'r holl drueni a greir o ddydd i ddydd. Beth bynnag, gyda'r Rwsiaid yn gwasgu arnynt o un tu, y Cynghreiriaid yn eu gyrru'n ol o'r tu arall, diau yr a lloches y Llynges yn fwy annioddefol i'r Germaniaid o hyd, ac nid rhyfedd os y clywir am ruthr ofnadwy, ryw fore, allan i frwydr-ar gyfer yr hon y buont cyhyd yn ymbaratoi. Hyd yma, yn ddiau, ni lwyddodd Germani i weithio y rhyfel allan wrth ei chynllun gwreiddiol. Gwelodd y Caiser y rhyfel yn mynd trwy ei ddychymyg ei hun, a gosododd ei arfaeth mewn almanac. Mae'r almanac wedi ei dryllio. GWyr bellach nad yw'n hollwybodol, ac ef allai yr eddyf rywbryd nad yw'n hollalluog chwaith. Yn y cyfamser, mae gan breswylwyr y wlad hon achos i ddiolch i Ragluniaeth am fod y gelyn, hyd yn hyn, heb oresgyn ein tir, a'n bod, ar derfyn pum mis o ryfel digyffelyb, wedi cael ff ordd fawr y moroedd yn rhydd, ac na fu ball ar ein cyflenwi ag ymborth. Pa sawl un a gafodd ei fara beunyddiol" ar hyd y flwyddyn, heb gymaint a dywedyd ei Bader unwaith K. K> Jfc

Trem Ht—Ein Milwyr .1 Cymreig. I Dywedai Mr. Lloyd George na fu Cymru'n ol i unrhyw barth o'r deyrnas, ar gyfartaledd, mewn ateb i Alwad y Brenin. Mae gweld meibion y Cymry, mewn gwisg filwrol, yn britho cynulleidfoaedd ein haddoldai yng Nghymru a Lerpwl, yn un o'r pethau mwyaf prudd-dyner i ni, er hynny'n peri edmygedd ohonynt. Dyma fechgyn na fuasent byth yn wynebu rhyfel onibai fod teimlad o ddyled- swydd yn eu symud. Ond y maent hwy, fel miliynnau eraill,wedi gweled bwlch yn sefyllfa Prydain y credant nad all neb ei lenwi ond y Milwr. I'r bwlch hwnnw y maent yn cerdded. Cysegrodd llawer Cymro y cyfryw fwlch a hunanaberth dros ei wlad eisoes. Gwelir lliaws eraill a glwyfwyd yno. Ac mae lliaws yn ymbaratoi. Cafodd rhai ychydig seibiant y Gwyliau hyn. Hawdd yw eu hed- mygu a dymuno'n dda iddynt. Naturiol fu i'r eglwysi y perthynant iddynt, yn gystal a chymdeithasau eraill, gyflwyno rhyw anrheg a fai'n arwydd o barch. Beth bynnag all fed gwerth y rhodd ynddi ei hun, calondid i bob dyn ieuanc, tan yr amgylchiadau, fydd arwydd o feddwl ei gyfeillion amdano. Mae llawer ohonynt o eglwysi Cymreig Lerpwl a'r cyffiniau, a mawr y golled am ami un ffyddlon i'r cyfarfodydd. Amldro y safasorn i wylio catrawd o ymrestrwyr Lerpwl ar orymdaith drefnus, a'u hysgwyddau'n codi ac yn gostwng, reng ar 81 rheng, yn doasBu o wladgarwch byw ar yr heol. OP-10- 1It- ¿

v;.c Trem IV-Testainent Lloceli Ni osodwyd ym mhecyn y dyn ieuanc, a'i wyneb ar faes y gad, ddim gwell na'i D8s.- ment Llogell bychan. destlus. Gyda llaw, gwna Cymdeithas y Beiblau waith gmgen- eddus ynglyn a'r rhyfel, ae mae hi eisoes wedi cyfrannu copiau aneirif yn rhad, ac aaewn amryw ieithoedd. Gwelodd gyfle, a daliedd arno'n ddibetrus a dioed, ac mae hi'n diiyn ymlaen yn ddiencil. A da y gwnaeth .gen Gymreig Lerpwl ohoni, wrth gyflenwi,, ar fawr draul, liaws o'r Cymry a ymrestrodd B chopi prydferth o'r Testament Newydd. Ac yn awr, gael i ninnau hefyd geisio cialar gyfle sy'n ein hymyl, mae gennym air at y Cymry ieuainc, feibisn a merched,—hen bobl hefyd, o ran hynny. Mae pawb ohonoch o farn nad oedd fodd i ddyn ieuanc gael dim. gwell ar gyfer peryglon rhyfel na'r Testament Newydd. Yr ydych yn hollol gywir. Mae yn y Testament gysur a gobaith ar gyfer beth bynnag all ddigwydd i'r hwn a dderbynio'r cynnyg sydd ynddo ef. Yn awr, dyma'r pwynt,—Os yw'r Testament Llogell yn werth i filwr ei gymryd i'w ganlyn i'r rhyfel, onid yw'n werth i chwithftu. nad ydych yn raynd, ei gludo hefyd ? Ai cyson i chwi estyn i arall yr hyn a ddibrisiech eich hun ? Coeliwch ni, cyn y byddwch yn cyfnerthu'r rhodd o Destament i'ch cyfaill ieuanc a gychwynnodd i'r gad, rhaid i chwithau ei werthfawrogi eich hun. Mae gennym e'n blaen gopi ceinieg o Destament Newydd destlus, pwrpasol i logeH -am ddim ond ceiaiog Onid yw'r achlysur presennol yn gyfle i geisio gan bob mab a merch ieuanc ofalu fod ganddynt gopi o'r Efengyl yn eu llogell ? Ni wyddech ddim oddiwrth swm na phwysau'r llyfryn, ond ni fedrai angel fesur na phwyso'r Efengyl sydd ynddo. Mae'r awgrym, ni gredwn, yn bellol briodol, a hawdd ei weithredu. Gallsai ei arfer arwain i ddiwygiad mawr, a bod yn foddion iachawdwriaeth i lawer. Beth potai pob Cymro a Chymraes ieuane, ar eu teithiau. ae ymhob man, yn teimlo digon o ddiddordeb yn yr Efengyl a broffesant fel ag i gludo'ullyfr yn eu llogell, a chyfrif fod yn werth darllenl a myfyrio cyfran ohono, fel bo'r cyfle, hyd yn oed mewn tren ? Wyddoch chwi mae ar y neb sy'n aros yn Lerpwl lawn cymaint, ae ef allai fwy,o angeny TestamenfNewydd na'r rhai sy'n mynd allan. Mae mynd i ryfel yn difrifoli dynion. Ffaith brudd yw fod cynifer yn cael eu lladd mewn rhyfel ond fifidfch lawn mor brudd yw fod cynifer yn damnio'u hunain mewn pleserau a moethusrwydd! Testament Crist yw'r awdurdod uchaf ttr y ddaear. Pwy bynnag a ddechreuodd y rhyfel, hwn all ddwyn bendith o'r felltith, ac efe a ga'r gair olaf ar helyntion Ewrop. Boed bendith y Testament ar y dyn ienanc ym mheryglon maes y rhyfel Boed bendith y Testament ar y babl ieuainc hyd heolydd Lerpwl, a hyd ffyrdd y wlad I bawb jo'n darllenwyr, ymhob man, bob rhyw ac oed a gradd, ein dymuniad a'n gweddi yw,ihodd- ed Testament Crist i chwi FLWYDDYN NEWYDD DDA ■ -e

1915. d Blwyddyn Newydd eydd a'i sain—4»wy y Ond tery nod ochain; loan, Ar diroedd our, drawodd Cain, Pader sy'n dtaspedain Sobr adwyth sy i Drydain,-mae Ewmp Ym Mara wylofain Dynerwch tyrd i'n harwain, Er lleddfu cttr lladdfa Cain C'wilydd, wir, tdwyn cledd o'i wairi-4 freu- Llofruddiwr gael celain [ddwyd Tua'r Nef, myrdd sy'n llefain,— 0 Ddial, cod i ddal Cain Hyfrytaf fore ete—i'r ddaear A addawodd wawrio Daw dydd gwyn dedwydd, ac 0 1- Nis cawn hanes Oadn yno i-PE:DROG-.

Gellir cael Beiblau, TestamenWn- Llyfrau Emynao a Thonau, un Lyfr ieu Gan Gymraeg. N i for vm-, brisiau gostyugot. Anfoner am restr o gerddoriaeth a Llyfrau Ait Llaw.—HUGH EVANS a'i FBtB., 358 Stanley Road, Liverpool,