BYWYD. CYMERIAD, A DYLANWAD MRS FANNY JONES, TAL Y ISARN.|1917-12-12|Y Dinesydd Cymreig

BYWYD. CYMERIAD, A DYLANWAD…

News

Cite

Share

BYWYD. CYMERIAD, A DYLANWAD MRS FANNY JONES, TAL Y I SARN. (Gan ADGOF UWCH ANGHOF) Pan yn hysbysu eglwys Llanllyfni ei fod yn bwriadu priodi, nid oedd John Jones wedi ystyried fod rhwystrau. Pan aeth i chwilio am dnvvdded, yr oedd y ddeddf a'r werin am dro yn unfam,—yr oedd yr eneth yn rhy ieuanc iddo briodi trwy drwydded, ond daeth allan c'r an- hawsdcr Innl fel dyn o fusnes, both byn- nag am dano yn yr ystyr hynny ar lawer amgylehiad arail. Gan ei bod yn Sad- wrn, an yntau yn myned drosodd i Fon am y Saboth, Jrsgrifenodd nodyn yn cynwys y Gostegion i'w anfon yn, Haw cyfaill i Reithor Llanllvfni. Synodd Fanny Edwards yn fawr, pan ghnvodd gan rai ol chyfeill(,,c,,tii fod ei Gostegion wedi eu cylioeddi yn Llan y Plwyf y bore Saboth canlynol, a methn i a deall pethau hyd nes y dychwelodd John Jones 8C egluro. *"Ar fore dydd Mercher. Mai 14. 1823, yn ol y Gofrestr yn Llan v PlwJf, IJan- Hyfni, fc briodwyd John Jones a Fanny Edwards. Ac. fe gpfodd ynddi hi, yn boll ystyr y gair, 'ymgeledd cymwys iddo.' Un yr oedd ei boll galon arno, ac nad oedd dim yn ormod ganddi i'w wneuthur er ei fivi-n. Un a digon o allu ac ewyllys iganddi i gym^ryd ami ei hunan. yn fuan, holl bwysau eu ham- gylchiadau bydol, er mwyn i-lioddi pob mantais a allai iddo ef gyda'r gwaith iiiain-r yr oedd ei holl fryd arno, no yr I oeddi wedi ei gymhwyso mor jarbennig gan natur a gras iddo, sef pregethu yr Fiengyl; ac yr oedd ei galon yntau yn rhwym wrthi hithnu. Mynych y (oyL eirial yn ei bregethnu yn y lieeodd yr ydoedd yn lied gynefin ynddynt at ei Fanny yn y fath ddull ag a ddanghosai ei bod wedi ymblethu a'i serchiadau dyfnaf, ac yn meddianu dylanwad dir- fawr arno. Er iddi gaol ami gystudd, a chlefvd trwm unwaith, a dwyn llawer o blant i fyny, cafodd ar y cyfan iechyd da i ymladd a'r byd megis drosto ef; ac mae Cymru drwyddi oil dan ddyled fawr i'r wraig hon am -vr hyn a wnaeth hi or lloni meddwl a hvrwyddo llwybr un o'r pregethwyr goreu a gafodd Cymra erioed =,n ei wananaflWi imvhaethol werthfawr gydag Wfcngyl ein Harglwvdd Iesu Grist. 0 adeg eu priodas hyd onedigaeth eu merch Ann yn 1824, gan fod y masnach- dy yr oedd perchenog chwarel Talysarn mmni undeb a thad Fanny Jones yn ei iuleiladu iddynt, heb fod yn gwbl barod, yr oedd hi yn arcs gartref yn y Tal- drwst. ac yntau yn myned vnoç-n jch. I ;lysurol. Prawf hyn rod ei mam-yng- nghviraith a hithau yn ffrindiau; o ran hynny, yr ocdd anian Fanny Jones yn 1 gyfryw fel nad oedd yn poddei i neb, yvry bynnag, i gadw oddiwrthi: yr oedd yn sirr o'u hennili i'w hedmygu. Yn y cyfamser, gwnaeth lawer i'w mam-yng- [ nghyfraith, a llawer iddi ei hun. Pa un byrmag ai 1 "man frith ion" ynte. y I "maivr frithion" fyddent yn nivud trwy ei Haw, byddeni fel yr eiddo Jacob gynt yn sicr o droi yn llwyddiant. Casglodd ddigon o wlan oddiar y drain i wneud defnvdd amryw ddilladau: gofalai yn wastad fod y gorchymyn "fel na clioller dim" yn cael ei gadw gvda manylder. Yn nesaf, vr ydym yn eu cael yn eu ty eu hunnin yn Tal y Sarn. fGwrnieth John Jones ei feddtrl i fyny yn ddioed, pa beth bynnag arill fydda i yn ddiffyg- ioI, na chni addoliad teuluaidd byth ei esgeuluso yn ei dy ef, ac os y bendithid ef a phlaut, y cyflwynid hwy o'r bru i grefydd, ac yr ymdrechai a allai ef, yn 01 ei cungyjchiadau, i'w maethu rll addysg ac athrawiaeth yr Arglwydd; ac mae ei briod yn tystio nad aeth g-vniaiiit ag unwaith oddicartref, yn ysod y pedair blynedd ar ddeg ar hugain y buont fyw gvda'u gilydd, heb gynnal addoliad teu- luaid(1, er y byddai vn fynvch yn cych- wyn oddicartref yn btygeinipl iawn; a mynai gad yr hon blant, o'r hynaf hyd yr ieuengaf, i gydymostwng ger bron Dnw. 0~. byddai yn cychwyn cyn dydd, le' byddai raid iddo yn ami, codid vr oIj gwclyau am adeg y ddyied&wydd, rhaniateid iddynt fyned yn 01 l'ilwnith. os tueddont at hynny, i ortfwys hyd yr rrol i godi. Ni oddefui iddyrit fyru-u i orflwyg y nos, pa mor hwyr bynnag y byddai, hyd nes cocl y ddyled- sWYdd drosodd; ac yr oedd bob yn y »sanaeth fel dyn yn ystyried ac yn tcimlo ei fod yn addoli Brenin Arglvrydd <'r,oP.p^t y Parch John Jones. t y Parch John Jones. hs Jones, gtveddw y Parch Jchn Jones; ("'frysorfs?/' 1875). y Litioedd; ac ar adegau byddai effeith- iau anarferol at- yr holl deulu oddiwrth ei weddiau. Ac yn fynvch byddai y cyniydogion, er mwyn yr hyfrydwch o vrrando arno, yn cynull i'r ty ar adeg yr addoliad teuluaidd, ac yn toimlo y byddai ei weddiau yn ei deulu ei hun wcithiau yn fwy eii'cithiol na'i brcgeihaa icm-y?i 1 1 -iatt mtvrai Dy wed Mr Thomas Lloyd J ono.s! "Fn peth neilldaol oedd yn dangos patch fy mam i grefydd oedd ci gofal am y ddyledswydd deuluaidd_ Pan y byddai fy nhad. gartrcf, byddai raid i ni oil godi yn fore at y ddyledswydd; ac yna yn y nos riiaid oedd i bawb fod yn yr addoliad teiduoidd, a phob un i ddysgu adnod newydd. neu ddarn o Salm, a'i hadrodd ar y pryd, a fy mam ymysg y lleill, yn dysgu ei rhan.. Ad os na byddai jfv nhad adref, byddai fy mam yn cadw'r ddyled,svrvdd ei hunan; ac yn dwyn ci bechgyn i fyny yn hyn fel yr oeddynt yn dyfod i fyny mewn ut'd." Hi fyddai yn estyn y Beibl pan fyddai John Jones gartref Salm ddarllenai fyn- yehaf, a hynny gyda tlioimlad mawr. Phoddwn un engraifft :J ohn Jones: "O'r dyfnder y liefais arnat, 0 Ar. glii-yrid." Fanny Jonts: "Ie, ie," ac ochenaid di-oi-ii. Jolin Jones, "Arglwydd. A l' I d d. clyw fy llcfain; ystyried dy glustiau wrth lef fy ngweddiau." Fanny Jones: "Amen." J.ohn Jones: "Os creffi ar an- wireddau, Arglwydd, 0 Arglwydd, pwy a saifp" Fanny Jones: "ie, ie; ie'n wir." John Jones: "Ond y mae gyda thi faddeu- ant." Fanny Jones: "Dioleh byth, diolch byth." John Jones: "Fel y'th ofner Fanny J ones: "Ic'n wiI'. cynorthw,a ni ¡ I dy ofni," &-c. Masnachdy bychan oedd ganddvnt ar y cyntif, a masnacli ar raddfa gyfyng. ond ymhen bhvyddyn neu dlhry. pan glywodd fod John Jones wedi bod agos colli ei fywyd yn y glodPfa, gwnaeth iddo roddi i fyny ei waith er mwyn iddo allu astudio ei bregethau ac ufuddhau i'r galwadau mynvch ddouent am ei wasanaetli. Y inae yn gwneud hynny, a hithau yn ym- daftu i'r trasnes g:rda'r yni a'r penderfyn- iad dulroi.yn-ol hwnJnY oedd mor argrafi- edig ar ei gwedd. ac mor amhvg yn ei holl svmudiadau. Ymhell ychydig amser yr oedd ganddynt efail gof a chrefftwr med- rus ynddi ar gyfer gwaith ddisgwvlid mown He tebyg, a digon o arfau at bob gwaiuh yn y chwarel, a pliylor at eu gwas- anaet h. Fel yr oedd y galw yn eynnyddu yr oeo-d y darpariadau yn amlach, fel yr oedd yn tusncs cyftredinol yn fnan iawn, yn y biapeiy. Grocery, and Provisions, ac hunmungcry; beth bynnag y gelwid am dano, byddai i'w Y inic lianes am w raig y Parch John Jones, Tremadog, yn dyfud i Dal y hiarn noson ymlaen, a lannv Jones a Iiitliati i-ii cychwyn yn biygeiniol dranoeth ar bob i geffyl i farcli- nad Caer,—y tro cyntaf i Fanny Jone, ü'ld tro cyffredin fyddai ar ol hynn.Vj gan i r galwadau ddvfod mor nes ei | goi iodj i "ymweled a'r prif farchnadoedd" (i'el Jywed hysbyswyr v dyddiau h n) yn fynych ia.wn. Actli yr adeilad cyntaf yn rity gyfyng, a rhodd- wyd ato atodiad ar ol atodiad, tr"v -arigii III CO(I; UoITt ;,r v llall, &x,-noud ystaieiljedd ncwy.IcUon ystor ydd. fel nad oedd yn y fi--li "Il p&poi'ii adeiladau cyfartai bii«n. s mor gynyrchioi. And o asyn i* geffyl, ac o I geffyi. gelfylau. Antnnodci i gyfeiiiad arall trwy gau i I fewn fynydd-dir yngliymydogaeth Bwlch- yilyn, ar gyfer ei wncud yn fan dyddynod i weithwyr, a chodwyd can gen o'r fa attach ar nm o'i, He. Nid yn unig canodd allan y dhgnfiad o'r wruig rinwcddoL "Hi a f?ddv am facs ac a'i pryn cf," ond rhag. flaenodc ei hoes gyda'r syniad o gael man dn-ddinorl i weithwyr ni phetrusodd hi I weithredu cyn son am roddi oh\ vnion arai dedd/ mewn g?ithrediad. cleddfiticivn (i'w barhau). j Dy wed odd Arglwyckl Claud Hami7ton mewn cyfartod ovsylltiol a Phcil:f'lc y I Great Eastern, na fyddai i'r cyfloga i iscl fodol'i cyn y rhyfel byth iguel .,Il hil-1 sefvdlu eto.

I ? - I SUDD IACHU50L DAIL…

MR GEORGE DAVIES.

News

Cite

Share

MR GEORGE DAVIES. CYHUDDO 0 FOD YN ABSENOL O'R FYDDIN. In fnadlys Bangor daetli yr Isgapten Hughes a chyhuddiad yn erhynlr George 31. LI. Davies, Tynvmaes, Beth- esda, o fod yn absenol o wasanaeth mil- wrul. Dywedodd yr Lsgapten Hughes fod Mi Davies yn feddiannol ar ryddhad oddi- wrth y Tribunal Canolog oherwydd ei fod yn wrthwynebydd cydwybodol, ar yr amod ei fod yn ymgymcryd a gwaith o bwysigrwydd cenedlaethol. Cafodd waith o'r natur hwn ym Moelfra Fawr, pan- aelhaiarn. He y rhoddodd bob boddlon. rwydd. Ym mis Medi gwnaeth gais at y } Tribunal Ganofog am gyinewidiad yn ei rvddhad; mewn gwirionedd, am ryddhad hollol, yr hyn ganiatai iddo ryddid yn ei symudiadau a galwedigaeth. Gwrthod- wyd v cais hwn. Yna dywedodd 31r Davies wrtho ct (Isgapten Hughes) nad ocdd, mewn canlyniad, yn cydymffurfio g:yrh theleran y rhyddhad a roddwyd gan y Tribunal Canolog, ond ei fod yn cysegnu ei holt amser i hyrwyddo dysgeid. iaeth Crist. Yna rhoddwyd gorchymyn y dyJid galw Mr Davies i fyny at wasan- aeth, ac anfonwyd rhybudd yn ei alw i fyny Tachwcdd 6ed. Anfonwyd -il i-liv- budd hwn yv ol gan Mr Davies o Ty'n- ymaes. Br-c hesda, gyda llythyr yn cyd- nabod derbyniad y rhybudd. ae yn dat. gan, gan ci fod yn eredu fod £ fwasanaeth mihvrol yn groes ddysgeidiaetli Crist, na allai ymuno a'l' iyddin, a bod yn thaid iddo barhau i weithredu fel yr oedd hvd nes y rl-wystrid ef trwy orfodaeth i wneud bynny. Ynl evhuddwyd Mr Davies gan Mr I Yincent (Clerc yr Ynadon) o fod yn un abseunol o'r fyddin, a phlediodd Mr Davies ddieuogrwydd. Aeth yr Isgapten Hughes vmlaen i roddi tystiolaeth o blaij y cyhuddiad. ond gdwyd sylw gan Mr Yincent nad oedd yna. itni hyw dystiolaeth fod y Tribunol Canolog wedi gosod amodau ar Mr Davies Cio e.t>nodd ei gerdyn rhyddlwù). Mi Dalies: A wnewch ehwi ganiatau i mi gyfryngu? Mae y dystiolaeth yma (nc estynodd ei gerdyn rhyddhau), Darllcnodd Mr intent y cerdyn rt fainc, a phwvntiodd allan ei fod wedi ei J oddi i menu yn wirioddol gan y diffyn- vdd. Gwelid oddiwrtli y cerdyn fod y di- fiynvdd yn ysgrifennydd cynorthwyol i f rawdoliaeth Cyniod. Anerchwyd y fainc gan Mr Darics. Dywedai ei fod yn BwYddog yn y Tiriog- a-etli?x-yi- (??vn v r a?h?yr cyn y rhyieL Ymddiswyddodd o'r fyddLn oddeutu dau fic cyn y rhyfel, ?' y ?r fud. fei v ?-eiai ef btitb?'ll, anaetij lihvrol yn gi-oes i ddysgeidiaetli Ciist. VI' oedd yn teimlo ei fod yn J rhwym i roddi erediniaeth lythyrenol a •ml i Athraw eariad ac addfwvnder, ac, el i bob dyn ieuanc o ysbryd, yr oedd yn ioi ol naturiol iddo ef deimlo goiid mawr !'ltll we]p;d ei hen gatrawd yn myned i'J irryiit. Ymwelodd a ohwnini 0'1 hen gyd- swyddogion, ond oddiwrthynt IIwy catodd goinogjieth i gadw at ei ddewi&iad. at gen-iau dnvcddaf dderhyniedd oddiwrth un ohonvnt a syrthiodd oedd: "Yr wyf vn t Kweddio am i chwi gael eieh cadwn gad- am ar y ffordd yr ydych wedj cydm-yn. y na • UKlreclJ«dd roddi yr amcan 11W11 o Ral'11 popeth arall. Rhoddodd i fyny safle o gryn bwT.-iigi-wvdd. a chynygiodd ei was. anaeth yn rhydd i Fraudofiaeth Cvmod. Pa ih a odd yn y frawdoiiaetii honno. ac yr oedd trwy hynny Vedi dod i gysylltiad a lIawer o bobi na allent gydvmff'urlio a theierau Deddf Gwasanaeth Filwrol, ac vr oedd ,vedi dadleu a hwynt y dylent fod yn loddiawn i wneud unrhyw wasanaeth ufynai y AV ladwriaeth, oddigei-th gwasan- aeth na allai yr un dyn gonest ei wneud oodd yn dal y golygiadau hynny. Rhodd- vyd rhyddhad iddo gan y Iribunal Can- olog, ar amod oedd yn hollol hawdd iddo ef, sef ei fod i A-mgymeryd a rhyw waith o bwyiigmydd. cenedlaethol. Ynigvmer- odd ar gwaith, a chpisiodd ei wneud hyd eithaf ei anu. Yn y lie cyntaf yr oedd yc waith i geisio diwygio Lroseddwvr, ac yn ddiweddarach mewn gwaith amaoth- yddol. Xi allasai ddewis gwaith oedd yn hry at ej dm-aoih. Ond yn unigedd y I' fad fo sylweddolodd ei rod me.wn gwir- ionedd yn euog o lacrwydd os na buasai yD c.t'i.Sia pob cyfle i roddi mewn effaith yt I h vn oede" iddo f y busnes aruchelaf mewn bywyd. Derbyniodd lythyrau oddiwitii ei gyfeillion yn y Fyddin a'r LlYllges yn gofyn ai ni allai eF wneuthur rhywbeth yn y ffordd hon, gan fod eu geneuau hwy wedi eu selio. Fel yr edrychai ar y polisi ofer o elyniaeth y dadleuid drosto, yr o?dd yn teimlo nad œdd yna unrhyw beth iddo I'w wneud ond cy?gtu ei hun i Wùè. t anacthu Cnst., ac fe ofynodd i'r Tribunal C?nolo? rodd! iddo ryddhad holiol, gan eu bd vedi derbyu haKI at-?unig i wneud hynny gan v Senedd. Chwi fel Iwneddigion svdd i bas-io dedfryd, ond dymunai eu hadgoffa ei fod ef a hwythau yn Vv-tyll gei'hveii T>ra\vH3e Crist. ''CaBja a pha farn y baraoch y'ch bernir. Mr Yincent: Yn ymarferol, nid yw hyn- yna yn amddiffyniad. Gwaith yr ynadon yw gweinyddu y gyfraith. Goichymynodd y fainc fod Mr Davies i gael el drosglwyddo droEodd i'r awdurdod- au mihvrol. ————

Y GOLOFN AMAETHYDDOL.

Detailed Lists, Results and Guides

Cite

Share

Y GOLOFN AMAETHYDDOL. YR ARGYFWNG DIFRIFOL PRESENNOL. Yn ddiweddar anfonodd y Llywodracth apel at Bwyllgor Amacthyddol pob sir yn galw sylw at yr ystyriaethau a ganlyn:— I 1. Os ydym i sicrhau ymborth i bobl y wlad hon, rhaid gwneud egnion helaeth- ach a mwy hir barhaol. Daeth pervgl newydd yn raddol i amlygrwydd, ac oni atclir ei riyysg gall ei ganlyniadau tod yn angeuol. 0 dan bwys v rhyfel. mae gaJJu cynyrehiol Iwrop yn lleihau bob dydd. Lleihawvd gallu dynol gwledydd eraill, y dibynwn arnynt am ymborth, i raddau mor fawr fel ng; i'w gwneud yn amhosibl iddynt hwy wneud i fniy y diifyg. X id yw o fawr wahaniaeth a orchfygjr y pervgl tanforawl a'i peidio, a gyhoeddir heddwch neu a estyn ir tymor y rhyfel. Bygythir yr holl fyd gan blinder ym. bortli, nid yn unig yn 1918, ond yn 1919 a 1920. Amhosibl, bellach, i ni ddisgwyl o .vledydd tramor y cyflenwad mewn ham n chig yr ydym wedi. dibynu arno i I trYllJ:¡n! bywyd yn y wlad hotL Os na f'od ¡ Iii' fii\"O(; pin 'jnwnin nis gail. ac ni I wna. unrhvw wlad arall. Dibyna mesui prinder bwyd rhagllaw ,ii- tin llwyddiant neu fethiaut mewn ychwanegu yn syl- weddol at fwycl gynvj-chir gartref. 2. amlwg y parlia prinder ar ol y rhyfrl. Mewn rhyw iodd y mae'n. debygol y bydd yn 111-y wedi cylioeddi heddwch. Mae y sefyllfa ddifrifol hon, o ganlyniad, yn galw ar bawb ohonom i ad- drefnu rheolau amethu da fel en deaIL, wyd gennym ni ac y gweithredwyd arnynt gan ein hynnfiaid. yn ystocl y gsmrif ddi- weddaf. Yn y (,fiind iiai-iinw amaethwv mai y peth pwysicaf oedd cyn- yrch 0 ansawdd dda. Heddyw. modd byn.jaT.. gO;-fodir ni i ystyried swm y cyn- yrch. O' r .?aibwynt hwn, i?, er mwyn d;ogp)n y gencd!. mae tir glan da yn gy ?- 'I haroj liawcr Usi mewn g 'H'nh mi ihir?m'. GaU acer o dan wenith gynyrchu deiig'.1 j waith cymaint o fwyd dynol ag acer 01 borÍ:1 ragorol at besgu anifeiliaid — os cymerir y cyiartnicdd trwy yr holl wlad j eyfrilir fod tir ar yn cynyrchu o leiaf j bedair gwaith cymaint o fwyd i'r acer a thir pori. 3. hani'odol felly fod y gymudiad i dorri i fyuy dir glas yn cael ei bwyso: ymiaen a i gano ymhellaclt. At gyn- haeaf 1918, rhaid troi dwy tiiivai a phedJ air can mil o aceri o dir gias cyn diwedd Ehrill nesaf. Yn ychwancgol at arwvneb- j edd ychwanegol o dir soft sydd i'w aredig eleni, ymddengys y dasg yn drom. Yr un piyd. nid yw yn amhosibl wedi er ddos- ) anu ymysg ifo mwyi- y ?!ad Yn ar- j, fero! ¡nnr: fi'ermwyr Lloegr a Cil'JmU '-n ¡ fei,ol inii(? fi',eriiii?-N? r I,Iop-r a ('Iiv3nrii Vil tyinoi1, a'r cwbl olyga v dasg ychwanegol yv: un acer dies ben am bob pedair acer a droir yn gylfredin. lleblaw hynny, sicr fod 2.4f«).00rf o aceri yn gym- hwvs aL eu diwyllio :iiliiii oil, 18.500.000 aceri o dir glas sydd yn y wlad. ond i'r P?yJIgorau Amaethyddc', lir føisnj, a? fiormwyr ddango, egni a< c?.-?Ius da ) digonnol. ) 4. Dad! rhai yw y byddai yn ddoethach canolbwyntio poh cyflenwad llafur a phciriannau yn y wlad ar y tir sydd eisoes dan lafur, oherwydd ei gyflwr budr, ond rhaid cofio mai'r amcan yw ychwanegu at gynyrch bwyd yn y wlad yng ngh." vnhaeaf y blvnyddoedd 1918. 1919, a 1920. Oher- wydd er i ni wneud pob ymgais posibl (a gobojthio u gwneir) i lanhau y tir sydd dar: lafur, ni sicrheid y cyflenwad mwyaf (i iivvd. Mewn liawer achos mae v tir sydd yn awr dan yr aradr wedi ei weithio allan. Ar y Haw ai-all. mae tir glas newydd ei aredig yn lanach na liawer c'r tir llafur presennol iliae ei gvtlwr 1 g.. l reithiol yn liawer uweh, ar- o ganlyn- iad geTli1 cynyrchu mwy o rawn ohonno yn ystod y blvnyddoedd nesaf. Felly mae'r traith gydnabyddir fod tir llafur yn fudr ae wedi ei weithio allan yn cadarn- hau y evvIlLin i. dori i fyny dir gigs, a rhaid cofio y gellir gwneud llawer o waith ar dir glas yn ystod miioedd Phagfyr. Tu.uav;r. a Cliwefror, pan fydd y gwaith ar dir llafur yn ami yn amhosibl. Fr nil .fydd cynyrch tir "el hyn yn llawer yn 1918, bydd yn barod at gynyrchu yn pfY. eithiol yn 1919 a 1920, pan fydd yr angen yn o gym a int. CYNYRCH GRAWN A CHIG: GWERTH CYMH ARIAETHOl.. Yn ystod. y dydciiau diwedoaf. ry- H. JLdti, f'.B.. Divprwy-PcoliM' Cyftredinol Adran Cvn- yrchu Bwyd, ac un o brif arweinwyr y hyd amaethyddol ym Mhrydain, ffrwyth ei ymchwiliad i xverth cymhariaetho! tir yn tyru grawn ac yn magu anifeiliaid. Mae cvHyrch can acer o dir dan lafur at en mlYdd yn ddigonol i gynnal pedwar a ell ,xilN 'dd -vn ddi?-oiiol Igvnnii ped chyn- ilielir ond ugain (:!íJ) o bobl ar gynyrch can acer mewn cig a llaeth. Ar gyfartaledd ceidw cynyrch acer o wenith, 200 o bobl; ceirch, 150: tatws, 450; mangolds (i gynyrchu biff), 36; mangolds (i gynyrchu llaeth), SO maip (at bitt', 27: maip (at fyton). 31; gwair gwei-'uiodd. 16; tir poll (y goreu), 60; tir pori (canolig), 25; tir POI) (salach), 10. y ffigyrau hyn eu gwers heb "I nod nKc esboniad. GWRTEITHIAU. Mae Adran Cynyrchu Bwyd yn mawr p b amaethwr i roddi archebion am <uj)rrp' ospbates a gwrteithiau eraill. Bydd rr hamster difriiol i gludo gwr- teithiau ar y rheilffyrdd yn y gwanwyu, I a'r unig ffordd i fod yn sicr o gyflenwad I yw gof;lu anion archebion i mewn ar unwoiih e: mwyn i'r masnaohwvr gael eu tsoc i law. Heblaw hyDny mae y prisiau yn is one. cymeryd cy Hen wad j fewn cyn dnvedd y flwyddyn. ISLae digonedd o superphosphate gael yn y farchnad ar hyn o bryd, He os bydd diftyg yn y gwan- wyn ar y if'ermwyr yn unig y bydd y bai. CADW FFRWYTHAU A LLYSIAU. ¡ 1 -4r ( Mae symudind ar dro yn Con- wy i sefydlu canoifannau i gasglu, gradd- I oh, a gwerthu ffrwythau a llysiau. Aeth tumiclli lawer o ffrwythau yn ofer yn yr ardaloedd cylchynol yn ddiweddar oher- wydd diffyg moddion effeithiol i'w rhoddi ar y larchnad_ Dygij- cannocdd lawer o dunnelli o flrwythau a llysiau o Loegr i dren Gogledd Cymiii bob blwyddyn er fod llawer o gynyrcijwyr yn y wlad yn methu cael marchnad, ac y gcllid cyfaddasu tir at gynyrchu bwyd fel hyn i raddau diigon helaeth fel ag i wnend Gogledd Cymru yn gwbl hunan-gynhaliol. Bydd Llandudno Junction yn lie canolog i gyfarfod Mon, Arron. a rliannau o Feirion, yn ogystal a Da n C I wyd. "N diifyg rrfawr deimlwyd bob amser oedd pa fudd i gadw y cyflen. "ad dros ben augen dydd yn flres. Beilricii mae Adran Cynyrchu Bwvd wedi gw eithio allan gynliun syml ac efleiihiol i gadw firwythau yn ogystal trwy eu potelu ac. hefyd eu cadw mewn tyniau. Mac i Pt'irianwaitli synil i'w gael am 6p 10s sydd yn ddigonol i dynio banner cant o ffrwyth- an bob a>vr. Gall merched yn rhwydd wneud pob gwaith ynglyn a'1' cyfryw. Lle trefniant hefyd i sychtt firaytliau a. llysiau. GwneiJ hyn i raddau pell gan wi?b-dd tramo]. a rhaid i ni wneud i fynv -v ("till,v". milI '?-nau o bo'eli at gadw ftrw,vthau gan AdI'an CYll- boveli at gadw ffrwythau gan Adran Cyn- yrchu Bwyd yr haf dil?cddai. Gwerth- wyd mdoedd lav.er ohonynt yng Nghym- ru. Mne yn bwysig i bawb sydd yn meddu poteli ffrwythau eu hedrych o bryd > bryd i wneud yn sicr eu bod v* cadw mewn cyflwr da. GWAiTH Y MERCHED. Ceir prawfion newydd bob dydd fod merched yn gwbi alluog i wneud gwaith elfeitlnol ar y tjr ymhob cysylltiad. Yn ddiweddar rhoddwyd prawf ar en gallu i ^tbithio gyda'r dyinwr. Gwnaethant ii;allh campus. Yr un pryd. adroddit, fod lliai amaethwyr yn parhau i wrthod cy- meryd mantais ar lafur merched, nid yn onig oherwydd hen ragfarn, ond befyd er mwyn cadw dynion mewn rhai achusiun uwchiav.- ange.R gwirioneddo! y fferm. Yngwyneb y cynnydd mawi- raid gymeryd He mewn aredig tiroedd yn 1918, mae yn bwysig fod dynion yn cael eu dcfnvddio yn unig at "aith celfydd iti hyn. He fod gwasanaeth merched yn cael ei ddefnydd- io ac waith arall y maent lim-y yn gwbl gymwys i'w gyflawni ac y gellid via hawdd ryduhau y dymion oddiwrtho. Mae Seiydliad y Merched. sydd bellach dan reohieth Adran Cynyrchu Bwyd a'i Bam dd Amaethyddiaeth. yn gwneud gwaitji elieithioi i ddwvn adref i yatv-r- iaeth merclied v wlad ou dyledswVddau yn yr j.rgyfwng presennol. Mae eisoes dros loO o gatigiiennau wedi eu sefydlu, ac ychwanegir at ou rhif bob wytlmos.

Welsh Newspapers

Y Dinesydd Cymreig

5 articles on this Page