Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
10 articles on this Page
BRECHDAN GYMYSG.
BRECHDAN GYMYSG. (Gan J. T. W., Pistyll). AFON HEDDWCH. 3If afon hedd yn rhedeg Yn esmwyt-h ac yn rhydd, Mor dawel a naturiol L Mae ceisio ganddi redeg Mae ceisio ganddo redeg I fyny rhiw yn «1, Yn beth na wna er ungwr. Ar ,sawl a'i cais s'n ffol. Ceir rhai am bympio'i dyfroedd At eu palasau ban, Os tvr eu pwmp fe sycha Eu dyfroedd yn v fan; Pe gwnaethent eu palasau Ar lefel Heddwch Duw, Ai Afon Heddwch heibio Heb stwr tra byddent byw. Y Politisians hwyliant 1 dorri gwych ganals Tros fryuiau militariacth Gan ymresymu'n ifals; Hwy dd'wedant fod rhaid cwffio Am heddwch, er mwyn dyu; Hym! ni ddeor cywion gwyddau 0 wvau ieii- yn Ueyn! Os cwffio raid am Heddwch ..(, Ni wclir mOllo byth, Y i-lieol yw fod cywion Yn blant i ieir y nyth; i Colomen yr Eicagyl Sy'n deor "\Y.V11YR da," Dalihuan niilitraiaeth Ddeora ddicflig bla Nis gwactii pwv isydd i'w feio Am ddechreu'r rhyfel hon: By ad cloa i wlad a beidio Can "ddynion" daear gron; Ceir unpeth sydd iiior egiur A haul Mehefin ha-- Afai ffvnnon liedd i ddaear Yv,- Cariad, wyllys da. Ac os ceir rhai yn barnu be'r Ellmyn sydd ar fai 12("n well i'n edrych gartref i'.r gweled faint yn llai Y tr.ic-i..u áiplomyddion "Gweis Cyflog" Prydain Fawr, 'Tae ranu'r bai yn "gyfiawn" Bydd haws rhoi arfau i lawr.
BYWYD. CYMERIAD, A DYLANWAD…
BYWYD. CYMERIAD, A DYLANWAD I MRS FANNY JONES, TAL Y SARN. (Can ADGOF UWCH ANGHOF) "Y GLOCH ARIAN." Cymeriad arall ym perthyn i egivya LlanUyfni oedd a dvlanwad eithriadol vn perthy: iddo, oedd Robert Parry, brawd yr Ann Parry y soniwyd am dani. Gwr ffyddlun ydoedd gyda phethau bychaia ac amgrlchiadol yr achos, megis y ea< £ l:.A.iau a phethau eraill cyffelyb. Dyna y pa ham v gaiwvd ef gan Tai direidus yn "Gloch Avian." Efe ydoedd athraw "y rhai bach" yr yr Ysgol Sabothol. Dysgodd y AVyddor i gannoedd o blant, ac argraffodd ar en meddyliau yn yr adeg fwyaf tyner ar eu hoes barch cysegredig i'r Saboth, mae lie sanctaidd oedd y Capel am mai Ty Dduw ydoedd, ae mae dysgu yr oeddynt er IllWyp- gillii dai'llert G-iii- Duw. Gall- odd ddangos iddynt, mewn geiriau syml, hanes lesn Grist yn fa ban bach ar iiniau Mair, yn dysgu y Doctoriaid yn ddeuddeg mlwydd oed, yn codi Lazarus o'r bedd dan wylo. yn cvmeryd plant bychain yn ei freichiau ac yn eu bendithio, yn march- ogaeth i Jerusalem ynghanol moliant y plant bach yn gwaeddi "Hosanna," yn marw ar y groes dros blant bach, ac yn adgyfodi o'r bedd foreu y trydydd dvdd. "Wylai Robert Parry wrth adrodd yr hanes, wylai y plant wrth ei glywed, ac nid rhyfedd ydyw fod yr hwn ganodd fannlaù iddo yn son "fod ol ci ddagrau ar lyfrau y plant." Dyna athraw cyntaf Fanny Edwards, ac ni fuasai ei bywgralf- iad yn llawn heb roddi cipdrem ar ei hanes, a gallwn yeliwanegu yma eto y gellir gwcled yn ei hanes pa mor ffydd- Jon yr oedd argraffiadau yr athraw yn eael eu hadlowyrchu ym y disgybl. Ni oddef y terfynau i ni roddi ychwan- eg'o hanes hen gvmeriadau Llanllvfni fnont a rhyw gymaini o Jaw mew a dad blygu cymeriad Fanny Edwards.
EI SYMUD I GAERNARFON.
EI SYMUD I GAERNARFON. Ni fu ei thad yn hir heb ail.briodi, a chyn hir ar ol hynny y mae ei modryb yn ymweletl ag ef ynghylcli yr amhriodoldeb o gadw Fanny adref i fagu plant ei ail wraig, yn ddiddysg a dihyfforddiant. Y cnnlyniad ydoedd iddo gvdsynio. a threfn- wyd iddi fyned i'r ysgol i Caernarfon. Gan fod teulu y fodryb yn lluosog, nis gallai ei chymeryd i letya, ond darpar- odd iddi aros gyda dynes o'r enw Lucy Roberts eodd yn cadw masnachdy bychan heb fod ymhell or lie y saif y Britannia Inn. S x-miidiid ffodus fu Imn i Fanny, am fod y ddynes yn un o'r rhoi mwyai niedrus mewn pob gwaith ty, ac wedi bod yn aros am flvnyddoedd gyda phrif fon- eddigion y wlad. Cafodd fantais neilt- tuol yn yr ysgol am ei bod yn gallu dysgu mor rhwvdd, ond nid cymaint ac a gafodd yn ei chysylltiad a Lucy Roberts, vr hon oedd yn batrwm mewn moes ac ymcldvg- iucl. Hefyd, yr oedd yno ychydig fas- nach, a chymevai Fanny fwy o ddiddori deb vn hynnY-lw dim—yr oedd cyn pen ychydig amser yn fwy medrus o lawer jia Lucy Roberts. Daeth i ddeall eg- wyddorion masnach yn drwyadl. Tebyg ydyw fod a fyno yl Llaw sydd yn llywio popeth cr da ion] ei blant, a'i harwain i'r lie hwn. Mantais arall gafodd yma oedd gwa- hoddiad i dreulio prynhawn yn ami yn y Parcian, palas ei Mam Fadydd, Mrs Turner. Mawr fyddai trafferth Lucy Ro- berts yn ei pharotoi at yr ymweliadau hyn, ac yr oedd hithau yu mawrhau yr hyfforddwnt wrth wcled luov brin y buasai pe hebddo. Nid oes sicrwydd ynghyleli yr amspi dreuliod l yng Nghaernai-fon. ond tebyg ydyw nad ydoedd yno ar Hydve? J822. pan oedd Joliu Jones yn pregethu mewn Cymanb, gan mai gan ei thad y elywoud son am dano f1:1 pixigethwr lhagorol a'r dyn harddaf a wefodd eriood. Er fod DI Owen Thomas yng Nghofiant John Jonci yn dweyd ei bod yn yr ysgol yng N ghaer- narfon ar y pryd, yr ydym yu Lueddu i beidio- cylvnio ar hyn, yn gystal ag ;;T;1- ryw be than eraill mewn perthvnas i'w vhag-g^ feillaeh a'u priodas. Nid oedd nngen i I)r O. Thomas fod yn fanwl gywir. Yr oedd ei ymwneud ef yn ehedeg yn llawer itwelt na manylion geni, priodi, a marw. Yr oedd gartrof yn y Taldrwst hefyd nr yr 31ain o Ragfyr, 1822, wedi eyfarfcd a damwain irwy losgi ei throed pan oedd John Jones yn pregethu y waitti gyntaf erioad yn Llanllvfni. Nis gallai fyned i'r bregeth, ond llusgodd i gowrt y cupel, a chlywodd lais y pregethwr. Nid ydym am geisio dyfalu pa «n ai yr hoffter o am gC1SJO dyfnlu pa un ai Yl' hoffter 0 *Llythyr Mr R. Lloyd yn rhoddi cyn. orthwy i barotoi y Bywgraffiad, tKiitQddf«4 Talywni, 1878. wrandaw y Gni" yn cae] ei bvegethu, ynte y .«ibrwd distaw, eylrin a gyflyrddodd a'i eliolon pan glywodd ei thad yn son gyn- taf am y pregethwr da, a'r dyn hardd, a'i cododd allan y noson honno dan amgylch- iadau mor anhawdd. Dichon fod y naill I a'r Hall yn cymliell. Pan ddeuai adref o Gaernarfon i dreulio Saboth, nid ychydig fyddai y syllu ami, a'r gwylio ar ei symudiadau. Yr oedr. rhai yn ofni, a'r lleill yn dymuno, iddi fynd yn falch. lTn tro, yr oedd ganddi ruban yn lie carai yn c'lymu ei hesgid, ae nid oedd wedi prin ddnngo3 ei gwyneb nad oedd Ann Parry yn gafael yn ei hys- gruydd an orchymyn iddi ei dvnu. "Xi ehafodd Ann Parry, na neb arall wneud poth tebyg ar ol hynny," meddai • "Chwvn Satan er ntal tyfiant gras," y galwai Ann Parry falchder mewn pethau I b'clmin. Cafodd la.w?r o waith chwynu fel yr oedd duw y ffasiwn yn eynyddu yn ei nerth ond nid gyda Fanny Edwards,— yr oedd hi yn fuan ar ol hyn wedi dyfod i gystadlu a hi yn y gwaith o chwynu. Byddai rhai cenfigerdlyd yn tybio fod Fanny Edwards yn falch, ond pc'r edryeh- asent yn fanwl, nid oedd ganddi ond I pethau fel eraill, yr oedd y gwahaniaeth yn nestlusrwydd y gwncuthuriad, y golch- iad, a harddvrcli angbymarol yr eneth oedd yn eu gwisgo. 'Roedd tegweh ei harddweh hi Ar gwril yn rhagori," meddai un bardd am dani; a'r Hall ddy- t vi odai :— "Sonir am ei thlysineb. Oocld wynach, harddach na neb." "Pan oedd rhwng 13 a 15 oed, yr oedd tri pheth yn tynu sylw pawb," meddai Mi Richard JJoyd, Archddiacon Arfcn: ? HarddtVchcichorS. el t-,w f "2. Harddweh a symlrwydd ei gwisK; 'roedd ar y blaen i bawb yn hyn. ":3. Perc-id(I-di-a ei 11ais wrth ganu, nei swyno yr boll gynulleidfa ,pa rai a ddy- munentf ar y cor beidio can11) cr mwyn iddi hi gael canu." A dywed un o'r beirdd hefnl:- t''A chanai yn ddiochenaid I Fawl yr Ion nid fel o raid; Canai a'i bron yn cvnwys 13viv darddiad o deimlad dwys." "Ar fv ymweliad a Llanllvfni amser ai ol yrnadael oddiyno," meddai Mr R. Lloyd vmhellach, "yr oeddwn yn hwyr yn cyrraedd y capel, :ic yr oeddvat yn canu adwaenais ei 11ais peraidd trwv yr olI. bellter o ffordd." (l'w barhau). -dew
Y "GENINEN" AM KYDREF.
Y "GENINEN" AM KYDREF. I' Jlyfr y Pregethwj", gan y Parch Mau- rice Jones, D.D. A.tgof am Enwogion, gan y Parch 11. Ccrnyw Williams, D.D. Dau-can-mlwyddiant Williams, Panty- celyn, gan y Parch T. R. Jones (Clwyd- ydd). Cwyn Coll am Ens Idwal, De,-i Medi, a'r Parch S. T. Jones, gan Llew Tegiu, Rhisiard. &-c. Caneuon, gan Mr Ivor Evans, Mr E. Prosser Evans, Mr John Evans, Mr J. W. Jones, Mr J. J. Davie-s, Anthropos, y Parch Rhys J. Hmrs, a Dyfnallt. Y Parch Evan Jones, gan y Parch Evan Davies. Gwydderig, gun y Parch Tom Da vies. Beth am ddiw- ygio'r Eghvys ? gan Ddiwygiwr Y Mud. iad Cydweithredol yng Nghymru, gan y Cynghorydd Hhys J. Da-vies. Ymgom rhwng; Eglwyswr (John Kd^vards) ac Ym- neilltviv.r (Morgan Young), ('anmhvydd- iant y Parch lulwai'd Morgan, y Dyffryn. gan Mr Edward Grufit'li, Y. H. Gadw Noswyl: Drama, gan y Parch R. G. Berry. Rhamant y Rhond<la, gan J\h Thomas Jones. Cymraeg y Beibl, gan y Parch G. H. Jones, B.A. Beth vw Gweriniaeth? gan AYerinwr. Man Gofion, gan 1,1. Y.r Eisfucddfod.—Tra- screh yn erbyn Trosedd, gan Rodri Mawr. Anerchiadan yng Ngorsedd Gyhoeddi Eisteddfod Gastell Nedd, gan y Parch Ben Davies, Crwys, Cadifor, G. ap Lleis- ion. Gwvnfyfyr, Gweritoglc. Eisteddfod G.incdlaetho] Pen y Bedw: Anerehiadati Barddoaol, gall yr Archdderwydd. Elfed, C'rwys. Dewi Emrys, v Parch J Elli-z Williams, Cynfor. Manion Barddonol, 1 gan Am ryw Feirdd.
-f I SUDD I AC HUSO L DAIL…
I SUDD I AC HUSO L DAIL CARN [I YR EBOL I gan 1 GRIFFITH OWEN, CA!:RNARFON. I ydyw ei fod yn rhyddhau y phlegm, ac yn cilio poen y frestt I'w gael mewn poteli 15 2c yn y Siopau Druggist; gyda'r post, Is 6c,
GWEIS FFERM CAERNARFON A'R…
GWEIS FFERM CAERNARFON A'R CYLCH. BETH AM YR UNDEB? (At Olvgycid y "Dinesydd"). Syr,—Yr ydym yn clywed swn deffread mawr ymysg y gweision amaethyddol a'u meistri y dyddiau hyn Ymuna yr :.1n1- aethwyr a'u Himdeb. gan eu hod wedi deall mai trwy uno a ctiael cyd-ddealltwr- iaeth yn itnig y mae eael y goren iddynt. Gwelwn fod gweision {fermwyr Sir Fon weeli dilyn y meistri, ac wedi sefydlu canghenau o'i- Undeb mewn lam ryw le- oedd, a phenodi trcfnydd i gynorthwyo yr ysgrifennydd Mr Fred Jones Llangefni, sef y Mr W. J. Jones, Cycle Stores, Brvn- siencyn. Y mae yntau gyda doethmeb wedi ymddiried y gwaith o drefnu y gwa. hauol ardaloedd i ddynion profedig a dy- lanwadol. Y canlyniad ydyw fod Mon yn debyg o gael un o'r Undebau cry fa f, a phob gwas ffarm yn yr ynys i mewn yn y gorlan. Os y deuant, ac y byddant fFyddlon wedi dod, hwy fydd nia'r dvfodol. Dywedwn gyda phwyslais a. difrifoldeb, y mae'n hen bryd i'r gwas ffarm ym Mon gael bod ar y top, a rlylai gad aros felly, gan fod y meistr wedi eael eyfran y liew am amser go faith yn yr Hen Ynys, q I, gwas yn ddigon gwael ei wala. Ond woision hoff, y mae y rhyfel hwn, a'i boll bl,,), t'l boon, wedi dysgu i'r byd c'r bron mae cich oes euraidd chwi yw hon. Gaf- aelwch yn eich cyfle 'nawr a mynweh vreled toriad gwawr, nid oes raid ond bod yn un nad enwi fydd pia'r stad eich hun. Yv ydym yn fillch o glywed hefyd fod oddeutl1 mil o r gweision wedi ymuno yn Llevti, ac tod yna ragolygon lied dda vno hefyd am Undeb cryf Cofier am fynu dynicn cyifion i'ch arwain. Perygl gvveis- ion flermwyr, gan nad oes ganddvnt aT hyn o bryd ddynion hyddysg. oymwys, yn ell mysg oil hunaiq, vdvw cvmeryd rhs-w- un a gynygia ei bun N, liarwain o'r tu- allan iddynt. eael a,wein- ydd, ond dylid end y rliai gorou'n bosibl. ( eisier eael cyfarfod yn ami er magu rhai ohonoch chwi eich hunain, a gofalei- am gael digon o v.ybodaoth vnghvlch eich Hundeb a'i bosiblderau. Yn awr, botli am rannau eraill o'r Sir? Mae eylch eang o bobtu i dref Caernarfon heb ei gyffwrdd, a gresyn fydda.i hynny. Mae yna ugeiniau og nad. eannoedd o weision ffermydd fyddant yn dyfod i'r dref ar ddiwrnod Ffair y Gaeaf, sef Sad- flln Lhagfvr yr 8fed. Dywedir wrthym iod yna gyiarfod yn eael ei drefnu gyda'r pwrpns o geisio sefydlu Undeb i'r eylch hwn. Nid yw y lie wedi ei sicrhau eto, ond ceir manyiion yn ei gylch y tro nesaf. Yr ydym yn gobeithio'n fawr y bydd i weision y eylch gymeryd mantais ar y a dod yno i yniboi; am vmwared o'u caethiwed, Y mac r meistri wedi ymuno, ac yn edrych ar ol eu buddiannau oil hunain; q c, nid oes neb a wa'rafuna yr liixx-I iddynt; ac y mae'n eithar teg; a rhesymol, ie, ac yn hen bryd i'r gwekinn roddi eu pennau ynghyd i gael olwynion eu peiriannau hwythau yn f-y iredig. Fedr yr un am- aet-hwr ddim iieidio cydnabod nad ydvnt yn eael amser da, io, amser extra o ddn; ond beth am y Gwas ? Nid v meistr vw'r nnhebgor heddyw! Fu'r meistr erioed yn anhebgor, o ran hynny ond y mae'r gwas felly. Gall y gwas wneud meistr a gwaith; ond ni all meistr wneud heb waith. Ni all y whul wneud heb was ffarm, mae hwnyna yn wirionedd safadwy. Gall y Wladwriaeth wneud heb yr un meistr; ond ni all wneud heb weision ffermydd. Rhaid wrth y gwas. Os folly, pam na mwyaf anhebgor --fod ar v top, yn lie byw ar. ryw ddogn anigonnol yn dàJ am ei anhebgorolrwydd W eision ffcnuwyr Caernarfon a'r cylch, cofiwch am ddvdd Ffair Gaeaf, Rhagfyr yr 8fed, yng N gTi a er na r fon, a dowch yno 3-1, Sfe(l, vlig ,i doin-cli yi-,o (,I- iv(,Itd ivneii(I havrliiiu. Pcidiweh ac ofni yr un bwgan godir gan na meistr na neb arall, byddweh ddvnicn. a eherwch wlad gyfan o'eh plaid. — Yr eiddoch, UNDEBWR.
LLONGAU AMERICANAIDD.
LLONGAU AMERICANAIDD. Dydd S;:d«rn lansiwyd yr agerlong gyntaf o dan gynlhm rhyfel yn yr Unol Daleithiau. Mae yn cario 8.800 tuimcll, a chymerwyd puni mis i'w hadeiladu. 0 hyn allan trefnir j lansio llongau yn wythnusol.
Advertising
& Wit & go., imttBiirsrs. '^smsms, wm All-Wool Tweeds and Yarns It iiiii Prices. AU CarriaiB Paid. ANY lihctm CMT. _dD ESTAOLIHf.O iBBo. KCGISrCHKO mot MAflK QATTERN8 -our LOVELY CENOINC QOOD6 mod* I to mwt ?)' rcquifemc?t, eett on approval *» any lady or Contiornar4 Mfitt far tharo to- (AI  A ■ Partior Own w?t ?*« 'Mte My << W????, ? W<?"<m Qoodai 6«o •«» <M?m? Itesxxaeefsxssss QitCI lAlwrt*
IGAEAF GEHENNA. I
I GAEAF GEHENNA. I (Gan y Parch D. R. GRIFFITHS, I Penmaenmawr), < t Materoliaeth rydd gyfrif. ni gredwn, i hwyrfrydigrwydd llawer yn y Dywysog- aetli, y blynyddoedd rhai'n, i drafod neu I wyntyllio y mater uchod; ac y mae yn alaethus meddwl fod miloedd yn ein I gwlad heddyw, drvy dawedogrwydd pre- j getlcAyr ac athrawon ysgolion Sabothol, I hcb feddu fawr syniad am fater oll_bwy.sia i bob dyn a dynes ei gredu. neu, o r hya llciaf, Ùèddu rhyw am?yn'rcdiad am dano —canys, "Yll yr awr ni thybioch y daw Mab y Dyn," awdur Uifern, Rheolwr Ge- henna, a Bamwr Anfeidrol, abl i bwyso yn ei gloriannau pob enaid ymddengys ger ei fron, ar ol yr anadliad olaf; h.y., fe ddychwel yr yspryd at y Barnwr (Duw a Christ—yr' Un Un—gan mai un Medd- wl AnfeWrol sydd yn y Drindod, n'r Meddwl yna yn anrlianadwy yn oes oes- ocsoedd). Gweithrediad y Meddwl Dwy- fol (Un Meddwl, meddwn sydd yn y'Duw- dod) ydyw Barnu pawb dynion ac angel- ion—felly y mae mewn gwirionedd y Tad, I, y Mab. a¡' Yspryd Tragwyddol fel en gil- ydd, yn Barnu y hTW a'r meinv—hyn, ni gredwn, gyda dynion, yr eiliad cyntaf os goddefoi yj- vmadrodd) ar ol Dyfodiad Duw! Fe ddyved y Rheswm (Logos, Noyos), se-f Duw Ei Hun yn ei gyfan- | rwydd — "G<so(l\yd i ddynion farw un- waith, ac wedi hyny bod Barn" (Heb.). Fel y sylwyd, gweithrediad y "Meddwl Anfeidrol -vdvii- Ba.n-i(, mewn gwirion- edd gweithrediad y Meddwl, sydd yn perthyn yn anrhanad\y i'r Tri Pherson fel eu gilvdd, ydyw popeth wnaeth, neu a Avna, yr Un Duw bvtl!! Gweithrediad y Meddwl Dwvfol, Tragwyddol, ydyw Creadigaeth, Rhagluniaeth, yr Ymgnawd- oliad ("Duw a ymddangosodd yn y cnawd," 1 Timothpus) Bywyd, yr un elwir lean Grist; a'r Angau neu lawn ar y crocsbren! Ond, yn bresennol, carem I i'r darllenydd livnaws gofio mai y Rheswm Anfeidrof (Duw yn Drindod) fydd felly y Barnwr. Fe ddywedir yn loan—"Pa beth bynag y mao y Tad yn ei wneuthur, hyny hefyd ylnae y Mab yr un ffunud yn ei wneuthur/' Gellir gwyrdroi y geiriiui e yi, d i,o i V geirici-ti yn briodol fel hyn — "Pa beth bynnag y mae y 31ab yn ei wneuthur, hynny hefyd y mae y Tad, yr un ffunud, yn ei wneu- thur"! A pha le bynnag y byddo y Tad a'r Mab, yno-yn cydweithrcdu- y mae yr Yspryd Dwyfol—y Trydydd Pherson- hyn yn ol dysgeidiaeth y Bibl: a phender- fyraadau Cynghorau (Councils) boreol yr i Kghvys Gristionogol. Bellach yr ydym, ni ostyngedig gredwn, yn fyr wedi profi { yma y bydd y Tri Pherson gyda'u gilydd (Duw yn ei gyfanrwydd) yn Barnu pawb —dynion a merched-ar eu hymadawiad a'r fuchedd ffuantus bresennol! Pa Ie. tybed, y bydd i'r darllenydd 0'" llinellau hyn-gael ei an foil ? Eto, nid cywir y cwestiwn —Pa Ie?" Gwn nad oes le yn y byd ysprydol, h.y., nid oes adranau yno nid oes gwahanol compart- ments a11 y byd anweledig—yr hwn sydd .? byd -i d d yn arrddifad hollol o ddefnydd, neu fater gwdedig Anweledig ydyw yr llyn I alwn heddyw v byd tragv,-yddol--ond piY", heblaw yr An.eidrol Ei Hun ydyw y Byd Anweledig? Y mae yn wir bod Duw ymgna wdoledig yn llefaru, drwy accom- modation (ymostyngiad) fel y canlvn am y nofoedd, neu y byd araH "Yn nhv fv Nhad y inae Ilawei* o drigfanau" (loan) I f --Ii,,iilll (lol ond, nid yw neb mor ddwl, ni gredwn, a 1 gre d ivn, a tliybied o gwbl bod palasau neu dai trig- iannol yno: tebyg mae v syniad o ddio- gej w cli a dedwyddweh ddysgid ynw, gan yr Anfeidrol Reswm mewn cnawd. Yr un modd, pan y sonir am Uffern, nid ydym i feddwl mai tiriogaeth ar wahan odd'wttL y Xcfopdd ydyw y Pwi! Di- waelod y sonir am dano yn Dyfr Dad- guddiad yr Yspryd G1an, drwy lo?n: Ü nid cyfiwr enaid ydyw Y nefocdd a Ge henna ai nid enw ar Ddmy ydyw y naill Hall ()'r termou ofnadwy Ityn ? Cofns gennym cin bod ychydig flynyddoedd yn t yo cyd-deithio a'r gaituog Evail Jones t-liivodd-ii, ffyddia,ii was i'r Goruchaf am flwyddi lawer yng Nghaerynarion, ac, ymysg pethau eraill, ni ddaethom ar draws y Byd Arall, yn ein hyrnddiddan cyfciHgar. oanys y,- oeddym ar hyd y b!ynyddoedd ,m' gyfpHIion mynwesot. Gofvnwyd gennym i Evan Jones am ei I farn nyghy?ch y Byd Anweledig. "AYel," meddai, "y mae rhai dynion dysgedig heddyw yn or?du ein bod ni ar y dda ear yma, ynpltanol y Byd Tragwyddol" aw- ¡ grymai ymhellach ei fod yntau yn coledd yr un syniad. Gredwn, ddarllenydd, fod y diweddar ddivrinydd galluog o Gaeryn- arfon yn iawn. Duw Hoilbresenol ydyw yr Anfeidrol—ae, fel y soniwyd eisoes yn yr vsgrif for hon, Duw ydyw y Byd An- weledig, y byd hwnnw, sef y Goruchaf, yn Anherfynol. Mater, neu Ddefnydd, Bydd yn rwystr, yn y fuchedd vma, i enaid sylweddoli ei fod yn byw. gymud, a bod yn y Tragwyddol, Anneilliedig Fod; nid oes, mae'n debyg, wahaniaeth rhwng ein cylch ni o fodolaeth yma a'r øidYo y danmedig- ion, neu yr angelion a'r saint perffeith- iedig: cwestiwn nas gellir ei ateb mewn ffram faterol (corff) ydyw a yw enaid yn Gehenna (yn y Bod Uchaf feddyliwn) neu yn y nefoedd (yr un Un feddyliwn eto) yn gwybod am helyntion y byd materol y maent, tebyg, yn ei ganol? Y mae yn fwy na thebyg nad ydynt (y cadwedigion a'r angelion santaidd) yn ymwybodol o gwbl o symudiadau dynion ar y blaned hon; or ochr arall. yn rudln di.rníld i fesur, symudiadau marwolion. Sut byn- nag, y mae yr Ysgrythyrau Dwyfol yn egiur ddysgu yn yr Hen Destament a'r ewydd (Llyfr lob, yr Efengylau) medd- iant cythreulig, fod Satan a 'r Dcyrnas Ddu yn deall pymudiadfiu dynion. ac yn meddvi adnabyddiaeth o gyineriadau hil Adda; e.g., lob, a Josua, yr Arehoffeiriad (llyfT Zechariah). Gan nad oes le, fel yr ydys. gennym ni, yn deall lie, y mae enaid y eolledig yn Nuw; h.y., yn hfinfod yr Anfeidrol—"Duw byw" ydyw (Hebreaid), felly naturiol synio mai Gehenna ydyw Duw Cyfiawn a Santaidd, Hollwybodol, yn poeni enaid damniedig am byth; canys fel y mynegwyd o'r blaen-Duw ydyw y Byd Arall; fe fydd hynny ynddo ei hun yn ddigon o gosh bvth—iod yr Holl- wybodol byth yn cadw Ei Hun yn front yspryd, neu enaid, yr adyn fydù, mewn dull meidrol o siarad, "-11 syrthia i ddwy- law v Duw Byw." Gresyn fod trigolion ( ymru lieb eu dysgu yn fwy c-yffrcdinol am y gwirionedd yma, per am Dduw Ei Hun, fel Bod Cyfiawn a Santaidd, eiddig- eddus, uwchlaw pob dim, am Ei ogoniant tragwyddol; dyma ddysgeidiaeth John Calfin, Hywel Harris3 Daniel Rowland, Edward Matthews, a llawer eraill yng Nghymru, na chaniata gofod i ni eu cry- bwyll yma hyn, sef fod Duw, o flaen po- peth arall, yn Llywodraethwr Moesol, eiddigeddus o'i ogoniant bythol. ydoedd cred y cawr o ddiwinydd ac atbronydd, Jonathan Edwards or Amerig awdur "Rhyddid yr Ewylly,= a gweithiau eraill. Yn einncsaf, i gloi y pwnc pwysig yma i fyny, am y tro, ymdrechwn (D.V.) ddechreu ein hysgrif gyda chyfeiriad at brc-getha ofnadwy y gwr rhyfedd yma, na welodd yr Amerig, o bosibl, neb eyfuvreh yn y diwinyddol a'r athronyddol hyd y flwyddyn 1917. (T'w barhau).
. TEGAN DRUD.
TEGAN DRUD. Y d-(id o'r blaen gwelwyd cerbyd inodur 5 troedfedd o hyd yn eael ei roddi mewn cerbyd yn Llundain. Yr oedd y tegan hwn yn werth 4p 48. Ymddengyfi fod "inynd" ar deganau o'r natur yma. Kid plant y gweithwyr ydd yn eu eael.