Y Dinesydd Cymreig

GAIR 0 BROFIAD. I (Gan J. T. W., Pistyll). Ddarllenwyr lioff v "Dinesydd," gwel- ais rywun yn cyrnetya arno i'm hadfer- teisio yn go sownd yr wythnos ddiweddaf. Wei, fe fum ar ymweliad a'r hen gapel hoff T>'nlon, Llandwrog. Aethum yno wedi i mi ddeall ar y slei fod John Huw, golygvdd eofn y 'Dinesydd'' yn pregethu yno y nos Sul hwnnw. Mwynheais fy hun yn ddirfawr yno trwy gydol y dvdd. Nid oes gof gennyf i mi glywcd amgen cenadwri mewn pregeth erioed nag a gaed gan y. Parch Thomas Hughes, Felinheli, yn y bore. Teimlwn fod ei chynnwys yn genadwri y dylasai Cymru benbaladr ei chlywed, ac oherwydd cymaint y eynmvys ysbrydol gynwy^ai, ar iiior yehydig y gynulleidfa a'i gwrandawai. teimlwn er fy ngwaetliaf adlais cwestiwn crintack y gair liwnnw—"I ba beth y bu y golled lion?7' Rhoddai wedd bwysig ar ddyTod- swyddau a Iwyr esgeulusir gennym yn nhreialon a phrofedigaethau bywyd, sef yw hynny,gorfoleddu mown gorthrym. derail, &c., gan fod cm holLbrofedigaeth- au yn foddion grasol Duw i'n perffeithio ac yn foddiannau i ben profiad. Daeth- om i weld fod dod i Brofiad y drinfa ys- brydol, gan hynny, yn troi yn dcstun gor- foledd i'r sawl a'i caffo. Y canlyniad, gan hynny, yw fod yr oruchwvliaeth, beth bynnag ag a fo, a gynyrcha yr un- rhvvv, yn destun hyfrydwch a gorfoledd, tra yr ydys yn myned trwyddynt. Teimlem fod Mr Hughes mewn tir new- ydd iawn yn sylfaenu ei genadwri; ond tir liollol safadwy, a thir na tlielir byth o'r braidd ymweliad ag ef. Yn yr Ysgol Sul, y prynhawn, gwelwn arwyddion o fywyd ac ymdreeh ond, i ymwebn naR gwelodd v He ers blynyddau lawer, prin y gwelid y difrifwch a'r gafael a ffynai y pryd hynny. Gwelwn nad yw Ty nlon yn eithriad i'r clwy cyffredin ar grefydd yn ein mysg. Rhywbeth yn debyg i'r "Gawod lwyd" ii- gae Swedes. Am oedfa y nos,-ri; chefais fy fciomi mewn dim; ac nid af i ganmol na beinl- iadu y genad fyw ac uniongyrchol. Ond ni'm symvyd ddim. Part-lied yr liyn ddwed rhywun yn y "Dinesydd" am y Seiad, &c., boed fel y bo. Ond rhywsut y mae dyn yn teimlo ei hun braidd yn ehwyddo fel pe tae. Ond o berthynas i'r hyn a ddywedir am J. T. W., fel un aTlai fod yn genad. a clianddo genad i'r eglwysi allai fod mewn angen help nos Suliau, &c., gallaf ddweyd yn ddiragrith mai yr 1yn a all hwn efe a'i gwna, er mai tipyn o "Flaenor Methodus" ydwyf o ran digwydd. Nid wyf yn teimlo fod hynny yn fy ngwneud yn 1 lai nac yn fwy o Grist- ion, ac ni theimlaf y buasai bod yn flaenor mewn nnrhyw enwad a rail yn yeh- wanegu at nac yn tynu oddiwrth y "dyn newydd" a all fod ynnf Carwn fod o l'yw lJe-lp i'm Gwaredwr i ennill y byd, an His gwaeth gennyf vmha le y dymuna i mi ei gynryrhioli, ac i ddweyd ga-ir drosto —p'run ai mown capel al mewn ysgubor. Nis gwaeth gennyf am yr amgylchoedd na'r arngylchiadau; yr hyn y carwn siasad ag ef yw ydyn, boed ef mewn sedd neu ar warr y ffos yn Fethodus neu yn dramp ar y ffordd fawr, yn ben swyddog eglwysig neu feddwvn gwrthodedig a di- gyfaill. Nod pob un a adnebydd Deyrn- as Dduw yw, nid Methodistiaeth na Wes- leaeth, ond Teyrnas Dduw. Gan fod y Gohebydd a gronicla ein dyfodiad i Dy'n- Jon wedi rnynd mor belled a dweyd y I  ) (iii-e vd v buasai J. T. W. yn barod i gynorthwvo unrhyw rai ailasai fod mewn angen, modd I y dywedai, nid wyf am ei wrtluldywedyd. ond teimlaf radd helaeth o swildod a bychander; eanys y mae y nos mor ofn- adwy o ddu, fel nad oes neb yn ddigonnol i arwain i gyfeiriad y ivawr; ond y sawl a deimla. y Magnet ysbrydol yn ei arwain. Ac y mae i unrhyw ddyn fyned i ddysgu yr hyn nas profodd yn benffoledd a ar- wain fyd o ddyfnder i ddyfnder. Nid wyf heb argyhoeddiad na ddylasem fel gwlad yn awr droi i edrycli inwy ar brofiad Ysbrydol fel y penalf angenrhaid i arwain i ddydd yr efengyl. Poh dyn drosto ei linn i "Brofi yr hyn sydd fry, fel y daw y deall ysbrydol yn elfen i oleuo y deall naturiol, ac nid ceisio goleu yi' ysbryd a dea[i natunol. At'swydwn, rai jnydiau, wrth welcd yr wmbreth ymdreeh i oleuo y deall naturiol, lieu anianol v sydd ar dro, a'r angof v sydd yn mnlwg am y ''gwybod sydd uwchlaw gwybod- aeth." "1" dyn anianol" trwy ei ddeall yn cael ei ystyried yn oracl yn yr hyn oil a ellir ei ii-ybod, tra nas gall cie "ddeall y pethau sydd o Yspryd Dnw." Y lie tuawr a pliwysig i'r hyn a elwir yn ddysg- eidiaeth, a'r dibrisdod a'r amheuaeth n'r ysprydol. Gwel Avareiddiad Iwrob a'j gynyrch! Nid ydym heb oini yn wir mai gwareiddiad yn unig a feddwn, a dim ond yr allanol o Grist, eithr wedi gwadu ei rym Ef. Maddeued y darllenydd i mi am ymhyf- hau fel hyn ond rhag ofn i neb ddisgwyl yr hyn nis eaiff, gwell gennym "roi y byd yn ei le fel hyn," er mor huixanol yr ym- ddengys ar ein rhan. Carwn ddweyd, » ddarllenydd, y gwnawn ein goreu o hynny o aniser hamddenol a gawn ynghanol goruchwylion y tyddyn a phac o deulu digon angenus. Gwnawn ein goreu I *'Lli ddiddori ac i'th gymell i'r hyn sydd dda, yn ol eiu syniad dw1 ein hifnan, fel yr ydym yn ymdreehu mewn amser, ac allan o amser yn ami, ar ddalennau y "Dinesydd." Ac yr ydym yn diolch am bob hvnawsedd a gawn, ac "n Uawenhau fod llu mawr yn teimlo i-x-ill- gymaint o werth yn ein cynyrch bratiog, Ond er. fyniwn faddeuant am ein trwsgwleiddiwch a'n 'diffyg diwylliant, &c. Yr wyt yn cael ein goreu, ddarllenydd, o dan yr amgylehiadau yr ym ynddynb. Pe caw- gem fwy o hamdden cawset tithau fwy o'r polish. (Toes dim angen am y polish, J. T. AV.Gol.). Ond erf.vniwn aniat ddygymcd a'r raw material, ili, melfprpd" dros dro. As os oes arnat eisiau'r polish, can croeso i ti i-oi rwb go galed ar ddeunydd yr hen sacr-ffarmwr o Bistyll. Ond carwn i ti wrando ar un gair bach wna les 1 dy ben a'th galon, a dyma fo Cad", dy fcddwl yn effro trwy sylwi ar bopeth a phawb, mentra dynu dy wersi dy hun. Darllen y Beibl yn gyntaf oil; cred ef, os y rhaid, o gydwybod. P;.J" lien wedyn bob math ar bapur a ll.vfr Ell,vaitit darllen dy Feibl, a gad idd > "f ddweyd wrth dy enaid. Cylieithia i ti dy hun yr hyn a adawa o argraff ar dy ysbryd. Cymer ofal mawi, o hynny. Dyro f vk-y o sylw i argraiffadau y Gi i r i, ddyfnder dy galon nac i esboniadaeth goeth ar gopa dy ben. Cofia mai pethau i'w gwneud yn fwy Ha phethau i'w dead yw petliau'r Beibl. Sut y mae sbon:() I dysgeidiaeth Crist? Wel y sboniad goicm arnynt ydyw en byw, a bydd y canlyniad yn self-evident. Yn hollol yr un fath ag y mac gwaith yr amaethwr ar ei ffar;a. Pwy a ddeall ffordd bywyd a thwf y r hedyn? Ni j-aid ei ddeall, ond i-liaid e-, hail a dai-i),ii-iir tir, a gwylio'r tymhorau, &c. Ond paham, meddi di, y mae'n rhaid i ti gael dibynnu mwy ar dy ddeall dy hun gyda'r pethau ysbrydol na j chyda'r pethau a weIi? Ni chlywais d5' fod yn ameu y gwynt fel y mao yn aliu pan yn gweld ei effeithiaii. Ond ni weii mo'r gwynt, ac ni wyddost nemawr ddim am ei gynnwys. Ond am bethau'r lieibl rhaid i ti gael main ewyn, a dwndrp, ac nchfeirn:adn, am lWeI yw dy lathen fer yn galla eu cyrraedd! Pam y myni fod mor So) a thithau heb allu i esbonio fawr ddim ar ddcddfau dy anadl frau dy hun? Mown difrif, fy nghyfnin, onid ydym yn ddyliaid disynwy)- ? "Adnebydd dy Hun." Creadur rhyfedd ydyw dyn, C,,ill fod vn Iiii- li(-b, ffeindio'i hun; Gall brisio pleser gan yn well, A moch arglwyddi y wlad bell Na dillyn fywyd Ty ei Dad! I dragwyddoldeb ni ddaw'n ol Tra gwrendy nwyd ei galon ffol, Er teimlo hiraetb lond ei gol Am fywyd hyfryd ei hen v."lad. Ond daw yn ol yn isel fryd, Yn dom a. cholled try i gyd; Y pethau en a garai c-ynt A ant fel us o flaen y gwynt; Pan acinabydda beth yw dyn, Pfordd ei ewyllys i ben ddaw, Am droi yn ol y bydd mewn braw, Pob allanolion oil yn mynd, Ar dranc y mae heb gar na ffrynd, Ond cofia ei Dad pan ffeindia ei hun!

CYFALAF A LLAFUR. Yn "The Commonwealth" dywed Scott Holland: "Y mae'r gwiv a-flonyddweh yn dod allan o'r ffaith na ellir deffinio y gweithwyi- na'i drin yn hwv fel pe'n ddim ond cnillydd evflog. Y mae efe yn sefyll i gael yn glir t'i- deffiniad cul yna. Nid yw yn cyfrio miry na chornel o'r tir. Os yw i aros yn enillydd evflog, yna rhaid iddo fod yn llawer mwy na mantoli ei anhawsterau ac i gerdded dros ei gyf- yngiadau. Rhaid iddo fod yn fwy na cpheth,' na dwylo. Rhaid iddo gtel rhyw ran yn ffurfio llinellau ci fywyd ei hunan ac mewn penderfynu yr amodau o dan y rhai y mae i ennill ei gvflog. Rhaid iddo gael rhyw gyfrifoldeb iddo ei hun, rhyw ryddid i gydweithredu gyda'r rhai sy'n rheoli diwvdiant, rhyw hawl i siarad wrth benderfynu sut v dylai y cyfillaf y mae ei fy\yd yn cad ei lywod- raethu ganddo yn cad ei ddefnyddio. ',Nl,i c'n dymuno a hawlio yr un math o ryddid mey,n diwydiant ac y mae eisvs wedi ei ennill mewn gwieidyddiaeth. i Byth eto y gel 11 r symio i fyny y broblem o /gyfalaf a llafur yn unig gan y termau o gyflogau. Nid cwestiwn o raniad teg o broffidiau cydrhwng c-yflogwr a chyflog. edig ydyw, ond eydA-eit-Iii,ediad dn-nol rhydd i ftidd cyffredinol."

SUDD IACHUSOL DAIL CARN I YR EBOL gan GRIFFITH OWEN, CAERNARFON. ydyw ei fod yn rhyddhau y phlegm, to ya oilio poen y fresfc. r", gael mewn poteli Is 2c yn y Siopau Druggist; gyda'r post, Is 6c.

I BWRDD Y LLENOR. l (Gan LEO.) il r Y TRAETHODYDD. 11 Pwy bynnag a gaff o'r "Tracthodydd" yn ei Jaw caiff drysor givei-tlifiivr Mae yn rhifyn Hydref ysgrifau rhagorol ar destynau amserol ac ymarferol. Agorir gvdag ^"sgrir o Barch i'r Parch William Evans, M.A., ^Pembroke Dock, gan lh Cvnddylau Jones. Yn ei dilyti ceir ysgril' alluog ar "Ein Dyled i'r Pnritan- iaid," gan y Parch IX D. Williams, fer- pwi. Gwnai les dirfawr i ieuenctyd yr 'j oes ei darllen. Cawn y Parch J. Owen, M.A., Caernarfon, yn rhoi ei drydedd ym- driniaeth ar "Rai o Broblemau Efengyl loan," sef "Yr Ymgnawdoliad a'i Rag- dybiau," Gwna waith da a chlir ar facs anodd a ciyrus. "Cenadwri Malaclii" sydd gan y Parch Robert Roberts. B.A., Ph.D., Llansaunan, a rhydd fwyd ffres a blasus i'r darHenydd, Ceir erthyglau ynddo hefyd ar "Grefydd y Dyfodol," gan y Parch R. Hughes, Valley, Alon "laith Canaan." gan y Parch Robert Williams, M.A., Glan Comvy; "Can Mlynedd o Newyddiaduriaeth Cymreig," II., gan y Parch Pierce Owen, Illiewl. Nid yw'n rhyfedd gennym weled nad yw'r "Dinesydd" yn rhestr yr awdur hwn, oblegid gofynir, mae'n ddian, gan v dar- llenydd—Pwy yw y Parch Pierce Owen, Rhewl ?

Y DRYSORFA. Mae yn "Y Drysorfa" dwysged o ys- grifau ar wahanol faterion, megis "Yr Hedd Cyirin." gan y Parch W Davies, M.A., Aberdax; "Y Diwcddar Barch J. 0. Jones, li, A. -in y Parch H. O. Hughes, Henllan "Cyffesiadau Awstin," gan y diweddar Barch J. 0. Jones, AI. A "Y r Ysgol Sul yn Foddion Gras," gan y Parch W. T. Ellis, BA., B.D., Porth- madog; "Ail Enedigacth," gan Mr Robt. Jones, Brynsiencvn ac amryw o ys?nfau I a manion eraill gwerth eu darllen.

I TRYSORFA Y PLANT. I Yr Henadur W. Hughes Jones, Y.H., 1 1 )('S Joiles, Y. H Cemaes, Mon, gaiff yr Oriel, a ehrynodeb da o'i lianes gan y Parch T. Williams, Caergybi. Gwna y Parch Pritcliard, B.A., B.D., Llanberis, waith rhagoorl ym Mhwlpud y Plant. Pregeth ar Wasan- aeth Plentyn i'r lesu sy ganddo, ac y mae'n cario y genadwri gartref yn syml a dirodres. Penod dda sydd i'r "Jiwthyn yn y Coed," ae y mae'r awdur yn deall sut i drawsgywcirio o'r "Lleddf i'r Lion." Rwy'n sicr fod plant y Drysorfa Fach yn hofii'r Bwthyn hwn vn y. Coed. Mae'r don "Anvain i Ganaan," yn gampus Rhifyn da drwyddo.

Y DEYRNAS". Nid yw rliifyn Hydref a'i ddail vn | gwyuo; ond yn hytrach maeni; yn wyrdd. ion a ii-(,i(id-(ir; gYIleryd drwyddo, y mae yn un o'r rhai goren. Perygl evhoeddiad fel y "Deyrnas" ydyw cael ertlivglau trymion, sychlyd, eymyl- og, a dibwynt. Ond mac rhifyn Hydref ? yn dda a chynwysfawr. Mae'r nodiadau s.v n agor y rhifyn yn dweyd eu stori yn ddigylch ac union. Un o'r pethau rnwyaf byw ynddo ydyw "Cydwybod y Milwr," Llythyr oddiwrth 6wyddog yn j y fyddin ydyw, ac yn rhoi disgrifiad byw, cvwir, a digel o'r hyn sy'n digwydd. Tyhed na ddeffrv yr hyn sgrifena gyd- wybod yr eglwys a'i hai'wcinwyr? Os na wna, mapnt yn anobeithiol. Ceir yn y rhifyn gwerthfawr hwn ysgrifau a bardd- oniaeth rhagorol, a chynghorwn y dar- llenwyi' i wneud brys i KicrJiau "Y I)eyrn_ as." Gwneir ynddo apeliadau at yr Eglwysi gan H. Cernyw Williams, Cor- wen; D. Gwynfryn Jones, Fflint; J. Puleston Jones, Pwllheli; a Keinion Thomas, Porthaethwy. Yngholofv- y C\vrthwynel)wr Cydwybodol ceir llythyr o'r Aifft anfonwyd gan J. B. Saunders o Alexandria at ei wraig. ac y l1we'n ga lon- rwygol i'r eithaf i'w ddarllen. Dibenir y rhifyn gydag ysgrifau ar "Mprtin Imth- ,Irtin l,iit l i- (?r, ,in v I'lai,eli J. or," gan y Parch J. Morgan Jones, Bangor; a "You would Dare Anything," gan y Parch D. Wyre Lewis, Rhos.

BALCHTER LLYGAID MAM. J Y peth mwyaf teim?adwy y mae dyn yn J gorfod ei wynebn ydyw v balchter Ry'n ? Mosgi yngwyneb ei fam; ond rhaid i ddyn fod yn ddiafol ci hunan os na fo hynny yn Ro&gi peth o'r pechid sydd ynddo allan o heiio.-Barrie..

NEFYN. Newydd Prucid.-Cyi-iiteddodd y new- s.dd galarus ^Tnia o ddiwedd alaethus Capicn Richard Griffith, Bodarborth. Yr oedd ar ei daith i Alexandria gyda llwyth o gad-ddarpar. Chwythwyd ci long i fyny ym 31 or y Canoldir. Ni welwyd un o'r dwylaw, druain, a rhifent oddeutu tri ugain. Cydymdeimlir yn fawr a'l holl geraint a i anwyliaid. Gcdy briod ieuamc a dan o blant bychain i alaru en I clmithdod a'u colled o dad caredig.

RHIWLAS. Dydd Diolch .—Dydd Mereher diweddaf cr\"nhaliwyd gv/yl dio?.chgarwch gan wa- hanol eglwysi yr ardal. Cynulliadau da, yn 01 yr arfer. Pregethwyd ynghapel Ysgoldy C\f.C,) gan v Parcli Howell Harris Hughes. B.A., ac yngliapel Pisgah (W.) gan y Parch W. H. Jones. Ar Ymweliad.—Gwelsom y milwyr a'r fhorwyr gai-tref am seibiant (cfallai fod eraill): — Mri G. Williams, Ty Capd (A.); Vin<h?nt Oliver, Waen; G. J. DRvies, Wesley Terrace; J. Morgan Wil- liams, Tros Gamdda; J: 0. Griffiths, High Street; Tom Jones, Pen 'Rallt; Thomas J. Owen, Cefn Braich; Hughes, Cel'n Braich; a Stanley Hughes, Rhiwenfa— yr oil yn edrycli yn rhagorol, er fod rhai ohonvnt wedi bod mewn brwydrau ar for a thir.

TREFOR. iviarwoiaeth;.—liore badwrn, y ideg cyfisol, bu farw v brawd annwyl, Mr Hugh Jones, Croeshigol Terrace, ar ol gwaeledd trwm, yn 41 mlwydd oed, tra y gadawodd i alaru ar ei ol ci annwyl wraig a dan o blant bach, ynghyda thad a mam oedranus, hefyd llawer o berthynasau a chyfeillion. Yr oedd yn gymeriad di- ddan a hoffus, a dioddefodd y truan gys- t-udd trwm yn dra dirwgnach. -Priddwyd ei weddillion ym mynwent y plwyf, Llan- aelhaiarn, dydd Iau, y 18fed cyfisol. Yr oedd yn y cynhebrwng arddangosiad o barch y plwyf i'r brawd annwyl. Gwas- aneathwyd gan y Parch John Phillips, Bethania: Parch Daniel Jones (gweini- dog y Bedyddwyr ym Mhenrliyndeu- draeth), hefyd ficer v plwyf. Cydym- cimlir yn fawr a'i briod a'r plant bach, a'r teulu oil yn eu gnlar dwfn. Nodded a gaffo ei anwyliaid a alarant en colled. Y mae'n wir en bod yn yfed o ddyfroedd cliwerwon i[arah, ond hydera.f y l'hydd- Duw iddynt oil o'r sypiau grawnwin ar en taith. Rhoddcd Duw ei ras iddynt oil fel teulu i gryfhau mewn fl'ydd, ac hefyd i ddal y brofedigaeth lem. Nos Lun di- weddaf, yng ngliapel Gosen (ALC.) pas- iwyd pleilais o gydymdeimlad teulu oil yn eu trallod. Gymwynas. Dymunaf longyfarch yr hen frawd John Roberts am ei ddoeth- ineb trwy fanteisio ar y cyfleustra i estyn a bendith i'w gyd-ardalwyr trwy dorri i lawr rai c'r canghenau or goeden oedd yn gorchuddio y ffordd ger y pistyll dwfr. Caredigrwydd mawr a mwyafrif yr ardal yw hyn, gan gofio fod nosweithiau tywyll a drvomog y gaeaf yn ein gwynebu. Onid yn y cyffiniau yma y cymerodd y ddamwain a grybwyllir am dani yn eich papur yr wythnos o'r blaen le? Beth pe byddai yr awdunlodan yn cymcryd esiampl yr hen frawd, a gwneud eu dyledswvdd hwyt-hau tuagat y cyhoedd, rhag ofn. y bydd gwaed rhvwun ar eu pen cyn yr elo y gaeaf nesaf heibio, rhag y bydd yn rhy ddiweddar iddynt i ddeffro at en gwaith. Yn Wael.—Drwg iawn gennym ddeall fod y brawd Owen Owens, Lime Street, yn parhau yn ci wacledd, ond mawr ddy- munwn adferiad buan iddo i'w gynefin [ iechyd.—T'rcfi'oryji. Cwyno. Llawer o gwyno glywir y dyddiau gwlyb hyn, y plant yn gaethion i'r frech goeh. Hefyd dal i gwyno wnn rhai brodyr carcdig. Dymunwn iddynt adferiad llwyr a buan. Pi-ofttd Y eys- tuddiedig yw :—"Mai bychan yw byd heb iechyd, er ei gael yn aur i gyd."

.r YR "OS" PWYSIG. I Os y i-liod(li y ddegfed ran— ie, y ganfed ran—o'r vstyriaeth a'r medd- wl a roddwyd i'r rhyfel i gynlluniau heddweh, yna ni fyddai i ni welod rhyfel byth mwy ar y ddaear lif|i,i.—Y Cadfridog Smuts. ———— do 4 fob ————

AELODAUNEWYDD. I Yng Ngbyngor Sir Arron dewiswyd y rhai caidynol i lanw Keddau gweigion ar y Cyngor: Mri J. D. Jones ac Henry Williams dros Llandudno; Mr Edward Williams, Ysgubor Hen, dros Llanystum- dwy. Yng Nghyngor Bangor cyflwynwyd tri o erfwau am sedd wag, sef Mri W. R. Jones, Vsgolfeistr, Garth; Lloyd Ed- wards, cyfreithiwr; a J. H. Williams, Penllys Terrace (Llafurwr). Trwy fwy- afrif mawr dewiswyd Mr W. R. Jones.

Y MESUR DIWYGIADOL. Anhawster Yr Iwerddon. Dydd Mereher aeth Ty'r Cyffredin yn Bwyllgor ar Fesur Cynrychioliad y Bob], gyda Mr Whitley yn y gadair. Ar adran 27, yn delio gyda ail-ddos- barthiad y Seddau, talodd yr Ysgrifen- nydd Cartrefol warogaeth i'r Dirprwywyr y Terfynau am eu gwaith rhagorol, a chynygiodd welliant yn y drafftio yr hwn gariwyd. Cvnnygiodd Syr J. Lonsda le fod yr Iwerddon i gael ei gynnwys yn y cynllun o ail-ddosbarthiant. Dywedodd y CCadeirydd ei fodj yn gwestiwn tra annodd, ac nid ocdd cwdi meddwl y codai. Yr oedd yn amlwg y buasai yn rhaid i'r PwylJgor gad dweyd a ddylai yr Iwerddon gael ail-ddosbarthiad ai na ddylai (clywch, elyweh) Ar y cwestiwn a ddylai yr adran Refyll ar wahan i'r Mesur, daliodd Syr J. Lons- dale at ei gynnygiad a'i ymresymiadau. AY ecli trafodaeth, ac i'r Ysgrifennydd Cartrefol i ateb, pasiwyd i ychwanegu yr adran at y Mesur ————

r TRETHI SIR GAERNARFON. Ar gynygiad Mr A. H. Richards, yng Nghyngor Sir Arfon, mabwysiadwyd treth o 2s Sic yn y bunt, yrhyn sydd yn godiad o'i gyferbynu a'r llynedd. Apel- iwyd yn crbyn y trethiant, a chafwyd gostyngiad o 15,00()p yn y gwerth treth- iannol, I- ly da'i- canlyniad fod yn rhaid codi y dreth dl'YY y sir.

I. GLO I FWNWYR Y DE- Cvflenwir mwnwyr De Cymru gyda thunnell o lo bob mis at wasanaetli y teulu am bump a clnVe swllt y dunnell.

I BWYDO PLANT YR YSGOL. Alae Pwyllgor Addysg Bootle, Lerpwl, wedi tarro ar gynllun newydd i fwydo plant anghenus yr ysgol drivy ddai-paru cynllun dros dro o roi tocynau am frec- wast mewn ystafolloedd bwvta yn lIe darparu bwyd yn yr ysgol fel cynt.

CYNILION RHYFEL. Dengys adroddiad y eynilion rhyfel am Brydain Fawr f(-,d cyfartaledd 'S_ I 'l,oedd yn 120n i bob 1.000 o'r bohiogaeth. Cymru sy'n cymeryd v blaon, am fod Sir Aberteifi yn blaenori y rhestr gyda 2,900p i bob 1,000 o'r boblogaeth Westmorland yw yr ail, gyda 423p i bob 1,000 o'r bobL ogaeth.

PRINDER GOFAINT. < Ym Mhwyllgor Amaethyddol Llcyn ac Eiiionydd, dan iywvddiaeth 31r G. Hughes Roberts, galwyd Sylw fod yna brinder gofaint yn y rhanbarth. Yr oedd nmaethwyr yn colli llawer o amser, gan fod yn rhaid iddynt anfon en eeffylau bellder o bedair a phum mill tir i gael eu pedoli. Penderfynwyd gwneud cais ab y Bwrdd Amaethyddol i drefnu i gadw yr yehydig ofaint a seiri coed oedd yn aros yn y rhanbarth.

DIFROD GAN GWN. Cynygiodd yr Arglwydd Raglaw, yng 1 Nghyngor Sir Arfon, en bod yn mabwvs- iadu cynygiad Cyngor Maidwyn o blaid dileu y rli-ddliid,i-oddir vn(,Ivn a thrwy- ddedau cwn. Rhoddwyd rhyddhad yn Sir Caernarfon i dros 5.000 o gwn, tra nad oedd swm v trwvddedau ond prin 4,000. Sylwodd 3Ir Henry Parry nad oedd. talu am drwydded yn foddion i rwystrO i herwhelwyr gadw cwn. Gwrthwynebwyd y cynygiad gan am- aethwvr oeddynt yn aelodau o'r Cyngor, am y rheswm y buasai yn cosbi pobl oedd a hawl gyfreithioI i gadw cwn

MR ROBERT SMILLIE. Dywed y Cynghorydd Rhys J. Davies, Manceinion, mewn ertlivgl ragorol yn Y "Millgate Monthly," ar Mr Robert Smillic, ci fod yn sefyll allan heddyw, mae'n debyg, fel yr arweinydd diwyd- iannol mwyaf feddwn. Efe ydyw llyw- ydd Cyngrair Mwnwyr Prydain Fawr, safle ag y mae wedi ei ddal am Jawer o Uynyddan heb wrthwynebiad gan yr un aiighyfarwvdd. Ac y mae'n gw: -vn pe byddai wedi myned i'r Senedd a fuasai wedi I_vneud cyniaint, yn enwedig i'r mwnwyr, ac a wnaeth tu- allan drwy weithrediad uniongyrchol. Fel mater o ffaith y mae efe ei biinan yn tueddu i grcdu fod gwaith ei fywyd yn gonvedd yn y cylch diwydiannol. Rhaid iddo fod yn berson sydd i fod yn llwyddiant enfawr yn ei fywyd neu yn fethiant hollol. Ni ellir cael cyfaddawd ar ysgol fo wedi ei gwneud gan ddy- headan goriest ae urddasol.