Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
7 articles on this Page
ADGOFION MEBYD. YN NHAL Y…
ADGOFION MEBYD. YN NHAL Y SARN. Gan y DDIWEDDAR Mrs FANNY JONES. MERCH YR ANFARWOL BARCH JOHN JONES, TAL Y SARN. YMWELIAD F'EWYRTH WM. JONES O'R AMERICA A MYN- WENT LLANLLYFNI. (Adroddwyd yr hanes wrthyf gan fy nghefnder, illr Thomas Jones, Llanllyfni, oedd gyda fy ewythr ar yr amgylchiad.) Addaw'odd fy ewythr ddod i Lanllyfni i draddodi pregeth i'r chwarelwyr ryw noson waith, pan ar ei ymweliad a Chymrn. Daeth y diwrnod i f'ewythr yma da el a Thai y Sarn, a gwyddai 'y nghefnder yn dda y byddai yn angen. rheidiol iddo weled bedd ei frawd enti dychwelyd dros y Werydd. Folly ncth i ymofyn y pregethwr i'w gymetyd III- JYniveiit, ae wedi cael gair neu ddau gydag or eymerasant eu ffoi-dd f-it- Went. Yn hamddenul cerddent dros y •craw iau, ac ar hyd yr hen lwybrau v It,(, I-ddodd f'ewythr ar hyd-ddynt lawer ro pan yn aros gyda fy nhad a fy mam In Nhal y Sarn. Gwelai fy nghefnder fod iprudd-der yn dechreu lledaenu dros ei "htynob fel y nesau at y fynwent, ac yn livt rach na myned i mewn felly perswad- iodd fy nghefnder ef i ddod nni gwpaned Fo drwth y dail i'w dy ef. Felly y bu, ac yna daethant yn araf i lawr y ffordd ■a'u harweiniai hwy i'r pentref. Yr oedd fy ewythr yn hen a gwan, ae 'roedd ei "fleimladau yn ddrylliog iawn wrth nesnu 'at yr hen fynwent oer. Aethant i gyda gwyleidd-ddra a cherddasant 11 :<i i'ii f ar hyd y Ihvybr hyd nes y daetliait :at y gofgolofn. Yna safodd a dywedodd (vda ryw ddwysdcr lletliol, "Dyma ft-dd eich brawd, Mr Jones." "Ai e," meddai yntau a'i ben i lav r n'i wefus yn crynu, a'i ddagrau yn treiglo i lawr ei wyneb, "a dynia fedd fy mrawd" Safai, fel wedi synnu, am tOeth amser yn berffaith ddistaw. Yna f-iliodd Thomas Jones yehydig o'r neilldu ftI).d ymhen ennyd elywai lais fewvtbr yn tlv, eyd mewn lief ddolefus. wel, John annwyl, a dyma He y gorweddi. Dyma ft wedi dod dros y 'nor mawr yna o'r Amerig bell i gael cipolwg ar dy fedd di, John annwyl. Dywed air bacli wrthyf, John-wnei di ? Dim ond gair John! O! y llais arferai J'sgwyd cynulleidfaoedd Cymru gan ei ddylanwad nertliol a'i beroriaetli ddi- gyffelyh-y llais in yn cyhoeddi i bechad- Uriaid fod modd eadw enaid oedd wedi ei Kolli drwy lawn y Groes. Byddet ar- ferol a rhyme!! dy Waredwr mor swynol, "ttior effeithiol! 0! John annwyl, dywed -Air wrthyf—dim ond un gair." Erbyn hyn yr oedd ar ei liniau ar v., -ddaem", ac aeth y cyfaill ato a thorodd •nr ei ymbil a dywedodd wrtho, "Byddai'n i ni droi tun. ehartref. 'Roedd golwg annaturiol a gwelw ar ei wyneb, zic 'roedd gwodd y ddaear arno, ac i l'oedd ryw syndod eithriadol yn ei lygaid. I Crynnai y cyfaill gan ofn i rywbeth ei dai ro, a dywedodd wrtho drachefn, "A ddoweh ehwi, Mr Jones?" "Wel," meddai, gan godi ar ei draed, "dyma fi yn gorfod gadael heb un gair, heb nn gair. O! fy mrawd annwyl, an- nwyl. ffarwel- Ffarwel hyd ddydd yr I Adgyfodiad Mawr. Fe gyfarfyddwn a'11 gilydd yr un foment ag y cenir yr rfI- Rorn Mawr—ti o'r fan yma a minnau o'r Gyiandir pell—ie yr un funud, ae fe Sawn weld ein Gwaredwr gyda'n gilydd, ar yr un amrantiad. fawn, cnwn, John, iy mrawd annwyl. O! gresvn na chaw- air bacli gennyt, ie, dim ond un gair. I Iolin, fv mrawd anllwvl I Gwelodd fy nghefnJer fod yn rhaid ei •"dypmt oddiyno trwy orfodacth, a gafael- • odd yn oi fraich ne arweinioll ef allan Ilyn ddistgw, tra yr ocheneitfiau f'ewythr yn drwm. Pywrdai fy nghefnder mai < HI yr olygfa fwyaf torcalonus a wel odd arioea ae nac anghofia byth mohoni.
-. Y CAPEL. I
Y CAPEL. I lien gapel pliien a diaddurn oedd yr I hwn y eynullai Methodistiaid Tal y Sarn i addoli ynddo; ond addoldy a ryw bre- senoldeb dwvfo! ynddo ydoedd hwn, ac amI iawn y byddai dan ei sang. Capel ar ffurf ty ydoedd, ond ei fod yn llawer mwy helaeth, gyda lie ysgwar o'i flaen. Hoedd dau ddrws jddo, gyda dwy tfenestr yn y canol. Ar un oclir i't- lawn o flaen y gapel gwahennid gardd y ty capel oddiwrtho gan glawdd, ivw "tldwy droedfedd o uehder. gyda cherrig llvfnion ar ei ben; ac ar bob Sul, a chydalr nos, pan fyddai gwasanaeth yn cael ei gynnal yn y capel, eisteddai bpch. F" gr y clawdp i edryoh pa brY4 a pliwy fyddai yn mynd i'r eyfarfod ac hefyd i sylwi ar wisgoedd y rhyw fenyw- aidd, a thvnnu allan ohonvnt y bryd- ferlhaf, yna yr ail mewn prydferthweh, ac felly yn y blaen. 0 dan yr un to a'r capel 'roedd y ty capel. Lie pwysig iawn yn yi* hen am- ser—yn wir, y mae yn colli ei bwysig- rwydd yn raddol y dyddiau hyn. Ym- gynullai y pregethwyr a'r blaonoriaid yma, ac yn y ty cspel yr arhosai y gweinidogion dros y Sul, fel rheol. Ond pan ddigwyddai fy nhad fod adref, acw y byddent yn arfer rhedeg, a mawr fyddai pleser fy mam i harotoi. lie i "frodyr" fy nhad. Er y byddai y gwelyau yn llawn boh amser, eto gwnelai fy mam rywbeth i'r pregethwyr gael lie i roi eu pennau i lawr. Cedwid y ty capel gan Iihobat Gru- ffydd y blaenor, Margiad Tomos ei wraig, a Lowri Robats eu merch. Ni ehaed erioed gymwysach teulu i gadw ty capel yn unman drwy y wlad, gan y gweithiai y naill yn foistrolgar i helpu y Hall, a gwnelai y tri eu gwaith en hunain er hyrwyddo trefnusrwydd y ty Gofalai Rhobat Gruffydd ar ol y ceffyl- au, ac 'roedd ynddo ryw gymwysder neillduol i ddiddori y pregethwyr, a hoff- cut yn fawr gael bod yn ei gwmni. Da fyddai gwaith Margiad Tamos yn cyn- orthwyo y pregethwyr wrth y bwrdd Invyd, ac ymddiddan a liwynt ynghylch y pregethau, a pha rannau ohonynt fyddai wedi cael argraffiad dwfn ar ei meddwl, ac felly yn y blaen. Darparai Lowri y bwyd yn ardderehog-yn wir nis gallai pi barotoi yn well pe bai yn derbyn y eyflog mwyaf am ei thrafferth. Enillai ei bara drwy bobi wics, a fyddai yn yr amser hn-inny Nn angenrlieidiau anheb- gorol mewn achos o briodas neu gladded- igaeth. Dyna fyddai arwydd y bobl gyflredin a'u cydlawnhad, neu en cyd- ymdeimlad a'r teuluoedd y byddent yn myned i ymweled a hwynt. Cofiaf yn dda, cawsom ni iel teulu ddwsinau o wics wedi manv clnvaer i ni yn 14 oed. Dyma beth gaffem ddydd ar ol dydd i fwvd, nes yr oeddvm wedi blino arnynt, ac wedi myned i'w cashau. Wel, gwnel- ai Lowri ychydig o arian drwy y busnes yna, a'i c-ynorthwyodd i fyw'n reit darlus drwy ei hoes. (I'w barhau).
PWY YW'R DEWR?
PWY YW'R DEWR? Pwy yw'r dewr ? Yr aniuriaethw*r Chwilia anial diroedd poll, Gydag enaid mawr aniwall Yn eyniwair am y gwell? Pwy dcwrF Yr un a hwylia Yn ei fad tnvy las y nen, Fel pe ar y llu asgellog Gyda'i gampau fod yn ben? Pwy r dewr? Yr un a wrendy's Frysiog alwad brenin gwlad, Gymer heb ymhol'i arwain Draw Í erchyll faes y gad? Pwy yw'r dewr, nid efelyehwr Pedi- pan fradyc-liwyd Crist, Khoddi ffordd I "I- rledd pryd hwnnw, A\ naetli yr Addfwyn fil UHVY trist ? Pvvv yw'r pa raid ymholi, I i-a mae'r ateb yn ein clyw, Dala dda am ddrwg yn wastad Gara'i elvn, hwnnw yw. WENDON.
Advertising
Gwcllhad Uniongyrchol Oddiwrth j FWYD A; IECHYD a Flroenwst Borcol. Pan y codwch yn v bore heb archwaeth at frecwasL, pan y gwrthryfela eich cylla pan wel fwyd, pan y mae gennych flas anvinunol yn eich genau, a'eh anadl yr hyn na ddylai fod, mae eich iau allan o drefn. Mae'n waeth nag orer i waghau y cylla trwy gymeryd pelenau a salts. Yr hyn pydd arnoch ei eisinu ydyw gweithredydd rhyddhaol ysgafn fel I)r Cassell's Instant Relief, yr hwn -li-.vflia y gyfundrefn dreuliol ne a welllia yn naturiol. a pharhaol. Cymerer Dr Cassell's Instant Relief at rwymedd, cyfog, iau swrth, cur yn y pen sal. penyagafnder, ysmotiau ger y llygaid. gwynt yn y cyHa, a gwitew gwyntsg, surni, llos-calon, gwaed amhur. Gofyn- wch gan eich fferyllydd am Dr Cassell's Instant Relief, a pheidiwch eymeryd dirn yn ei Ie. Frisian la a 8s, gan yr holl fferyllwyr a'r yBtordai. Darpariaeth cyd ymaitb yw Dr Insttnt Renef i Or TablØ, LLOYDSBANK LIMITED. HEAD OFFICE: 71, LOMBARD ST., E.C. CAPITAL SUBSCRIBED £ 31,304,200 CAPITAL PAID UP 5,008,672 RESERVE FUND 3,600,000 DEPOSITS, &c. (Dec., 1916) 151,815,945 ADVANCES, &c. do. 55,856,841 FRENCH AUXILIARY: LLOYDS BANK (FRANCE) LIMITED
ISENEDD Y PENTREF.
I SENEDD Y PENTREF. NEU, GWEITHDY VVMFIRA TOMOS, Y CRYDD. PERIG DARLLAN. Sian I fans: Mi fydda i yn meddwl weithia i bod hi'n braf iawn arna i yn methu darllan ond chydig, Wmft'a. Bvdda yn wir i ti. Wmffra: Paid a deud peth felna, y iau bach, achos mi fvdda i yn poeni yn ofnatsan na faswn i yn medru darlian chwanag, yn enwedig Sysnag. Sian I fans; Wel wir faswn i ddim yn leicio bod run fath a'r hogan acw weldi. Mae hi'n moudro'i phen yn drybeilig faswn i'n tybio. Chlowis i rotsiwn faL dorddi ag a fydd acw pan ddaw Robat Watson y titshiar acw. Maent yn siarad am ryw betha fyddant wedi i welad mewn llyfr nes y bydda i ac Ed- ward acw wedi laru arnun nhw. Wmffra: Fydd well chi ddim yn treio en dilvn nhw, a phigo ambaH i damad oddi- wrthynt rwan ac yn y man? Sian Ifans: Toes ganddu nhw ddim i'w bigo, wst ti. Tynu pob dim yn rags grvbibion mae- nhw. Yn tvdi'r hogan new wedi gneud y lkibl fel tasa fo yn dda i ddim byd. Wmffra: Diar mi, tybad Sian! j Sian Ifans: Toes yna ddim tybad am dam, Wmffra. Yn tydi ]Ii :vn d(.ud na fedar hi ddim credu naill hanar iddo fo. Wil Fiowc: Rhowch chi chwara teg iddi hi mi ddaw hi adra yn ara deg. Mi fum ina run fath yn union a hi erstaIwm. Amsar ofnadwn ydi bod yn ansicir gida plietha rrefyddol. lie mae hi yn i ddar- lIan d d eti?ii. A-nia be Sian tfans: Dwn i ar y ddeuar yma be ydi nhw, WI1 ba(h, end map nhw yn son am ryw boJjtic11 economi a rhv?beth mae nlnv yn i alw yn ffilosoffi a seiens. Gwarchod ni, fwn i ddim be vdi nhw. "ïI amYllI. Wil Ffowc: Dyna ddigon, Sian bach, Mae nhw mewn sianel beryglus, weldi. Mi fum i ynddi, a bu agos i mi a boddi lrfyd. Do, do. Diar ini, inae isio rli'vii, 93-dvrndeiiiilad mawr hefo nhw, oes „ir. Harri: Bo su isio iddu nhw boitsio hefo ryw genach fel yna; pam na sticia nhw at i Beibil. Mae'r Hen Lyfr yn ddigon o fistar ar bob un oliono ni. Tydi o'n ddim ond ehwudd pen a swanc i gid Wmffra: Mae arna ina ofn, Harri. Bhiw dreio bod yn glyfar y mae nhw inffidals fel yna. Wil Fíowc: Howkl on. nage wir. Tvdw | i ddim yn meddwl f0} vna am hob un ohonllnt. M, wn i fod yna amryw o ryw giancod fellu yn cerddad o gwmpas; vn ogystal a cln-ancod cocli yr ysgol ortho- docs Ond mae yna hogia. a genod ar- dderchog yn methu'n Mn a sbonio petha, ac yn ffa-elti gwelad dim tewvii o oleuni ar bethau yshrydol. Tydi'r byd arall y tuhwnt yn ddim byd ond chaos iddynt. Doweh i ni gyfarfod y rliai hyn gyda thynerwcli a chydymdeimlad. Sian Ifans: Does get, i run gronun o gydymdeimlad gida'r hogan acw yn siwr 1 chi. Mae hi vn gyrru ei hunan yn s-ii wrth studio y- petha gwiriona, ae yn methu cael tawelwch gida dim ddeuda i. Pan dreia i ddeud rhwbath wrthi hi mae hi yn deud na wn i ddim byd am dan v petha; ac mi ddechrith ddeud ryw ddi- bidi res fawr o nonsans mwua cymysglud, nad oes dim dichon i hyd yn nod John Morris Jones i duall nliw. Afae hi'n rhy glyfar i mi o la war. Harri: Tydw i ddim yn meddwl mai clyfrweh ydi o, weldi. Dyro di adnod neu ryw gyfran o'r Beibl iddi hi i dreio rhoi sboniad arnynt. mae hi fel lIo llwath yn union deg. n i am dani hi yn iawn yn y clas acw yn vr ysgol. Fedar hi neud dim ond treio baglu pobol erill. Wil Ffowc: Xa, na, rydn chi yn cam- gymeryd yr hogan altwgeddar. Mi rydw j yn gwbod mwu na hynyna am dani hi, ydw xiwr. Mae hi yn oiwr o fod mewn stad meddwl dychrynllyd, ydi wir Wel mi fasan well gen i farw na. ehael mynd trwy be cis i fy hunan eto pan ruei fath a. hi. Mae'n siwr gen i ei bod yn wae-li ami hi nag oedd hi arna i achos y mae hi wedi cael ysgol mor dda. Wuddoch chi gjTfeillion, peth ofnadwu ydi meddwl in-edi cael i ddeffro a hwnw yn tyfu'n gryt ac angenog os na fydd yna arweiniad cymvsys a doeth iddo ar y pryd. Peth barus ddvchrynllyd ydi meddwl wedi ei ddeffro, ac os lcicith o ryw horfa neilituol yno y 'bvdd o yn dal i bori, a tydi bwyd no borfa ddim 'yn siwtio yr oU o'r dyn. Mae un rhan yn diodda pan fo 'r llall yn cael bwyd; mae un rhan yn marw pan fo'r llall yn bywhau. Dyna'r drwg yn hanas merch Sian. Mae ei meddwl wedi edffro, a ffidio ei meddwl gydag econo. I mics i, plietlia, o'i- iith v iiiae beunvdd beunos. Be ydi'r canlyniad? Y mae'r enaid yn marw! Dynn'r gwir. Wmffra: Pam na ddaw hi i'r Cwarfoil Gweddi a'r Seiat? Wil Ffowc: Dyna lie mae'1" drwg. Tydi economics ac addysg fydol ddim yn oydnabod nac yn hwrjio petha felly. Yn wir y maent yn cau rheini allan o'r neces- sities. Harri: Wel toes yna ddim gobaith iddynt gael en ciii-i-io -bytli fellu ? Wil Ffowc: 0 oes, lilac y rhai livil fel rheol, pan ea nhw'r weledigaeth, yn dod yn ffodsys ofnadwu ymhlaid y gwirion- eddau uchod a mwyaf ysbrydol. Hown i ddim thanciw am fachgen lieu eneth sydd heb fod mewn strygyl hefo materion mawr hywyd. Cymerwch chi ddmvdod Crist a'r byd arall, er engraifft, toes yna ddim !)enudd i'w ga?i nes teimlo y pethau hyn yn realities Fe ceir hwy pan agorir y llygaid yn siwr i chi. Yn tydi'r bechgyn a'r genethod hyn yn sv' nu ac yn dotio at fywyd lesu Grist, ae via rhoi y warogaeth uchaf j'w ddysgpid iaeth; ond barn Fndodaidd gant arno fel person ar y pryd. Eto pan ddaw y weledigaeth deuant i synu ac i ryfeddu at en liarafwclx a'u dellni cynt. Sut y medrai un mor ddinod yn ei deulu a'i bopeth: un mor gyffredin yn ei addysg- lant; un mor wrthodedig gan urddasol- ion, un mor unique yn ei bopeth — yn ddelfryd ac yn destun rhvfeddod yr oes- au; onibai ei fod yn Dduw. Dvna'r cwestiynau fydd yn eu deff i-o. A chvda'r byd arall deuant i ofyn pam ei fod yn blina'r meddwl; pam na C'hnnt onudd ganddo; a sut y gellir cysoni ang- ayfartaluch ao anghyfiawnder v presen." nol os nad oes gan y Duw Mawr le. iiian', ac amser i wneud iawn am dano je. fo ddaw y pctha.uhyn a hwvnt i'w •6 prydern dim. f ;Vnr" H 1? Mr rvwbrvd ar f11 a gonest ?"" 'rhwilio :1m dano. i ?'   ?" ?"?'? "a ddeuant i'' r C?HodGweddi a'rS.iat. Wmffra. a '??ha.,yn]?iam.r dda ??-?'.?.-y?yna.bvdda ?..?um?hu'nJana'norsoni Wil Ffowc: Raid i chi ddim wir. Toes yna ddim defnydd Seiat viiii nhw rwan a tydw i ddim heb fod yn ofni nad vd a nina ddim yn ymddwyn tuagatvnt. nac yn gallu rlwi unrhyw alnvy iddynt, i wneud Seiat yn lIe iddynt ddwad iddi hi Mac nhw yn darllan gormod o stwfF v b.N, d ic yr yda ii i n a'  aC yr yda nina yn darHan rhv ychan ohono. Mae nhw vn darHan rh v fychan ar y Beibl. a nina yn darllan llai na livnv jMae nhw yn e in darllan ni yn rhy dda, ac yr yda nina vn rhoi deunydd adnodau rhy sal ac anghyson iddunt j'w darllan. Mae nhw yn sgolars, ryda nina yn dyffars. Dyna'r gwir, a gora pa gynta i ni sylweddoli hynu. Mae isio darllan mwy, a meddwl mwy, a bod yn fwy cyson yn ein proffes. Sian Ifans: Dyn byw. y mae Wil Ffowc yn wirionach na'r liogan acw. Wilt gymra fy llw. Wmffra: Rwan, rwan, peidiweh mynd yn bersonol. Dw i'n credu fod Al-il wedi rhoi gwers go dda i ni. ond i fod o'n chwipio or y cleta. Mi neith les os medi'ivn ni fod yn ddigon cryfion a dynol i w dal. Ewch adra da chi i ddarllan ac i agweuu ftdnodau am vi4 QOWUQ,
I ARAITH MR ASOUITH. -
I ARAITH MR ASOUITH. YR HEDDWCH SYDD ARNOM El EISIAU. Nos Fercher, yn Leeds, traddodwyd anerchiad gan Mr Asquith, dan nawdd Pwyllgor Cenedlacthol Amcanion Rhy fel. Dywedodd fod y cyfarfod yn rhan o ym- gyrch sydd wedi ei drefnu i alw sylw y genedl at ddealltwriaeth glir a llawn o amcanion y Cyngreirwyr. Yr ydym yn ymladd am heddweh- am tJeddwch v byd. Nid oes angen i ni fod yn llygad-dystion. fel y gwelais i yr wythtnos ddiweddaf yn Ffrainc a Flanders, o erc-hyllderau rhy- fel y gwelais i yr wythnos ddiweddaf yn o bryd o ddiddordeb dwfn i ddynoliaeth. Y mae yn werth unrhyw aberth—gyda'r eithriad o aberthu y pethau sydd yn gwneud heddweh yn wei-th ei gael, a'r hwn sicrha ei sefvdlogrwydd trwy ei syl- facni ar graig gwirionedd gA-tmntedig a chydnabyddedig yn ryngwladwriaetholt Ni ellir cael heddweh yn yr ystyr hwn, fel y profwvd yn y gorfiennol, trwy del'- j fyniad ymladd yn cael ei ddilyn gan fargeinio am diriogaeth, y rliai gorfforir ar bapur. Llai fyth y gelllir edry-h am heddweh teilwng o'j, enw trwy unrhyw j drefniant gan y gorchfygwr ar y gorch- fygedig sydd yn anwvbvddu egw."ddor- ion cyfiawnder ac hefyd yn herfeiddio traddodiadau hanesyddol, dyheadau, a rhyddid y bobl sydd mewn dadl. Mae cyfamodau o'r natur yna yn cynwys yn- ddynt eu Inmain en dinistr, ac yn fodd- ion i fagu rhyfeloedd at y dyfodol. Mae gennym esiampl o hyn yng ngwaith Ger- mani ar ol iddynt orchfygu Ffrainc yn 1871 pan y cymerasant Alsace a Lorraine yn groes i ddymuniadau y trigolion. Yr oedd Bismarck a Moltke wedi rhagweled yr adeg honno beth fyddai y canlyniad- an. Ac ma-e y rhan fwyaf o'r alanastra yr ydym ynddo yn y dyddiau hyn i'w briodoli i'r hyn wnaed yr adeg honno. Tybed a ydyw German; wedi dysgu y wersr Dymunaf ofyn i Ganghellor Ger- mani am iddo wnend datganiad perffaith o'i fwrindai nad yw am gyflawni trosedd 1871. A yw Germani yn barod i adfer i Ffrainc yr hyn, gymerwyd? A yw yn barod i roddi ei hannibyniaeth lawn yn ol i Belgium, gyda ad.daliad llawn am y dinistr Byddai atebiad pendant., yr hwn ellid ei roddi mewn dwy frawddeg, i gwestiynau fel hyn o fwy o werth na cholofn o dduwiolfrydedd di- lfas. Pan y dywedaf ein bod yn ymladd am heddweh mae gennyf syniad am setliad yr hwn a amlygaf mewn ychydig eiriau. Ni all fod yn hollol gywir—er yn y pen draw daw yn agos at hynny—fod pob gwlad yn cael y Llywodraeth mae yn ei haeddu. Dengys hanes fod y ffordd i gael ymwared oddiwrth Lywodraeth drwg yn fusnes costus. Dinistrio mili- taiiaeih Germani ydyw ein hamean. Dymunwn ar i weriniaeth Germani fwyn- hau rhyddid llawn a bendithiol ar ol iddynt vmysgwyd oddiwnh yr hunllef hwn. Mae gan yr heddwipli yr ymladdwn drosto ddau amcan. Bydd yn angen. rheidiol sefydlu cyfundrefn ryngwladwr- iaethol yn yr hon y bydd lie i wledydd ma^r a bach, o dan yr hon y gallant sicrhau sefydlogrwydd ac annibyniaeth. Bhaid fydd i'r gelyn encilio o Ffrainc a Rwsia. Bydd yn ofynol rhoddi sylw i hawliau ^tali, Rwmania, Serbia, Poland, Groeg, a'r Slavs Deheuol. Yr wyf yn hawlio ein bod yn ymladd nid yn unig ryfel o blaid heddweh ond rhyfel yn erbyn rhy fel. Beth yw y ddel- trydr Creu undeb rhwng poll v bvd, eyfyngu arfogaeth, eyflafareddu ar gwel-- t iYIJ:1 n, Bydd y i liai hyn yn gerrig mil,ltir.• Xi ellir dileu am amser maitl, orfodaet-h mihvriaeth a tlirefn yn erbyn trosedd^yr. Ni ddaw y eyfnewidiadau hyn mewn j un-dydd. Bydd i'r heldiin vma adael ei dylanwad arnom. Pan aiff v storm heibio a'i awyr glirio oni ddvlem. ar ol i disgybJaNh gyffredinol nad yw wedj e?-  V Wlad gusodi nnrhyw ddosbarth yn y ?.?d weled fod y pethau sydd yn yinwneud a'n j bywyd! beunyddiol a'n cysylltiadau a'n gilydd ac y deuwn i weled popeth yn ei liw priodol.
-... ICWESTIWN TAI LLEYN.
CWESTIWN TAI LLEYN. Dydd la u, pender fvnodd Cyngor Gwledig Lleyn fabwysiadu cynllun i ddarparu 174 o dai i weithwvr yn v rhan- barth, Dywedodd Mr Nanney Jones fod tai yn y rhanbarth mewn eyflwr tmenus. Gwrthwynebid y cynllun gnn rai amaeth- wyr oherwydd en bod ofn y landlordiaid. Sylwodd Mr H. 0. Roberts 11a ellid adciladti tai o dan 400p yr un, ac- ni allai llaf urw yr ainaethyddol fforddio tain rhenti cyfatebol. Eglurodd y Clerc fod y cynllun yn bwr. iadu bod o fudd i bob gradd, Be yr oedd yhai landlordiaid yn barod i eltyu pob oefuQ^etij i'r cyalluiu