Y Dinesydd Cymreig

DYDD IAU. LLWYDDIANT IPRYDEINIG. I i-ainawyd yr ymosodiad Prydeinig vn F?enders bore ddoe, a h.?y Nwyddiant „r ffrynt 0 c,,lve mimh. Jo?er Ham?ts i ddwvrain St. Cyrh»edd»yd y. all 0'r amcanion £ £ iaded,g ir hd V "ine"' a ?udJvd  hyd yIM, a Yynmilf aen 6Htu. mewn ilmi manau Yn  ffnaed ?ymo?d. h?a? dau cryfion gan y Gennaniaid, a phery yn?dd caled a. rai p.ynt?u. yn aiben- nig ynghyffiniau Menin Road. Cylle dros « OV G.u.ni?d y. J? orion. YR YMOSODIAD AWYROL.   *W'T?d0«01 fod "M..vedi eu Iladd a ? ?edi eu J?natu yn vstod ;nnweliad 8W,n'v,yr Germani z zrtb- ??rdddda.ethmwy?dwyo'r awvdonc.a?,  ?- tufewu ?  Llundain. £L- I DWYRAfN AFFRICA. urwnaeu, cynnydd ychwanego 1 gan vy Prydem?y,. yn X?,?,, ?.wyd gc?foedd b?d y gelvn <,? ? ?yr melrch. Cymerb^t le ? h?v? o ?.Yd yn Nyffryn Lubeldi. PALESTINA Ymosodwyd yn Ilwyddiannus ar reil- ftordd v Twrc sydd yn rhedeg i gvfeiriad gogleddoi o Beersheba. Dini, triwyd pont, taflwyd tren oddiar v rheiliau, Jladdwyd 6 8o Dyrciaid a dau swyddog Germanaidd, a chvmenvyd 80 o Dy* rciaid yn garcharorion. ) SUODO LLONGAU. I Yn ystod yr wythnos suddwyd 13 o longau niarsiandiol Prydeinig dros 1,600 tunnell ac uchod, a dwy o dan hynnv. GWlla hyn gyfanswm o 15, o'i gyferbynu a 28 yr wvtiinos lfaenorol. Cymerodd deg o ymosodiadau aflwyddiannus le. Collodd yr Italiaid un agerlong dros, l,o00 o dunnelli, a chwech o longau hwyl. iau by chain. Adroddir fod saitli o Iougau Ffrengig dros 1,600 o dunnelli, a phump o dan hynny wedi cu suddo. — I GERMANI A BELGIUM. I Anerchwyd cyfarfod cyhoeddus gan y Llyngesydd Von Tirpitz, a sylwodd fod cyfiawnder wedi ei wneud a Belgium, yr hon na fu mewn gAvirionedd yn amhleid- gar. Yn awr, rhaid i Germani fod y Gallu alllddiffynoI cl-os Belgium, aa Did J;JQ.g;rf Pywedai vmhellaek f, rg rhaid i'r gelyn dalu iawn sylweddol i Germani, y rhai oeddynt yn barod wedi ennill buddugoliaeth filiN,l-ol, a bydd iddynt ennili buddugoliaeth boliticaidd hefyd.

I DYDD GWENER., YMLAOD FFYRNIG YN FFLANDERS Gwnaeth y Prydeiuwyr ychydig gyn- nydd ddoe ar ffiynt Fflanders yn ne Polygon Wood. Yr oedd y cyflegrau yn hynod o fywiog trwy y dydd Yn ystod ddydd Mercher cymerwyd 1,614 o gar- charorion, yn cynnwys 48 o swyddogion. Y sgafn cedd oolledion y Prydeinwyr. Adymosododd y Gei-maniaid saitli waith ar ein safleoedd, er ceisio adenill eu tir, ond treeliwyd yr oll o'r ymosodiadau. Yr oedd y gelyn wedi cydgasglu nifer law I o filwyr i r amean liwn, a dioddef- asant golledion trymion. Ar derfyn yr ymladd yr oedd y Prydeinwyr wedi ca-dw meddiant yn yr oil o'u henillion. HigA^yddodd pedair o'r advmosodiadau o fewn tair awr ar ffrynt o bedair milltir rliAvng Tower Hamlets a hit. iiiii fen- Gravenstafol Road. Cymerodd ymladd ffyrnig el yn ne Polygon Wood, lIe y tor. Aryd i fyny yr ymosodiadau myny" ch ar y safleoedd Prydeinig. Gwnaed gwaith ardderchog gan filwyr Seisnig, Ysgotig, Cymreig, ac Awstralaidd. Bu yr awyrwyr yn hynod fywiog yn ystod y frAvydr. Cymerodd amryw ym- drechfeydd le yn yr awyr. C'ollodd y Prydeinwyr 13 o beiriannau, tra y coll- wyd 20 gan y gûIyn. :Edd5"f y Germaniaid eu bod wedi colli ti. r ar ffrynt o bedair milltir, ond anwyb. yddir eu bod wedi colli Zonnebeke. SALONICA, Ar y cyfan tawel yw y safle yn Salon- ica. Tanbelenwyd bateries y gelyn yngogledd 1\lonastir. Taflwyd bombs gan ein hawynvyr ar wersyll y gelyn ger Doiran.

ER COF ,tin J.anee_Lorporal William J. Roberts, Bryn Arfon, Cesarea, a syrthiodd yn alierUi ar Faes y Fnrydr, yn Ffrainc, Gorifennaf 31, 1917, yn 20 mlwydd oed. Athro oedd eyn ynumo a,,r ddii) yn Ysgol Broil y Fool. Pa hyd, o ryfel greulon, lir AVVt i fod yn hwy. I aros ar dv Avaedlyd sedd I beri loes a chlwy'; Gan farchog mewn gwallgofrwydd Ar draws cyfandir byd, Yn fyddar i riddfanau'r plant, 0 ryfel eroh, pa brydP Pa hyd mae'u eledd a'r fagnel I ddiorseddu hedd? Pa hyd y maent i dorri'n hwy I'r ieuanc alJtud fedd? Pa, byd parheir i ghryfo Teimladau rbiaint mad Eu clwyfau ]mN,y yw clwvfzu, plant Sy'n iiiaim- yn y gad. I'r gad yn liyf ac eofn YcctddoddWjnianiJohn. Gobeithion gwyn, fel toi-lad gvvawr' Yn ysbrydoli 'i fron; Wi-th adael man ei febvd Ar lethrau Cymru fad, Gobcithiownaigaeidodvnol I gysgod mam a thad.' Ei ddelfryd ydoedd dringo YSgolion dysg a chlod, gil anhawsterau lu, I fyny 'roedd ei nod; Dechreuodd ddringo'n fore At ddelfr.vd mawr ei oes, Heb feddwl fud ei IwybY gwyn YuarHaiuateigroea. C'add groes yngwlad ei dadau, A thelyn heb un eainc; Cadd drwydded gan Gyfiawnder bJd, ) A bedd yn naear Efrainc I fynd yn enw rhyddid Yn erbyn Trais a Brad, A moddi ei obeitliion gAvyn Yn ebyrth tros ei wIad, Ti ferthyr ieuanc, gwylaidd, Os wyt meWll dinod fedd, Gofala etigyl Gwynfa Wen Na thorir ar dy hedd; Cei gwsg ym mro yr estron, A chodi Fore'r Farn: I gwrddyd dy rieni hofF Pan eJo'r byd yn sarn, Dy enw fydd yn aros L wch cenllif ango'r byd, Ynahalon Tad a serch dy Fam, Fu iti'n gysgod dyd; Bydd daear Ffraint; yn aros Yn annwyl ganddynt nnvy, )' Dy feddrod fydd dan ofal Duw^ A'J £ 1^9 felf.aetij fcwy. I CAvsg filwr ieuanc, tirion, Hyd "fore'r Codi mawr," Pryd eeir esboniad ar dy waith 'N rhoi bywyd glan i lawr; Yngoleu'r Farn daw'tli aberth I'r amlwg, gyfaill cu, Hyd hynny, .cwsg yn Erw Duw Ymhlith Aferthyron In. JOHN J. OWEN, Cesarea. Arfon. Rbywle yn Ffrainc, Medi 12, 1917.

CAERNARFON. I Priodas Hardd.Dydd lilalR-i-Lli, Medi 25, ynghapel Engedi, priodwyd Capten I R. Orthin Hilton Jones, M.C., R.A.M.C., mab ieuengaf Dr R. G. Jones, Harlech, a Miss 01wen Bryan. unig ferch Mr Edward Da A ies Bryan. Alexandria a Caio. Gweinyddwyd gan y Parchn R. D. Rowland (Anthropos) a John Owen. M.A., Caernarfon. Y gwas ydoedd Mr E. Louis Jones. Llanfyllin, brawd y priodfab; a't- moi-Arynion Miss Mary Jones (chwaer y priodfab) a Miss Bron- wen Da vies (eyfiiltliet- y briodfereh). RhoddvAyd y briodfereh ymaith gan ei he.Avythi'. Mi- William Jones, Llanwnda. CliwareuAvyd yr organ gan Mr G. D. Roberts (orgjanydd; Engedi). Darpar- Avyd y deùd briodasol yn y Royal Hotel. Llys Arbennig.—Yr wythnas ddiweddf, meAAii llys arbennig, eyhuddwyd Isaac Da vies (ieu.), yr liwn fu yngwasanaeth y rheilffordd, ond sydd yn awr yn y fyddin. o ymosod ar Josephine M'Combe, North Penrallt, Caernarfon, tra yn teithio rhwng Felinheli a Chaernarfon ar Medi 13. Erlynwyd gan Mr S. R. Dew, Ban- gor, ae amddiffynAvyd gan Mr M. E. Nee. Ar ol gwrandawiad maith, trosghvydd- wyd y cyhuddedig i sefvll ei braAvf yn y irawdlys CLiN-at-terol. Caniatawyd meichiafon.

I .L_I CESAREA. I i^yanacoa uydymdeimlad. — Dynuina Mr a Airs John O. Roberts, Bryn Arfon, Cesarea. drwy gyinvng y "Dinesydd," ddatgan eu diolchganvch a'u gwerth- fawrogiad o'r Iiii mawr 0 lythyrau dder- byniAA-yd ganddynt oddiwrth Avahanol gyf. o Cynghorau, a phersonau ullig. ol. yn eu profedigaeth ehwerw o goili en lianiiAvyl fab William John ar faes v fnvydr yn Ffrainc, tra nad oedd ond ugain oed.

I W LLANRWST. Y urces Filwr0|Hhoddwyd y Groes Filwrol i'r Isgapten David Ithel Ellin mab yr Isgapten W. Twiggc Ellis, am ddewrder amlwg a ffyddJondeb i'w ddv- edswyddau. Gweithiodd yn ddiarbed yn ystod y nos er eadw y gynau mewn gAveithrediad, ac yr oedd ei esiampl ber sonol a'i ymroddiad yn foddion i gadw i fyny ysbryd ei ddynion. |

PENMACHNO oathodyn Milwrol—Enillw'vd v Bath- odyn Milwrol gan W. Powell Roberts Wrpool Houso, am ddewrder anilwg; liefyd eymeradAvyir ei fod i gael ei ddvr- chaluynswYddog.

n PWLLHELI, oarcharor Gartref. IJon etennVU1 I weled y Preifat William Jonee, mab Mr a Mrs Jones, Clogwyn Bach, wedi cvr- 'raeddi gartref yr wyt-hnos o'r blaen. CymerAvyd ef \n garchai'or vn Ypres ddwy flynedd yn ol; ond wele efo gartrcf o r diAA edd. Rhodd Deilwng.(* I fo(i(i y Macr, Mi- G. Cornelius Roberts, rodd o lOp gan Mr R. Rees Thomas, Lerpwl, tuagat ddod a milwyr fo'n mcthu symud ymhellach na Bangor y Sul oherAvydd diffyg hens, gar- tref. Yrlsgapten. Mae Mr W. Griffith, Rhoshn-wapn, wedi derhyn ei gomisiAvn fe! isgapten yn y fyddin. Saib ein Milwyr.—Dros dro daeth y milwyr leanlynol gJart:rer :-Y Preifats Hugh Hughes He R. Stanley Jones. Gaol Street; Griffith Evans, J. R. Jones, Amos Owen, G. Jones, Geiiiii-ig; Tommy WiL liams, High Street Thomas Owen, New Street; Edward Ward, ae R. Roberts, Llcyn Street; Lance-Corporal T. E. Hughes, New Street; Corporal T. Ro- brts, Lleyn Street; Sergeant-Instructor J. RoAAlands, Isgapteniaid F. E. Young ac R. Walter Roberts.

• I u LLANAELHAIARN. I 40 Mlynedd yn Brifathrc.—Nid yn and v ceir ysgolfeistr yn yr un ysgol a in 40 mlynedd; ond y mae Mr John Roberts, ysgolfeistr yn y pentref liwn. R-edi bod yn brifathro arni am 40 mlynedd. Faini o Lanaelhaiarniaid ar drravs y byd sylli rliAA-ymedig iddo ix-bed! I' u,

MEDDYGINIAETH NATUR. Y mae yna feddvginiaeth ar gyfer bob math o afiechyd yn y deyrnaa Iysieuol, ao nid oes un amheuaeth nad dail" earn yr ebol yw y llysieuyn ar gyfer peswch ao anhwyldorau y frest, Mae Sudd Dail Cam yr EboJ mewn poteli In Bot

I NEFYN. Marw.—Dydd Sul, Medi 23ain, bu farw yn dra sydyn y Capten William Edwards, Bronallt. Efe" ydoedd diacon hynaf Capel Soar, a bydd lie gwag ar ei ol yno. Clwyfedigion. Daeth hvsbysrwydd fod y Preifat Henry Davies, Ffatri, RhydygAA-ysM, a'r Preifat Francis Ro- berts. Tynymaes, wedi eu eIwyfo yn Ffrainc. Mao y c-yntaf AAedi dod gar- tref, a'r ail mewn ysbytv yn Ffrainc. i Gwella Glan y Mc;r.-Pendei-f-,nodd y Cyngor PINvvf anfon at Fwrdd y Ffyrdd am roddion i gario allan ii-elliaiinau ar lan y mor. ApwyntiAA-yd pwyllgor gyda Mr O wen Williams, yr ysgolfeistr, yn gadeirydd, a Mr D. 11. Wilson yn ysgrif- ennvdd.

I PORTHMADOG. Ordeinio.-Dsdd Gwcner, Medi 21, erdeiniodd Esgob Bangor y Parch Thos. Rees, curad Porthmadog, yn offeiriad, Parch Rees Hoivpll yn gurad 1 Borthmadog. Y Groes Filwrol.—LlongyfareliAvn y Lance.Corpoi',al A. C. Jones, c-yn- gyfrifydd Banc y National Provincial, ar ei waith yn ennill y Groes Filw rol. Marw.—Dydd GAAener, Medi 21ain. bu farw Mr J. H. Blackiston, yn Llys Meirion, yn 88 milii-N-dd oed. Mab yd- oedd Dr Pay ton Blakiston, M.D., I.R.S., meddyg hyglod o Birmingham. Claddwyd ef ddydd Lliin., Medi 24ain, ym mynwent Porthmadog

I BEDDGELERT. I Ewyltys.—Gadawcvld y djiweddar Mr G. P. F. Ilud(I eiddo gAAerth 10,785p. gydag eiddo personnol o 7,679p.

I NODION 0 FFESTINIOG. I L lawreaayg laeth. Aeth Mr Edward Jones, 21, Glynllifon Street, i yspyty Bangor, i fync-d dan weithred lawfeddyg- 01. HyderAvn y daw dlry yr orucliAvy- liaeth Tn Ilwyddiannus. Y Mor.-DrAi,g gennym am brofedig. aeth Mr Thomas Davies, LJ-s Tudno, ym moddiad ei fab Thomas, peirianvricl, vr hyn gymerodd le mewn canlyniad i nidd- iad y llong dorpediwyd. Gedy wedd," ac amrrw o blant, a'v rhai y mae ('Td. ymdeimlad mawr. Galwad.-C,ifodd y Parch W. Dvfaa Thomas, gweinidog Seion (B ), alwnd e- Soar, Penygraig, De Cymru. Bydd yn chwith i'r ardal os derbynia hi, gan ei fod ef a'i briod yn bur boblogaidd yn v cvlch. Marw.—Dydd Sadwrn, Medi "in 1)11 | farw Mrs Ann Jones, Trefor. gw<ai<>- Mr Thomas Jones, Trefor, Groesffordd, C'an- ypwII, yn 59 mlwydd oed. Cafodd wael edd hit', a dioddefodd vr oil yn da<•/<■■■' CladdAvyd hi ddydd Mercher. Medi 2Gain, yng nghladdfa- Bethesda.. Gwasir.a.H,- wyd gan y Ficer, y Parch T. Hughes,- Modi yr 20fed, bl1 farw Mary Williams, Glandwr, ny 72 ml wy dd oed, a chladdwyd ym mynAAlent St. Michael ddvdd Sad wrn. Ordeinio. — \Ord-e-iimvyd y Parch T Michael Jones yn gurad i Ffestiniog a'] Parch Clfarles Renowdcn i guradiae! j Blnenau Ffestiniog, ddyddGWUVM- Me/Ji 21. gan Esgob Bangor. Yn Bedwar Ugain. Ar ei bedwar ugemmlwydd oed cafodd Mr T Pu.h? ceidAA-ad capel y Tabernacl. ei anrhegu v SuI, Medi 23ain, a Uyfr emynau ar ran Ysp;ol Sul y Plant. Y mae'n parhau vn fywiog a gAveit-hgar gyda'r plant. Y Bechgyn ar Saib.-Gwelsom v rhai eanlynol gartref :_Preifat R. Ellis Rt >berts, 19 Macno?n; Lance-cf »»»re High streo;I ?Joh_n REE, ??rt., PLI. R-Inngyd Herbert T. Rees, Leeds Street. T. ees, Leeds Street.

CRICCIETH. I ^ynrycnioi,. Ail-ethohvyd Dr Glad- stone Jones i gynrychioli y Cvn" -or ar Awdurdod Unedig Iechydol y Sir. Ymddtswyddo.—Gyd^. gofid y derbyn- iwyd ymddisAAvddiad Mr Robert Davies oddiar Bwvllgor y Dwfr gan y Cyngor, & Mi s Bennet Williams ei datganiad na allai Aveithredu ar BAAyllgor Rheoli BAvyd. -0040

II RHWYSTR-O MERCHED I YFED. Cytunodd tafarmvyr Hartldpool. 1,1 aAA-grym y Prif GAAiistabl, i wrthod rhoddi diodydd meddAAol i ferehed i'w yfed yn v tafarnclai. Bydd i'r eytundeb h«n arhau yn ystod parhad y rhyfel. Dyma vr unig dref yn y Deyrnas Gyf" unol lie y rliAAystrir merched i ymfed mewn tafarndai. Credwn eu bod TO deilwng o efelychiad. Cefnogjr y cyn- llun gan Gyngor Llafur y di-ef, v rhai ystyriant fod y camrau hyn yn angen- rheidiol er budd y ùechgyn sydd yn y fyddin.

I GWYR Y LLYTHYRDY A'R RHYFEL. Rhestr Anrhyd- edd yn Llythyrdy Halifax, galwodd Y Postfeistr Cyffredinol syIw at y ffeithiaii eanlynol gyda gohyg fir weision y Llyth- yrdy. Yr oedd oddeutu 100,000 o ddyn- ion o feivii yr oedran mihvrol, o'r rhai yr vmunodd 78,000. Yr oedd deng mil ohonynt meAAii dosbarthiadau isel neu wpdi eu gwd hod gall y meddygon. ac yl' oedd 6,500 yu disgwyl cael en gahv lie, en ihyddhau oherwydd achosion teuluol. Lladdwyd pum mil ar faes y gad. Der- bvniodd ti i y V.C., a chafodd agos i 700 anrhydedd aral1. ac enwyd 350 yn y gen- adwri SArvddogol.

SOSIALWYR SWEDEN. Aeth etholiad cyffredinol Sweden dr05- odd. CA nrychiolir y SosialAA-yr gan 98 o aelodau. o'i gyferbynu a 87; Ceidwad- <9, 0 Ï gyferbynu a 82; Rhyddfryd- wyr 62. o'i gyferbynu a 57. Trwy hyn gn-elir mai y Sosiafwyr fydd y blaid gryf- af yn y Senedd newydd, yr hon a gyfer- fydd yn lonaAvr. Arweinir y Sosialwyr gau M. Branting, yr liwil svdd vn gefn. ogydd ciyf i'r CyngreirAryr yn v rhyfel- 8t.

GWELL CASGLIADAU. r< Wi-til siarad yng nghyfarfod blynyddol Cartref Amddifaid Benywaidd Pabyddol Lerpwl. sylwodd yr Archesgob Whiteside fod dosbarth gweithiol y Pabvddion Tn y dinas yn dangos nad oedd eluseligarwe li ?d. ? amharu gan y rtwa.. D^byn. 'ent ia.-er m..y ,?? 1U chvnt a ?ra y- ocddyut yn daiparu ar gyfer eu plant eu hunain vr oedd eu hoffnvm yn yr eanol" na..r ""dl ? yn y go?. ennoj

Os ydym am gad Cymm,n lân rhaid   llleitbrin ?" P?? i feddvKau "? ????!y ?dd.!ydvwt? a mam ho!i weithredcedd W»yd. Y meddwl, i l'addau pell) sy'n ?Mol .? ddedwvd.l ? feddylioI t dlorfforol. l" ? 1' gohril.v ?'r ??.di toi ??-- V cw?i? inarr yr aivr R a fedI' Y Werin a LJafur «>fvii T, ??'? ? llwdi ffrw,vth y c? haeaf. (-,t h o7i IL? yri N- pei,soll r''yn'ivth k yn v ptiwn ???,:?.r?t?-? .l''1.Yddo narth R™ DV" VD"" canfod Mo 71 1«1 ellh l., a 8ymud yn y U3m

SUDD IACIfUSOL DAIL CAEN YR EBOL gan GRIFFITH OWEN, CAERNARFON. rdyw ei fod yn rhyddhau y phlegm, ac TV cilio poen y fr««t. ACROSTIC. E DMONDSON'S Grand Toffee and Sweets are really giiite the be., D ECIDEDL Y they're pure, all can rely, M ADE with greatest care, and long years, have stood the test, 0 F best ingredients only, they employ. NOTED for their "Value" and sold for miles around, DELIGHTING both the young as well as old, S WEETS that you can relish, all so good and sound, ONE quality "The Best" is only sold, fa OURISHING the Toffee is Ideal," in more than name, & WITH Pennies children, both the weak and strongest C ALL they do for Edmondson's, the Toffee that's won fame, O BSERVE they- itos its best and lasts the longest, F. IL IL 1,1