Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
14 articles on this Page
SENEDD Y PENTREF.
SENEDD Y PENTREF. NEU, GWEITHDY WMIFRA TOMOS, Y CRYDD, Y GWAITH 0 DDEWIS. I Sian Ifans: Wst ti be, Mari, Job an odd ar y iiaiv ydi dewis y gora pan y byddi di ynghanol petha da. Mi eis i Gaernarfon yr wsnos dweutha wedi clwad am y Sales ruawr su yno a gwelad i hadferteisio nhw yn y "Dinesydd." Wei, a dead y gwir wrtha ti tydi wiw i mi fund gan y gwr yma i brynu i unman ond su yn eyportio y "Dinesydd. Wel, beth bynag i ti siopa crand gynddeiriog ydu nhw. Mi eis i'r gynta w el is i willi ddwad o'r scesion, ac mi rown i isio bonat newudd, gan fod yr liogan aciv yn fy sbeitio crs- talwm with fund i'r capel y Sul. A mi ddoth yr liogan a beth wmbrath ohonu nhw o fy mlaen; a dyma fi*yn.deehva eu rhoi nhw wesul un ac un ar fy mlien, ac yn cdrach yn y glas arna fy hunan. Wel yn wir, mi rown i'n gwelad pob un yn edrach yn grand i'w ryfeddu, a iedrwn 1 ddim pe tasa ti yn fy ngoreuro ag aur 1 ddeud piun oedd y gora. Ond gan fod yr hogan acw yn rhoi tret i mi, mi fentris brynu y druta oedd yno, ac mae hi yn deud nad ydi o ddim yn fy siwtio wedi'r cwbwl. Hen job a'r cebyst ydi dewis, ynte Mari. Mari: Wel ia, job go galad ydi hi. Mae'n hawdd cael i neud in-i-tli di-elo. Nid pawb fedar ddewis yr esgid. ora wst ti. Fe all y lieisia a'r fwvaf deniadol yn ei thcimlad fod y sala nicwn bod, a'r un mwyaf anolygus a garw ei theimlad fod vr ora. Tipin o gamp ydi dewis y gora. Sian Ifans. Snai Ifans: Ilown in meddwl mod i'n giamsfcer ar y job, weldi, ond tydw i ddim rwy'n gwelad. Mae hi yn fine art, ebra yr liogan acw. IAIte isio llygad a rhyw- bath tu ol iddo i ddewis y gora. Wmffra: Ond mi ellith rywun gael lwc dda weithia. We1 yn wir tydw i ddim yn ama nad mentro lwc ydi y gora o lawar na threio gneud dewisiad. Wil Ffowc: Peth go sal ydi mentro lwc, weldi. I)wad dy fod yn mund i brynu buweh, ceffyl, neu ddaiad, wut ti yn meddwl y gelli di fcntro cymrud lwc yr amsar honno? Faswn i ddim yn mentro fy lwo liefo dim un ffarmwr mewn flair nao ar faes. Mi dw i'n siwr na fydda yna yr nn bargen wrth brynu fellu. Edward Ifans: Tydi bargen ddim yn beth mor hawdd i gael, "NN il If owe. Toes yna run ffarnnvr a'i lygad yn i ben By'n mund i ffair i roi bargen, mund yno i neud baigen iddo ei hunan y mae. Y peth mawr mewn ffair ydi bod yn ddigon cralf i ddewis y gora yn werthwr ac yn brymvr. Wmffra: Ond waeth i ti prun dwad oddiyno wedi cael lwc y bydda i'n gwelad pawb o'r broil. Mi fydd y gwerthwr yn canmol fel roedd o wedi cael hyn a hyn am i fuwch, a'r hwn a'i prynodd yn deud i fod o wcdi cael bargen cael y fuwch am gin lleiad R hyn a hyn. Be yda chi yn i feddwl o'r dewjsiad yna i Edward Ifans: Wei y iwc yn y tan yna ydi bod y ddau mor ddiniwed n'n gilydd. Toes yna ddim dewis rhwng y ddau ffolvii. Y Sgwl: bwysig iawn, yn ol fy niarn i, cael y gallu i ddewis yn aliu crvf a goleuedig, neu byddwn ar cin colled ymhob cvlch. Alae, eisiau ei feith- rin a'i ddiwyllio yn fanwl, a'r ffordd oreu at wneud hynny ydyw ei arler a'i broil. Y results ddaw i'n dysgu. Mae eisiau i ni ddysgu gwneud pob dim fel pen gwncud syms, a gwneud audit parhaus ar y cyfrifon. Fe gaech ddysgu dewis felly yr hyn tain a'r hyn sy'n gwella, a throi o'r neilltu yr liyn nad yw'n taiu no yn difetha. Sian Hans: Ond fedar neb ddewis bonat i'w siwtio wrth neud svms. Y Sgwl: Mae'n anilwg na ddarfu Sian It'ans ddim gwneud syms pan yn dewis y drutaf, ac nid yr un oedd yn ei siwtio yn oreu. Y ffigiwrs yn i sym hi wrth brynu bonat ddylai fod prud a gwedd, ac nid one, two, thrca dyna pam y cafodd yr ansyr rong. Mae eisiau cael doeth- ineb i ddewis y flurf a'r math ar v sym hefyd. Dafydd: Ond sut y basa hi liefo dewis gwraig, ynta d.vua'r job g!eta faswn i'n tybio. Mari: Toes yna neb yn dewis gwraig, Dafydd. Mac pawb yn cael yr lion sy'n dwad iddo fo. Wmffra: Paid drysu. Mari bach, li dewisodd di alian o gwmpas dwsin oedd yn eynig i hunan i mi. A mi ncs i hyny am mai ti oedd yr ora o ddigon. Wil Fiowc: Rhyw dipin o hlc ydi dewis gwraig hefud at i gilydd, a 11awar ohono ni yu jympio i'r pcth heb feddwl fawr ddim. Ryda ni'n dwad ar draws ryw hogau neu gilydd He yn dechra main ryw betha digri hefo'n gilydd, a dyna hi yn mund yn garu, ac i slarad am briodi, a rhoi y cwlwm. Fuo yna ddim llawar o ddewis, ond mund i'r trap heb yn wybod bron y naill i'r llall. Y Sgwl: Mae hwnyna yn ddisgrifiad bron o 99 v cant o hanes y priodi yma, a dyna pam y mae mor lleied o fyw yn wir hapus yn y by d. Nid oes digon o bam. dden ac amser yn cael ei gymeryd gan y naill ochr na'r liall cyn neidio i briodi. Mae eisiau mwy o bwyll a doethineb wrth ddewis gwr a gwraig yn sicr i chi. II Sian Ifans: Twt lol, peidiweh a phonsio, i lympio hi a chymrud y siawns ydi ora (, lawar. Peth hawdd iawn ydi mynd yn t hen lane ac yn hen ferch wrth aros gor- mod i bwyso a mesur. Wil Ffowc: Dyna ryda ni yn i neud y i-hiin amJa, Sian Ifans; ond hwyrach y byddai yn well cvmryd amsar hefml. Ond wrth i chi son am ddewis mi ddavu mi feddwl am ddewis arall wehveh olii. Mi rown i'n sbio ar daflan y cyhueddiada y dydd o'j- blaen, ac mi welwn mi 0'1' hit guns a chanddu jiltiv fwy nag un cy- hoeddiad ar y Sul, ac mi c-is i holi sut I basa nhw yn dewis. Ond mi ruth .Ned Dafis li ar y trac ar unwath. a dyma fo yn deud: "Weli di hwn, dyma i ti dri j chyhoeddiad ganddo fo ynte. WPl nll geith Ip 10s yn fan yma, mi geith 1p 15s yn y fan acw, ac mi geith 2p 3s yn y fan yirui. Wei dyna fo wedi ei setlo at once, weli di. yn y lie ola yna y bydd o." A chyn sicied a dim i chi i fan yno yr aeth o hefud. M ae nhw yn medru dewis > I gora beth bynag ynghanol petha da. Y Sgwl: Wei, wel, dynion Ydviit hwy- thau 'run fitli ,a plan\b, a toes dim bai am ddewis y goreu. Wmffra: Wet, na, tydi gethwr ddim i J fod run lath a phawb. DdyJja fo ddim cymrud dim ond un cyhoeddiad, ac y mae o yn duty bound i gadw at i gy- hoeddiad cynta, nen y mae o'n pregethu er mwyn pres ac nid er mwyn yr efengyl. Wil Ffowc: Dyn a'ell cato, ond arian pia pawb rwau. Meddyliwch am y chances su yna rwan. Mae rhai gethwrs wedi mynd yn lweus yn end i gncucl yn gaplaniaij i gael cyfloga mawr, a rhai yn cymrvd hanar i cyfloga at hynny. Rwan mae isio rhywun i gymeryd i cyhocddiada nhw mewn capeli go fawr. Be Im'n bod medda chi. Wel y mae gethwrs y capeh bach yn y wlad yn tori eu cyhoeddiadau i gymrud y capeli mawr. Wel i be mcdda chi. Wel dewis y gora debig iawn. U mae nhw yn medru dewis, ydun fiiwr. Sian Ifans: Be fasa ti yn i neud Wil Ffowc ? ] Wil Fiowc: Run fath mae'n debyg ond j tydi hyny ddim yn deud y baswn yn gneud yn iawn. Ar yr un trac y baswn ina os yn gnend run fath. Wmffra: Peth ofnadwy ydi dewis ynte. Wela i ddim dewis ohona ni. Mi ryda ni yn gowdal o ddrwg, ydan wir. yn ddyn- ion, gwragadd, plant, a gethwrs. Dowch oddna boys, rhag i mi ddeud gormod.
RHODDION I GAPELi. I
RHODDION I GAPELi. I Gadawodd Mr John Hughes, Llys Menai, Bangor, eiddo gwerth 8,777p. Gedy yr oil o'i eiddo i'w wraig, ond ar ei marwolaeth rhoadir 500p i Genhadaeth Dramor y Methodistiaid Calfiuaidd, oOOp i Gartref Bontnewydd. 300p yr un i'r capeli canlynol: Twrgwyn, Tabernacl, r Park Hill, a Berea (Glanadda). Gall y wraiii dtefnu v gweddill o'r eiddo ei hun. f f t
LLAI 0 FARWOLAETHAU. I
LLAI 0 FARWOLAETHAU. I Gahvyd syhv yng ISghyngor Treful Ler- pwl at y ffaith iod y marwolaethau ymysg babanod y lleiai sydd wedi ei goinodi. Priodolai un aelod hyn i'r gwaith a wnaed gan Bwvllgor JLlesiant Ba banod. Gv.rth- wynebai Miss Hathhone y datganiad, a. dywedai fod y lleihad yn rliif y marwol- aethau i'w briodoli i well cyflog ac am- gylchiadau cysurns. Bydd i hyn barhau cyliyd ag y trelnir cyliogau ac y dinistrir 0 tlodi i
Advertising
(iwna Gwellhad Natur at I RHWYMEDD helpu y Gyfundrefn i Wella ei hun. Xi ellwch wella rhwymedd gyda modd- ion ct,yfion. Dyna paham y mae defnydd- io salts a phelenau at weithio yii myned vn arferiad. Ni wna. y petliau hyn wella y trwbl; dim ond gorfodi pethau, gwan- iiau y cylla ues y daw gweithrediad naturiol yn amhosibl, a bydd raid i chwi ddal ati i gymeryd pelenau neu salts yn barliaus. Cymerweh Dr Cassell's Instant Relief. Cy' nortJiwya y tonic mawr Innl i gryfhau y cylla. a dyg i weitlirediad naturiol yn ol a cheir gwellhad parhaol. Cvmerer Dr Cassell's Instant Relief at rwymedd, cyfog, iau swrtli, cur yn y pen sal, penvsgafnder, ysmotiau ger y llygaid, gwynt yn y cyIla, a gwae\v gwynteg, surni, llos-calon, gwaed amhur. Gofyn- weli gan eich fFervllydd am Dr Cassell's Instant Relief, a pheidiweh eymeryd dim vn ei lo. Prisiau Is a 3s, gan yr holl fferyllwyr a'r ystordai. Dnrpanaeth cvd. yniaith yw Dr rnssell's Instant Relief i Dr Cassell's Tablct.
CYFARFODYDD LLWYDDJ ANNUS.
CYFARFODYDD LLWYDDJ ANNUS. Cystadleuaethau Pobiogatdd. Dydd Mercher yr agorwyd yr Eistedd- fod, a chafwyd gorsedd yn y boi-e vil Cannon. Hill. Ymgynullodd aelodau yr Orsedd yn Neuadd y Y.M.C.A., Grange Itoail, a chafwyd goryindaith oddiyno yn l cael ei blaenori gan Seindorf Ysgol Goffa- [ dwiiaethol Albert, o dan arAveiniad Mr v Joseph Wiiiams, i Cannon Hill. Yr oedd yr hcolydd o bobtu yn llawn o edrychwyr tra yr elai y gorseddwyr heibio. Cyf- I Iwynwyd Arglwydd lei-ei-liulnie i'r Eis- teddiudwyr a'r ymwelwyr, ac yr oedd Maer a Ylaercs Birkenhead, Arglwydd Ashbourne. Mrs Cairns Maelaehlan. Mr John Hinds, A.S.. a Mr Llewelyn AVil- liams, A.S., gyda liwynt yn y cylch. Agorwyd yr Orsedd eto e'eni am y dry- dtdd waith heb yr hen ddefod o ddad- (,Iedd ii cli.N-lio(-d(li "-HeddiN-ell." Ofi'rymwvd Gweddi'r Oisedd gan yr Arch- jderwydd. Canwyd penhillion gan Eos y Gogledd a Mr W. R. Holland i gyfcil- iant, y clelyn gan :Miss Ffreda Holland. Cafwyd anerchiadau barddonol gan y Beirdd, a thraddodwyd anerchiadau gan yr Archdderwydd Dyfed, Pedr Hir, Mr John Hinds, A.S., a Chadfan. Rhoed urddaiT. anrhydeddus ar Arglwydd Levev- hnlme, sef "Haulwen" ("Sunlight'), a Maer Birkenhead "Afonfab.
Y GWEITH REDIADAU.II
Y GWEITH REDIADAU. Agorwyd y gweithrediadau dnvy i r seindcrf rodui detholiad. GalwoiJ y Prroff Edwnrd Edwards, M. ii, yr Archdderwydd i roddi Ber-Awdl, a dilyn- wyd ef gan Miss IMorfydd Ow?n, Mus. Uac., drwy roddi datganiad o'i- -dn "Yi- Eos." Cyflwynwyd Llywydd y Bore, set Arglwydd Reverhulme gan Ynyswr, a r-Iiafodd dderbyniad croesawgar a chalon- I nog. Dyma y rhai wobrwywyd:— I Pen and ink sketch or etching o un. rhyw Gastell Cymreig: Pfeifat J. H. Ro- berts, 16, Mayville Road, Mossley Hill, Lerpwl. Ei ffugenw ydoedd "Somewhere in Friiii(,(, a'r castell gvmerodd ydoedd Caernarfon. Gwobr, 2p 2s. D,qtgaiiii "Yt- l'ios LAis" ("Songs of Wales"), i enethod heb ftTd dros 18 oed. Gwobr, Ids. Miss Winnie Lloyd, Ffynon- groew. Cystadleuaeth adrodd "Araith Glyn- dwr," i rai dan 18 oed. Gwobr laf Ip Is; ail, 10s 6c. 1. M is& Elsa Davies, Bryn, Llanelli; 2, Moelwyn Williams, Wallasey. Cystadleuaeth unawd ar y berdoneg, i rai heb fod dros 10 oed. Gwobr laf, lp ail, 10s 6c. 1, Miss Elsie Jones, Walton Road, Lerpwl 2, Alisis Janet Lloyd Ro- berts, Wallasey. Canu Pennillion gyda'r Tannau (dull y Gogledd). I rai heb fod dros ugain oed. Gwobr laf, lp 5s; ail, los. 1, Miss Annie Wood Griffith, Pen y Groes; 2, Miss Maggie Parry, Bootle. Unawd Tenor. "Blodvven" (Dr Parry). Gwobr, 2p. Mr D. J. Davies, ant y Ffynon, De Cymru. Cyfansoddi Cerddoriaeth i eiriau Can Wladgarol. Gnobr, 5p. Ataliwyd. Pedair Tclyneg, "Y Milwr yn ateb gal wad ei wlad." Gwobr, 4p. Mr R. íirwyn Rees, Penrallt. Traethawd, "Hiwmor mewn Llenydd. iaeth Gymraeg." Gwobr, op. Parch Mardy Hees, Castell Nedd. Ystori Fer. "Bywyd Cymru yn 1859." Mr T. O. Jones (Gwynfor), Caernarfon. Cywydd. "Afon Lerpwl." Gwobr, 3p. Gwilym Ceiriog, Llandudno. Traethawd. "Dyfodol yr V.sgol Sul yng Nghymru." Gwobr, 15p. Parch Pierce Owen, Rhewl, Rhuthvn. Cyfansoddi geiiiau i'r Gan Wladgarol. Gwobr, 5p. Parch W. Crwys Williams, A bertawe. Traethawd. "G villi tli Jones, Llanddow- ror ao Addysg Cymru." Gwobr, lOp. Parch Ponar Griffith, Penilyn, Abertawe. Piyddest y Goron, "Pwyll Pendefig Dyfed." Gwobr, lOp a Choron Arian. Parch William Evans, Penybont, Sir Forgannwg. 1,51). 1, ('or Corau Merchcd. Gwobr. 15p. 1, Cor William Turner, Nottingham 2, Gled- bolt, Hiiddersfiekl. Unawd ar y Delyn Droed. Gwobr, 2p. Rowena Roberts, Wallasey; 2 Janet Lloyd Roberts, Wallasey. Pedwarawd heb gyfeiliant. Gwobr, 3p. Mr Albert Edwards a'j barti o Wrecsam. Unawd ^Contralto. Gwobr, 2p. Miss M. L. Williams, Abertawe. Unawd ar y Crwth (agored). Gwobr, 2p. Bandsman W. J. Rees, S.W.B., Newbridge, Mynwy. Y Brif Cystadleuaeth Gorawl. Gwobr laf, 40p ail, lOp. 1, Gledbolt, Hudders- field; 2, Cor Maybnnk, Stoke-on-Trent. Adrodd, "The Leper." Gwobr laf, lp Is; ail, 10s 6e. 1. Miss Blanche Owen, Rhiwabon; 2. Mr D. G. Morgan, Pont- ardawe. 9 Six photographs, representing any river scenery. Gwobr, lp Is. "Cymro." Best example of basket work (cystadleu- aeth i ddeillion). Gwobr, lp Is. James ¡ Leicesctr. Gronant House, ladoc Street. Iilandudno. Artistic Design for Cover of National Eisteddfod Day Programme, in two colours. Gwobr, lp Is. Mr E. Lewis Evans. Toronto, Canada. Man's lfannel shirt. Gwobr, 10s. Mrs Elils, Pentre Farm, Pen y Bont, Croes- oswallt. Lady's Camisole. Gwobr, 7s 6c. Mrs Saunders, Caldecot, Casnewydd; 2, Miss f- Cissie Davies, Tanyrywen. I Child's frock. Gwobr, 10s 6c. Mrs Vickers, Llanasa, Treffynnon. Girl's blouse. Gwobi-, 7s 6c. Mrs Florence Spencer, Caldecot, Casnewydd.
IEISTEDDFODAU 1913 a 1919.I
EISTEDDFODAU 1913 a 1919. I Yr oedd cynrychiolacth o Gastelinedd yn rhoi gwahoddiad cynnes i bawb ddod yno i Eisteddfod 1918: a phasiwyd iod Coivven i gael Eisteddfod 1919.
I Y CYNGERDD CYNTAF. t
I Y CYNGERDD CYNTAF. t Nes l'orcher rlioduwyd pei'Hornnatl or ¡ "Elijah" (Mendelssohn), gan y Liverpoo. Welsh Choral Union, o dan arweiniad Mr T. Hopkin Evans, JIus. Bac. (Oxon.) a Seindorf Linynol Oxton and Claughtou Oi chestral Society, o dan arweiniad Ir J. I E. Mathews. Y datgeiniaid oeddynt: Miss Carrie Tubb. Miss Dilys Jones, Mr Poland Jackson, a Mr Herbeit Brown. Llywyddwyd gan Faer Birkenhead (y Cynghorydd James Merrit-fc).
DYDD IAU.I
DYDD IAU. I Cynhaliwyd yr Orsedd yn y bore, a chafwyd tyrfa iawr I wyho y gweithred. iadau. Arweiniwyd yr oll gan yr Arch- dderwydd. Anercinvyd gan Mr Llewelyn Williams, K.C., A.S., Elied, Mr E. T, John, A.S., a Syr inceut Evans. Cy- hoeddodd Gwynedd mai Corwen ydoedd y man dcwisedig i gynnal Eisteddiod lDlU. lthoddwyd urddau anrhyd eddus i'r rhai canlynol:—Miss Alice iliiams, Castell Deudraeth. "Alice Meirion y Cadfridog Syr Owen Ihomus, "Owaiii Carog", yr Anrhyd. Evan Morgan, 0'1' Gwylwyr Cymreig, "Evan ap Morgan": Syr Beddoe Rees, "Gwilym Llvfni"; Dr Thomas Jones, Amlwch, "Meiriog Mon" Y Gwir Anrhyd. J. Herbert Lewis, A.S., "Caerwys" Dr J. Lloyd Roberts, Ler- pwl, "Maenan"; y Parch T. Istryn iv ] .I, lieni Hughes, "Isfryn"; y Parch J. Hoger Jones, Lerpwl, ""Rosier" y Parch E. Tegla Davies. "Tegla," ae amryw gvn- Gwyddelio" a Manaw. 1
I _DIGWYDDIAD TARAWGAR._______
I DIGWYDDIAD TARAWGAR. Yr oedd y Pafiiiwn emawr yn orlawn a I llawer o'r tualliii pan ddechreuwyd cyf- aitod y bore, a chafwyd un o'r digwydd- iadau mwyaf tarawgar yn hanes yr Eis- teddfod ar y dechreu. Galwodd Llew Tegid ar Syr Owen Thomas i'r llwyfan, Yna dywedodd iod Pwyllgor Eisteddicxi Bangor ddwy flynedd yn ol wedi cynnyg gwobr i Gorau 0'1' Frigad Gymreig oedd yn Llandudno dan lywyddiaeth y Cad- fridog Owen Thomas. Ymgeisiodd dau gor, un o'r 16th a'r llall o'r 17th Batta- lion a'r olaf a orfu. Aeth yr olaf i Fl'rainc, ac yr oedd yn ofidus ganddo ddweyd fod yr oil o'r cor oddigerth yr arweinydd wedi rhoi eu bywydau yn ebyrtli i'w gwlad, ac yr eedd yr un ada- wyd yn bresennol yn y cyfarfod, wedi ei anafu fel ag i'w analluogi i fod yr hyn yd- oedd drwy ei fywyd. Derbyniodd ef (Llew Tegid) lythyr oddiwrth deuluoedd dau o'r bechgvn gwympodd gyda "rosette" a phin i roi ar ircst y bachgen waredwyd, ac lli allai ieddT.l am neb cymwysacli i'w dodi aino na'r Cadfridog Syr Owen Thomas. Yr oedd y "rosette Blewn du a gwyn—v gwyn yn cynrychioli anrhydedd di.staen y bechgyn, a'r du yn cynrychioli ein gofid. Yr oedd yr ai-ii-ein- ydd acliubwyd ar y pryd yn Lance-Cor- poral Samuel Evans, ond yn awr adna- byddir ef iel Mr Samuel Evans, Penycae, Rhosllanerchugog. Cododd Mr Evans ar ei draed, yn cael ei gynorthwyo gan ei lion, a chododd Syr Owen Thomas. Ac heb unrhyw arwydd cododd y dyrfa fawr ar en traed ac ar- hosasant felly tra y rhoddodd y Cadfridog v "rosette" ar frest y gwron. Galwodd Hew Tegid am "cheer" i'r Arwr Cym- f,le,A- Tegid -iiii Ile I gan y rei(,, a cliafodd itkl) i i? d c.,ilonno,(): (-,an y
I CROESO I'R PRIF WEINIDOG.…
CROESO I'R PRIF WEINIDOG. I Tra yn disgwyl am y Prif Weinidog di. ddorwyd y gynulleidfa gan Gor Plant Mountain Ash gvda Chaneuon G'werin Cymrn; a chat wyd ancvchiad gan Ar- ?bvydd?rostyn. d v Pi?i f AN eitit- Am 2.40 ymddan?osodd y Piif Weini- dog gyda Mrs Lloyd George a'u merch fach Megan, gan cael eu Karwain gan Faer a Maeres BirkenTioad, ac Arglwydd j Leverhulme a Syr Henry Jones. Cafodd I dderbyniad tywysogaidd a biwdfrydig. Traddododd anerchiad ynghanol distaw- rwydd a rheolaeth meistvolgar, a chafodd gymeradwyaeth fydda roi y dorf ar ex di wed d.
Y GADAIR DDU.
Y GADAIR DDU. Darlienwyd y feinuadaeth ar Awdl y Gadair,—r Arwr," gan "Mr T. G'.vyun JOlles, J.A., drosto ef ei hunan a'i gyd- reirniaid Dyfed, a'r Parch J. J. Williams, a datganodd mai un yn dwyn yr enw ".Fleur dc Lis" oedd y buddugol. Galwodd Dyfed am i "Fleur de Lis" wneud ei hunan yn liysbys; ond nid oedd "lais i ateb." Ond t-a cefn i'r l[wvian anfonodd boneddwr neges i Dyfed, yr hwn a ddaeth yn araf a dvrys i flaen y llwyfan, ac a ddatganodd fod y buddugwr yn gor- wedel yn dawel yn ei fedd wedi cwynipo ohono ar faes y it'vvycir mewn gwlad dra- mor ei- mis Gorffennaf. Bugail ydoedd pan gartref, ac wedi yfeel yn Iielaeth o farddoniaeth mynyddoedd ei lvlad. El enw ydoedd Hetkl Wyn. T; a v, sjynydd. Oherwydd hyn ni ellid mynd yniiaen b-da sereiuoni y ca deirio; ond gorehuddid y gadair mewn du. Yr oedd y dyrfa wedi cu syiuud i ddwyster mawr. a safasant ar eu traed am ysbaid mewn distawrwydd. Xid oedd y Preifat Ellis Evans ond 29 mhvydd oed, ac enillodd bump o gadeiriau yu Eisteddfddau Taleitluol De Cymru. ac yn agos iawn i'r gadair yn Aberystwyth. CVi'lVyd engynion jniodol gan Dyfed. Fifed, ac amryw feifcTO. a datganodd Ma dam Laura Evans "I Bias Gogerddan" yn effelthiol a dylanwadoT.
YR ENILLWYR.
YR ENILLWYR. Traeiiiawd, "Cymenadau Cvnueig S hakespeare." Uwobr, lOp. li# Da vies, 7, Tanybryn Street, Aberdar. Iraethawd "Stephen Hughes. Gwobr, 20p. Y Parch T. Eiron Walters. Abertawe. "Casgiiad o Gweiin o lysiau meddygiiuacthol Cymru." Gwobr, lOp fOs. Mr Arthur Dolmer, Birkenhead. Engi\ n, "Llygad y Dydd. Gwobr, lp. Parcii Alfa Richards. Clydacl), Aber- tawe. V pnl diaethawd. "Bywyd a Chynier- iad Cymreig ynghyfnod Elizabeth." Gwobi-j 30p a Batliodyn gweith lUp. Kyffin ap Hobcrts a Lewys Dunn, lOp yr un. Adrodd "Ihe Bells," i rai dros 18 oed. Gwobr laf, lp Is; ail, 10s üe, Cydradd gyntaf, Maureen Hughes, Lerpwl, a Doria Steventon, Wallasey ail. Nan M'Naught. Adrodd "Cromweil. i rai dros 18 oed. Gwobr laf, lp Is; ail, 10s 6e. 1, Tom Harry, Egrernont 2, Tom Hughes, Pen- tre volas. Unawd ar y piano (agorea;. Oiuuui, :2p. 1, Daisy Jackson, Lerpwl; 2, Bethie Cowan, Bootle. Unawd soprano a mezzo, "When the scene of trouble closes" (Spohr). Gwobr, 2p. Miss Jennie Ellis, Glyncaill. Corau plant. Gwobr laf, 8p a batliod- yn aur i'r arweinydd; ail. 4p. 1, Cor Plant Mountain Ash. Canu pennillion (dull y Gogledd). Gwobr, Ip Is. loan Dwyryd, Ffestiniog. Deuawd. soprano ac alto, "It was a Lover and his Lass" (German). Gwobr, 2p. Misses Annie Jenkins-, Pen y Graig, a Maggie Jones, Treorei. Unawd baritone. "Angladd y Marc-h- og" (Dr Vaughan Thomas). Gwobr. 2p. Glanville Davies, Pant Teg. Caneuon Gwerin Cymreig i Gorau Ys- golion, Gwobr laf, 7p 7s; ail, 3p 3s. 1, Cor Mountain Ash. Cloth tracing. Gwobr luf, 10s; ail, 7s 6c. 1, Beatrice Goodchild, Birken- head; 2. Constance Weaver, Reck Ferry. Dyblwyd y ddwy wobr gan y beirmad oherwydd rhagoroideb y gwaith. Afternoon cloth. Gwobr, 15s. J, "Margaret"; 2, Miss M. Jones, Colwyn Bay. Cardigan Jacket. Gwobr, 10s. Mrs S. A. Profit, Mestyn. Pair of men's stockings. GwoLr, 5s. Mrs Bickersteth, Birkenhead. Panting in oil or water colours. Gwobr, 3p 3s. J. 0. Roberts. Waterloo. Water colour, from nature of plant ot lfowers. Gwobr laf. lp Is; 2il, 10s 6c. Dorothy Evans, Bangor. Painting in oil or water coolurs, Gwobr. 5p 5s. Miss E. A. Pugh, Rosett.
YR AIL GYNGERDD.
YR AIL GYNGERDD. Nos Iau, o dan lywyddiaeth Mr E. i. John, A.S.. cafwyd Cyngerdd yr Alawon Cymreig. Y d.,Atgeiiii,,Al"l oeddynl.- Madiime Laura Evans-Williams, Miss Dilys Jones, a Mr Ivor Foster. Adrodd- wyd gan Madame Gladys Williams. Chwareuid y delyn gan Miss Ffreda Hol- and. '<1 i-hanwyd peniliion gan Eos y Gog- ledd. Cyfeiiid gan Madame Maggie Evans (Megan Mon), Miss Milliceut Hich- ards, a Miss Edith Darbyshire. I.H,A.1L. Canw.yd amryw ddarnau gan "The Liver, pool Welsh Choral Union," o dan arwein- iad Mi- T. Hopkin Evans. Mus. Bac. (Oxon.).