Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

5 articles on this Page

LLYTHYR AGO RED.

News
Cite
Share

LLYTHYR AGO RED. I FFARMWR. Fy annwyl ffrynd,- Y mae dros ugain mlynedd or pan ddechreuais gyntaf garu Sir Gaornarion. Ac yr wyf yn ei chanl ohcrwydd ei mynyddoedd ai mor, ei phentrefi a'i fieimydd gwyngalchog, ond yn fwy, e.hwrw ydd ei dyn ion sy n byw ar ei bryn- isiu ac vn ei dytfrynoedd—v ffermwyr a "gwerinos tlodion" Llenl ac Eifionydd. Bum yn byw mil flynyddoedd yn Lioegr yinysg dynion oeddynt yn dra gwahanol i chwi C we la is y cyfoethog yn eu inoethau, gwleidyddwyr craft a hyf, a phendant, arglwyddi, beirdd, arlunwyr— yn wir, pob math a chyflwr o ddynion— eto i gyd, atoch cliwi yn eieh tfermydd tawel y trodd fy nghalon yn ami gyda Havvenydd a hiraeth ym mhoon a lludded y byd prysur hwnnw. Meddyliwn am dan- och yn llafurio y ddacar onest fhvyddvn ar ol blwyddvn; ie, meddvliais am y gwynebau etiriadus hynny a welais no a anwylais pan yn fachgon bychan Cof- iais am liodd nidus hwyrnos haf yn y ('apel bach pan ganem gyda'n gilydd :— "Agorodd ddrws i'r oaethion I dJod o'r cystudd mawr." ?'()iiaisc'u\ve.nuiU?u y PJaH, a? ? I ?, I. e, ?, c ? tunuaas dJioh I.d'lulydll a v. nairm .tiu,,¡, oeddynt yn byw mor agos 1 1 neioeutl nos yr oeiid ei goleuhi iel pe n lywynu it r e. hwyneUpryd. Ivnd V 1 y mae'r oil wedi newid yn «Hvr—y mae i- byd me»vn my tel. -\id vji Unig :tr ieusydd gwaedlvd Id iamc iti,Le'i- I ond y mae'r hen wind hefyd wedi newid. Y bech- g,yu gwylaidd a goflwn gynt yn It xv I, yn eerdded heolydd Caernarfon JOB eu gwisg filwrul. Y maent yn chwertii- in yn iacli pan yn clywed milvvr dyclnvel- °dig o'r maes yn adrodd fel y bill. iddo drywanu 1111 o'r Germaniaid gyda 1 fidog; ie, y mae hyd yn nod y merched yn galln gwiando y pethau hyn heb ddim byd inwy na clnverthiniad. Aethnm i'r Paf- iliwn i wrando ar araitli ddiwcddar y Prit Weinidog. G welais y Baneri oeddynt ■Jo ei gyhoeddi fel "Dyn Mavvr Cymru.' Gwelais y llwyfan wedi ei lenwi gyda <hyfoethogion, a gwleidyddwyr, ac oifi.ii iaid a gweinidogion, y rhai a chwerthent •uc a gurent ddwylo fel y pregethai y gwr :hwn atlirawiaethau Baal-rhyfel a budd- ligoliaeth drwy aberthu dynion. Medd. J'liais am Die yt Hendre a Hugh Brvn Miod, a dynwyd yn erbyn eu hewyllys i' J iyddin, y rhai a orfodwyd i \vLiuo bidog IIn j .sachan a gwahanol weithreuoedd dioflig eraill yn y gwaitli o ddysgn liadd. ^leddyliais am cm llythyrau dwys i'w ear- tivli fel y cashant yr oil, fel yr oeddynt Won a dymmio marw yn hytnu-h na'n hOd yn gorfod lladd meibion i famau yn Gormani..Meddvliais tel y daeth y pell- ^br. -\Icdd.v!ltls am hen lam Dick, fie fol y disgynodd y dagrau hyd ruddinu tad High tra y gofynai "Ai i hynyma y rnagwyd ein meibion, i'w sgwandro ar gyn- -Ilt;nl.tti y gwleidyddw-vr Y" A throdd fy llghalon yn sal oddifewn, Troais fy Jlygaid oddiar y llwyfan i wylio y ffei-iii- a'r g>veitii« vi- oedd o fy amgyleh. ^iwelais, er fod rhai ohonynt yn cutio <flwylo o gymeja.dwyaoth ac yn ehwertiiin fol y dynion av y llwyfan, fod y mwyafril ohonynt yn gwrando'n ddistaw, tebyg i ddynion oeddynt yn clechreu anieu braw. ddegan tie adde'.vidion y gwleidyddwyr n'r hull reithfg tfugiol o gasineb. Aetli nieddwl yn ol at olygfeydd eraill a thra w, ih-inol yn y Pafiliwn, pryd na fyddai ;gweLsi>n i Dywysog fleddweh ofni wregethu Ei ffordd Ef o fywyd—ymddir- isdaeth yn y Tad ac ewyllys dda i bob dyn. Yr oedd cri un ohonynt yn adsam i'm cof: "Eithr illab y Dyn pan duel, a gaiff et'e ffydd ar y ddaear, "e \n y Panfiwo yn owt-gwelaianydd Mab y lh yn cael ei gwrtljod dinnygti gan ar- .Weitiw vr y bob!. ffeimwyr Sir Gaernarion pwy a en *twyllfK.ld chwi i gre-r!n y gt-Uir ;1JII- ddiffvn V dn drwy wneiithur drwg. y Kdlir ennill heddweh drwy ryfel, y gellir sicrliau rliyddid drwy vym, y gall Satan fwi-w all an Sqtni, 1'1' arweinwyr hyn y mae dyddiai! eu dr.rostyngiad gerllaw ond chwi, fy inrawd, onid coddveli VI) eanfod oddiwrth eu hathrawiaethau JIlaJ Meiddiaid yngwisproedd defaid <><ddv:it. nn ellid tyfu gAvinwydd ar y miori blan- Cliwi -.vdti wedi dilvn crervdd am jrvtnaint o flynyddau, a adoilad'dd gapeli vm mhob pentref, y rhai v mae eich tadau wedi rhoddi cy- maint i fyny er mwyn y fFydd, yn methn .3 P' Å "uarllPn "nnvyddlOlI yr ainserau! A ydwv hyn we.di dod oddiamgylch oherw } dd i chwi iyTW ar "draddodiadau y tadau" yn nfaddhau cicli hunain i orchvmynion Yn eieh capeli yn wir nd- roddir y Gorohymynion bob mis, yn eieh oglwysi y maent wedi eu hargraftu lie y gall pawb eu can* fod hwy ond gorchymynion Moses ydynt ae nid gorehymyniou Crist. Gorchymyn. odd loses yn wir i ddyn beidio lladd, na dwyn, na godinebu, na dwyn camdystiol- aeth; ond Crist yr hwn welodd fod y drwg yn gorwedd yn y meddwl mewnol yn hytraoli nag yn y weitiired allanol, a rybuddiodd y disgybliou rhag digter, rhag aiiangarwch, rhag chwant, rhag barnu eraill. Frodyr, pa fodd y sef- wcli gerbron bravi die Cnst A yw y" ddigOIl i chwi iod hcb ladd dyuioll eraill (er tod eraill wedi lladd a ehiogi dynion heb brotest 'gennych chwi) pan roddwcJi nurdd i ddigtor—cymydug yn erbyn cymydog, nieistr yn erbyn gweis- I ion a morwynion, ac oeh! hyd yn nod brawd yn t'rùyn brawd, Oni welsoch wynebau celyd, digllon, yn y Cyfarfod Brodyr? A pha fodd y mae y digter hwn (sydd yn diraddio ac yn dinistrio heddweh a jnwyniant bywyd) wedi cudi? Onid ynghylch meddianau y cyfododd, yn erbyn yr hyn hefyd y rhybuddiodd Crist ni ? Onid nwehben eiddo y marw nen liawlian am ddodiein, lIel; werth c??ffvl, iieii di l li ev f lo, -ttt y peidia dynion a charu ac y deeheruir cashau eu gilydd 'i Ac os oherwydd rhesymau eraill yr ydyeli wedi ynxldieithrio oddiwrth eieh cyd- ddynion ydynt frodyr i chwi—oherwydd eu beiau a'n coliiadau onid ydydi eto yn anwybyddu goicliymyn Ciist na ddylcch genfigenu a ba rnu eieh gelyddr Pa le y mae yr lien fr/iwdgarweh, yr ymddiried- aeth Y llaill yn): Hall, y cyd-lafurio fel brodyd annwyl yng NghristP A ys- grifenaf y geiriau hyn i'ch condemnio'? Na a to Duw, ond yn hytraeh i'ch gwar- edu oddiwrth y canlvniadau yr wyf yn eu gweled yn dyfod arnoch. Mae Bawer ohonoch wedi lhvyddo drwy i-livfel, oherwydd angenion eieh cyd-ddynion yn y trefi. Mae rhai ohotiodi wedi dod yn gyfoothog By.del i chwi ddweyd fod eieh llwvddiant wedi dyfod drwy brisiau uchel ac achosion tuhwnt i'ch rheolaeth. Os mai felly y bu nid ydych mown gwirionedd wedi ei ciiiiill. Ond a ydych wedi rhanu eieh llwvdd- iant gyda'eh Ilafiii,-ti- vi-? A cldarfu i chwi feddwl y dylecli, fel brodyr a chwiorydd Yllg X ghrist, ranu eieh llwydd- iant gyda hwy y mae eu bywyd a'u ang- henion yn galetach na'r eiddo chwi—nid trwy roddi iddynt ychydig o sylltau yn fwy yii yr- wythnos end drwy drefnu iddynt delerau bywyd fel y dy- munwcli gad byw eieh lmnair. Os na wnewell hyn er mwyn Crist, oni wnewoh hynny er mwyn eieh hunain, fel y "goruchwyliwr angfiyfiawn" yr hwn a wnaeth iddo'i liunan gvfeillion o'r mam- mon anghyhawn. A ddarUonasocli adrodd- iad y Dirprwyaethau ar yr Aflonyddwch Llafurol ? Y maent oil yn dweyd mai un o brif achosion digllonecld 11afur ydyw yr elwydda, hynny yw, digter yn erbyn dyn- ion sydd wedi llwyddo a gwncud arian tra y 1m erniH yn lJafnrio, YJI brwydro_, yn dioddef, yn marw. Onid ydych yn gweled fod v Elywodraethau a'r Deddiau sydd yn aiiiddiffvtl ciddo yn crynu dros boll Ewrop, ac y bydcl iddynt gael eu sym ml i osod yn eu jie Lywodraethaii ffurfiedig gan y dosliarth gweithiol, y rhai a wnant ddedtUaii i roddi cyfartaledd cyi- leusterau bywyd i ddynion, ac a all gvmeryd i ffui-dd y cyfoeth sydd gan un yn fwy nac arall. Yn y dydd hwnnw bydd eie!i llafurwr eieh cydradd, ac os bydd yn ddyn da, gall fod yn iwy parohus na chwi, a'i 'jlant la-ch plant chwi. Onid ydych yn gweled mai geiyn y dyfodol yngolwg y gweithiwr fydd nid y German na'r Aws- triad yr liwn na welodd erioed, ond y Gwleidyddwr, a'r Offeiriad, a'r cyfoethog, a'r dynion arweiniol sydd we-di ei gam- arwain, a'i gweled. ef a'i blant, yn diodd. of gormes a thlodi, er gwaethaf y "sgra]) o Vipur'' arwyddwyd gan bob Cristion sy'n proffesu dilyn dysgeidiaeth Crist. A ydwyf wedi tyuu y daj-nin yn rhy dywyllr A osgown y elnvildroadan | gwaedlyd a dd'sgwyhwnntc\\ngwicdyd.i aran? Onidoesi!'ordd arall? Oes y mae fi*ol."t(I 'Vil yi- ltoll v W.-I anaethu DlIW niewn "cvfiawnder heb of" ?' iioll ddyddiau ein bywyd." Y (lordd vdyw o "gytunü a'th wrthwynebwr-- hoed German, neu gymydog, nen was- ar frys, tra y byddo efe ar v !tofdd gyda thi," dryna'r pryd y mae'n bosibl ei enniil fel cvfaill cyn iddo dda ] y u elyn. Ymddiriedwch yn eidi llafu. v.'at, medf I vliwch am eu hangemon j:el ay iron, a brodyr; byddwch ;rwendidau a'ti coliiadau, rhanwcli eieh llwydd iant gyda hwynt..t rl.vw dd> d bydd iddynt eieh cynnal yn etell collodion. Ymddir'.edwch yn eicli cymydogion ei iddynt eieh colledu. Byddwdi yn agos atynt yn eu hawr o g;. fynpder, a r\y" ddydd byddant yn agos i chwi yn Yl" eiddo chwi. Yjnddiriedwch yn y merch- ed vmvsg y rhai yr ydveh yn byw ac yn llafurio, fel chwioryd.d i Grist. Bydd- weh addfwyn wrthynt yn eich nerth, yn hvnnws, n theg wrthynt, a bydd i chwi eu caru er mwyn i chwi ganfod eu bod yn deilwng o'cli cariad. Ie, hyd yn oed yr anifeiliaid gwirion sydd dan ei<;h gofal. Byddweh dosturiol wrthynt fel y byddwch yn blaiit eieh Tad yr hwn sydd yn y inef- oedd, canys y mae Efe yn drugarog wrth- ym ni ddynion aniolchgar a drwg, Dyma yr unig ffordd. Rhaid i ni orchfygu, nid y Germaniaid, ond tnn hnnanoldeb ein hunain, a'11 ,'li I, a n tymer. Ac am fod cymaint o ei.eid;v\u gwylaidd wedi cerdded y ffordd 'na ("i,oc,s ai fynyddau Sir Caernarfon ynuie'l yn ol—y maent wedi eu eysegru hwyut i ni. a gv.noud i ni ddweyd fel y meddyliem am danynt yn na<h\idd ifol Idundain: f"Dyt'chafat h Hygaidi'r juynyddocdd. o't He y daw r'- nghymorth, Fy nhY11- ortli a ddaw oddiwrth yr Arglwydd. Yr | eiddoch yn gariadlon, G. M. IJ. D. ]

I AR GRAVY DR. I

- - - - - - - - - -ADGOFION…

!Y CYFLENWAD TE.

! PRIS Y MATSUS. i