Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

17 articles on this Page

MUDIAD CRISTIONOGOL ER SICRHAU…

News
Cite
Share

MUDIAD CRISTIONOGOL ER SICRHAU HEDDWCH. HANES Y SYMUDIAD YNi MHWLLHELI. Cychwynwyd y mudiad hwn mown Ylll ddiddan cydrhwng tri o gyfeillion vnghylch y rhyfel presennol a'i erchylltra. Prndd feddyliem am y miloedd bechgyn nnnwyl oedd yn syrthio'n abertii i Moloch, a ninnau o'r tu ol i'r ffosydd yn ymliisgo yn dawel a diymdrech heb geisio yn y mesur lleiaf roddi terfyn ar y gwallgofnvydd llofruddiog hwn. Tra'n ymddiddan cododd y gofyniad: "Beth plIit, pi wneud P" a ehyu iiir cym- a Jiir cvm_ rodd y gofyniad ffurf mwy penodol. "Both allwn Ni ei wneud P" Penderfvn- wyd tin bod yn cyfarfod drachefn i yjii- ddiddan yn rhydd a cliat-trefol ar y mater. Y tro hwn yr oedd v cylch yu cynmvys llawer mwy na thri o gyfeillion, ond, er hynny. yr oedd pawb yno o gyfielvb fedd- wl—fod y rhyfel hwn wedi cyflawni mesur ei anwiivdd ar fod yu brvd codi lief er eeisio cael terfyn buan arno. Yn y eyf arfod hwn daethom i'r penderfy niad 4, gynnal cyfarfod cyhoeddus yn nhref Pwll- heli. Penodwyd tri o siaradwyr,—v Prif Athro T. Rccs. M.A., Bangor; y Parch J. Puleston Jones, M.A., Pwllheli; a Mi George Dàyies i iarad ar "Bertbynas yr Eglwys a Chwcrylon o bob math." Gaii mai'r uchol oedd pwnc y cyfarfod cy- hoeddus, tybiwyd mai deoth f'ai cynnal y cyfarfod mewn addoldy, nou ysgoldy vnglyn wrth addoldy. Gwnaed ape] am ?ipel iiii ysgoldy perthynol i un o addoldai'r dref. ond caed atcbiad na el lid t'i chaol heb fod amcau y cyfarfod yn cael cefnogaeth *'Cyngor yr Eglwys i Rhvddion." Pryderai thai oedd yn bresennol ynghvlch ymddiried y mater i'r Cyngor hwnnw, gan ein bod ers amser yn ofni fod eglwysyddiaeth swyddogol, Caeth a Rhydd, yn fwy o rwvstr nac o gymorth i lwvddiant y DeyrnAs nad yw o'j- bvd hwn. Fodd bynnag, rhag ein bod yn cam- gymeryd yn ein barn am y "Cyngor," aethpwyd a'r mater o'i flaen nos Wener, Mehefin 8fed, 1917. Fel y gallesid dis- gwyl yr oedd yn y cyfarfod hwn o'r Cyng- or gynrvchiolactj; eithriadol gref. Teg yw dweyd fod rhai or aelodau mown cyd- ymdeiinlad dwfn a'r "mudiad" ond yr oedd yn amlwg o'r dechreu But yr oedd petliau i fod. Wedi siarad brwd o'r ddwy oehr, pen- derfynodd y Cyngor trwy fwyafrif i wrthod rhoddi ei gefnogaeth swyddogol i'r mudiad. Bellach yr oedd v cwestiwn o gael lie i gynnal y cyfarfod cylioeddns yn un dyrus iawn. Gwnned pob ymdreoh gan gyfeillion, gwira gan, i geisio per- swadio y rhai arweiniai yn y mndiad i'w roddi i fyny, gan fod teimlad cryn yn y dref yn ei erbyn. Clywid sibrydion yma a thraw y gwnaethid ymosodiad ar y siat- adwyr. Ond yr oedd yr ychydig gefnog. w vi- i'r mndiad wedi bwrw'r (IranI mewn ymdrech gyda Duw, a theimlent fod eu ffyddlondeb i Grist yn y peth hwn yn w ei-tli pob aberth. Rhaid oedd cynnal y cyfarfod, cvmerod y canlyniadau cu cwrs. Pan y tybid fod pob drws wedi cau, ac fod yn rhaid llefarn'r genadwri 0'), tu allan i'r deml a'r synagog, er ein Ilawen- ydd agorwyd ffordd i ni fynd i addoldy y Methodistinid Calfinaidd South Beach. Erbyn hyn yr ocdd tret Pwllheli yn ferw drwyddi, a llawor o'r nwvdau iselaf wcdi'n deffro. Cyn amser dechreu yr oedd nifer o frodyr a chwiorydd, bervglus vr olwg, wedi ymgasglu. Oddiallan i'r capel v mynnai y mwyafrif o'r teulu hwn fod. Naturiol oedd ymholi pa ddosbir n o'r eglwys deimlodd y fittli vsfa genhidol fel ag i wahodd y teulu hwtl. Kin cysu: oedd meddwl fod y profiad « wr ir.do G;. ir Duw a bod yn awyrgylch gweddi ) n brof- iad newydd i lawer c'r teulu hI llan i'r porth. Yr oedd y mwyafrif o lewn y cnpel yn bob! grpfyddol a pharchusaf tref Pwllheli. Rhoddwyd cyweirnod hapus i'r cvfavfod wrth ganu'r enivii (tyntif,- "Duw mawr y rhyfeddodau ma:th. tte, 'Tpimlkl, cyn mtoued trwy y ihanoaii ar- weiniol, fod rhvw ddwyster a defosiwn wedi meddiannu pawb o'r gynui'?:df:i. Gwelwyd ami i fwystfil yn dofi dan gyfar- t'od ei gariad Ef. Darllenwyd cyfian o'r Ysgrythyr, n gweddiwyd gan y Parch David Thomas (A.), ysgrifennydd y mudiad. Wedi gair byr gan y Parch R. C. Pritchard (W.), Jlywydd y mudiad, i egluro natur ac nm- can y mudiad, galwyd ar Mr George 1..1, Davies i annerch y cyfarfod. Cawsom ganddo anerchiad feddylgar, yn dangos mai cariad oedd yr unig allu oedd yu llwyddo i wneud trefn ar gymdeithns. Rhoddodd y siaradwr nifer helaeth o eng- reifftiau byw i ddangos fod "grym gor. fodol" yn fethiant i wella ac achub dyn- ion a chymdeithas. Ac er svndod i lawer oedd yn bresennol rhoddodd hefyd eng- reifftiau o lwyddiant cariad i ddofi a dnr ^Jjwyllo troseddwyr yr oedd carchnrau a pliob gryrn goriodol arall wedi methu eu diwygio. Siaradai Mr Davvies o (lati deimladau dwys, ac yr oedd rhyw ddylanwal 8- brydol yn nawseiddio'r cyfarfod. Hir y cofir ambell foment angerddol Lioiwyd pan y daliai'r gynulleidfa ei hanadl mown defosiw*n dwys. Clywais un gwr cyfrifol yn dweyd wrth gyfaill pan yn gad-.iel yr addoldy, mai mwyaf dwvfol a broiodd crioed. Lluddiwyd y Pti) Athro Pees i fod yno. oherwydd fod angladd gAVr amlwg yn ci Iv.M'thyna.s n'r coleg wedi ei osod ar y di. v, i nod hwnnw. Methodd y Parch J. Puleston Jones gyrraedd mewn pryd oherwydd anhwylusdod gyda'r tren. Nid anniddorol, efallai. gan garedigion heddweh, ddeall fod y cvfeillion y cyfeir- iwyd atynt ucliod yn cyfarfod yn rheol. aidd bob pvthefnos yn ystafell y Y.I.A., Pwllheli. H. COXWAY PRITCHARD, Llywydd. I DAVID THOMAS. Ysgrifennydd.

Y MILWYR CYMREIG. I

Y GWFJTHWYR A THRETHI BACO.…

YR EISTEDDFOD GENEDL- I AETHOL.…

GWRTHWYNEBU MACDONALD. I

Y GWYDDELOI) A'R COUNTFSS…

I !RWSIA A BYDDIN YR IACHAW-…

I - - - - I j MEDDYGINIAETH…

- AR GRWYDR. I

GWYLIAU GWEITHWYRI CREWE.

I COLEG BALA-BANGOR. I

AR DDYDD SUL.

PROFIAD MILWR.

FLODAU'R EITHIN. I

SAFLE MR G. J. WARDLE, A.S.…

1 PLEIDLAIS I FERCHED. 1

GWYR Y RHEILFFYRDD A' MORWYR.