Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
10 articles on this Page
. SENEDD Y PENTREF.
SENEDD Y PENTREF. J NEUt GWEITtfDY WMFFRA TOM OS, Y CRYDD. DARLLAN Y PROCLAMASIWN. Dafydd: Wsi ti be, Wmffra, mi ddylis i iud diwadd y bud yn dwad amo ni nos Sul dweutha pan oedd v Gwnidog yn dar- 1 lari y Proclamasiwn ynghylch buw ar lni o fara. Yn toedd <> fel tasa fo'n darllan y bymthegfed o gynta Corinthiaid. Si an I fans: Pe basa to mor ofalns a phwysleisiol liefo cadw i gyngor mi fasan well iddo fo o lawar. Wmffra: AY ut ti'n nwddwl i fod o yn bwuta gormod, Sian ? Sian Ifans: Town i ddim yn meddwl am i twuta o rwan, Wmffra; ond mac o'n bwuta gimin ag a geith o pan ddaw acw bob amsar. Ond mae- nhw yn deiid mii tipin o hen grunpin ydi o gartra hefud. PeUl avail oedd gen i. AYmffra, pan yn sun am i-loo fod yn fwy gofalus i gadv. i gyngor. Y II tydw i yn i glowad o'n turn am ryw grefudd ddylia fod geno ni sydd yn creu ffydd a hyder, ae yn peri yni a gweithgarweh, ffyddlondeb a chysondeb, a chariad di-bendrfiw. A Avelis di greadur ei-lok-d mor ddiffydd a dihydar nag o welis di rywun mor ddiyni a diog; welis di rywiin niotr -inff.Nddlon q c ingliy&on; welis di rywun mor oer ae anghariadus nag o. Twt lei, lie ydi'r iws i ryw gread- ur iel y Gwnidog yma i ddarllan Proclam- asiwn, neith neb wrando arno, gan nad yw yn gwrando arno ei hun. Mari: Paid a moudro, Sian bach, mae o a'i wraig a'i dpulu yn Proctama.s- iwn ers talwm, Tydu nhw yn buw yn anuwiol o gynil ers blynyddodd. Mae nhw ofn llosgi gormod o lo. ofn iwsio gor- mod o fenun, ae yn gneud i'r dovih ledu dros ddyddia. Mao nhw yn ddigon Kmart llC'fo'u "visits" i fod mown ty go lew i gael c-inio, ae weithia i de. ae yn gorffan yn rhy rhiw gyfaill "special" i "'gael swpar. Mae'r Proclamasiwn wedi ei gadw erstalwm. a Hyfr y bane wedi tyiu'n splendid. Wil Ffowe: Be su haru'r merchaid yma lieno deudwch ? Y mae Sian a Mari fel pe basant wedi cael iro eu tafoda hcfo saim gwudd yn rhiwb. Tybad nad ydi'r merchaid yma yn declireu cymrud gormod o fantais ar i rhyddid. fie yn meddwl y ca nliw bosio pawb ? Sian Ifans: Ryda chi wedi cael inings go hir fel dynion. Yn wir ryda chi wedi bod i mewn yn rliv hir; ac wedi chwara'r "game" yn sal gynddeiriog. Sbiwch ar y mes y mae'r bud yma ynddo gyda'ch bowlio batio chi'r dynion. Gad- owch i ni gap! ein tyrn yi-Avin, q dw i'n siwr y cawn ni well "runs" na chi. Ryda ni'n foddlon cymrud ein siawns hefo chi. Mi gweeh bowlio faint a fynoch, a'r ffordd a fynoch, on l chwareu'n deg; ac os medrwch ein bowlio ni allan, rydan ni yn ddigou o "sports" i chymrud Tii fel y daw hi. Wmffra: Am be rwyt ti'n siarad, hogan ? Chlowis i rotsiwn eiria o'r blaen. Harri: Na fina chwaith, IViiiffrq. AYedi cloivad yr hen hogan wirion yna su geni hi y mae hi yn arfar geiria'r sgolars yma i gnddio'r gwirionadd. Wil Ffowe: Na, na. chwara teg i Sian, tydi hi wedi gneud dim ond arfar terma cyffredin plant y byd hwn, welweh chi. Tasa chi wedi bod yn chwara criciad mi allach ddenll poh gair roedd Sian yn ei tirfar. Wmffra: Twt lol. inge gen i rwbath i neud yn y bud yma heblaw chwara. Teis i rir.cd d'lijn pellach na rowndas, cylch- un, tup, a marblis. Fedris i rioed gael bias i ddim pellach. Daethum yn ddyn, a ehyroris gyngor Paul. Y Sgwl: Dear me. yr ydych wedi crwydro'n ofnadwy o'r ffordd. Y Pro- clamasiwn oedd y pwne, anide? Dafydd: la <iwr, d'na. godis i i'r gwtint ar y dechra ond bod Sian wedi mund a ni at y Gwnidog, fel bydd hi bob amsar am roi slap j'r gwnidog. Wil Ffcwc: Chwara teg i Sian Ifans. mile h,ny'n ddigon naturiol iddi hi. Mi gafodd hi dro reit wael gan y gwnidog hwnw fu yn i chanlyn erstalwm, a tydi o ddim yn betli hawdd cymodi a thric felna. Mari: ffy, tydi o'n ddim ond peth cyff- redin vmysg gothwrs ifanc i neud troion gwael hefo genod. Mae nhw'n gnafon am chwara hefo teimlada gw,an genod, a chwilio am y lie goreu i roi eu hetian. Stwff go sal ydynt at eu gilydd. Y Sgwl: AY el, wel, dyna. chi yn drifftio eto. Beth am y Procla,rna-si,n y Boniodd Dafydd am danoP Yda chwi ddim yn meddwl y dylem ni ystyried y peth yn ddifrifol AYyddoch chi beth, gyfeillion, toes yna fawr iawn rhyngddo ni a ncwyn. a dyma ni yn gallu bod yn dawel yn ei ymyl. Sian Ifans: Lol botas; toes yna ddim ffasiwn beth yn bod, Choelia i mono chi. Welso chi mo teisen briodas mab I Lloyd George ychydig yu ol. Faint gost- iodd liono ùcudwch r Ydi hi wedi gor- ffan etc? Fuoeh chi yn un o'r "offisars iiiess" yn lie mae'r milwyr yma yn aros? I Fuo chi yn rhai o wleddoedd y mawrion yma deudwch ? Toes dim golwg newyn y ffordd vna! Y Sgwl: "Occasions" arbcnnig oedd y rhai yna, ne y mao arferiad a "dignity" yn y cwestiwn. Wil Ffowc: Tydi newyn ddim yn nabod "dignity" pan ddaw 0; end hyd nes y rhoi'r heibio rhyw geriach felna, choelia i ddim fod newyn yn ymyl. Y Sgwl: Fe gewch weled peth avail cyn bo hir, Wil Ffowc. Wil Ffowc: Rwy'n ddigon parod i'w gymrud pan y daw. Ond i be andros y mac isio gneud i ddynion a merched syn gweithio'n galad drwy'r dydd dreio buw ar lai o fara tra b&'r LIywodrath yn can- iatan masnach sy'n dinistrio digon o ddeunydd hv. ud i ni i gid. Toes yna ddim sens ynddo fo. Mae nhw yn niedru stopio pob dim ond hon. Pam? A dyma fasnarh sy'n damnio cyrff ac eueidia, ac yn l'hwystro pob llwyddiant a chynnydd yn y wlad yn cvmeryil digon o ddeunydd hwud i hawh at wneud gwen- wyn. Dyma nhwr yn deud ein bod wynab yn wynab a ti(,w '-cii os yda ni y mae'n rhesymol rhoi o'r neilldu i wneud diod ¡;v'n lladd, er mwyn sicrhau bara i gael byw. Mi ddaru y gethwr AAresla hwnw yn Lerpwl neud "stand" iawn, a deud na wnai o ddim peidio bwyta, na darllan y Proclamasiwn nes y bydd i'r Llywodraeth roi top ar iwsio defnyddio deunydd bwud at. fragu. Lie mae gweinidogion Oymru na basant yn gwelad ae yn gnend yr un peth ? Y Sgwl: Nid ydynt yn gallu gweled yr un fatli a,g d, Wil Ffowe, dyna'r pam. Harri: Tydi pawb ddim wedi cael dwr ar i fenudd, weldi Wil. )lae yna ormod o wallgoiiaid dinvestol yn y wlad yma. Wil Ffowc: Ella fod wir, Harri; ond mae yna fIYY o wallgofiaid meddwon, yn toes. AYelis di neb wedi mnnd i' l' madws wrth yfad dwr, ai do P Sian Ifans: Paid a gwrando ar Harri, Wil bach. Teiliwr ydi o, ac y mae o I 1-di 0, -i c. y niae 0 wedi a: Far cael i lasiad, ac yn eredu ynddo. Harri: Yd\ Sian, a dim ond un; ac mae o'n gneud lies i mi hefud. Wil Ffowc: Dyna'r h en stori. AYelis i yr un eymedrolwr yn deud i fod o wedi meddwi. 0 n addosiwr, ond mi welis i rai felly wedi laeddwi, hefud. Harri: AYelis di mono ft. Dim ond un glasiad i mi. Sian Ifans: Un ar unwaith, ynte Harri. Wil Ffowc: Pam na i'asa pob gwnidog fel yr un Lerpwl ynaP Dyna fy nghwes- tiwn i. Y Sgwl: Yr wyf wedi eich ateb, Wil Ffowc. Nid ydynt yn edrych ar y mater o'r un safle, ac o ganlyniad y maent yn gallu bod yn fwy "rational." Wmffra: Be ydi hynuP Oes a wnelo riwbath a rations bwud P Y Sgwl: WeI, yn fwy rhesymol, ynte. Wit Ffcwc: Rhesymol, yn wir. Choelis i fawr. Nid dyna'r ewestiwn o gwbl. Nid gwahanol safla yn rhoi gwahanol farna sy'n cyfrif. Cydwubod amgylch- iada su gan un yn stretsliio i siwtio'r achos; ond cvdwubod ffyddlon i argy- hoeddiada sn gan y lkll i wvnebu'r am- gylehiada,. Mae un yn stydio'r achos er nnnm ei les i hunan, ac ofn digio rhiw- un neu rywrai, su'n oyfranu'n dda at yr achos a'u cysylltiad gyda'r fasnach ac y mae'r Hall yn stydio yr achos yn ei gys- ylltiad a ffyddlondeb i Ben Mawr T Eglwys. Harri: Wtit ti'n meddwl na ddylia'v eglwus roi lie i bobol HU liefo'r fasnach fe Idwol o gAvbwl ? Wil Ffowc: Ydw, debig iawn. Toes ganddu nJnv ddim busnas i fod ynddi o gwbwl. Consyra v fall ydi o otwgeddar, ac y mae yn anheilwng o'r eglwns i'w noddi o gwbwl. Y Sgwl: Ond ni all y Llywodraeth roi stop ar y fasnach heb roi ystyriftetli ffafr- iol i'r rhai sydd ynddi, a rhoddi iawn priodol iddynt am yr arian sydd ganddynt rnddi, ac a gollasant os yr atelir hi. Wil Ffowc: Peidiwch a eon am y fath ffwlbri. Toes yna ddim yn cvfreithloni ei bodolaeth sy'n hawlio iawn. Pwy roddodd iawn i bevchenog neu berchenogion y gen- faint fo<h ddifethwvd drwv eu boddi hwy a'r cythreuliaid P Pill III ti cadw'j- mo; h ynte boddi'r cythreuliaid oedd bwysica ? Ond os oes isio iawn mi fasan well i dalu o er mwnn cael yrmvared a hi a'r eyth- I lTeuliaid su'n ei chrombil hi; ac fo dalai I i'r wlad yn rhagorol ar ei chanfed. I Wmffra: AAM wir, hogia, mae hi'n "times's up" ers meityn, a AYil Ffowc yn dal i sgorio o hyd. Rwyt ti'n 150, ac heb dy fowlio allan eto. Rhaid i mi etopio'r "game" rwan neu mi fyddwn yma trwy'r noe. Peidiwch a bowlio dim mwv, da chi, rydw i wedi blino ar y "game," a chewch ciii ddim chwara wrth ieini'r lamp, mae hi'n adag safio'r gola rwan. Dowch oddna, ac ewch adra i gid. Nos dawph,
APEL AT Y GWEITHWYR.
APEL AT Y GWEITHWYR. Si.aiadwyd y uosAvaith o'r blaen gan Syr H. Hadfield gerbron Cymdeithas y Cellau, ac apeliodd at y gweithwT i beidio aros allan ar adeg pan yr ydym yn ymladd am ein rhyddid. Os oedd gan y gweithwyr gwynion gAvirioneddol, yr oedd yn sicr y rhoddai Mr John Hodge ystyr- iaeth i'w hawliau. Dywedai ef (Syr R. Hadfield) wrth y gweithwyr: "Ymladd- weh galeted ag y dymunwch, ond peid- iwch atal gweithio yn aAvr." Rhyfedd iawn, y gAveithwjT sydd dan y ddyrnod o hyd. Hwy sydd yn cael eu dal yn gyfrifol am bob oediad. Tybed nad oes ochr arall i'r dda 1 en. a chredAvn fod yn hen bryd gAvneud honno yn amlwg.
I AR OL Y RHYFEL.
I AR OL Y RHYFEL. GOBAITH AM FYD NEWYDD. Araith y Prif Weinidog. Bti dirprwyaeth o'r Blaid Lafur gyda'r Prif Weinidog, y rliii gyflwynent at ei ystyriaeth- r.ifer o benderfyniadau bas- iwyd yng Nghynhadleddau y Blaid, y rhai rhytd. ymwnaent a phroblemau Llafuj- ar ol y Mewn atebiad, dy?'dudd y Prif ?Yeitu- do? ei ?od mewn cyjymdeimlad a llawev o'r hyn oedd yn y pcnderfyniadau. Nid oes amheuaeth, ebai, zfod y rhyfel bresen- nol—tybia rhai ohonom ei bod yn rhyfeJ dda, tra y tybia eraill ei bod yu rhyfel anghyfiawn- ond, er gwell neu waeth, yr wyf yn ciedu ein bod oil yn cytuno ei bod yn cyflwyno cyfle i ail-lunio amodau diwvdfaol a darbodus .ein gwlad, yn gyf- ryw na bu ei debyg, o bosibl, ym mywyd y byd. Ar hyn o bryd mae holl fywvd j cymdeithas mewn stad doddedig, a thra i v bydd yn y cyflwr hwn fe ellir argiaftu arno unrhyw beth ond gwneiid hyuny gydag egni a j>henderfynia<l. Can hynny y mae yn bwysig fod yr argraff a adewir yn un glir, ac yn un y gallwn ei darllen yn y dyfodol gyda graddau o hyfrydwch ac ysbi-ydoliaeth. Dyna yr hyn ydych yn ei wneud yn ddoeth, os goddefwch i mi ddweyd, fel cynrychiolwyr y blaid y mac y dyfodol i raddau helaetli yn ei medd- iant, trwy gymeryd mewn Haw fisoedd- yn ddiddadl fisoedd—ymlaen beth ddylai dyfodol y wlad fod pan aiff y vhyfel dros- odd. I Parotoi ar Gvfer Pethau Mawr, j Nid oes amser i'w golli. Nid wyf yma i broffwydo pa bryd y derfydd y rhyfel. Gwelaf fod personau cymwys yn Nhy'l' CyfTredin yn awgrymu y posiblnvydd o derfyniad y rhyfel y flwyddyn lion. Nid wyf yn herio eu barn; ond, prim bynnag a, ddaw i ben y flwyddyn hon, neu ynte na ddaw, mae pob munud dreulir i ystyr- ied yn ddifrifol yr amodau o dan y rhai y bydd milivnau o fywydau yn goroesi ar ar ol y rhyfel yn v wlad hon yn gam yn yr iawn gyfeiriad. Yr wyf yn credu yn gryf fod yr hyn elwir yn setliad ar ol y Vhyfel yn bendbrfynaad fydd yn cyfarwyddo tynged pob dosbarth am genhedlaethau i ddod. Bydd y wlad yn barotach am pethau mawr yn nniongyrehol ar ol y rhy- fel na phan yn dechreu ail-fyw ei hen fvwvd hunanol, yr hyn sydd yn dodhob amser gyda moddion aiierol busnes ac amgylchiadau y byd. Credaf y bydd y byd mewn tymer mwy brwdfrydig, tymer uwehraddol, am gyf- nod—tymer i wneud pethau mawr. Os na fanteisir ar y cyfle yn uniongvrehol ar ol y rhyfel, credaf y bydd iddo basio heibio, nid wyf yn dweyd pasio heibio am byth, ond fe aiff heibio i ni. ne efalIai heibio i'n plant. Gan hynny, yr ydych yn gwneud yn ddoeth yn rhoddi ystyr- iaeth, ac ystyriaeth ddifrifol, ystyriaeth feiddgar o'r hyn yr ydych am ei wneud ar ol v rhvfel. Manlais Eofndra. Nid oes arnaf ofn eofndra y cynygion hyn. Credaf y bydd y setliad ar Jerfyn y rhyfel yn llwyddo yn ol eyfartaledd ei eofndra. Hawdd .if yn y blvi y teimlwn i droi cefn ar y gorffennol, sicrach fydd ein llwyddiant. Hyderaf na bydd pob dosbarth n dyheu am fyned yn 01 i'r amgylcliiadau ffynai ovn y rhyfel. Rhodd- af hwnyna fel awgrym, gan obeithio na bydd i'r dosbarth gweithiol roddi y cyf- ryw csiaiiipl. Os bydd pob dosbarth yn hawlio eu bod i ddisgyn yn ol ar amgylch- iadau fodolai cyn y rhyfel, yna dywedai Duw n Avaredo y Avlad hon. Yr wyf yn ei v ddweyd gyda difrifwch. Gan hynny, yr wyf am edryeh ymlaen tuagato, os gall- af anturio bod yn gyfarwyddwr i'j- dos- barth gweithiol gyda dweyd hyn: Dywed- af wrthych mai. eofndra ydyw y peth ddvleoh gael. Meddyliwch allan ffyrdd newydd. Meddyliwch am tidulliir, new- vdd. Meddyliwch am ffurfiau newydd i ddelio a hen broblemau. Peidiwch a meddwl am geisio cael yr hyn oedd yn eich meddiant evil y rhyfel. Ceisiwch fyd hollol newydd.
I-I_LLAFUR -A -RWSIA. __j
I LLAFUR A RWSIA. j ] Penderfvnodd y Blaid Lafur anfon dir- prwvaeth gref i Hwsia i -mgynghoTi chynrvchiolvvyr Idafurol a Sosial- aidd y wlad honno. A dirprwywyr ydynt Mr 11.7. F. Piirdov (cadeirydd y Pwyllgor Gweithiol), Mr Arthur Henderson, A.S., a lr G. H. Roberts, A.S.
1PRINDERSTARCH.
1 PRINDERSTARCH. Yn Nhy'r Gyffredin galwodd Capten Bathurst sylw na ellir defnyddio starch at ddilladau a choleri. Golyga hyn y bydd yn rhaid defnyddio coleri heb eu startshio. Beth ddaw o lawer un yn ein gwlad, tybed, pan y bydd yn rhaid iddo newid ei ddull o wisgo coleri? Gwelir fod effeithiau y rhyfel yn taro mewn lie new- ydd yn barimus.
- - - -I MORDWYO YR EITHAFION.
I MORDWYO YR EITHAFION. I (Gi.- J. T. W.) Gwelwn yn y papurau Seisnig fod y Germaniaid yn mordwyo pegynau eitliaf athrawiaethau rhyfel. Y mae eu l vs- bryd Prwsianaidd wedi eu cario gryn lawer cyflymacli na ni i ffiniau yr eithafol gyda'r gwa¡-)¡ anhebgor ym nyc. tenlied loedd, sef rhyfela. Ond, «.mn gwrs. yr ydym ninnau yn dilyn yn eu lj ai mor gyfl-m ag y gallwn. Cany?; oni wnavrn uis gallwn obeithio dod alhn yn fuddug- j wyr byth. Ond teg yw dweyd ein bod ui -— Gvngreiriaid yn wfftio canibaliaeth | annynol c-ynlluniau yr Ellmyn pan y mae yn dod i arferiad gyntaf. Ond oher- wydd ein bod yn eredu mai y ffordd i ladd Prwsianiaeth yw trwy Prwsianiacth, nid oes dim am dani er mwyn y "Tit-for- Tat," ond mabwysiadu ei gynlluniau, ei arfau, a'i nwyau, &c. Bwriad terfvnnol yr oil yw difodi gelyn. Dyna ben draw amcan rhyfel. AYel, os mai dyna yw, pa beth a ang- hvfreithlona unrhyw gynllun os y bydd y mwya f effeithiolP Afraid i ni ddeifinio pwy a olygir yn elyn. ca.nys y mae yn amIwg fod pob Ellmyn yn gydnabyddedig elyn i Brydeiniwr a'i bartneriaid, ac yn y gwrthwyneb. Gan hynny, po fNi-y.-If o- Brydeiniaid ddifodir, lleiaf oil o elynion fydd ar y ddaear i Brivsiaid. Gan hynny onid y peth doethaf oil yw defnyddio rhyw gynllun neu gynlhvyn, pe modd, i'w difodi ar unwaith. er mwyn tnvy hynny brysuro dyfodiad heddwch canys nis gall fod heddwch tra paraho gelvniaetli A( nid oes dim i Avneud i elynion ond eu difodi, os ydym i gredu yng nghyfreith- lonrwydd rhyfel ym lllyd dyn, fel ein dysgir heddyw i wneud, oherwydd, fel y dyweclir, "Nis gellir cael gAvared a mili- tai iaeth Germani heb ei orchfygu tnvy a chan fihtariaeth\" niae hynyna yn bur hen ffasiwn, mor hyned ag a el gyntaf plant yr hen Adda. Ond yn yr "Ail Adda" ceir ffordd a'r uiiil- ffoi-dd (ond nid gwiw heddyw grybwvll am honno) i adfer gelyn" a'i godi i uwch byd na ehyn pechu oliono yn erbyn dyn. Ond syncd nefoedd, a chwardded an- nwn fel y medr. AYele Avarcheidwaid y ffordd honno, sef yr hyn a elwir yn Eg- lwys, a'i phrif bob], o'i gAveinidogion hyd at ilaenoriaid a diaconiaid eisteddant ar ein Tribunlysoedd, yn pregcthu amgen ffordd na'r efengyl y talent eu "casgl mis" ei- cynnal ei phregethiad yn ein bio- vdd, trwy ba un y caiff rhai gwyr a'i pre- gethant gyflo "i wneud eu heAvyllys i'w teulu (yn ddieithriad) ar ryw dair i bedair neu ddeng mil o bunnau" Gadawn y ffwlbri yna yn awr, a down a to eto. Hyn yr ydym yn chwerthin am ei heu-Ein doethwyr yn beio'r Ellmyn. ac yna yn mabwysiadu ei holl gynlluniau yn ddiweddarach. AYelsoch chwi fel yr oedd Curzon a Milner yn amddiffyn gwaith ein llongau a wyr yn myned i drel ddiamddiffyn Freiburg a'i dinistrio, gan wneud i'w plilant bach a phawb ddioddet am frvntni y submarines yn y mor P Ond da clywed gwyr oUbwysig eraiH yr House of Lords yn condenmio gwr y "damn the I cgnsequences." Y mae arglwyddi goreu Prydain yn lied gredu y gall dial fel hyn fod yn ddrwg. AY el I done. wir. Dyna siawns i'r saer o Nazareth gael sylw i'w addysg- canvs ni all hwnnw fod yn wrong os yw Our House of Lords yn diveyd rvw- beth yn debyg. Beth ddywed own bach y Tribunlysoedd rwan, tybed, AYil Ffowc P Glywch chwi son am fryntAvch y Ger- man ar ol i ni brinhau arno, yn gwneud defnydd o gyjff ei laddedigion at eu gAvneud yn i'w yd mocli a saim i rui yn y shells? Bobol anmvvl, dyna greulonedd P Ond gwelwch y ni. Gymvy Efengylaid<l, pa iodd y gwnawn gydag eneidiau tra mewn cyrff? Onid y oorff sydd yn bwys- ig i Filitariaid Prydain? Nid gwiw i un gwr ddweyd fod ganddo un o gyneddfau enaid ond yn unig fel y daw yn wasan- aethgar i wneud ei gorff yn beiriant rhy- fel. cyfartal i'r motor svdd yn "tinlill neu y submarine neu y flying machine. Beth os yw ei argyhoeddiadau. hyd wael- odion ei enaid, yn erbyn dull y byd a'i filitariaid o iachau clwyfau cymdeithas? Pa wahaniaeth am argyhoeddiadau? I Rhaid mynd, os yw y dyn enaid a chorff yn wasanaeihgar fel offer rhyfel tra'n fyw. Paham y grwmblir defnyddio y rhan fanvol iddo er gwneud cad-ddarpar a bwyd i'r milwr sy'n fyw? Tegwch, boys! Posibl, fel v daw yn waeth arnom ninnau y bYlhhnl yn mabwysiadu y cyn- llun yma eto, yr un fath ag ad-dalu am y Zeppelin raids a'r submariner trwy, yr hyn a amddiffynMilner a Curzon. Am- ser a ddengys. ""Y meddyg iacha dy hun.
I -GWEITHFEYDD LLEDR. 1
I GWEITHFEYDD LLEDR. Trefna y Gymdeithas Gyd-weithredol Genedlaethol i adeiladu atri yn Notting- ham i wneud gradd neillduol o Jedr. Cyn y rhyfel dibynai y gwneuthurwyr Seisnig aryr Almaen ac Awstria am y Bedr-twn,
IAR GRWYDR.
I AR GRWYDR. I (Gan J. R. TRYFANWY). I GYDA'R HWYR. Melvs, melys oedd y bore, Pan chwareuem yn yr Allt; Onid oedd pob chwa yn hoffi Cellwair gyda d'eurog walltT, Canai'r Gwew yn y <zlcsni. • Canem ninnau vik y pant 0, mor felys cedd y bore. Bore glas y plant. ( i 1 iodd 11awer blwyddyn heibio, Unig heuo ydvw i- AUt; Ac nid ydyw']' gwynt yn eeiiwait'— Onid gwyn yw'th Jandeg vvallt! Ac ni fynnwn ni gwynfanu Tan y eeirciaii llaes a chrin,— Ymhob ing a gawsoiii eto GAvnaed y dwr yn win! AA'ele'r hitul yr. suddo, suddo, Tros wanegau'r porffor It; Ac mae'r nen er prudded ydyw Yri roleiio'ii bAvthyn ni Ae mor dawel ydyw popeth AVedi mynd o'r dydd yn Ihvy).— Gwell na chware'r bore gwlithog Ydyw gwlithog weddi'r liwvrl
i PROBLEM GROEG.
PROBLEM GROEG. Yn y Senedd ddydd lau gofynodd Mr Dillon i'r Prif Weinidog a oedd ei sylw wedi ei dynnu at y satie gref yr oedd prif newyddiaduron Paris wedi ei gymer- ydd ar safle Groeg, ac o'r argraff roddir gan y cyhoeddiadau hyn fod Llywodraeth Prydain yn sefyll ar ffordd polisi pendant a chadarn yn Groeg ac mewn cysylltiad a'r ymgyrch yn Salonika, onid oedd yr amser wedi dod am ddatganiad clir 0 bolisi Liywodraeth Prydain, ac a allai efe ddatgan pam y caniateir i Frenin Groeg i gario vmlaen mor liir ar bolisi elyn- iaethus i'r TJvwodraethau Cyngreiriol, a phani nad yw Llywodraeth Ddarpariaeth- ol Venizelos yn cael ei ehydnabod yn 11 awn ? Arglwvdd H. C ecil: Nid wyf yn gwy- bod am y ffeithiau nodir yn y rhan gyntaf o'r cwestiwn. Bydd i mi ystyried yr aw- grymiad roddir yn yr ail ran. Byddafn amhotiibl ar unrhyw gyfrif drafod y materion godir yn y rhan olaf i'r ewes- tiwn yn briodol non yn Ilaii-ii yn gy- hoeddus. Mr Lynch: Onid ffait-h fod yr ym- gyrch yn Balkan yn cad ei beryglu oher- wydd yr amddiffyniad roddir i'r Brenin Constantine, ac onid yw yr amddiffyniad yna yn cael ei roddi yn rhanol oddiwrth ei berthynas brenhinoI Arglwydd R. Cecil: Yr wyf wedi dweyd lawer gwaith Avrth yr aelod anrhydeddus fod yr ensyniad sydd yn y rhan olaf o'r cwestiwn yii hollol anwireddus. ac yn fy main i, yn ensyniad hynod lwrraidd (cym. ). Mr Lynch Gallal fforddio anwybyddu hwnyna. Mr WliN-ie: Onid yw yn ffaith fod y LlyAvodraeth yn h\\ rthod newid ei pholisi yn ei pherthynas a Thessaly, gan gadw y fyddin yn Saloikna mewn safle eithriadol o ahach, ac yn gwrthod derbyn polisi fuasni yn ei gosod mown safle iach? Arglwydd R. Cecil: Y mae y mater hwn yn ogystal a materion pei-thy-nasol eraill Avedi cael eu hystyried meAvn cys- ylltiad a'r cwestiwn hwn, ac yr wyf yn sici- y gAvel fy nghyfaill anrhydeddus ei bod yn amhosibl trafod y mater hwn yn gyhoeddus i foddlonrwydd. ————— —————
| COST V RHYFEL. COST Y UHYFEL.
| COST V RHYFEL. COST Y UHYFEL. X7,450,000 y Dydd. Gwnaeth Mr Bonar Law ddatganiad yn y Senedd parthed cost y rhyfel. Xododd allan ddwy ffaith bwysig. 1ae c-t. y rhyfel wedi codi i 7,45Q,OOOp y dydd. A'r rheswm am hynny ydyw y galwadau i'n Cyngreirwyr a'r Trefedigaethau, end byddai i hyn leihau oherwydd dyfodiad yr America i mewn. Gyda golwg ar ein colledion yn Arras, dywedodd eu bod yn llai o 50 i 75 y cant nac yn y Somme y llynedd. Gellir priodoli hyn i'r gwaith eff,eithiol wneir gan ein gynau mawr, t