Y Dinesydd Cymreig

DYDD MERCHER. I I Y FFRYNT GORLLEWINOL. I Llwyddodd y Germanic id i adfeddiannu pentref a choedwig Fresnoy. Yinosododd y Germaniaid gyda ffyrnigrwydd, a bu raid i'r Prydeinwyr eneilio. Dioddefodd ioci f i e f ,,(-I d y gelyn golledion mawr. Pery ein hawyrwyr yn tywiog ar y ffrynt hwn, a lhvyddwyd i ddinistrio nifer fawr o awyrlongau Germanaidd. Collas- om ninnau wyth. Gwnaed amryw adymosodiadau gan y Germaniaid ger Vauxaillon a Chemin-des- Dames, ond tonvyd hwy i Fyny gan dan y Ffrancwyr. Cymerodd ymosodiadau cyffelyb Ie ge Berry-au-Bae a Mont Haut, yn Champagne. Ataliwyd hwy ar ol ym- ladd bywiog. Meddia,nodd y Ffraneod 8afleocdd oddi- ar y gelyn yng ngwastatir Yauelere ac yngogledd-orllewin Prosne. Bu brwydro gyda grenades yngogledd Verdun. Hawlia yr adroddiad Germanaidd eu bod wedi adfeddiannu Fresnoy, a chvmer- yd 200 o garcharorion a chwech o ynau I peiriannol. I AMERICA. i -I" Dechreuwyd ymrestru i'r fyddill er mwyn cael naw o gatrodau (12.000 o ddynion) o beirianwvr, y rhai anfonir i Ffrainc i wneud rheilffyrdd, &c.. tu ol i'r llinellau. Bwriedir anion 100 o adranau ysbytol i Ffrainc. Trefnir i anfon 3,000 o fotors a 5,000 o wasanaethyddion. Bydd eisiau dwy fil o feddygon. SON AM HEDDWCH. I Ceir awgrymiadau yn y newyddiaduron Germanaidd o'r posibrwydd o gael hedd- wcli ar wahan gyda Rwsia. Gohiriodd y Canghellor Germanaidd ei ddatganiad ir amcanion rhyfel Germani, yn y gobaith y digwydd rhywbeth yn y cyfamser fydd yn esmwythau ei waith.

DYDD fAU. I Y FFRYNT PRYDEINIG. I Adfeddianodd y Prydeinwyr ran o'r tir gollwyd ddydd Mawrth yn Fresnoy. Gwnaed hyn trwy adymosodiad. Chwal- wyd nifer fawr o'r gelynion oeddynt yn parotoi i ymosod, gan ein cyflegrwyr. Bu brwydro gei- Bullecourt. Daeth parti o'r gelyn ar draws tir a gored, a dioddefasant golledion trymion trvy tin gynau peiriannol. Pery bywiogrwydd cvflegrol ger St. Quentin, Bullecourt, a Waucourt, ac Arleux. ————— ) Y FFRYNT FFRENGIG. Cymerodd ymladd egniol le yn ystod y ¡ lios am safieoedd pwysig ar y Chemin-des- Dames. Llwyddodd y Ffraneod i ddal eu tir, a hynny er gwaethaf ymosodiadau o II eiddo y gelyn. Yn ychwanegol medd- ianwyd Umell gynLaf y ffosydd German- aidd yngogledd-ddwvrain Chevreux, ger Craonne. Ymosododd v gelyn gyda ?yr- nignvydd, a defnyddiodd y Ffraneod y bidog, a gadawodd y Germaniaid nifer o gyrff ar eu holau. ADRODDIAD GERMANI. I Adroddir o Berlin fod y milwyr Ger- manaidd m-edi dtl pentref Fresnoy yngwyneb ymosodiadau Prydeinig, a chymerwyd dros 100 o garcharorion yn ychwanegol. Ataliwvd ymosodiadau Prydeinig yn Roeux a Bullecourt. I COLLEDION AR Y MOR. I Cyrhaeddodd 2,374 o Iongau pob cenedl i borthladdoedd Prydain, a hwyliodd 2,499. Suddwyd 46 o longau Prydeinig, sef 24 dros 1,600 tllnllelI a 22 dan hynny. Hefyd suddwyd 16 o longau pysgota. Gwnaed 34 o ymosodiadau aflwyddiannus. Dywed gohebydd o New York fod swyddogion Llynges America, yn gwneud arbrawfion gyda dyfais bwysig, yr hon a hyderant all brofi yn foddion i ddod dros ben anhawster y submarines. SIBRYDION HEDDWCH, I Dywedir fod Twrci yn awyddus i bar-1 hau ei bodolaeth yn Iwrop, a bod cynrychiolwyr Twrci yn amlygu eu par- odrwydd i Jgor y Dardanelles, ar yr amod na anfonir y Tvreiaid o Gaercys- tenyn. Hysbysir o Amsterdam fod Germani yn bwriadu gwneud cynygion heddwch eto.

DYOO GWENER. r Y FFRYNT PRYDEINIG. I Cymerodd ymladd caled le yn Bulle- court, a llwyddodd y Prydeinwyr i wneud cynnydd. Gwnaed adymosodiadau myn- ych gan y gelyn i adfeddiannu safleoedd gollwyd ar linell Hindenburg, ond trodd allan yn aflwyddiannus. Yn ne yr Afon Souchez cymerodd y Prydeinwyr ran o linell y Germaniaid. Hefyd symudwyd ymlaen yn nwyraiu Gricourt, i'r goglecfd o St. Quentin. Y FFRYNT FFRENGIG. Pery y Ffraneod i eangu eu lienillion ac i lethu adymosodiadau y gelyn. Gwnaed cynnydd get- Chevreux ac ar ochr ogleddul gwastatir Vauclerc. ADRODDIAD GERMANAIDD. Hawlia y Germaniaid eu bod wedi ey. meryd yr oil o bentref Fresnoy, a hynny ar waethaf ymosodiad parhaus o eiddo y Prydeinwyr, a hoc1 yr ymladd an> foddianu Bullecourt yn y fantol. Gwnaeth y Ffraneod amryw ymosodiadau, ond thvyddwyd i'w trechu ar ol brwydro law- yn-llaw ffyrnig. YMLADD AR Y MOR. Bore Meroher, gwelwyd 10 o ddistryw- yddion Germanaidd ym 3Ior y Gogledd. Ymlidiwyd hwy i gysgod batteries Zee- brugge. Tarawyd rhai o longauu y gelyn. Anafwyd un o'n dynion ni yn ysga fu, TANBELENU ZEEBRUGGE. Adroddir fod sgwadron o awyrwyr Pry- deinig wedi tanbelenu Zeebrugge, a bu ymladd cnled yn yr awyr. Hysbysir hefyd fod rhan o'r Llynges Brydeiniij wedi tanbelenu yr ar for dir. MACEDONIA. Ar 01 parotoad cyflegrol am amryw ryw ddyddiau ar y ffrynt Macedonaidd, ymosododd y Prydeinwyr ar ffosydd y geh-n yn ne-orllewin Llyn Doirnu, sir ffrynt o bedair milltir. Meddianwyd ffosydd y gelyii ar vr ochr eh with ar ffrynt o ddwy filltir, a symudwyd y llinell 15ry- deinig yinlaen ar gyfartaledd o 500 o latheni. Ar yr oelir dde meddianwyd ffosydd y gelyn ar fti-ynt o tua, milltir. Adymosododd y gelyn, ond prof odd yn fethiant. Yn 01. yr adroddiad Germanaidd, dyma y brwydro ffyrnicaf fu hyd yn hyn ar y rhan hon 0'1' maes. SAFLE RWSIA, Cyhoeddodd Llywodraeth Rwsia bro- clamasiwn, yn yr hwn y dywed fod yna perygT i'r amgylchiadau presennol arwain y wlad i anrhefn ac hefyd i'w byddin gael ei threchu. Apelir at y bobl i gryfhau dwyIaw y Llywodraeth cr mwyn cicrbau y i-livddid a enillwyd. SIBRYDldN HEDDWCH. Dywedir fod tri o Awstriaid dylanwadol yn myned i'r Yswisdir, er mwyn dod i gyffyrddiad :1 givleidyddwyr Ffrengig. er mwyn trafod y posiblrwydd o heddwch gyda Cabinet Paris. Hysbysir fod y Canghellor Germanaidd wedi gwneud daiganiad wrth y Pwvllgor j Aehosion Tramor. oddiwrth yr hwn y cesglir ei fod yn llawn hyder am derfyniad buan a boddhaol y rhyfel.

DYDD LLUN. YMOSOD AR ZEEBRUGGE. I Hysbysa y Morlys fod yr adran lyngosol I o Dover wedi tanbelenu Zeebrugge. Rhoddodd yr a wyrwyr Uyngesol gYll- orthwy gwerthfawr. Bu 1-3 o ysgarmes- oedd yn yr awyr. Dinistriwyd pedair o beiriannau y gelyn, a gwnaed pump arall yn ddiwerth. Oolhvyd dwy o'n hawyr- Jongau ninnaw, Y SUBMARINES. Fel canlyniad i un o Iongau yr Yspaen gael ei thorpedio o fewn 12 milltir i dir, Spaen, mae Llywodraeth y wlad honlw wedi anfon protest i Germani ac yn hawlio iawndal. Bwriadant roddi dwy o longau i ii-i'lio yi, arfordii,. Suddwyd tair o longau Norwegaidd. Y FFRYNT PRYDEINIG. Bore Sid gwnaed dau adymosodiad gan y gelyn ar cin safleoedd ar linell Hinden- burg, d-v.-yi,aiii Bulleconrt. Trechwyd y ddait ymosodid, a gada wodd y gelyn nifer o gyrff gerllaw ein ffosydd. Yn ystod y deng niwrnod diweddai gwnaed gwaith rhagorol gan yr Awstral- iaid, gan eu bod wedi trechu deuddeg o adymosodiadau ffyrnig o eiddo y Ger- maniaid. Yr vdym wedi meddianu y rhan fwyaf o bentref Bullecourt, yr hwn sydd yn y llinell Hindenburg. Yngogledd y Scrape llwyddodd y t'ty- deinwyr i ennill safleoedd pwysig ar y Roeux. Y FFRYNT FFRENGIG. Bywiogrwydd cyflegrol eydd amlyeaf ar y ffrynt hwn. ————- -ei40 ————

RHAI 0 AMODAU HEDDWCH. Fel 'roeddwn i'n tramwyo Trwy wledvdd mawr y byd, Digwyddais ddod (ii-NI-VIr ymdaith I lad oedd hardd ei phryd Gwlad eang odiaeth ydocdd A'r ceinion ynddi'n Hawn, A'i bryniau a'i dyffrynoedd Yn ffrwythau hyfryd iawn. Cvmysgiiw oodd y bobl Ddilynant gyda'u gwaith, Aiiii-vwialit yn cu crefydd Fel yr aiiii-ywi-fil 11 hiaitli; Fe drigais ddigon ynddi I ddysgu pob l'yw iaith, A phob rhyw ffurf a defod A ddjTsgais ar fy n haith. Gwaith hyfryd ydoedd sylwi Tra yno'n gwneud fy nyth, Nes daeth yn fvw gyfaredd I hoffi aros bytb Oud gair oddiwrth y Brenin A'm galwodd i o'i- wlad, Fod eisiau arolygu A gwastadhau y &tad. Mae dymuniadau'r Drenin Dan 'stvriaeth Iwyr yn awr, A dyrys ydyw'r brobleni I foddio bach a mawr Mae'r gyfraith wpdi'i thorj Pob rheol sydd dan draed, Ceir brwydro dros gyfiawnder, Tra'r wlad yn llif o waed. Daw'r waedd am frcnin newydd A'i orsedd yn rhoi hedd, A'i fab yn dwysog tangncf Agorodd byrth y bedd; Rhaid rhestru dan ei faner A chadw'i ddeddfau glan, Ac viii llifa bvwyd Er gwaeiha/r diluw tan. Xi raid wrth waddoliadau, Hhoi'l' stad i fach a mawr, Difodi'r fasnaelt feddwol-- Archelyn dyu yn awr; Rhoi heibio'r segur ewyddau Sy'n heigio (Iiin ein traed A ehadw rhag clymbleidiau A besgnnt ar ein gwaed. Rhaid cydraddoli dynion Drey safon deg i fyw. A rhwvgo pob gwahaniaetli, Gwneud pawb yn blent yn Duw; Rhaid ymlid trais a gormes A gosod Duw yn Dad, Ac vsbryd Crist a'i gariad I roddi trefn ar wlad. Rhaid troi ni oil yn ddeiliaid 0 deyrnas Gwr y Bryn, Os ym am fod yn rhyddion, I A'n gynau oil vn wyn; Os Iesu gaitf yr orsedd Ðnw heddwch fel y moli-, R h' h Brawdgarwch yn ein hasio, A'n twr yn gadarn lor. j W. W. JONES. j Pen y Bwlch, Dinorwig.

YR AWENYDD A MALLT. Penillion anfonwyd gan farcld i Miss I Mailt Williams, yr adroddes o Beny- groes. Mwyn yw'r Gwcw yn y fawnog, Mwyii yw'r v,enol dan y coed, Ac mae'r gwlith, yr haul, a'r awel,: Cyn felysed ag erioed Hawdd yw gweld bod haf yn nesu Dros y ddol, y rhiw, a'r allt, Ond ni fedraf ft er hynny Fyned mwy i fwthyn Mallt. Own mai annwyl ydyw'r eneth, Ac mai cywir yw ei bron; I Gwn na ehafodd brad 'run cartref Yllghynesrwycld mynwes hon; Ond ni fedraf fi byth bythoedd FN-ned eto ati hi, Brwnt yw'r byd, a gwaid wvf innait, Rho'wch i'm suddo yn y Hi'. Aed yr wyn ar hyd yr ailt-a gwened Y Gwanwyn tl'wy'r orallt, Neu croner tranc i'r Wenallt, Ba wlad i mi lieb weld Mailt. Gwn yn dda am ing Wit Hopeyn Heb ei dlvsaf fwynaf Ann, A pha ing sy'n waeth nag ofni Colli'r "Fei-eii ar ffordd y Llan" Eto'j gyd, nid ffol yw dilyn C,)!,Il,li ol fy "ffansi wen" Dyna'r earn a ga'r goron Anniflanol ar ei ben. > Ond rhy ofer ydyw canu, Gwaeth na hyn yw wylo'n hallt, A rhaid i mi fynd trwy'r gofid A byw byth heb weled Mallt; Beth gan hynny ydyw llythyr, Dim ond gwastraff "ffwlbri ffol," Byddwch gall uwehben eich ceiniog, Ac na yrwch air yn ol.

Y BLAID YMERODROL GER- MANAIDD. Yn yr "Arbeiter Zeitung," newyddiad- ur swyddogol Plaid Sosialaidd Awstria, condemnir yn lJym y Blaid Yrmerodrol Germanaidd oherwydd eu helfennan trawsfeddainnol, ac yn datgan mai eu dylanwad hwy ydyw un o'r prif achosion dros barhad y rhyfel. Mor debyg yw y farn hon, onide, i farn llawer ii-n Bliid Ymerodrol Prydain sy'n llawn o'r un elfennau j

I CRISTIOGAETH A BARA. I Y Parch T. Charles Williams, M.A,^ yn Llundain. Mewn pregeth draddodwyd yn y City Temple, Llundain, yr wythnos ddiweddaf, protefStiodd y Parch T. Charles Williams, M.A., Porthaethwy, yn erbyn y cwtogi diangenrhaid ar waith erefvddol heddyw, a'r duedd i roi o'r neilltu Gristionogaeth hyd ar ol y rhyfel. Nid oedd y broblem bwyd, er yn un ddifrifol, yn un newydd. Nid yn unig yr oedd Crist yn awyddus am achub eneidiau dynion; ond yr oedd am iddynt gael digon i'w fwyta. Gofynodd i'r bob! roi "peth i'w fwyta" i'r eneth a gododd o farw'n fyw; gofynodd i'r tlis- gyblion wedi Ei adgyfodiad, "Blant, a oes gennych beth i'w fwyta?" Dysgodd hwy yng Ngweddi'r Arglwydd nid yn unig i weddio am ddyfodiad y deyrnas, ond am ufara beunyddiol. Un o'i wyrthiau ydoedd porthi y miloedd, ac yr oedd yna lifvi hvr Hu-yd nn; th 1 vo.-flio; Yln v tie ¡ ¡- ddeg a farnai "nad oedd gwerth dau can ceiniog yn ddigon iddynt." pe dognid pob un "i gymeryd ychydig." Bu Etc ei hun heb fwyd yn yr anialwch, pan y temtiwyd Ef, a gwyddai hopeth am dano. Pam, felly, y dylid ei anghofio Ef? Yr oedd yn anodd deall pethau wrth weled y Llywodraeth yn delio gyda'r broblem, yn dangos eu hunain yn barod i vmyryd gyda Dydd yr Arglwydd, ond nid i wahardd y fasti a oil feddwol. Deibyniwyd ei sylwadau gydag Hr. ddangosiad cyffredinol o gymeradwyaeth.

Y BRYN I MI. Ar ben y bryn, foreuddydd braf, Dan wenau'r Gwanwyn gwyrdd; Chwareuwn i ac ysgafn fron Ym mro Gobeithion fyrdd. Hyfrydéd teimlwn nodau per Y fronfraith uwch fy mhen Yn adsain nwyf Hyderon Oes 0 fynwes glir ei nen. Ar leohwedd bryn, ganoiddydd mwll, Dan awel Hydref glwys; Llafuriwn i, a llwythog fron, Ym mro Pryderon dwys. A thrymed teimlwn nodau crug Y fronfraith uwch fy mhell Yu adsain dwfn Ofalon Oes 0 fynwes ddu ei nen. Ar odre'r bryn, un hirnawn oer, Dan ruthr Gaeaf gyw; Gorffwyswn i, a gwanaidd fron, Ym mro Arswydion byw. A phrudded teimlwn nodau mud Y fronfraith uwch fy mhen, I Yn adsain Siom Gofidiau Oes 0 fynwes drist ei nen. I Fourerosses. J. E.

I PROFIAD MILWR. Bctli a dalaf heddyw'r Arglwydd Am ei drugareddau hael, Hulia'm bwrdd a'i nef rasusau, Doniau leinw mhabell wael; Deffro'r bore i weld goreti Duw a'i gariad at wael ddyn, Cysgu'r nos da ofal tyner Awdur bywyd mawr ei hun Cariad Tad ganfod beunvdd. Cysgod aden gras y nef, Er fy mhechod, nid oes da rfod Ar ei dyner of at Ef: Tyner wlith bendithion nefol Sy'n ireiddio'in ffyrdd drwy'r byd, Brasder cariad net ddifera d d ;ferit, Ar fy Hwybrau yma o hy¡1! Canfod natur ar ei goreu, Yn goreu ro byd y hyw; Cdle enaid drud yn gwrido Gwawr grasusau dvddiol Duw Wedi gwawrio, nid yw'n aros, Teithia gwrs fel haul y nen Cyn ei fachlud, f'enaid gai'jiel, Bwria'th angor wrth y "Pren"! Fe ddaw dydd machluda'th gyfle, Palla trugareddau Duw, Cariad gilia, Ilyiii gyfia wnder Farna. faint i Grist y buast fyw Tra bo cyfie'th Iachawdwriaeth, O. fy enaid, gwna. dy nyth, Ar gadarn "Graig yr Oesoedd," I Yno byddi 'n ddiogel bvth! I TWM NEFYN CTR ATFFT.

I GWLYDD TATWS. I Osgoi urddas y Gerddi- ni ddylem, Eiddilod eleni; Rhyw frysio braf, ar eu sbri, Ddyry'r GwIydd i'r Arglwyddi! ( J. R. TRYFANWY.

II CYNLLUN HEDDWCH I HUNGARAIDD. Mewn cynhadledd o Undebwyr Llafur Hwngaraidd gynhaliwyd yn Budapest yr wythnos o'r blaen, hawlid y dylai cynnyg. ion heddweh gael en darparu a'u pender- fynu gan weriniaeth. 4..

AMHLEIDIAETH ARGENTINE. Daw gair o Buenos Aires yu datgan fod Cynhadledd Sosialaidd Argentine, wedi eisteddiadau cynhyrfus ar Mai laf, wedi pleidleisio drwy 4,210. yn erbyn 3,557 dros amhleidiaeth liollol y wlad o ber- thyna-s i'r rhyfel. .000-

YR EISTEDDIAD CYFRIN- ACHOL. I Trafpd Materion Ymerodrol Pwysig. Cyhoeddodd y "Press Bureau" yr hyn a ganlyn parth yr Eisteddiad Cyfrinachol o Senedd dydd la n AVedi i'r Ty droi ei him an yu Bwyllgor Cyflenwad, agorwyd tiafodaeth gan Mil 1 v Churchill, yr hwn a ddeliodd gyda sef- yllfn gyffredinol y fyddin a'r llynges, gyda chyfeiriad aibennig at safle Rwsia, dat- blvgiad yr yindrech ar y ffrynt gorllew- inol, nertli yr Unol Daleithiau, a'r ewes- l tiyna u sy'n eodi oddiar ymosodiadau is- forol. Cafvvyd sylwadau ar y colledion yn ddynion ac eiddo, a thrafodwyd ar y safle ddiplomataidd yn y Balkans. Rhoddwyd awgrymiadau o'r modd i gyfarfod y perygl oedd ynglyn a'r sub- marines, a gotviiii-vd am ychwaneg o hysbysrwydd am y colledion morwrol a'r evflenwadau bwyd.

I MILIWN AT BENSIYNAU. Mae Pwyllgor y Pensiynau Rhyfel wedi rhoddi at wasiinaetli y pwyllgorau llcol ar gyfer y pensiynau atchwanegol. alIow- ances, a ru odd ion era. ill, y swni o 1,120,GGlp, o Orgennaf laf i fyny hyd yn | awr. I -.0600 ————

I PWLLHELI. Marw yn yr Ysbyty.— JDaeth y nevvydd i Mrs Sarah Evans, New Street, fod ei mah, y Preifat J. Parry Evans, wedi marw mewn ysbyty yn Ffrainc. Mae ganddi ddau 0 feibion et-o yn y fyddin. C'ydymdeimlir yn fawr a hi yn ei phrof- I edigaeth. Ei Ladd yn Ffrainc.—Cafodd Mr John Jones, Sand Street, ei hysbysu fod ei fab y Preifat H. J. Jones, wedi ei ladd ar y maes yn Ffrainc.—Deallwn hefyd fod y gweinidog poblogaidd y Parch R. Conway Pritchard, wedi clywed yr un peth am ei frawd, yr hwn a wasanaethai mewn mas- nachdy yng Nghaernarfon cyn ymuno. )fae ein cvdynideimlad dyfnaf a hwy yn eu trallod. Wyau iV Milwyr.—Anfonwyd i fyny i ddiwedd Ehrill o wahanol blwyfi Lleyn 35,000 o wyau i'r milwyr clwyfedig.

MEDDYGINIAETH NATUR. Y mae yna feddyginiaeth ar gyfer bob math o afiechyd yn y deyrnas lysieuol, ao nid oes un amheuaeth nad dail earn yr ebol yw y llysieuyn ar gyfer peawch ao anhwylderau y frest. Mae Sudd Dail Carn yr Ebol mewn poteli Is 8c,