Y Dinesydd Cymreig

FELINHELI. Ei Glwyfo. Drwg gennym ddeall fod Lieutenant Thomas Jones, taab ieuengaf y diweddar Dr Owen T. Jones, Terfyn, wedi cael ei glwyfo ar faes y frwydr yn Ffrainc, ac anfonwyd ef drosodd i'r wlad hoir, fel y mae ar hyn o bryd mewn ys- byty yn Manceinion. Gobeithio y bydd newyddion gwell am dano yn fuan. nc y vaiff lwyr wellhad. Mae ei dri brawtl hefyd yn gwasanaethu fel swyddogion yn y fyddin. Nos Saboth, yn Bethama (M.C.), pisiod(I yr eglwys bleidlais o gyd- ymdeiralad ag ef. Cydnabod Gwroldeb.—Llawen gennym ddeall fod Sapper John Owen, put nod mab Mr a Mrs Robert Owen. Cader Ehvy, wedi derbyn y "Military Medal" am gvflawm gweithred ddewr ar faes y iYwyuv yn Ffrainc yn ystod y mis diwedJaf. Mae tri eraill o'i frodyr hefyd yn gwasraiaethu yn y fyddin, sef Pre IVtos Robert, Hugh, ac Isaac Owen brawd iddynt Yï y Parch Owen R. Owen, B.A.. gweinidog I.C. Trefnant, ger Dinbvch. Llo.ig-farchwu Sapper Owen ar yr anrhydedd a dderbyn- iodd. Hefyd, nos Saboth, llongyfarchodd Bglwys Bethania (M.C.) ef yr un modd. Suddo Llongau.—Drwg gennym am v drychineb a ddaeth (yr ail waith lion eto) i ran Mr Richard Jones, mab hynaf Mr a Mrs William 0. Jones, Old Station, eef yr ugerlong yr oedd ef yn "wireless opera- tor" ynddi yn cad ei suddo gan y cychod tanforawl, tra ar ei mordaith o Aws- tralia i'r NN-lad hon, ond da gennym ddeall ei fod ef a'r holl ddwyaw wedi dyfod i dir yn ddiangol, a disgwylir Mr Jones adref Un o'r dyddiau nesaf. Yr un hanes hefyd sydd am ddau o fechgyn ieuainc ci-aill ein hardal, sef Mr Peter Dobb, mab i Mrs Dobb, Beach Road, a Mr Tommy Jones, mab Mr a Mrs Richard Jones, Augusta Place, pa rai oedd yn forwvr ar fwrdd un o'r llongau a gafodd ei suddo y dydd o'r blaen gan y Germaniaid. Da. gennym fod y ddau wedi eu gwaredu, a chyrhaeddasant adref nos Wener. Gwaith i Ferched.-Yn ystafell y Clwb Ceidwadol nos Iau, cynhaliwyd cyfarfod cyhoeddus ynglyn a'r cwestiwn o Wasan- neth Cenedlnetliol i Ferched, hefyd ar gynildeb. Cymerwyd y gadair gan Mrs Richmond Brown, Llanfair Hall, a. chaf- ed ychydig o eiriau agoriadol ganddi. Yna anerchwyd y cyfarfod mewn modd chr a brwdfrydig gan Miss Matthews, Anùwb, 3 Mr L. D. Jones (U- ow Tegid), Bangor. Pan yn siarad ar gynildeb, 8y1- wodd Llew Tegid ymysg pethau eraill, pa mor bwysig oedd i bawb wneud ei ran y dyddiau cyfyng hyn gyda'r lythyren C, sef Cynildeb, Cynnyrch, Cjuoi-thwyo, ac ond i bawb wneud ei oreu, yn bersonol, yn deuluol, ac yn gymdeithasol ni raid ofni o gwbl y llvthyren N. sef Nocthni, Newyn, Niwed. Ar y diwedd, talwyd diolchgar- wch gwresog i'r areithwyr am eu gwasan- acth ar gynnygiad y Parch Thomas Hughes (W.), Llys Menai, ac eiliad Mrs Griffith, B.A., 11, Terfyn Terrace.-Nos Wener, yn ystafell y Y.M.C.A., daeth nifer o foneddigesau yr ardal ynghyd i ymdrafod a'r cwestiyTiau uchod, a dewiswyd lrs Thomas Hughes, falys Menai, yn Hywyddps y mudiad, a Miss Myfi Jones, Terfyn. yn ysgrifenyddes. Wedi cael sylwadau gan amryw oedd yn bresennol, penderfvnwyd i gymeryd llais merched yr ardal i edrycli beth allant wneud ynglyn a'r gwasanaeth ccnedl- aethol. Rhanwyd yr ardal i ddeg o ddos- barthiadau. a bydd y ehwiorydd yn talu ymweliad a'r tai rai o'r dyddiau hyn, a gobeithir y crnt dderbyniad fsiiiol gan bawb, ac y bvddant yn llwvddo yn eu hamcan. Y Dcsbarth Gwnio Undebol. Mae y dosbarth gwnio hwn, sydd yn cael ei gyn- nal bob pythefnos yn ystafell y Clwb Ceidwadol, wedi gwneud gwaith rhagorol er tori ad allan y rhyfel. trwy barotoi ac anfon eysuron i'n milwvr an morwyr. Mae cymaint a dwy fil a dau ar hugain o ddilladau wedi cnel en hanfon i wahanol barthau o'r byd, a'r swm o 176p lis 3c wedi eu gwario am y defnyddiau i wneud y dillad hyn, ac y mae nifer mawr o lyth- yrau, o bryd i bryd, wedi eu derbyn gan y pwyUgor cddiwrth y milwyr a'r morwyr yn cydnabod derbyniad y rhoddion hyn gyda'r diolchgarwch mwyaf. ac yn datgan eu te-irrilad pa mor fawr yr oeddynt yn eu gwerthfaxrogi. Y boneddigesau can- lynol sydd ar Bwyllgor Gweithiol y Mnd- iad hwn, sef Mrs Neele. gynt o Bias Dinorwig (llywyddes), Mis Richmond Brown. Llanfair Hall; Mrs Brocklebank. Pareiau Mrs Hiighes, Llys Menai; Mrs Pritchard, Cae Gwyn Mrs Dr Edwards, Ti-efeddyg; Mrs Jones, The Vicarage; Mrs Jones, Mona View; Mrs J. E. Hughes, 7, Terfyn Terrace; Mrs Griffith, Brvn Mrs Griffiths, B.A., 11, Terfyn Terrace; Miss Jones, Arvonia; a Miss Williams, Gwyn- fryn. Ar Ymweliad. Bu Private Douglas Turnbull, mab ieuengaf Mr a Mrs Turn- bull, Pare y Vaenol, adref o Neiveastuc-- on-Tyne am ychydig ddyddiau o seibiant. Hwn yw ei ymweliad olaf a'i gartref cyn ei fyjic4tdlad i Ffraine. Mae yn edrych yn I ae vu e d i,-veli yn dda. a chalonnog.

GROESLON. I tr L;ot,-Ani y cuwetldar nlwr Air ihos. Jones, Cefn Rhos. LlainfFynnon Terrace, a fu farw RbrilI laf, yn 11 mlwydd oed. I Paham y defnyddiast dy gleddyf I 0 angau, dideimlad, di hedd! I darro tad annwyl o'i deulu, A'i anfon uior gynnar i'w fedd Puni plentyn amddifad yn wylo, A'i wraig sydd a'i chalon yn friw; Os gorffwys a wnant. ar yr lesij Cant ddigon o nefoedd i fyw. GROESLON. IOAN MENAI.

0 GADAIR NIODRYB SIAN. I GAIR AT WEITHWYR. MON. Tempar reit ddrwg sydd ar Sionyn heddyw. ]\Iae o newydd ddod i'r ty, ar ol bod yn y pen tra i nol owns o baco. Buaswn yn meddwl fod y siopwr wedi codi dwy geiniog yn ehwanag am yr owns nag a fyddai yn arfar godi. Chwanag o dduty ar y bacco hefo'r Budget newydd, dyna oedd esgus y siopwr. Swllt a deg y pwys ydi'r extra duty, meddai'r Budget, ond y mae pwys o bacco yn costio dau ae wyth yn chwanag i Sionyn. Deg ceiniog o wahaniaeth. Pwy sydd yn cael y gwa- haniaeth yna? Y cyhoedd sydd yn gorfod talu yr extra duty i'r Llywodraeth, act hefyd dipyn bach go fawr i'r gwneuthur- wyr, onite. Yn un o'i areithiau yn ddiweddar dy- wedodd Mr Lloyd George y byddai yna gwestiynau pwysig yn gorfod cael eu setlo ar derfyn y rhyfal yma. Mae arnaf eis- ieu i weithiwrs Sir Fon (a phob sir arall o ran hyny) styried y matar yna, ac edryeh ymlaen d ipyn, a threio cael aliail pa ffordd y bydd i'r pethau yna effeithio arnynt hwy. Rwan rydw i am di-eio daugos rai o'r pethau y dylai y gweithiwrs edryeh i fewn iddynt. Preference i'r Colonies, meddai Mr George. Dyna un o'r pothau. Wet. sut yr effeithia bi-iia ar weithiwrs Sir Fon. Tydw i ddim yn gwybod yn dda iawn beth ydi'r pethau sydd yn dod o'r Colonies i'r wlad yma. Mae yna wenith, rwy'n meddwl, yn dod o Canada, gwlan o Aws- tralia, frozen meat o New Zealand, neu mewn geiriau eraill bwyd a dillad y bobol gyffredin, Mae y pethau yna hefyd yn dod o wledydd eraill, megis Argentina a lleoedd eraill. Os ydw i yn ddallt vn iawn, fe roddir duty ar y pethau sydd yn dod o Argentina, tra y gadewir i'r pethau o Canada ddod yn rhydd. Rwan, yr llyn fuaswn i yn Jeicio ofyi-i ydi hyn, a werthir i'r cyhoedd y gwenith o Canada yn rhatach na'r gwenith o Argentina, ynte a wna y dealers fanteisio i wneud chwanag o elw iddi nhw eu liunain, fel hefo'r tobacco duty. Wn i ddim, mae gennyf fy syniad fy hunan, ond mae amaf eisieu i weithiwrs Sir Fon ystyried y cwestiivn. Peth arall, buaswn yn lecio i weithiwrs fcddwl am dano ydi cwestiwn y eyflogau. Tra mae y rhyfal yn dal, telir mwy mewn eyfloga nag a arferid wneud. Nid wyf am foment yn meddwl fod gwerth y eyflogau yn uwch rwan, is ydynt o lawar, ond ar bapur edrychant yn fwy. Cymerwch eliwi gweithwyr y Rail- ways fel engraifft, yn ol yr hyn a ddeallaf mae cyfartaledd wedi codi i rywle o gwm- pas 4.38 yr wythnos. Y Llywodraeth sydd wedi codi y cyuogau. Ar ol y rhyfal fynd drosodd, bydd control v railways yn mynd yn ol i ddwylaw y companies, a'r cwestiwn ydyw hyn, a wna y companies ddal i dalu yr extra. Mae hwn o bwysigrwydd mawr i'r gweithwyr. Os y bydd yn rhaid talu yr un cyflog, bydd yn rhaid cael yr arian o rywle, ae hefyd ni fydd y shareholders yn foddlon i wneud heb eu dividends neu elw, felly fe fydd y railway fares a'r charges yn siwr o fod yn tiweli i'r cyhoedd. Mae hyny yn meddwl talu mwy am bo- peth. Meddylied y gweithwyr dipyn am y peth, oherwydd arnynt hwy y Byrth penderfynu y cwestiwn yn y diwedd, prun a ddylai y Wladwriaeth feddianu y rail- ways am byth ynte a ddylent fod yn eiddo y shareholders fel cyn y rhyfal. Mae yna lawer iawn o gwestiynau eraill fydd eisiau eu setlo ar derfyn y rhyfal, ond nid oes gennyf amser i fynd ar eu hoi heddyw. At hyn yr wyf am fynd. Vm mha le y setlir yr hoil gwestiynau yma. Credaf mai yn ballot boxes ein gwlad pan gawn etholiad eyffredino] ar derfyn y rhyfal. I Hwan, vveithwyr Mon. a ydyeh wedi medd- wl am liyna o givbl, Y11 01 geiriau A1 r George, pan setlir y cwestiynau yma ar derfyn y rhv fel, fe'u setlir am oes, ac yr wyf yn hollol o'r un farn ag ef. Credaf fod yna Blaid Lafur lied gryf yng Ngliaer- gybi, plaid sydd yn ymladd yn galed dros hawliau gweithwyr y dref. Mae yna Undeb Gweithwyr ym Mon. Mae yna aelodau o wahanol Undebau Llafur eraill, megis y rheilffyrdd, &c., yn yr Ynys. Carwn gael gofyn i'r rhai yma a ydynt yn edrych i'r dyfodol o gwbl. Mac yna si byth a beunydd fod Mr Ellis Griffith am gael ei wneud yn farnwr. Prun bynnag am hynny, a ddarfu i cliwi fel aelodau o'r Undebau Llafur feddi-I am ddyn i'ch eynrychioli yn Senedd (-in gwlad. Mac gennyf sicr- wydd lied gryf fod ar Mr Ellis Griffith ofn ers blynyddau ymgeisydd Llafur dros Fon, a gwn hefyd fod yna lawar iawn o hen Ryddfrydwyr Mon yn ei erbyn yn awr. Credaf ond i ni fod yn unol yn awr, y gallwn anfon aelod i gynryehioli gweith- wyr ein hynys i'r Senedd i benderfynu ein tynged am yr oesau nesaf. Rwan ydi yr amsar i symud yn y mater. Nid oes gen- nym, hyd y gwn i, arian no dim arall i ymladd brwydr, ac os ydym am ddod a dyn allan rhaid i ni baratoi yn awr. Credaf fod yna ddyn (neu ddynion, o ran i hynny). gweithiwr yn ddigon galluog a chymwys i'n eynrychioli ymysg gweithwyr Mon. Rwan, beth ddywed aelodau Plaid Lafur Caergybi ar y mater. Mae yn di- bynnu arnynt hwy yn fwyaf prun a. gawn ni ddyn i ymladd ein brwydr. Beth ddy- wed Wil y Gv.as ar y cwestiwn. Dyna sydd arnom eisiau, undeb rhwng gweith- iwrs y dref a'r wad, a plian gawn ni hwna, fe gawn fuddugoliaeth gref. Chwiiiwch am ddyn teilwng, gweithiwr sydd yn gwybod beth ydyw sefyllfa y werin, un o dan feistr yn gwybod beth yw cyflog bychan ac oriau hir. Efallai y gadawa Golygydd y "Dinesydd" gyfleustra i weithwvr Mon ddweyd eu barn ar y mater. Dim chwanag y tro yma or y I, peth. ———— ———

MARW Y PARCH H. HUGHES (B.), LLANRWST. Hysbysir fod y Parch H. Hughes, gweinidog y Bedyddwyr, Llanrwst, wedi marw. Bu yn gweinidogaethu yn Llan- aelhaiarn, r1 chyn hynny yn Llanrwst, Talybont, a. Dinbvch. Gedy brfod ac un mab.

CWYN COLL Ar ol William Evans, Cryn Cadfan, Rhos- gadtaii. gynt o Morfa Nefyn, yr hwn a hunodd yn yr Iesu. Ionawr 24, 1917, ac a gladdwyd ym mynwent Moeltryfan, Ionawr 27ain, 1917. Dyn tawel oedd dan boen a chur, Yn gi-yf ei ymddiriedaeth Yn "Xuw ei nerth, a'i fywyd pur I Yn lan o bob amheuaeth. N1 welodd ef ar ael ci nen Erioed ond Beren gobaith, Ac awyr iach ei wybren wnai I gwmwl gilio ymaith. 0 ben y mynydd esgyn wnaeth I Fel ei Waredwr tirion, Y n iach mewn gobaith gwyn yr aeth I Ef i'r tuhwnt ddirgelion. Ac os oes rhai o'r teulu am Feddiannu gwlad eu gobaith, Ond iddynt ddilyn yn ei gam I Cant weled William eilwaith. I W. R. PRICHARD. I RhonddaA Glara,

EBENEZER A'R CYLCH. Lwc ein Bechgyn.—Yn y llong gario y milwyr i'r Aifft, sef y "Cameroiiia," yr oedd pedwar o'n bechgyn, ac y mae'r oil wedi eu hachub, sef y Preifats Griffith Jones, Caledffrwd, Clwtybont; Willie Price, Rhiwen (Llanberis yn awr); John Williams, Tanyfoel, Ebenezer; a John Edmund Parry, Llys Anedd, Ebenezer. Llythyr un o'r Gwaredigion. -Dyma lytliyr y Preifat John Edward Parry i'w rieni:—Malta. Gair neii ddau gan II obeithio eich bod yn iach fel y mae'n fy ngadael innau. Mae'n debyg eich bod tvedi eIN-wed am y llong ''Cameronia," yr hon a dorpediwyd yn ei blaen, ac a sudd- vvyd 300 milltir oddiwrth y tir. Yr oedd- wn i arni, ac fe achubwyd ni braidd i gyd. Ni fu ond 35 munud heb suddo ar ol cael ei tharro. Bum yn y dwfr am ysbaid, ac yr oeddwn wcdi meddwl ei bod ar ben arnaf; ond cefais nerth o i-lin wle, a chef- ais afael raewn "raft" oedd yn fy ymyl, a gellais ddal ar y wyneb hyd nes y daeth cwch a fy nghodi iddo, a myned a fi i un o'r "destroyers" oedd wedi dod i'r He, ac aeth a ni i Malta He yr vdyni. Y mac. amryw o'r hogia wedi colli; ond dioleh i Dduw am fy nghadw y waith hon eto.— Ydwyf eich mab. John E. Parry. Cyfarfod Coffa.-N(is Wener, Mai 4ydd, ynghapel y Tabernaci (W.), Ebenezer, cynhaliwyd cyfarfod coffa i John, mab Mr a Mrs David Roberts, 3. C'aradog Place. Ebenezer. Cymerwyd rhan gan y gweini- dogion canlynol: Parclvn R. Einion Jones, Illilwlas; J. A. Morgan, Ebenezer; T. Jones Hughes, Bethesda, ac R. Mon Hughes, Tregarth. Rlioddwyd gair uchel i John fel cymeriad da a gwastad, a theimlid nad oedd gormod yn cael ei ddweyd, ohenvydd yr oedd yn fachgen tawel, gwylaidd, a gweithgar yn yr ardal. Deuai ei gymeriad i'r golwg yn ei gorff Iluniaidd a glin, a hawdd oedd gweled ei fod yn byw bywyd pur. Cafwyd gair o'r Swyddfa Rhyfel 10 mis yn ol ei fod ar goll. Gair y Swyddfa Rhyfel ydyw hyn ond yr vdyni ni fel ardal yn sicr ei fod ar gael tnewn lie gwell, gwlad nad oes ryfel oddi- fewn iddi. Oud un o'r wythnosau di- weddaf daeth gair o'r swyddfa yn hysbysu fod yn rhaid ei fod wedi cyfafod a'i ddi- Weùd, neu y buasai ei ha nos wedi dod o rhywle. Mae cydymdeimlad mawr a'i dad a'i fam a'i chwiorydd yn eu tra'lod.— Prynhawn Sul diweddaf ynghapel Cefny- waen (M.C.) cynhaliwyd cyfarfod eoffa. i Emmanuel, mab Mr a Mrs Win. David Williams, Yaynol Terrace. Ebenezer, Cymerwyd rhan gan y Parch T. E. Jones, M.A., y cyn-weinidog. Yr oedd yn gy- meriad a hoffid gall bawb, ac yn aelod feelog yn Cefnvwaeu. Cvdymdeimlwn a'r teulu oil.

0  AFR AUR CAERNARFON. GYFLEUSTRA EITHRIADOl I Special Discount HYD DDIWEDD Y MIS, Rboddir 1/8 y Bunt o Ddiscount (1c o bob swllt) |] rAR WERTH 101-v AC UCHOD. Yr ydym wedi sicrhau rhan o Manufacturer's Stock yr hyn sydd yn ein galluogi i gadw y prisiau i lawr. COSTUMES a MILLINERY GWERTH EtCH SYLW, PIERCE AND WILLIAMS. 10 0

ENILLlON Y MIS. Mae nifer y carcharorion a'r gynau gaf- wyd gan y rnilwyr Prydeinig a'r Ffranc- wyr yn y gorlewin er eychwyn yr ymosod- iad y mis diweddaf fel y catilyn:- Prvdain: Gynau, 257; cacharorion, 20,243. Ffrainc: Gynu u, 187; carcharorion, 29,000. Cyfanswm y gynau. 444; carcharorion, 49,243. EIN CYNNYDD. Bu y Prydeinwyr yn llw-ddiannus i Yl'l'U'll ol adymosodiaclau a wnaed gan ymadferthoedd eiyfion ar ein safleoedd newyddion ar yr Afon Souchez. Bu brwydro flyrnig ar linell Hindenburg, ae y mae ein milwyr wedi .gwnued symudiad ymlaen tua'r pentref BuUecourt. GORCHESTION FFRAINC. I "r edi ymdrech caled trechodd y Ffranc- wyr adymosodiadau chwyrn y gelyn, y rhai a ragflaenwyd gan ffrwdbelennu tnvm, yn y cyfeiriad gogledd-ddwyrain o Soissons ac ar y Chemin-des-Dames. Dal- iodd ein Cvngreirwyr eu sefvllfaoedd. a chafodd y Germaniaid golledion ti-ymion. Ynghwrs y brwydro c-anfyddwyd pedair o adrannau newyddion gan y gelvn. YM MACEDONIA. I Ynghyniydogaetli Liumnica, i' r de-or- llewin o Georghei, y mae'r Ffrancwyr- Venizelaidd wedi meddiannu safleoedd y gelyn ar ffrynt o dros dair milltir. Dy- wed adroddiad Ffrengig fod y Venizeliaid wedi ymddwyn yn benigamp yn yr ymos- odiad ac pi nhrechiad adymosodiad Fwl- garaidd. AMERICA A'R SUBMARINES. Daw hysbysrwydd o New York yn dweyd fod y ddyfais Americanaidd i geisio ymladd yr ymosodiadau isforol wedi eu fwriadu yn gwbl er gwneud yinosodiad ar y submarines a'u trechu. Dywedir fod Y ddyfais wedi ei derbyn gan y Llywodraeth Americanaidd wed i arbrofion boddhaol. "y rhai arweiniodd y Llywodraeth i gol- I eddu gobeithion uchel." BWYDO'R CYNGREIRWYR. Datgana Siamber Masnach yr Unol Dal- eithiau fod yr America mewn safle i fwydo'r cenliedloodd-, C'yngreiriol, nad yw y broblem bwyd i Iwrob ond un drosglud- iad yn unig. Y mae yr Arlywydd Wil- son wedi derbyn eynnygiad y Cymol Roosevelt i weithredu fel Brigadier- General i gymeiyd milwyr America i Iwrob, ac i drefnu ar gyfer cael arian i gario hynny'n mlaen heb gostaii ar y Llywodraeth. LLYWYDD UNDEB Y CYNULLEID- FAOLWYR. Y Parch K. Griffith Jones a ddewiswyd yn 113wyld Undcb y Cvnulleidfaolwyr Lloegr a Chvmru am y flwyddyn 1918-19. Hysbyswyd hynny ddydd Llun yn y Cyng- I or cynhaliwyd yn Llundain. I TERFYNNU STREIC. Terfynwyd streic y peirianwyr yn Hoch- dale, ac y mae'r dynion wedi dechreu gweithio er dydd Mawrth. I FFRWDBELENNU LLUNDAIN. Cyhoeddwyd a grtnlyn am 12.40 p.m. y Llun Yn oriau cynnar y bore heddyw ym- ddangosodd aeroplane y gelyn dros ymylon Gogledd-iDdwyrain nundain, a gollyng- odd bedwar o ffrwdbelenau. Lladdwyd un dyn, a chlwyfwyd un dyn ac un ferch. Gwna-ed ychydig niwed i adeiladau, Y SENEDD DYDD LLUN. Dydd LIun yn y Senedd trafodwyd pen. derfyniadau ar y Gyllideb, bu cryn siarad ar dreth lleoedd adloniant, a tholl y pro. ffidiau eithriadol, ond yn y diwedd cytun- wyd ar yr oil o'r penderfyniadau. Ar y trydydd darlleniad o Fesur Lletya Milwyr rhoddwyd i mewn ynddo ddarpariaeth i roddi iawn i bersonau y byddo y dynion letyid wedi dod a chlefydau heintus idd- ynt. Treuliwyd y gweddill i ymdrin Deddf y Cad-ddarpariacthau. PROTEST YN ERBYN BRAGU. Bore Sul tra'n pregethu ynghapel y Wesleaid Seisn-ig Anfield, Lerpwl, dywed- odd y Parch Stanley Parker ei fod wedi derbyn llythyr oddiwrtli Cyngor yr Eglwysi Rhyddion wedi ei arwyddo gan y Doctoriaid Selbie, F. B. Meyer, a Scott Lidgett, yn gwasgu arno i ddarllen y Pi'o- clamasiwn Breninol ar yr argyfwng bwyd yn y wasanaeth. Ond er fod yr ohelr- iaeth yn datgan y safle "fel yn ddifrifol tuhwnt i fesur"—ac yr wyf yn ei gredu- a'i fod wedi derbyn apel Arglwydd t)evon- poi-t yn gofyn iddo ddarllen y Proclamas- iwn bob Sul yn ystod Mai, yr oedd yn os- tyngedig ond yn gadarn ymwrthod a gwneud hynny, a hyderai y gwnai pob gweinidog wrthod, ac ar yr un pryd dat- gan y rheswm. Cymerai ei safle oher- wydd fod y Llywodraeth yn caniatau Bwm mawr o fara i gael ei ddinistrio i wneuti gwirodydd at bwrpas ymyfed. Pe gwa- herddid y ddiod cawsid digon o fwyd i'r bobl. Os y gwna v Llywodaaeth hyn byddai i'r gweinidogion nid yn unig ddar- llen y cylchlythyrau, ond perswadio pawb i wneud eu goreu i gadw cyflenwad bwyd. MR JOHN HODGE A'R DDIOD. W) ill siarad ar ddirwest yn Greenwich, nos Lun. dywedodd Mr John Hodge, Gweinidog Llafur, ei fod yn credu fod Gwaharddiad yn anymarferol, yr un modd a dewisia,d lleol, a chredai mai yr unig ddiwygi?d ymarferol yn awr ydoedd Pwr- casiad Gwtadwnaethol. Credai fod yr hull wlad vn addfed i livimv. MARW'R ISGAPTEN BARRY. Pi-villiaivii dydd Llun bu i'r Isgapten Barry farw'n sydyn o fethiant y galon, yn 50 mlwydd oed. Cyn derbyn apwynt- iad ar doriad y Rlnfel yr oedd yn broffes- wr ieithoedd ym Atlirif Ysgol Cymru. CLADDU'R ISGAPTEN CLEDWYN JONES. Dydd Mawrth eladdwyd ym Mangor yr Isgapten Cledwyn Jones, yr hwn a fu farw yn Ysbyty'r Tuberculosis, Llangefni, yn 38 mlwydd oed. Ar doriad y rhyfol yr oedd yn athraw yn Ysgol y Cyngor St. Paul's. Cydymdeimlir a'i fam, fcef gweddw y Rhingyll Jonesr ————