Y Dinesydd Cymreig

———— I MARW VON BISING. ( Yr wythnos ddiweddaf bu farw y Cad- fridog Germanaidd Yon Bissing. Yn fuan wedi torri allan y rhyfel penodwyd y gwr hwn yn Llywodraethwr Cyffredinol Belgium, a chariodd allan ei ddyledswydd- au mewn dull didrugaredd. Fe. gofil- yn hir am ei enw oherwydd ei gysylltiad a')' anfadwaith o "lofruddio Nyrs Cavel; hefyd bu yn offeryn i gario ymlaen nlewn dull didostur at boblogaeth Belgium.

GAIR 0 CAPETOWN. Gan y Prdfat 0. C. Evans, I Pcnygroes. Anfonodd y Pieifat 0. C. lvvans, Pen- ygroes, y llythyr canlynol at ei deulu o Cape Town, Chwefror 7fed, 1917 Yr wyf yn aniiii ga> yn Gymraeg, gan obeithio y daw drwodd yn ddiogel. Cyrhaeddais yma fore Llun, wcdi bod ar y mor dros fis. Cawsom fordaith ddymunol hyd ynw., a phopeth o dan yr amgvlchiadau wedi bod yn bleserus. Buom yn Freetown, y Gold Coast, am wythnos yn cael glo, &c. Gad- awsoin y fan honno bymthegnos i ddoe. Y mae saith o longau ?\da ni vnghyda Battle Cruiser. Teithiasoin u Lo?n- Battle Cruiser. r(,l t o l'oe.t?i- gwvdd, ofli 1 l?vwbetli (Idi- o holl beryglon y daith. fJuasai banes y fordaith yn bleserus, ond ivaid cadw rhag hynny. r w\ t yn myned ,tll;tii "i- di e! heno', a buom yno neithiwr l^iy.l. Cdai? afael ar viiii. ac yr wyf i ymweled ag un heno. Brodor o Aberystwyth yw, yn gweithio o dan y Llywodraeth, ac mewn amgvlchiadau da. Yn wir, y mae pawb yma yn hynod 0 groesawgar. a'r trigolion yn hvnod o awyddus i wneud unrhyw beth er ein cysur tra yma ar ein taith. Di- wallant v milwyr a ddigwydd a lw yma 0 dro dro gyda the a danteithion. &c., t mewn neuadd yn cynnwvs lie i 5.000 eis- tedd, a'u bwydo yn rhad. "Well done," wlad;.r.arwyr lion. Yr oedd eyngerdd yno neithiwr, a chymerodd y Cymry ian N-n ddo. ( anodd cyfaill, y Preif'at E. Jones, Newborough, Sir Fon, "Hen Wlad fv Nhadau," a'r lliaws yn canu'r cydgan; ac yna canwyd gyda'n gilydd "Beth fiydd imi yn y byd," "Gwyr Harlech," a chawsom dderbyniad ardderchog, a hon- llefau i TJlayd George yn dilyn. ?<?.L.-i!!byn)'agfyddyw?ddgawnar y J)c ncsaf y gatwn ynddo. hydd atgot am groovawiad cynnes trigc.on Cape Tmvn yn aros hyd byth gyda ni.' Mae gwasanacth Gymraeg yn cael oi el.ynnal bob nos Sul mewn ystafell yn perthvn i'r Y.^I.C.A., yn y di-ef. Parheir i gynnal y cvfarfod- ydd ar fwrdd y llong o hyd, ae y mae "swn ymrig y morwydd" eisys, ac nml i un wedi deehreu troi at yr Iesu. Cewch ych wan eg eto pan gaf fie .(.ofion c-vn- nes. OWEN. I

SWYDDOGION YMRESTRU. Hysbysir fod Capten Staalev Davies wedi symud o Fangor i'r Trallwm i gy- meryd gofal Sir Drefadwyn. Dilynir ef ym Mangor gan yr Isgapten Chapman.

ATAL Y "NATION." Y LLYWODRAETH YN CYMERYD Y I CYFRIFOLDEB. 4 Yn y Senedd galwyd sylw at yr atal- sydd ar v "Nation iwaniuniwtedydd II tramor. Ar gynnygiad o eidclo Mr Pringle yn galw sylw at y mater, dywedodd Mi Bonar Law fod y camrau hyn wedi eu cymeryd oherwydd fod yna erthyglau yn y cylchgrawn oeddynt o natur i gynorth- wyo y gelyn, a gwnaed defnydd ohonynt at eu pwrpas eu hunain gan v gelyn. Gofynodd Mr Churchill pa adran oedd yn gyfrifol am y camrau gymerwyd. Atebodd Mr Bonar Law eu bod wedi cymeryd y cwrs arterol a gymerwyd gan v Llywodraeth ddiweddaf. Cymerwyd vr achos i fyny gan v Swyddia Rvfcl, ar argymhelliad y Swyddfa Gartrefol, a chy- merwyd yr holl achos i ystyriaeth gan y Llywodraeth. Gofynodd Mr Churchill a allai y Ty weled yr erthyglau y cwynid am danynt I" Atebodd Mr Bonar Law eu bod wedi ymddangos mewn newyddiaduron eraill. Awgrvmid ein bod i wneud eithriad o achcs nodwedd y papur. Mr Perry Alden: Yi- hyn sydd eisiau ei wybod yw, Fhlham y gwneir gwahaniaeth anheg yn achos y papur hWlI, tra y gwnaed datganiactau llawn mOl" niweidiol yn y "Times" a'r "Dailly Mail. Mr Bonar Law: Nid wyf yn gwybod am hyn, a byddaf yn ddiolchgar os rhydd y boneddwr anrhydeddus engreifftiau 0 hynny. Dywedodd Mr Pringle nad oedd yna unrhyw sail am y dybiaeth fod yr erth- yglau gyhoeddwyd yn y "Nation" wedi .bod o tantais i'r gelyn, a phe digwyddas- ni hynny dylai y rhai oedd yn gyirifol am danynt gael prawf teg a chvfiawn. Maentumiai fod erthyglau o' runnu(L weddwptHpuryhwddimpwnnewyddiad- uron eraill, yn neilltuol y "Times" a'r "Daily Mail," ond 11 i eliymerwyd unrhvw sylw of- fod cylehrediad y rbai hyn mewn gwledydd tramor yn llawer IllWY na'r "Nation." Arte rid clywed yn y dyddiau a basiodd am y Y\ asg oedd yn ceiii y gwir a'r Llywodraeth oedd yn celu y gwir. Yr oedd Mr Lloyd George yn y dyddiau hynny yn ddadleuydd cryf o blaid didwyiledd a bod yn wvneb-agored. Yr oedd hon .yn weithred drahaus. Y rheswm na ataliwyd cylehrediad tramor- 01 y papurau fraiH oedd nad oeddynt yn beiiniadu polisi y boneddwr gwii' anrlivd- beii-niadii Polisi v I)onedd ;vi- ajii- f iv d Sylwodd Mr Lloyd George fod ganddo ymnvymiad gyda swyddogion llvngesol Americanaidd. Gan hynny yr oedd yn cymeryd rhan yn y ddadl ar unwaith. Nid oedd ganddo ef ddim i'w wneud ag achos y "Nation." ac ni wyddai am dano hyd nes y gwelodd lythyr y Golygydd yn y new ddiaduron. xi eliy'merwyd vr achos yn erbyn y "Nation" oherwydd ei fod yn ymosod ef neu aelodau eraill y Lhwodraet li. Gwnard hyn ynghwrs arferol un 0 adranau y Llywodraeth. gan ddilyn esiamp] y Llywo-lraeth 'Rvddfrvdi"~ ddj wedda f. Sylwodd Mr Herbert Samuel na ddylid caniatau i rater fel hwn gael ei bender- fynu gan swyddogion a Gweinidogion. Hefyd, nid oedd yr un aelod wedi codi i fyny i amddiffvn gwaith y Llywodraeth ynglyn a'r ftchos hwn. Gofynodd Mr Churchill a oedd Mr Massingham wedi cefnogi y Gerinaniaitl., A oedd ein milwyr wedi eu digaloni? Beth am areithiau Syr Edward Carson ar y submarines? Beth am araith "lhy hwyr" Mr Lloyd George r Dylai y Llyw- odraeth osgoi cwerylon, er mwyn iddynt dderbyn eymorth pob adran. Bydded iddynt roddi rhyddhad y Wasg ar safle gadarn, fel na ddigwyddo anffawd o'r natur hwn eto. Dywedodd Mr Bonar Law fod Mr Mas- singham wedi cyhoeddi yr athrawiaeth nad oedd yn bosibl i ni ennill y rhyfel, gan hynny pa fudd oedd cario ymlaen. Dywedodd fod Syr Douglas Haig wedi ysgrifennu ynghylch yr erthygl ac nad oedd unrhyw Weinidog yn gwybod am dano. Sylwodd Mr Heinmerde ei fod wedi dychwelyd o Rwsia. Nid oedd yn cytuno gydag amcanion y "N ation," ond yr oedd cydymdeimlad brenhinol Mr Bonar Law wedi bod yn alaethus yn Rwsia, a byddai rhwystro dim ond symadau Toriakld J fyned i Rwsia yn drychineb. Hoffwn i Mr Bonar Law glvwed y tsyniadau a glywais i yn Piwsi;i am gainpau Arglwydd Milner. Dymi1 yr unig gyhocddiad llhyddfrydol a gaiff gylchrediad vji J Rwsia. Wele ni vma yn atal ei anfon J yno. Beth nesjif y Gofynodd Mr MaeCullum Scott am lythyr Syr Douglas Haig. Siaradwyd v penderfyniad allan gan Mr MaeCullum Bcott.

SENEDD Y I PENTREF. -¡ I NEU, GWEITrtDY WMITRA TOMOS, Y CRYDI). i  1 HOGIA'R CHWILAN, Sian Ifans: Glowis di an-i iiiit) Huw Dafis, Wmfl'ra; yn tydi hi wedi mynd yn ofnadwu yn y wlad vma mewn difri. Wmffra: Be su wedi dod iddo, Sian f Sian Ifans: Mae nhw wedi mynd ag o i'r jel ers bora ddoe. Wmffra: Gwarchod ni. pwu fisaii inedd. wl am dano fo, ynte. Toes dim daioni o fod yn rhii ddiwiol, weldi. lie mae o wedi neud, Sian ? Sian Ifans: Nath o ddim bvd; am beidio gneud yr eutho nhw ag o i ffwrdd. b Wmffra: Cldowis i rioed y fatli beth o'r blaen. Be oedd i tlrosadd:- I Sian Ifans: AYel, gwrthod mund x-ii fi! wr ddaru o. a cliicio yn drybeilig yn erbun gwi-go dillad sowldiwr. Wmffra :Be oedd geno fo yn erbun gneud dr. ad r' Pnin fo mwu na hogun fo iiiivii na Jio_c?iiii Sian lfans: Fedi-ii fo ddim o gudwubod neud y fath beth medda fo. Wmffra: Cydwubod yn wir, be wur greadur dibrofiad fel yna am honno- dwad. Sian Ifans: Twn i ddim yn eno'r anwnl be ydi hi; ond dwedai'r gwnidog acw neithiwr mai chwilan oedd yn i ben o. Harri: Mae o'n deud y gwir, Sian, fedra i yn fy muw beidio credu nad chwilan su'n mlien pob un o hogia'r gyd- wubod tiia. Wmffra: We] dyna ydi o. weldi. yn reit Biwi i ti. Y Sgwl: Twn i ddim ydi pob un olion- ynt felly, ychwaith. Mae'n bur (lebyg y ceit- ambell j un yn eu caijol yn genuine; o leiaf, y iiiae-ii well gennyf gredn hynny am rai ohonynt yr wyf yn, eu hadnabod. Ond a'u cymeryd at eu gilydd y mae r petli yn fHvy o "fad" na dim arall. Ewch i mewn i'w "pack," ac fe gewch nad oes fawr o ddim ynddo ond gWYIlt a gwegi. Dafydd: Howld on am funud, rwan. Peidiwch chi a bod mor barod i. basio ISeIl- tans ar bobol allant fod yn llawer mwy genuine nag yda chi yn 1 feddwl. Sian Ifans: Tydw i ddim yn gneud, Dafydd, nag ydw wir. Mae gen i fwy o feddwl 0 Huw na hyn yna. oes yn wir. Mi wn i dipin go lew am dano, weldi. Dafydd: Mi wn ina hefvd, Sian. Nid im mpv, y ua chwilan 8y'1l mhen Huw, yn siwr i chi. Mae yna orniod o ddur yno fo i hyny. Harri: Nonsans i gid. Tipin o goward ydi o, ac ofn gwynebu'r tan y mae 0. Dafydd: Coward, yn wir, wyt ti'n inrdd. n-I n-ial coward vdi bai-hgen su'n mnnd i gael ei diin ai drosi'u greulon a'i roi mewn carcliar ? Harri: Isio ead gncHd i Inman yn l'yw boo wrth fod 11. 1).Iw y mae 0 a'i ffasiwn. Wil Ffowc: Fasa ti yn leicio deud hvn- yun am bob un au wpdi diodda dros i cyd- wubod ar hyd yr oesaBe wut ti vn 1 ddeud oedd ar Daniel yn peidio stopio gweddio pan gafodd orchymyn i beidio! Be wut ti yn i ddeud oedd ar y tri llano wi thododd blvgu on gliniaP Be wnt ti yn i feddwl o'r 11 u nierthyron wynebasant y stancia Ai isio bod yn "heroes" vr oedd y rhai hyn? Dyna oedd Rvniad y bobol oedd yn hnw 'run piiid 3. hwy, a dyna oedd syniad arweinwyr crefudd yr adag honno am danunt h.efud! Ond ai dyna yd, syniad hanesuyr heddvw am dan- ynt ? Y Sgwl: Nid ydynt ar yr nn tir o gwbl, II Wil Ffowc, yn ol fy main i. ',Nlao'r aeii- osion yn wa hanol, ac fel canlyniad rhaid i'r ymddvgiadau fod yn wahanol. Gwrthod gwneud yr hyn nad oedd yn iawn ei gyHawni yr oedd v llanciau a'r nierth- yron, end y mae hogian'r gydwybod hedd- yw yn gwrthod gwneud en dyledswydd. Harri: Hira, hiar, dyna daw ar ei glebran, faswn i'n tybio. Wil Ffowc: Xid rlooran mo honno, Harri- Welwch chi, toes yna run gronun o wahaniath yn yr egwruddor rhwng Dan- iel, -v a'r iiiei-thyron, -i liogia'i- gydwubod lunldiw. 'Roedd cydwybod y naill a'r Mall yn gwaeddi "Na phlvger," a gwraiulo'r gorchvmyn hwn a wuaed ganddynt. r^vria'r tldvledswudd f-ivvr, I "edi 11 CAvbwl, er ei bod yn groes drom vn aiiial; oti(I v mae'n hawddach ei ehyL lawni na cliicio yn ei herbtin. Y Sgwl: Ond both am y ddvledswydd fawr o deyrngarwch a galwad gwlad ? Oni ddylai popoth arall f'vnd o'r neillu yr yr adeg honno? Wil Ffowc: Gofynwch i lanciau gwas- tadedd Dura, a cheweh atebiad. Faint o Ferthyron gawsid yn hanes y byd pe bu- zisai pawb wedi plygu i hawliau gwlad ac 1 ddylanwad yr amg^lchiada ? Dim un enaid. Nid "jelly fishes" ydyw dynion i fod, mi fedar sgodyp marw fund liefo'r Hi, rhaid caol sgodun byw i fund yn i ei bun. Mae yna orniod o bysgM'l maiw mewn byd ac eglwus. Y Sgwl Ond nid yw banner hogia'r gyd- wybod yma yn "genuine" dyna paJllllad oes cydymdeimlad a hwy. Harri: Chwilan Mi ar pena invy yn siwr i chi. Sian Ifans: Pvvy su heb 1 chwilan, dwad, Harri. Twn i am neb hebddi. Wil Ffowc: Rwut ti wedi taro ar wir- ionadd lied sownd rwan, Sian. Mi fydda i yn dotio' at y bobol yma su yn "sneerio" hogia'r gydwubod am nad ydynt yn "genuine, ac yn deud nad yw yn del im ond "fad," bydda'n wir. Mi fasaeh yn tybio oddiwrth i siarad nhw eu bod yn bobol "'genuine" i'r earn, basach siwr. Pa mor "genuine" ydynt hwy, tybedr Faint o Gristionogion su'n rial a "genuine" os gwn i, ac yn buw yn union i fyny a'u proffes? Oes yna tiii Mi gewch glowad amball i Aviildo, su'n medru gneud i gyd- I. wubod ledu fel y mvno i siwtio ei liunan yn pw-pwyo iiogia'r gydwubod, ac yn metliu duall pam na fasant yn medru strejo pwunt ei- mwyn arbed twnv a, th.ra- fferth. Pobol ydi y rhai hyn fel rheol 11a wuddant be ydi gwerth na hawlia cyd. wubod, ac y maent yn llathenu pawb JI<'lo'n dwu (lrodfadd i hunan. Os gweli di ddynion yn ama "gemiinene.ss" pobol erill mi elli benderfynu nad ydi rlieiui yn "genuine." tu hunain. Dvna'r ffact, yr yda ni yn gwelad pobol erill drwuddoin ni ein hunain. Sian Ifans: Peidiwch a mund rwan, boys, tyda ni ddllil ond yn dechra gafal yn y pwnc. Y Sgwl: Na wir, Sian Ifans, y mae Wil Ffowc wedi mynd yn rhy bell i'r sach yn awr. Pwy ohonom all sefyll yn v "look- ling Oiid y cwestiwn mawr o hyd yd vw—A yw (,vdAi,vl)o(i yn genuiup ? Wil Ffowc: Pam na allant fod f»d' r; Maent yn (,di,yc-.Ii yn iwv "genuine*' na'r rhai py'n gofyn y cwestiwn. Y Sgwl: Os yd.vnt. wol. vr wyf yn eithaf boddlon. Sian Ifans: A[ae nhw mor genuine a neb y gwn i am danynt; ond y maent fel pawb arall yn cario'r chwilan. Wil Ffowc: Y lwtll garwn i ei wasgu arnom oil yd i am i ni beidio bod mor barod i ameu pobol, a byw "above board" cin hunain yn gyntaf. "Ni ddylai y rhai •sy'n byw mewn (ai'gwVdr llueliio ce'rri^ Wmffra: Tyd ()na da ti, toes dim isit) i nob lluelno eerrig. Eweh adra a thriweh gysgu, 08 medrweh gael Uonudd gan eieh cydwuboda.

ADDYSG I LADD UNDEBAU LLAFUR. Llai o Oriau a Alwy o Gynnyrch. I Y. wythnos ddiweddaf cynhaliwvd cyf. ai rod biynyddol ( ynuleiilias Nwy Pry- demig. DarJleinryd papur gan Mr H. A. B. Gray ar "Addysg a Hyfforddiant Preii- tisiaid Pp,nannoL" Dy??f..u v bvdda. ? r?nd i bob ?n?dd oralu ?,\ addysg ci brentisiaid yn ddanicaniaethol acvn? arferol yn vstod oris 11 gwaith. Dyna yr unig fiordd y !lid s'cruau effeithioirwvdd y prenhs'aui. Canlvniad y (.yf¡¡niad I '?'?ord_dt??hwr?yddaimwyn?"nvrch- .autganboh dyn, a thrwy hynny ?)I!? ?uyro.i.i?a?,. .n' w.nhno$, a ?ddai ga!)u enillol y dynion yn codi yn gy fll tl I tef) y drafodaeth dvw,,d- odd Mr G, ray as y deuai wythnos o 40 o (,rj,,iii yn bosibl y byddai yn rhaid i r n- flfbiaotli IJafur fynd o'r neilldu. Yr oedd yn rhaid iddynt ladd ri-debiaeth Llaiur dr rv addysg (cym.). Da i'; d°rilenWyr fvddoofio mli t?u!u'r ?y?ddy.??.U.! ?, y gaI1 Ul1" dcbwyr droi switch y trydan arnynt 1pan v inynont.

————  t  ————— MARW MASNACHWR CYMREIG. Yr wythnos ddiweddaf bu farw un o'r masnaehwyr hynaf yng NghroesoswaJit sof Mr William Vincent Davios. Bu'n fasnachwr llwyddiannus am dros ddeu- gain mlynedd. Yr oedd yn flaenor, tin-sor vdd, yinddiriedolwr, a llywydd yr Ysgol Sul gyda'r Ilresleaid, ac ers un-mlvnedd- ar-hugain yn oriathwvliwr i Gylchdaith I Llanrhaiadr, i

AR GRWYDR. I (Gan J. R. TRYFANWY). I HIRAETH AM HEN GYDNABOD. j Draw dan Eryri, lie 11am afonydd Llifon a Gwyrfai eu hynt i'r mor, Y gweli f'ardal, mewn mawredd llonydd, liegis wrth droedfainc yr Arglwydd lor Glan yw ei gwenwisg ar hyd y gaeaf. A pIn*j ei hemyn tan niwl a ?a\v A bcih ie!>na'i clian gynhaeaf. A blodau'r grugdir yn liond ei Uaw! Wylaf am dani, fy mrodir fcerchog, 1"111 mrnsdir Madog, ar fin y Hi, Dwedwch nad ydyw yn fro ardderchog, Y mae hi'n bopeth i 'ngha Ion i Gartref yr eira a'r geirwon gi-tigiaii, Llemais ei Ihvybrau, erstalm, yn non; A beth melysach na'r dwyfol seigiau Oedd imi. gartref, ar bwys ei bron WyIaf am dam ar bwys fy nhelyn. Frodir fy maboed a'i chware mwyn Cadwcr hi fythoedd heb 'na bod gelyn, A'i grugdir porffor yn wyn o wyn! Ond ofer wy lo, ac ofer canu. Tan faieh fy hiraeth, yn grivydryri gwan A thitbau'n adnxld, dan ddwys gwynfanu Bod mab yr Erw yn llwch y Llan

MEDDIANNU YMENYN. f Ddiwedd yr wythnos meddianodd y Llywodraeth swm mawr o ymenyn at ang- henion y milwyr. Bwriadant gymervd yr ymenyn ddaeth o Awstralia gyda phed- air o agerlongau, sef 4,000 0 dunnelli. Hysbysir hefyd eu bod yn bwriadu medd- II lannu y caws ddaw o Canada yn vstod v I tymor hwn.

SUOD IACHUSOL OAIl. CARN YR EBOL gan GRIFFITH OWEN. CAERNARFON, ydyw ei fod yn rhyddhau y phlegm, ac yr (,ilio p(h-,n y freet, f't w P,)f.Pli Is 2c m y Stopao Ie 8r.

OES Y SENEDD. CYNNYG El ESTYN. Cynnygiodd ,Mr Bonar Law ai! ddai'llen^ iad y Mesur Seneddol ac Etholiadau Lleol, Dywedai fod yr ymresymiad o blaid ac yu erbyn y ^lesur yn liollol ddealladwy. 0 dan yr amgvlchiadau jiresennol credwn mai annoeth fuasai cynnai eholiad cy it- mal ?itinoetli fuas,,t! c., Gaiw()dd Mr t'otfu?k syhv at salle yr I'-glwy.s yng Nghymru, gau fod datgysyllt- (-fait i'oil dttg?-?-lit- fyn y rhyiei. ( redai y dylai yr etholivyr gael cyfle i ddatgan eu barn ar yr hyn oedd yn cael ei wneud o dan Ddeddf yr Eglwya Gymreig. Sylwodd y Dirprwy Lefarydd nad oedd gan yr aelod anrhydeddus hawl i drafod Deddf yr EglwYH Gymreig ar hyn o bryd. Gofidiai Mr Asquit-h fod y siaradwr di- weddaf wedi codi cwestiwn y Datgysyllt- iad yng Nghymru ar vr adeg hon ac yn y ffurf presennol. Os oedd yr aelod an- l'hydeddns yn wrthwynebol i'r Mesur, rhaid ei fod yu credu y dylid dwyn cwes- tiwn Datgjsylltiad ( ymreig gerbron yr etholwyr ar ddiwedd mis hwn. A allai unrhyw un, pleidiwr neu wrthwynebydd datgysvlliiad, y.siyriivd ethoiiad gymer le 0 dan yr amgvlchiadau pre.st.nnol yn ddangoseg o farn y wlad y lIaili oehr neu y Hall. Ni allai syn id am amgvlchiadau mwy anffafriol i g^iueryd barn yr ethoL wyr tr itni-it w bwnc. Yr oedd -liifer o I- vi- i-liai yii y fyddin ac eraill ii-edi svintid eu trigfod oherwydd gaiwadau masnach. Ffug liollol fyddn i etholiad dan yr amgylehiad- au presennol. Hyderai v byddai i'r Tv gefnogi y Llywodraeth ynglyri a'r Mesur Cynnygiodd Mr Dillon vrrthod y Mesur. Edhwid i'r Aelodau Cenedlaethol Gwydd- elig nad oeddynt yn cynrychioii pobl y ^ei'ddon, ac vngwvneb hyn yr oeddynt 'n gwrthwvnebu y Mesur. Eiliw.vd y gweHiant gan A? Swift MacNeill. li- Slvift Cefnogwyd y gwelliant gan Syr C. Henry, gan ci fod eisiau gweled Senedd wedi ei ethol i r diben o crario ymlaen v rhyiei. Arglwydd Hugh Ce< il: Yr oil sydd eis- iau ynglvn a Datgysvlltiad yr Eglwvs ydyw ennill amser i ymwneud a'r pwnc ar 01 y rhyfel. Gofidiai Syr Herbert Roberts na fuasid wedi pasio Mesur ar y cyohwyn i estyn oes y Senedd hyd ddiwedd y rhyfel. gan y buasai hynny wedi arbed Hawer o amser. Gyda golwg ar yr Kglwys Seisnig yng Nghymru, maentumiai mai anymunol oedd ail-agor y cwestiwn ar hyn o bvd. Cio- f beithiai ef yn y dyfodol agos weled mwy o undeb yn eu bywyd crefyddol. Dywedodd Mr Bonar Law nad oodd neb yn i'r Llywodraeth ddeiio gyda ehwcstiwlI Datgysvlltiad Cyjnreig :1' hyn o bryd, ond yr oedd y ffaith fod vna achos y gellid ail-ystyried y pwnc wcdi ci addef gan y Llywodraeth Ryddi rydol, y rhai gyflwynasant Fesur.i nodi amser oediad ar derfyn y rhyfel. Xid oedd efe, modd bynnag, yn bwriadu rhoddi ernes ar ran y Llywodraeth ar y pwnc. ond ei argyhoedd- iad ef vdoedd ar ol yr hyn yr aeth y gen- cdl trwyddo, ei fod yn arihvgoel, ac y byddai yn resymis, ein bod vn mvned yn 01 ar ddiwedd y rhyfel i'r hen ffyrdd dad- leuol a fiynai ar gychwyniad v rhyfel. Credai na fyddai iddo gymervd lie Yr oedd Ymneilltuwyr ac Eglwvswvr vn vni- ladd oehr yn oehr. ac yn rhoddi eu bywyd- all dros achos yr iioll genedl, ac ni allai ef beidio credu y deuid o hyd i gynllun y gellid vmwneud a'r cwestiwn hwn fyddai Yn rhoddi o'r neilltu y chwerwedd ddi- vnai fuddugoliaeth i'r naill ociii, neti'r all. Gyda golwg ar gwestiwn vr Iwerddon, yr oedd y Prif AN-einidog wedi tybio y gallasai wneud datganiad yr wyth. nos hon, ond oherwydd amgylehiadan' ar- bennig rhaid oedd iddo fyned i gynhad- letid ar y Cyfandii-. Hyderai allu wnend y datganiad yr wythnos nesaf. Ystvriai y Llywodraeth ethoiiad ar livii 0 brvd vn anymunol, ond gallai amgylehiadan godi v byddai yn rhaid cael ethoiiad. Pasiwyd aiLddarlenwiad y Mesur.