Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
12 articles on this Page
CORNEL Y CHWARELWYR.
CORNEL Y CHWAR- ELWYR. Y DOIWVDFA LECHI. CYNHADLEDD BWYSIG YM MHORTHMADOG. Beth am Ddyfodol y Fasnach? Dydd Gwener, ym Mhorthmadog, o dan lywyddiaeth Mr Jonathan Davies, Porth- madog, cynhaliwyd cynhadledd i bro- testio yn erbyn gwaith Rheolwr Cyff- redinol y Wasanaeth Genedlaetliol yn restru diwydfa chwarelau ilechi ymhlith y rhai heb fod yn anhebgoml. Darllenodd yr Ysgrifennydd amryw o boudei-fyniadau oddiwrth amrywiol aw- durdodau lleol yng Ngogledd Cymru yn pwyso ar i'r gynhadledd gymeryd gwrth- safiad cadarn yn erbyn cau y chwarelau. Y sgrifenodd Mr J. G. Ashmore, rheol- wr chwarelau vr Oakeley, Ffestiniog, \n dweyd fod perchenogion chwarelau Gog- ledd Cyiuru cisys wedi gii-elittiredu'll brydlon, ac nad oedd eu cais unol i roddi eu hachos gerbron y Rheolwr Cyffredinol wedi derbyn unrhyw sylw. Yn y blyn- yddoedd a fu yr oedd y ddiwydfa yn rhoi gwaith i 10,000 o ddynion. ar yn cadw 70,000 o ddibyniaid. Ymhellacb, ar ddyehweliad yn ol y ehwaivlwyr sydd wedi ateb gahvad eu gvvlad mo, ardderch- og, bydd iddynt ganfod fod eu galwedig- aeth wedi diflanu. Prin y byddai hyn yn daledigaeth deg am eu gwladgarwoh. Datganodd Mr R. T. Jonse, ysgrifen- nydd a threfnydd Undeb Chwareiwvr Gogledd Cymru, ei fod wedi bod gyda'r Rheolwr Cyffredinol yn Llundain, a llwyddo i sicrhau addewid gan Mr Cham- berlain i dderbyn dirprwyaeth o'i Undeb ac oddiwrth berchenogion y chwarealu. Credai ei fod yn gwestiwn pwysig i'r JUV- durdodau lleol, gan fod un-ran-o-dair o werth trethiannol dwy sir yn caei ei gy n- ryehioJi gan y chwarelau. Nid oedd y Ddirprwyaeth Gymreig yn barod i dder- byn dirprwyaeth oddiwrth awdurdrdau lleol. Dywedodd Mr David Breeee, Clerc Cyngor Sir Ieirionydd, nad oeddynt yn petruso defnyddio yr awdurdodiii lleol 1 weithio cynllun y Wasanaeth Genedlaetliol Datganodd Mr James Kellow, cadMr- ydd Cyngor Sir Meirionydd. fod yn agos yr oll o'r llechi o ehware'au Gogledd Cymru yn cael eu defnyddio ar adeiladau y Llywodraeth, ac nid oedd ijnrhyw sloe i'w cael yn awr, felly gellid yn briodol ei re.stru ymhlith y diwydfeydd anhebgoroi. Pasiwyd pendertyniad cay f ar linellau araith Mr Joseph Kellow, ac apwyntiwyd dirprwyaeth i ymweled a'r Rheolwr (Jyfi- redinol a'r Ddirprwyaeth Gymreig ar v ewestiwn.
-GWARCHEIDWAID CAERNARFON.
GWARCHEIDWAID CAERNARFON. LLAFUR Y SUL A'R DDIOD. Dydd Sadwrn. Mr J. C. Lloyd Wil- liams, Y.H., yn y gadair, cynhaliwyd cyfarfod o Fwrdd Gwarcheidwaid Caer- narfon. Cynilo. Ym hwyllgur y Ty darllenwyd llythyr oddiwrth Mi is* Thomas, Matron yr Ys- byty Filwrol, yn hysbysu y pwyllgor fod y swyddogion yno yn awyddus i gyùym. ffurfio a dials y Rheohvr Jtovyd, a'u bod gyda'r aracan hwn wedi tynu i lawr y cig o 4 pwys i 21 pwys, a'r siwgwr o 1] pwys i I pwy.s yn yr wythnos; ac hefyd nad ydynt yn cymeryd y pedwar pwys bara ganiateir. Pasiwyd fod y Cierc yn cyflwyno diolehgarwch y pwyllgor i'r swyddogion trwy y Matron. Cadw leir. Adroddwyd gan y Meistr ynglyn a'r ieir. Enillwyd y swm o 22p Is 7 c eyd- rhwng EbrilI 1, 1916, a. Mawrth 9, 1917. Ymenyn Ffres. Dywedodd Mrs Nath. Roberts fod swyddogion y ty yn cael pwys o ymenyn ffres yr un bob wythnos. fie y dylent geisio gwneud ar margarine. Dywedodd Mr R. G. Roberts nad oedd y tlodion yn cael dbii >nd i: :>rgarine, a phaham gwneud gv.ahaniaeth rli'.vng y swyddogion a'r tlodion. Dywedodd y Clerc fod y swyddogiDn yn cael 13s yr wythnos i gael bwyd. Ar ol cryn drafodaeth rhoddw/d y mater yn ol i'r Pwyllgor Bwyd, a'r ovc.v tiwn i leihau "rations^' y swyddogion. Gweithio ar y Sul. Ar gynnygiad Mr T. J. TAoyd, yn cael ei eilio gan ili- Henry Parry, pasiwyd penderf vniad yn protest in yn erbyn gweithio. /.r y Sul. Dywedodd Jfr TTenry Parry. fod Pwyligoi' Amaethyddol Sir Gaernarfon wedi gosod eu hwyneb yn gryf yn erbyn llafur y Sul. Ynglyn :1'" penderfyniad urliod. eyp- lyswyd y dylid gwneud cyfyngiadau o berthynas i'r ddiod feddwol.
I Y FORD RYDD.
I Y FORD RYDD. (Gan WENFFRWD.) AM El FOD YN GERMAN! Yn y nodion Cymreig yn y "Cymro," wythnos neu ddwy yn ol, cyfeirir at waitn Cyngor Trefol Birmingham "yn tIiJyn esiitill) gwel-lit Aberyst.wyth,, ac wedi I C' I 1 pasio nad yw Genuaniad i fod yn athro yn y Brifysgol/' Dvvvedir ,ler rod yr j athio hwn ym Mirmingham wedi byw yn y wlad hon am (J llllyuedd. Germaniaid ydoedd pan y torrodd y rhyfel allan, yr un fath a Dr Ethe." Anodd gwybod beth feddylir wrth ''ddilyn esiampl gwerin" yn ein gwlad, gan nad yw gweriniaeth eto wedi ei sefydlu yn ein gwJad. Yn wir. i ffi 1'. 'I (fdoreg son am lais gwerin fel ffaitli, tra nad oes gan banner ein poblogaeth lais o gwbl mewn achosion gwladwriaethol. Ond mae gennym Gynghorau o ddoethion i gario pethau ymlaen ae i gosbi trosedd- wyr. Trosedd yr athro oedd hod yn German, ac felly yn anghymwys i fod yn athro. Nid ydym am awgrymu nad yw amcanion y cyfryw gynghorau yn dda. Diau eu bod, ond mae llawer o anghys- ondel) ymhlith y dosbarth sydd oherwydd gwladgarweh (?) am symud yniaith y Germaniaid. Mewn rhai achosion maent wedi bod yn lied hir cyn syhveddoli fod yn ddyledswydd arnynt wneud hyn. EfalJai mai prysur oeddynt, gan fod yn rliaid bob amser ddechreu chwynu y rhai peryglus ymhlith y tlodion. Gwnaed hyn yn ddigurro. Mae yn bur sicr y bydd gwaith chwynu mawr i'r doethion hyn, ac y oymer iddynt grym amser cyn y cvrhaeddant Milner. Credwn y bydd y rhyfel drosodd cyn y deuir ato ef, felly ni chollwn ei wasanaeth gwerthfawr i'r wlad —gAvasanaeth a sicrheir am gyflog mor resymol a 5,000p y flwyddyn. Wrth gwrs, eddyf pawb nad yw yehydig o waed y German yn ddrwg. Pwy sydd ddigon ynfyd i feio ein teulu Brenhinol am nad ydynt Brvdeinwvr "gwaed cocli gJoew" (ys dywed pobl Mon). Yn wir, OS vr ys, tyriwn ychydig, a chodi ein hunain uwch- law rhagfam cenedlaethol a meddwdod rhyfel, fe ganfyddwn ar unwaith mai yehydig iawn o wahaniaeth sydd l'hwng y German a'r Sais. Efallai fod nodwedd- ion gwah iniaethol y Celt yn fwy amlwg. Ceir yehydig wahaniaeth rhwng y Sais r: "r Ffrancwr. Goddefer ini ddifynu o ysgrif fu gan Blatchford (ac ni ddywed neb ei fod yn pro-German) mewn newyddiadur Americanaidd mor ddiweddar a 1910. "Xid oes y fath wahaniaeth rhwng y Sais a'r German y maent dJ' un teulu. Mae y Germaniaid yn debyg i'r Saeson > n eu balchder cenedlaethol, a'u hymddiried- aeth edrychant yn llwyddiannus. Y mae rhai ffeithiau ynglyn a'r Germaniaid a'r Saeson ag y mae ein cydwladwvr yn anghofio neu anwybyddu yn rhy fvnych. "Y mae Germani yn fwy gwlad na Phry- dain; y mae y Germaniaid fel cenedl yn fwy dysgedig, yn fwy sobr, ac yn fwy rheolaidd na'r Prydeinwyr. Mor ag y mae ly ngwybodaetli a ir. svlwa 1 eih yn I myned, rliaid i mi ddwcyd a cliyda gofid y dywedaf-fy mod yn eredu fod v Gtr- maniaid yn bobl rawy medrns ac atebol. yn bob! mwv llednais. ae yn well pobi nac ydym ni. Y ffaith ydyw tod y German- iaid o'r un teulu ac y.sbi'yd a ninnati ond eu bod heb oil difetha (spoiled) gymaiut ag ydym ni." Mae y difyniad uchod yn ddiddorol (nid oes a I'ynnom a'i gywirdeb na'i ang- hywirdeb), gan ei fod yn dangos i ni yn eglur mor wahanol yw y lluniaeth llen- yddol barotoir i ni gan yr arweinwyr adeg rhyfel, i'r hyn geir adeg heddweh. Y German yw yr adyn yn awr. y FfrancAvr a'r Rwsiad oedd gvnt. Xi wyddom pwy fydd yr adyn nesaf. Dibyna hynny qr ]iqi)r-liwareiiittli diplo- matyddol proffwydi Niars a Mamon. Mae hanes bton yn ddieithriad yn ail-adrodd ei hunan, ac onid inni gymryd gwers o hanes, mae yn lied eglur fod yn rhaid inni, es carein ddiddymn rhyfel a gelyn- iaeth cencdlaaethol, ddilyn llwvbr new- ydd. Rhaid inni syJweddoli fod gwerin- oedd pob gwf.)d-ni waeth beth ddywed ein llyvvodraet-hwyr—yn frodyr i'w gil- ddd, ac mewn gwirionedd nid oes elyn- iaeth rhyngddynt. Addefwn fod gwerin- •edd, weithiau, yn cael eu twyllo gan y llywodraethwyr, ond gwyddom yn eithaf I' da na ellir eu twyllo hyd byth. Mae i awel y deffroad yn barod i'w theimlo. Peidiwn cymi yd ein perswadio mai y dyn o waedoliaetJi Germanaidd yw y gelvn. Ein gelyn penaf ydyw—nid dynion o wlad arall ond y gyfundrefn gyfalafol. Dyma y gelyn sydd yn gyfrifol am y Uaddfa i! in a dwy sydd yn mvned ymlaen heddvw ar v Cyfandir. Nid yw y fnvydr yn erbyn y gyfundrefn gyfalafol—sy gwir frwyd; rbyddid- i t'od yrt hawdd. Nid brwydv gyda'r rl dd fydd hon, ond brwydr boliticaidd a diwydiannol rhwng y werin a'r gormeswr—rhwng eg^vyddorion rhv- ddid a cl, t I)Iii-offii,.v(li y Duw Mamon. Pan ysigir y gwir elyn yma, bydd rhyfel rhwng cened I a cheuedl yn  vn I amhosibl, a bydd byd-frawdoliaeth yn ffaith wedi ei syhveddoli, a chymdeithas yn datblygu mewn llawnder, dedwyddwch, a moes, dan belydrau tyner heulwen rhy- ddid. Cydnebydd pawb y pryd hynny mai Emrys oedd yn iawn pan yn dweyd mai,— "Spgurdod vw clod v cledd, • I A rhwd yw ei anrhydedd." ———— 0040.
DYDD LLUN. I i )
DYDD LLUN. I Y SAFLE YN FFRAINC. I Ymddengys fod y Germaniaid yn i guneud gwrthsafiad yn y gorllewin, ond 'L r> nid oes sicrwvdd a ydynt wedi eyrraedd "llinell Hindenburg." Dywed Goheb- ydd Ffrengig fod brwydroi yn cymeryd Ilel yn awr. Meddianwyd Roise! gan y Prydeinwyr. Mae y lie hwn yn gyffordd rheilffordd bwysig. a daeih rhan o rheiffordd Cam- brai-St. Quentin i'w meddiant. Ail-gy- meiwyd pentref Beadmetz-les-Cambrai i oddiar y Germaniaid. Gwnaed cynnydd ar ffrynt o tilltir a hanner yn ne-orllewin Mtin. Yn y r l iiitlii- a gorllewin Eeourfc St, Mein. Yn y rhuthr a wnaed ddydd Sadwrn (yrhaeddodd y Prydeinwyr ail linell y gelyn yn nwyrain An-ac, gan aehosi eolledion i'r amddi- ffvnwyr. Hefyd gwnaed rhuthr i'r gog- ledd-ddwyrain o T-oos. Mae y Ffranewyr yn cvnyddu ar dri pliwvnt -i'l, gogledd tuagat St. Quentin, tuagat yr I-ppei- Oise (lIe y meddianwyd rhan o La Ferc a dwy 0, gaerfeydd), a ehydrhwng yr Oise a'r Ailette, Ile y gwthiwyd y gelyn i'r rhan isaf o Goodwig Coucy. Yngogledd y Somme, He y cyfer- fydd llinell ddeheuol y Prydeinwyr a llin- e 11 chwith y Ffrancwyr, cyrhaeddwyd v rhanau illanol o bentref Savy gan y Ffrancwyr. Rhwng y Somme a'r Oise gwthiwyd y Germaniaid yn 01 er gwaeth- af eu gwi thwynebind. Tnvy y symudiad hwn aeth y Ffrancwyr 0 fewn tail" mill- tir a tliri chwarter i St. (Quentin. RWSIA. Hysbysii- fod y Hwsinid wedi mexldiami Tverind, Persia, oddeutti 50 milltir i'r gor- llewin o Kermanshah. Ymddengys fod y Tyrciaid mewlI safle beryglus, gan fod y Rwsiaid yn pwyso arnynt o un ochr, tra y daw y Prydeinwyr i fyny o gyfeiriad Bagdad. Ymddiswyddodd y Grand Duke Nicholas o brif lywyddiaeth y fyddin Rwsiaidd, a chymerwvd ei le gan Cad- fridog Alexeieff. ———— -000--
TROI'R CLOC YMLAEN. i -I
TROI'R CLOC YMLAEN. i Dau o'r gloch bore y Sul, Ebrill yr 8fed y bwriedir troi y cloc awr ymlaen, ac i'w di'oiynol ddau o'r gloch y bore ddydd Llun, Medi 17eg. l,itin, 17eg. ————
CYNGOR PLWYF LLANLLYFNI.
CYNGOR PLWYF LLANLLYFNI. Y GWASANAETH CENEDLAETHOL. Mewii canlyniad i yniweliad Mr O. T. Williams, Criccieth, a'r gymydogaeth, galwyd cyfarfod o gynrycliiolwyr y plwvf yn Ystafell "Cyinry Fvdd," Penygroes, nos Fawrth, Mav.rth 2<)fed, pryd yr oedd yn bresennol ^Nlri Thomas H. Griffith (yn r y G. W.Prit- i ehard, Robert G. Roberts, \Y. Meiwvn Jones (Cynghorwyr Dosbarth) Robert ^'illiams (Cynghorydd Sirol) Robert Jones, Henry W. Owen, Hugh Jones, E. Pierce Jone.; (Cynghorwyr Plwyfol Talv- sarn), Richard Roberts, Griffith Evan Jones (Cynjiliorwyv Plwyfol Penvgroes), Griffith LI. Griffith, John Parry, Griffith Jones (Cynghorwyr Phvyfo! LbnIlyfni); David Price ac Edward Jones (swyddog- ion). Egluirodd y Cadeirydd anican y cyfar- fod, ac agorodd ymdrafodaeth ar aneroh- iad y Dirprwywr, ac ar ol rhydd-ymddi- I ddan niaith, cynygiodd Mr Griffith Evan Jones ac eiliodd Mr Jones, "Ein bod yn gwrthod cvdymffurfio a'r cais o geisio rhai i roddi eii gwasanaeth yn wirfoddol." Cynygiodd Mr John B. Davies, ac eil- iodd Mr W. Meiwyn Jones welliant, "Ein bod yn ystyried mai ein dvledswydd ydyw syrthio ar gynllun i roddi cvfleustra i rai dderbyn neu wrthod v cynnyg roddir iddynt. Rhoddodd Mr Robert G. Roberts ry- budd o welliant. Pleidleisiodd pump dros y gwelliant, fellv y cvnygiad gwreiddiol gafodd y mwyafrif. Yn ddilynol rhoddodd Mr Robert G. Roberts ei welliant, yr hwn a eiliwyd gan Mr Robert Williams, ac a fabwysiadwyd fel penderfyniad y cyfarfod, sef "Ein bod yn methu gweled ein ffordd yn glir i gvdymffurfio a'r cais, am fod nifer mawr o'n dynion eisoes wedi ymadael i leoedd eraill, ac felly fod pervgl i'n hardal yn fasnachol a chyindeithasol, pe gofynid i'r gweddill weithredu yr un modd."
_ _ - - - - 0 GADAIR MODRYB…
0 GADAIR MODRYB SIAN. BARA A CHWRW. Pan roeddwn i yn hogan ifane, byddwn yn amal yn arfar gwclad rhai o hen bobol Sir Fon yma yn cymeryd bara a chwrw poeth at wella anwyd a phetha eraill. Nid wyf yn gwubod faint o ddaioni oedd yn Y lwth, mae wedi darfod i raddan pell o'n sir ni yn awr, aclios rydan ni fel pob rhan arall o'r wlad yn rhy ffasiynol i ddilyn esiampl yr hen bobol mewn Itawai- iawn o bethau. Mae yna fara yn ciel ei fwyta yn Sir Fon heddyw, ac ysywaeth mae yna onnodedd o gwrw yn cael ci yfed viiia hefyd. Yn wir, gallwn gael j cymaint ac a eiciwn o gwrw yma ond rhaid i ni, os ydym am fod yn bobol yn earn ein gwlad, -wneud ar allowance o fara. Fel y dywedais i yr wthnos ddweutha, bum ar ymweliad ag un o dref- ydd mawr Llocgar, a phan y bydda i yn mynd o'r cartra byddaf yn treio cadw fy llygada yn agorad i weld fedra i ddvsgu rhywbeth of- newydcl. Wei. mi gefais lawar i wers pan i ffwrdd y tro yma, a dyna un ohonynt, gwers y bara a chwrw. Roeddwn i yn mynd tnvy un o strydodd y ddinas fawr un bora, a gwelais lot o wragedd a phlant yn aros yn bentyra o gwmpas, a phawb ohonynt yn edrych yn ddigalon a ehynhyrfus. Beth ydi y rnatar. meddwn wrth un hen wreigan. Wet, meddai hithan, mae dyn yr iard lo yna yn disgwvl llwytli o lo i fewn, ac y mae y bobol yna yn aros i edrych a allant gael ychydig ganddo. Wel, moddwn inna, nid aiff llwvtli o lo ymhell iawn rhwng cymaint o 1. Nag aiff yn wir, meddai yr hen wreigan, ond dyna fel y mae hi, os gellwch gael rhyw chwarter cant o lo yn yr wythnos yr ydyeh yn bur ffortunus. Mae rhai ohonom heb weled tan am ddyddiau. Beth ydyw y rheswm o'r fath brinder, meddwn. Wei, meddai hit-hau, dim dynion i'w godi, dim dynion i'w gludo IIdo'r trains, dim dynion i ddyfod hefo'i trolia. Dim dynion! le, dyna fo, dim dynion! Pen tipyn o amsar wedyn rocflawt. a fy ffordd i'r ty yn ol, ac yn n.yned trwy yr un stryd. a gwelwn dy tafarn vn agored, ac feI yr oedd y bobol yn mynd i fewn ac allan, gwehvn fod y He yn lied lawn. Ai disgwvl am gwrw y maent, meddwn wrth ryw wraig. O! nage, meddai hithau, tan chwerthin, tydi hi ddim mor ddrwg a hyna yn ein gwlad ni eto. Fednvch chwi gael faint sydd ar- noch eisian, meddwn. Medrwch, meddai, mwy nag sydd arnodi eisia, a Imvy nag sydd yn dda i chn-i. Hydw i yn siwr fod ."feddynes yn meddwl mod i yn dechreu gwirioni. Cwrw yn brin yn ein gwlad? 1 Na, na, dim son am liyny! Prinder dyn- ion i'w Chlywais i ddim .son am dano! Wclais i ddim tyrfa yn disgwvl eto am waggon i ddod a chwrw i fewn ac ni chlywais i am neb yn gorfod mynd adra yn wagllaw ar o disgwyl oriau am dipyn ohono! Clywain a darllenais am bl inder glo, a tliatws, a siwgr, a bara end dim son am brinder cwrw! Yn wir, -Nfilnei -v Sei ?,1( dywedodd Lord -Milner yn y Scnedd, y diwrnod o'r blaeu. fod gan v brewers ddigon o sfcoc mewn 11aw i gynnyrchu ey- maint a 10,000,000 o farilau o gwnv, Ychydig rwyf yn wubod beth sydd yn myned i wneud cwrw, haidd a hops a siwgr, a phethau fel yna rwvi yn medd- wl. Wei rydan ni yn Sir Fon yma yn tyfu 11awar mwy o haidd na gwenith. ac yn yr lien amsar pan byddai ein teidiau a'n neiniau yn yfed bara a chwrw, bara haidd fydda ni yn gael ymhoiy ffarm. Ac yn wir, os rhaid cyfadda y gwir, peth blasus iawn i mi ydyw bara haidd a menyn tew Sir Fori ar y frechtan. Ond yn an- aml y cawn ni fara haidd yn Sir Fon. Ai tybed fod ffenmvyr dirwestol Sir Fon yn tyfu haidd at wneud cwrw ohono. Beth bynnag am hynny, y mae y ffaith fod yna gymaint o haidd yn cael ei arfar i wneu- thur cwrw yn warth i ni fel pobol. Prin- der bwyd i'w gyfrif am fod rhan werth- fawr o'r hyn a ddylai gael ei wneud yn fwyd i'r bobo! yn cael ei arfer i wenwyno'r genedl. Hops ydi un o'r pethau eraill ddefnyddir i wneud cwrw. Tyfir llawer ohonynt yn y wlad yma, ond daw llawar iawn hcfyd o wledvdd tramor. Faint, nis gwn ond beth bynnag ydyw nifer y tunnelli, rhaid cael llongau i'w cluds. Un achos am brinder bwyd yn v wlad yma ydyw prinder llongau i'w gvrehu o wled- ydd tramor. Oni fuasai yn fwy dpfn- yddio] i'r wlad rwystro hops i wneud cwrw a defnyddio y Hongau i gyrchu bwyd i ni. Gadawaf i'r darllenydd famd drosto ei hunan. Siwgr hefyd, wel mae pawb yn gwubod am y prinder, ond faint sydd yn cael ei arfer at wneud cwrw. Wn i ddim, gormod o lawar. fe, meddai rhywun, rydych chwi yn hollol iawn yn eicli syniad, ond sut y gwnawn ni symud y drwg. Yr unig ffordd ydyw hyn. stopio v ddiod feddwol yn hollol, Mae arna i ofn na wneir mo hynny byth tra y cawn ni amcanion personol i lywodraethu ein gweithredoedd. Mae pawb ohonom yn gwybod fod ein Seneddwyr yn credu fod y ddiod feddwol yn ddrwg mawr yn ein gwlad. Mae ein Prif Weinidog wedi dweyd ei fod yn lladd iiiwv na'r gelyn yn y rhyfel, ond er cryfed y fain yn erbyn y ddiod, nid oes yna ddim yn cael ei wllcucl? Pam ? Votes sydd o'r tu ol i'r ewbi. Mae. y Seneddwr yn gofyn iddo ei hunan nid a ydyw y peth yn gyfiawn ac er lies y wlad yn gyffredinol, ond faint o "votes" gollaf yn yr etlioliad nesjif oherwydd y peth. paham na chauwyd taf- arndai ein gwlad ers iiiisci-, dviiai- paham y mae cwrw yn fwy pwysig na bara i'n Seneddwyr. Mae yna rai pobol a ddiodd- efant bob caledwch a phrinder, ond i chwi adael eu cwrw iddynt, ac y mae gan y rhan fwyaf ohonynt votes, ac ym marn ein Seneddwyr mae votes y rhai yna yn fwy pwysig na chyfiawnder i'r bobol.
MARCHNADOEDD.
MARCHNADOEDD. Caernarfon, Mawrth 21.-Yiiienyn, 2s If- y pwys; wyau. 8 i 9 am Is; dofednod, 5s 6c i 7s y cwpl; pytatws, I I 2c y pwys perchyll, 22s i 27s yr nn. iPwIlheli, Mawrth 21. -Ymenyn. I s I ] c (retail), Is 10c (wholesale); wyau, 13s yr 120; perchyll, 2Rs i 38s yr un; moch tewion, 10c y pwys; biff, Is "V i s i'v mvton. Is 2c i Is 5c: lamb. Is 10c v r;wY J GWENITH. Lerpwl, Mawrth 22.—Nid yw'r gwenith ar y spot yn cael ei gynnyg. Feed Mani- toba, 16s 4c y 100 pwvs.
....————— MARW ATHRAW'R PRIF…
————— MARW ATHRAW'R PRIF WEINIDOG. Arweinydd a Firind Mr Lloyd George Dydd Gwener, yng Nghriccieth, bu farw Mr Griffith Powell Williams, hen athraw yn yr Ysgol Sul a ffrind oes y Prif Weini- (I o Yr oedd Mr Williams yn 72 mlwydd oed, ac wedi colli dan o'i feibion, oeddynt yn gapteniaid ar y ffi-ynt Or- llewinol y flwyddyn ddiweddaf. Efe yd- oedd y clerc eyntaf i Fwrdd Ysgol Cric- cieth, cadeirydd Clwb Adeiladu, cyn- Gynghorydd Trefol, ac aelod o Bwyllgor Pensiwn yr Hen. Dywedodd colli ei ddau fab yn drwm ar ei iechyd. Gedy ni- ei ol weddw. un mab, a phedair n ferched.
Y DEON A'R YMNEILLTUWYR.
Y DEON A'R YMNEILLTUWYR. Apel am Undeb. Dydd Sul, bu y Parch H. Hensley Hen- son, Deon Durham, yn pregethu yn y City Temple, Llundain, lie y bu y di- weddar Dr Parker yn gweinidogaethu am flynyddoedd. Traddododd y Deon brc- gothau grymus, ac ar adeg a u rhoddwyd cy- meradwyaeth iddo gan y gynulleidfa. Galwodd sylw at yr argyfwng yr oedd yr Eglwys ynddo fel canlyniad y rhyfel. Yr wyf wedi dod yma, ebe y Deon, er mwyn hawlio fy rhyddid o frawdgarweh gyda'r Eglwys Efengylaidd a ehvir yn Ymneilltu- wyr, y rhai sydd wedi cyfranogi etifedd- iaeth y Diwygiad gydag Eglwys Loegr.
Family Notices
GENI, PRIODI, MARW. PRIODI. Davies Jones Mawrth 21, ynghapel 1.C. Waenfawr, Mr Edward Davies, Mechanical Transport A.S.C. (gynt o Tyucha'rffordd, Waenfawr, yn awr o Lerpwl), a Miss Jane Eunice Jones, merch yr Henadur 11. O. Jones a Mrs Jones, Glanfa, Waenfawr. MARW. Jones-.Mawrth 17, yn 73 mlwydd oed, Capten Griffith Jones, 43, Fast Avenue, Porthmadog. Owen—Mawrth 17, yn 65 mlwydd oed, Mr Robert Owen, Dorvil Street," Blaenau Ffestiniog. Jones—Mawrth 17. yn 59 mlwydd oed. Mrs Jones, priod Mr Richard Jones, The Squae, Blaenau Ffestiniog. Williams Mawrth 23, yn 81 mlwydd oed, Mrs Catherine Williams, Bethesda Bach, Llandwrog. Jones—Mawrth 22, yn 64 mlwydd oed;, Mr William Jones, Cambrian House Ta lysarn. Williams— Mawrth 22, yn 58 mlwydd oed, Mr Hugh Williams, 31, Assheton Ter- race, Caernarfon.
Advertising
g J. FLETCHER, LTD., | l' ø- ?b?OR?? W {.»H K § t I CAERNARFON a BANGOR. I .t'J; ,;JI"> 0& .< "'iitI-< -+ Arr-11hvyd u chvbnecMwyd gar: > mni y Diuesvrld Cyf,4 yn 16, Palace Street, Caseriufffoo-