Y Dinesydd Cymreig

FELINHEL1. 1 Ein Milwyr.—Du gennym weled Preifat I Robert O. Williams, 56, Bangor Street, ail fab i Mr Owen Williallls, Noddfa ad- ref ar ymweliad am ychydig ddvddiau o Saxniindham, Suffolk. iiiiiiio(ld a'r R. W .F. ychydig hsoedd yn ol, ac y mue yn gwasanaethu gyda'r Army Service Corps cysvlltiedig a 'i gatrawd. Y lHao yn cdrych yn dda a chalonnog. Hefyd, nos Sadwrn cyrhaeddodd Preilat Robert Owen, mab itynai Mr a Mrs. Robert Owen, Cader Elwy, adref, wedi bod yn dioddet dan waeledd trwm. Un am gyinod yn yr ysbyty yn Ffrainc, wedi Jiynny anfonwyd of i Nottingham, lie y bu yn yr ysbyty am lawer o wytlinosau. Da gennym weled ei fod yn gwella erbyn hyn, a go- beithiwn y bydd ychydig o seihiallt gnr- tref yn ei lwyr adfer i'w gynefin iechyd. Dymunwn bob rhwyddineb i'r dynion ieuanc cymeradwy hyn. Terfyn y Tymor.-os lau yn Beth- ania (Al.C.) cynhaliwyd cyfarfod ainryu- iaethol hyuod o ddiddoroi er terfynu tymor Band of Hope y capel liwn, a llywyddwyd gan y Parch hd.vard Griffith, B.A., y gwenudog. Ar y dechrcu cyd- adroddodd y plant yr ardystiad dirwestol. a gwasanaethwyd mewn canu gan Miss Jennie Williams, Alonfa, n Miss Ediiii W. Williams, Dock Cottage, a choi o blant dan arweiniad Mr Robert ii- liains, Llys Myfyr. Cafwyd pennillion telyn yn mill y De gan Master Robert Arfon Williams, Llys Myfyr, yn cael ei ddilyn ar y delyn gan Mr J. Price AVil- liams, 1, Port Terrace. Caed adroddiadau rhagorol gan nifer liosog o'r plant, hefyd amryw gystadleuaetlwll. meWll adrodd, a gwobrwywyd yr oil o'r ymgeiswyr. Cyf- hvynwyd y gwobrwyon gan Mrs Griffith, B.A., 11, Terfyn Terrace. Y beirniad ydoedd Mr J. O. Jones, Moranedd. Ar y diwedd caed perfformiad o'r ddrama fechan "Prawf Die Shon Dafydd." Cyn- rychiolid y gwahanol gymeriadau gan y rhai canlviiol-liai-nwr, Mr J. Price Wil- liams, 1, Port Terrace; Erlynydd, Miss Jennie AVilliams, Llys Myfyr Amddiifyn- ydd. Miss Maggie Wilson Roberts, 29, Bangor Street; Carcharor, Miss Arfona Diavies, GNiyndre; y gwahanol dystion. Master R. Arfon Williams, Misses Nell Williams, Bodlondeb; Jennie AVilliams, Monfa; Vina Davits, Gwyndre, a Kate Jones, Bryn Morfudd Blaenor y Rheith- wyr, Master Dyfed Jones, Glamille. Gwnaeth yr oil eu rhan mewn modd can- jnoladwy, Daeth cynulliad tra lliosog yngliyd a chafwyd cyfariod llewyrchus. Mae diolchgarwoli gwresog yn ddyledus I i'r cyfeillion ffyddlon canlynol in yn llafurio mor egniol gyda'r plant trwy y tymor, sef y Parch a Mrs E. Griffith, B.A., 11, Terfyn Terrace; Mri Robert Williams, Ltys Myfyr; J. Price Williams, 1, Port Terrace, a Miss Jennie Williams, A.C., Llys Myfyr (yn cyfeilio), hefyd gwasanaethodd fel cyfeilyddes yn y cyf- arfod terfynol. Suddo Agerlong.—Llajvenydd gennym weled fod Mr Willie Hughes, 16, Bangor Street, wedi cyrraedd adref yn ddiangol nos Sadwrn. wedi pi hrofiad chweiw o'r trychineb a gymerodd 1(, ychydig ddydd- iau yn flacnoiol. gan yr oedd of yn brif beirianydd ar yr agerlong "Memnon"' a suddwyd gan y Germaniaid, pryd y coll- odd yr ail beirianydd ynghyda phump eraill eu bywydau. Yr oedd yr agel- ong ar ei mordaith adref wedi bod o'r wlad hon am tua pymtheng mis. Y mae Air Hughes yn unig fab i'r diweddar Capten Thomas Hughes, "Maud," yr hwn oedd yn dra adnabyddus yn y cylch- oedd moi-wrol y dyddiau a fu. Social. Nos W ener, yn Ysgol v Cyngor, terfynwyd tynior y dosbarth Tlnlio, ysgol y nos," athrawes pa un yd- oedd Airs Parry, Angorfa, trwy i'r aelod- au gynal social Iwyddiannus. Cyfran. ogwyd o de a danteithion, a gwasanaeth- v.yd mewn adrodd, canu, areithio, ac unawdau ar y berdoneg gan nifer o'r ael- odau, a threuliwyd noswaith mewn modd diddorol.

u NORTHWICH. Yr Amgueddfa.—Nid aniddorol yn yr adeg bresenn,)! oedd gweled yn vr Am- gueddfa dystysgrif ryddhad i weitliiwr ar yr Afon Weaver o'r enw John Palin yn y flwyddyn 1813, yn gosod allan fod dal- iedydd y cyfryw ddim i'w gymeryd ymaith pan y pless gang i ymladd yn rhyfeloedd Napoleon. Ymadael.—Drwg gennym golli o'n plith Mr a Mrs Davies, o Lanberis. Galwyd ar Mr Davies i'r fyddin, a hwvliodd Mrs Davies adref. Yr oeddynt yn rliai o'r ffyddloniaid achos crefyddol Cym- raeg. Marw. Yn dra sydyn bu farw Mr (Griffiths, Cymro o Fangor. yn yr Huts yn Winehani. Hyderwn y raivn gyfle i ddangos ein cydymdeimlad a Airs Grif- fiths mewn ffordd sylweddol. Brotherhood Hall.-Nos Sul, yr 18fed, cynhaliwyd cyfarfod gweddi. Cymerwyd rhan gan y Mri Robert Roberts a John Hobert Thomas, o Bwllheli, a Griffith Jones, o Nant Ucha Llanberis. Y i, oedd y gweddio yn liynod afaelgar, a dvivedodd yr arweinydd fod y cynulliad y mwyaf vvelwyd yn y ncuadd.

PONTRHYTHALLT. c n Mnwyr.—uwelsoiu yn ein plitii y Jin l'.chvard Jones a J. J. Jones, iuiydd- aiiL terrace, a'r nior.fihvr Air Tiioinas Edwards, Bias Cocli, y tri yu edryeli yn dda odiaeth. Yn Wael.Ai- restr ein cleifion cawn Air Bichard Owen, Commercial Street; Mr a Mrs i<. U. iiliams, Graianfryn, a ii. 11. Jones, Bhyddallt Terrace. Uiangta Gyfyng.—irwy riiyw anftawd syrtniodd plentyn bacli i Mr a Airs Owen, Urwig lerrace, i'r aton, ac onibai i Miss Nell Williams, Orwig Terrace, ddod i'r lie gallasai y canlymadau fed yn ddifrifol. Llongvfarchwn hi ar ei gweithred ragorol. ) May,wolaetil.-Pi-yilliawn iau, wedi cys- tuud maith a dialed, bu farw Miss Nellie Rowlands, Pant Howell, a hi yn rhywle tua 13 mlwydd oed genethig dra dyinunol oedd Nellie, a gwyneb siriol bob amser. Y mae profedigaethau byw-Yd yn curro'n I galed ar y teulu hwn, dyma y trydydd angladd i gymeryd He o'r annedd viiia mewn ychydig fisoedd. Cydymdeimhvn a hwy.

EBENEZER A'R CYLCH. I Ysgolion Dein olen.—Gwnaeth Pwvllgor Addysg y Sir ,Miichwilia<l i Ysgolion Dein- ioien, ac fe ddeuwyd i'r penderfyniad o newid y Staff. Dydd lau yr wythnos ddi- vveddaf dewiswyd yn derfynol brifathraw i fsgol Deiniolen, ac athrawes i ysgol y babanod. Llongyfarchwn Mr R. G. Williams, Penmaenrhos, Hen Golwyn, ai- ei ddewisiad. Yr oedd yno ers tair blynedd, cyn hynny yn isathraw yn Ysgol Uwch Safo inol Caernarfon, ymlia Ie yr oedd wedi gwneud enw iddo ei hun. Hefyd Miss Ann Jane Roberts, Deiniol Road, Ebenezer (Ty Capel Disgwylfa gynt), ar ei phenodiad yn brifathrawes ysgol y babanod. Yr oedd Miss Roberts yn brifathrawes yn ysgol y babanod ym Alhenygroes, ymha le y bydd colled ar ei hoi. Dymunwn i'r ddau bob lwvddiant yn en maes newydd. j Marw.-I)vdd Sul, Mawrth 18fed, bu 1 farw Airs Ellis, priod Mr Thomas Elli. s, j Caerty, Ebenezer. Cydymdeimhvn a'i phriod a'i mereh, a'i thri nuib. Bore dydd Linn, bu farw Mr John David Jones, mab Mr David J. Jones, Caradoc Place, yn 24 mlwydd ood. Bu yn nychu yn hir. Yr cedd \n gymeriad a hoffid gan bawb. Cydymdeimlwn a'r teulu Uuovsog yn eu trallod. f Newydd Hync-d. Daeth gair i Airs Griffith Henry J ones, View Terrace, oddi- wrth ei mab o Ffrainc ei fod wedi cael wy wedi ei fcrwi a'r enw Cwm Nant Uohaf, Llanberis, arno. Dyma brohad fod eill milwyr yn cad yr wya-u. Angladd.—Prynliawn Alcrclier diweddai liebryngvv-yd gweddillion y ddiweddar Airs Thomas, Buarth Newydd, i fynwent Aiac- pelah. Gwasanaethwyd gan y Parchn H, H. Watkins, Davies, Dinorwig, a W. Griffith, Disgwylfa. Huno'n Gynnar.—Yn 11 mlwydd oed, hunodd yn yr angau prynhawn Alereher, Annie, merch facli Mr a Airs W. Ellis Williams, ( aerau Uchaf Road. Cafodd gystudd irwm. Dydd Sadwrn y cladd- wyd hi yn Laiidinorwig. Gwasanaeth- wyd gan y Parch J. A. Alorgan. Marw yn Addfed.—Yn 75 mlwydd oed, wedi bod 57 mlynedd yn briod, bu farw lore Gwener Airs Mary Roberts, Peny- golwg, priod Air William Roberts. Alag- wyd ganddynt dyaid mawr o blant, ac y mae cliwech ohonynt yn fvw. Alerch yd- oedd i'r diweddar Air Holnnt Hughes, llyfrwertlnvr, ac yr oedd yn un aelodau hynaf a ffyddlonaf eglwys Ebenezer, a'r plant i gyd yn lioff iawn ohorii. Cleddir hi prynhawn Alereher yn Ebenezer. Cyd- ymdeimlir yn fawr a'r teulu, yn neilltuol ei phriod, yr hwn sy'll 82 mlwydd oed. Llcngyfarch.—Da gennym fod Mis G. A. Pritcliard, Glandwr, wedi ennill ty.st- ysgrif Bwrdd Addysg mewn Hygiene a PhysicaJ Training. Ar hyn o bryd gwasanaetha fel Prifathrawes ATsgol y Cyngor, Brynrefail.

DYFFRYN NANTLLE. I Priodas.—Ynghapel Ebenezer, Caer- narfon, Cliwefror 27ain, unwyd trwy briodas Mr Evan Jolin Itowlands, Pen- bryn Madog, Tal y Sarn, a Miss Ann Elizabeth Alorris, Water Street, Peny- groes. Gwasanaethwyd fel gvvas gan Mr David Pritcliard, High Street, Caernar- fon ac fel morwyn gan Miss Dora Ellen Jones, School House, Nantlle. Gwein- yddwyd y seremoni gan y Parchn R. J. Parry, Penygroes, a W. Williams, Tal y Sarn. Yr oedd yn bresennol yn y priodfib, -?,N tl,s briodas hefyd chwaer y priodfab, Airs Williams, Cae Alawr, a Miss Jones, Bod- nant, Caernarfon. Llwvdd fyddo ar yr uniad. Cyfarfod Terfynol.-Mawrtli v 15fed, yn Soar, cynhaliwyd cyfarfod terfvnnol Cymdeithas y Bobl Ieuainc. Llywydd. wyd gan y Parch J. M. AVilliams, a chyf- eiliwyd gan Miss Myfi Barlow Pritcliard, Lanllyfni. Gwasanaethwyd gan yr eilwogion caiilviioi:-iN-Iewti canu, Alisses Blodiven Hughes, Jennie Lloyd, Maggie Owen, Aloe wyn Jones, a Mr Phillip Tho- mas. Alewn adrodd, Alisses Lena Wil- liams, Sally Lloyd, a Miss Williams, Llwyndu Alawr. Dadl gan barti o'r gym- deithas. Yn y gystadleuaeth adrodd ystori chwnetlius, Air O. W. Jones a orfu. Cafwyd anerchiadau barddonol gan Croes- fryn, y Mri 1' rias Stephen, Philip, Tho- mas, ao O. Jones. Yn Ymadael. Cliwith gennym golli o'n plith Air Henry Owen, High Street, a'i deulu, y rhai ey'n mynd i drigiannu i'w hen ardal yn Roe Wen, ger Conwy. Buont yn ffyddlon dros ben gyda'r achos ym Methel, a dyd(I.Sul diweddaf, ar ran pwvllgor y Gobeithlu, cyflwynwyd tri o lyfrau gan y Parch John Madryn Jones i'r tair geneth am eu gwasanaeth ac fel arwydd 0 deimladau da y pwyllgor tuag- atynt. I Claddu. Dydd lau diweddaf, rhodd- wyd gweddillion y diweddar Mr Robert Roberts, County Road, yr hwn a fu farw yn 68 mlwydd oed, i orwedd ym mynwent AFacpeliali. Gwasanaethwyd gan y Parchn J. Al. Williams, R. AY. Jones, ac R. J. Parry. Cydymdeimlir a'r plant ym marwolaeth eu tad. Marw. Bore Gwencr, wedi cystudd maith, bu farw Airs AVilliams, Gladstone Farm. Claddwyd hi ddydd Mawrth, angladd preifat. Cau yr Ysgol. Oherwydd gwaeledd ymysg y plant y maent wedi gorfod oau yr ysgol am bythefnos.

MANCEINION. I Ymadawiad Newyddiadurwr. Alae Mr F. E. Hamer, yr hwn sydd ers amryw flynyddau wedi golygu cyhoeddiad Cym- reig y "Manchester Guardian," wedi y gadael y papur hwnnw, ac yn awr ar staff golvgyddol papur newydd gyhoeddir yn Llundain. Brodor o Sir Drefaldwyn yw Mr Hamer, ac yr oedd yn uohel ei barch ymysg Cymry y ddinas. I Cymanfa y Methodistiaid.-Diwedd yr wythnos cynhaliodd Methodistia id CaIfin- aidd Alanceinion a'r cylch evi cymanfa bregethu flynyddol. Nos Sadwrn. caed seiat undebol yng N ghapel Heywood Street, a'r Sul pregethwyd yn y pedwar capel gan y Parchn John Owen, M.A., Caernarfon J. H. Williams, Porthmadog; n. R. Hughes, B.A., Lerpwl; a Howel Harris Hughes, B.A., B.D., Lerpwl. Caed cyrddau da a gwledd o'r fath oreu. Canmlwyddiant.—Ddiwedd yr wvthnoe hon bwriada Wesleaid Hardinan Street, ddathlu canmlwyddiant yr achos. Decli- reuir nos Wenerz a disgwylir i bregethu y Parchn T. Hu^ies, Felinlieli, a Dr Hugh Jones, Bangor. Pregethwr Eangfrydig.—Ychydig amser yn ol gwasanaethai y Parch T. Charles Williams, Al.A. (M.C.), Porthacthwy, y Bedyddwyr Seisnig yn Stockport 'Road, a'r dydd dilynol pregethai yn yr Albert Hall (scfydliad Wesleaidd). Prynhawn heddyw (Mercher) efe fydd yn pregethu y bregeth flynyddol ynglyn a chwrdd Bwrdd Annibynnol Sir Gaerhirfryn. A phaham na bac mwy o hyn, yn He bod ysbryd sectyddol yn ysU pob yni crefyddol y genedl fel yn awr.

o — 0 'I YR AFR AUR, CAERNARFON. I YMWELWCH YR WYTHNOS HON A'R HEN FASNACHOY. DARPARIADAU EITHRIADOL, y rhai a brynant yn gynar gaiff y goreu o bob peth eleni, ni fu genym erioed fwy o STOCK o'r ansawdd oreu, am brisiau llawer is na phe y buasem yn eu prynu heddyw. Deuwch yr wythnos hon a sicrhewch y goreuon PIERCE AND WILLIAMS. o ——————— ——— ————— -0

MARW SYDYN FICER. Fore Sul, yn y Ficerdy, bu farw y Parch Thomas AY. Yanghan, Bhuddlan, Deon Gvvledig Llanelwy, yn 66 mlwydd oed. Bu'n ficer yn Bhuddlan am 33 mlynedd. ac yr oedd yn boblogaidd a mawr ei barch. Dydd Sadwrn, gwasanaethai yn angladd un o'r pltvyfolion, a gwahoddodd y rhai oedd yn bresennol i ddod i'r was- anaeth yn Eglwys Rhuddlan y Sul; ond brawychwyd y gynuleidfa pan hysbyswyd hwy ei fod wedi marw. Brodor o Dde Cymru ydoedd, ac ordeiniwyd ef yn y llwyddyn 1871.

SUDDO LLONGAU AMERICA. I Jf I Hysbvsir fod dwy o agerlongau yr America wedi eu suddo. ac un Nlvedi ei thorpedio lieb rybudd gan fadau isforol Germanaidd. Y r ngerlong dorpediwyd ydyw y "VigiL ancia," 4,115 o dunelli, adeiladwyd yn 1890, eiddo R. L. FaiTiham, Perth Am- broy, U.D.A. Y ddwy agerlong ara ll oeddynt y "City of Aleniphis." 5,252 o dunnelli, adeilad- wyd yn 1902, eiddo C"wmni Agerlongau yr Ocean, Savannah, n'r "Illinois." Y mae dwy agerlong o'r enw yma, un yn 5,225 o dunnelli, a'r Hall yn 2,427. Yr oedd y "City of Alemphis" yn rhwym o Gaerdydd i Efrog Newydd, a'r "Illinois" o Lundain i Port Arthur. Mae y capten a naw o griw y "City of Alemphis" ar goll. Glaniwyd 46 o'r dwy- law. Boddodd 15 a griw y "Vigilancia," yn cynnwys 7 o Americaniaid.

RWSIA. I Gorsedd Wag. I Ar hyn o bryd gorsedd wag sydd yn Rwsia. Ymddiswyddodd y Tsar, ond ni ym gym era ei frawd. Due Alichae, a llyw- yddiaeth v wlad ond trwy bleidlais y bobl. Gwnaeth T Ysgrifennydd Tramor new- ydd fynegiant- eu bod yn bwriadu cario ymlaen y rhyfel gvdag egni er nnvyn sicr- hau Ihvvddiant buddugoliaetluis. Dewiswyd y Due Nichoas yn brif gad. lywydd y fyddin. Alae v fyddin yn bleidwyr selog i'r IJywodraeth newydd. Sibrydir y bwriedir symud y cyn-Ymer- awdwr a'i wraig i Loegr. Yn ol y newyddion diweddaraf o Petro- grad, hysbysir fod y Cabinet newydd wedi ei osod ar waith. Mae y cynllun cyflenwad bwyd wedi ei roddi mewn trefn. Credir y gohinr etholiad cyffredinol hyd derfyn y rhyfel. Yn Nlhv'r Cvffredin', nos Lun, dywedodd Air Lloyd George fod y chwildroad wedi ei ddwyn o amgylch heb golli llawer o I wacd, a bod y Llywodraeth newydd yn derbyn cefnogaeth y wlad, y fyddin a'r llynges. Yr oedd y chwildroad yn fudd- ugoliaeth i'r egwyddorion dros y rhai yr aethom i ryfel. — »

Yn ateb i gals Cymdeithas yr Athraw- on yn Sir Gaernarfon am ystyriacth i'w cyflogau vnpvynob cynnydd costau byw, penderfvnodd Pwvllgor Addysg y Sir gv- meryd awgrymiad y pwyllgor fu'n ystyr- icd y mater, a rhoddi war bonus o 5p i rai a lOp i eraill. I

PWYLLGOR YSWIRIANT A'R BENTHYCIAD. Cydsynlwyd ym Alhwyllgor Yswiriant Sir Gaernarfon i roddi 190p oedd yng Nghronfa Dibenion Cyffredinol yn y Ben- thyciad Rhyfel. Dywedai y Clerc fod ganddynt 300p yn y gronfa.

"Balchter lair Oes" 1, Bessie Roberts, Penfforddelen; cyd. 2, Catherine Ann iiiiaiiis, Tyddyn Aieinser, a Katie Jones V\ ulianis, i yddyn Aiemser. Unawd, dan 10 oed, "Can y Dryw" 1, Diiys Arfon Jones; 2, Evy Jones, Gladstone Shop; 3, Joana Owens, Brynteg. Unawd, dan 15 oed, i enetliod: 1, Lizzie Al. Roberts, Mountain View; 2, Grace Jones, Lleiniau; 3, Annie Jones, Lleiniau. Inawd, dan 15 oed, i fechgyn: 1, John Jones, Rathbone Terrace; 2, David Hughes, Bro Daw el. Canu penillion: 1, John B. Wil- liams, Penybryn; 2, David Hughes, Bro Dawel. Deuawd, "Yr Eurbinc" 1, Grace Jones ac Annie Jones, Lleiniau; 2, 1 Sallie Jones, Grugan Terrace, a Katie Jones, Tyddyn Me inser; a Nellie Roberts, I Penfforddelen, a Gwen Williams, Taly- llyn, cydradd. Unrhyw unawd, dan 21 oed: Maggie Powell, Carmel, "Y Milwr Clwyfedig." Arholiadau ysgrifenedig. dan 12 oed: 1, Maggie Owens, Gosen Terrace; 2, Maggie M. Roberts, Pen- fforddelen 3, Grace Jones, Lleiniau; 4, Joana Owens, Brynteg; cyd. 5, John G. Jones. Grianfa, a Sallie Morris, Cae Cregin. Eto, dan'14 oed: 1, John W. Jones, Rathbone Terrace; 2, Annie J,;i-,es, Lleiniau; 3, Nellie Boberts, Pen- fforddelen 4, Hannah Morris, Cae Cregin 5, Gayney Morris, eto. Arhol- ind llafaredig—Dosbarth 1.: 1. Lena Tho- mas, Hafod. Dosbarth J! cyd. 1. Thomas Hughe?, Bro Dawel, a Griffith G. Roberts, Dyffryn Terrace; 2, John H. Jones, Penybryn, a Robert M. Jones. Minffordd; 3, Mair Olwen Jones. Dos- bartit III.: cyd. 1, Mary Williams, Liver- pool Shop, a Robert R. Kvans, Dyffryn Terrace; 2, Nellie Williams, Bryn Hyf- ryd; cyd. 3, Dilys Arfon Jones, Mary Morris, Cae Cregin, ac Idris Roberts, Penfforddelen. Dosbarth IV. 1, Evan Winter Jones, Gladstone Shop; 2, Owen Wyn Hughes, Bro Dawel. Traethawd, dan 18 oed': cyd. 1, Idwal Owens, Bryn- teg, a May Williams, Lhs Gwynedd. Eto, dan 21 oed: G. O. V. Jones, Hhan- dir. Photo frame: Un ddaeth i law teilwng o'r wobr, Robert Alun Jones, (  Isallt. Testun y Goron, "Can i'r Mil- wr," buddugol, Master John Llywelyn Evans, Ty Capel Ranioth. Parti, "Fy Nghartref Draw": Mi s Williams. Bryn I Ellen. Cor plant: Mrs Arfon Jones. Beirniaid: Mr John Jones Owens, Mr I Richard Price; Parch Caleb Williams, B.A., Bwlan Parch \Y. G. Hughes, Carmel. Offeryn, Mr J. W. Roberts, Tvddvn Paffjyd.