Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
PWY A'M HARWAIN ?
PWY A'M HARWAIN ? (Gan J. T. W., Pistyll.) Creadur yw dyn sydd yn ymdaith trwy fya dieithr iawn Dyry bob cam i dy- wyllwch. Nis gall ddweyd pa both a ddigwydd funud ymlaen Haw. Ac yn wir nis gall sylweddoli and i raddau prin iawn y peth sydd yn digwydd ar y pryd. Mwy eto, nis gall amgyffred ychwaith y digwyddiadau y daeth tnvyddynt yn ei orffennol. Gan hynny, nid diogel iawn iddo ymresymu ei ddyfodol oddiwrth yr hyn a ddigwyddodd yn ei orffennol bob amser, gan nad yw ddigon clir ei olygon i weled i mewn i ac i esbonio iddo ei hun holl natur unrhyw ddigwyddiad aiff tros ei ben. 0 ganlvniad di i; gall fod \n ddiogel iawn y gwel yn deg y cyffelyb- rw-dd cydrliwhg y naill ddigwyddiad a'r Hall., Ond er pob ansicrwydd, a thywyll- wch, dian mai y ffordd ddiogelaf i fynd, a'r goleu cliriaf a feddwn ar ein llwybr yw yr hyn a geir trwy ffrwyth eyhvadaeth fanwl ar ddigwyddiadau ein presennol, a'u dal mewn cyferbyniad i'r rhai cyff- elyb a welwyd yn ein gorffennol. A chyn belled ag y gallwn ganfod, nid yw ond mynychiant o'r un peth yn dcilliaw yn ganlyniad yr un cyffelyb amgylchiad- au, hyd eithaf ein gwi-bodaetli-gillii,n ddod i'r casgiad mai dyma y rheol. W cdi y delom i'r casgliad mwyajf tebvg mae'n bosibl, yn y diwedd, y teimlir yr ansic- rwydd mwyaf sigledig, c-anvs os hyn neu arall yw y Rhfcol denwn i gofio am yr "eithriad," a'r "posibl," a'r "fe allai," a'r "os," ac adgofir ni trwy hyn mai ym myd Hap a Damwain y trigwn. A'n cri yn fynych, fynych, yw "Oh na wyddwn," a "taswn i'n gwybod, &e. Y mae rhai dynion doeth mae'n wir. Ond nid yw y doethaf o ddynion, ond baban o'i gyferbynu a'r hyn a ellir wybod am y byd y mae yn byw ynddo. Prin agor ei lygaid wna y doethaf. Fel nad oes ganddo ddim Ho i ymffrostio dim, er ei holl ddoethineb, nid oes ond gradd faoh iawn rhyngddo n'r dwfun dwl; ond y mae eitliafion axifeidt-ol rhyngddo a'r Oil Ddoeth. Gan hynny, pryfyn. abwyd- yn, llwchyn yw y doethawr mwyaf hedd- yw o'i gyferbynu a'r byd inawr y mae efe yn un o "fan hveh ei gloriannau." Ond gwelwch gymaint siwr a wneir, ac mor anfeidrol fawr y ceisir gwneud pob step eydd yngrisiau graddu cymdeithas! Dear me, gweler anfeidroldeb difesur eyd- lhwng y gwerinwr deallus a dorra gerig ar ymyl y ffordd a'r glaslanc sydd wedi ennill ei B A. yn Rhydychen! Ond gwarohod pawb pan gaffo y bachgenyn dipyn yohwaneg o lythrennau wrth gyn-/ ffon ei farcutan. Mor ebrwydd yr esgyn I yn y byd! Aiff ar siiff uwchaf yr "ucli- ddynion" ar edyn y gwyn t. A thyma oruchelion anuirnadwy--a darn o anfeir- roldeb yw y step sy l-hwng dyn o Addysg a'r gweithiwr deallus. ag y mae ei holl ddiwyRiant yn ffrwyth gylwadaeth trosto ei hun! Mynvdd dysg sy fynydd cribog fel mynydd Basan. A mawr yw ym- dreoh trigolion breintiedig yr ucheldir hwn i gadw y weVin yn fyw iawn i'r syniad o Uwchafiaeth y Dyn Dlysgedig. I Ei uchafiaeth fel bod dynol ymhob ystyr. Gwneir ymgais i bori addoJi y dyn dvsg- edig, a thalu gwarogaeth dra ciiraidd iddo. I Fel o'r diwedd gwneir Addysg yn allwedd -ac unig allwedd, i fwngloddiau aur eaf- Jeoedd y byd. Ac hyd yma, rhoddir pris uohel iawn am yr addysg sydd yn darpar dyn at alwedigaethau bredntiedig bywyd cymdeithas, megis athrawcm, twrneiod, pregethwyr, meddygon, Ac. Nid am fod en haddysg yn golygu dim diwylliant uwch mewn gwirionedd nag a olyga. dwyn bachgen i fyny yn saer cywrain; ond dysgir ni i gredu fod y fath gyfriniaeth yn y celfau ciybwylledig fel y mae yn rhaid taIu uehel, uchel bris am eu moddu A hynny, mewn gwirionedd, am yr unig reswm y rhydd v crpHtau hyn, o'u hys- tyried vngolru drudaniaeth eu haddysg, gyfle i'r fcawl » all eu prynu i waedu gwerin yn dal am wasanaeth y crefftwvr. Pi-yd nad edrychir o gnbl ar y crefftwr a dreulia gymaint o amser digyflog i ddysgu egwy ddorion ei waith, ac nid ystyrir hwnnw yn ddim ond llaw o bridd ac esgyrn! Fel y crybwyllwyd, aigraffu ar werin mai addysg fel ei gweithir gan hoceriaid safleoedd sydd yn selio tynged dyn yn y byd parthed moddion cynhaliaeth a safle, Synem ni ddim na bydd addysg yn y dy- fodol agos yn cymeryd lie y Boced yn bro- sennol. Fel y gwyddia Poced sydd y Factor Penaf Heddyw I mewn penderfynu teilyngdod personol I dynion. Ond addysg fydd y swmbwl ar f fyr yn awr. Ond diau ni bydd hynii-r ychwnith ond cyfi-wng i lanw y pocedau yn gyflymach, Poced a Chiasm yw elfennau pareluisnrydcl heddyw; ond addypg a phocod ddaw cyn hir. Ond i ni ddychwel at ein testun, Pwy a'n hafwain? Gwneir pob ymgais i wnwd yv arvreiawrv yn wyr dysg. Yna dYEgeidiaeth fydd yn arwain-Duw a chalon fach, fach; ac nid gorlawn o gar- iad bid siwr, eto goleu a clilir—y peth tebycaf o bob peth i dwnia. Tielnu.s iawn, fel byddinoedd byddinog. Dyma fydd adlodd y rhyfel y iiiae yn ddiameu. Gallwn ofyn i'r werin a fydd hi yn fodd- lon ar yr Ellmyneddd-dod hwn ? Gwnawn stwr fawr i ladd Prwsianyddiaeth. Ond hwyliwn ati i bob ymdrech i adgenhedlu yr hyn a fagodd y Prws; neu o'r hyn lleiaf yr hyn a bar gryfder asgwrn ei gef n. Yn awi- y eivestiwn yvv- Pa Fodd i Ladd y Prws I a magu ) r hyn sydd wedi hudo y genedl alluog hon i gors anobaith P Nid yw addysg yn ddiau yn geadwtid heddwch y byd Yn wir, y mae yn datblygu yn llofruddios o'rEllmynig! Gan hynny nis gall fod yn arweinydd i heddwch. Ond pwy a'n harwnin? Y mae yn rhaid i ni Wi-th arweinydd. Fel y crybwyllwyd, y mae dieithrwch ein byd yn gyfryw nas gvryr neb y ffordd yr el. Kr, fe allai, fod dweyd hyn yn 8arha,d ar lawer a ys- tyrir heddyw yn arweinwyr diogel. Ond gellir profi yn ddiymwad oddiwrtli y gorff- ennol nad oes un dyn byw yn abl i gerdded yr anialwc h hwn heb gamgymer- yd y naill ffordd am y Hall, a. chael achos i ymboeni wedyn. A thyna y paham y mae yn rhaid wrth arweinydd. A thuag at fod yn arweinydd y mae yn rhaid bod yn gynefin a'r holl drofeydd. Cyn gellir bod felly, rhaid bod wedi eu teithio o'r blaen, neu fod mewn safle ddigon goruchel i weled y cyfan oil ar unwaith Yn awr. pa ddyn byw ar wyneb da-ear a geir y gellir dwevd am dano ei fod y naill na'r Ilall ? Ni cheir un, ac ni chaed un. Eto y mae arweiniad wedi ei gael, a hynny trwy ddyn Arweiniad i bersonau un- igol \C i genhedloedd ia gwlodydd yn ogystal. A hwnnw yn arweinydd an- ffaeledig. Nid oedd yn ddearol, nao yn gynyreli doethineb ddynoj. Ond yn dod trwy ymweithiad Ysbryd Duw Holhvyb- odol yn ysbryd dyn ei blentyn. Cpij- llu o engreifftian. Jusepli, Daniel, Jere- miah, &c, Gelwid lmy oil yn broffwydi -eviiiivrcli Datguddiad o'r ewyllys a'l gAvelediad DwyfoJ oedd doethineb y gwyr hyn oil. Prawf hanes fodolaeth y cyf- ryw wyr, a phrawi hefyd yn ogystal wir- edd eu holl ragfynegiadau. A pha ryfedd, :an nad oeddynt ond eyfryngau i Ysbryd Duw siarad i'r Gwyr oeddynt oil a'u "hewyllys vng nghyfraith yr Arglwydd, ac yn myfyrio yn ei gyf- mitli ef ddydd a iios." Yn y dyddiau rhyfedd hyn ai oni ellir meddwl y gall eto fod yr un Duw yn abl i anva in ? Diau y gellir bod yn hollol hyderus yn hyn Yr hyn sydd ansicr yw a oes ganddo neb ar y ddaear ac "Ysbryd y Duwiau sanc-taidd ynddo"? Yr ydys yn ymwrando yn ddyial iawn, ac ni cheir na Itais na neb yn ateb pan y gofynwn "Pwy a'n Harwain. Y mae vn wir fod Yr Eglwys yn Dybiedig Breswylfa yr I Ysbryd. Ond tro funud i wrando pa beth a ddywed hi. Gwrando, darllen, hola Beth a gei di? Fawr well ateb na hyu "Boed pawb yn sicr yn ei feddwl ei hun!" Fel rheol. y mae yn dra phleidiol i'r hyn sydd ar gerdded yn enw "Dyngaredd, Rhyddid, a Gwladgaredd." Ac y mae yn rhoi ei holl I' hyder ar a'i chefnogaeth i wyr na pharch- ant ddim o ddelfrydau yr Eglwys fel y cyfryw; gwyr y gellir eu galw yn "A glwyddi y cenhedloedd a dra-arglwydd- j i )?thant." Wei, os fel hynny y mae, y mae iachawdwriaeth y byd wedi ei gau allan, I eanys trwy yr Eglwys, a thrwyddi hi yn 6: unig y mae Duw yn golygu ei achub. Os nad yw hon yn barod i gario Ei waith yn ol Ei gvnllun grasol Ef ymlaen y mae ar ffordd Duw i achub y byd. Naill ai y mac am adael y byd i'w ddamnio ei hun, neu rhaid iddo yw "ychwydu" yr Eglwys "allan o'i enau," Nid ydys yn. ameu nad oes milocdd o saint heddyw; ond y mae yr hyn a elwir yn Ejriwys yn en cas- hau a oh as cyllawn Beth a dda. o hyn? Rhaid, riiae li ofnns, iddynt droi i ogofau y creigiau am nodded, ac fe allai I pan ddyry yr Eglw'8 a'r byd cyfunol cu ¡ dwylaw ar y sa.int.-a gwneit- evn liir-v datguddir eto i'r byd gadernid y "Deyrn- as nad yw o'r byd hwn," Gan hynny, saint gwasgnrog, byddweh barod i'r ddrycin, a'cli cenadwri yn frwd a diam- wys yn dystiolaeth i'r byd, ac yn gon- demniad ar y l.aodiceaid a'cli goifgdd heddyw i gadw yn eich cuddianau. Daw Ysbryd Duw etc trwoch i greu o'r new- ydd. Hyd hynny gweddiweh ar ran y rhai a groeshoeliant Arglwydd y Gogoniant, ———— ————
£60,000 I'R PABYDDION. I
£60,000 I'R PABYDDION. I Ewyllys Milwr. Gadawodd Cyrnol Llewelyn Blake, Kil- 1 cogan, Werddon, y swm o 61,502p yn ei ewyllys. Rhoddodd yr oil u'i eiddn at wasanaeth yr Eglwys Babyddol. Mae y rhsin holaethaf o'r eiddo wedi ei roddi i sefvdliadau i'r amcan o barat-oi cenhadon Pabyddol i'r mae^ydd tramor, I
IY SUBMARINES.
I Y SUBMARINES. I ARAITH SYR EDWARD CARSON. Yn Nhy'i (yfi'redin nos Fercher. Gwnaeth Syr Edward Carson, Prif Ar- glwydd y Morlys, ddatganiad pwysig ynglyn a'r submarines. Dywedodd na ellid o bosibl ddarganfod ddull cyfrin, ond yr oedd yn hyderus fod y mesurau a gymerwvd yn sicr o leihau y perygl yn raddol. Ti-efnwyd a dra n arbennig i ym- wneud a'r submarines yn y Morlys, ac yr oeddynt yn derbyn cymorth gan Ar- | glwvdd lisher a Bwrdd y Dyfeisiadau. Yn ystod y ddau fis diweddaf arfogw-yd nifer fawr o longau marsiandiol. Coll- wyd 134 o longau o bob cenedl yn y deunaw diwrnod cyntaf o fis Chwefror, ac yn ystod yr un cyfnod cyrhacddodd 6,076 o longau i'n porthladdoedd, a gadawodd 5,873. Bwrtedir yn y dyfodol gylioedtli, yn ychwanegol at y Hongau Piydeinig suddir, y cvfanrif o'r llongau o bob conedl a gyrhaeddant ac a hwyliant. Hefyd cyhoeddir rhif y llongau Prydeinig yr ymosodwyd arnynt ac a hvyddasant i ddiano. Gyda golwg ar gyhoeddi nifer y submarines Geimanaidd Nid wyf am ochel y cwestiwn pa beth sydd yn di- gwydd. Dywedir wrthym ein bod yn cy- hoeddi nifer y llongau suddwyd, ond ni ddywedir yr un gair am y golled i'r sub- marines. Addefaf fod yna rym yn yr Vniresymiad. ond dymiiTiat adgofio y Ty fod yna ochi arall i'r cwestiwn. Yn y lie cyntaf. nid oes gennyf amheuaeth nid yw y gelyn yn hoffi ein distawrwydd. Cychwyna submarine allan ar ei hym- gyrch lofruddiog, a gwyr y gelyn nad yw yn dychwelyd gartref. Mac hyn yn ddirgelwoh. Ni ellir dweyd pa un a goll- wyd y llestr oherwydd diffyg yn y eyll- llun ai viite trwy foddion o ddvfeisiad y Morlys Prydeinig Yr ail bwynt ydyw, os bydd i ni nodi ar unwaith ddinistriad y submarine, bydd i'r gelyn anfon un arall i lanw y Indch, os gellir. Gwell gennyf adael iddynt ddvehmygu eu bod ar gael. O dan yr amgylchiadau nid yw y gelyn yn gwybod pa niter sydd yn gweithredu ar adegau arbennig Ond y ddadl gryf ydyw hon Nid yw y Morlys yn hollol sicr a ddinistriwyd ai peidio submarines. Y cyfan a wyddom yw ein bod yn derbyn adroddiadau yn adrodd am ymladdfeydd gycla, submarines. Yr adeg ag y mae siciwydd ydyw pan y cymerir carcharorion Er deuhreu Chwefror yr ydym wedi bod mewn 40 o ysgarmesoedd. Mae y ffaith i ni ddod i'r afael a hwy 40 gwaith mewn 18 diwrnod yn orchestwaith fawr. Eghiraf y cynllun trwy ddifynu rhai o'r adroddiadau. Ychydig ddydd- iau yn ol vmosododd un o'n distrywyddion ar submarine. Tarawyd y submarine a lladdwyd y capten. Aeth y Hong i lawr. Pe wedi aros i lawr fe fuasai yn ach os amheus. Ond fe ddaeth i'r wyneb. a I daliwyd hi a chymerwyd y dwylo yn gar- charorion. Dvna i chwi achos pendant; Olid mor wahanol y gallasai fod pe wedi aros i lawr oherwydd ei niweidiau Dyma itil arall: Derbvniwyd adroddiad oddiwrth un o'n llongau trosgludol ei bod wedi taro submarine a'i bod hi ei hun wedi ei ni- Weidio, end yr oedd yn berffaith sicr fod y submarine wedi ei suddo. Derbvniwyd hybyrwydd yn ddiweddaracli fod yna nfalfa wpdi ei leoli, yr hwn a dybid oedd yu submarine suddedig. Wele esiampl araIl: Ymosododd ùwy o'n llongau cylch- wyliol ar ddwy submarine. Suddwyd un, ond ceir gradd o ansicrwydd gyda golwg ar y Hall. Y pedwerydd achus: Adiodda un o'r distrywyddion iddi daro I submarine gydag ogni. Nid oes amheu- aeth na tharawyd y submarine gan y distrywydd, ond nid yw yn bosibl cad- arnhau suddiad y submarine. Y mae hwn yn achos o debygrvvydd cryf Pum- ed adroddiad K-hoddir hanes am ymosod- inel gan ddau gweh cylc-hwyliol yn cael eu cynorthwyo gan ddistrywyddion. Mae v canlyniad yn amlictis, ond fe niweidiwvd un o'r distrywyddion wrth fyned dros ran neillduol c'i submarine. Mae yna a in ryw o ae'iosion cyffelyb. Ni ellir bod yn hollol sicr yn eu cylch, ond y mae lie ci-yf dros gredu eu bod wedi suddo. Diolehodd Mr Winston Churchill i Syr Edward Carson am y dull agored ag yr oedd wedi amlygu ein hanawsterau a'n poryglon. Nid oedd gennym berygl mwy nu'r submarines. Ond yr oeddynt yn gallu edri-eli yn ol ar yr oil o'r peryglon. gan gvedu y byddwn u sicr o orchfygu hwn fel ag y gwnaed gyda'r lleillt Yr oedd yn gredwr cryf mewn arfogi y llong- au marsiandiol.
Advertising
J. ELIAS AND SONS. HAIRDRESSERS, HAVANA HOUSE. PWLLHELI, Has the Largest and Best Selection of Ladies' Heal Hair Tails in Stock. Inspection Invited. Also Agents for Metropol Razors.
SENEDD Y1 PENTREF.
SENEDD Y PENTREF. NEU, GWEITHDY WMFFRA TOMOS, Y CRYDD. I MYLTIPLEIO SWYDDI. Sian ifans: Wst ti be Mari, ma'r hogan aew yn deud rhiw betha digri. Mae hi a'i thrwun yn y papur bob nuinud, ac yn darllan rhiw betha rhvfedda wclis di di rioed. Mari: Mae hi'n ddigon gwirion i neud beth fyno hi Rown i'n deud wrtha ti o'r dechra y basan well i ti fod wedi ei dysgu hi sut i wen a thrwsio sana, a golclii dillad a'u smwddio. a phobi a llnau'r ty. yn He i moudro hi licfo tipin o addusg a gneud atlirawas o lioni. Chi so wedi sbwulio yr enath weldi. Sian !fans: Falla wir, Mari. Ond waeth i ti prun y map i phres hi yn dwad i niewn yn reit handi pan bydd Edward isio talu rhent. Welis di rioed mor dda fydd wrthi hi pan y bydd yn landio igian eofran i'w thad i dahi rhent. Wmffra: Rsamws anwul, Sian, fydd hi yn gneud peth fellu ? S:an Ifans: Bydd debig iawn Wmffra: Sawl gwaith yn y ilwyddyn, Sian? Sian Ifans: Mi cawn nhw bob chwartar ganddi. wddi, Mari: Diar mi. mae hi'n go lew. yn tydi, Wmffra: Faswn i'n meddwl i bod hi'n I dda iawn, Mac o'n fwv na nilla i yn y fan yma, er chwusu o fora gwyn tan y nos. Piti na fasa ni wedi rhoi Lowri yn yr un job Mari Sian !fans: Dyna rw i yn ddeud o hyd wrth Mari. Fasa ni ddim yn medru byw oni bai am yr hogan acw. Mari: Na feindia, mac Lowri vn well allan yn y diwadd. Mae ganddi hi gartra cysurus, a gwr ffeind; ond toes gan hogan Sian ddim siawns am wr eto. A be fydd hi'n da fel gwraig i neb ? Sian Ifans: Toes dim isio iddi briodi, ac os ydi hi'n gall neith hi ddim Pe tawn i'n cael i chance hi, mi watsiwn i be i neud. ngenath i. Wmffra: Paid a moudro, Sian. Fasa J ti ddim yn cymrud y byd a byw heb Edward. Sian !fans: Twn i ddim wir, Wmffra. Wit Ffowc: Mi wn i ynta Sian. Chym- l'a, ti mor byd a bod liebddo, dyna i ti Ond mi rydw i yn sy-nu ata ti yn treio sugno cysur i dy fywyd drwy roi dv ferch mewn cadwyna. Fedra ti ddim meddwl am fod yn hen ferch dy hunan, a dyma ti yn disgwyl i dy hogan di fod yn hen ferch er mwyn cael i phres hi at dalu rhent, Tydi o'n rhyfadd yn y byd gen i fod cy- maint o ferch aid yn mynd ar goll pan y mat1 mamau a thadau yn eu gwerthu fel hyn Sian Ifans: Tydw i ddim yn i gwerthu Wil Ffowc. Deud fy mhrofiad ydw i. achos mi fasan gan mil gwell i mi heiddiw baswn i'n honag sengal, yn He gorfod ti eio by.stachu i gadw teulu ar ddim ond rliyw bunt yn yr wsnos. Mi gawn i fwy c arian o lawrar wrth y twb golchi neu mewn gwaitli mwnisions. Be ydi punt rwan. cliei di ddim gwerth chweigian am dani hi, a sut medii di gael bwyd a dillad heb son am dalu rhent a phetha erill. Wil Ffowc: Mi rydw i yn tewi pan yn rl;y,¡d i'r fan yna. ydw wir. Tydi punt I ddim yn ddigon ond sut y mae Edward yn disgwul i mi neud ar ddeuddeg a chwech a'm bwyd? Fedra i ddim cadw 1 gwraig a phump o blant ar hynv Y Sgwl: Dyna'r drwg, Wil Ffowc. J eyatem yn rotten. Y ffermwyr a'r chwarelwvr gy'n byw wiriona o'r holl weithwyr. Yr oedd Sian yn teimlo'r pinch pan yn gorfod byw ar bunt ei hunan ond yn dawel, er yn gweled Wil Ffowc y gwas yn gorfod gwneud ar lai. Mi fedai- y ffarmwis cni-yilo am byth, a'r gweision ddioddef am byth; ac y mae'r chwarelwyr yn gallu cwyno a dioddef 'run pryd. Fyna nhw mo'i gwared, a chaiff y bobl sy'n ceisio eu gwaredu mo'r parch a ddy lent ganddynt Dafydd: Cweit reit. rwan. Mi wn i am danynt yn iawn. toes yna ddim sens mewn trio eu gwella. Gadal llonudd i'w canwylla losgi i'r Bocet ydi'r gora Y Sgw!: Fe adawn y peth yn y fan yna. Da fydd. Hwy'n gweld ein bod oddiar y Ilwybr o'r dechreu. Onid rhywbath ynglyn a merch Sian Ifans oedd gennym heno? Mari: la sivr. Hi ddeudodd fod i merch hi yn g^ elad rhyw betha digri yn y pura. Y Sgwl: Betli mae hi yn ei weled. Sian ? Sian Ifans: Twn i ar y ddeuar fawr yma be mae hi yn ei welad. Mi roedd hi'n llichio'r papur ar draws y bwrdd neithiwr, ac yn deud: "Dyna fo'r Bychan eto yn codi rhiw swyddi. Mae e'l' cael crop o swyddi fel mushrooms, Un o'r petlia gora fed a K o neud ydi myltipleio swyddi." Hown i'n medru ei dcaJl nes daeth hi at y gair myltipleio, ond bu liwnw yn ormod o lwmp i mi. Be ydi 0, (leiidin-cli ? Wil Ffowc: Twice one are two ac yn y blaen. Sian bach. Sian Ifans: Ond be ydi hyny eto? Wil Ffcwc: Wei dwad dy fod di- isio gneud rliyw job ar y ffarm dyma ti yn rhoi gwas i neud y job, ac yn rhoi un neu ddau at hwnw wedyn. Yna rwyt ti yn rhoi un i edrach ar ol rheini, ac yn cael un arall i edrach ar ol lrwnw, a rhoi ryw enwa ar bob adran or gwaith, a fforman ar bob adran, a manager ar y cwbwl, a thi dy hunan yn siwj>erintendio dros yr oil. Dyna ydi myltipleio, yn te SgwI? Y Sgwl: Ie siwr, dyna ydyw mewn ym- arferiad Ond rliaid i chwi gofio mai dyna'r ffordd i weithio yn systematical. Mae eisiau trefn gvda phopctii neu fydd yna ddim graen ar y gwaitli Sian Ifans: O. ai en wir, ai dyna. be ydi o! Doedd ryfadd i'r hogan acw ddeud "Systam be hanged." Roedd hi'n deud wi th Edward iV>d y wind yma'n talu gormod am system, ac fod swyddi yn llyncu yr arian a'r mel i gid. Dyna oedd i barn hi. twn i ddim byd am beth fellu. Wil Ffowc: Roedd hi'n siarad c-alon y gwir Sian. Mae gen ti hogan a rhyw- bath yn i plien hi blaw gwunt. 11 Bychan vn enwog am greu Ew-ddi ers pan mae o yn y Cabinet. Meddylia am y Land Faliwesion. er engraifft, ioedd gan- ddo fo fataliwn o swuddogion yn hwnw yn sathru bodia- eu gilidd am y gora neud lleia medra nhw ac mi gostiodd yn ddrud i'r wlad. Y Sgwl: Idea grand oedd y Land Valu- ation. Wil Ffowc. a dylem fod yn falch o'r syniad, Wil Ffcwc: Mi rydw i o'r un farn a chi yn union; ond Yj: oedd y systam yn rong, gai mai swuddogion oedd y cwbwl o'r bron, ac nid Land Faliwesion. Y Sgwl: Tawn i ddim i ddadleu ar hwnyna. Wil Ftowc. Sian Ifans; Mae Wil Ftowe o r un lain a'r hogan acw yn union. Wmffra: Mi rydw i wedi clwad llawar yn deud yr un peth o dro i dro. Ond tydw i ddim yn leicio i clwad nhw yn deud mai y Bychan sy'n crew y swyddj yma chwaith, nng ydw wir. Will Ffowc: We' y fo ydi'r champion wedi'r cwbw], fedrwch chi ddim gwadu hyny. Ac y mae y swyddi yma yn costio'n drybeilig i'r wlad. Wmffra: Siwr iawn, costio'n ddrud y mae. nhw. Dyna ydi hanas y seguur swydda yma bob arnsar, Mi geith swyddog gyflog da a, chodiad pan leicith o, pan nad yw gweithiwr caled, neu yr ath raw llafurus yn cael sylw o fath vn v byd. Y Sgwl: Mae llawer o wir yn hynyna; ond wedi'r twbl rhaid cael system, a chyda- system rhaid wrth swyddau. ac y mae swyddau bob amser yn golygu cyf- rifoldeb a safle. Wei, gyda' r oil rhaid cael graddfa mewn cyflogau, neu ni cheir y gwaith dyladwy gan y swyddogion. Wil Ffcwe: Ma«'eh logic yn edrach yn dda. ond -sugar coated pill., ydu nhw yn siwr i chi. Yr ydym yn dweud fod isio sustam, swudda, a chytloga; ond i be andros mae isio i myltipleio nhw." Yn y fan yna mae'r drwg i gyd. Y Sgwl: Hwyrach fod yn rhaid eu cael i weithio'n weH. Dyna paham yr eang- wyd y W einyddiaeth bresennol, onidc? Wil Ffowc: Bvna be su'n od. Y mae'r W einyddiaeth wedi ei lieangu er mwyn gweithio yn well, a'r Cabinet Rhyfel wedi ei wneud yn llai er mwyn gweithio yn well. Ocs yna sense yn hynyna? Be ydi'r gwahaniaeth ymholisi y ddwy W einyddiaeth ? Toes yna ddim yn siwr. Yn yr hen yr oedd 23 o aeloda, ac yn y ncwydd dyma 79 Ac y mae Prif Weini- dog y ddwy \Yeinyddiaeth wedi siarad drostynl am eu polisi, a toes yna ddim gwahaniaeth ond y geiria, achos yr un ydi ystur y ddau. Fel hyn mae un bardd wedi ei roi o i lawi- "Wait and lice;" Meddai twenty-three! "Gi.e us time." Meddai seventy-nine! Be su yna ond yr un peth yn "Wait and see Asquitli. a "Give us time" Lloyd George? A mwy na hynyna, mi allai y 23 neud yn iawn, cystal a'r 79, a chida Jlai o gostia o beth wmbrath. Y Sgwl: Nid wyf o'r un farn a chwi, Wil Ffowc, tae bwys am hynny. Wmffra: Mae Wil yn iawn Dw i o'r un farn ag o. Mae yna ormod o swyddi yn y wlad o la war, a'r rues yn cael eu gwario ar swyddi yn lie ar waith. Tydi pob systam fel y Foibl Gymdeithas a'r arian yn cael eu llyncu mewn cadw swyddi yn lie mynd ai, ranu Beibla. Fel yna dw i yn i gweld hi. a tydw i ddim yn credu mcwn myltipleio swyddi. Dyna bt-n ami am how, ac y .iiac-"Ti hen bryd dechra substractio. Nog Dawch.