Y Dinesydd Cymreig

Y MYFYRWYR. Derbvniwyd cenadwri o Gyi'arfad Misol Conwy yn galw sylw ai v gwahaa- laeth atg;is vneid o dan y Ddeddf (!wn.s- anaeth Filwrol rhwng ein myfyrwyr ni a inyfyrwyr cyfundebau Cymreig eraill. Eglurodd y Llywydd fed y genadwri wedi cael sylw ga-ii Bwyllgor Ccnhadaeth y Mihvyr a Phwyllgor Coleg y Bala. Go- hebwyd a Mr Herbert Lewis, A.S., yr hwn a ddeallodd nad oedd yr un myfyriwr o unrhyw gyfundeb i'w ryddhau, ond y rhai oeddynt ar eu blwyddyn olaf. Yn rhaj o'r cyfundebau gallai y flwyddyu gyntaf ncu yr ail fod yn flwyddyn olaf, ond gwyddai pawb nad dyna y rheol yn ein cyfundeb ni. Dywedodd y Parch I). Davies, Comvy, fod yna reol ddiweddarach, yn yr hon y gwneid gwahaniaeth pendant rhwng ein myfyrwyr a myfyrwyr cyfundebau Cym- reig eraill. Pwyntiodd y Parch E. O. Davies, IJaIl- dudno, allan nad oedd gair o son am y Methodistiaid Calfmuidd yn y cvfarwydd- iadau diweudaraf, tra yr enwid y cyfun- debau eraiii. Cododd y cwestiwn gyntaf ynglyn a myfyriwr oedd yn wrthwynebwr cydwvbodol, yr hwn a ddedfrydwyd i ddwy flynedd o garchariad, ond y mae yn awr mewn gwersvll Milwrol. Credai y dylid anfon at yr awdurdodau priodol ev cael cydraddoldeb ymysg y gwahanol gyf- -ivs?g y givi l iao l gyf. undebau. Ar ol i'r cynnygiad gael ei eilio, sylwodd y Parch John Williams, Brynsieneyn, fod yr anhawsder wedi codi oherwydd rheolau y cyfundeb. Gyda'r Annibynwyr x'i Bedyddwyr gallai myfyriwr gymeryd gofal eglwysig hob fyned trwy gwrs colegawl, ond ni ellid gwneud hynny gyda ni. Nid oedd gan y Swyddfa Ryfel unrhyw fwriad i wneud cam a'r Methodistiaid Calfinaidd, ac nid oedd ganddvnt ddim i'w enniil trwy hynny. Yscyriai y Parch H. F> Lewis, Llan- dudno. fynegiad y Llywydd a'r Parch John "Williams yn anfoddhaol. Yr oedd gandclo Iythyr oddwirth Syr Herbert Ro. bets. A.S., yn dweyd fod y cyfarwyddiad- au diweddaraf o eiddo Cyngor y Fyddin yn awgryniu fod triniaeth wahanol yn cael ei wneud i'r Presbyteiaid a'r cyfundebau eraill. Ar awgrymiad y Parch John Williams, penderfynwyd gwneud cais at y Swyddfa Ryfel ar iddynt osod y Methodistiaid Calfinaidd ar yr un tir a'r enwadau eraill. Cynnygiwvd gan y Parch E. O. Davids, Llandudno, fod y Prif Athro Prys yn j rhoddi tystysgrif i'r myiyriwr uchod. or mwyu ceisio dylanwadti ar y Swyddfa j Ryfel i'w rwyddhau o'r gwersvll llafurol mae wedi ei drosglwvddo iddo o clan ddar- pariadau y Ddeddf Gwasanaeth Filwrol. Dywedodd y Parch John Williams, Brynsieneyn, fod yna fw." o'r tu ol li'r nelios nag a ddywedwyd wi th y Gymdeith- asfa Cynnygiodd welliant i benodi pwyJIgor i pdrych i mewn i'r achos. Der. byniwyd livii gan Mr Davies, a phasiwyd yn unfrydol. Hefyd cytunwyd fod i bob achos o'r natur yma gael ei dros- ghvyddo i'r pwyllgor crybwyllediiz.

CRONFA HEN WEINIDOGION. Hysbyswyd gan Mr John Owen, Caer, a Mr James Venmore, Lerpwl, fod y gronfa hon yn ennill tir. Derbvniwyd rhodd ddi-enw o C.OUOp, ar yr amod fod ewm tebyg yn cael ei gasglu. Adrodd- wyd fod 3.3Sop wedi en dtMb\n. Y prif gyfranwyr oeddvnt: Parch AV. S. Jones. Amwythig, l,000p; Mr Edward Jones, Maesinawr, oQOp; Mrs John Owen, Caer, 500p

ETHOL SWYDDOGION. Am y Iywyddiaeth enwyd y Parchn W. Williams, Talysarn; '1'. Gwvnedd Ro- berts, Caeathraw; John Owen, MA.. Caernarfon; a Mr John Owen, Caer. Gwrthododd y Parch W. Williams a Mr John Owen i'w henwau fyned i bleidlais. Dewiswyd y Parch T. Gwvnedd Roberta ? trw' bipidiais derfynol y Llywydd, oherol wydd mai efe oedd yr hynaf. Ail-ddewis- ?'yd y Parch R. R. Wh!)ams yn ysgt-if?i A"] lil"lills yi) A-S ri f eli- nydd.

ADDYSG FEIBLAIDD. Derbvniwyd cenadwri oddiwiLh Hen- aduriaeth Lancashire yn galw sylw v Gymdeithasfa. at y dull amhenodol y cyflwynid addysg Fciblaidd yn pin hys- golion elfennol, ac yn galw am i'r deithasfa ddefnyddio moddion i wclla livn. CefnogAvyd gan y Pan.h ,y C'llesley Jones, Caer. Dywedodd ei fod wedi ym- weled a'r rhan fwyaf o ysgolion dvddiol Gogledd Cymru yn ystod y flwyddyn hon, ) a deallai mai vdiydig o addysg Feiblakld a gyfrenid Yr oedd y trefniadau yn nwylo v pritfathro. Ar y cyfan, nid oedd gan unrhyw wlad ysgolfeistri ag yr oedd eucymeriad moo sol yn uwch nag yng Nghymru, ond yr oedd yna oithriadau hyd yn nr/1 yng Nghymru. Yn yr Ys- golion Eglwysig rhoddid y Boibl gorbron pob plentyn, ond nid oedd felly yn yr Tsgolion Cyngor. Yr oeddvnt wedi gwneud camgyniOi iad dybryd pan droisant y Bcibl o'r ysgolion. Anghytunai Jh W. H. Jones. Bangor, a'r liouiad oedd yn y genadwri parthed anigOlwlrwydd yt- addysg Feiblaidd. Yr hyn oedd yn bwysig ydoedd, nid addysgu rteitfiiau Bi-ihlaidd, ond cymeriadau y tiiai oodd yn (ytrauu addysg grefyddol. Vr oodd hyn yn galw am i'r awdurdodau I add sg tod yn wyliadwrus eu bod yn gosod irthrawon y gallai y plant edryeh i t'ynv luagatynt. Xid oedd yn deg rhoddi ar «.g\vyddau yr athrawon waith ag y i dylid ei wiioud yn v cartreti. 0 Cydolygai y Parch Aetiiwy Jones fod yna gyfrifoldeb mawr yn gorffwys ar y ca rt refi. l)y\Vi\dodd Mr John Owen, Caer, nad oedd yn hoili i'r fyniad fynd allan fod yr awyrgyleh grefyddol yn well mewn ysgol- ion neiHtuol rhagor nag eraill. Gallai I fod hynny yn wir mown engreifftiau eithr- iadji, ond chlid gochel y perygl o gvffrod- inoli. Cynnvgiodd fod pwyllgor yn cy- nic ryd y mater i ystyriaeth, ac i dynu petiderfyniad altan. (Vfnogwvd gan Mr Jonathan. Davies, Porthmadog. C redai y Parch John Williams, Bryn- siencyn, fod y iiililtt i- yn deilwng o'n hys- tvriaeth bwysciaf, gan fod yna gwynion cyffredinol o ddirywiad ymysg ein plant. Dylai y pwnc gael ein hystvriaeth yn y Gymdeithasfa nesaf. Dywcdodd M: J. E. Powell, Gwreesam. fed yna filoedd o blant nad oeddynt yn derbyn unrhyw addysg grefyddol, ond yr hyn gyfrenid yn yr ysgolion dvddiol. Parch Welleslev Jones: Ac y mae yna filoedd na ddeallant ddim am grefydd. Dewiswyd pwyllgor. a mabwvisawyd aw- grymiad y Parch John Williams.

I NEUADD KINMEL. Rhoddvvyd adroddiad am y gwaith wneir yn y lie uchod gan y Paichn W. Llewelyn Lloyd (caplan) a W. R Owen. B.A., Abergele. Er gwaethaf yr hyn ddywed- wvd i'r gwrthwyneb, yr oedd y Xeuadd YmnpiHtHo? wedi bod yn U?'ddiant di- ymysg.

I YR YSBRYD MILWROL. Agorwyd trafodaeth ar "Ddyledswydd yr Eglwys yngwyneb yr amgylchiadau cyf- newidiol ddygwyd ymlaen trwy y rhyfel," gan y Proffeswr Phillips, Bala, yr lnvn a gredai na ddylai yr Eglwys foddloni ar ddim Ilai nac ennill y byd i Grist. Sylwodd y Parch John Williams mai un o'r cwestiynau ag y byddai vn rhaid iddynt ei wynebn oedd y cysylltiad fyddai I gan lawer o'n dynion ieuainc a'r diodydd rnoddwol ar ol v rhyfel. Yr oeddvnt wedi arfer cael gwin a rum yn y ffosydd. j Hawliai yr awdurdodau ei fod yn ringen- j rhoidiol. Nid oedd ef yn credu hynny ond nid oedd yno i t'eirniadu. Beth fydd golygiadau ein dynion ieuainc am ddirwest vn yr eglwvsi. Gyda- golwg ar y dyfodol, hydorai y bydd t'r Eghvys yng Nghymru osod ei gwyneb yn erbyn militariaeth. Nid gydag ycbydig o gyfrifoJddJ yr oedd yn son am hyn. Bu ganddo law mewn porswadio lliaws i ymuno, am ei fod yn credu eu bod yn sefyll dros wir grefydd, Ar yr un pryd, ofnai rhag ysbryd mell- digedig mihvriaeth gael gafael yn ei gwIad. Sylwodd Mr John Owen, Caer, ar safle rhai o'n gweinidogion, y rhai na cliredent yng nghyfiaAvnder achos Prydain ynglyn a'r rhyfel. Ofnai y bydd iddynt gaeJ edrvch arnynt gydag amheuaeth gan ein dynion ieuainc pan ddyehwelant.

ACHOSION GWEINIAID. r Hysbysodd Mr J. E. Powell, Gwrec- cam, tod Misses Davies. Llandinam. wedi cyfranu ;),OOOp tuagat Gronfa yr A'-ho?tOH G wein i a id.

DIRWEST. 1 Lyilwynodd y Parcii James Jones, Croesywaen, adroddiad y Pwyllgor Dir- westol, a chynnygiodd benderfyniad na byddai unrliyw fesur ond gwaharddiad yn foddkaol i gy far fod a'r amgylchiadau pre- sennol, ac yn cyfnorchu y deisebau anfon- wyd i'r Senedd o blaid gwaharddiad yn ystod y rhyfel ac am chwe mis wedyn. Cofnogwyd gan Mr John Owen, Caer. Dywedodd y Parch J. Glyn Davies mai yr unig ffordd efFeithiol i ymwneud a'r cwestivvn oedd llvvyr waharddiad. Cyd nabvddai fod yna lawer o anhawsterau ai ffordd y Llywodraeth, ond cretlai pe y I buasai G weinidog neillduol wedi yiiiddi- swyddo ac arwain cadgyreh yn eibyn y faKnach. buasai yn weithred fwyaf fen dithio! yn ei fywyd. Cvtunai y Parch John Williams a'r cyn nygiad, ond gofidiai nad oedd yna son am bwrcasiad gwladwriaethol. Yr oe-del hwn yn un o brif gwestiynau y dydd. Credai y dylid difa y fasnacli, ond dylent fod yn ddynol a rhesymol yn eu polisi. Os oedd y penderfyniad wedi ei fwriadu i fod yn fynegiant o farn y Gymdeithasfa ar bwr- casiad cenedlaethol, ystyriai nad oedd yn deg. Yr oedd eu cydwladwr anhydeddus wedi scfylI ei hunan yn crbyn y fasnach, a ehredai nad oedd yn deg ar ran Mr Glyn Davies i ddweyd y dylasai wncud rhyw- beth arall. Hawdd oedd dweyd y dylasai ymddi swyddo, ond dylent gofio ei fod wedi sefvll ar ei ben ei hun. Mr Glvn Davies: Ni wnaethum gyfeir- iad at Mr Lloyd George. Nid ofe oedd yn fy meddwl. Pai-eli Johii Williams: Pwy arall oedd efe ? Parch Glyn Davies: Mr Asquith Parch John Williams: Yna yr ydych wedi ein camarwain. Nid oedd gan Mr Asquith ddim i'w wneud ag ef. Yr oedd gennym lawer o waith i'w wneud i oleuo y wlad. Synodd yn fawr weled enwau blaenoriaid o Siroedd Arfon a. Mon yn y ddeiseb o blaid y fasnach. Nid oedd efe yn bleidisvr pwrcasiad gwladwriaethol, ond yn unig fel camrau rbal-arweiniol. Credai Mr John Owen mai yr hyn oedd yn angenrheidiol oedd gwaharddiad rhag- blaen, a gadael i'r Llywodraeth bender- fynu yr iawndal. Ofnai Mr James Venmore y byddai i'r penderfyniad greu argraff fod y Gym- deithasfa yn erbyn pwrcasiad gwladwr- iaethol. Fel mater o ffaith nid oeddynt. Ni ellid cael gwaharddiad heb iawndal. Yr oedd Deddf Mr Balfour wedi gwneud mwy ynj.erpwl na holl waith y blaid ddirwestol, gan fod yna dros 600 o dai wedi eu cau.

CYNGOR LLAFUR GOGLEDD CYMRU. I ADRODDIAD BLYNYDDOL, 1916. Cynliwysa: Adroddiad o Ail Gynhadledd Lafur Gogledd Cymru. Eglurhad ar Ameanion y Cyngor Llafur. Rhestr o Gymdeithasau Llafur Gogledd Cymru. Rhestr o Gyurjxhiolvvyr Llafur Gogledd Cymru. Rheolau a Cliyfansoddiad y Cyngor Xlafur. (Y cwbl yn Gymraeg a Saestieg.) Pris Ceiniog; drwy'r Post. lie. I'w gael oddiwrth yr Ysgrifennydd: DAVID THOMAS, 4, Bryn Derwen, Talysarn, Nr. Caernarfon.

"Y DEYRNAS." I Diolch calon dyma'r "Deyrnas" am Dachwedd wedi dod i law, a'i chynnwys yn dryforiog o gcnadwriau iachus a sylwedd- ol. Mae'r nodion ar Egwyddorion ac Amgylchiadau sy'n agor pob rhifTn yn rhai byw ac ymirfei-ol. Gair mewn pryd ydyw y nodiad ar "Gysondeb Gair a Gweithred." Aiff rhai o feirniadwyr y pasiffistinid i gredu mai rhyw fodau cul, rhagfarnllyd, unochrog vdynt; rhai yn edrn.h Rr un odn i feddnt ac ewyllys Dxw a d'sgeidiaeth Crist: pwy so ar y cariad ac amvybvddu y oyfiawnder. Ond fu erioed fwv o gamgymeriad. Fe wyr y pasifHst nad oes dim yn fwy cyfiawn na chariad, na dim yn fwy anghyfiawn na rhyfel. Terv pob dlTfel yn erbyn cyfiawnder, ac y mae cariad a chyfiawnder yn ol Crist yn siarad yn groew yn erbyn yr hawl i ladd boed yr achos gyfiawn neu anghyfiawn, a'r ad- noddau amddiffynol yn ddiderfyn: "Dych- wel dy gledd i'w le. A ydwyt ti yn tybied nas gaUaf yr awrhon ddeisyf nr fy Nhad, ac efe a rydd yn y fan i mi fwy na deuddeng lleng o angylion?" "A'r Iesu a, ddywedodd, 0 Dad, madden iddynt, canys ni wyddant pa beth y maent yn ei wneuthur. Sgrifenna Eluned, Caerdvdd, gyda dwvster ysbryd ar "Sancteiddio'r Aelwyd- vdd," a myn fod "y gogoniant wedi ym- ydd, iii.,?n fod *%7 g o ) I v adael, nid yw'r presenoldeb dwyfol niwy- ae l l vil ( ] is- l e i i- i o ti- ach yn disgleirio ar y drugareddfa; nid dysgu am Dduw o'i gariad a'i d ruga redd sydd yno bellach, ond dysgu am ddyn a'i orchestion. Llawer gwaith y cosbwyd yr hen genedl am ei ileiiiiiiaddoliaetli, oiiide Yn ol Eluned y mae'r aelwyd ar goll, ac eisiau ei syinud i'w hen gynefin drwy gael yr allor a Duw iddi. Mae ymdriniaeth J. T. Hhys, Abertawe, ar "Beth wneir a'r Fasnach Feddwol ?" yn rhagorol, ac yn rhoddi goleuni arbcn- nig ar y symudiadau. Ceir hefyd ysgrif ragorol ar "Y Gwrtljwynebwyr Cydwyb- odol: Eu Llafur Hwyvt," gan y Golyg- ydcl, mac n debvgj a. "Gwei'gi'r Deyrnas," gan J. Morgan Jones, Bangpr. Canu y niae T. H. Pariy-Williams ar "Crist wi Ddeugain Oed," a cheir gwersi byw o'i gan. Daw E. Tegla Davies ag "S. n. a Rhyfel y Crinwa" i siarad pethau od, a gwelir fel y mae heddyw a'r adeg honno yn cymharu o ran syniadau pleidwyr a gwrthwynebwyr rhyfel. Da iawn, Tegla. fe ddeil "S.R." i siarad yn dda heddyw. Gorffenir y rhifyn gydag 3rsgrif gref gan J. Tywi Jones, y Glais, ar "Yn 01 at Iesn. Mae "Y Deyrnas" yn werth ei eheisio, a da gennym ddeall y bydd digon i'w gael ohoni am Dachwedd. Gvinry, gwnewch yn fawr ohani tra byddo yn eich ymyl Cyflwynodd y mwnwyr Cymreig gais am godiad o 15 y cant yn eu cyflogan.

BYD LLAFUR. I (Gan BRUTUS.) CYMDEITHASAU CYDWEITH REDOL. i Nid yw'r Cymdeithasau Cydweithredol yn cael llonydd mwy na rhyw fudiad arall sydda'iosgo i lesoli'r gweithwyr, ac i led- aenu oyfalaf yn fwy cyfartal. Mae gan y mudiad cydweithredol lawer o elynion, ac nid y lleiaf ydyw Cymdeithasau y Mas- nachwyr Preifat. Y symudiad diweddaf sydd ganddynt ydyw hawlio fod Treth yr Inewni yn cael ei roddi ar enillion y bobl er mwyn rhoddi cyfle iddynt hvvy gael mantais mewn masnach. Ceir fod yna beth wmbreth o Avahaniaeth cydrlrwng masnachu preifat, boed gwmni neu her- sonal unigol; ac y mae Cangliellor y Try- sorlys y naill ar ol y Hall wedi datgan nad yw masnach gydweithredol yn cynyrchu proffid, fel nad vw yn dod i mewn i baw- enau treth yr incwm. Hanfod masnach gydweithredol ydyw ennill unol pawb; ond y mae hanfod masnach preifat yn bro- ffid i'r yclivtllg-protfid ar gvfalaf budd- j soddol-R hynny ar draul y lluaws. Nid vw Hog cyfranddalol pwrcasiadau Cyd- weithredol ond yn syml yr hyn fo dros ben cyfraniadau yr aelodau cr cadw eu stordai pwrcasol eu hunain. Yn gyntaf cyfranant vmhris y nwvddau, a derbvn- iant yn ol v gweddill pan wneir y balance i fyny. Nid yw cyd weithred wyr ond yn tynnu'n ol yr hyn roddasant yn gyntaf yn y busncs. Nid ydynt yn ceisio manteisio ar eu cymrodyr. Ni wnant unrhyw bro- ffid, ond yn unig enillion. Y catilyniad felly ydyw: nid incwm ond enillion, yr hyn nad yw'n drethadwy Pam felly y dylid trethu ymdrech gweithwyr i geisio ennill ychydig wi th ymdrechu byw yn fwy darbodol.

SAFLE'R CYMDEITHASAU. re welir mai amean y symudiad Cyd- weithredol ydyw cael y nwyddau goreu yn y flordd fwya f rhesymol a phrynadwy. Y mae'n rhaid i bob cymdeithas gael saith o aelodau, ac ni all yr un aelod. ddal mwy na 200p mewn cyfrandclaliadau. Yn 1915 yr ocdd 1,491 o Gymdeithasau Cydweith- redol yn gwerthu i'r Undeb yrn Mhrydain Fawr, gydag aelodaeth o 3,310,734, a chyfalaf cyfranol o 47,202,875p, a chyf- alaf fenthyciol o 1;3,027,555p. Mae y cymdeithasau hyn yn perchcnogi tir, ad- eiladau, a thai i'r gwerth o 23,595,650p, ar yr oil o'r rhai y telir Treth Incwm dan adran (a) a (b). Yn ystod 1915, talwyd Hog ar gvfalaf gyfranol i'r sInn o 1,918,,267p, gan 1,491 o gymdeithasau. Y mae 94 y cant o'r personau sy'n derbyn y Hog hwn yn ennill llai iia 130P yn y Hwyddyn. GweUr felly nad oes reswm mewn rhoi y rhai hyn dan dreth yr in- cwm.

EGWYDDOR TRETH YR INCWM. Egwyddor ganolog Treth yr Incwm yn ol y ddeddf ydyw fod pob person unigol y mae yr hyn a enilla fel incwm allan o bob ffynonell bob blwyddyn dros 130p yn dod dan hawliau Treth yr Incwm; os nad yw dros 130p y mae'n esgusodol. Mae yr egwyddor hon yn cael ei chymwyso at fasnachwyr preifat, cwmniau a Chym- deithasan Cydw(ithredol fel eu gilydd, ond er mwyn hwylusdod i'r awduidodau sy'n casglu y mae'r egwyddor yn cael ei chymwyso mewn gwahanol ffyj-dd. Ond yn y gwahanol ffyrdd hyn y mae'r drwg, oblegid o s claw i ddweyd rhywbeth ar y Cymdeithasau Cyd-weithredol yn ei gyf- angorff y mae yn dod yn Di oth Incwm ar bobl nad ydynt yn derbyn y r,vm gofynol, a thnvv hynny osod beichiau vchwanegol ar rai ydynt eisys yn Uethol dan feichiau.

YN AWR MAE SIARAD. Rhaid i'r gweithwyr sy'n credu mewn eydweithrediad siarad yn gr^eu*, -oblegid gallant golli un o'r mudiadan mwyaf ben- dithiol os y collant y blaguryn hwn o'u dwylo. Ni allwn gredu y daw i hyn, a gwell gennym gredu fel "Beati Pau- peres" yn yr "Outlook pan yn sgrifennu fel hvn:—"We think Robert Owen will go higher and Lord Rhondda lower in the ladder of fame. We hold this opinion be. cause we believe thefu ture lies with co- operation rather than with individualism. The masses can be exploited, flattered, corrupted. They drug themselves with fiery spirits or soothe themselves with sports." Rhaid i'r gweithwyr fod yn fwy effro i'w buddiannau goreu, neu ynte fod yn foddlon syrthoi'n ysglyfaeth i'w gelynion.

DROS Y DWR. (O'r "Drych"). MARW UN 0 "HOGIA'R DRE." Brynhawn dydd Mawrth, Medi 26, yn Granville, bu i Mr Win. Molntyre, gyf- arfod a damwain angeuol. Dodwyd ei weddillion i orwedd Vill mynwent y Met- towec, Granville, N.Y., Sadwrn y 30ain; a barnu oddiwrth nifer y rhai ddaethant i'r angladd, teg ydyw tvnu y casgliad yr, adlewyrchai yr amgylchiad yn hynod ffafriol at- ei fywyd. Ganwyd Mr Mclntyre yn nhref Caernarfon. Mab ydoedcl i Jane a Duncan Wm. Mclntyre. Yn 1890 ymfudodd i America, arosodd yma bum mlynedd, ac yna dychwelodd i'w hen gynefin, ac ymlien blwyddyn ym- unodd inewn glan briodas ag Elizabeth Hughes, o Aberdaron. Gwnaeth ei gar- ti-ef wedi priodi yn lalvsarn, lie yr aros- odd hycl ci yhmfudiad eilwaith, gyda'i deulu y tro hwn, i Granville, N.Y. Mae yn aros i hiraethu ar ol Mr Mclntyre ei briod Elizabeth, ei blant Jennie, Alex- ander, Rosy, Maggie, May, a Duncanffi hefyd ei fam oedranus, pedair o chwior- ydd a brawd, tail- o chwiorydd yn car- trefu yng Nghymru, Mrs Elizabeth Parry a Mrs Jane Hughes yn Talysarn; Mrs Mary Evans yn Xe Cymru. Erys ei chwaer Mrs Margaret Dudding yn Gran- ville, N.Y., ac Alexander ei frawd a, erya yn bresennol yn Albany. N.Y. Perthynai i Mr Mclntyre In o nelildu- olion canmoladwy. neillduolion prin, ie rhy brin braidd, viii mywyd cynideithasol America. Llanwai efe y gair tad hyd i'w y my Ion, ac nid ail i neb ydoedd mewn gwybodaeth parthed gAvir swyddogaeth y gair. Magwyd ganddo dyaid o blant, P hyfforddwyd hwy ganddo yn addysg ao athrawiaeth yr Arglwydd; uc-helgais ei fywyd ydoedd ac i'w blant brofi o wasan- aeth yng nghylchoedd crefyddol ein byd. Gwariodd lawer o'i cgnion gwerthfawr ddvsgu iddynt ar eu cof ganiadau a phenodau, yng nghlywedigaeth pa rai yr ymhyfrydai ei enaid, gan ymgolli ohonno mewn ymgysegriad llwyrach i wasanaeth y Cvsegr.

HWYL BYNCIOL GENETH 0 GWMYGLO. Yi- wytlliios ddiweddaf talodd Misa Mary Jones, o Harmon on the Hudson (ond yn ddiwcddarach o Utica), ymwel- iad a Mr a Mrs Richard Edwards, York- ville, ynghvda Mr a Mrs Wm. Oliver. Yn dilyzi Miss Jones yr oedd amryw o'i ffrvndiau o Utica a'r cylch, a chafwyd cyfarfod dyddorol yn nhy IVrr a Mrs Ed- wards. Cymerodd Mary Jones ran yn y cyfarfod trwy ganu y solo adnabvddus "Holy City," nes synu pawb, a synwyd hwy yn fwy drac-hefn trwy i Miss Maggie Prydderch roddi unawd ar y crwth yn fedrus ryfeddol, sef yr hen alaw "Llwyn Onn." Cafwyd hefyd amryw adroddiad- au i-liv luosig i'w henwi. Diddorol oedd clywed Mary Jones yn dweyd ei hanes mewn cwrdd yn y dref a enwyd, He nad oes, hyd y gwyddis. yr un Cymro. Gwnaed i fyny y dyrfa gan mwyaf gan Armen- iaid, a daethant i ddeall mai Cymraea oedd Mary Jones, a gofynwyd iddi ganu ac mewn ufudd-dod canodd "Hen Wlad fy Nhadau" nes tynu'r ty i lawr. Gen- edigol o Cwmyglo ydyw Miss Jones.

CYMRY ILLION, N.Y. Thomas Ellis AYilliams, yr anfarwol o Llanberis gynt, sydd wedi gweled yn ddoeth i lanw job fel "pencil pusher" mewn ystordy yn Herkimer. Yr oedd yn dal swvdd biN,v,.sig gyda'i- Remington Arms Co., ac nid yw rhyfedd yn y byd fod y gwaith ar y "blink" er ymadawiad Tom El. Plespi- i'r Cymry oedd croesawu David Ffestin Williams a Hugh Roberts, Gran. ville, i'n mysg yr wvthnos o'r blaen. Hefyd Mrs W. Morris a'r plant o Utica, a Mrs George Roberts, Granville. Trwy fod yr oil yn adnabyddus i Gymry Ilion, deallir en bod wedi ac yn cael derbyniad crocaawgar a diddorol.

SUDD IACHUSOL DAIL CARN YR EBOL gan GRIFF!TH OWEN, CAERNARFON, ydyw ei fod yn rhyddhau y phlegm, ao ya cilio poen y frest. I'w gael n.ewn poteli Is 2c yn y Siopau Druggist; .gyda'r poet) Is 6c,