Y Dinesydd Cymreig

CYNGOR PLWYF LLANDDEIN- IOLEN. Cynhaliwyd yr uchod nos Sadwrn, Hyd. 21, am 6, pryd yr oedd 11 yn bresennol, vnghyda'r Clerc. Cymerwyd v gadaar gan Mr W. T. AYilliams. Darllenwyd a chadarnhawyd y cofnod- ion, ac arvryddwyd hwy gan y cadeirvdd. i Dwfr Clwtybont.-Caed adroddiad gan v Clerc o'u hymweliad a gornchwylwyr y  Faenol mewn perthynas i'r achos hwn. Gan nad oedd pethau yn hollol glir, pas- iwyd i'r Clerc ymweled drachefn a'r swvddfa, ac wedi dadleu brwd ar wahanol agweddau y mater, caniatawyd i fyned ymlaen gyda'r gwaith. Pasiwyd liarl oedd y standpipe oedd ar Ion y Garret i gael ei symud, ond fod y rhai ddibynent arni i gael ei gwasanaeth. Mae tenant Tanvffordd wedi cysylltu ei dy a'r main perthynol i'r Cyngor. Aflendid,-Anfonodd Mr E. M. Hughes. Marian Terrace, lythyr i'r Cyngor yn cwyno fod aflendid yn cael ei gludo a'i adael oddeutu ei dy. Pasiwyd i adael y mater ar y bwrdd, gan mai mater i'r Swyddog Iechvdol ydoedd. I Rhoed caniatad i'r swyddog uchod gael gwasanaeth Mr T. O. Jones pan fyddai arno ei angen, efe i ofalu am ei dalu. Rhandiroedd.—Cadarnhawyd gwaith y pwyllgor yn gosod rhandiroedd 17, 18, Penyffordd, i'r Mri W. R. Owen a,'T. O. Jones. War Bonus.-Pasiwvd i roddi Is 6c yn wythnosol i'r ddau weithiwr mewn canlyn- iad i'w cais, i derfynu pan dderfydd y rhyfel. Caed adroddiad gan y Mri 0. W. Tho- mas a J. T. Roberts ar a ganlyn:—Llwybr Carreg y Gath: Rhoddi un giat arno. Llwybr Bronydd: Rhoddi un giat arno: Llwybr Cefnbraieh: Gwella y gamdda ger y tai, a rhoddi gwelliant ar fannau per- yglus oliono. Llwybr Caermvnydd: An- foddhaol oedd y Cyngor ar y drinaeith a gaflai y llwybr hwn gan y rhai a doirent- goed, a phasiwyd barn o gondemniad ar eu gwaith, ac yn gahv am ad-daliad. Ar gais Mr O. Roberts. Castell, pasiwvd i roddi un giat arno. Condemnioi.—Pasiwyd i anfon lJythyr at yr awdurdodau priodol, scf yr Ysgrif- ddiarbed eu gwaith a'u hymddyg- iad at fechgyn Cymru, trwy eu gwasgaru i wahanol fanau, er wedi addaw iddynt yn bendant y caent fod gyda'u gilydd. Arwvddwyd y llythvr ar ran ac ¡ yng ngwydd y Cyngor gan y Mri W. T. Williams, cadeirydd; J. T. Roberts, is- gadeirydd a T. D. Williams, clerc. Llwybr Tyddyn Bach, Bethel.A,fi-. W. T. Williams a David Davies i'w wehxl a dvyn adroddiad amo.. Tan y Buarth a Ccfn Coch. Mri R. M. Robrrts a Air H.Hughes i ddwvn adrodd- iad arno. Y Cyngor.Hvsbyswyd na chaniateid ethol Cyngor newydd am flwvddyn eto. Llwybr Fron Gadair.—Y Mri Robert Jervis a T. F. Jones i ddwyn adroddiad amo. Biliau. Pasiwyd i dalu a ganlyn:— Q-vff i-edinol, 12p 12s 4c; llyfrgell, 7p 8s Ie; cyfanswm, 20p Os õe. Darlithoedd.-Ar gais managers Ysgol Peiiis,i'rwa,an, bysbysodd y Cadeirydd eu bod wedi cael llvthyr yn gofyn iddynt drefnu .y darlithiau blynyddol; teimlent mai gwaith y Cyngor ydoedd. Pasiwyd i beidio symud ymlaen nes derbyn gair ymhellach o'r swyddfa.

SENEDD Y PENTREF. NEU, GWEITriDY WMFFRA TOMOS, Y CRYDD. SAFLE'R PLANT. Harri: Fuost ti yn darllen* hanes y Pwyllgor Addysg yna gynhaliwyd yn y dre rwsnos o'r blaen Wmffra y Wmffra: Wel do, mi welis i o yn y j "Dinesydd." weldi. Harri: Bo oedda ti yn feddwl o'r lianas dwad:- Yn toedda nhw yn deud petha ofnatsah Wirffra: Wei oeduan myn dialan i; ond mae nhw yn deiui y gwir bob gair i'aswn i'n tybio. Sian Ifans: Roedd yr hogan acw yn deud mai Tommy rot oedd y siarad i gid. Tydu nhw ddim yn duall y case, medda hi. Wmffra: Taw da ti, mi ddylia hi fod yn gwubod, ael-los mae hi yn atbrawas go bivi-isig. Sian Ifans: 3Lac hi yn gwnbod. Wmffra; a tydi hi ddim y« meddwl fod v bobol oedd yn siarad yn Thai ddylia fund uwch- ) ben y cwestiwn o acldysg., Harri: Paid a lolian d;lyns. YB tydi Mista-r Morgans y person yn hen law hefo'r busnas; a dyna Mistar G-wyneddon Davies wedi cael yr ysgolion gcra ac wedi bod yn y colag, Mi feda :• r rhai yna siarad gydag all-ritirdo-I ar y matar. j Sian Ifans: Ma o'r hogan a ew yn ctcud fod y ddan yna yn go lew, yn enwedig yr ola o'r ddan; ond tipyn yn 110:1 ffasiwn Vdu nhw hefvd, hoblaw nad ydu nhw ddim wedi rhoi ehwara teg lawn i'r acho-s. Wmffra: Pam Sian, wyt ti"n meddwl j bod nhw yn rhagfarnllvd ? Sian Ifans: Nag ydw i, Wmft'ra; ond •! deud y mae'r hogan aew na. ddylia ddim cymrud rlibr dipm o sgolion yn LIeyn ifarnn y wlad yn gynredinoL Y Sgwl: Mac'ch geiieth yn. dweyd yr hyn sy'n iawn, Sian Ifans. Wil Ficwc: Fydda i ddim yn cymryd Lleyn yn siampyl i ddim fy hunan, ond ar But i ncud pres a byw ar grafangu. ThIac nhw yn rhy gynffonllyd a cheidwadol i symud gyda, dim, i-riaent fel pe yn crau byw yn yr hen rych o hyd. Mi fyddan \Y1"1, i bruld Yl capio i ryw sgweiar nea dipyn o iandiorti utti stiWâlT, a pherson plwy. Wuddcst ti ar y ddeuar prun ai Tori ynta, Libral ydi neb o ffarmwrs Lleyn, a tydu nhw dflini yn itamp o Ym- neilltuwyr fel gwelj di o gwmpas y wlad, j achos mac yna orrood o ogla yr Hen Fam ai-nii nhw i gdi. Tydi o'n rhyfadd yn y byd i bod nhw gimin nr ol liofo addysg. yn tydi nhw ar ol hcfO' pob dim. Mae nhw yn i-liv geidwadol a rhngfarhifyd vn erbyn pob goleuni a symudiad newvdd fel na fynn nhw ddim dwad aIJan o'r twnai. Sian Ifans: Town i ddim yn meddwl 'Illun d felti?,i, d d eti d mund felna, ?Vil Frcw?'; end nu ddeud- odd yr hogan aow mai tro gwael oedd dwad a'r defaid duon i'r golwg ac an- wybjddu y rhai gwynion gwlnnog oedd yn y sir, Deud yr oedd hi nad oedd yr ys- golion yn gyffi-ediliol yn ddrwg am fod rhai fellu. Ac os oedd yna ysgolion yn medru troi a-llan blaiit disglaer, a'r rhai hynny yn evmrnd safleoedd nehel, fod hvny ar i ben yn dond mai nid ar y r-ns- | bai. 0, oes bai yn rhiwLa rhaid mai ar y Pwyllgor Addysg a'r Pwuddogiou y gorffwys hyny am gadw j athrawon sol yn eu gwasanaetl.. Dyna fam yr hogan aew. Y Sgwl: 31as iioHol yn oi lie. j Wis Ffcwc: Paid a son am Bwyllgar Addysg; fasa waeth i mi a Dafydd fod arno na'r taela 8U yno. Be mae rhiw dipin « drafaeliwr, neu ffarmwr, nen siol)- wr yn (ldt le fellij ? Tydu nhw yn da i ddim yn ol fy marn i. Mae nhw yn sairad am gyrundreni addysg a/i- modd i'w gyfranu id pe' byddant yn'dysgu pobol j 1 sut i lapio sjwgwr a the, ac yn meddwl y dyliant gap! trill yr athrawon a'u taiii fel hogia a genod y siopa. Toes yna fawr o hoi addysg ar i siarad nhw beth bynnag. Wmffra: a feindia di am betha felna, Wil Ffowc, mae'ri rhaid i tl gyfadda nad ydi, hogia a genod ysgol yr oes yma yn dysgu .cyslad a'r rhai erstalv/m. Mi wn i gimin a hyn yna. Tydu nhw yn dwad o'r ysgol wedi pasio yn anrhydeddus, phan ddont- i dreio gneud rhwbath maent mor dwp a lloiau. Fedra nhw na sbelio na darllan debig i ddim, welis i rotsiwn beth. Harri: Eitha gwir ac y rnacent feI plant gwylltion yn hyf a digwilidd, toes y naill hanar iddyu 'nhw yn gwubod dim am fanars. Y Sgw!: wel, y eylitid(ii-,ad Tiia yn o-itnod. Mae arnaf ofn eich bod yn cael eich cario- i dir cithafol yn y matax. Fy marn oncst i ydyw fod plant yr oes hon a'u cymeryd fel cyfangoTff yn salach deunydd i'r athrawon na'r oes o'r blaen. Fe gcir eithriadau, niae.'n wir, ac y mae'r eiilii-iadaii hynny yn dod i brofi i raddavi pell fy syniad i ar y mater. Dibyna'r plant yn fwy iieilituol ar eu rhieni na neb, ac fe welir fod y plant sy'n llwyddo yn yr ysgolion bi-aidd yn ddieithriad yn blant ag y mae eu rhieni wedi eymeryd diddordeb yn eu trainio mewn manners a syched am wybodaeth. Dyina'r successes yn yr ys- golion, a ehaiff yr athrawon bleser yn eu ilyff ot-ddi. Ond fe geir y mwyafrif yn blant nad oes dim cymorth i'w gael oddi wrth ei magwraeth gartref, ac i mi y mae y rhai hyn yn achosion anobeitliiol. Ni ar yv athawon na chyfundrefn addysg v mae'r diff-g penaf, ond aryr aelwydydd. Wil Ffowc: Dyna chi wedi deud calon y ¡ gwir, rwan. Yn y fan yna y mae'r bai, oblegid y wac']' Ysgol Sul a'r Ysgol Ddyddiol yn magu penabyliaid. Yr un drwg sy'n y ddau, a hwnnw ydi diffSg meddylgarwch gartref. Tydi'r plant ddim yn cael dysgu meddwl na byw gar- tref hoddyw fel byddai hi crsca;wnv. Fwch i'r tai ac fe welwch hyn. Be sn Jno? Nid practisio meddwl drwy holi ac ateb, nae ysgrifenu na darllen. id tad a mam yn cyngori a gAveddio, nage, nage. Ond practisio piano, .neu organ, neu •fJid.il. ehv/areu games rings, Iiwdo, draffts doxninoos, neu gardiau. Mae'r rlrint vn csel bod aUan yn hwyr y n, a gnetid fel fvu- y myn on t; a tydi dyid Sul yn ddim ond fel dydd arall heddyw. Dyna o i chi fel "y mae hi'n gyffredinol, a tos yna ddim deunydd sgolars mewn plant su'n I cael eu m«gu felna. Harri: Wut ti'n meddwl fellu nad oes ni1 ddim bai ar yr athrawonP Wil Ffowc: Ddendis i mo hyny. Tydw 1 ddim yn ama nad oes yna fai ar rai athrawon, ac fod yna ddefaid duon yn eu mysx, Dynion a merchcd ydynt fel nin- nau ac mi gawn rai yn esgeuluso eu dy- ledf.wyddaii a'u cyinfekleb yn y cylch hwti fel pob cylch arall. Dafydd: Faswn i'n meddwl yn wir. Mi gfi rai. meistri yn medru fforddio colli amsar i fynd i bwyllgora a Chvnghora heb neb yn dCld dim wrthynt, a chael i cyf- !o?:n er nad ydynt gyda'u gwaith. Tvdti j hyny ddim yn deg. Y Sgw!: Nid vdym oil yn angylion nac yn ddynion perffaith ond beiddiaf ddweyd y daliwn gymhariaeth dda. gydag Tinrhyw alwedigaeth hoed ef y petli y bo. Fe wn gvmaint a hyn, ac yr wvf yn ei ddweyd gyria difrifweli, y mae'n beryglus i ddyn- ion,siarad' fel y darfu rhai ar Bwyllgor Addysg y dydd o'v blaen. Son am dymt yr Athrawon i lai o rife-di, a thybio eu At i -ii-aiN-on 1 1--i i o bod yn cael gormod o gyflog ac amser difyr. Dyn a lielpo yr athraw, druan. Un o'r pethau diweddaf i gynilo arno ddylai fed addysg y plant; ac yr wyf yn ddiolchgar i'r hwn ysgrifenodd erthygl r.rweiniol y "Dinesydd" yr wytlmos ddi- iveddaf am ei awgi-ymiadau i'r cyfeiriad Ir.vn. Rhevvch chwareu teg i'r athrawon n (hydnabyddiaeth deilwng, ac fe werir g-.N-cia mantais. Gwaith y Pwyllgor Add- ysg ydyWj edryeh fod eu gwoision yn gwiieud en dyledswydd yn briodol. Wmffra: Wel in siwr; ond mae isio gneud gwaith yn iawn heb chwipio o hyd. Ond na feindiweh, mae digon wedi ei ddeud am heno, fe gewch fynd adra rwan. Rwy'n gobeithio y bydd yna well report y tro nesa yn y Pwyllgor Addysg. Nos dav/ch.

MARW CYNGMORYDDO FON. i Dydd lq-li hebrYTJvwyd gweddillion y divveddaf Mr W. H. Thomas, Railway Stor-es, Amlwch, yr hwu a fu farw vn 69 mlwydd oed., Yr oedd yr ymadawedig yn frawd i'r diwddar Barch Thomas Thomas (W.), a'r diwedflar Mr John Thomas, Voel- <1'; Hoase, Llanrug. Bu yn aelod o Gyngor Dosbarth Amlwch er pan y ffurf- iwyd ef, ac yn gadeirydd iddo am gyfnod jnaith. r oedd yn aelod hefyd o Bwyll- gor Blwvdv'-dal yr Hen, ac o'r Tribunlys Lleol. Yn ei farwolaeth caiff Wesic-ai-d Amlwch un o'i cholledion mwyaf, oher- •vydd yr oedd fel eefn i'r achos. ac yn niwe'nvdd i'r yn y lie. Bu yn orjK-iiwyliwr i'r gylchdaith am 25 mlyn- edJ, ne yn aelod byw ac aiddgar o'r Cyf- ¡¡ ¡,fod Taleithiol. Bydd yn anihosibl liri:\v! ci le. Cedy fab a mcrch i alaru en colled o dad serchog a phur.

BVDD RiSHARD EVANS, MEDDYG ESGYRN (Bone Setter), ADFER LE, GAOL STREET, PWLLHELI, yn Ymweled a'r lleoedd canlynol ?yn wvthnosol:- Dydd ?au.-Market Vaults, Llan- gefni. Dydd Gwener.—Sportsman Hotel, Portmadoc. Dydd Sadwrn.-Emu Temperance, 2, Palace Street, Caernarfon (gerllaw y Farchnad) Oil at y Gcwynau i Ddynion ac Anifeiliafd' am Is lie a 2s 6c y Botel, 3c yn ychwanegol drwy'r Poet- 1 CYNGOR LLAFUR GOGLEDD CYMRU. ———— ADRODDIAD BLYNYDDOL, 1916. -40. Cynhwysa: Adroddiad o Ail Gynhadledd Lafur Oogledd Cymru. Eglurhad ar Amcanion y Cyngor Liafur. Rhestr o Gymdeithasau Llafur Gogledd Cyniru. Rhestr o Gynrychiolwyr Llafur Gogledd CymTU, Rheolau a Chyfansoddiad y Cyngor Liafur. (V cwbl yn Gymraeg a Saesneg.) Pris Ceiniog; dnvy'r, Post. l ic. I'w gael oddiwrth yr Ysgrifennydd: DAVID THOMAS, 4, Bryn Derwen, Talysarn, Nr. Caernarfon.

LLYTHYR O'R AIFFT. UN 0 FECHGYN DYFFRYN NANTLLE Isod wele ranau o lythyr a anfonodd Sergt. Major Harold Williams, mab Mr a Mrs J. M. Williams, Cae Mawr, Llan- llyfni, yn awr yn yr Aifft (yr hwn oedd yn swyddfa brisio tir y Llvwodraeth yng Xghaernarfon cyn y vhyfel), i'w chwaor, Mrs T. T. Powell, Pwllheli:- Hwn ydyw dydd y cododd Crist, Gan agor pyrth y bedd- Wel cvfo(I f'enaid, na fydd drist. I edrych ar ei wedd. Na wna ynddo ddim gwaith, medd y Gorchymyn, a ninnau Yiiia yn gorfod gweithio o fore hyd yr hwyr. Er hynny, cawn hamdden bach yn awr ac yn y man i gofio mai hwn yw Dydd yr Arglwydd, a dyehmygaf eich gwelcd chwi yna, pawb yn eu diliad goreu, yn myned tua'r deml i addoli Duw, pan y mae pawb ohonom ni yn yr un wisg y nailI ddiwrnod ar ol v Hall. Ond nid yw ein Hanwylyd vn edryeh ar y wisg na'r lie. Iu Ef yma yn Ei garpiau, ac nid oedd ganddo gvmaint a I He i loddi Ei ben i lawr. Byddaf yn meddwl yn, ami tybed ein bod ar y spot lie y cedddodd ein Gwaredwr pan yma yn amser Ei gnawd. Nid rhyfedd fod Mair yn golchi Ei draed, gan eu bod. yn sicr o f-, fod yn ddolurus iawn wrth gerdded o am- gylch ar dywod poeth y wlad hon i wneu- thur daioni i blant dynion. Yr ydym vn symud yn ami iawn y dyddiau hyn, ac yn disgwyl clywed bob dydd fod ein bechgyn wedi cvfarfod a'r gelyn. Bydd gennym lawer i'w ddweyd wrthyeli^>an ddaw yr amser i ni ddychweiyd yn ol. Yd ydym o dan orfodaetli, fel y gwyddoch, i beidio dweyd dim vnglyn a phethau milwrol. Bydd yn dda iawn gan Uncle Harold gael dod i Fron y Gan a chad cwnanaid o tie gyda Eirlys a Beryl hach unwaith eto. N'id oes gennvf le i gwvno. Y mae Rhag- luniaeth wedi bod yn hynod o dda tuag ataf. -Ilaejit yn dweyd ein bod wedi bod I yn pabellu yn y He y bu Paul ynddo ar ei daith. Ychydig oeddvm yn feddw] pan yn yn Nhanrallt y buasai hyn yn dod i'n rhan.

PRIODAS DAWEL. 1 Y Parch P. H. Griffiths a Mrs T. E. Ellis. Fore dydd Ma wrth diweddaf, yng nghapel Oymraeg y Methodistiaid Calfin- aidd. Chasing Cross, Llundain, unwvd trwy briodas y Parch Peter Hughes Grif- fiths a Mrs T. E. Ellis, gweddw y diivedd- i ar Mr Tom Ellis,A.S., merch Mr Richard Davies, Y.H., Cwrt Mawr, Sir Aber- telfi. Un o Llanstephan, Sir Aber- teifi, ydyw Mr Hughes. Y Parch R. R. Roberts, B. A., Capel Clifton-Street, Caer- dydd, a weinyddai y serrnoni. Y gwas ydoedd Mr Selwyn Davies, ysgrifennydd Arglwydd Wimborne (Arglwydd Raglaw yr fwci-cidon) gweinyddwyd gydair bri- odasfoi( i) gan ei mab, Mr Tom Ellis, a -Nf r Tom a Miss Jennie Davies, mcrch y Parch W. Davies, Sir Abcrteifi. Tiiw >I iawn ydocdd y briouas, ac er ei bod ar adeg fore o'r dydd, a'r bviodas wedi fj tbadw yn breifat. yr oedd lluaws o'u' cyfeillion yn bresennol, ymysg y rhai yr oedd Syr Herbert Roberts, A.S Mr a Mrs Llewelyn Williams, K.C., A.S., Mrs Herbert Lewis, Mr tfdward Davies (cefn- der), Mrs ^forgan. Owen, a Mrs Ffoulkes Jones. Wedi'r soremoni cafwyd boreubryd yng Ngwesty Gwalia, ac aeth y par am eu gwyliau priodasol i'r Y.sgotland.

TAI LLEYN. Beth Wneir ar 01 y Rhyfel. ) Yng Nghyngor Lleyn, dywedodd Mr W. R. Davies fod yr amodou o dan y rhai yr oedd llawer 0' bobl yn byw yn Lleyn yn frawychus. Yr oedd yr agwadd foesol i'r cwestiwn yn eithafol o warthus. Ceir amryw o dai yn Lleyn lie yr oedd pob] ieuaine o'r ddau ryw yn eael eu gorfodi, oherwydd diffyg cyflcriwad tai, i gysgu yn yr un ystafell. Pasiwyd pendeifyniad cryf ymhlaid I cario allan gynllun helaeth o adeiladu tai i'r gweithwyr ar ol i'r rhyfel ddibenu.

I COFFA MILWR, Sef lrR. B. Griffith, Bodwyn, Saron, Bethel. Ymwa.sgai y gatrawd ymlaen i'r ffo3, A bechgyn o Fethel ynddi; Ac os gwrol eu gwarchae ddydd a nos, Gwrolach fae eu rhuthr trosti. Ambell air glybuwyd neithiwr cyn mynJ, Yn gynnes am Wynedd lonvdd. A chofiant yn gu garenydd a ffrynd, Daeth gwawr: aent ymlaen i'r ffosydd- Maent yn ceisio y drin yn ddewr a thaer, Drwy hirffos a chroesffos eIent; Ac heibio genau y dwfngudd gaer, Er megnyl, hwy ni phetrusent. Ar wylfa. gyfer. a'r gyivnau o'u plaid, Ddyn Brython yw pawb 'r awr li,)u!).) I ymladd hyd farw, os marw raid. Duw wyr yr aileni yno. Roedd bachgen ohonom, hoff, tawd; tlldd, Aeth ef yn y wys y tro hwnnw; Bu awel Eryri'n cochi ei i-udd, Wlychwyd uwch bedd ei fam weddyt. Os syml fu ei ddiwyg, a'i fara yn ddrud, Ghin oedd ei fywyd ef diiryddo, Gochelodd ddichellion cyfrwys eu hud. Bach gen da oedd Ben, a Chymro. Credodd yng Nghrist a datguddiad y lief Bu'n wylaidd ddisgybl ac aelod, Mhlith plant y Seiat. cyn hyn ganddo ef Caed y torthau cudd a'r pysgod Aeth gyda'i gymrodyi- ar alwad gwlr(I Yn ddifi-aw tan gadwych luman, I neu fyw, mpdd na bvdhu brad Gwiriouedd, Cymru, a Phrydain. Ond daeth hardd air ein Bi-enin-a teg Eisoes glwyfasai ein treftan, [siom Ddarfod cwympo o Ben yn y ffrwydr [ffrom. Ysgriienwyd. "Died in action." Ni clianes cadbib i ornest a naid, Nid ergyd llaw'n Haw a'i d'rysodd; Ond eel saeth cudd-EIImyn nnlliw a'r llaid, Ebai cymrawd a'i cynhaliodd. ) Erioed yw. arfer byddinoedd a chad, Un cryd sydd i'w clodydd,-iiiynwent; A rhy fel-wisg milwr sydd amdo rhad, Ei nodau'n hawdd ymnewidient. Ond o annwn ff osydd-caer, ff au, a chaine 0 Olgotha'n bechgyn gwrol, Mae drws ymhen draw pob flos sydd yn Ffrainc All agor i dangnef bythol. Anvvyhvn hen frutiau'n brwydrau a'n barn, Eneiniwyd a hanes dewrion; Eithr ar lanau'r Tigris, Some a'r Marn Eneiniwyù tarianau'n mcibion. O! givarth ar ein tud, (is anghofiwn hwy, Ardderchog fo byth eu henwa'; 0 blasdy, a bwthyn. "mil gwell." medd- ent, "clwy, Na ch'wilydd gwehelvth Gwalia."

ER COF ANNWYL Am Tommy Pritchard, Penlon, Saron, Bethel. Marw Tom sy'rf engi-aifft eto 0 ansicrwydd bywyd brau; Gwywodd pan oedd blodau'i wanwyn Ar ei i-iiddi,.tun amlhau Cusan gofal ei riemi v Rcwodd angau ar ei wedd, A difianodd byth o'n gohvg- Dan gysgodion du y bedd. Talgryf ydoedd, llawn o tnvyfiant, Cu y gelwid ef "Twm bach," Cadwai'i gyfo:d mewn adhmiant A' j ddifyrwch lion ac iach Pan ymdrechaj ddringo'r ysgol Meddai ysbryd gwrol, pur Yn y chwarel gwnai ei dymer Dincian fel ei arfau duv. Maith a thrwm fu'r cystndd gafodd, Nos i nos fe gilia'i nerth; Ond trwy dduAveh y r ysbyty Gwelodd drysor uwchlaw gwerth: Canodd ei ber cmyn annwyl, Ac anadlodd weddi dlos, Yna'i ysbryd a ehcdodd Fry, i wlad heb Ylljdi nos. Serchog gof am dano eiys Faith flynvddau yn ein plith Wyla'r chwa zij- wellt ej hunell, Dagi-a-u hiraeth fydd y gwlith: Ond ar edyn dwyfol awel Adlais ddaw o'r bryniau pell, IMegis angel, gyda'r sibrwd Fod Tommy'n iach mewn gwlad sydd Well. GLANRHYDDALLT.

Yr oedd 4s 9c yn yr wytlmos yn cael ei ystyried yn bensiwn da i filwr gant. o flyn- yddau yn ol. Dyna'r pam yr ystyria. Dirprwywyr Chelsea y dylai fod yn ddigon heddyw. mae'n debyg.