Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
9 articles on this Page
CONTRACTORS SEION.'
CONTRACTORS SEION. (Gan J. T. W., Pistyll.) Mae son yn ryw Salm am "adeiladu Seion," a phan el yr Arglwydd ati "y gAvelir Ef yn ei ogoniant." Ac yr wyf wedi bod yn pondro uwehben y syniad sydd yn y brawddegau rhyngof a mi fy hun, tra yn codi tatw y dyddiau diwedd- af hyn. Ac O! mor ryfedd- yw yr "Hen Air" bendigedig pan bo adnod, megis yr "Ysbiyd yn y dechreuad" gynt yn "ym- symud ar wyneb y dyfnder" sydd yng nghalon dyn. Teimla dyn yn nistaw- rwydd y meusydd, megis swn geiriau yn galw "Bydded," a daw myrdd ar fyrdd o bethau newydd i iocl ym myd y meddwl, Teimla dyn rywfodd er hynny mai cy- mysglyd iawn yw y "Goleuni"—"Nid dydd, nid nos." "-liegis y wawr wedi ymwasgaru ar y mynyddoedd" y mae goleuni. Ond nid ydyw wedi oi wahanu oddiwrth y tywyllwcli. Ond teimla dyn er hynny fod ryw greadigaetli yn mynd ymlaen yn yr ymwybyddiaetli—anweledig, uwch ei deall, anelwig i'r amgyffredion. Y mae Ysbryd yr Hen Air yn creu pan ddel i "ymsymud ar wyneb y dyfroedd" anolrheiniadwv sydd ym myd yr enaid. Y rlian am bachodd fwyaf o'r hen ad- nod "Pan adeilado yr Arglwydd Seion y gwelir Ef yn ei ogoniant" yw y rhan "Adeilado yr Arglwydd." Beth a olyga —twn i ddim. Ai dweyd mae yr hen ad- nod mai yn adciladiad Se: 'n y gwelir gogoniant Duw ? Ai ynt a yw hi yn meddwl mai pan adeilado yr Arglwydd mewn cyferbyniad i ddyn ? Daw cwestiwn arall diddorol iawn. a dyma yw hwnnw—Pa fodd, neu paham, y mae adeiladiad Seion yn dangos gogoniant Duw ? A dybia brawddegiant yr adnod mai yn hyn o waith y gwelir arbennigrwydd Ei ogoniant Hoffwn pe deuai rhai o garedigion yr "Hen Lyfv" i'm goleuo dipyn. Os y gallaf gymeryd yn ganiataol fod adeiladiad Seion yn ym-J ddisgleiriad gogoneddusaf Duw i'r byd, rhaid i mi edrveh am y paham y mae liynny. Onid yw mawredd a gogoniant a chadernid y cread a welaf yn gyfrwng mwy ardderehog i'w ymddisgleiriad? Nos i nos yn dangos gwybodaeth; dydd i ddydd yn traethu; dyfnder yn galw ar ddyfnder. Anfesurol eangder, eto i gyd yr holl adeiladwaith diderfyn yn cyd- sefvll, cyd-symud, cyd-weithio! Onid yw Ei ogoniant yn anrhaethadwy yn y gread- igaetli ? Ydyw. Ond wele yn yr adnod hen hon ryw awgrym o ogoniant uwch. Wely beth sydd yn ei wneud yn uwch a gogoneddusaeh ? Wn i ddim, os nad yw hon yn deyrnas yn y byd moesol, a'r cread mawr yn y byd allanol, gweledig, a materol. Mae Duw yn Ei fedr a'i allu yn y cread. Ond yn Ei natur a'i garictor yn Seion. Ac fe wyddom oil nad yw prif ogoniant unrhyw gelfwr yn ei masterpiece. Na, os yw ei garictor yn wael, na ddoder 1 enw y celtwr wrth ei waith. Y mae ei werth yn pallu os oedd cymeriad ei gyn- yrchydd yn salw. Gadawer ei enw yn an- hysbys, caiff y gwaith fel arddangosiad o fedr a gallu ei le teilwng. Ond cyplyser enw cymeriad amhur a'r gorchestwaith mwvaf. Dyna glywir, wedi gorften yr edmygedd oil, "Wel, wel, piti, piti, fod hwn-a-hwn, gwr mor aliuog, fel ar fel." Tra ar y Haw arall maddeuir pob bwngler- waith pan y dywedir. "Ond cymeriad ar- dderehog oedd o, wedi'r ewbwl." Ac mil dybia i fod Duw am roi i'r arddang-' oaiad penaf o'i garictor, a thrwv hynny Ei ogoniant gwirioneddol yn adeiladiad Ei' Seion. Y cwestiwn ddaw wedyn yw--Pa fodd y mae. hyn yrr gyfrwng arbennig tuagf at hynny? Erbyn i ddyn ystyried, nid oes sianel mwy cymwys yii. bosibl; oher- wydd "hen Rebels" bob un yw y defnydd Ac os ydyw Dnw yn fawr yn unman, maf yn fwyaf yn Ei gariad maddeuol. ati K gariad hunan-aberthol. A gogoniant car iad yw ei hunan-aborili a'i faddeuganvch. A thrwy godi "Hen Rebels fel ni" o fvd y cashau i fyd y cyfryw ddwyrol gariad, a mae gweithrediad deddf cariad yn ym. ddisgleirio: ac ni fedd Duw frorod fwy effeithiol i arddangos gogoniant Ei gariad yn f.i ausoddau. a'i waith, na thrwy yr arddangosiad 'o'i ddwyfol rym, yn troi gelyn ystyfnig yn garwr ufudd. Ni fedd- wn ddeffiniad gwell o Dduw na'r adnod fach "Duw, cariad yw." Ac os yw adna byddiaeth trwy gymdeithas Duw yn troi y cashawr yn garwr, pa beth a brofa y gosodiad yn yr hen adnod yn fwy nnion- gyrchol. Ac yn y sant y gwelir elfennau hanfodol y cariad hwn mewn bywyd ym- arferol yn ymddisgleirio, ac yn ennill cyd- ddynion trwy ei ddylanwad i deimlo' ei effeithiau, a'i troi o gashau i gyd-garu. 0 dalu drwg am ddi-wg i faddeu a chymodi. I wasanaethu ac i godi v-naill y Hall o drueni teyrnas casineb a cliytlymgais i deyrnas y caru a'r cyd-ddioddef. Cofier mai Myfyrion y cae tatw yw yr ymofvnion hyn, dyn yn berwi, a'i ben i lawr yn siarad hefo fo'i hun. Da, iawn fydd gennyf i unrhyw ddyn eu cywiro, os nad ydym ar Iwybr y gwir, Ond beth pe mai ar y gair Arglwydd y mae y prif bwyslais i fod ? "Pan adeilado yr Ar- glwydd Seion," mewn cyferbyniad i ddyn- ion neu bobl r Nis gwrn a oddef yr adnod gyfrvw ddarlleniad. Ond gwyddom h;Y11, beth bynnag am yr adnod, yr ymgais dyn- ion ymhob oes a'r gwaith o adeiladu eu Seion, a'i galw, neu dybio fod honno yn cynnwys Seion Duw. Ond y gwir yw, nad ydyw hi ddim, ac nid oes lewyrch o ogoniant Duw yn ganfyddadwy yn yr holl adeilad. Ond teilwng yw rhoi y credyd i ddynion ain roi eu goreu gogoniant dyiiiil yn eu Scion, (ii-ed y byd a'i bobl fod UI i Seion yn hawlio eu goreu ymhob modd, a i rhont an bur ehelaeth o'u goreu. Goreu adfiladau, goreu aur, goreu dawn, goreu dysg, goreu athrylith, a goreu cymeriad. Y mae crefydd Crist yn cael cymaint a hynny o gredyd gan yr hyn n, elwir gwar- eiddiad; mai Cristionogaeth sydd gyiriio] am bopeth goreu gwareiddiad. Ond er bod Seion dynion yn hawlio iddi, ac yn rhoi ei gogoniant penaf, nid ydyw yn ar- ddangos Gogoniant yr Arglwydd wedi'r C'wbl, ond gogoniant dynol, a hwnnw yn cynnwys cymaint ag a gynnwys dynol- iaeth ddiflanedig o'r dyn goreu. Ond y mao y dyn goreu trwy lygredd pechod y dyn goreu ar ei oreu, yn adlewyrchiad salw iawn o Ogoniant yr Arglwydd. Am I hynny, nis gall fod Seion o adeiladwaith I dynol wedi'r cyfan yn arddangos y gogon- iant dwyfol. Ac er pob ymdrech i ad- eiladu y gogoneadusaf Seion ddynol ni "welir Ef" yn Ei ogoniant trwyddi. Ef- clychiad ddynol yw, ac yn nydd ei phrawf y mae yn syrthio yn anfeidiol ry fyr o fod hyd yn nod yn adlewyrchiad da o ogoniant y dyn. XntnyD. nid yw ond gogoniant y bwysfil a dadleniad o'i hacraf f wystfi leiddi wc h. Yn nygiad y deml ddynol hon ymlaen Cawn Lu o Contractors. I Dynion wedi ymgymeryd a'r gwaith er mwyn y buddiannau bydol. Dynion a roddant y pwys mwyaf ar y "dividends" blynyddol a ddaw iddynt o'u contract. A I phan y mae amgylehiadau y byd yn gyf- ryw ag yw yn awr, a demand a In oleulli Crist yr Arglwydd, daw y contractors hyn ymlaen, a cheir ganddynt eu "dynol or- dinhadau" mewn disgleirdeb tanbeidiol hyawdledd; ac y mae yn anhebgor- ol iddynt sierliau y byd penffol fod ei Seion ar graig safadwy, "A phyrth Ellmyn nis gorchfyga hi." Y mac buddiannau y contractors hyn yn y cwestiwn, o ganlyn- iad rhaid iddynt scfyll wrth gefn eu speci- fications (liwytliwy yw yj- architects, clerk of works, a'r time keepers). Ni chant fawr drafferth i berswadio eu gweithw\r a'u deiliaid, canys y maent oil o'r un gred. Gobaith elw sydd yn nod ac amcan yr whole gang. Ac os yw hyn yn cael ei ber- yglu, rhaid hwylio holl offer diafleiddia dyfais i orffen lladd y lleidr. Ac o hyn ceir arddangosiad o'r bwystiil— ddiafl- ddynol. Pryd, o dan amodau tawel ar gymdeithas iach mai cwbl groes i hyn oedd nod ac amcan y bvw a'r bod, ar Seion gywrain ddynol. Onid yw Seion ddynol o'i hadeiladu yn waeth na phe baid heb adeiladu o gwbl ? Onid yw y Seion wlad- wriaethol, yr hon sydd a'i sail ar genedl a gwlad, yn anfri ar enw Crist? "Ei enw Ef o'ch plegill. cliwi a geblir." Beth pe baj bagau dysgedig, hyddysg yn yr ieith- oedd y llefarwyd y Beibl, yn tarro ar Feibi yn ei wlad dywell ei hun, yn ei astudio, ac yn dod i Loegr neu Gymru i gael gweled trosto ei hun ystvr ymarferol Cristionogaeth. Pa beth fuasai ei esbon- iad? Yn awr, chwi ddvsgawdwyr prif Sasiynau, &c.. pa beth sydd gennycli i'ch cvfiawnhau wrth gyfryw un ? Yr cedd Dafydd f renin a'i fryd ar ad- eiladu Ty i Dduw. Ic, Dafydd, "wr wrth fodd calon Duw." Ond ni clianiatawyd iddo. Paham. tvbed? Am fod ei ddwy- law ry lawn o waed. Both am rai o brif offeiriaid Cymru ? 0)- oedd Dafydd felly, ai cymwys y gwyr livil ? Cyn y byddweh. meutraf ddweyd iod "ilhaid eich troi chwi. Ac o bosibl nad yw maddcuant yr Efeiigyl yn hclaethach na'r hwn oedd yng ngafael Dafydd. ac y t gellir golchi eich dwylaw a'ch calon, fel y both gymwys "pan adeilado yr Arglwydd Seion," yr hyn a fydd ar fyrder. Ond bvdd raid i chwi trwy wylofain ffieiddio eich hunain a'ch dwylaw am gymysgu ohonoch waed Crist ti gwaed milwriaeth. Ymddihatrwcli.
I MENYG -GWYNION. I
MENYG GWYNION. Ym Mrawdlys Chwarterol Meivion, cyf- Iwynwyd ar ran yr Uchel Sirydd (Mr W. 0. Roberts, Corwen a lerpwl) i'r Cadeir- ydd (Syr Osmond Williams) bar o fenyg gv-ynion. Ym Mrawdlys Chwarterol Mon, nid oedd cacha^orion, ond djnveclodd y Clerc nad oedd yna fenyg gnvynio-n wedi dod i law, a dywododd ei fod efallai yn achos o gvnildeb rhyfel.—Cadeirydd: Tebygaf y cyhiorh- yn 2;aniataol gan fy mod wedicael cyn iter o fenyg gwynion nad oes arttaf eu hangen.
EIN BEIRDD.
EIN BEIRDD. GAIR AT FY ANNWYL RIENI CYN GADAEL FY NGWLAD. Rieni annwyl, annwyl, wele fi Ar adael Prydain dlos, I ateb Ilawer clwyfus gri Ddaw ataf ddydd a nos, Yn Ffrainc mae milwyr draw o'i gwlad, Oes-meibion llawer mam; Yn aros beunydd am ryddliad, Mae gwrthod l'hai'n yn gam. Yn fuan moriaf dros y don, I ymladd dros fy ngwlad; A chalon Cymro dan fy mron, Heb lwfrni nac un brad: Er imi adael cartref glan, Af allan yu ddi fra.w; Gwynebaf angau yn y tan Cyn byth y ciliaf draw. Diau eich bod wrth glywed llyn Yn ofni daw i'm glwyf; Ond yn eich pryder cofiwch liyn, Mynd dros fy ngwlad yr wyf. Gwn i'ch freuddwydio pethau mawr Am danaf lawer pryd Ond af i'r frwydr erch yn awr, A'm cefn ar bopeth clyd. Gadawaf bwlpud am y ffos, A'm llvfrau am y cledd: Lie brwydra miloedd ddydd a nos, Yn agos iawn i'r bedd; Hawdd son wrth eraill sut i fvw Yn lhvybrau'r Iesu glan, Y gamp yw dilyn llwybrau Duw; I I'r frwydr—drwy y tan. Xid pregeth, ond y bywyd sydd Yn cyfrif gyda 'r lor; Ac ynddo Ef gorffwysa'm ffydd Wrth fentro dros y mor; Gwn bydd j mi yn dirion Dad Pan mewn peryglon draw A meiddiaf fynd yn hyf i'r gad, A'm tynged yn Ei law. Eich anwylaf fab, GRIFFITH DAVID WILLIAMS. Cilfynydd, South Wales. Wyr i'r diweddar Mr Griffith Roberts, (Pant Du), Ffrwd Garreg Wen, Pell- ygroes.
CWYN COLL AM ALUN BACH, I
CWYN COLL AM ALUN BACH, I Annwyl blentyn Mr Owen 0. Evans, Allt Ddu, Dinorwig, a fu farw Medi 18, 1916, yn chwe mlwydd oed. Cyn i ddichclL brad, na mai a is Ddocl i leehu dan ei fron, ) Cyn i donau temtasiynau Gurro ar y babell hon. Pan ond declircu dringo'r vsgol Fore'i oes hyd lwybr y "Pant, Gwelaf golli Owen Alun, Heddvw nid ,11 nghwmni'r plant. Nid yw yn y cwixld Gobeithlu, Nid yw'n tra mwy trwy y ty, Ac ni chawn ei weld yn chwareu Gyda'r plant ar lawnt 'r Allt Ddu. Nid yw yn y dosbarth d ysgii, Na, mae hwnnw'n fyr o un. Nac ychwaith a'i lioff deganau, Yma'n chwareu wrtho'i hur. j Canu wnai heb neb ei gymheH I Ei hofl gan am Galfari, Ei- mor ieuanc, gwyddai Alun Am y "Gwr sv 0'11 hocr ni."t Ond os ydyw'r llais oedd annwyl Ar yr aelwyd heddjnv'n fud, Can a gyda'r cor nefolaidd Gan yr addrwyn Oen o hyd. Taid a nain fu'n tyner wylio Dwcll ei ben na chawsaj gam, I Nes daeth cerbyd nef yw gludo At yr Oen o'i boen, a'i fam. Aelwyd Taid a Nain fu iddo'n Nefoedd bach, roedd arni'n ben; Ond mae Alun heddyw'n cairn Nodau iaeh mewn gloewach nen. Gunner WILLIAM H. DA VIES (Gwilym Orwig), 1 H.G.A., Portsmouth. Saixlis. JCanai "M ae Iesu Grist o'n liochr ni" yn barhaus.
ERFYNIAD.I
ERFYNIAD. I Llewyrcha arnoin y waith hop, I Pan y'm yn nesu ger Dy fron, I 0, cwyd ein serch, a dena'n bryd Ar bethau y tragwyddol fyd. Grooslon. R. THOMAS,
...I CAU MASNACHDAI.I
CAU MASNACHDAI. I Mewn atebiad i Mr JVIcCullum Scott, dywododd Llywydd Bwrdd Llywodraeth Leol fod y Lly~odraetli yn Lavriadu rhoddi Doddf Can Cynnar Masnachdai mewn gweithrediad at- yr. 30ain o'r mis hwn Bydd i'r masnachdai gau am saith o'r gloch, ond ar ddydd banner gwyl a ddydd Sadwrn, pan y cauir am naw o'r gloch. Bydd yna rai eithriadau, megis fferyll- wyr, gwerthwyr newyddiaduron, ac eill- wyr.
j CYFLOGAU ATHRAWON.
j CYFLOGAU ATHRAWON. Cais am Godiad at Bwyllgor Addysg Arfon. i Adon. Anfonwyd cais gan gangen Undeb yr Athrawon, sï1 Gaeraafou, yn gofyn i'r Pvvyllgor Addysg am godiad o 15 v cant ar eu cyflogau i fyny i lOOp; 10 y cant eydrhwng lOOp a 150p; a 5 y cant gyda chyfiogau yn cychwyn o 150p, ac fod y codi ad yn dod i rym yn ddioed, ac i aros nes cymerir graddfa gymeradwyir. Datganodd Mr W. George nad allai Pwyllgor y Staff. ar ol i ostyngiad o 500p gnel eu gwneud yn yr amcangyfrifon gwreiddiol, weled fod ganddynt le i'w ystyried, oherwydd ei fod yn golygu eyn- nydd i'r swm o 7,000p. Yr bedd yn | credu, cr hynny, ei fod yn fater y dyiid ei ystyried; ond y cwestiwn ydoedd sut y gellid delio gjTdag ef. Mr J. H. Hughes: Yr wyf yn cyruiyg ei roi yn ol i Bwyllgor y Staff. Credaf fod modd gwneud i ffwrdd a llawer o athrawon, a gwneud ar lai a tlii-wv hynny gael arian at godi cyflogau y gweddill. Credaf mewn rhoi tal llawn am waith llawn. Rheolwch y staff er cael hyrny, oherwydd nad wyf yn credu ein bod yn cael gwaith llaAvn ar hyn o bryd gan baivb. Mr George: Yr ydym wedi mynd dnvy ( b L y staff eisys, ac wedi eu cwtogi yn bur drwm. Eiliwyd gan Mr Jones Roberts. Mr Isgoed Jones: Yr wyf mewn cyd- vmdeiinlad a phawb nad yw vn cacl tal teilwng; ond yr oeddym yn awr mew]) rhyfel, a phawb ohonom yn dioddef. (Gwaeddiadau: Nac ydym, nac ydym.) Mr Isgoed Jones: Yr ydym wedi gwneudcin hamcangyfrifon, a sut y gallwn fynd ymlaen? Mae hyn yn gol- ygu treth vchwanegol. Mr R. Gwyneddon Davies: Os yr ym- ddiriedir y gwaith i Bwyllgor y Staff fe ddvlid rhoddi llaw rydd iddynt i ddelio ag cf. I Mr W. Roberts: Yr wyf am gynnyg I gAvelliant, sef "Tra yn cydnabod codiad ynghost byw. nad yw ond teg i'r athrawon fel pob dosbarth arall i gynnal eu rhan o'r baich, ac fod y cais am godiad i'w adael heb ei ystyried." Apeliaf atynt fel dyngarwyr a Plirydeinwvr. Ei dynu yn ol fyddai y mwyaf anrhydeddus. Nid oes arnynt eisiau cymaint a dynion eraill. Mr W. R. Jones, Bangor: Credaf y dylai gael ystyriaeth ddwysaf Pwyllgor y Staff. Nid wyf yn credu fod pawb yn dioddef oherwydd y rhyfel. Pobl yr in- cymau bvchain sy'n dioddef, a daw yr athrawon, a'r pregethwyr hwyrach, o dan y pen hwn. Mae eraill wedi cael eu war bonuses, ac yn symol ryddfrydig. Rhaid addef fod y rhyfel wedi dod a chyfoeth i rai, a miliynau i lawer. Ceir llawer teulu yn well allan na ehynt oherwydd givell cyflogau a gwaith rhwydd i'r merched. Ond beth am yr athrawon? le An Sir Gaernarfon. Dywedodd un prif athro wrtho y dydd o'i- blaen na allai dalu ei ffordd ar ol anfon parsel i'w fab i'r ffosydd. Credai y dylai Pwyllgor y Staff ei ystyried, nid yw yn ormod, gan nad yw ond y drydedd ran cm gostyng- iad sy'n ngwerth punt heddyAWyn y farch- nad. > Parch W. Morgan: Nid yw ond teg iddo gael ei anfon i Bwyllgor y Staff i'w ys- tyried. Wedi i Mri 0. T. Williams ac R. E. Jones wasgu dros ei ystyried gan Bwyll- gor y Staff, tynodd Mr Roberts ei gynyg- iad yn ol. ———— ———
ANHEGWCH DEWISIAD.I
ANHEGWCH DEWISIAD. I Pwyllgor Milwyr a Morwyr. I Yuglyn ag apwvntiad aelodau PAVjllgor Pensiwnau Rhyfel y Morwyr a'r Milwyr, i wasanaethu ar y Pwyllgorau Lleol yng nghyfarfod Cyngor Sir Arfon, datganodd y Cynghorydd T. R. Hughes ei gwyn yn erbyn cyfansoddiad y Pwyllgor Lleol yn ei ardal cf. Nid oeddynt ond Saeson ac Eglwyswyr oil, ac yn cyfarfod yn festri'r phvyf. Yr oedd yn anhegwch a'1' Cymry ac yn rhoi gwedd sectyddol a phleidiol arno. Ac nid oedd y rhai eisteddant arno yn gwybod dim am an gen ion y bobl oeddynt yn dioddef. Mae eisiau rhai yn meddu cydymdeiinlad llwyr a'r bobl ar y Pwyllgor hwn. Atcgwyd ef gan yr Henadur J. Jones Morris, a dywedodd na ddylai plaid nac enivii(I o fath yn y byd gael lie ar Bwyllgor o'r fath. Gahvodd y Parch W. Morgan sylw at ensyniad oedd yn y llythyrau anfonwyd gan Undeb y Chwarelwyr a Chyngor Llafnr Sir Gaemarfon parth un o aelodau y Cyngor Sir, a chredai na ddylid gadael y mater yn ddisylw. Dywedodd y Cynghorydd G. Roberts, Bethesda, nad oedd am ddweyd dim ar hyn o bryd, ei fod yn berffaith foddlon. Mae'n ddrwg gennyf os cefais fy ngham- gyfarwyddo; ond ni ddywedais ond yr hyn a ddywedwyd wrthyf gan aelod o'r Cyngor Llafur. i
| LLYTHYR O'R AIFFT. !
| LLYTHYR O'R AIFFT. i (Gan y PARCH R. W. HUGHES, MOELTRYFAN GYNT). Fel y gwyddis, y mae'r Parch R. W. Hughes, y FoeI, gynt, yn gaplan gyda'r R.W.F., yn yr Aifft, ac y mae'n llawen gennyin ddatgan ei fod yn iach ac mewn hwyl l'hagorol gyda'i waith. Bu yu wad dan y clefyd, ond gallodd ysgAvyd tnvyddo. Gan ei fod ef ei hunan a'i ffrindiau yn dymuno i'w lythyr gael ymddangos yn y Wasg, yr ydym yn ei gyhoeddi yn y "Dinesydd," yr hwn y mae yn ei gael yn rheolaidd bob wytlmos. Gwelir mai at Mr R. C. Evans, DuL- gellau, yr anfonodd ei i gydnabod parsel aitfonivyd iddo gan y "Dolgelley Soldiers' Comfort Fund." A ganlyn sydd gopi ohono: R. W. F., E. E. F., Medi 12fed, 1916. Amnvyl Mr R. C. Evans,- Dymunaf gydnabod i mi dderbyn yn ddiogel y parsel anfonwyd i mi, gan y "Dolgehey Soldiers' Comfort Fund." ;oi!i f oi-t Furi4 l Bydd y toffee yn amheuthyn mawr i mi yn yr anialwch yma, a bYld y socks yn gaffaeliad sylweddol pan ddaw yr hin oer ar "cni gwarthaf, ni fydd hynny yn hir. Y mae yr hin yn dechreu oeri y nos, er ei bod yn dal yr un mor boeth y dydd. Yr ydym wedi crwydro llawer yn y wlad hon erbyn hyn. yn enwedig yn yr aniahych- nes y mae pawb ohonom wedi glan laru arno. Daethum yma o Suh'a Bay Rhag. 22ain, 191."}, yn fintai fechan, flinedig. Erbyn hyn, yr ym yn bur lliosog, ac yn barod i waith. Da gennyf eich hysbysu fod bechgyn Dolgellau a'r cylchoedd mewn hwvliau rhagoiol, a phleser digymysg yw bod yn eu plith. Y mae eu sirioldeb bob amser ac ymhob amgylchiad yn help amhrisiadwy i mi yn fy ngwaith. Buom o dan y tin unwaith eto yn ddiweddar— mae'n debyg eich bod wedi darllen yr banes yn y newyddiaduron Seisnig. Ni anafwyd neb ohonom ni, ond clwyfwyd a Haddwyd amryw o'i- batylynau Cymreig eraill. Y mae'r Brigade yma ar wasgar yn bresennol, ac felly mae fy ngwaith yn bur galed yn nyddiau yr wythnos, ac yn arbennig felly ar y Saboth. Y mae tua, 250 o Ymneilltuwvr ffyddlon iawn yn eu plith, a braint fawr iawn yw cael eu gweled bob amser a rhoi pregeth iddynt. Ar ol ymweled a, hwy am 8 o'r gloch yn y bore, yna rhaid carlamu ar fy march at fechgyn Mon ac Arfon-stronghold Ymncilltuaeth yn yr adran hon o'r fyddin. Oedfa Gymreig drwy ddi, caws- om Seiat yno un bore Sul, ac O! yr hyf- rydwch a deimlasom oil. Fel rheol gad-. awaf i'r boys ddewis eu hoff emynau Ar 01 liynny yn ol fel y gAvyddocb y mae yma ddau gwmlli sydd yn Saeson o ran iaith, v mae llawer ohonynt yn Ym- neilltuwvr selog, felly bydd raid i mi bregethu tipyn yn y ddwy iaith iddynt. Bu gennyf Ysgol Sul yn ystod misoedd y gaeaf, ac edi-ychaf ymlaen eto am ei sefydlu os caf hamdden a rliwyddineb. Gwaith pur anodd yw gwneud yr hyn ddymunech yn ami, ond ar y cyfan yr wy." yn cael pawb yn swyd loir on a ni> Avvr yn neilltuol o groesawus i mi bob amser. Ni fum erioed yn hapusach nag wyf gyda'r boys yma. Hoffwn yn fawr pe gwelech yn dda wnoud yn hysbys ein diolchgarwch cyn nes i Mr E. Da vies Bryan. Cairo. Ni fedraf ddywedyd AvrthycJi mor garedig ydyw i filwyr Cymru. Anfonodd cigarettes a phapurau fil a mwy i mi i'w rhannu i'r bechgyn. Ar y cyntaf o Fawrth diweddaf. mi dvnnais allan rcstr o destynau ar gyfer Eisteddfod, daeth efe i'm lielpu yn had yn y gwaith. Cefais y decorations ganddo hen arwyddeiriau Cymru a baneri, nes yr oeddym oil o adran yr Eisteddfod yn teimlo fel pe baem gartref. Bum mewn tipyn o anhawster i gael cmynan Cymreig i'r bechgyn, ac o'r diwedd aethum i Gairo, a chefais fenthyg ei lyfr emynau ef, ac yn fuan iawn yr oeddvm wedi tynnu allan y pigion or emynau, ae efe dalodd am eu hargraffu. Nis gallaf anghofio ei groeso i mi ac eraill yn y wlad hon. Buasai nodyn bach yn y papurau Cymreig yn dangos ein gwerthfawrogiad ni ohono. A oes modd. tybed, gael mwy o dafleni llvfrau tonau y Cymanfaoed-1 Canu hefo'r Sol-ffa ? Y mae gennyf gor meibion tan gamp yma, a buom yn cadw cvngherddau yn ddiweddar mewn gwahanol fannau Diolchaf i'r PwyIIgor sy'n gofalu am danom, oherwydd nid oes dim yn oodi ein calon yn gymaint na bod ein ceraint a'n i cyfeillion yn cofio am danom. Hyderaf fod Auntie- ac Olwen a chwith- au yn iach. Cohon oynneis iawn, Yr eiddoch yn ddiolchgar, I R. W. HUGHES, Felin Newydd.