Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
7 articles on this Page
Advertising
;r:Yt 'kvs^n'c I AM KYAM  -\40 ø,m," I KYDD'S JAM Made from the finest Whole Fruit in the heart of the Country under -ideal conditions, free from all contaminations. These Jams are perfect food Nourishing, appetising, and delicious. To try them once is to make friends of them for ever. ASK YOUR GROCER FOR KYDD'S JAMS. KYDD & KYDD, FRUIT PRESERVERS, FRODSHAM, CHESHIRE U Y DINESYDD CYMREIG" ydyw yr ORGAN SWYDDOGOL I UNDEB CHWARELWYR GOGLEDD CYMRU. CYNYRCHWYD GYDA LLAFUR UNNEBOL. GUILD HALL, CAERNARFON. DARLUNIAU BYW D A V I E S RHAGLEN RAGOROL YR WYTHNOS HON. WOMAN'S FAIR NAME. BELLA DONNA. ftlyaediad i mewn, Is 2c; 7c; a 4o. POB Doebarth o FORWYNION yn Eisiau. Lleoedd da yn ago red yn atr ar ein llyfrau. Cooks, Cook- Utaerala, Housemaids Hotel, Preifat a thyhoeddus, Generals, Waitresses, &c. Y nofyner A Colwyn Bay X.L. Servants Registry, Carlton Buildiima, Colwyn 8tt..f CYFLE ARBENNIC MAE R. P. LLOYD, WEDI AGOR BUSNES NEWYDD YN 4, Palace St. Caernarfon, MEWN GWERTHU A CHYFNEWID DODREFN HEN A NEWYDD, GWELY- AU, CLOCIAU, PAPURAU TAI, A FANCY DECORATIONS, &e. Gallwn gyflenwi DODREFN TAI, a chan. iatau Is 6c yn y Bunt am Arian Parod. Prisiau Neilltuol o Resymol. OYMA GYFLE ARBENNIG. CYFARFODYDD. pYLCHWYL LEXYDDOL a CHERDD- OIIOL TAN'RALLT, yr hon a gyn- lielir NADOLIG, RHAGFYR 25ain, 1916 Testynau Rhydd i'r Byd. 1. Par o Hosanau i Fab (Fancy Wool). Gwobr, Gs. 2.-Aftei-noon Tea Cloth. Gwobr, 5s. 3.—Six Tea Serviettes. Gwobr, 3s 6c. 4.—Cushion Cover. Gwobr, 5s. Beirniaid: Mrs Barlow Pritchard, Llanllyfni, a Miss K. Roberts, Ysgol y Cyngor, Llanllyfni D.S.-Fod yr holl Gelfyddydwaith i fod yn Haw eu priodol Feirniaid erbyn Rhagfvr 12fed. Yr Adrodd, Areithio, a'r Datganu yn Rhydd i Ddyffryn Nantlle. Am fanylion pellach ymofyner a'r Ysgrifenyddes, Miss A. ROBERTS. Glangors, Tan'rallt, Penygroes. FOR SALE. DEVON APPLES, Eating, Cooking, 201b. 3s 3d, 401b. 5s 6d, carefully packed, free on rail, cash with order.- Sanders, Wonford, Exeter. YN EISIAU. OLACKSMITHS AND STRIKERS Wanted immediately. Good wages for suitable men.—Apply, D. J. Williams, Porth-yr-Aur Iron Works, Carnarvon. I 11?, "WAVCURL" promotes Curly Hair. Have you ever thought how much a head of Carll Hair would improve your appearance ? 'WnBrI" Impart* beautiful permanent curls. One packet suSicient, however listless your hair is. One testi- monialsays: "My hairsoon became amass of wavy curls." For either Ladies or Gat Ie- meDor Childrea. This is what you have been looking for years. Guaranteed harmless. Price 2/9 per packet, post free. For a short time, however, we are selling our special offer to all enclosing this advert. Send 1/6 for a 2/9 packet. (Twofor2/g.) The NEW WAVCURL Co., 66, rulwood House, Hinh Holbom, London, W.C. SIOPY DDRAIG GOGH tUTSHI STREET, CARNARVON I YWRLLEGOREU AM BOB MATH 0 BSGIDIAD Am brisiau isaf yn bosibl. CYFLAWNDER 0 DDEWIS ISGAER LEWIS, & CO I CYLCHIN I-L UNDEB LLENYDDOL I A CHERDDOllOL RHOSTRYFAN a RHOSGADFAN, a gynhelir DDYDDIAU SADWRN A LLUN Y NADOLIG, 1916. Rhestr or Testynau.—Rhydd i'r Byd. I.-Datganu "Y Blodeuyn Olaf" (J. Ambrose Lloyd). Trefn. R. G. Williams, Penybontfawr. I Gorau Merched heb fod dan 20 oed. Gwobr, tl 10s Oc. 2.—Datganu "Awn i chwa.reu yn yr eira" (Pedr Alaw, Mus. Bac). I Gorau I Plant, dan 17 oed, ac heb fod dan 25 o rif. Gwobr, tl 10s Dc. 3.—Unawd Arbennig "Marehogion Arthur" (J. Thomas). Gwobr, 15s. 4.-Triawd, "Duw bydd drugarog" (Dr Parry). Gwobr, 12s. 5.-Unrhyw Gan Gwerin, allan o Aiawon Gwerin Mon (Mrs Gwyneddon I Da vies). Gwobr, 5s. 6.-Penillion Telyn, ar yr Alaw iad yr Hedydd." I rai dros 18 oed. Gwobr, 7s 6c. 7.-Penillion Telyn, ar yr Alaw "Xos Calan." I rai dan 18 oed. Gwobr laf, 3s; 2il, 2s; 3ydd, Is. 8.—Unawd, "Nant y Mynydd" (Wm. Davies). I rai dan 21 oed. Gwobr, 5s. 9.—Action Song, heb ei datganu yn y ) Gylchwvl o'r blaen. I blant dan 16 oed, ac o 10 i 15 mewn nifer. Gwobr, 10s. 10.—Adrodd y dam "Cymru Fydd'' j (Proff. J. Morris Jones). Gwobr, l??- 6,?. 11.—Adrodd y darn "Brawdoliaeth" (T. Gwynn Jones). I rai dan 21 oed. Gwobr, 7s 6c. 12.—Adrodd ar y llwyfan yr emynau canlynol allan o Lyfr Hymnau M.O. Rhif 213 (dau bennill); Rhif 212, y ddau bennill cyntaf-yr ail i'w hadrodd yn gyntaf. I rai <> 12 i 15 oed. Gwobr, Cofiant y Parch John Williams, Dwyran. 13.-Araeth (heb fod dros 5 munud) ar "Y Dyn Hunanol." Gwobr, laf, 5s; ¡ 2il, 3s. 14.—Tea Cosy. Gwobr, 5s. I 15.—Par o Fenyg (Navy Blue) i ddyn, size 8. Gwobr, 3s. 16.-Pren Rhaffau. Gwobr, 3s. ¡ 17.—Ffon Ddraenen Ddu. Gwobr, 5s. Am bob manylion pellach, gwel Rhestr I gyflawn o'r Testynau, trwy y Post I-lo, I i'w chael oddiwrth yr Ysgrifennydd, H. 8. HUGHES. Tanycelyn, Rhostryfan, Carnarvon. YN EISIAU. MERCH IEUANC i Ddysgu Tynu ?' Dun'au. B!aen-da! bychaa yn eis- iau, yr hwn ddychwelir mewn cyflog. Cyfle rhagorol. — Ymofyner, ar unwaith, 1 I ag Edgar Wright, Palace Studio, Caer- narfon.
I I CYNGOR SIR ARFON.
CYNGOR SIR ARFON. I Beirniadaeth Lem. Dydd lau, o dan lywyddiaeth Mr Richard Thomas, eynhaliwyd cyfarfod o Gyngor Sir Arfon. Caniatawyd dau fis yn ychwaneg o seibiant i'r Clerc oherwydd stad ei iechyd. Yn ol amcangvfrifiad yr Arolygydd fo werir ar y prif-ffyrdd gwledig yn 1917-18 I y swm o 15,200p, ac ar brif-ffvrdd dinesig y swm o 4,500p. Pasiwyd i dalu cyflogau gweithwyr y prif-ffyrdd bob pymthegnos. yn lie yn fisol, os gwneir cais am hynny. Rhoddwyd caniatad i'r Mri Gregory Williams, E. H .Jones, a J. W. Jones, o Swyddfa'r Cyngor Sir, i ymgymeryd a gwasanaeth gwyliol gyda'r Gwirfoddolwyr. Beirniadodd Mr R. M. Greaves y cyf- rifon fel yr ymddangosent yn llawlyfr y Cyngor, a dangosodd amryw o gamgymcr- iadau, ac awgrymodd lawer o welliannau er cael cyflwyniad cyflawnach a chvwir- ach.—Diolefcwyd iddo am ei drafferth a'i j waith yn dwyn y peth i sylw. Penderfynwyd rhoi levy ar y drcth sirol o Is 3c yn v bunt. )
jPERYGLU TWF EIN PLANT. I
PERYGLU TWF EIN PLANT. I Pris y Bwyd. I Galwodd Dr Arnold sylw at ein safle fel gwlad oherwydd y costau ymhrisiau bwyd. Yr oedd yn dod i ddweyd ar gyf- lenwad bwyd yn gig a llefrith yn arben- nig. Golygai fod meithrin a magu plant yn briodol yn anhawdd, yr hyn ddaw i ddweyd ar y genedl sy'n dod. Dywedodd mai y bobl ddioddefai fwyaf ydoedd y rhai na wnelant drwst, ond yr oedd y rhai tyrfog yn gallu cael eu digonni, a. threfn- iadau mawrion tucefn iddynt. Cynnyg- iai eu bod fel Pwyllgor Addysg yn galw ar y Llywodraeth i gymervd mewn llaw reolaeth cyflenwad bwyd y genedl, er sicrhau digon i'r bob!, ac yn enwedig ddigonedd o gyflenwad llefrith i blant dan ddeg oed. I Cariwyd y penderfyniad yn unfrydol.
Advertising
SPECIAL SHOW OF NEW AND JfgF|f\ ATTRACTIVE STOCK i :i¡J/)tE{)i't\ ;i ,) ;1W¡!n$\W\ lW\:i, r"1Pw )MLM)ESFURS 'i", /J")rl1p'"w t"- HII'i!!¡ ? i? AND WINTER COATS New Selections arriving Daily in UP-TO-DATE MILLINERY JMES WtLLMMS. 19, Poolj Street, Carnarvon -=.. oJ ,'W-
I ADDYSG PLANT.
I ADDYSG PLANT. Yr hyn a olygir gcnnyin yn yr erthygl hon with addysg plant ydyw yr hyn a gyf- ronir yn ein hysgolion dyddiol. Yn ffodus v mae. Cymru wedi deffro ers tro bellaoh i'w phwysigrwydd i raddau llawer mwy nag ydoedd o fewn cof y canot oed. Diolch i gyimvynaswyr addysg ein gwlad lief yd am arwain yn y bhnyddoedd diweddar ynglyn a'r mater pwysig hwn, a thrwy eu hym- drech galed a di-ildio lwvddo i ddwyn oddiamgylch gyfundrefn sydd, a dweyd y lleiaf, er heb fod yn berffaith, yn an- rhaethol ragorach nag yr arferai a bod. Ac at hynny eto y mae wedi llwyddo i godi status ysgolfeistri a'u galwedigaet-h yngolvvg y genedl. Cydnabyddir gan bob dyn o (jdeall gweddol gyitrpdin ac ystyriol inai asset pwysicaf pob cenodl ydyw ei I plilant. Nid oes dim amlvcach heddyw na bod yr argyfwng ofnadwy yr ydym yn- ddo fel tevrnas wedi dvfnhau a dwys- eiddio'n fawr yr argyhoeddiad hwn ym meddwl dynion effro a llvgadog. Beth bvnnag arall welir y rhaid i'r wlad wella ynddo, nid oes dim yn fwy anhebgorol i'w llwyddiant ac i'w gwir fawredd yn y dy- fadol na dadblygiad meddwl, disgyblaeth ysbryd, a phwrysau cymeriad moesol ei deiliaid. I ddiogelu cenedlaetliau fvddo'n ihagori yn yr ansoddau hyn. nid oes cyf- rwng rhagorach, na factor grvfach nag addysg; ond i hynny fod yn cynmvys di- wylliant meddwl a disgyblaeth ewyllys. Addefir, yn wir dysgir yn bendant gan addvsgwyr blaenaf yr oes nad vw cvfranu addysg neu wybodaeth ond rhan feefhan o waith priodol athrawon plant. Mwy pwysig, a'r peth hanfodol i Iwyddianfe cu bvwyd ydyw dadblygu'r ineddii-I oi liun. ac ennyn ynddynt ddiddordob mewn gwybodaeth a. meddwl am fyw i ryw bwr- pas teilwng 6honviit cu hunain a'u gwlad. Nid ffaith ddibwys ydyw fod rvfmidrefn addysg yn <>ostio inol, ddrud i'r wlad ond mae'n eicr hefyd nad oes modd gwario arian ar ddim a dry yn elw gwei-thfawr- ocach iddi pan sylweddolir yr amcan. Priodol mewn dynion sydd a gofal pwrs y wlad arnynt, ac sydd ar y Cyngliorati a'r Pwyllgorau yn cynrychioli y trethdalwyi i wylio nad afradlonir eu harian. Dyiai fod yn fater cydwybod ymliob aelod o'r ] byrddau cyhoeddus i arfer cynikleb cyson ag effeithiolrwydd. Yr un pryd blunder mewn poltei fyddai cyfrif arian yn well nag addysg, a hawdd ddigon ydyw i ddyn nad yw plant pobl eiaill yn gynhenid ii-oi-tl ifaiii- yn ei olwg, ddofnyddio'r gair "effeithiolrwydd" heb werthfawrogi ei ystyr yn uehel. Ac o'r braidd y mae I hynny vn bosibl gyda dynion svdd eu liun- ain heb ddysgu. Ac er nad wvf vn athraw fy liun, gallaf yn hawdd ddnTiad moi- wrthun yr vmddengvs i nthrawon ac athrawesau iddynt hwy a'u gwaith fod dan reolaeth dynion anghyfarwydd gyda'u galwedigaeLh. Hyn sydd hwvrac-h er profedigaeth iddvnt, ar o bosibl vrt fodd- ion perffeitlriad rhai ohonvnt. Gwelaf yn hanes gweithrediadau Pwyllgor Addysg Sir Gaernarfon fod profiad wedi dvstjn synnwyr i un o'r urdd athrawol, oblegid mewn doethineb a mwyneidd-dra YI" at-eb- odd ei wrthwyncbydd. Dilys fod i gwes- tiwn addysg y plant agwedd bwysig 0 safle eu hadd.vsgwvr. Mae gan ri{,lli'r plant a'r wladwriaeth hawl at- eu goreu, er i'r gyflog fod islaw eu teilyngdod. Credwn nad vw yr hyn a dd-lai fod vng Nghymru ar hyn o bryd, a thybed na rvdd v Pwyll- got- Addysg ystyriaeth ffal, riol i'r cais rhesyinol am ychydig o godiad. Dian hefyd y buasai ei ganiatau yn galondid i'r athrawon, ac yn syrobyliad i ymroad y," un pryd. Mae gan athrawon ein hvsgolion o boh gradd i ystyried fod i'r wlad ei rhan yn eu paratoad hwy ar gyfcr eu galwedig- ue.th. ac fod vmddiriedaeth anhraethol bwysig yn cael ei gosod ynddynt. Gan- ddynt hwy i fesiir mawr y mae penderfynu sut y try'r plant allan: maeiit daa ou gofal dros flynyddau pwysicaf eu hoes, a'r adeg fwyaf ffalriol i osod ffurf ar eu medd- yliau, a chyfeinad i'w bywyd. Pan y dadlenir i olwg y byd fod Hacrwydd anes- gusodol mewn cadw trefn oar vr ysgolion rne\yn parth o r wl^id. a'i bod yn beth cyff- redin i dymor addysg elfennol y plant derfynu heb iddyut fod wedi dysgu yr egwyddorion cyntaf, rhaid fod eu dysg-' awdwyr yn ddilfvgiol, a dweyd y lleiajf, o roddi eu goreu ar waith arnvnt. Cwynir fod y plant yn benrhvdd, anfoesgar, a hyf. oblegid diffyg gwpll disgyblaeth yn yr oil, yn ol syniad l'hai, ac ar yr ael. wnhdd hefyd, fel y mae lie crvf i feddwl. A tliybio fod yr ysgolion yn llwyddo i'w troi allan yn weddol ddeallus, niethiant difrifol fydd yr athrawon yn eu liaddvsg a'u dylanwad oni bydd iddvnt adaeI yr ysgol In well plant,-gyda meddwl wedi ei ddeffro i werth addysg, pwysigrwydd cymeriad da a phosiblrwydd bywyd. A siarad yn gyffredinoJ, nid yw athraw- on plant yn llwyddo i ddod yn ddigon agos atynt i deimlo diddordeb personol ynddynt a u hadnabod yn eu nodweddion gwahan- iaethol a phenigol. Wedi cwrs o hvffordd- iant mewn child psychology, a'r modd pri- odol i addysgn plant, nid oes i gyfrif am fethiant vr ymarferol ond anallu naturiol, neii ddifatorwch ac os yr ail, dylid eu curroâ llawer ffonod. Hyd v gwelais, y duHd ydyw osgoi y drafferth a'r amynedd sydd yn angenrheidiol i ddeall pob un o'r plant, gweled eu hanawsrerau, a'u cyn- ortiiwvo i gael drostynt trwy egluro mewn modd y gallai ef ganfod, ac nid trwy ddweyd am iddo wneud mewn ffordd ben- odol. pan y mae'r anhawster iddo oedd gwyhod sut i wneud. Mewn tvnnu'r meddwl allan i ddeall y wers drosto ei liun, a gwneud yr ymdrech yn un blesrus ganddo y mae ,i- anhawster, ac mewn medru gwneud y mae rhagoriaeth a llwyddiant yr athraw. Pan feddvliwn fod dyfodol y wlad yn cael ei ben derfynu i raddau mor fawr oddimewn Ft ysgolion dyddiol, nid oes ddosbat th mewn cymdeithas sydd bwysicach a mwy eu cyfrifokleb na1 r athrawon a'r atlu awesau. Y poth Uciaf ir ran pob Cyngor a Pliwvllgor ydyw cefnogi addysg a chalonogi yr addvsgwyr. Dylai rhieni fod yn fwy ystynol o bwysignvydd addysg eu plant, cvdymdeimlo a'r athrawon, a'u evnot-tliwvo trwy siarad vn barchus am danynt ar yr aelwvd, eu hannog i ufudd- hau lddynt, a gofalu am eu hanfon i'r ysgol yn rheolaidd ac yn brvdlon. Cyfalaf ardderchog i ardal ydyw athraw ljwyddianmis, a dyJai fod yn llvgad agored 1 r ffaith. no yn fvw i'w ehyfleustra i vfceud ehv maAvr ohono. Pan y ceir vr athraw yn ddyn o bersonoliaeth'gref, piir 1 egwyddorion, eang ei vsprvd a'i svniad- au. parnH ei wasanaeth, a chlodforus ei enw, anheilwng o'u braint a'u cynysgaeth yttyw y bobl na pharchant eu cymwynas- wr, ac na werthfawrogant eu daion'i a'u liennill hw., a'u plant vnddo ef, ac vn ei alwcdigneth uchel a chvfrifol. •
IMARCHNADOEDD.
I MARCHNADOEDD. I Caernarfon, Hyd,'d 20.—Wvau 5 i 6 »™ Is. 120 am Ip; y?nyn frVeTls 7c y ffowls, 5-s 6c iC)s y ewpl; perchyll, 35s .]' Hn. PwHhe)', Hydref IS.—Wvan 6 am ?. ymenyn Is 7c y pwys; biff, pore veal my ton, 10e i ] s 4c y pwys; perchvll, Us. i 40s yr un moch tewion, 8!c v pwys. "7H.vdrof 19.-W.v5u; 6Prris; y! un! ? 7 PWYS ?''?"? 28s i 32& yr Un.
LLANGEFNI.I
LLANGEFNI. Dirwest.-Yn Llangefni, ddydd lau, cvf- c.uiryehiolwyr yr eglwys Anghydffurf- iol a changhennau Ileol Cymdethias Ddir- westot y Mprched yng nghapel Moriah.. LlywyddwYd gan M, r W. S. Owen, Caer- gybi. Paswydi pendei-f 'viiiaklau eryfiotr nihulai-d j anfon at y Llywodraeth i gario allan gyfyngu y fasnach feddwol yn ei gwnuuthuriail a'i gwerthiant.