Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
13 articles on this Page
PENMAENMAWR.
PENMAENMAWR. Tribunlys Sirol. Gwnaed apel yn erbyn dyfarniad y Tribune's lleoJ gyda golwg ar ryddhau 93 o weithwyr Chwareli Pcnmaenmawr a'r Welsh Granite. Apel- iwyd am 80 o ddynion yn lie y 30 ganiata- wyd. Rheswm y Tribunllys lleofl dros gyfyngu y nifer i 30 oedd rod yna 1,08.5 wedi eu rhyddhau. Ofnid pe y rhydd- heid gormod o ddynion y gailasai hynny effeithio yn anftafriol ar y gwaith. Yr oedd gan y chwareli gontracts raawr mewn llaw, ac yr oedd yn bwysig iddynt gael y nffer gofvnol o ddynion er cadw y gwaith i tynd. Penderlynodd y Tribun- lys Sirol fod 30 o ddynion i'w rhyddhau o'r cliwarel o fewn mis, 30 ymhen ti-i mis, 30 ymhen chwe mis; hefvd fod rhestr o'r dynion i'w threfnu i'r Tribun- lys Sirol, a bod y Tribunlys lleol i gyd- weithredu yn yr achosion.
BETHEL.
BETHEL. Yn Gwella.—Liawenyda gennym ddeall fod Mr David Parry, Ysgoldy, wedi dychwely.d adref o Lerpwl, lie y bu o dan driniaeth law-feddygol. Hyderwn ei tod wedi cael adferiad llwyr. Cyfarfod Coffa. Dydd Sul, Medi 24, ynghapel y Cysegr, cafwyd cyfarfod coffa i'r diweddar Breifat Llewelyn Jones, Llys Llewelyn, Bethel, yr hwn a gwymp- odd ar faes y gwaed yn ugain mlwydd oed. Un o'r rhai tyneraf a serchocaf fag- wyd erioed mewn unrhyw ardal ydoedd, ac yr oedd y duedd grefyddol ac ysrpyd- ol yn gref ynddo. Dangosodd y dyrfa fawr ddaeth i'r wasanaeth mor ddwfn yr oedd yn serch y bobl, ac mor wirion- cddol ydoedd eu cydymdeimlad a'r teulu. Llywydd y cyfarfod ydoedd y Parch S. Venmore Williams, B.A. Declneuwyd y wajsanaeth gan y Parch E. Thomas, Llythyidy. Yna siaradwyd gan y llyw- ydd, Parch J. H. Lloyd Williams, B.A., Clynnog, a'r Parch Thomas Hughes, Felinheli. Diweddwyd trwy weddi gan v Parch D. O'Brien Owen. Caernarfon. Cyfeiliwyd gan Miss Owen, Tyddyn Bach. a chwareuwyd y "Dead March" gan Mr Wm. Owen Jones, Glyn Ifor. Dyma un o'r cyfarfodydd mwyaf dvvys a dylanwad- ol gynhaliwyd vma erioed, a tlieinilai pawb eu bod wedi eu difrifoli i bethau sylweddol drwvddo. Claddwyd "Llew Bach,' 'fel y gelwid ef mor anmvyl yn yr etrdal, ochr yn oehr a'r Preifat Evan Evans, Pen Llyn. Caernarfon, hachgen o'r un anian vsbrydol ag yntau. Hedd- wch i lwch y ddau.
FELINHELI.
FELINHELI. Addysg.—Dydd Lain (ddoe) y deciire; odd Miss Annie Menai Roberts, 9, Pert Terrace, a Miss Jennie J. Williams. Uan- fair House, ar eu cwrs o efrydiaeth yng: Ngholeg Normalaidd Bangor. ar g,der bod yn athrawesau. Bu y ddwy am llwyddyn yn ddisgybl-athrawes yn Y :ol y Cyngor yr ardal lion. Dymumvn bob liwyddiant iddvnt eto yn y dyfodol. Marw.—Dydd Llun. yn 132 nlw" JJ ed. bu faiw Mr William Caddock, Menai Hill, wedi dioddef cystudd ma.th a tlin. Morwr ydoedd wrth ei ahvedigaeih, fel Tr cedd yn dra adnabyddus yn y cvlih incrwrol. Gedy weddw a dv.y tVrch i alarii ar ei ol, sef Mrs Parry, yu yn yr z: i- erica, a Mrs Horloc •. Bangor titivet. a chydymdeimlir yn fan r a dwy yn eu dwfn brofedigaeth. Prynhawn Sadw. n daeth cynulliad pavebus yng-iyd i tialu y gymwynas olaf iddo. trwy heb- rwng ei weddillion i. fvnwent Llanfairis- gac-r a chymenvyd rhan wrth y ty gan v Parchn Evan K. ThomaiS, y Li y tbyrdy, Bethp) ac Edward Griffith, B.A., Beth- nnia, ac yn y fynwent gan y Parch Evan Jones, curad y pJwyf. Eglwys St Mair.- -Prynhawn Sadwrn, yn ystafell y flwb Ceidwadol. cvfranog- odd plant Ysgol Sul Eglwys St. Mair o wledd o do a danteithion, wedi ei baratoi lneWn modd rhagorol gan nifer o'r bon- pddigesau perthynol i'r ysgol uchod, a thi euliodd y plant brynhawngwaith difyr, a mwynhaodd yr oil en hunain yn y modd goreu.
PONTRHYTHALLT. i
PONTRHYTHALLT. i Damweiniau.—Yn Chwarel Dinorwig, yr wythnos aeth heibio, cwrddodd y Mri John R. Owen, Ceulan, Greuor Terrace, a damwain i'w law. HefTd, Mr Isaac Lloyd, Llys Owen, â. damwain i'w goes. Gyda gofal deuant rliagddynt yn fuan. Gwaet.—Drwg gennym ddeall fod Mr Morris Williams, Castle View, wedi ei gymeryd 3 n wael eto. Erys yn un o ys- bytai y Brifddinas. Yn Ffrainc mewn meddygdy y dealhvn fod Preifat Hugh Ashton Rowlands, Pant Howel, yn ddif- rifol wael o dan "appendicitis" a pneu- monia. Hefyd Miss Mary Evans (ieu.), Pant Howel, a Mr David Thomas, Caer- fryn, Llanrug; hefyd geneth fach Mr a frvn. 'lloberts, y Ship. Dymunwn i'r oil vvellhad buan. Ymaith.-Y mae Mr Hugh Jones, y Pandy, wedi gadael yr arda! i weithio; hefyd gadawodd Mr a Mrs Daniel Ro- berts, Bronywaen Terrace, ein hardal a'u hwyneban am Awstralia. Dymunwn eu liwyddiant. Penodiad.-Deallwii mai Miss Roberts, mcrch j Mr a Mrs Henry John Roberts, Fron Helyg gynt, sydd wedi ei phenodi yn ddisgybl athrawes i Ysgol Tanycoed. Dechreiiodd ar ci dyledswyddau dydd Llun diweddaf.
DYFFRYN NANTLLE.
DYFFRYN NANTLLE. Claddu. Dydd Sadwrn rhodd wyd gweddillion y diweddar Mr Arthur Owen, Penyrorsedd Cottage, i orwedd yn ei fedd, er nad oedd ond 19 mhvydd oed. Yr oedd yn efrydydd, a golwg addawol iawn o'i flaen; ond fe'i torwyd i lawr gan yr afiechyd blin y darfodedigaeth. Mae ein cydymdeimlad yn fawr a'r tenlll yn eu profedigaeth. Gwasanaethwyd gan y Parchn Morris Williams, Baladeulyn. Dymunir am i'r "Drych" Americanaidd gofnodi yr uchod. Newydd Prudd. Hysbyswyd ddydd lau fod y Preifat Zachariah Jones, mab fir Ben Jones, arweinydd Seindorf Ar- Jan Dyffryn Nanfflle, wedi marw yn Ys- ?Yty Wineh('tr, yn 20 mlwydd oed. 'O i-olwyd 4 oe d Yng ngwasanaeth y Mri Ellis Jones a'i i Fab, Caernarfon, yr oedd cyn yniuno. Claddwyd ef ddydd Mawjrth, Hydref 3. Cydymdeimlir a'r teulu yn eu tralloct. "Lwfrdra a Gwroniaeth." Nos lall: (liweddaf, ynghapel Seion (A.), Taly- tiarn, traddodwyd darlith ar y testun uchod gan y Parch W. O. Jones, Aber, er budd y cyfaill ieuanc David John Evans, Brynderwen Terrace, yr hwn sydd yn wael ei iechyd ers amser maith. Cafwyd cynulliad lluosog ac elw da, yr hyn sydd yn brawf o boblcgrwydd y dar- lithydd yn y eylch. Yn abscnoldeb Mrs Dr Owen, Penygroes, yr hon a luddiwyd i tod yn bresennol. eymenvvd y gadair gan y Parch John Jones, Hyfrydle. Gofalwyd am y carni gan Mr John Sarah. Hefyd eafwyd gwasanaeth Miss Lilly Jones, Cambrian House, gyda.'r organ, I merch ieuanc y profi'wydir iddi ddyfodol disglaer; anaml y gwelir un mor ieuanc wedi meislroli oHeryn mawr fel organ I Seion. Cynvgiwyd a chefnogwyd y diolchiadau gan y Mri E. T'. Evans a J. M. Jones, (S'fansoddwyd yr englvn can- lynol i'r darlithydd flwyddyn yn 01 pan yn ymweled a r achlysur tebyg. Yn nhyb y wlad W.O.- dyn Huda'r dorf i'w wrando Di"wy hwyl lnvn yn darlunio, Aelwyd brudd ga ollid bro. "W.O." yn ddigurro fel darlithydd, ac iechyd i ben a chalon ydyw cael noson yn ei gwmni. Fe dal i'r gwranda- wr, ac y mae'r eglwys neu'r mudiad fo I wedi ei alw vn siwr o'u llog. 1 1
I GARN DOLBENMAEN. ;
GARN DOLBENMAEN. Canfyddiad Hynod.Nos Iau, tra. ar j eu ffordc1 rhwng Tyddyn Du a'r Garn, j canlvddodd David Osmond ac Isabella Griffiths gorff baban newydd-anedig ar y iiordd, ac aethpwyd i hysbysu'r hedd- was yn ddioed. Daeth yr heddwas YllO, a chludwyd y corff ymaith. Dydd Gweuer am bump o'r gloch cynhaliwyd trenghol- iad, yr hwn a barliaodd am amser maith. 0'1' diwedd dygwyd rheithfarn o "Ddyn- laddiad ar berson anadnabyddus." 3I:w'r digwyddiad wcdi peri eryn chwil- frydodd a Loli sut y cymerodd le. Newydd Trist.—Yr wythnos ddiweddaf daera y newydd fod y Preifat Arbhur Pritchavd, mab Mr Elias Pritcliard, Tan- yffollt, wedi ei ladd ar faes y gad. Yr oedd yn fachgen siriol a disglair, ac y mae cydymdeimlad mawr a'r tad, ei chwior- ydd. a'i frodyr.
I BYDB LLUN. I
I BYDB LLUN. I I GWRTH-AD RODDIADAU. I Hawlia'r Awstriaid a'r Germaniaid sy o dan y Cadfridog von Falkenhayn eu bod wedi cael buddugoliaeth bwysig ar y Ru- maniaid yn Roten Thuni Pass. Eu bod wedi cylchynu y Rwmaniaid, a cliymeryd 3.000 o garcharorioii a llawer o ddeunvdd l'hviel. Ond ar v llaw arall dywed ad- roddiad o Bucharest fod y Rwmaniaid wedi torn trwy y cylch ac ailsefydlu eu hunain. Mae yr Awstriaid yn addef fod adymosodiad y liwmaniaid ger Fogaras a Izekely Udvarhely yn liwyddiant. Mae y golyn hefyd yn hawlio rhuthr lwvdd- innnus al. y porthladd Corabia ar y Danube, a cliymeryd llawer o ddeunydd rhyfel, yn cynnwys saith o'u "tugs" hwy eu hunain oeddynt yn cael eu cadw yno. FFRYNT SOMME. Cydrhwng yr Ancre a'r Somine y mae'r Cyngreirwyr yn cerdded o un liwyddiant i'r Hall. < Enillodd y eanolfan Prydeinig yr oil a geisiai mewn ymosodiad ar ffrynt j ÛI tua 3,000 o latheni. Gwnaed yr yin- oteodiad o bwynt dwyreiniol Eaucoui-t I/Abbayp i'r Alber-Bapaume Road, i'r goglcdd-ddwyrain o Destremont Farm. I Adroddir fod y pentref Eaucourt L' Abbaye wedi ei gymeryd, a thri cant o gai-charorion. Gwnaed gwaith llwydd- iannus gyda'r "tanks." Cydrhwng Ypres a Neuve Chapelle, cariwvd allan 16 o ruthr ymosodiadau. Cymerwyd llawer o garcharorion, a gwnaed colledion i'r gelyn. Edrydd Ffrainc fod y cyRegr:)? yn brvsur ar y Somme, ac fod pcth Hwyddlant wedi ei wneud drwy ymdrech- iadau gyda'r "hand grenades" yn agos i Morval ac ar hyd yr afon i'r de-ddwy- rain o Clery. ——————— FFRYNT MACEDONIA. Mae ein milwyr wedi cymeryd ii-.edd- iant o ran o linell Bwlgaria islaw 0:1 j ak Bridge, ac wedi brwydro chwyrn, yr hyn sy'n parliau, helaethwyd eu lietiillioii. Mae ein llongau rhyfel yn tanbelnu a chwalu colofn y gelyn i'r dwyrain o Leo- hori, a gollyngodd awyrlongau R.N.A.S. bombs ar orsal reilfFordd Angista. Dy- wed adroddiad answyddogol o Salonika, drwy Paris, mai dydd" Gwener y dech- reuodd y frwydr am Monastir. Mae y gololn ymosodol wedi gwneud peth cyn- nydd. Y RWSIAID. I A'irodda Petrograd symudiad ymlaen vnglivmydogaeth rheilffordd Body- Krais ne, ac ymhellacli i'r de, er gwaethaf gwrthwynebiad y gelyn. Yma cymer- wyd 59 o swyddogion a 1,928 o filwyr. I'r de o Brzezany cymerwyd safle bwysig, I yughyùa 112 o swyddogion a 2,268 o gar-' charorion. SAFLE GROEG. I Cafwyd cyfarfod o Roegiaid ey'n byw I. vin I Mhrvdain yn Llundain ddydd Sadwm, a pi; iwyd penderfynia.d yn cefnogi M. 1 Veni: -los. Mae yn agos i'r oil o'r ynys- Y:' :q oedd yn awr wedi myned i mewn i'r sy- mudiad gyda'r Cenedlaetholwyr. SWYDDOGOL 0 FFRAINC. Cymerwyd ar y Somme elfenau ffos- yddol i'r gogledd o Rancourt a'r de-ddwy- rain o Morval. Yn Champagne, ynghy- mydogaeth ddeheuol Butto-a.u-Mesnil, ceisiodd y gelyn wneud ymosodiadau cudd ddwy waith drwy fombardio chwyrn. Ond a tali wyd hwy gan ein tanio cudd ni. Metliodd ymosodiad gudd arall yn Tahur. Deuwyd ag awyren i'r llawr yn fflamau yng nghyliiniau Longavesnes ar fIrynt Somme. Arlan chwith y Struma, wedi ymosod- iad ddisglair gan hhvyr Piydain, cymer- asant feddiant o ddau bentref gaerog yn agos i Seres road. Disgynodd amryw gannowld o garcharorion i'n dwylo, 200 ohonynt heb glwyf. Yr oedd y Cyng- reirwyr drwy eu dewrder yn drech na'r gelyn. Disgynodd bateri Fwlgaraidd i ddwylo y Serbiaid. YMOSODIAD AWYROL. I Cylioeddir yn swyddogol fod yna, nifer o awyrlongau y gelyn wedi bod dros y sir- oedd dwyremlol nos Sul. Hyrddiwyd rhai bombs ond ni hysbyswyd am unrhyw niwed. Aeth yr awyrlongau i gyffiniau Llundain. Hysbysir fod un o awyrlong- au y gelyn wedi disgyn i'r llawr ynghanol fflamau yng ngogledd Llundain.
OYDO MAWRTH. I
OYDO MAWRTH. I DAL I LWYDDO. I Mae'r boll dir enillwyd prynhawn 8uI ar y ganolfan Brydeinig gyda chymorth y "tanks" ar ffrynt o 3,000 o latheni i'r de-ddwyrain o Bapaume, yn dal yn gadarn. Yng ngwyneb adymosodiad Germanaidd y mae y llinell newydd wedi sefydlu i'r dwyrain o Eaucourt l' Abbave, ac v mae'r gelyn wedi cael eu clirio o'r ffordd. I'r gogledd o Courcelette ynghyfeiriad Grandecourt a Miraumont mae bi-wydro caled ddydd a nos wedi bod. Mae'r Ffrancod wedi sicrhau ffos arall i'r dwyrain o Bouchevesnes. Edrydd y Germaniaid am frwydio ar raddfa eang o Thiepval i Rancout: yr hyn, wrth gwrs, sydd yn eu ffafr. Ychwanegant fod y frwYdr wedi parhau drwy nos Sul, ac yn dal i fynd ymlaen bore Llun. Daw adroddiadau o Isellmaen yn dweyd fod bombardia chwyrn ar ffrynt Yser. Awgrymir hefyd fod yna ymosodiad wedi cychwyn yn y cylch hwn. Y RWMANIAID. I Drwy groesi y Danube a chael ennill He i roi troed i lawr ar diriogaeth Bwlgaria, y mae'r Rwmaniaid wedi gwneud gor- c-hest filwrol fawr, ac yn weithred all esgor ai- bethau pwysig. Dywed Berlin fod y gweithrediadau hyn ,,(>di cael eu cai-io allan i'r de o Bucharest. Mae'n debygol mai yng nghymydogaeth Rustchuk yr oedd lie. mewn adeg o heddwch, y mae cysylltiad forwrol gludol gyda'r trafRc cydrhwng prifddinas Rwmania a Sofia, Varna, a Chaer Cystenyn. Yn Rustchuk y moo'r Rwmaniaid o'r tu ol i Mackensen, yr hwn sy'n dal i f.vny'r Cyngreirwyr yn Dobrudja. Bydd yn angenrhaid i rwystro y bygytliiad hwn yn aclios i wasgaru ei nerthoedd. Nid yw y Germaniaid yn hawlio ycn- waneg o fuddugoliaethau. Fel ad-dariad am y tarro gawsant yn Hermannscadt ceir ymosodiad ar fynyddoedd Hatszef, 70 miilltir i'r gorlilewin. Mae'r gQlyn yn cydnabod fod y goresgynydd wedi ?i'nill tir yn y rhan ddwyreiniol o'r ffrynt. Drwy newydd yn swyddogol o Rwmania dywedir eu bod wedi croesi'r Danube cyd- rhwng Rustchuk a Tutrakan. Yn y Dobrudja ymosodasom ar yr holl ffrynt.
Y GERMANIAID FFOEDIG.
Y GERMANIAID FFOEDIG. Dal y Pump. I Nos Fercher daliwyd tri o'r carcharor- ion ffoedig o Aldershot. Can fyd dwyd tri ohonynt yn cysgu ar y ffordd gan Gwnstabliad Arbennig. Addefwyd wrtho mai y Germaniaid ffoedig oeddynt. Dydd lati daliwyd y ddau arall.
Y TADAU A'R PRESENNOL.
Y TADAU A'R PRESENNOL. Araith o Gadair Cymdeithasfa'r De. Cafodd Dr T. H. Williams adeg hapus I wrth draddodi ei araith o'r gadair yn y Gymdeithasfa. Ei destun ydoedd, "Y Tadau a'r Presennol." Dywedai fod ein Tadau yn- ddiwygwyr, a doethineb ynnom ni yw meithrin ysbryd diwygiadol. Yr oedd gan ein Tadau feddwl mawr am athrawiaetliau y Testament Newydd. Yr oedd y Tadau yn edrych ar y Saboth fel sefydliad o osodiad dwyfol, a dysgent ddynion i'w gadw yn santaidd. Yr oedd y Tadau yn gosod pwys mawr ar egwydd- i orion moesolde-b. Dysgent ddynion i fod yn eirwir, yn ddiwair, yn onest, ac yn ddidwyll. Yr oedd ein Tadau yn meddu awydd angherddol am achub eneidiau, Ieu fel y mae y Saeson yn dwyd, "A thirst for souls." Yr oedd ein Tadau yn ffyddlon i Grist, ac i weini- dogaeth y Gair. Beth yw cwestiwn mawr yr oes; ie, beth yw problem fawr yr oesaup Nid y i-hyfel mawr presennol a'i ganlyniadau ar y byd. Daw diwrnod y bydd hwn wedi ei anghofio. Cwestiwn mawr yr oesau yw pwy ydyw Iesu o Nazareth, a beth yw ein porthynas ni fig of,
Advertising
YR AFR ton, UERNARFOH. AM Y CYFIEITHIAD GOREU O'R CANLYNOL,— "B famous Mav fl&otto Abraham Lincoln's War Motto: With malice towards none; with charity for all; with firmness in the right as God gives us to see the right-let us strive on to finish the work we are in; to bind up this nation s wounds; to care for him who shall have borne the battle, and for his widow and orphan if) do all which may achieve and cherish a just and lasting peace. 0- GWOBR. PAR 0 FENYG NEU RYWBETH ARALL. CYSTADLEU- AETH AGOREO. I FOD MEWN LLAW CYN HYDREF 14eg. Ein dyfarniad i fod yn derfvnol. ■ O ———————— Stock newydd Anferth o bob math o DRAPERY am brisiau isaf sy'n bosibl. o mfllíner IRenovatton Exceptional Offet:. ARBEDWCH ARIAN. AIL-WNEIR HETIAU AM BRISIAU RHAD. Dowoh a'ch Hetiau yma a chewch wybod beth ellir wneud iddynt. PIERCE AND WILLIAMS.
[No title]
YMWELIAD Y ZEPPS. t ( Daw yr adroddiad swyddogol am 3.30 prynhawn LIun yn dweyd fod yr heddlu yn adrodd mai y colledion fel canlvniad i ruthr awyrol nos Sul ydoedd—un dyn wedi ei ladd ac un merch wedi ei chlwyfo. Nid oedd y niwed a wnaed ond ychydig, er fod y cyloh gymerwyd yn eang. a i gollyngyvyd nifer mawr o bombs. Niweidiwyd yn ddifrifol bedwar o dai, a dinistriwyd l'hai tai gwydr, a, thorwyd nifer o ffenestri. Croesodd dog o awyrlongau y gelyn y glannau dwyreiniol cydrhwng 9 o'r gloch nos Sul ac hanner nos. Bu i un awyrlong geisio mynd am Lundain tua'r gogledd ohoni oddeutu deg o'r gloch, ond gyrwyd hi yn ol gan gunfire a'n hawyr- longau ni ar ei hoi. Ceisiodd wneud cais i ddychwelyd dra- chefn i'r gogledd-orllewin, dnd ymosod- wyd arni gan ynau ac awyrlongau, a deu- wyd a hi i'r tir yn fflamau yng nghymyd- ogaeth Potter's Bar yn fuan wedi hanner nos. Gwnaeth awyrlong arall gais i ymosod ar Lundain o'r gogledd-ddwyrain, ond gyrwyd hi yn ol tua un o'r gloch. Goll- yngwyd nifer o bombs ond ni dderbyniwyd unrhyw adroddiad am golledion na niwaid. Aeth y gweddill o'r awyrlongau yn ddi- reol amgylch ogylch y Siroedd Ddwyrein- iol. Gollyngwyd bombs yn ddifudd, y rhan fwyaf yn disgyn ar leoedd agored heb wneud unrhyw niwed. Yr oedd yr awyrlong ddinistriwyd o'r ffurf ddiweddaraf. SAFLE GROEG. Dywedir fod Llywodraeth Groeg wedi ymddiswyddo. Achos ei dymchweliad, meddir, ydyw am fod y Pwerau Unedig yn gwrthod ci chydnabod, ac hefyd y lledu sy ar benderfy-niad sy'n cael ei lfaenori gan M. Venezelos a'r Llynghes- ydd Countdouroitis. Dywedir hefyd fod y Cyngreirwyr wedi rhoddi yr "ultimat- um" i'r Brenin Tino. TRIBUNLYS CAERNARFON. I Dyfarniadau nos Lun:—H. R. Phillips, pymthefnos er cael archwiliad meddygol; W. 0. Griffith,Ro belt Roberts, J, W. Edwards, Thomas Jones, tri mis mewn I trefll i yinuno a'r Gwirfoddofwyr. Gwrthodwyd apel T. J. Roberts; ond nid yw i'w alw hyd Hydref 31. J. R. Jonesv(Mr W. and T. Avery), gwrthod- wyd yr apel. Apeliai Mr Chas. Jones o berthynas i'w glerc, W. Bennett, yr hwn oedd wedi ei dynnu'n ol. Cadamhawyd y cais. CLERIGWR AG YMARFERiAD I MILWROL. Yn Nhribunlys Lleyn, ddydd Sadwrn, dywedodd y Cadeirydd, y Parch T. E. Owen, nad yw rhai o'r gwyr ryddheir ag yr amod iddynt ymuno a'r Gwirfoddolwyr yn dod i fyny a'r amodau. Dylai apel- wyr o')- fath yn y dyfodol gael eu gorfodi i bresennoli mewn ymarferiadau am ddwy awr vn wythnosol, ac i wneud dyled- ,swyddau milwrol am 24 o oriau bob pym- ? jHiefnos neu dynnu'n ol eu tystysgrifau. DAMWAIN GYDA LLAWDDRYLL. Nos Sadwrn yr oedd swyddog milwrol yn archwilio llawddyll, ac yn ddamwein- iol taniodd a saethwyd geneth ieuanc yn farwol. PENWAIG YN TALU. I Yn Scarborough ddydd Sadwrn, cafvyd y pris uchel o 7p 12s am fil o benwaig. Enillodd llong bysgota Ysgotaidd 150p I mewn un noson. RHYDDHAU DYNION. I Penderfynwyd rhyddhau dros 4,000 o  Iddvnion yn Siroedd Morgannwg a Mynwy yn ystod y tair wyt?o? nmf..1 AFIECHYD ARGLWYDD FRENCH. Cylioeddir hysbysrwydd swyddogol fod Argiwydd French yn analluog i gyflawni ei ddyledswyddau milwrol am ychydig ddyddiau. AMDDIFFYNFEYDD PRYDAIN. Cydnebydd y Germaniaid fod yr aw- durdodau milwrol Prydeinig wedi per- ffeithio eu hamddiffynfeydd yn erbyn yr awyrlongau. CREULONDEB AT ENETH. Yn Lancaster dirwywyd William ac Elizabeth Derry i 15p yr un am greulon- deb tuagat eneth 13 mlwydd oed. Yr oedd yr eneth yn ferch i William Derry* Drrbyniodd driniaeth chwerw. LLAETHFERCH YN B.A. Mewn Tribunlys yn y Wyddgrug, apel- iai ffarmwr am esgusodiad dros ei ddau fab. Ni allai gael gweision gwrywol, ac yr oedd ganddo ei fferm yn 200 o aceri, a 74 ohono yn di aredig. Dywedodd iddo gael help merched yn y cynhaeaf, yr oedd un ohonynt yn B.A., ac yn dysgu godro, a gwnai gynnydd da. Caniata- wyd cyfnodau byr o ryddhau i'r meib- ion. •*♦*>
TYSTEB Y PARCH G. CEIDIOG…
TYSTEB Y PARCH G. CEIDIOG ROBERTS APEL. Oliervvydd fod y Parch G. Ceidiog Ro- berts yn dioddef bellach ers hir amser o dan effeithiau ergyd o'r parlys, yr hyn sydd wedi ei hollol analluogi i symud nao i ddefnyddio ei barabl, y mae amryw yn teimlo awydd gwneud rhywbeth iddo fyddo yn gynorthwy sylweddol ac yn sir- ioldeb i'w feddwl yn yr amgylchiadau ad- fydus hyn. Y mae Pwyllgor ci-yf wedi ei ffurfio yn Nyffryn Nantlle i geisio symud ymlaen gyda'l' amcan hwn. Bu ein brawd yn gwasanaethu yn hir gyda gwahanol achosion cyhoeddus--yn enwedig gyda symudiadau cymdeithasol— megis Dirwest ac Addysg. Bu yn ffydd- lawn iawn yn y pethau hyn, a dioddefodd yn ei amgylchiadau amryw droion ar gyf- rif ei aiddgarweh a'i wroldeb yn dadleu drostynt. Fe fu yn wr cymwynasgar a phaa-od ei gynorthwy—a hynny ar draul colled yn ami iddo ei hun. Y mae gweled gnvr fu mor fyw, am yr hanner can mlynedd diweddaf, wedi ei dorri i lawr o dan afiechyd mor flin yn sicr o ennyn cydymdeimlad llu ato, a theimla y Pwyllgor yn liyderus yn eu hapel am danysgrifiadau at yr amcan hwn. Trefnir i gydnabod yr oil trwy y Wasg. Derbynir y Tanysgrifiadau gan Swyddog- ion neu Aelodau o'r Pwyllgor. Arwyddwyd ar ran y Pwyllgor Parch JOHN JONES, Hyfrydle, M.C., Llywydd. Parch R. J. PARRY, Horeb, W., Is-lywydd. DAVID E. HUGHES, Plas Felin Gerrig, Llanllyfni, Trysorydd. OWEN W. JONES, Snowdon St., Penygroes, J. B. DA VIES, Llanllyfni, Penygroes, Ysgrif- enyddion.