Y Dinesydd Cymreig

Edmondson's Ideal Toffee. Its not sticky, but you can't get away,, from it. • Get the bit between your teeth "1 Don't waver—show your grit Keep-on or off your native heath Between your teeth the bit. Bit of Edmondson's Ideal Toffew (,f course. Refuse substitutes. To stop smoking cat Edmondson's Ideal ToEee. To stop "Ideal- • DIE r

DYDD MAWRTH. Y GWRTHWYNEBWYR CYDWYB- ODOL. Gofynodd Mr Llewelyn Williams i'r Is- ysgrifennydd Rhyfel a fuasai yn achosi i ymcliwiliad gael ei wneud i'r driniaeth dderbyniodd Ithel Davies, o'r 4th R.W.i". tra yngharehar milwrol y Wyddgrug. Mr Tennant: Yr wyf wedi chwilio i mewn i'r achos hwn yn llwyr. Dywed yr oil fu yn gofalu am Preifat Itlicl Davies na ddarfu iddynt ei gamdrin. Arehwilivvyd ef gan y swyddog meddygol ar Mai 24ain, a'r 25ain, a drachefn ar Fehefin 7fed, a chanfyddwyd ef yn gym- wys bob tro. Ni ddarfu iddo gwyno ei fod yn wael, ac ni ddangosodd unrhyw archollion. Gofynwyd iddo y diwrnod y rhyddhawyd ef a oedd ganddo unrhyw gwyn i'w wneud, ac atebodd yntau nad oedd. Credaf fod hyn yn dangos y dylid trin y oyhuddiadau ddygir gerbron gan wrthwynebwyr eydwybodol yn bwyllog. Ni wn a fu y dvn hwn o flaen llys milwrol yr ail waith. GWAWDIO MILWR. I Gofynodd Mr Nield (C.) i Mr Tennant a alwyd ei sylw at yr amgylchiadau o dan ba rai y cymerodd Albert Ellis Brook, o'r 1st Batt. Cheshire Regiment, ei fywyd ymaith. Cafodd ei yrru o'r ysbyty fel yn anghymwys am wasanaefth pellach. Gwawdiwyd ef gan rai na wyddai am y ffeithiau, ac ystyrid ef fel "shirker"; a glwyfwyd ef yn ddifrifol yn Mons; a fu yn garcharor rhyfel yn Germani am tlwyddyn; er mwyn rhwystro dynion eraill ddiarddelir o'r fyddin gael cyffelyb driniaeth, a, wnaiff y Swyddfa Ryfel weled fod y dynion hyn yn cael "badge." Mr Tennant: Nid wyf yn gwybod am yr amgylchiadau o dan ba rai y cymerodd Preifat Brook ei fywyd. Clwyfwyd ef yn ei fraich, a chvmerwyd ef yn garchar- or yn Awst 1914. Cyfnewidiwyd ef fel carcharor rhyfel, ac anfonwyd ef i ysbyty yn Llundain, a diarddelwyd' ef oddiyno fel yn anghymwys am wasanaeth pellach, yn Rhagfyr 1915. Rhoddwyd pensiwn iddo. PARSELI I FFRAINC. I Mewn atebiad i Mr Tyson Wilson, dy-j wedodd Mr Pease fod yn agos i 100,000 o barseli bob dydd yn cael eu hanfon drosodd i Ffrainc. GWRTHRYFEL YR IWERDDON. 1 Atebodd Mr Tennant Mr Uinnoll too 125 o garcharor ion yn awr mewn penyd wasanaeth ynglyn a gwrthryfel yrj Iwerddon, ac nad oedd y Llywodraeth yn ystyried y dylid eu trin fel carcharorion I rhyfel. I TRAMORWYR YN RHYDD. J Hysbysodd Mr Samuel Mr Gilbert mai cyfanrif y personau genedigol yn Ger- mani ac Awstria sydd. yn trigo yn Llun- dain a'r eylchoedd ar hyn o bryd ydyw: —Germaniaid: gwrywon, 4,931; menyw- od, 4,418. Awstriaid: gwrywon: 3,796; menywod, 2,654. O'r gwrywod1 yr oedd 2,018 o Germaniaid a 3,012 o Awstriaid mewn oedi-an milwrol. Gohiriwyd y Ty am 6.47 p.m.

DYDD MERCHER. :1 Cymerodd y Llefarydd y gadair am j chwarter i dri. I Y CADFRIDOG OWEN THOMAS. :1 Gofynodd Syr Arthur Markham 1 r Prif Weinidog a oedd yn gwybod fod y diweddar Arglwydd Kitchener wedi cael ymgom gyda'r Cadfridog Owen Thomas, pryd y rhoddwyd addewid iddo os y cy- tunai i godi brigad Gymreig, y buasai apwyntiad ewyddogion yn cael ei adael yn ei ddwylaw ef, a'i fod yn ddealledig, os yn bosibl, eu bod i fod yn swyddogion yn gallu siarad Cymraeg; ymhellach aw- durdododd Arglwydd Kitchener ef i roddi yr addewid hon i'r bobl Gymreig; er yr addewid hon, paham y rhoddwyd Ysgot- yn yn ei le; a wnaiff ef, oherwydd yr addewidion hyn, roddi ystyriaeth i'r mater. Gofynodd Syr Herbert Roberts hefyd gwestiwn ar y mater hwn. Mr Tennant: Methais a gweled fod un- rhyw ymgymeriad o'r fath yn cael ei gofnodi yn y Swyddfa Rhyfel. Deallaf y bydd! y swyddog hwn yn gwasanaethu mewn cylch milwrol arall yng Nghymru. STORI AM FEDDYG GERMANAIDD. I Gofypodd Mr Rendall i'r Is-Ysgrifen- nydd Rhyfel a oeddynt wedi profi fod dau feddyg yngwasanaeth y fyddin, y rhai ganfvddwyd eu bod yn Germaniaid yn ddiweddaraoh, wedi rhoddi meddygin. iaeth wenwynllyd i filwyr oedd dan eu gofal mewn gwersvll yng Nghymru, gyda chanlyniadau angeuol mewn amryw ach- oeion. Mr Tennant Nid oes gennyf wybod1- aeth am y fath beth, ac ystyrir y atari gan fy nghyngowyr meddygol fel yn ddi- sail hollol, ac nad ydyw yn ddim ond dychymyg (clywch, clywch).) FFYRMS GERMANAIDD. I  Gofynodd Major Hunt i'r Prif Weini- 1 dog pa?am y caniateid i tua 400 o Synna j f Germa.naidd wneud busnes yn y wlad hon. Mr Harcourt: Mae'r mater hwn yn cael sylw manwl y Bwrdd Masnach, a bwriedir yn fuan gyhoeddi adroddiad gwaith Pivvilgor Ymgynghorol y Bwrdd yn v :r;uter. Syr E. Carson: A oes gan rai o'r ffyrms hYl drwyldedau gan y Llywodraeth? Mr Har.'ourt: Os ydych yn awyddus, ceisiaf gael y wybodaetb i chwi. Major Hunt: A ydyvv'r aelod gwir an- t hydeddus yn gwybod nad oes ond 200 o ffyrms wedi eu cau i fyny gan y Llyw- odraeth livewn dwy flynedd? Mae'r tynerwoh dcangosir tuagat ffyrms Ger- .manaidti 11 p.rrnrud pobl gredu fod yna 1:1 w amveledig yn rhywle (cym.). Y Ll< farydd: Nid oes gyfleustra yn awr i wneud arertjhiau.

DYDD IAU. I YGWIiTHWYNEBWYR CYDWYB- I ODOL. Yn ateb i amryw gwestiynau o barth y gwrthwynebwyr cydivybodol, dywedodd Mr Asquith liifii yr hyn fwriedid ei wneud gan y Swyddfa Rhyfel yn achosion milw vr yn dod dan yr Army Order Mai 25, 19 Lt' ddedfrydwyd i garohar am wrthod ufudd- hau i orchymynion ydoedd a ganlyn:— Y cam cyntafydoedd chwilio i mefn a ydoedd yr hyn wnaed yn ganlyniad gwrthwynebiad cydwybodol i wasanaeth filwrol. I'r pwrpas hwn rhaid i weith- rediadau y Llys Milwrol gael eu Jodi F:: Swyddfa Rhyfel er mwyn gwneud yni- chwiliad iddynt. 0 berthynas i achosion fu gerbron tribunals, bydd i'r cofoodion gael eu hystyried, ac os na bydd digon o wybodaeth ynddynt gwneir ymohwiiiad manylach. Disgwylir am atebion i re3tr o gwestiynau, a gwneir ymholiad. gyda, phersonau fyddont yn adnabod'y gwr oh. wynebwyr, megis gweinidogion, &c. Gyda'r rhai na fu o flaen tribunal rhaid iddynt ateb rhestr o gwestiynau tebyg i'r rhai gawsid gerbron tribunal. Wedi cael cvflemvad o wybodaeth, gwneir ymohwil- iad i'r mater a'r cwestiynau. r pwi-pas o'r ymchwiliad hwn, ao ymhob achos y gwneir sail iddo, bydd i'r Cyngor Milwrol ddibvnu am gyfarwyddyd ar y Tribunlys Apel Canolog, neu bwyllgor ohono, y rhai sydd wedi cvdsynio i roddi cymorth. Os gwrthodir rhoddi gwybod- aeth, ac-ymhob achos o'r fath lie na chyn- helir i fyny yr apel, bydd i'r carcharor aros dan lywodraeth filwrol, ond bydd i'r ddedfryd yn dioed gael ei newid i "de- tention," ac anfonir ef i "deteniton bar- rack" yn ol y ddedfryd. Bydd i didyn- ion fo'n dal gwrthwynebiadau eydwyb- odol diymwad gael eu rhyddhau o gar- charau'r v/lad ar eu hymgymeriad i gyf- lawni gwaith o bwysigwydd cenodlaethol dan lywodraeth gwladol. Bydd iddynt gael eu rhoddi clrosodd i Adran W. o Wasanaeth Filwrol, a byddant yn peidio bod yn ddarostyngedig i ddisgyblaeth filwrol na'r Ddeddf Filwrol tra parhaont i wneud y gwaith roddir iddynt yn fodd- haol. PWYLLGOR NEWYDD. Dywedodd Mr Asquith fod yr Ysgrif- ennydd Cartrefol wedi penodi pwyllgor yn cynnwys (r Is-ysgrifennydd Seneddol i'r Swyddfa Gartrefol, Mr Bruce, A.S., Syr Thomas Elliott, K.C.B., a Syr Matthew Nathan, y rhai ydynt yn awr yn chwilio allan pa waith acamodau ydylaf y dynion hyn gael, ac i gymeryd y camrau angen- rheidiol. Ychwanegaf ddau gynnygiad cyffredinol, y rhai gredaf gyfarfyddir gyda chymeradwyaeth gyffredinol. Y cyntaf yw fod pob dyn y byddo ei wrth- wynebiadau wedi eu seilio ar argyhoedd- iad au gon.?st, yn abl, a bydd felly, i gael yr esgitso!liad y mae,r Senedd wedi ei ddarpau; ac yn yr ail le y mae'n angen- rheidiol fod y dynion sy'n rhoddi gwrth- wynebiadau fel, mantell i guddio eu anhueddrwydd i'r alwad genedlaethol, a thrwy hynny yn euog o drosedd dwbl llwfrdra a rlagrith (cym. uohel) yn cael eu trin fel y dylent gyda'r manylwch mwvaf (cym. uchel). Gofynodd Mr Whitehouse (R.) a fydd- ai i'r Ty gael amser i drafod y datganiad (llefau o 'Na fydd"). Mr Asquith: Hwyrach y gallaf ofyn i'r Ty ddarllen fy natganiad yn fanwl yforu, ac os wedi gwneud hynny y I bydd awydd am gael trafodaeth, bydd i mi yn sier gytuno. Mr King (R.): A ydym i ddeall fod y dynion hyn yn ddiarostyngeclig i gospiad1- au llymion am yr hyn elwid' gan y bpn-, eddwr gwir anrhydeddus yn "llwfrdra a, rhagrith," heb gael prawf gan yr ar-I glwyddi ? Mr Asquith: I'r gwrthwyneb, amcan hyn ydyw gwnevid hynny yn amhosibl. Mr Wh'tehouse: A fydd i'r aelod gwir' anrhydeddHis rwysto i ychwaneg o'r gwrthwynebwyr cydwybodol fyned dros- odd i Ffrainc? Mr Asquith: Mor belled ag y mae y ? r han vr wyf fi yn Swyddfa Rhyfel, am yr hon yr wyf fi yn gyfrifol, >n myned, ni bydd i'r un milwr y byddo gennym reswm da arm gredu ei fod yn gjdwybodol, gael ef anfon i Ffraine. L Mr Glanville (R.): Pa beth a wneir i rwystro yr hyn ddywedir sy'n eymei-yd lie mewn cpspi ac arfer creulondeb tuag- at y g\vi"thwynebwyi' eydwybodol, ao a fydd iddynt rwystro i'r swyddogion arfer hynny rhagllaw? Mr Asquith: Yngwyneb darpariaeth y Ddeddf Filwrol, nid oes angen gwneud dim mwv i gyfarfod yr achos. TRAMORWYR YN LLOEGR. I Aeth y Ty yn Bwyllgor Cyflenwad, ac ar bleidlais o 166,801p er cwblhau darpar- iaeth ar gyfer treuliau y Swyddfa Gar- trefol. Er mwyn galw sylw at y tramorwyr I oeddynt yn cerdded y wlad yn ihydd, cynygiodd Ms Joynson Hicka ei dynu i lawr lOOp. Dywedodd Mr McKenna fod ar ddeoh- reu y rhyfel yina 75,000 o Germaniaid ac Awstriaid yn y wlad hon, heb gynnwys y gwragedd Prydeinig, y rhai oeddynt o 10,000 i 11,000, na'r plant dan 14 oed. Yr oedd 21,000 ohonynt wedi cael rhydd- id i fynd i'w gwlad gartref, 32,000 wedi eu carcharu, a 22^000 wedi eu gadael yn rhyddion am resymau arbennig. <

CYMRAES YN GWELLA. I Er mwyn ei theulu yng Nghymru a'i chyfeillion yn yr Amerig, mae yn dda gennym allu dweyd fod Miss Barbara L. Williams, merch Mr a Mrs Ebenezer Williams, Penyryrfa, Talysarn, Sir Gaer- narfon, yn araf wella eto, wedi bod yn orweddiog yn yr ysbyty am bedair wyth. nos ar ddeg. Ei chyfeiriad yw Private Ward, St. Peter's Hospital, Albany, N.Y.

i,ODI PREGETHWR. I Yn ddiweddar, bu yr ysgrifennydd dros y Cyfarfod Dosbarth, Gorllewinol Cy- manfa Ohio, yn cymeryd pleidlais eglwys Salem, Venedocia, ar Mr Elias Jones, ymgeisydd am y weinidogaeth, a. chafodd gymeradwyaeth yr eglwys. Brodor yv o Penrhyndeudraeth, ac wedi bod yi y wlad hon tua pum mlynedd; pregethu cfengyl y deyrnas yn naturiol ynddo. Nid yw yn cofio amser pan nad oedd ysfa, pregethu ynddo. Sicr bydd ei hen g,Yd-1 nabod yng N ghymTu yn teimlo yn dda o ddeall ei fod wedi dechreu.

I Y DIWEDDAR W. R. WILLIAMS, I FFESTINIOG.- Fore Sadwrn, Mai 20fed, hunodd yn angeu Mr William R. Williams, Provid- ence, Penna. Cafodd gystudd irwin air. bum mis, mewn poenau yn fynych. Ym mis Rhagfyr diweddaf etholwyd ef ar ben y rliestr yn ddiacon ar yr eglwys yr oedd yn aelod ohoni, lie yr oedd yn wr blacn- Haw a. dylanwadol. Ganwyd William R. Williams yn Ffes- tiniog yn y flwvddyn 1864, fel nad oedd ond 52 mlwydd oed pan y bu farw. Mab ydoedd i Richard ao Ellen Williams ootid ynt yn arfer cadw Shop y Rhiw flynydd- oedd lawer yn ol. Daeth ili- wlad hon yn y fhvyddyn 1884, a, bu yn aros 511 Utica, N. Y., am ychydig flynyddoedd, r.c yr oedd ganddo air da bob amser i ddinas y "Drych," ac yn lioffi siarad am Mo^ ab a Bethesda; symudodd i Wilkes-Barre, ac yno yr aeth i'r cwlwm priodasol gyda Sarah Williams, o'r ddinas honno. Caf. odd gymhar bywvd rhagorol, a bu Mrs Williams yn ffyddlon iawn iddo ar hyd y blynyddoedd, ac yn neilltuol felly yn ei gystildd. Yn sicr, gellir dweyd, yr hyn a allodd lion hi a'i gwnaeth. Daeth y teulu i Providence 16 mlynedd yn ol. Plastrwr oedd galwedigaeth ein brawd, a chyfrifid ef yn un o'r rhai goreu gy gwaith. Gadawodd i alaru eu colled ai ei ol ei briod a dwy feroh, Nellie a Flo- rence a gellir dweyd am y mercned eu bod ymhlith v rhai parchusaf yn y dref; yn weithwyr ffyddlon yng ngwinllan yr Arglwydd. Hefydi dau frawd, Rowland, yr hwn sydd yn ddiacon yn eglwys Beth.. esda, Utica, a Griffith yn Providence; hefyd chwaer, Mrs D. J. Williams, yn Wilkes-Barre. Cymerodd yr angladd le ddydd Mawrth, Mai 23; gwasanaeth yn y ty, pryd y gweinyddwyd gan ei weini- dog, y Parch I. T. Williams, yn cael ei gynorthwyo gan y Parch Ivor Evans. Cail-w-yd amryw emynau, a daeth cynuli. iad mawr o bell ac agos i ddangos eu ( parch a'u cydymdeimlad a'r teulu gala'rus Anfonwyd blodau-dorchau lawer. Yrl archgludwyr oeddynt: Proff. Evan J. Lewis, Williams Pritchad, David T. Evans ac Albert Lloyd; Jonah Griffiths a Rich- ard Pritchard yn cario y blodau. Cladd. wyd yn Ashley, a gweinyddwyd ar lan y bedd gan ei weinidog, ac offrvmwyd gvveddi gan y Parch John R. Williams, Kingston, Pa. Canwyd "Bydd myrdd o ryfeddodau," yn cael ein harwam gan Harri o V7vnedd. yn

I'r dyn effro anhawsterau ydynt y I pethau goreu i'w yrru yn ei flaen; pan fo I mewn argyfwng y ceir ef yn ei oreu.

BWRDD Y LLENOR. I (Gan LEO). f GENINEN GORFFENNAF. I Cyforiog ydyw y rhifyn hwn o YSgrif-l au da, llawn sylwedd a. swyn. Mewn rhifyn mor doreithiog rhaid dweyd fod "rhagor 1 hwng seren a seren"; ond y mae'r oil ohonynt yn ser, er fod ambell i un megis seren gynffon yn gwibio drwy'r awyr gan fwrw tan a braw i'r ddaear. Y sgrif fiaslIs llawn diddordeb sydd gan Arthan ar "Hywel Dda, ac v mae'n teilyngu yr agoriad i mewn i'r cynnull da gafodd y Golygydd y tro hwn eto. Egyr Gwyndud ei Hunangofiant a'i Ad- gofion yn rhagorol. Disgrifia banes ym- weliad ei dad ac yntau yn hogun a'i daid a'i nain yrnlien draw Lleyn yn ddifyr odiaeth, a cheir drwyddo syniad rhag- orol am y gwahaniaeth sydd rhwng heddyw a thros 72 mlyncdd yn ol. Ysgrifena y Parch T. E. Nicholas fel efe ei hun—yn eirias a brwdfrydig-ar Uniad yr Enwadau. Ni chaiff ei eiriau ddyfnder daear gan fwyafrif gweinidogion Cymru, a gwyr yntau hynny cystal a hwythau. Nid yw'r ddawn o roddi "sugar coated pills" ganddo, ac oher- wydd hynny ni lyncir ei belenau pe bydd. ent yn "real articles," y maent yn rhy ffrwydml a llosg. Er ei fod yR dweyd llawer o Avir, eto ni allwn gredu fod yr boll wir ganddo yntau. Prin y gellir dweyd "fod enwada.eth yn ddrwg digym- ysg, am ei fod yn rhanu galluoedd ddylai fod yn un." Gall hyd1 yn oed y rhaniad I fod yn yr uniad yr un fath, oblegid dyn- ion sy'n gwneud y rhanu ac nid enwad- aeth ynddo ei hunan. Ni all Mr Nicholas weld undcb yn bosibl mewn cy- mysgfcdd. Tvbed na all bardd o'i gyr- haeddiadau ef weled mai drwy gymysg- edd y iyiae")- Crewr yn creu unoliaeth drwy'r groadigaeth? Nid cymvsgedd a gwahaniaethau sy'n peri diffyg undeb yn sicr. Mae yn rbywbeth mwf na hynny. Pwynt salw ydyw dweyd fod "yn rhaid tynu yr lien Destament allan o safon- ]yfr y grefydd newvdd," nad vw Llyfr yr Actau a'r Epistolau a Llyfr y Datgudd- iad, ynghy iag Efengyl loan ond syniadau dynion am Gristionogaeth, ac mai y tair Efengyl—Matthew, Marc, a Luc yw yr unig rai y gallwn sylfaenu ein Cristionog- aeth oddiarnynt. A chaniatau ei fod yn gywir, pwy sy'n mynd i dynu safon ein crefydd o'r EfengylauP Ai yr un peth wel pawb ynddynt ? A ellir tynu gwydr 1 Arminiaeth c.ddiar lygaid yr Armin, neu Galfiniaeth oddiar y Calfin? A ellir pontio y tair Efengyl heb i'r Baptist weled trochi drwyddynt? Mae'r peth yn amhosibl. Dynion fyddai'n creu cref- ydd hyd 1 n oed pe heb ond y tair efengyl i dynu oddiarnynt, a buasai yn anhawdd- ach gwneud iawnder & hwynt heb yr Epiatolau a'r Hen Destament, y rhai sy'n gymorth i weled mwy ynddynt. Wedi'r cwbl nid yr Epistolau na'r Hen Desta- ment, na'r tair Efengyl ychwaith ydyw Ci-istionagaqtll, ond Crist ynnom yn fywyd i fvw. Mae yn yr ysgif sydd gan Mr Nicholas wirioneddau pwysig, ond inethwn a gweled ei fod wedi "solvio'r broblcm" eto. Ysgrif dda sydd gan Mr Ivor Thomas, D.Sc., Ph.D., F.G.I., ar Edward Llwyd, yr Anianvdd, a'r Parch Wyn Williams ar Ben Bow en. Rhydd un a eilw ei hun yn Ddiwygiwr "Grefydd Cymru yn y Glorian," ae y mae ei ddisgriii-id o'r gwahanol bregethwyr yn vsgleifiol. Fe all fod y "cap" yn ffitio rhai yn dda, ond cofied y brawd1 nad gwendidau y rhai hyn sy'n cyfrif am ffaeleddau yr eglwys. Pe byddai cant a. mwy o bregethwyr 'run fath ag y dywed ef, ni fuasai hynny yn cyfreithloni gwneud crefydd yn brin yn ei phwysau. Mae'n rhaid fod crefydd yn brin iawn yn y seddau i fedru goddef i bregethwyr gael arwain os ydynt mor ddieneidiog o an- nuwiol ag y myn Diwygiwr eu bod. Sut grefydd sydd gan y Diwygiwr tybed? Ysgrifenir yn ddoniol gan y Parch H. Harries, D.D., ar "Bregethwyr a Glyw- ais Unwaith," ac ar "Yr Uwchfeirniad- aeth yng Nghymru" gan y Parch D. R. Griffith. Mae yn y "Geninen" doraeth o bethau da* eraill gwerth eu darllen yn ryddiaeth a barddoniaeth.

TRAGWYDDOL GOSB. ii (At Clygydd y "Dinesydd"). Syr,—Ow! Ow! umlwg yw fod Mr Wil- liam Griffith, Caernarfon, wedi e aileni nid i Deyrnas Nefoedd ond i Wladwriaeth Germani. Er na ddywed hynny mewn geiriau, eto amlwg yw yn ho I rediad ei lythyr ei fod yn credu gymaint a'r Ger- maniaid yn Oll-uwcliatiaeth y wladwr- iaeth. Er mwyn cymdeithas v eorLU!1, ac us digwyddir ambell dro gosoi yr euog, Wei digwydd yw hynny. RYWSHt, rywMit, strim stram strellach y gweuvyddir cyf iawnder. Ond pa waeth, xvele IPoor iach- usol yw i gymdeithas. Ac yn y bd arall v mae mwg eu poene«iigaeth >n esgyn i fyny yn dragwyddol. A oeddynt yn euog o dragwyddol gosb Na. ddim o angenrheidrwydd. Pa, waeth? Ceidw udiad a dolef uffern y nefoedd yn iach yn y ffydd, ac nid' yw yn debyg y syrth- iant fel yr Archangel Michael. Ar ryw olwg ar bethau ymddengys Duw fel pe wedi ethol y bobl oreu i fod yn llestri o amharch er mwyn y babanod yn y ffydd y mae Efe, oherwydd eu \gwen did, yn eu gosod yn "nursery" y nef- oedd. Dyma, y casgliad wyf yn ei dynu oddiwTth lythyr Mr Griffith, ac nid wyf yn anghytuno yn fawr ag ef. On-d pa- j ham y geilw y peth yn gosb? Ni all fod f yn gosb os y diniwed sydd fel rheol yn | dioddef. Nid wyf yn gweled dim i ofidio I o'i hcrwydd yn y ffaith i Dduw ethol Jyn i dragwyddol gosb. Os dyna etholiad Duw (Ei Ewvllys Ef) beth all fod yn well Fel y dywedodd Job, "Pe lladdai Ef fi, eto mi a ymddiriedwn ynddo." Gwell i ddyn gael ei anfon i dragwyddol gosb gan y Tad nefol na chael ei achub gan ddynion. Cydntbydd Mr Griffith nad oes Hid na dialgarw^h i fod mown llvsoedd dynol, pa- ham y tybia. fed Duw yn ddig. Yn fy myw ni Illaf ddeall paham y sonir am "gosb" ynglyn a rhyfel iiae ynglyn a phechod. Nid cosb yw, ond canlyniad naturiol y weithred. Y mae bechgyn Cymru yn colli eu haelodau am en bod o fewn cyrraedd y gynnau. Fy nadl i yw fod popeth wna ein Tad nefol yn dda; nid yn llesol i gymdeithas yn unig, ond i'r unigol hefyd. Y r.1ae • tragwyddo-1 gosb felly yn beth da, ao oe ewvllys Duw yw, melus moes mwy—par- haed yn wy na thragwyddoldieb 03 yn *>rrsihl. TJoed i ni n fel dynion :1, derbyn ein hiachad ac nid I l'hedeg at y meddyg am ddogn i ddianc rhag y boen. Rhaid cofio fod ieuenctyd Germani hefyd mor ddiniwed a, rhai Cymru. Y mac pawb sydd a'i fys yn y tan yn dioddef pa un ai ef ei hun roddodd y bys yno, ynte rhywun arall. Y mae yn dioddef am fod y bys lie y mae. Can- lyniad naturiol y weithred yw, ac nicl cosb. Pan fydd gan ddynion fwy a 1 synnwyr bydd llai o ryfelai. Dengys syn- nvvyc yw achos rhyfel. Yr esbontad goreu ar hethau yw eiddo y Derwyddion a'r Indiaid, 'sef ein bod yma i ddysgu y t ivei-s ac i ail-ymddangos yn y byd hwn j amryw weithiau. Dyna, esbonia y gwa- haniaeth rhwng dynion—rhai fel seintiatt a rhai fel ellyllon. Ymddengys y lygod- en fawr i ni fel pe yn trigo yn uffern, 1 gan yr ymbortha gyda bias ar yr hyn sydd adgas i ni. O'r hyn lleiaf nid ef nefoedd hi yw ein nefoedd ni. Eto y mae yn rhyw fath o hapus, ac ar ei ffordj i well nefoedd Ydyw, y mae pope,th wna ein Tad nefol yn dda, ie, ei dragwyddol gosb yn orlawn o fendith a thrugaredd. Fel y dywed I Myfyrfab, y mae yn dragwyddol yn yr I unig ystyr all fod i dragwyddol, sef y tu draw i amser a lie. Nid oes a wneb tragwyddol ac amser o gwbl. Y mne halen vn dragwyddol hallt. Nid amser sydd yn ei wneud felly, ond ei "an-, sawdd," ei natnr.—Yr eiddoch, j 0 Gaernafon. J. R. JONE. I j Gvnt o Gaernafon. J. R.. JONEZ;. I