Y Dinesydd Cymreig

SWYDDFA ARGRAFFU AMERICA Mae Llywodraeth yr Unol Daleithiau yn cadw swy Idfa. argraffu yn Washington, a gellir dirnad ei maint a'i gwaith pan ys- tyrir fod y cyflogau dalwyd yn ystod y flwyddyn ddiweddaf yn 1,OOO,OOOp.

1 ADFERIAD CANTOR CYMREIG Mr Ffrangcon Davies i Ganu etc. Bydd yn llawenydd mawr i Gymru ben- baladr glyived fod y cantor hyglod Mr Ffrangcon Davies wedi cael Ihvvr adferiad oddiwrth yr anliwylder a'i goddiweddodd i wneud dim oherwydd i'w lais gilio oddi- Y mae ers blynyddau wedi bod yn analluog ,i-tho, a bu yn wac! ddifrifol; ond hys- i bysir fod ei lais wedi ei adferyd yn llwyr, ac mewn gwell hwyl a graen nac erioed. Bu yn Rhydychen yr wythnos o'r blaen, a chanodd un o'i. ganeuon goreu, sef, "I Wooed Her in the Springtime," gydag arddcliad. Mae wedi ei alw i gymeryd rhan mewn opera new-vdd berfformir vngwvl tlynyddol Glastonbury yn Awst, o'r enw "The Round Table." Dywedir fod y new- ydd .am ei adferiad eisys wedi peri fod y galwadau am dano yn fawr. Bydd yn dda gennym yn y GogJedd yma gael croesawu un o dalentaiT mwyaf disglair godwyd yn ein plith i'n cyngherddau.

MOELTRYFAN. Gwyl Oregethu. Cynhaliodd eglwys Hermon in gwyl fivnyddol, yr hon sydd yn lien wyl bregethu ganddynt ar y Sul- gwyn crs biynyddoedd lawer. Dechreu- wyd y cyfarfod nos Sadwrn. Y gweini- dogion oeddynt: Parchn H. P. Williams, Caergybi J. Gamwy Evans, Pendref, Caernarfon. Cafwyd tvwydd1 ffafriol, a chynulliadau lliosog, a phregethau gryni- us a nerthol iawn, ac "ysbryd y peth byw" yn cael ei deimlo yn amlwg yn y Ile, ac amryw yn barod i ddweyd "Diau fod yr Arglwydd yn y lie hwn." Bendith Duw fyddo ar y pregethu mewn symbylu yr eglwy.s ) iwy o ffyddlondeb gyda gwaith yr Arglwydd yn v lie. t'f Rhwymyn Priodasol. Dydd Mereher, Mehefin 14eg, yn yr apdal hon, cafwyd golygfa oedd yn peri diddordeb cyffx-ed'nol i'r gvmydogaeth ar yr achlysur 0 briodas Mr Solomon Jones (Alaw Cad- fnn), Ty-Idyu Hen. Rhosgadfan. gyda. Miss Kato Ellen Hughes, merch ieuengaf Mr a lrs HugllPs, Hod Afoll. Yr oedd yn amlwg ddigon ar yr amlygiadau gafwyd gan nifer Plawr o'r ardalwvr a chyfeillion calon i'r pnr ieuanc siriol a eerchog. Casglodd niier mawr o amgylch y He i fwynhau yr olygfa ac i ddymuno yn dda i"r cl(it-iicld.n ieuanc yn eu byd newydd. Chwifid y banerau a disgvnai y reis yn gawodau at- y moduriau gludent y partion i lawr i Gaernarfon. Cyn cyihwyn cafwyd borebryd yng nghartref y briodasfereh. Ynglmpel Salem, Caernarfon, yr unwyd hwy yn y cyfamoel gan y Parch Hugh Davje, Abc.-i-c-rcli,, Pwllheli, fief cyn hen weinidog Hermon am flynyddoedd lawer, yr hyn sy'n profi nad yw biynyddoedd yn gwisgo eu parch dwfn iddo yn y lie. Gwasanaethwvd fel gwas gan Mr Charles Jackson, ae fel morwyn gan Miss Annie Hughes, chwaer y briodasfereh. Yn bre- sennol yn y briodas yr oedd Mrs Jones, mam y priodfab Mr J. Elias, Hughes, tad y briodasfereh; Mr John R. Jones, brawd y priodfab, a'i briod, Mrs Ellen Jones; Mri Owen E Hughes a, Johnnie Hughes, brodyr y briodasfereh, a Miss Maggie Jones, cvfnither i'r briodasfereh. Aeth y par ieuanc i Bwllheli i dreulio eu gwyl briodasol. Boed j'r rhwymyn eu hwylio. i fywyd dedwydd a lwyddiannus.

TRAGWYDDOL GOSB. (At Olygydd y "Dinesydd"). Syr,—Darllenais ysgrif gan Mvfyrfab ar y pwnc uchod yn y "Dinesydd" am Mai 31. Y mae yn esbonio ei bwnc yn liyawdi a llithrig; end y mae ei holl gasgliadau yn hollol gamarweiniol. I ddeehreu y mac yn esbonio perffeithrwydd cymeriad a gweinyddiadau Duw fel daidl dros gau allan bob posibilrwydd o gasineb a Hid yn Nuw, a, thrwy hynny rhaid iddo wneud Duw yn ddiwahaniaeth yn ei agweddau I tuagat y drwg a'r da. Mae y perffeith- rwydd hwnnw sydd yn caii allan gasineb at y drwg yn berffeithrwydd rhyfedd iawn. Yn nesaf dywed Mvfyrfab mai camgymer- iad yw dyogu mai y corff fydd yn cael ei gosbi, am y rheswm mai yr enaid sydd yn pechu. Dymunwn ofyn i Myfyrfab ar ba sail y mae yn gwahanu yr enaid a'r corff oddiwrth eu gilydd? Corff ag enaid yn un sydd yn gwneud dyn. I ddefnyddio eymhariaeth oddiwrth ager: yr un yw yr ager sydd mewn tegell ar y tan a'r ager mewn agerbeiriant; ond lieb yr ager nid yw'r peiriant na'r tegell o werth o gwbl; ae nid yw ager chwaith o unrhyw ddiben heb y peiriannau. Felly yn hollol gyda'r enaid,-ni bydd yn bosibl gafael ynddo o gwbl ond yn unig mewn corff dynol. Ust- waith yr ymedy a'r corff y mae o gyrraedd poen yn gyfangwbl hyd nes yr ymuna a chorff drachefn. Dichon y gall, fel gyda phoenau iueddyliol dynion mewn bywyd, fod yn wrthryeh poenau dyehmygol; ond yr hyn syl(I yn achosi poenau meddyliol bob amser ydyw ofn y poenau gwirioneddol Camgymoriad amlwg arall o eiddo Myf- yrfab ydyw camesbonio y gair cosb. Nid yw cosb wedi ei bwriadu o gwbl i ddiwygio y troseddwr, eithr yn hytrach i waredu cymdeithas. Gwelir hyn yn eglur yn y gosb am lofruddiaeth. Ac felly gwelir mai nid Hid a dialgarwcli at y llofrudd neu y troseddwr sydd yn peri cosp, ond yn hyt- rach y gofal a'r cariad at y lliaws. Oher- wydd hynny gweinyddir cosp am drosedd- au,—nid fel rheol ar y troseddwr,-ond yn hytrach ar y diniwed. Dyna'r unig es- boniad pam y mae ieuenctyd diniwed Cym_ ru heddyw yn dioddef am droseddau eu tadau. "Nid hwn a bechodd na'i rieni, fel y genid ef yn ddall." Y rheol yw pan y mae trosedd y dyn yn effeithio ond yn unig arno ef ei hun, ei geiyddu yn y fan unig arno ef ei hun ei geryddu yn y fan yn unig a gaiff ond pan y mae ei drosedd yn effeithio ar eraill o'i gwmpas, y mae y gosb yn cymeryd ei chwrs ei hun, ac yn disgyn yn y man ac ar y pryd y myno. Y mae Mvfyrfab yn cydnabod hyn ei hun pan y mae yn dweyd mai amddiffyn eg- wy rider ydyw anican cosb. Ond rhyfedd iawn, y mae yn gwvrdroi ei osodiad gyda'r un anadl pan y dywed mai y lladrad a' gosbir ao nid y lleidr pan y rhoddir lleidr yngharehar. Na, nid oes bosibl cosbi trosedd; cosbi "am" drosedd a wneir. Camgymeriad arall o eiddo Myfvrfab yw y frawddeg ganlvnol: "Camgymeriad yw meddwl y gwelir cosli,i- hyn a welir yw y canlyniad ohono—y ffrwyth." Onid y F'nvyth yw yr hyn sydd o angen- rheidrwydd o'r golwg, ae i'w ddisgwyl yn y dyfodol ? Camgymeiad dibaid yw galw yr had yn ffiwyth! Hcdyn yw y gosb a welir, fel y byddo ei hesiampl yn dwyn ffrwyth ar eraill. Efallai mai vmhen Itawer o amser y bydd bywyd neu gosb yn dwyn ffrwyth. "Cosbi i achub y mae Duw," medd Myf- vrfab. Xa, natur cosb yw ffyrnigo pob dioddefydd. "Fe fydd nod y Bwystfil, mwy neu lai, ar bob un byth," medd Myfyrfab. Beth yw ei brawf o'r fath ddysgeidiaeth ? Y mae. Mvfyrfab yn cymeyd yn ganiataol mai "nod y Bwystfil" ydyw clofifon, deill- ion, ac anafusion o bob math; ac y bydd- ant yn myned felly i'r nefoedd. Na, nid nefoedd luasai felly. Effeithiau poen us bywyd y rhai sydd wodi cymeryd nod y Bwystfil yn rheol eu bywyd ar eraill ydyw fod miloedd o ieuenctyd ein gwlad heddyw I yn colli eu baelodau ar faes y gwaed. Y mae Bjwyd yn erogi yn gyfangwbl I with Atldewid Dtiw yn unig. Nid oes un math o ddeddfau i sichrau y bydd bvwvd yn tarddu o'r ddaear nac unman arall y flwyddyn esaf; ond y mae addewid fawr. Ac y mae L'uw yr un modd yng Nghrist yn addaw yn fwy y bydd bywyd digreithiau, Ilawn, eto'n ol i'r myrddiynau dewrion ey'n I colli eu bywydau ar faes y gwaed heddyw. Ac os yw y rhai sydd a "nod y Bwystfil" arnynt i gael eu cospi am ddwyn y rhyfel o amgylch, ar ol gadael y bywyd hwn, rhaid iddynt gael eu cospi mown cyrff, neu ni chosbir mohoavnt o gwbl. Beth fydd parhad eu cosb, nis gallaf ddweyd. Caeraarfon. \V. GRIFFITH. Pwy fydd y cadlyAvydd tybed ? Prun ai Syr Archibald Hunter, Syr Ian Hamilton. S- .1 ,,tn Hl?i)-ilton. Y eyntaf > w y swyddog hynaf; ond y mae Syr William Robertson, er yn ieuengach, yn cael ei ystyried yn "ymenydd" y fyddin Brydeinig.

PWYLLGOR ADDYSG ARFON..1 Ba cyfarfod o'r uohod dydd Iau diweddai Nghaernarfon. Ail-etholwyd Mr i- •i-.iaii'i • go yn gadeirydd am y flwydd- "n brtvean.jij a dioiehodd yntau am yr an- ihvdc.IJ ûfodwyd arno gan y pwyUgor. iylwodd eu bod wedi treulio y flwyddyn .L IYlddaf c dan amgylchiadau pur any- .uunoi. ond i-ad- ydoedd addysg y sit- ar y ■y tan wedi dioddef llawer. G wllaed .•waith raagorol gan yr athrawon (clywch, iywch). Aberthodd llawer ohonynt eu .muain i wasahaeilvu eu gwlad. Pan dor. odd y rhyi\J aliau yv oedd 200 o ddynion Viigwasanaeth y pwyUgor fel athrawon. fr oedd cant ohonynt dros yr oedran mil. ■vrol, ac o'i gweddill ymunodd 50 o dan y Lwci". liydd y dynion hyn yn sicr o gael dyla;iv.ad inawr ar y plant pan ddychwel- ant. Syrtliiodd tri ohonynt ar faes y gad, set y Mrl itchelmore, Bod feu rig Lewis Willianii. 1 • egartli; a Rawson Williams, BettAvsycovd. Yn sicr ddigon bydd gan y pwyllgor foddwl uchel o'r dynion hyn. Pasiwyd pleidlaia- o gydymdeimla4 a'u teuluoedd. Apwyntiadau. I Apwyntiwyd Miss Ida Matthias, Bram- hall, Swydd Gaer, yn unfrvdol fel atlirawee ymarferion coifforol, am y cyflog o lOOp, a Miss Katherine Myfanwy Hughes, GIan Conwy, fel athrawcs coginiaeth, &c., i YSgOliOll Llamlndno a Glanwydden. Ail-etholwyd y Mri W. J. Parry, Coet- tnor Hall, a Gi-iffith Roberts, Lome House, fel cynrychiolwyr y Cyngor Sirol ar fwrdd llywodraethol Ysgol Sirol Bethesda; Parch \V. Griffith, M.A., Disgwylfa, ar un Llan. beris, a 5lr W. George ar un Porthmadog. Ysgol Sirol Bottwnog. Galwodd Dr Arnold sylw at adroddiad arholwyr y llwrdd Canol Cymreig ynglyn a'r ysgol uchod, a sylwodd ei fod yn un difrifol. Sylwodd Mr D. n. 0. Prytherch, M.A., Penygroes, fod gan vr ysgol hon hanes rhagorol yn y gorffennol. Credai ef na ddylid talu llawer o sylw i adroddiad yr arholwyr, f an eu bod yn anhawdd iawn eu deall yn ami. Yn ei farn ef dylid anfon mwy o athrawon i ysgolion elfennol IJeyn. Os na hyfForddir plant yn briodol yn yr ysgolion dvddiol, cymer lawer o amser i wneud hyn yn yr ysgolion siroI. Credai Mr J. R. Jones y dylai pawb gy- meryd i ystyriaeth gyflwr presennol pethau yn y rhan hon o'r sir. Mae'r rhenti yn uchel, a gorfodir y plant i wneud rhyw- beth i helpu eu rliieni. ;or i edrych i Pasiwyd j ffurfio pwyllgor i edrych i mewn i'r mater. f < Helpu'r Tribunals. Hysbyswyd ym Mhwyllgor Presenoldeb yr Ysgolion fod cais wedi ei wneud gan y Swyddfa Rhyfel yn gofyn am i'r swyddog- ion presenoldeb gynorthwyo y cynrychiol- wyr milwrol tnvy roddi gwybodaeth iddynt o amgylchiadau teuluaidd a phersonol apel- wyr am ryddhad o wasanaeth milwrol. Pasiwyd yno na allant gydweled a'r oais. Dywedodd Dr Arnold fod ateb y Swyddfa Phyfel fel hyn yn fater difrifol. Y swyddogion presenolde.b ydyw'r dynion mwyaf cymwys i roddi y wybodaeth yma, gan fod ganddynt amcan o amgylchiadau pob un yn eu hardaloedd. Cynnygiodd fod i'r mater gad ei anfon yn ol i'w ail ystyried. Cefnogwyd ef gan Dr Parry, a dywedodd y buasai'r pwyllgor yn gwneud gwaith rhagorol trwy roddi y wybodaeth angen- rheidiol. Buasai'n helpu'r apelwvr eu hunain. Dywedodd Mr J. R. Pritehard fod rhai aelodau wedi dweyd wrtho mai dym,alr ffordd oreu i wneud y swyddogion yn amhoblogaidd, gan mai gwaith heddgeid- waid ydyw hyn. Gwrthwynebodd Mr John Owen. Llan- dudno, y 'cynnygiad yn gryf. Yrstyriai nad oedd yn iawn i'r Swyddfa Ryfel ofyn am y fath beth. Mae gan y Pwyllgorau Ymgynghorol haw I i wneud ymholiadau. Pa ham gan hynny y dylai swyddogion pre- senoldeb gad eu gahv i wneud gwaith o'r natur hwn. Cytunodd 3T; T. It. Jones, Llanrug, ag ef. Yr heddgeidwaid wnaeth yr ymhoI- iadau yn ei ardal ef, a'u gwaith hwv ydyw. Nid oes neb yn hoffi ei gyflawni, a phaham y dylai'r pwyllgor ofyn i'w dynion ei wneud? Nid oedd ef yn hoffi'r s-vniifl o gwbl. Credai Mr Henry Parry, Glanrafoll;- y dylai'r Pwyllgor YmgynghoToI wneud y gwaith hwn, neu roddi eu wydcl i fvny. Ceir digonedd m-raiff eu gwaith (chwerth- in). Ar ol trafodaeth pellach, pasiwyd a gan- lyn, ar gynnygiad Mr William Owfr), Uan- dudno "Nad ucs gan y Pwyllgor unrhyw xvrth- wvnebiad i'r dynion 11"ll roddi y wybod- aeth fel personau unigol, ond nid yn eu cysylltiad1 swyddogol."

LLYS APEL SIROL ARFON. Y DYFARNIADAU. Bu eistddiad o'r uchod ytig Nghaernar- fon dydd Iau, Mr J. E. Greaves yn y gadair. Y dyfarniadau ydoedd:— J .Elias Jones, 'Ralltdeg, Cwmyglo. Wedi ei wi thod gan y meddyg. 0. P. lowlands, Caradog Place, Eben' ezer. Gohiriwyd yr achos dan y tro nesaf R. H. Robets, 4, Tanrallt Cottages, Pen, ygroes. Mis. J. E. Thomas, Glanllyfnwy, Penygroess: Rhyddhad amodol. J. E. Kvans, 14, Rhiwlas Road, Tal- ysarn. Wedi ei wrthod gan y meddyg. H. G. Williams, 1, Llwyndu Road, Pen- ygroes Mis. T. W. W lliams, Penybwleh Bach, Car- rael. Dim rhyddhad. W. T. Williams, eto. Rhyddhad hyd Awst 31ain. R. R. Parry, Dolifan Bach, Carmel. Dim rhyddhad. Evan Jones, Dolifan Farm, Carmel. I fyned o dan arholiad feddygol. Robert Biigliet, Ty Nant, Nantlle. Dim rhyddhad. 0. W. Jones, 25, Nantlle Terrace, Nant lie. Dim rhyddhad. J. P. Jones, Glanrafon Bach, Penygroes. Rhyddhad o wasanaeth ymladdol. J. E. Jones, Cefnrhos, Groeslon. Dim rhyddhad. J. W. Hughes, Pendyffrvn, Talysarn. Dim rhyddhad. W. J. Griffith, Llys Blodwen, Penygroes. Dim rhyddhad. H. H. Roberts, Ty'nllain, Waenfawr. I fyned o dan arholiad feddygol. Richard Jones, Gorphwysfa Llanrug. Dim rhyddhad. R. E. Hughes, Hhiwen Farm. Ebenezer. Dim rhyddhad. J. Hugh Jones,, Penihiw, Llanrug. Rhyddhad hyd Awst 23ain. J. Evan Jones, Weirglodd Dywyll, Waenfawr. Rhyddhad hyd Awst 31ain. T. Thomas, Glanddol Farm, Llanllyfni. Rhyddhad hyd Awst 31ain. O. J. Owen, Tanyfron, Cesarea. Dim rhyddhad. Richard Parry, Idwal Villa, Talysarn. Rhyddhad hyd Awst 23ain. Robert Jones, Pantycelyn, Penygroes. Rhyddhad lyd Gorff. 31ain. Robert Fouikes, Llys, Brynrefail. Dim rhyddhad. Robert R. Hughes, Glynmeibion Uchaf, Carmel. Rhyddhad hyd Awst. 31ain. W. Charles Hughes, Carmel Terrace, Carmel. 1i ohirio i Dribunal Bootle. Henry Jones, Gelli, Llanddeiniolen. Rhyddhad amodol. Robert Parry. 79, Hyfrydle Road, Tal- ysarn. Ichyddhad hyd Febefin 30ain. Hugh illiams, Hafodlas, Rhosgadfan. Rhyddhad hyd Awst 23ain. G. Ll. Griffiths, 105, High Road, Llan- llyfni. Dim rhyddhad. Jlcw. Rogers, Ronnen Cottage, Talysarn Dim rhyddhad. Robert Evans, Gorphwysfa Farm, aenfawr. I fyned o dan arholiad fedd- ygol. John Griffiths, Bodwyn, Saron, Bethel. Rhyddhad amodol.

CYNHAEAF GERMANI. Rhagolygon Difrifol. Hysbysir drwv newyddiaduron Germani fod yna anesmwythyd mawr yn bodoli yno parth cropiau Germani ac Awstria. Ni chafwyd ihai da. y llvnedd drwy fod yr hin mor baetli; ond eleni bydd yn ealach oherwydd y gwlaw a'r oerni.

I BANGOR. I Apwynti,Ad.LNlae K. E. Jones. B.A., mereaMr L D. Jones (Llew Tegid), wedi ci hapwyntio yn athrawes yn Ysgol Uwch-safonol Croydon i enethod. Ath- rawes ydyw ar hyn o bryd yn Ysgol Ilain- adegol Batley. I

I BETTWSYCOED. I Priodas.—Yr wythnos ddiweddaf, yn Machynlleth unwyd tnvy briodas y Parch Cadwaladr Williams, rheithor Gwytherin, Bettwsycoed, a Miss Amelia Hughes, unig forch 3Ir a Mrs Hughes, Maengwyn I Street, Macliynileth. Gweinyddwyd y seremoni gan y Parch E. Powell Price, rheithor, yn cael ei gynorthwyo gan y Parch U. P. Hughes (curad) a ficer Cor- wen. Miss E. M. Lewis, Ysgol Sir, yd- oedd y forwyn, a gweithredai y Preifat E. Parry Williams, R.W.F., brawd y priod- fab, fel gwas. Cyn myned ohono i'r offeiriadaeth yr ocdd y priodfab yn athro yn Ysgol Sir Machynlleth, lie vr oedd y briodasfereh yn ddisgybl iddo.

I CRICCIETH. I I Newydd Prudd.—Daeth hysbysrwydd am I farwolaeth Capten H. P. Williams, R.W.F., ail fab Mr a Mrs G. P. Williams. Aeth allan i geisio gwaredu cyd-swyddog, ond clwyfwyd ef a chymerwyd ef yn gar- eharor. Ymunodcl a'r fyddin fel preifat. Cafodd ei godi yn japten 12 mis yn ol, ac ym mis Tachwedd dyrchafwyd cf yn gap- ten. Yr oedd yn 33 mlwydd oed ac wedi priodi yn ddiweddar.

I DOLGELLAU. I Tribunal Lleol.—Daeth ugain c achosion o fiaen y liys hwn nos Fereher. Cafodd wyth o ddvnion ryddhad amodol, dau ryddhad llwyr, pump dri mis. gohiriwyd achosion tri, a gwrthodwyd dau. Wedi ei Glwyfo.—DerbTi"niodd Mr a Mrs Hugh Jones, Wniou Square, hysbysrwydd fod eu mab hynaf, y Parch Robert Jones. yr hwn wasa.naethai gyda'r R.A.M.C. yn Mesopotamia, wedi ei glwyfo tra'n eludo cymrawd i ddiogelwch. Erys ar hyn o bryd mewn ysbyty yn Amarah. Cyn yin- uno, efe ydoedd gweinidog cglwys Anni. bynol Seisnig Caer. Y Frwydr Lyngesol.-Yii ystod y frwydr lyngesol ddiweddar gy;nerodd le vii Mov y Gogledd, collodd un o fechgyn y^lle hwn ei fywyd, sef yr Is-gapten Evan Jones, mab Mr a Mrs Jones, Devon House.

I DWYRAN. I l Gwaith Merched.—Yn Ystafell Ymgyn- nil Dwyran, nos Fawrth, Mehefin 13eg, am 7 o'r glocli, cynhaliwyd cyfarfod ynglyn a Llafur Amaethyddol Merched. Yn bresen- nol yr oedd y rhai canIynoI :-¥i. Pri- chard, Dinam Hall; Parch D. J. Davies a, Mrs Davies, Parch J. Williams, Brynsien. cyn; Paroh D. G. Jones a Mrs Jones, Gnrffwysfa, Dwyran; Mr G. Jones, swydd- og Bwrdd Arnaethyddiaeth. Llangefni; Mr a Mrs Owen, Rhyddgaer; Mr a Mrs Hughes, Cefn Mawr, ac eraill. Dewiswyd yn unfrydol Mr Hughes Cefn Mawr yn f??i d e i i-v d tl -,III y nosoil. gadeirydd am y noson. Mewn anerchiad o'i eiddo tiywedodd fod 95 y cant o ferch- ed yn giveithio yn Ffrainc i hyrwyddo gwaith y tij-. Dywedodd yn fyr ac i bwr- t pas, gan aIw ar Miss Prichard, Dinam, i egluro amcan y gymdeithas mewn a.rait!i feistrolgar. Ni fu yn fyr o roddi pob eg- lurhad ar y cynllun yn Saesneg, a ohaf- odd gjTneradwyaeth. Yna cafwyd anercli- iad gan Mr G. Jones, Llangefni, ac eglur- odd ymheltach yn Gymraeg yr holl gyn- llun. A\ edi hyn anerchwyd gan y Parchn D. J. Davies, John Williams, Brynsien- cyn, a D. G. Jones, Dwyran. Dewiswyd i fod yft bwyllgor y boncddigesau canlynol: —Mrs Owen, Rhyddgaer; Mrs Thoma.s, Ty Croes; Miss Jones, Angorfa; Miss Ed- wards, Treanna; Mrs Dr Willia&s, Tal- drwst; Mrs Hughes, Gellinog Goch Miss Robcrts,i Gaerwen; Mrs Hughes, Cae Alawr Mrs Williams, Chwarelau. Dewis- wyd yn unfrydol Mrs Dr Williams yn gof- restryddes. Gyda mater y cyflog dywed- odd y Parch John Williams, Biynsiencvn, y dylai y cyflog gael ei drefiiu gan y pwyllgor yn ddioed, cr mwyif arbed anhrefn. Dywedodd Mr Griffith Jones nad oedd y Cyngor Sir eto ddim wedi penderfynu y cwestiwn o gyflog. Yr oedd- ynt yn awyddus am i'r cynllun gael ei roddi ar droed i gychwyn; os y bvddai rhan o'r gwaith yn cael ei osod ar "piece work" y dylent gael eu talu fel y dynion os yn gwneud eu gwaith. Dylai pawb dderbvn y cyflog-gwreng a bonedd-pe byddai rhai yn ewyllysio ei droi yn ol at symudiadau da eraill. megis Cvmdeithas y Groes Goeh, &c. Dioiehodd v Parch D. G. Jones, ac ciliwyd ef gan Mr Williams, Tyn'rardd, i'r cadeirydd a'r oil o'r siar. adwyr.

NEFYN. 1 Ar yr 'Hampshire."—Yr yr Js- gapten E. Williams, Ty Canol, ymysg y J'hai gollodd eu bywydau ar yr "Hamp- s hire." Yr oedd dyfodol disglaer o'i flaen,

MYNYDD LLANDEGAI. Marw a Chladdedigaeth,-Dydd LlunA y oed cyfisol, ar ol cystudd maith, bu farw Mr David Jones, mab y diweddar Mr a Mrs Thomas Jones, Penybwleh, Mynydd Llandegai, yn 46 mlwydd oed. Mis yn ol yr oeddis yn cofnodi marwolaet-h ei fam o'r un lie. Yn ystod tymor slreie Chwarel y Penrhyn tiodd David Jones, fel llawer un arall, i weithio udtUoartref, ac yn Moeltryfan y syrthiodd ei linyn d. Cyn hir wedi myned yno priododd a setlodd i iawr yno, ond bu fanv ei briod, a gada- vvyd cf a'i ddau blentyn bach yn amddi- faid. Ymiien oddeutu chwe mis ar ol y brofedigaeth hon cyfarfyddodd a damwain alaethus }n y chwarel, yn yr hon y bu iddo golli ti fraich. Cymerodd hyn le tua chwe blvnedd yn ol, ac yn ystod yr holl amser ni cliafodd roddi cam i gyfeiriad gwella, ond yn hytrach gwaethygai yn radddl hyd nes y cyfyngwyd ef i'r gadair yn ei ystafell wely am chwe mis. Yr oedd David Jones wedi ennill serch cyffredinoI ardalwvr Rhostiyfan yn ogystal ag eiddo ardalwvr ei fro enedigol ym Mynydd Llan- dcgai, ar gyfrif ei arddull siriol, ei fywyd tawel, a'i duedd gymwynasgar. Dioddef- J odd ei gystudd blin yn ddirwgnach. Heb- ryngwyd ei weddillion manvol ddydd Iau i fynwent St. Anne's, Mynydd Llandegai, a daeth tyrfa liosog a pharohus ynghyd i dalu'r gym vynas olaf hon i un o hoffus feibion yr ardal. Gwasanaethwyd ar yr achlysur \n y ty ac ar lan y bedd gan y Parch W. Jones, Amana, Mynydd Llan- degai. Erys dau o blant yn amddifaid ar ei cl.

LLANRWST. Wedi ci Glwyfo.—Mae Sapper W. Lloyd, mab Mr Thomas Lloyd, Tanlan, wedi ei glwyfo yn ddifrifol gan ffrwydbelen, a sy- tnudwyd ef o'r ''base" yn Ffrainc i ysbyty yn Exeter. Angladd.Dydd Ian, ym mynwent St. Fair, claudvyd gweddillion Mr James Harker, G, George Street, yr hon fu farw y Sul blaenorol yn 76 mlwydd oed.

PENRHYNDEUDRAETH. Y Trydydd Brawd i Farw.-Bore Merch- laetli newydd t i er, daeth y newydd trist i law fod Preifat Robert Owen Jones, 19 oed, mab ieuengaf Mr William Jones, Bwlchgoleu, wedi ei ladd yn y flrynt. Pan yn gosod gwifrau pigog, taniodd gwn peiriannol cuddiedig ar y cwmni, a saethwyd Jones yn ei ben.. Bu farw yn y fan. Dymar trydydd mab a llan o bedwar i syrthio yn y rhyfel hon, ae y llall mewn ysbyty filwrol yn dioddef oddiwrth wendid nerfol. Priodis.ATal 6cd, ym Methesda, Wis., fr Amoriea, pnodwyd Mr John Edmund Griffith, mab Mr a Mrs W. Griffith, Eryri Terrace, gyda Miss Jennie H .Williams, merch Mr a Mrs Joshua Williams, Sunuy Hill, Bethesda. fGwel "Drosy DW¡HII.