Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
11 articles on this Page
SENEDD M PENTREF. -
SENEDD M PENTREF. NEU, GWEITHDY WMFFRA TOMOS, Y CRYDD. Y FELLDITH FAWR. I Wil Ffowc: Rwy'n credu fod cnul y fell- dith fawr wedi ei dcjhre, a dw 'n gobeithio y bydd i hangladd hi yn fuan iawn bellach. Wmffra: Be su'n peru i ti fcddwl hynny Wil ? Mi fasan dda iawn gen i allu meddwl dy fod di yn reit am dro. Wil Ffowc: Wel, meddwl rydw i tud yna sein go dda yn y ffaith fod pobol Lerpwl yna. yn dechra mwstro i gael rhoi cortyn am i gwddw hi. Os yd: Lerpwl Doriaidd lie sv'n enwog am noddi'r fasnach, yn mynd i anvain y gad i'w chladdu hi fvdd- wn ni fawr o dro a chael cynhebrwng mawr iddi hi. Wmffra: Wei ydu nhw yn mynd i neud rhwbath. Wil? hefog hi ? Wi.  Ydun vn cno'r tad' mae Wil Ffowc: Ydun yn eno'r tad; mae nhw wedi cynnal cwarfod mawr yn barod, ac wedi pemderfynu gwasgu ar y Llywod- raeth i gymryd y Fasnach drosodd yn eiddo iddynt hwy. Wmffra: Pa fantais i'r wlad fyddai hyny dwad? Waeth i'r darllawyr a'r tafarn- wyr, a'r eyfranddahvyr gel yr arian mwy na'r Lljpvodraeth. Gwerthu y ddiod fydd yna o hyd. Sian Ifans: Mi fydd yna fwy o'i werthu wedyn mi dyffeia i nhw, achos mi falith yr aeloda fod yna ddigon o fusnas yn mynd ymlaen i hel i cyfloga nhw. Wit Ffowc: Taw cyboli, Sian bach. Sian Ifans: Nid cyboli mohono, mach- gian i. Mi gei di welad y bydd y tacla yna sydd yn y Senadd yn gofalu fod y- Felldith Fawr yn dod yn Fendith Fawr iddynt hwy, ac mi falant fod yna godiad i'w cyfloga. yn cymeryd lie yn ddioed. Fydd y pedwar cant fawr o dro a dod yn bump, machgian i. Wil Ffowc: Tydw i ddim yn ineddwl run fath a ti, Sian. Nid dyna amcan eymer- yd y fasnach drosodd, weldi. Isio i gweithio hi er lies moesol a diwydiannol yr Ymerodrath y maent, ac y maent wedi dwad i sylweddoli rwan mae gneud drwg y mae'r fasnach i foesa a diwydianna. Lleia yn y byd o yfad, lleia yn y byd o bechu; lleia yn y byd o bechu, mwya yn y byd o waith, a gora yn y byd fo'r gwaith hwnw. Mwya yn y byd o waith da a gon- est wneir, cyfoethooa yn y byd yr aiff yr Ymerodrath. Wut ti'n gwelad rwan, Sian ? Sian Ifans: Toes yna ddim bai ar y deud. un amsar, y gneud su ar i hot i, weldi. Rhaid i ti gofio fod! yna bobol sy'n ofnad- wy am y ddiod yn y wlad yma, ac mi wnan bopeth er mwvn i chadw hi'n fas- nach fyw a hwylus, ac mi ofalan fod yna ddigon o bobol o'u plaid yn eael eu hanfon i'r Semadd. Wmffra: Ond toes yna ddigon o gapel- wrs a glwvswrs, a dirwestwrs o'r ochor arall fasan gorbwyso y rhai hynny. Dafydd: Lie mae nhw, deudweh ? Wuddoeli chi beth, Wmffra, mae'n gwes- tiwn gen i a fasa'r fasnach yn gallu byw oniblaw am gapelwrs. Mae, selerydd a llymeitian euloda eglwysig, yn fwy na hanar cadw y Felldith Fawr ar ei thraed, a tasa chi yn troi pob un o'r rhai hyn o'r capal, ac yn peidio cymryd yr un ddima o'u hariati, mae'n gwestiwn gen i a fasa'r achos yn gallu sefyll ar i draed. Y Sgwl: Braidd yn eithafol ydyw dweyd fel yna, Dafydd. Nid yw'r eglwys wedi mynd mor lygredig eto. Mae'n wir fod gormod o le yn cael ei roddi i'r Fasnach Feddwol gan yr eglwys, pryd na ddylai gyfaddawdu a hi o gwbl; ond credaf fod yr eglwys yn ddigon cryf pe rhoddid prawf ami i'w grrru o'r tir yn llwyr. Wil Ffowc: Piti na fasa hi'n gneud ynta; mae ai-na i ofn mai y Senadd ddeng. ys y ffordd' gyntaf. Y peth mwyaf wela i sy'n gneud cymeryd y Fasnach i fyny gan y Llywodraeth yn un iach ydyw v bydd iddo gau allan y buddiannau per- sonol oedd ynddi yn cancvo popeth. Yn I awr, os ydyw y Llywodraeth wedi canfod I' mai niwed geir allan o'r ddiod, gorchwvl Iiawdd fyddai iddi gyda'i meddiant ei bun ei daflu o'r neilltu yn llwyr. Mae ganddi bopeth ol phlaid at wneud hynny. a Rwsia yn esiampl odidog hefyd. Mae Rwsia wedi ennill miloedd ar filoedd o bnnnau wrth wneud hebddi yn barod, heb son am ei bod wedi rhoddi enaid newydd i'r wlad. Y Sgwl: Mae calon y cnvii- gennycli, I Wil Ffowc. Nid melldith yn unig yw'r Fasnach Feddwol i'r wlad, ond gelyn; ac fcl y dywedodd Mr Lloyd George, yn TioTlol gywir, dyma brif elyn Prvdain heddyw. Yr ydym yn methu deall Llyw- odraeth mor oleuedig, mewn gwlad Grist- ionogol, yn medru gwario pum miliwn yn y dydd, ac abertliu miliwnau o'n bechgyn goreu, ac amddifadu teuluoedd wrth .y miloedd o'u cysuron penaf, er mwyn difodi gelynion llai, yn 01 cydnabyddiaeth ar- weinwyr y Llywodraeth, na fedrant roddi atalfa uniongyrchol ar y gelyn pennaf, yr hyn nad yw ond golygu ei brynu drosodd a'i ladd, mewn undydd unos. Fe wneid hynny heb ddifetha yr un bywyd, ond achubid cenedl a chyfoethogid yr Ymer- odraeth drwyddi draw. Wil Ffowc: Collasant gylle i neud stroc anfarwol ar ddechi-eu y rhyfel; ond nid yw yn rhy ddiwcddar eto i gael gwaredigaeth oddiwTth grafanc y bwystfil ofnadwy hwn. Sian Ifans: Chei di mo dy ffordd ar chwara bach, Wil. Uhaid i ti gofio fod yna filoedd yn gneud arian fel slecs allan o'r Felldith Fawr, rhai ohonynt yn Nhy'r Cvffredin, mwy o kuvar yn yr House of Lords. Mae nhw yn deud fod yna beth wmbrath o esgobion a chleaigwyr, a rhai prygethwyr, a pheth eynddcihog o fleun- oriaid, a cliannoedd o euloda glwysig yn shavog yn y consyrn a sut rwyt ti yn disgwul i rhieni adal y busnas o'u dwylo. Na nhw ddim ar chwara bach, weldi. Wmffra: Tybad, Sian. Faswn i byth yn meddwl fod a wnelo sgobion a gethwrs a'r Fasnach. Gwarchod ni, choclia i ddim chwaith. Wil Ffowc: Mae o'n citha gwir, a dyna ydi'r cebyst, neu mi fasa ni wedi setlo'r matar ers talwm. Ond mae hi yn dwad yn boethach amun nhw bob dvdd. gloch wedi canu, ac mae'r cynhebrwng yn dechreu cael ei gyhoeddi. Mi gewch chi welad y bydd yna orymdaith i'w gladdu yn bur fuan rwan, ac er mod yn gynddeiriog yn erbun seuthu, mi joiniwn ni i roi shot uwchben i fedd, gnawn wir. Y Sgwl: Bydd claddu'r Felldith Fawr y Fendith fwyaf in gwlad goelia i. Harri: Beth pe tasa rhywun yn mynd yn sal ac isio brandi neu chwisci. Mi fydda raid marw felly liebddo? Y Sgwl: Tydi'r Llywodraeth ddim yn bwriadu gwrteud i ffwrdd ag ef fel gwen- wyn meddyginiaethol. Ond pe tasai yn golygu hynnv, mae'n hawdd gwneud heb- ddo. a chael peth i gymeryd ei le. Wil Ffowc: Mae'r Llywodraeth wedi gwneud i ffwrdd ag ef i'r gweithiwr tlawd rwan. Chewch chi ddim brandi na chwisci heb gymyd potal fawr, ac y mae hono yn costio tua saith a chwech. Pwy fedar brynu a chadw hono ? Sian Ifans; Dyna hi eto. Mae pob deddf yn taro y dyn tlawd. Tydi deddfa yn respectable. Wmffra: Rwan gadewch 1 ni gael ter- fynu, mae hi yn amsar swpar. Cofiwch chi yr wsnos nesa rwan fod yr amsar yn newid, mi fydda i yn cau am naw er mwyn ych troi chi allan am ddeg. NOB dawch, hogia.
SYR ROGER CASEMENT.
SYR ROGER CASEMENT. Ei Fwrw i Lys Uwch. I Dydd Mercher, yn Bow Street, Llun- dain, daeth rhan gyntaf o brawf Syr Roger Casement a'r milwT gyhuddid gydag ef 0 fod yn liadychwyr i deryniad. Mae dat_ guddiadau rliyfedd a phwvsig wedi eu i-liodtli gan yr erlyniad. Parnaodd yr aclios am dri UiAvrnod. Tystiodd arnryw o I tilwyr fod y cyhuddedig wedi ceisio eu denu i ymuno a brigad Wvddelig tra'r Ltt--Idyiit yn garcharorion rhyfel yn Ger- mani, a'i fod yn myned i'r gweisyllocdd atvnt yn fynych i'w hannerch. Pan ddi- weddwyd y tystiolaethau, dywedodd )1r Arteitius Jones, yr hwn amdditfynai, ei fOod wedi cael gryn anhawsder i wneud yr am- ddiffyniad, gan nad oedd ef a'r cyfeithiwr wedi eu cyfarwyddo ond er nos Sul. Hy- derai y cawsai amscr i barotoi yr amddi- (fyniad. Dywedodd Mr Travers Humphreys; yr hwn erlynai, y by-ddai unrhyw gais oddi- wrth yr ainddiffyniad yn cael ystyriaeth fanwl, end yr oeddynt yn awyddus i orffen gyda'r achos mor fuan ag sy'n bosibl. Os bydd yn hwylus i'r Arglwydd Brif Farnwr, gall y prawf gymeryd lie y mis nesaf. Syr John Dickinson: Rhoddai !miny dair wythnos i chwi, Mr Jones. Mr Artemus Jones: Gan na (hawsom ond yehydig ainser y daethum a'i- peth i sy Iw. Pan ofynwyd i Casement a oedd ganddo ryv.beth i ddweyd yn erbyn v cyhuddiad, rsg^dwodd ei ben, a dywedodd "Nag oes, yr John." Nid oedd gan Bailey ddim i'w ddweyu ychwaith. Bwriwyd y ddau i sefyll eu prawf mewn I lys uwch. Hvsbysir y lIe a'r adeg ymhellach ymlaen.
Advertising
SUDD IACHUSOL DAIL CARN YR EBOL gan Griffith Owen, Caernarfon, ydyw ei fod yn rhyddhau y phlegm, ac yn cilio poen y frest. L'iv gael mewn poteli Is 2c yn y Siopau Druggist; gyda'r post, Is 6c.
WESLEAID GOGLEDD CYMRU. I
WESLEAID GOGLEDD CYMRU. I CYFARFOD TALEITHIOL LLAN" FYLLIN. Yn Llanfyllin y cynhaliwyd Cyfarfod Taleithiol yr Dalaith Gyntaf eleni, yr wythnos ddiweddaf, o dan lywyddiaeth y Oadeirydd, y Parch U. Lloyd Jones, Pre- etatyn. Y Cyfarfod Cyhoeddus. I Siarauwyd yn y cyfarfod cyhoeddus gan y Parch T. Isfryn Hughes ar "Wladgar- wch," y Parch Abi Williams, B.A., ar 'Ddewrder," y Parch D. Pughe ar "Ffvdd mewn dynoliaeth," a'r Parch T. Jones I Humphreys ar ''Ffydd yn Nuw." I'w Hordcinio. I Argymhellwyd fod y Mri J. Meirion Jones a Llewelyn Kendrick i gael eu hor- deinio yri y Gymanfa nesaf. Ymgeiswyr. Cymeradwywyd y Mri Harold Roberts, I Manceinion. a J. W. Moiti^ Llanfyllin, I fel ymgeiswyr am y weinidogaeth. Cynrychiolwyr i'r Gynhadledd. I Yn gymychiulwyr i'r Gyjihadle?id dewis- wyd y Parchn John Felix, J. Cadvan I Da vies, R. Hopwood. ac Edward Davies. Wesleaid a'r Fyddin. I Adroddwyd fod 950 o aelodau y Dalaith wedi ymuno a'r Fyddin i fyny i Mawrth, ac fod 30 o'r aelodau wedi rhoddi eu byw. ydau dros eu gwlad; Penderfyniadau. Ar gynnygiad y Parch T. O. Jones (Tivfan), ac eiliad y Parch D. Tecwyn Evans, B.A., pasiwyd penderfyniad yn tacr obeithio y byddai i'r Fyddin Gynireig Adgytlenwol ym Mharc Kinmel gael par- had o wasanaeth y Cadfridog Owen Thomas. Ar gynnygiad y Parch D. Gwynfryn Jones) a chefnogiad y Parch W. R. Ro- berts, cariwyd y penderfyniad caiilynol:- "Tra. nad oeddynt yn datgan unhryw farn ar gwestiwn y (rWi-tliwynebwyi, cvdwyb- odol, fod y Synod yn cyiiiervd safle gad- nrn dros liawliau'r gydwybod, ac yn dat- gan anghymeradwyaeth am y moddau an. heilwng y deliwyd gyda rhai o'r gwrth- wynebwyr cydwybodol, ac yn erfyn ar i'r LlyAvodraeth gymeryd camrau dioed ac effeithiol i wneud i ffwrdd a'r anghyfiawn- J der.
IEIN BEIRDD.
EIN BEIRDD. CAN YR ADAR FORE MAI, I 0! na f'o i'm nwen nefo], ) Awen mvyfus, awen fyw, I fwyn ganu'n rhydd a swyiiol Gerdd o glod i'r adar gwiw; Yn eu hanian, mewn diddanwch Cwyd fy nghalon gan eu can, Mae y byd yn Hawn hyfrydwch Ddywed cathlau'r adar man. Nî fu caniad mor ddeniadol Ar y ddaiar, naddo 'rioed; Lleisiau od o felus hudol, Sydd gan he<liaid brig y coed, Per a thyner y'nt, a'u tannau 'N ddwys gan swyn y sydd, Pan a ii bychain fwynion bibau Yr agorant doriad dydd. 0.. lHu. lion y can y li omraith Ar y brig a dan y bryn, Yn bur hoff U ac mor berff aith Wedi geni'r "Gwanwyn gwyn"; Yr aderyn du gyduna, Ac fe'i eilia'i gvtla'i gatt Yu wyell beunvdd y chwibana, C'lywch y ddau mor gtau a glan. Dyna'r Gwew gyda'i hadnod Ei ys yma am fyi- dro; Hon a'i deunod, ganiad hynod, Ddyry hwyliau mawl trwy'r fro; Ar chwim aden daeth y wenol, Da ei gwawr, a chanddi caf Ernes cywir, gwir a siriol, Caivn c- I I Cawn cyn hir yr lieulog haf. Pob 'deryn y gwamrYll gaf—mor unol Yniringiant gnul gaeaf, Mewn hwyl, a'r Gog anwylaf Uydd eursel ar orddnvs haf. EVAN JONES 131-yntli-.loll, Bethesda.EV AX JONE. I
PENSIWN GERMANWR. - I -I
PENSIWN GERMANWR. I Cwestiwu yn y Senedd. I Gofynodd Mr Joynson Hicks i Gang- hellor y Trysorlys yn y Senedd ddydd Iau a oedd ef yn gwybod fod Dr Ethe. proffr-v wr Germanaidd heb ei genedlaetholi, ym Mbrifysgol Cymru, Aberystwyth, yn cael loOp y Hw ddyn o bensiwn, er fod C'ngor Trefol Abcryiitwytit wedi protestio yn erbyn hynny. Gofynodd hefyd pa gamrau fwr- iadai gymeryd i rwystro arian y Llywod- raeth gael eu gvrario i'r fath bwrpas. Dywedodd Mr Tennant na-d oedd ganddo 'wbodaeth am y mat< r. ond y gwnai ym- holiadau.
DROS Y DWR.
DROS Y DWR. (O'r "Drych. ") Y DIWEDDAR BARCH J. TALFRYN I LLOYD, D.D. Bore Mawrth, yr 28ain o Fawrth, bu farw y Parch J. Talfryn Lloyd, yn ei gar- tref. Oak Hill Ave., Youngstown. Ollin. Yin manvolaeth Dr Lloyd eollodd Youngs- town ddinesydd da, cymydog taredig, a phregothwr rhagorol. Collodd ei wraig briod caredig ac hawddgar, a'r plant dad tyner a gofalus, a'r eglwys weinidog llaf- urus. Cymerai ran amlwg a phwysig ymhob sjmudiad at ddyrehafiad y ddinas mewn moesau a chrefydd, a bydd ei goffa. dwriaeth yn fendigedig mewn cylchoedd cyfrifol. Brodor oedd Dr Lloyd o Pen- ycae, Gogledd Cymru. Ganwyd ef lon- awr 31ain, 18o6. Nid oedd felly ond 60 mlviydd oed pan fu farw. Yn Penycae y derbyniodd ei addysg weinidogaethol, ac yn Tvldeslev, ger Manceinion. yr ordein- iwyd ef. Unwyd ef mewn priodas a Miss Elizabeth Roberts, genedigol o Capel Currig. Daeth i America yn 1884, gan ymsefvdlu yn Shenandoah, Pa. Bu yn weinidog yn Dawn. Mo., ac yn Linn Grove, Ia. Bu am saith mvlnedd yn ar oglwys Meade Street, Wilkes Barre ac ymadawodd oddiyno yn erbyn ewyllys yi- eglwys wedi blynyddoedd llwyddiannus ac hapus yn 1898 i fugeilio eglwys barclius a chyfrifol Youngstown, lie y bu yn dra llwyddiannus am ystod o ddwy flynedd ar bymtheg, nes gorfodwyd ef gan waeledd iechyd i ymddiswyddo. Bu yn llemvi swyddi pwysig a chyfrifol yn ei enwad, a derbyniodd y radd o Ddoctor mewn diwinyddiaeth o Athrofa Des Moines, Ia. Gedy weddw a phump o feibion i alaru eu colled ar ei ol. Cymer- odd ei angladd le brynhawn Gwener, Mawrth 31, 1916. Cafodd angladd Hiosog ac anrhydeddus, ac ai-wyddion amlwg fod Dr floyd yn uchel ei barch yngolwg yr ardalyddion. ] MARW BRODOR 0 DDOLGELLAU. I Ehrill 17. bu David J. Roberts,, Marcy, farw mewn ysbyty lleol o'r pleuro-pneu. monia. Ganwyd ef yn Dolgellau, a daeth i'r v,lad" hon yn 1898 gyda'i rieni. Der- byniodd ci addysg yn Utica, a bu am dymor yngwasanaeth Nellis, Amos a Swift, masnachwyr coed, ae wed'yn gyda. C. C. Kellog a'i Gwinni. Tachwedd di- weddaf symudodd i Mai-ey, lie y trigai ar fferm. Mab oedd i Mr a Mrs John J. Roberts, Marcy. Ymbripdodd tua thair mlynedd yn ol a Miss Margaret Parry, Utiea yr hon a adewir gydag un eneth. Elizabeth Mary, blwydd a hauner oed. Hefyd ei rieni, un brawd, Thomas J., o Utica, ac un chwaer Elizabeth Mary Ro- berts, Utica. Yr oedd Mr Roberts yn adnabyddus, ae iddo lawer o gyfeillion yn wr ieuanc o rodiad da, yn garedig, a ffydd- long i'w gylch a'i deulu. Gedy fwlch ar ei 0], a galar vmhlith ei berthynasau. Cant gydymdeimlad llawer yn eu hamddi- fadrwydd. HUNIAD GWR 0 FRYNCIR. I Nos Lun, L, bi-ill 17eg, bu farw Mr John B. Jones, Chestnut Street, New York Mills, N.Y. Ganwyd ef mewn He o'r enw Penyelogwyn ger Brynkir. Sir Gaenrarfon. Yr oedd ei fam yn ehwaer i'r diweddar Mr George Bonier, Tyddyn Elen. Bont. newydd. Daetli i'r wlad lion tua 2,9 mlynedd yn ol. ac yn New York Mills y treuliodcl weddill ei oes. Yr oedd eglwys Salcm wedi ei alw i'r swydd o ddiaccn, a thrysorydd. tuag ugain mlynedd yn ol. ?vrl d 1-1 Wedi ei ddewis yn hollol untrvdul. ymdat- lodd o ddifrif yn y gwaith hyd ddydd ei farwolaeth. Cafodd gladdcdigaeth barch- us iawn a thra lliosog. Daiarwyd ei wedd- illion ynghladdfa y teulu yn Forest Hill. Cemetery, Utica.
Y GYFUNDREFN ADRANNOL.
Y GYFUNDREFN ADRANNOL. Cau y Drysau Mehefin 7fed. J Gwneir yr hysbysiad canlynol gan Ys- I grifennydd y Swyddfa Ryfel:- Bydd adraunau y gwyr priod (24 i 46) yn cael eu cau banner nos Mehefin 7fed. Bydd adrannau y dynion sengl (1 i 23). y rhai sy'n agored i'r dynion sengl sydd wedi eu hesgusodi o'r Mesur Gwasanaeth Mil- wrol, yn cau vr un adeg.
APEL CYNGHORYDD.-I
APEL CYNGHORYDD. I Gerbron tribunal Caergybi, yr wythnos ddiweddaf, iymddangosodd Mr William Jones, C ynghor.v dd lleol, yr hwn 6.y'n cario busnes eang ymlaen fel gwerthwr ffrwythau, lh.. Dywedodd mai efe yd- ocdd yr uuig ddyn yn y busnes. Yr oedd yn amhosibl i feich lanw i le. a byddai raid iddo gau ei fusues i fyny pe byddai raid iddo fynd. JRhoddwyd rhyddjiad am fis iddo i ohTiUio am rhywun i gyraervd ei le. Yr Apelydd: Dim ond mis. Y Cadeirydd: le. Yr ApeIdd: Pyddaf yn sicr o apelio.
CLWY'R GYDWYBOD.
CLWY'R GYDWYBOD. (Gan ARFONWR). Rliyw anhwyldeb enbyd yw clefyd y gydwybod, a diolcha ambell un nad yw ganddo. Druan o'r bechgyn cydwybodol. 4£ maent yn wawd ac yn watwareg eu cyd- ddynion, ac nid ymddengys y gwaethaf eto. Ond nid wyf yn sier eu bod yn gweithredu yn ddoeth nac yn iawn iritli wrthod rhoddi gwisg filwrol am dauynt. Nid oes dim yn y wisg. Satbwynt ein gweithrediad ddylai fod cariad at y wlad- wriaeth sydd yn rhyfela. Ar ryw ystyr maes y gwaed ydyw maes cenhadol y gwrthwynebydd cydwybodol. Yqo y mae ei angen fwyaf. YllO y mae angen gwen a chynhes»rwydd cariad. Yno, yn nffern dduaf, ddyfnaf dynoliaeth, y mae angen goleuni. Nid yw ein Tad Nefol byth yn rhwystro i ni ladd ein gilydd, os mynwn. Yn wir, y mae yn dal y gannwyll, yn cadw ein calon i gurro tra y gwnawn y gor- ehwyl. Ni chymhellodd yr Iesu i Judas i beidio ei fradychu a phechu wrth "frad- ?' i A,nact l i ond ychu gwaed gwirion. Ni wnaetli ond tywynu ei gariad a.i-no. "Yr hyn wyt ar fedr ei wneuthur gwna ar frys." Oni ddylem helpu ein cyd-ddynion i bechu ea pechodau allan. Eu helpu i gael gwared o'r drwg sydd ynddynt. Dwfn a thywyll a dirgel yw bywyd, ac ymddengys fel pe na aHem garu ein gilydd. "Wrth gicio a brathu y mae cariad yn magu," yw yr ben air. Ac fe wyr y neb sydd wedi lladd anifail fod ei ddehv yn aros yn hir yn y cof, ac megis yn cysegru y coffha 1 am dano. Deffry ryw fath o gydwybod ynnom. Dywed Thoreau, a'r hwn yr oedd y byd anifcilaidd yn gyfeillion agos, fod hela a lladd yn lladd yspryd hela mewn plant. LIadd pob drwg ei bun. Paham y prydera. y gwrthwynebvdd <yd wybodol? Darllener drama OtheJa gan Shakespeare. Mihvr oedd Othello, ac wedi hen arfer a lladd fel mater o grefft, fel crydd yn gwneud esgidiau. LlatiJ oedd y peth hawddaf ganddo, a phan fag- wyd eiddigedd ynddo gan Tago, lladd,'M Desdemona, ei wraig. Ond wrth wne id lladdodd y milwr ynddo ei hun. Ydyw y Mac Pechod yn Lladd ei Hun. Cadawer llonydd i'r llofiudd a'r drwg weithredydd. Cyntaf yn y byd y maga gydwybod, ac unwaith y caiif dyn gyd- wybod, y mae ganddo. Y mae ganddo yn rhan o'i f-ywvd, ac ni all na milwyr, na llywodraeth, nac ymherodraèth ei chy- meryd oddiarno. Gellir gwatwai- ei phei- chenog, ei fflangellu, ei gat-cliaru, ei ddir- dynu, ei labyddio, ei doni a llif, ei anfon i grwvdro, i dyllau ac ogofeydd y ddaiar, eto bydd y gydwybod ganddo. Nid oes arnaf ofn na ddeil y gwir wrthwynebydd cydwybodol ei dir. Ni all beidio. Nid mater o ewyllys yw, ond mater o fodolaeth a ffaith. Sylwer, ni tidywedodd yr Iesu, "Ni ddylech wasan- aethu Du\ a Mammon," ond "pi ellwch." Y mae y dyn sydd yn gwasanaethu Duw wedi symud o farwolaeth i fywvd. Ni all wasanaethu Mammon^ ni fyddai vr [esu yn ymwneud gyda syniadau israddol fel dyledswydd. Soniai bob amser am syl- weddau a ffeithiau tragwyddoJ. Sonia eiii dvsgawdwyi- bach ni am reolau a dy- ledswyddau. Am hynny, fechgyn Cymru, pechweh eich pechodau allan. Os gall- wch ladd y German lladdwch ef ar bob cyfrif, ond cofiwch, fe erys ei wyneb gwelw yn eich cof. Ni ellwch byth anghofio eich gweithredoedd, boent dda neu ddrwg. Ni ellir magu y gydwybod ond trwy weith- red. Pa,t-e l i Itoger Joiie. iii Yn ol araith y Parch Roger Jones, hi ddvlai dyn fod yn foesol o gwbl os na all fod felly ymhob ystyr a phob amser. Y Wladwriaeth ac nid yr Arglwydd yw nodd- wr yr Eglwys yn v dyddiau hyn. Y Wladwriaeth rydd iddi ei bara beunyddioL Yn ol Mr Roger Joiies y mae Cristionog- aetli wedi yniadael a'r fuchedd hori, gan geisio gloewach nen, lie y gellir rhoddi ei rheolau euraidd mewn ymarferiad. Ond nid oes neb yn fwy anghyson ag ef ei hun na'r Cristion, gan nad yw ei gydwybod wedi deffro ar bob pwynt, a dylai gyrraedd y nefoedd yn faw i gyd fel milwr yn dy- chwelyd o'r ffosydd. Ni ellir bod yn Gristion a gwisgo menyg kid. Buaswn yn hotfi gwybod pa Efengyl y dylai yr EgJwys ei phregethu yn ol Mr Roger Jones. Rhaid iddi fod yn un "ddi- niwed," rhag dyrysu pethau.
ETHOLIAD TEWKESBURY.
ETHOLIAD TEWKESBURY. Yr nelod Seneddol newydd dros Tewkes- bury ydyw Mr W. F. Hicks, ymgeisydd y Lljnvodraeth. Cyhoeddwvd y ffigyrau ddydd Mercher diweddaf fel a ganlyji:— W. F. Hicks (Llywodraeth 7;127 W. Boosey (Annibynol) 1,438 :M wyafÓf 5,689 YN CAERCYSTENYN. Derbynuvyd pellebr o Caercystenyn yn Athens yn dweyd fod y Cadfridog Town- shend wedi cynaedd yno ddydd Mawrth.