Y Dinesydd Cymreig

DYOO SADWRN. I'R DE O'R TIGRIS. Ymosododd y gelyn, yn cael eu har- wain gan y Germaniaid, gyda 10,000 o ddynion, gan fyned i mewn i ran o'n ffrynt, ond yn cael oollcdion dychrynllvd. Amcangyfrifir fod dros dair mil o Dwrc- iaid wedi eu lladd. Nid yw ein colledion ni, a chyfrif y rhai laddwyd, glwyfwyd, ac a gollwyd YIIl agos i'r nifer a laddwyd o'r Tyrciaid. Y GORLIFIAD. Hysbysir fod gorlinad yr afon yn eangu, ac yn parhau yn uchel iawn. GER VERDUN. Pavhau i yrnladd, y maent yn nhiriog- aeth y Verdun. Canlyniad yr ymosod- iadau ar y ddwy ochr ydyw i'r Ffrancwyr ennill safle o bwysigrwydd mawr ar ddwy ochr i afon Meuse. Y DEAD MAN HILL. Ar yr ochr orllewinol, heblaw gwneu- thur cynnydd ar y Dead Man, y maent wedi cario gwarchffos ar y terfynau gog- lecCdol i Caurettee Wood, a chafwyd 154 o gareharorion. I'R GORLLEWIN 0 DOUAUMONT. Mae ein Cyngreirwyr wedi ennill tir hefyd i'r gorHewin o Douaumont yn y sector ddeheuol o Haudromont Wood, lie y rhyddasant glwyfedigion Ffrengig oedd yn gareharorion, ac y carcharwyd tuag ugain o'r gelynion. YMOSODIAD Y GELYN. Ymosododd y gelyn yn nerthol ar y ffrynt tua dwy filltir cydrhwng Thiau- mont a Vaux Pond. Gosodasant eu traed yn y ffosydd i'r de o gaerfa Douau- mont a'r gogledd o Vaux Pond, ond gyr- rwyd hwy allan drwy adymosodiadau yn y lios. HAWLIAD GERMANAIDD. Mae'r Germaniaid yn hawlio fod yr ymosodiad Ffrengig a wnaed gyda grym anarferol yn agos i'r Dead Man wedi ei gyrru yn ol gydia lladdfa fawr, ond wedi ennill ffos, ac nad oedd yr ymgais i ennilll yr Haudromont Quarry yn llwyddiannus. TRINIAETH CARCHARORION. Yn Senedd Do Affrig ddydd G,wener, gosododd y Cadfridog Botha o'u blaenau adroddiad y Ddirprwyaeth Ymchwiliadol i driniaeth y carcha,rorion gan y Ger- maniaid yn ymgyrch De-Orllewin Affrig, ac yr oedd yn cynnwys datleniadau ofn- adwy. HANNER EU LLWGU. Dywedir eu bod yn gadael y carcharor- ion wedi hanner eu llwgu, ac yn eu pen- tyrru mewn lleoedd afiach, ac yn anwyb- yddu y cleifion. Dywedodd y Cadfridog Botha fod yr adroddiad wedi cael ei chyflwyno i'r Llywodraerth Ymerodrol, ac na fyddai i'r Llywodraeth Undebol symud o gwbl ond yn ol cyd-ddeall a'r Llywod- raeth Ymeaodrol. GOR-RYDDID. Dywedir fod y Cadfridogion oeddynt yn gyfrifol am y driniaeth i'r carcharorion yn mwynhau rhyddid yn Ne.Orllewin Affrig. ADRODDIAD RWSIAIDD. Dywed adroddiad o Rwsia fod y gelyn yn Galicia wedi ymosod yn chwyrn ar dir- iogaeth Popovagora, end heb fod yn llwyddiannus. Treohwyd ymosodiad Ger- manaiid yn nhiriogaeth Olyka. YN Y CAUCASUS. Dywedir fod yr ymosodol yn parhau o hyd ar diriogaeth y glannau yn y Cau- casus. ADRODDIAD TWRCI. 1 Datgana'r adroddiad Twrcaidd fod milwyr y gla.nnau wedi gorfod encilio ar y 18fed, yn unol a chyfarwyddiadau, wedi gorfodi y Rwsiaid i ymladd brwydr ymlia un y collasant yn drwm. Dywed y Twrciaid fod Trebizond wedi cael ei adael, ac fod gynnau 15-centimetre adawyd yno wedi en lhvyr ddinistrio. I YR AMERIG A GERMANI. Adroddir drwy bellebr o Berlin ddydd Iau fod y Llysgenad Americanaidd wedi cyflwyno y Nodyn o berthynas i'r hyn wneir gan y submarines i'r Ysgrifennydd Tramor Germanaidd. Rhyw anhawster- I au pellebrol sy'n gyfrifol am fod y cyf- Iwyniad mor ddiweddar. I RHAGDDARPARIADAU AMERIG. Mae yr Unol Daleithiau yn rhagddar- paru amddiffyniad eiddo a bywydau cen- edlaethol ac amhleidiol. Mae gorsafoedd morwrol cyllenwad dwfr, a thrydanol odditan amddiffyniad cadarn. Y RWSIAID YN FFRAINC. Daw hysbysrwydd o Marseilles nos Wener yn dweyd fod y milwyr Rwsiaidd ar ol noson o orffws wedi ymdeithio drwy y dref, ac yn cael eu harchwilio gan swyddogion y Qyngredrwyr a'r awdurdod. au dinesig. Cawsant dderbyniad CJyTI- nes, a chlywid bonllefau o "Byw fyddo Rwsia" a "Byw fyddo'r Cyngreirwyr" yn ystod yr ymdaith o 12 milltir. 0 BELGIUM. Hysbysir yn swyddogol 01 Belgium fod yna. frwydro cyflegrol yn myned yiulaen, mewn amryw bwyntiau ar y ffrynt Belg- iaidd, ac fod y tsupbelenu yn lledu, yn arbenuig yn nhiriogaeth Dixmude. I. SUDDIAD LLONG. I Dvdd Gwener, glaniwyd eriw o ugain. yn cynnwys y oapten, prethynol i long suddwyd yn y North Sea drwy ffrwydriad. Cafodd y dynion bymtheng munud i geisio gwaredig-aeth yn y cychod, a chod- wyd hwy i fyny gan agerlong IseUmynig. Taflwyd pump o'r tanwyr o'u gwelyau gan rym y ffrwydriad, ac anafwyd un.

Mister you're smoking too much! Take Edmondson's Ideal Toffee and ease off. Edmondson's Ideal Toffee wont melt in your pocket. It wont get time! You can't stop'a bad tooth with sugar, but if your toffee is Edmond- Ideal" you wont have bad t^th. That dark brown taste. Take it away with Edmondson's Ideal Toffee. Goulding's Superphosphate 26 o/o Coe,r_v farmer tOho id unctOie to decure SUPERPHOSPHATE aftouid zdrite to uclf or Priced to any (ftation, immediate idetioeryfrom IItocR at 'Carnarvon. APPLY TO Williams & Owen, Corn Merchants, CARNARVON.

I DYDO LLUN. RHYDDHAU KUT. Edrydd y Cadfi-idog Lake fod ymosod- iad arall wedi cael ei gwneud bore ddoe ar safle Sarma-i-Yat, yn cael ei dilyn gan danbelenu, ond yn aflwyddiannus. Oher- wydd y llifddyfroedd yr oedd yn anodd. gweithio, a methodd y milwyr gynnal eu hunalh yn erbyn adymosodiad y gelyn. I ADRODDIAD TWRCI. Dywed adroddiadt Twrci am y frwydr ar Ebrill 17 fod y gelyn mewn ymosodiad yn ystod y nos ar ein safio i'r de o'r Tigris wedi ca-el colledion trymion, ac fod y Prydeinwyr wedi colli mwy na 4,000 mewn lladdedigion a chlwyfedigion, ac fod droo 2,000 o gyrff wedi eu rhifo. Y DEAD- MAN ETO. Mae y gweithrediadau yn nhiriogaeth y Dead Man i'r gorliewin o.'r Meuse wedi cael eu eospi trvvy feithiaut adnewyddol. Parhaodd y cyflegru gyda ffyrnigrwydd yn yr holl gylehoedd, o'r Verdun. Gwth- iodd y Ffrancwyr ddwy ymosodiad yn ol, un ar y Dead Man a'r llall yn Courettes Wood. Difethwyd ymosodiad arall cyn i'r dvnion gael allan o'r gwarchffosydd. ADENILL FFOSYDD. Detgyn Prif Swyddfa Prydain fod y Kings (Shropshire Light Infantry) wedi ndoTiill y gwarchffosydd o gwmpas Ypreg- Langemarck road, y rhai gollwyd yn ystod nos Fercher, ac fod ein llinell yno wedi ei hailsefvdlu'n Uwyr. CYNNYDD RWSIA. I Daw Adroddiad o Petrograd yn dweyd fod y Rwsiaid yn. y Caucasus yn parhau i fyned ymlaen er gwaethaf ceisiadau egniol y Twrciaid i'w rhwystro. Bu brwydro caled yn ystod eymudiad ymlaen y Rwsiaid i'r gorllewin o Trebizond, ac yn nhiriogaeth Ashkaleh. Ataliwyd ym- osodiadau beiddgar y Twroiaid a chawsant golledion trymion. Ar y ffrynt gor- llewinol bu y Germaniaid yn arfer nwy gwenwynig; ond nid yw Petrograd yn adrodd unrhyw ymosodiad gan y gelyn. YR ITALIAID. f Edrydd y newyddion swyddogol fod y gelyn ar y 22ain, yn nhiriogaeth Tonale wedi gwneud taiir ymosodiad llwyddian- nus. Ond dioddefasant golledion trym- ion. Yn Carso, i'r dwyrain o Seltz, cy- merodd yr Italiaid ffmyddi yn cyrraedd 350 metres o hyd. Ond ar ol cael ad- gyfnerthiad a gwneud adymosodiad yn ystod y nos llwydd*dd y gelyn i ennill peth o'r hyn gollasant; ond wedi ym- drech galed law yn Haw gyrrasom hwy allan gan gymeryd 133 o garcharorion. yn cynnwys 6 o swyddogion, 2 o ynnau peir- iannol, .00 o ynnau, a llawer o bethau eraill.

DYDD MAWRTH. I BRWYDRO FFYRNIG. I Dydd Sul, cymerodd brwydro ffyraig Ie n Kyatia, a Dneidar, tua. 27 milltir i ddwyreinbarth Camlaa suez. Yn y lie ola.f, ataliwyd ymosodiad ffyrnig o eiddo'r gelyn, a medwyd y gelyn tra'n encilio gan filwyr Anzaoaidd ac awyiiongau i'r Cyng- reirwyr. Gorfodwyd ein byddin i encilio o bentref Katia o flaeoti ymosodiad gan tua thair mil o'r geln.

GWARCHEIDWAID CAERNARFON. Bu cyfariod o r uchod dydd Sadwrti, y Parch R. W. Jones, Cilgwyn yn y gad- air. Penodwyd Mr J. C. Lloyd Williams yn unfrydol i fod yn gadeifydd, a'r Parch R. W. Jones, Cilgwyn, yn ia-gadeirydd. Diolchwyd i'r Paroh JfehmaeJ Evans am ei wasanaeth werthfawr fel cadeirydd. Cynnygiodd Mr T. J. Lloyd, Llanrug, fod i'r holl bwyllgorau fod yr un fath a'r llyjiedd. Eiliwyd gan Mr Charles A. Jones, a phasiwyd. Ceisiodd Mr R. G. Roberts newid y Pwyllgor Tieth iannol, ond ni ohafodd gefnogaeth. Wedi trafodaeth ar y cwestiwn hwn, gadawyd y mater fel ag yr oedd o'r blaen. Ymddangosai yr argymhelliad yngtof- nodion y Pwyllgor Cynildeb, ond gohir- iwyd; Ý mater am fis. I'r gynhadledd a gynhelir ym Mhorth- madog ar Ebrill 28ain, er ceisio cael ad- fywiad1 i'r fasnach lechi, penodwyd y Mri G. H. Humphi-cys, Llanberis; a W. M. Roberts, Rhosdican, i gynrychioli y Hwrdd. Penodwyd y Mri O. T. Hughes, Eben- ezer, ac R. G. Roberts, Penygroes, i gyn rychioli Cyngor Dosbarth Gwyrfai. Penodwyd y Cadeirydd a'r Is.gadeirydd i gynrychioli y Bwrdd yng Nghymdeithas Deddf y Tlodion.-Hysbysodcl y Clerc fod cais wedi ei dderbyn oddiwrth y Bwrdd Llywodraeth Leol yn gofyn i'r Bwrdd roddi gwybodaeth uniongyrchol i'r Swyddog Milwrol pan y bydd crwydryn yn dod i'r Ty sydd o fewn oedran milwrol. —

Hysbysar fod ff rw-ydriaa wedi cymerydi He mewn Ffatri Grenade yn Croi d'Hins. Lladdwyd droe 30 ac anafwyd nifer eraill. Bore Gwoner y cymerodd y digwyddiad le 1

Cornel y Ohwarelwyr, I CODIAD MEWN CYFLOGAU. Dywed y "Labour Gazette" fod lefel uchel gwaith yn ystod y misoedd diweddaf wedi ei gadw i fyny ym mis Mawrth, ac er fod merched wedi eu cymeryd i fewn i ddiwydiannau^ teimlwyd oddiwrth bi-inder llafur mewn rhai lleoedd. Effeithiodd y codiad wnaed mewn cyflogau yn ystod y mis bron ar 450,000 o weithwyr, y rhai gafodd godiad o 35,200p yn wytimosol. Effeithiodd hyn yn fwyaf arbennig ar lowvr Cumberland, Lancashire, Yorkshire, a. Gogledd Cymru, a pheirianwyr y Clyde a Sheffield. ANGHYDWELEDIADAU LLAFUR. Cytaurif yr anghydwelediadau llafur ar ddeohreu Mawrth ydoedd 44, ac effeithiodd y rhai hyn ar 58,388 o weithwyr, o'u cym- haru a, 12,831 y mis blaenorol, a 33,903 ym Mawrth 1915. Amcangyfrifir eu bod wedi parhau am 327,300 00 ddyddiau gweithio, o'u pymhani a 102,600 y mis blaenorol, a 1.51,200 yr un mis y Ilynedd. I Y CYFNEWIDFEYDD LLAFUR. Cyranrir y safleoedd liysbyswyd fel yn wag i'r gwahanol gyfnewidfeydd Ilaftii- am y mis \n diweddu Mawrth lOfed ydoedd 35,337, o'u cymharu a 45,948 y pedair wythnos lfaenorol, a 34,477 y pedait. wyth- nos yn diweddu Mawrth 12fed y Ilynedd. Cyfa,i-taledcl wythnosol y rhai lanwyd am yr un cyfnod ydoedd 27.417. 28.902, a 24,797. I DEDDF NATUR. Deddf natur yw i ddiwydwaith gael ei wobrwvo a c-hvfoeth, ac i ddiogi gae] ei gosbi .gyda thlodi; ond deddf y wladi ydyw rhoddi cyfoeth i ddiogi, a phluo diwydwaith hyd at d,lodi.-Hodgsk-in. I CODIAD I ARGRAFFWYR. I Fel canlyniad cais argraffwyr Gwrec- I sam at y meistri, eafwyd 2s o godiad yn eu oyflogau i ddechreu y tal cyntaf ym Mawrth. Bydd yr is-rif yn 32s am wythnos o 50 oriau. I TREFNIDEG WLEIDYDDOL. Gyda llawer 0 chwenvedd y sieryd Undeb?yr I?afur yn erbyn trefnidwyr gwlNdyddo!, ac nid heb reswm chwaith. Addefir gan addysgwyr trhdeg; ?.?'d- ydd&t fel en deffiniad cyntaf mai cyn- nyrch llafur ydyw cyfoeth; ond anaml y ceisi r dangos allan sut y dyiai y cyn- nyrchydd sicrhau "buddianiiau oi gvn- nyrchiad.

Xahe's popular Cafe. BRIDGE STREET, CARNARVON ■ Y LLE MWYAF CYFLEUS A CHYSURUS AM BRYD 0 FWYD GWIRIONEDDOL DDA. Tyrfa Fawr o Gefnogwyr, a phob un a gair uchel am y lie. Defnyddir y Te Byd.Enwog Gold Medal yn unig. Pob Math o Ddanteithion Uwch. raddol am Brisiau Cymedrol. PERCHENOGION LAKE & Co., Ltd., Carnarvon. 1

I CYNGOR PLWYF LLANLLYFNI I I I Cyniialiwyd cyfarfod blynyddol y Cypgor nos Iau, Ebrlil 20, pryd yr oedd yn bi-esennol Mri Robert Jenes, Henry W. Owen Evan P. Jones, Hugh Jones, John Jones (Talysarn). Robert W. Thomas, Richard Roberts, William W. Owen, Robert Thomas, Griffith E. Jones (Penygroes), G. Llewelyn Griffith, Mor- ris R. Roberts, John Parry (Llanllyfni). Cydymdeimlad. Pasiwyd pleidlais o gydymdeimlad a. Mr Robert Jones -(Cad- eirydd) ar farwolaeth ei frawd, ac a Mi- Griffith Jones, aelod o'r Cyngor, yn ei afiechyd, gan ddymuno ei wellhad buuri. Symudiad Eithriadol. Gan fod y Llywodraeth wedi pasio archeij i'r holl Gyngor aros am bedair blynedd yn lie tair, yr oedd bei ml ad y mwyafrif o'r Qrngor dros iddynfc hwythau weithredu yn eithriadol; felly pasiwyd i gadavnhau ail-ddewisiad o'r Cadeirydd, Overseers, y Pwyllgorau, a Managers yr Yegolion. Galwadau. Costaii Cyffredinol (yn cynnwys y Llwybrau). PMiwyd: "Yng ngwvneb y ffaith fod y Cyngor wedi cyn- nilo yn ystod y flwyddyn ddiweddaf, ac fod trwy hynny swm sylweddol mewn llaw, na chodir treth y flwyddyn hon. Y Claddfeydd.—Pasiwyd: "Fod y swm o 45p yn cael ei ofyn at ad-dalu y ben- thyciadau a'r llogau, &c., mewn cysyllt- iad a'r mynwentydd. Ffair Penygroes.—Galwyd sylw fod y dyddiad i gynnal Fair Mai yn disgyn ar y 8a,both a plienderfynwyd hysbysebu yn y nearyddiaduron, &c., y cynhelir y Ffair ar y Sadwrn blaenorol. Cyflogau. Darllenwvd adroddiad y Pwyllgor Arianol, a chadarnhawyd yr ar- gymheliad i heidio codi yng nghyflogau na swyddog na gweithiwr ar hyn oi bryd, am nad ydyw yn adeg fanteic-iol i wneud eyfnowAdiadau. Ail-Brisio.-Rhoddodd Mri John Parry a Hugh Jones adroddiad o'r eyfarfed fu yng Nghaernarfon mewn eysylltiad a'r bwriad o "ail-brisio" eiddo yn yr Undeb, ac eglurodd y Clerc y gwahanol gynllun- iau oeddynt. yn cael eu hargymell at gario hyn allan. Rhoddwyd cyifcrwydd- y<l ift- i*t- Swyddogion at weithredu yn y cyfarfod sydd i fod ar y 29ain cyfisol. I Y Claddfeydd.—Rhoddwyd adroddiad y r pwyllgor mewn perthvnias ag ymddi- swyddiad y torwr beddau yn argymhell: Fod y gwaith i gaol ei ranu fel yn can- lyn: 1. Penodi tarwr beddau i Fynwent Machpelah yn unig. 2. Penodi un arall ar gyfer Mynwentydd St Rhednv a Gor- ffwysfa. 3. Fod gofal a thaclusrwydd y tonvr beddau presennol (Mr W. Roberts) yn teilyngu iddo gael y cynnyg cyntaf ar St. Rhedvw a Gorffwysfa, mynwentydd y rhanbarth mwyaf cyfleus iddo, ac os gwrthoda y cynnyg bydd yn angenrheid- iol hysbysebu am ddau o dorwyr beddau. 4. Fod hysbysiad i gaal ei roddi yn y newvddiaduron yn gwahodd rhai i gyn- nyg am y gwaith. Hysbysid fod Mr W. Roberts wedi derbyn y cynnyg, a phas- iwyd ar_-yw.liellion y pwyllgor i hysbys- ebu am dorwr lieddau i Fynwent Mach- peIah. Hefyd cadarnhawyd gwaith y pwyllgor yn trefnu i gael caM!, &0., at wasanaeth Machpelah a St. Rhedyw. Y Llwybrau. (1) Cafwyd adroddiad am y cyfarfyddiad a chynrTchiolydd Cwmni y Trydan yn Corsvllyn. (2) Hefyd fod mesurau yn cael eu cymeryd i gwblhau y gwaith o osod "giatiau" ar Lwybrau Taleithin a Ty'nyfawnog. rn Fod y gwaith wedi ei ddechrea er Lvjbr Cefnycoed i Talyllyn, ac ar Lwybr y Gamfa Haiarn. (4) Fool t-yfarwyddyd wedi ei i-oddi i'r Clerc ohebu ynghylch Llwybr Penybont i Lwyn Dir Derw, a lawybr Hen Dy. (5) Fod Chwarel Tyn- llwyn yncael ei diogelu, a'r hyn addawyd wedi cael ei wneud ar dir Tyddyn Anas. (6) Cadarnhawyd yr argymhelliad i dalu am adgyweirio Pont yr Hen Bandy. Arianol.-Cafwyd adroddiad y pwyllgor ar yr archwiliad o'r cyfrifon, a phasiwyd i'w dderbyn.

1í\'J' m I J. FLETCHER. LTD., I MEMORIAL WORKS, CARNARVON a BANGOR. I ArgrafFv\"j(.l a chyhoeddwyd gan Gwmni y Dinesydd Cymreig, Cyf., yn 16, Palace StMM. CaerHarfon.