Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
25 articles on this Page
BANGOR.
BANGOR. Y Llys Apel Ymrestrol.-Y rhai aupwvntiedig ydynt: Mri R. J. Wil- liams (Y Maer), H. C. Vincent, T. J. Williams, T. E. Taylor, W. D. Hobson, James Cumming, a Dr Arnold.
CLWTYBONT.
CLWTYBONT. Y Cwfwm Eura,idd.-Dycld Merch- er, Chwefror gfed, unwyd tnvy bri- odah Miss Catherine Anne Hughes, Cross Keys, Clwtybont, unif ferch Mr William William Hughes, gyda Mr John Robert Jones, 'Rallt Goch, Llanberis, mab hynaf Mr a Mrs John R. Jones. Cymerodd yr amgylchiad hapus Ie ym Moriah, Caernarfon, pryd y cyflawnwyd y ddefod gan ei pharchus weinidog, Parch William Griffith, M.A., Dis- gwylfa, yn cael ci gynorthwyo gan y Parch Thomas Lloyd, Capel Coch, Llanbcris, ym mhresenoldeb Mr J. R. Jones, cofrestrydd. Gwasanaeth1- wyd fel gwas gan Mr William R. Jones, brawd y priodfab, ac fel mor- wyd gan IVIiss Katie Hughes, Shop Niewydd, iClwtyboivt, cyfnither y briodasferch. Ciniawyd yng ngesty Mri Lake and Co., ac wedi gwneud chwarcu teg a'r danteithion, aeth y par ieuanc am eu gwledd. briodasol i Bwllheli. Mae y glVT icuanc wedi ymuno a'r 22nd Gwyncdd Battalion o'r R.W.F., wersyllant yn Kinmel Park, Abe-rg-ele. Dymunwn hir oes i'r ddcuddyn rhadlon, a Duw yn rhwydd iddvnt.
CONWY.
CONWY. Y Llys Apel Ymrestrol.—Y rhai eisteddant arno ydyntMr Edward Tones (y Maer), Dr M. J. Morgan, Mr G. H. Edwards (Llaf.), Mr T. C. Lewis, a Mr E. E. H. Henderson, Began wv. Y Pwyllgor Cynghorol.-Dyma y rhai dewis-edig:-A.ii-i J. E. Conway Jones, Robert Davies (Deganwy) Richard Brown, Morfa; W. J. Cooke, T. R. Hughes, a Buckley Holmes.
CRICCIETH.--.1
CRICCIETH. .1 Y Llys Apel Ymrestrol. — Y rhai canlynol ddewiswyd ar y llys: Yr Archddiacon Lloyd Jones, I.A., Parch John Owen, M.A., Mr John Rowlands, postfeistr; Mr D. Morgan Williams, paentiwr; a Mrs Owen Jones, saer maen. Anrhegu Gweinidog. — Nos Fawrth, yng Nghapel Mawr, anrheg- wyd y Parch William Williams, yr hwn fu'n weinidog ar yr eglwys am 22 mlynedd, a'r hwn sy'n mynd i fugeilio eglwys Pentir, Bangor, gyda pfowrs o aur. Cyflwynwyd 17 anrhjg gaii Mr R. T. Pritchard, blaenor hynaf yr eglwys, a chyfeir- iodd at y gwasanaeth rhagorol wnaed gan Mr Williams tra yn eu plith. Diolchodd Mr Williams yn gynnes ar ran ei briod ac yntau, am yr anrheg. Llywydd y cyfarfod ydoedd yr Hedd- a was Thomas, a datganwyd ac adrodd- wyd gan amryw o'r talentau Ileol. Siaradwyd gan amryw o ddynion blaenllnw yr ardal, i gyd yn datgan eu gofid am ymadawiad Mr Williams o'u plith, ac yn dymuno lwyddiant
- I CWMYGLO. I
I CWMYGLO. I Ei Glwyfo.-Dnvg gennym glywcd fod Corporal John H. Jones (New Street gynt) wedi ei ghvyfo yn Ffraine —Hefyd, mae ei frawd, Preifat Henry, Jones, New Street, yn gorwedd mewn ysbyty yn Ffrainc, mewn canlyniad i dywydd oer yn y ffosydd. Dymun- wn iddynt adferiad buan. Llwydd.—Llongyfarchwn v lirtwc: ieuanc Sergeant (John Emrys Hughes, Craigydon, ar ei benodiad ar Staff y Brigade, y Fyddin Gymreig yn Ffrainc. Perthyna i'r 15th R.W.F.
EBENEZER. I
EBENEZER. I Capel Cefn y Waen.—Cynhaliwyd cy far fod llenyddol ynglyn a'r Band of Hope yn y lie uchod nos Woner, Chwefror neg. Arweinydd, Mr J. 0. Ellis, Chester House. Bcirniaicf: Llenyddol, Mri David Roberts, Llan- beris, a 0. T. Hughes, Bod Owain; cerddorol, Mr Robert Lloyd Roberts (Ffrwd Ataw). Cyfeilydd, Mr J. J. Owen, Tan y Foel. Y buddugwyr oeddynt: Adroddiad, i rai dan 6 oed: i, Gwilym Roberts; cyd. 2, Ceridwen Morris a R. D. Jones; 3, Emrys Jones. Canu i rai dan 8 oed i, J. D. Pierce Jones; cyd. 2, R. D. Thomas a Sally Jones; 3, Nelly Jones. Adrodd, dan 8 oed i, J. D. Pierce Jones; 2, Sally Jones a Nellie Jones. Canu dan 10 oed: i, Robert Ellis Roberts; 2, R. D. Thomas; 3, Elfed Morris. Adrodd dan 10: 1, Jane Hughes; cyd. 2, Lizzie M. Evans a Edith Evans; cyd. 3, W. R. Hughes a Johnnie Evans. Canu dan 13 oed: i, Wynn Thomas; 2, Polly Hughes; 3, Eban Griffith. Adrodd dan 13 oed: i, Foulke Ellis Jones: cyd. 2, Lizzie M. Evans a Edith' Evans. Arwain dyn diethr: i, Ritchie Williams, Ebenezer. Canu • gyda'r tannau: i, Gwynn Ifor Wil- liams. Canu imrhvw alaw Gymreig Katie Griffiths, Clwtybont. Corau plant, daeth tri cor v ml a en i ymgeisio ar ddatganu "Mordaith Bvwvd" (n. W. Hughes, Lerowl), sef Mordaith, dan arweiniad Mr Owen R. Thomas; Cor vr Allt. dan arweiniad Mr John P. Hughes; a Plant v Pentre. dan arwein iad Mr John Pierce Tonov. goren. Plant y Pentre. Hefvd cnfwvd ad- roddiadau cammis gan Mr Roberts, y bcirniad llenvddol. Cafwvd ovfar-! fod c^r::piTs vmhob ystyr; gobeithio y ceir un yn fuan eto, gan y credwn ei fod yn help i lawer talent ddatblygu. Canmolir yn fawr y ddau brif feirn- iaid, Mri Roberts a Lloyd Roberts, am eu dull tyner a gofalu swrth feirniadu.
NOUION 0 FFESTINIOG.
NOUION 0 FFESTINIOG. I Llys Trwyddedau. Dydd Iau, cynhaliwyd y Llys TrwyddeJ.oI. Dywedodd yr Arclvgydd Owen fod y trwyddedwyr, a chymeryd g-.ilwg gyffredinol ar y mater, wedi cadw eu tai yn foddhaol. Nid oedd ond w yth o achosion o feddwdod w tdi eu dwvn ymlaen yn ystod y flwyddyn, o'i gyf- erljynu a 33 y flwyddyn cynt. D,, wedai yr Henadur Jones JMorris, elerc yr ynadon, mai nifer y tai trwydded-l ydoedd 1111 ar gyfer pob 71 o'r bobog- aeth, yr hyn ydoedd lawer yn llai nag unman yn y sir os nad yng Ngogledd Cymru. Wrth adnewyddu yr ton dnvyddeda: dyvvedai y fain- y trwydiedwyr yn haeddu eu canmo1 Amser Llawn. Hysbyswyd yr wythnos ddi\\eddaf y byddant yn gweithio amser llawn yn chwarel Llechwcdd hyd rybudd pcllach. Sibrydir hefyd fod chwarel arall sydd wedi cau i fyny ers peth amser yn bwriadu ail gychwyn. I-lydem-11 fod hyn yn wir. Mae'n hen bryd cael diwygiad yn y fasnach lechi.
PENMAENMAWR.
PENMAENMAWR. Y Llys Apel Ymrestrol. Y rhai canlynol apwyntiwyd arno:-Mr R. D. Jones, Cyrnol C. H. Darbishire, Mri P. H. Moment, J. E. Wil- liams, J. G. Pritchard, T. Roberts, a C. Roberts.
I--PENRHYNDEUDRAETH.I
I PENRHYNDEUDRAETH. I Or I;Irynt.-Yr wythnos ddiwedd- af, daetii Preifat John Hughes, Bryn Saethon, adref o'r ffrynt. Cafodd ei glwyfo yn Suvla Bay, ond1 mae'n gwella yn foddhaol. Apwyntiad Addysgol.-Mae Miss E. J. Hughes, Blaenau Ffestiniog, wedi ei hapwyntio yn brif athrawes i Ysgol y Babanod yma, fel olynydd i Mrs Gwilym Roberts, yr hon sydd yn ymddiswyddo ar ddiwedd Ma wrth.
.PORTHMADOG. I
PORTHMADOG. I Ffordd Penygwryd.-Mae sylw y Cyngor Gwledig wedi ci alw i gyfhvr ly ffordd hon, yr hon sy'n cyrraedd o Nant Gwynant i Penygwryd, ac hy- derir y bydd yn cael ei hadgywedrio. Newydd Da. Yr wythnos ddi- weddaf, rhoddwyd hysbysiadau i fyny yn Chwarel Llechwcdd yn dweyd y byddant yn dechreu gAveithio amser llawn yn y chwarel, gan ddechrcu dydd Llun. Da gennym weled ar- wyddion fod y fasnach lechi yn dech- reu adfywio. O'r America. — Ar ol bod yn yr America am naw mlynedd, mae Mr W. G. Williams, cariwr, wedi dych- welyd yn ol. Bwriada drigo yma o hyn allan. Y Fasnach Lechi. Yr wythnos ddiweddaf cynhaliodd y marsiandwyr llechi lleol a dirprwyaeth o'r Cyngor Trefol gynhadledd i drafod y cwes- tiwn pa fodd i wella cyflwr truenus y fasnach lechi ar hyn o bryd. Anrheg.-Mae Miss Owen, BryK- glaslyn, jwedi anrhegti Eglwys St. loan gydag awrlais derw hardd. Mae wedi ei roddi yn y festri.
PONTRHYTHALLT.I
PONTRHYTHALLT. I Blodeu.- Ytr Wythnos or blaen, croniclwyd weled blodeu ar goed eirin, fee. Credwn ninnau yma y natur a'r rhai uchod i'w cael yn y gallwn ddweyd fod blodeu i'w gweled ar goed rhosynau yn Dulwyn, Llan- rug, a Llys Yolen, Pontrhythallt. Glory De Regon ydynt, ac yn tyfu allan. Yn Wael. Cawn Mrs Ann Ro- berts, Pandy; Mrs Pritchard, Pool Street Market, Caernarfon, gynt; Mri Owen Roberts, Pare, Llanrug; M. G. Williams, Llys Yolen; Katie Louisa Owen, a Martha Morris, Shop. Heb os, dymunwn eu hadferiad. Cwrdd Da. Nos Wener, caed cwrdd cystadletiol -rhagorol yn y Glas- goed, Mr Parry, Glanrafon, yn y gad- air. Yr arwcinydd ydoedd Mr J. G. Thomas, Cwmyglo; efe hefyd dynai fel o\ tannau man. Y beimiaid oeddynt Mri Vatiehan Davies, G. E: Jones, Penisa'rwaen Council School; a'r Parch R. M. Jones, Glasgoed. Y datgeiniaid: Miss Blodwen Williams. Caernarfon; Mrs Foulkes Roberts, Brynrefail; a Mr Vaughan Davies, Caernarfon. Ysgrifennyddes, Miss Annie Williams. 6. Arthur Terrace. Trysoryddes. Miss Myra P. Roberts, Clasgoed Stores. Arwisgyddes, Miss A. K. Williams. Buddugwyr: —Adroddiad. "Y Gwyddel a'r Moch- yn" i, Cledwyn Williams, Glas- íroed. Unrliyw iiilpwd: Mr Eliac Pritchard. Llanberis. Adroddiad. "Balchder" i, Cadwaladr Roberts. St. Helens, a Bessie Jones. Clasgoed: 2, Maggie Roberts, Glasgoed. a Mem Pritchard. Ysgoldy. Unawd: "V ddeilen ar yr afon" 1, Tudor Prosser Rohrris a Mary Williams, Glascced P:irti nT "Pwvso ar Ei fraich" Can- ndri St. Helens, Mr H. 0. Tones: Prvntrliytballt. Mr R. T. Tones: G1 as. crryrrl Mr H. P. Roberts-: buddueol. ^"trhvl-haHt. Adroddiad. "Befl.1 HVn tvlawd" 1, Atrnes A: Th- "as. Pontrhythallt, a Maggie Prr '-ria Hughes, Rhiwlas. Canu gvr -'r t,iniiau: T, W. J. Lloyd, Pon rhythallt, a Maldwvn Roberts. Eben ezer. Rhoddwyd y diolehinrtau gat Mri T. Rees Owen a Henry Jones. Diweddwyd trwy ganu "Hen Wlad fy Nhadau," Miss Blodwen Williams, Caernarfon, yn canu'r alaw.
Advertising
YR WYTHNOS A J|| P CHIIID DYDD SAQWRN- y HON gn U" 18. I H H If M DiweUdgf YR AFR AUR, Mae yn werth i chwi ddod i Sicrhau Bargeinion. PIERCE & WILLIAMS. -¡¡;¡¡¡¡zF'
I PWLLHELI.
I PWLLHELI. Llyfrgell Newydd. Mae llyfrgell ncwydd wedi ei sefydlu yng nghapel Ebenezer, Fourcrosses. Maent wedi cael tna, 400 o lyfrau fel rhoddion. Ar i Fyny.-—Mae'r Rhingyll T. J. Williams, Bodawen Temperance, wedi ci ddyrchafu yn Is-gapten ym Mataliwii Gwynedd, a'r Is-gapten J. Watkm Owen, mab Mr a Mrs John Owen, The Cottage, wedi ei ddyr- chafu yn gapten yn y Llvnges. Wyau i'r Milwyr. Cyfanrif y ivyau gasglwyd-yn Lleyn ac Eifion- ydd i'r milwyr clwyfedig ydyw 10,015, o'r rhai yr anfonwyd 6,233 i ffwrdd er Rhagfyr iaf. Anfonir 360 yn wythnosol i'r Ysbyty Gymreig yn Netley. Yn Wael yn Ffrainc.—Mae mab i'r Parch D. Jones, ficer Abererch, yr hwn sydd gyda'r fyddin, yn wael yn Ffrainc.—Ymunodd yn fuan ar ol toriad allan y rhyfel, ac mae'n y ffrynt ers rhai misoedd bellach.
---RHOSTRYFAN. I
RHOSTRYFAN. I Llwyduiant.—Da gennym fel ardal glywed am lwyddiant y brawd a'r chwaer ieuanc Master J. W. Jones a Miss Lizzie Jones, Glasfryn Stores. Cipiwyd y wobr ganddynt yn Eis- teddfod Plant Salem am ganu gyda'r delyn nos Iau. Mae dyfodol dis- glair o flaen y brawd ieuanc hwn. I fyny bo'r nod. Gwaeledd.—Drwg gennym ddeall am waeledd Mr Robert Roberts, Tan Lon. Corfu iddo ddod gartref o Lerpwl, lle'r erys ers rhai misoedd bellach. Adfenad buan iddo.
RHIWLAS.I
RHIWLAS. I Marwolaethau. Cydymdeimla yr ardal a theuluoedd Mri Williams, prif athraw Ysgol y Cyngor, a J. Hughes, Braich, yn eu profedigaeth, y nalil oherwydd marwolaeth ei dad yn Ffes- tiniog, a'r llall ym marwolaeth y ferch-yng-nghyfraith yn Lerpwl. Yr oedd Mr Williams wedi cyrraedd oed yr addewid, ond gwraig ieuanc ym mlodau ei dyddiau oedd Mrs R. Hughes, a gadawa briod a dau o blant annwyl, Eirly ac Arfon, i alaru ar ei liol. Derbynied y teuluoedd ein cyd- ymdcimlad llwyraf a hwynt. Ymadael.—Deallwn fod Mr R. O. Jones (Ap Asaph) wedi mynd i weithio i Gaergybi. Bydd yn golled i eglwys Pentir, gan mai ef oedd yr organydd yiio crs rhai blynyddau bellach. Ein Milwyr.-Y dydd o'r blacn gwelsom Mri Morgan Hughes a Hugh Hughes gartref ar ymweliad a'u tcu- luoedd, y naill o'r ffrynt yn Ffrainc a'r llall o Bedford. Dyma'r ail waith i Mr Morgan Hughes gael dod tros- odd. Diameu fod yn dda ganddo gael dod i weld ei deulu a'i gyfeillion, a phawb yn falch o'i weld yntau yn edrych mor dda.
———— EWYLLYS CYMRO.
———— EWYLLYS CYMRO. Cofio am Achosion Teilwng. I Gadawodd Mr William Jones, 5, Mollingtofl Road, Seacombe, yr hwn r hNN-n fu farw Tachwcdd 14eg diweddab ystad gwxrrth 39,259P 9s 8c ar ei ol, gydag eiddo personol o 3,4,4i4p 145 ioc. Yn ol ei ewyllys dyddiedig Chwefror i8fed, gadawodd 2,5oop i tlaenoriaid Hebron (M.C.), mewn ymddiriedaeth, i roddi 2op y flwydd- yn gyntaf a 4op am bob blwyddyn arall fel ysgoloriaeth i fechgyn a gen- ethod fu- wedi bod yn ysgolion v Cyngor, Bryngwran; a 2op y flwydd yn er budd tlodion fydd yn byu mewn milltir i gyffordd Holyhead l Bangor Road sydd yn rhcdeg o Biyn 0vvran i Llanfaelog N-ii y fath fodd a. bydd ymddiriedolwyr Hebron yi penderfynu, a'r gweddill o'r incwm ft btutd eglwys Hebron. I'r Parch G., Kobcrts, un o genhadon y Method isriaid ym Mryniau Cassia, Indk gadawodd 500P i gario y gwaitl ymlaen; i,ooop i'r Cartrcf, Bont newydd soop i gapel y Methodistiaio rvymreig, Seacombe; 5Qop i gape Jhatham Street, Lerpwl; 500P iV Gymdeithas Fciblau; 250P i Genliad aeth Gartrefol y Methodistiaid; 2501 i'r Symudiad Ymosodol; a -50P gapel Liscard Road, Seacombe, i i^ieiladu "pipe-organ," a hyn i'1 rnieud ymhcn 12 mis ar 61 ci farwol aeth.
CELL Y LLYTHYRAU.
CELL Y LLYTHYRAU. DEDDF GORFODAETH A'R GWRTHWYNEBWR GOR- FODOL. (At Olygydd y "DinC'sydd.") Syr» Oddiwrth lythyrau a dder- byniais, ac oddiwrth ymddiddan a hwn a'r llall, deallaf fod yna nifer o ddynion leuainc o fewn cylch dar- llenwyr y "Dinesydd," sydd mewn oedran ymano a'r fyddin, ond yn gwrthwynebu gwneud hynny yn gydwybodol, am ei fod yn grocs i'w hargyhoeddiadau crefyddol a moesol. Gwn fod llawer o'r rhai hyn mewn penbleth mawr pa fodd i weithredu, ac yn awyddus am wybod pa le i gael cyfarwyddyd a chynorthwy. Carwn, gan hynny. gael rhyddid gennych 1 hysbysu'r cyfryw bersonau am gym- deithasau sydd yn cyfarwyddo gvvrth. wyncbwyr cydwybodol sut i gydym- ffnrfio ag amodau Dcddf Gorfodaeth, ac yn barod i'w cynorthwyo i osod eu hachos yn deg gerbron y Tri- bunals Milwrol. (1) Cymdeithas y Crynwyr (The Society of Friends). Enwad cref- yddol ydyw hwn sydd ar hyd y can- rifoedd wedi gwrthwynebu rhyfel fel peth croes i egwfy^ddorion Cristnog-' aeth. Can fod llawer o'i haelodau yn dod o few-n cylch Deddf Gorfod- aeth, y mae'r Gymdeithas hon yn awr yn darparu mewii modd effeith- 101 i osod ei daliadau gerbron y Brawdlysoedd (Tribunals) Milwrol, ac amddiffyn ei haelodau rhag cael eu gorfodi i wneud gwaith milwrol yn groes i'w cydwybod. Nid oes gan yr enwad hwn yr un achos yng Ngog- ledd Cymru, hyd y gwn i. (2) Brawdoliaeth y Cymod (The Fellowship of Reconciliation) .—Cym- deithas grefyddol ydyw Won eto, a sefydh\yd' yn fuan jr tol dechreu'r Rhyfel presennol yn Ewrop, i ddwyn at ei gilydd bobl oedd 571 credu'n gryf fod pob rhyfel yn groes i ysbryd Iesu Grist, ac mai drwy feithrin ys- bryd cariad a beddwch yn unig yr oedd llwyddo Ei dyernas Ef yn y byd. Y mae i'r Gymdeithas hon nifer o ganghennau yng Ngogledd Cymru, er nad yw ei gwaith yn ad- nabyddus iawm i'r cyhoedd hyd yn hyn. Mi wn i yn bersonol am o Iciaf hanner cant neu drigain o weinidog- ion yr Efengji yng Ngogledd Cymru yn unig sydd yn aelodau ohoni, ac yn eu phth rai o ddynion blaenaf pob un o'r pedwar enwad Ymneilltuol. Y mae'r Gymdeithas hon, fel Cymdeith- as y Cryn\vyr, yn gydwybodol wrth- wyncbol i unrhyw fath ar wasanaeth filwrol, ac y mae ganddi Bwyllgor cryf yn Sir Gaemarfon i amddiffyn ei haelodau ieuainc sydd yn dod o dan ddarpanadau Deddf Gorfodaeth. Fe roddir pob cj7northwy a chyfar- wyddyd hefyd i bob dyn ieuanc arall sydd yn gwrthwynebu gwasanaeth milwrol ar dir cydwybod. (3) Brawdoliaeth Gwrthwynebwyr CtinscripsiwH (The No-Conscription Fellowship). —r Cymdcithas wleid- yddol ydyw hon, mwy na heb, yn cynnwys dynion ieuainc o oedran milwrol sydd yn gydwybodol wrth- wynebol i bob ffurf ar wasanaeth fil- wrol, ac wedi ymuno a'i gilydd i'w wrthwynebu, beth bynllag a fo'r canlyniadau. Nid oes cangcn o'r Frawdoliaeth yng Ngogledd Cymru, ond y mae yno nifer o'i haelodau ar wasgar yma a thraw. ( 11 .'4. Y mae Cymdeithasau eraui o i uii natur a'r rhai uchod i'w cael yn y wlad, ond nid oes angen ymhelacthu am rheiny. Cyn belled ag y mae amddiffyn eu haelodau rhag cael eu gorfodi yn groes i'w cyda-ybodau yn mynd, y mae Pwyllgorau Cenedl- aethol y tair Cymdeithas uchod yn cydweithredu a'i gilydd; ac felly, rhag amihau cymdeithasau, gwell fvdd gadael y gwaith yng N gogledd Cvmru i Bwyllgor Brawdoliaeth y Cymod. Y mae aelodau'r Frawdol- iaeth hon yn cyfarfod a'i gilydd yn awr ac yn y man yn ystod y mis hwn, ac yn goleuo'i gilydd ar y mood i gyflawni amodau'r Ddeddf. Bydd yn llawen gennyf roddi pob gwy acth pellach i'r sawl sydd mewn angen am dano. Bydd yr ychydig gyfanvyddiadau a ganlyn o wasanaeth i'r gwrthWYll- cbwyr cvdwvbodol sydd mewn pen- bleth sut i wcithredu: Ni ellir hawlio rhyddhad ar dil" cvdwybod os byddwch wedi atestio"; felly, mae'n bwvsig 1 r gwrthwvnebwr cydwybodol BEIDIO atestio ar un cyfrtf. Y mae hyn yn berffaith iziir oddiwrth Gylchlythyr y Bwrdd Llywodracth Leol. Mater o vrthwynebiad cydwybodol svdd i beii(lerf-llu safle dyn o flaen y Tribunal, ac nid ei gysylltiad ag un- rhvw enwad neu gymdeithas gret-. yddol neu wrth-filwrol. Yn ol y papurau newydd ion, dywccbi Clare Cvngor Dobarth IJeyn yr wythnos be", "nad allai neb hawlio ei rydd- hau ar dir cydwybod os nad oedd yn aelod o ryw enwad crefyddol a wrth- wynebai bob ffurf ar wasanaeth mil- wrol." Y mae'r dywediad hwn yn hollol anghywir, ac yn groes i ddat- ganiad pendant y Llywodraeth ger- bron y Senedd. Mae'n rhaid i bawb sydd yn gofyn am ei ryddhau o ofynion Deddf Gor- fodaeth anfon apel ar Ffurflen ar- bennig at Glare y Tribunal agosaf ato cyn 1Ia wrth 2il. Wedi hynny, fe anfonir iddo, o Iciaf dridiau ymlaen Haw, rybudd 1 ymddangos gerbron v Tribunal i egluro'r safle. Er y bydd ganddo hawl i gyflogi cyfrcithiwr i ddadleu drosto gerbron y Tribunal, y mae'r Llywodraeth yn anghymeradwyo'r cwrs hwnnw yn gryf; ond fe fydd perffaith ryddid iddo fynd a chyfaill gydag ef i siarad drosto, neu i'w gynorthwyo. Y cwbl fydd yn angenrheidiol iddo wneud gerbron y Tribunal fydd profi i foddlonrwydd yr aelodau fod ei wrthwynebiad yn un gonest a chy- wir; ac yna bydd yn ofynol i'r Tri- bunal ei ryddhau oddiwrth y math o wasanaeth a wrthwyncbir yn gyd- wybodol ganddo. Ond bydd yn rhaid iddo ddangos ei fod yn barod i wasanaethu ei wlad mewn rhvw "ffordd arall, heb fod yn groes i'w gydwybod, pa mor galed a, pheryglus bynnag y bo'r gwaith hwnnw. Dyna'r ffordd fwyaf effeitliiol iddo brofi i bobl amheus ei fod yn ddyn gonest ac o ddifrif.—Yr eiddoch-yn bur, Tal y Sarno DAVID THOMAS. I Tai y Sam.
EGLURHAD PWYSIG.
EGLURHAD PWYSIG. Admiralty Recuiting Office, 76 King's Mill Road, Wrexhhm, 1 ieg Chwefror, 1916. (At Olygydd y "Dinesydd"). Syr, Mae wedi cael ei ddangos allan i mi gan rai dynion ieuainc o Gaernarfon a Sir Fon a'r amgylch- oedd, y rhai oeddynt yn cael eu galw i fyny yn eu "groups" yn Nosabrth B. o'r Army Rseerve, nad oedd yn wybodacth gyffredinol y gallai dynion fo eisys wedi eu "attestio" yn y fyddin 1 Ddosbarth B. o'r Army Re- serve :— (I) Os dymunent ymuno a'r Royal Navy, neu ymrestru yn y Royal Marines, ymofyn a'r ymrestryid agosaf perthynol i'r Royal Navy neu Royal Marines. (2). Os dymunant wasanaethu yn y Royal Navy neu y Royal Marines pan elwir eu Army Group, ddatgan fivnny i'r Army Recruiting Officer fo'n attestio. A ellwch, er budd y dynion nad ydynt wedi eu galw i fyny, gyhoeddi y cyfarwyddiadau hyn yn eich papur. -Vr eiddoch yn ffyddlon, J. GOULDING, Cr. Sergt. R.M.L.I. O.N.—Yn ychwanegol at y gweich- wyr mcdrus arferol, y mae niffer 0 ddynion sydd i fyny a'r safon osodir i lawr at Royal Naval Air Service yn eisiau fel 2nd Grade Air (General) at wasanaeth dioed neu eu gesod i lawr ymhellach ymlaen. Mae eu heisiau at waith Uafai o1, no nid oes raid iddynt wrth unrhyw, gymhvvysderau arbennig.—J. G.
————....——— BREUDDWYD BACHGEN.
———— ——— BREUDDWYD BACHGEN. Gweled ci Dad. I Ceir hanes torcalonus o Hampton am fachgen bychan yn breuddwydio am ei dad, yr hwn oedd yn filwr, ar yr adeg y saethwyd ef yn farw gan sneipar. Lladdwyd ei dad, Corporal James McDonald, 9th East Surrey Regiment, yn y ffosydd ar Ionawr 30, a dywed ei wraig fod ei bachgen bach wedi dweyd wrthi yn y bore ei fod wedi gweled e1 dad yn ystod y nos. I id yw ond chwe mlwydd oed, a chan gredu mai dychymyg plentyn ydoedd, ceisiodd ei berswadio mai brcuddwydio wnaeth, ond yr oedd ef o ddifrif, ac meddai, "Gwelais cf mam, yn sefyll yn fy ystafell, a galwodd fi John. Yr oedd yn ei wisg filwrol, gyda badge du ar ei gap." Nid oedd y bachgen crieod wedi gweled badge du ganddo, felly amhosibl ydyw ei ameu.
[No title]
.——— Y llynedd bu farw 57 o bobl dros 100 mlwydd oed yn Lloegr a Chymru.
! CYNGOR GWYRFAI..I -¡
CYNGOR GWYRFAI. ¡ Y LLYS APEL YMRESTRU NEWYDD. Bu cy far fed o'r uchod ddydd Sad- wrii, Mr J. B. Davies yn v gad,-tir.- Ar gyniiy-iad y Cadeirydd, pasiwyd pleidlais o gydymdeimlad gyda theulu v divveddar Mr Job Owen- Llanbens. Y Pwyllgor Ariannol. Dywedodd Mr J. Humphreys, cad- eirydd y pwyllgor hwn, fod safle ar- iannol y pwyllgor hwn yn bur fodd- haol. Costau y ffyrdd am y pythef- nos yn diweddu Ionawr 22ain ydoedd 93P us ic, a'r pythcfnos yn diweddu Chwefror 5ed, 113P os 7c. Costau y Pwyllgorau Plwyfol ydoodd: Llan- llyfni, 8p 7s 7c; Llanberis, 3P 75; d. Llanfairisgaer, 4p 8s 4c; Llanddein- iolen, sp ros. Gweddill yn fafr y Cyngor ar y Cyfrif Cyffredinol Chwef. 8fed, ydyw 49Sp 4s ioc, a'r gweddill yn eu ffafr ar gyfrif y benthyciad ydyw i2p 12s 6c. Hysbyswyd fod y Clerc wedi derbyn 15op gan y Cyngor Sir. Adroddiad y Meddyg. I Yn ol adroddiad Dr E. Lloyd Owen, rhif y geuedigaethau am Ion- awr ydoedd 33, sef yn ol 14.4 Y fil o'r boblogaeth, cyfartaledd isel a'r mar- wolaethau yn 20, scf vn ol 8.7 Y fil o'r boblogaeth, cyfartaledd isel- Bn farw un baban o dan flwydd oed, gan roddi cyfartaledd ar gyfer ulil o en- edlgaethau o 30.30, trengradd meb- ytiol isel iawTi. Yr oedd dau allan o gyfanrif y marwolaethau i'w priodoli i glefydau heintus, sef dau o'r darfod- edigaeth. Derbyn iwyd 10 o hysbys- iadau am glefydau heinias, sef 2 o'r twymyn ysgarlad, I o dwyTiiy11 Y gwddf, ac I o'r tan iddwf. h Y Tribunal Newydd. I ?ysbysodd y Clerc ei fod wedi der- byn n.. h J ere e1 fod w 1 der- byn Hythyr oddiwrth y Bwrdd Uy?v- raeth I 1 odraeth Leol ynglyn a'r Ddeddf Gor- fodaeth Milwrol 1916 yn go? 1 r w urdo 1 Ll' Awdurdod Lleol, Cofrestriadol benodi Llys Apd Ymrestru Lleol i weithredu dan v ddeddf ac yn dweyd nad y?yw Y rhif i fod yn llai na 5 H?c Y? wy na 25 h fwy na 25, ac hefyd nad ydyw 3^ ddy- uno fod h. munol fOd achosion yn cad eu gwran- do gan fwy na 5 o'r aelodau. Oherwydd fod y Ilys preseMiol Wedi cael profiad gyda'r gwaith, dymunol fyddai iddynt weithredu hefyd fel. Ilys n y ddeddf. Bydd yn ofynol i Lafur gael ei gynrychieli arnal-ac Did oes wrthwynebiad i fcrched fod yn aelodau okonno, na phersonau heb fod, yn aelodau o'r Cyngor. f Mr J. C. Ll. Williams: Cynnygiaf fod i'r dynion sydd ar v Hys yn bre- sennol weithredu. Mr W. Abel Davies: Credaf y dy- lem apwyntio 25 weithredu arno. Ni fuasai yn ormod, gan fod y mater yn hynod bwysig. Mr J. W. Pritchard, Penygroes: Credaf y buasai 15 vn ddigonol, gan y bydd hyn yn sicr i gyfarfod a'r an- uawsterau Eiliwyd ef gan Mr David Williams, Clynnog. Mr R. G. Roberts, Penygroes Cyn i ni enwi dynion i wreithredu arno, credaf y dvlai Llafur gael ei gynrych- ioli arno ar bob cyfrif. ilVlac y Cyngor Llafur Y11 eynrychioli dros 20,000 0 weithwyr yn y dosbarth hwn yn cyarfod heddvwr prynhawn, a chyn- ygiaf ein bod Y11 cael rhyddid i apwyntio pedwar yn y Cyngor a dod a'u henwwu yma. Eili?yd cf gan Mr R. H. Rcbcr? Rhiwlas, yr hwn ddatganodd v d?-lai Llafur gad ei gynrvchioli -? '?Y' ? ? ?y' rif. I'u Y Cadeiiydd Yr anhawsdor ><,»y w, gan fod yr amser mor brin, (lymullol fyddai penocli dynion yn ) 0 hwn. Mr David Thomas, Talysarn: Nid wvf vn gweled unrhyw anhawster yn y peth o gwbl. Cynnygiaf cin bod yn rhoddi rhvddid i'r Cade?.d?d ? a'r Clerc i weithredu dros Y çyngor, a'r enwau i'w hanfon iddynt h? heno. Mr R. G. Roberts, Pe??g\oe?. Credaf fod y cynnygiad )11 u:f teg. Gallwn eu penodi V? y Cyngor y prynhawn yma. Mr H. Parry, Glanrafon Pap- aU y cvf.imoyhyu??dv? yn y He hwn? Maentyn.?  danvnt vn dda. Pa? na ?'.?.  parted heddyw'r bore^ ^Ni Mr R G Rober?ts r:  allwl1 11i ddod i ffeiriau, fd y gellwch chwi (chwerthin) ? ?' ?. Thomas, Waenfaw? i Dylcm gofio mai nid boddio y dos- barth a'r dosbarth ydyw v pcth PWYS-I icaf. Rhaid i ni gladdu y m? beth- au vma i gyd, a gweithio at nn pctb. sef ennill y frwydr. Dywedodd Mr David Thr ir, s, Tal. y?nm;ei fod yn <iwybcd nad 1 > lawer o g-ydymdeimh at Lafrr yn y Cyngor. Mr H. Parry, Glanrafon Oes, oes; u dylai Mr Thomas dynnu eleiriau yn ol. Ar ol ychwaneg o siarad, penodwyd y rhai canlynol -Yr hen Lys, sef Abi T. W. Williams, Penygroes; J. W. Thomas, Waen fawr; J. B. Daviesy Llanllyfni; Robert Jones, Dinas; T. J. Davies, Xantlle; O. T. Hughes, Ebenezer; a'r Parch J. Richards. Bethel; gan ychwanegu atYllt v Mri H. Griffith, Bethel; J. '0. Roberts, Upper Llandwrog; W. Abel Davies, Llanberis; W. E. Owen, Llanddein- iolcn; a, David Jones, Clynnog. Mr R. G. Roberts, Penygroes: Rhoddir protestvii erbyn eich gwaith, ac nid dyma y tro diweddaf y clywch am y peth, sicrhaf chwi. Mr H. Parry, Glanrafon Ie, ie, mae wedi ei setlo yn derfynol. Mae'r rhai sydd heb eu dewis i weithredu wedi cael gwaredigaeth fawr.
1SALED YN EI FEDD.
1SALED YN EI FEDD. Y Bardd a'r Cyfreithiwr. Dydd Llun, wythnos i'r diweddaf,, bu farw Mr Moms Owen (Isaled).. cyfreithiwr, Caernarfon. Trigai yu Yr Erw, Pontrug. Brodor o Pentro- voelas; ond gyda'r diweddar Mr R. D. Williams y treuliodd ei dymor parotoawl, a derbvniwyd ef yn gyf- reithiwr yn r874. Yr oedd yn gyf- reithiwr a wnelai lawer 0 waith preifat, ac yn gynghorydd cyfreithiol i Fwrdd Gwarcheidwaid Caernarfon ac awdurdodau eraill. Ystyrid ef yn awdurdod yn y cylch barddonol, a ruynych y gweithredai fel beirniad eisteddfodol. Ers rhat blynyrddau YT oedd yn cario busnes ymlaen mewiT partneriaeth gyda Mr J. Trevor Ro- berts. Yr oedd yn 76 mlwydd oed ac yn ddibriod. Claddwyd ef ddydd Mercher ym Mhentrefoelas. Gwas- anaethwyd wTth y ty gan y Parch Lewis, Llanrug, ac ym Mhentrefoelas gan y Parch Alban Lloyd, M.A., ficer. Y prif alarwyr oeddynt: Mri Bowen Jones, J. Trevor Roberts, cyf- reithiwr, a Michael Humphreys, tei brif glerc.
2 DIGWYDDIAD TRIST. I
2 DIGWYDDIAD TRIST. I Merch yn Canfod ei Thad yn Hongian. DYdd Iau, cynhaliodd Crwner Cor- llewinbarth Sir Ddinbych drenghol- iad ar gorff Mr W. H. Pritchard, Llys Gwilym, Dinbych, yr hwn ganfydd- n-yd yyn farw nos Fawrth. Bu yn gwasanaethu fel goruchwliwyr l'r ZSlri R. Evans a'i Gwnmi, marsiandwyr glo, ac hefyd i'r Mri Ellis a'i Fab, Abergele. Canfyddwyd ef yn hong- ian gan ei ferch, a thorwyd ef i lawr gan gymydog, Mr W. M. Pierce. Bu yn dioddef oddiwrth iselder ysbryd ers peth amser, a thystiodd ei feddyg, Dr Lloyd, Dinbych, nad oedd ei icchyd yn dda crs misoedd. Fodd byninag, ni feddyliodd y buasai yn cymeiyd ei fywyd ymaith, ac fel mater o ffaith, yr ocdd wedi trefnu i fyned ymaith am ychydig o wyliau. Tystiodd Mr E. W. Harrop, Aber- gele, nad oedd y tracncedig mewn nil- rhyw helbul ariannol, ac fod popeth mor belled ac mae'r ffyrm yn mynd, yn berffaith foddhaol. Bwriwyd trhjefithfam iddo loidid ti hun tra allan o'i bwyll.
———— MAM A'I BABAN.
———— MAM A'I BABAN. Heb ei Gladdu am Chwech Wythnos. Cyhuddwyd gwraig i filwr, o'r envi Josephine Phillips, Hazlewood Cre- scent, Notting Hill, yn Ilys he(ld:w Llundain dydd Iau o wneud i ffwrdd a chorff ei baban hcb roddi rhybudd i f crwner. Dywedodd ei bod wedi cadw y baban yn y ty am chwech wythnos heb ei gladdu, ac yna iddi ei gladdu yn yr ardd. Dywcdodd y gyhuddedig ei bod yn disgwyl ci gwr adref o Ffrainc, a'i bod ami cisiall iddo weled y baban. Sylwodd yr ustus fod hwn ym achos arall o wraig milwT yn cael gonnod o anan, fel ac y gwariai hwy ar ddiod, a dywedodd y buasai yn gohirio ei benderfyniad.
[No title]
air pwysau y "ri fle" pwys ydyw p.wysau y 'nile' (iermanaidd.