Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
CENEDL WEDI COLLI EI DELFRYDIAETH.
CENEDL WEDI COLLI EI DELFRYDIAETH. Yr oedd Germani unwaith yn gyfryw ac yr oedd safon ei moesoldeb yr uwchaf yn mhlith y gwledydd gwareiddiedig ac yn hynod am ei diwygiadau crefyddol. Yr oedd ei diwinyddion cyntefig a llawer o'i dynion goreu etto heddyw yn cael eu cydnabod fel awduron o safle a phrofiad, ac yn cael edrych i fyny atynt am farn ac arweiniad mewn moesoldeb, crefydd a dysgeidiaeth; ond erbyn hyn y mae Germani wedi colli ei delfrydiaeth uwchaf ac wedi di- rywio mewn moes a chrefyddoldeb yn ei hymdrechion am lwyddiant materol a milwrol Yn 1870 yr oedd yn greulawn tuhwnt i ,ddisgwyliad pawb tuag at Ffrainc yn ei gwaed ond ni ddarfu ddinystrio eglwysi, na lladd y ,y diniwed o gynddaredd. Gan nad oes dim pwrpas milwrol yn cael ei gyrhaedd trwy y gweithredoedd barbaraidd hyn y mae yn gyf- reithlawn i ni weled ynddynt arwyddion o ddiraddiad moesol trwy ba un y mae Germany wedi teithio yn ystod y deugain mlynedd diweddaf. Yn 1870 yr oedd ei milwyr, fel ei hysgrif- •enwyr a'i meddylwyr i raddau helaeth o dan .ddylanwad y diwygiad cenhedlaethol trwy ba un yr oedd newydd fyned trwyddo; ond mewn canlyniad i'w buddugoliaeth ar Frainc, fe hagrwyd ei bysbryd cenhedlaethol a dechrou- ,odd ei moesoldeb ddirywio. Y mae y dirywiad hwnw yn cael ei amlygu nid yn unig yn yr ystyr faterol mewn masnach a bywyd beunyddiol ond yn y barbareiddiwch a amlyga yn eu dull o ryfela. Ymffrostia yn ei nerth, ymfalchia yn ei harfau milwrol a gwrth- oda gydnabod bodolaeth y genedl fach. Yn nadblygiad yr elfen lywodraethol y mae wedi colli yr ymdeimlad o hawliau cenedlaeth- ol y genedl fach a gwan ac nid ydynt ddim yn ei golwg ond rhywbeth iw mathru pan y digwyddant fod ar eu llwybr, ar elfen hon yn ei hysbryd sydd yn dinystrio ei henaid fel cenedl ac yn ei damnio yn ngolwg y byd gwareiddiedig. Dyma yr elfen sydd yn ac wedi codi Prydain i'w safle yn y byd sef cydnabod hawliau cenedlaethol hyd yn oed y rhai a orchfygir ganddi nes iddynt deimlo er eu bod yn wahanol mewn iaith, gwaed a chenedl, fod iddynt ran a chyfran mewn ym- erodraeth sydd yn amddiffyu hawliau a rhyddid ei deiliaid. Fe fydd yn ddyledswydd ar Brydain ar ol gostegu y frwydr i weled fod hawliau a rhyddid cenedlaethol cenhedloedd bychain yn cael eu hail sefydlu yn Ewrope. +
Family Notices
GANWYD. Medi 22ain-Priod Mr. Edward Foulkes, 35, Middle Lane, Dinbych, a'r-ferch. (Ferch hynaf Mrs. Erasmus Jones, Tanybryn, Corwen, ydyw Mrs. Foulkes).
I LLYS YNADON CORWEN.
I LLYS YNADON CORWEN. I ACHOS ARALL 0 YMOSODIAD YN NGHYNWYD. Cynaliwyd y Llys uchod dydd Gwener o flaen Dr. H. E. Walker (cadeirydd) Anrhyd. R. H. Eden, R. D. Roberts, Ysw., a T. Lloyd, Jones, Ysw. Pasiwyd ac arwyddwyd yr holl Jury Lists yn y gwahanol plwyfydd yn dosbarth Edeyrn- ion. Margaret Jane Price, Fronheulog, Cynwyd, a gyhuddodd Catherine A. Davies, Elizabeth Edwards a Susannah Edwards (chwiorydd), o Bronygraig, Cynwyd, o ymosod arni ar y 27ain o Awst diweddaf. Yr oedd Mrs. Price wedi cyflogi cyfreithiwr ond ni wnaeth ei ymddang- osiad. Ymddangosodd Mr. Aneurin Evans, Dinbych, dros Catherine Ann Davies a'i chwiorydd. Dywedodd Mrs. Price ei fod hi wedi anfon ei phlentyn i'r siop i brynu "Echo" ar y 27ain o Awst, ac ar y ffordd i'r siop dechreuodd Aneurin Davies (plentyn Catherine Davies), taflyd carrig ati. Aeth plentyn Mrs. Price adref gyda Jennie Williams ac fe wnaethant cwyn yngylch ymddygiad y bachgen. Hefyd yr oedd Catherine Davies wedi bwgwth dori esgyrn ferch Mrs. Price. Pan aeth Mrs. Price i edrych beth oedd yr helynt rhuthrodd Catheine Davies ati gan ei tharo ar ei frest a thynu ei gwallt ac yn gwaeddi "talwch am yr eirch yr ydach wedi gael." Yna neidiodd ei chwiorydd Lizzie a Susannah Edwards ati gan tharo hi i'r llawr. Mewn croes-holiad gan Mr. Evans cyfadd- efodd Mr. Price ei fod hi wedi ddweud cer- wch i'r ty yna yr hen ladrones" wrth Catherine Ann Davies. Allen Price a dystiolaetbodd iddo gael ei alw at y lie a gwelodd fod gwallt ei briod i lawr a golwg ddifrifol arni hi a'r plentyn. Yr oedd ef yn mynu gael heddwch. Rhoddwyd tystiolaethau o blaid yr erlyn- ydd gan Thomas Morgan Davies, Tai Bethania, a Jennie Williams, Cynwyd. Dywedodd Catherine Ann Davies fod yr helynt wedi dechreu rhwng y plant. Daeth Margaret Price yno gan ddweud wrth y tyst Cerwch i'r ty yr hen ladrones atebodd y tyst y buasai llawer gwell i chwi dalu am yr eirch yr ydach wedi gael." Cydiais yn ei gwallt hi ar ol iddi galw ladrones ar fy ol. Ddaeth fy mam yno i'n gwahanu ni. Ni ddarfu Elizabeth Edwards ysgwyd Mrs, Price o gwbl. Mewn atebiad i Mrs. Price dywedodd Susannah Edwards ei bod hi yn Ngharrog noson yr helynt. Gwadodd y gyhuddiad ei fod wedi daro Mrs. Price i lawr. Penderfynodd y Fainc i rhwymo Catherine Ann Davies, Susannah Edwards, Elizabeth Edwards a Margaret Price drosodd yn y swm o Y,10 yr un i gadw'i heddwch am 12 mis. Hefyd dywedodd y Cadeirydd wrth Mr. Aneurin Evans i rhybuddo Lizzie a Susannah Edwards yn erbyn ymddangos yn y Llys eto. Yr oeddynt wedi bod yno rhy ami yn diweddar.
Advertising
IMPORTANT W  & HAVE NOW OPENED Crown Gro CORWEN. shop A GRAND STOCK OF e»e»-t; fS Slioes, Slippei?s9 WILL BE SHEWN.; | rrrrrrrrrsrrrrrr SPLENDID VALUE IN EVERY PAIR. We carry a SELECT STOCK of the Best Goods made in Sizes and Half-sizes.'| Come and See them You are invited to Inspect our Goods. NOTE THE ADDRESS- CROWN SHOP, CORWEN.