Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
6 articles on this Page
Y DDEISEB YN PIGO.'
Y DDEISEB YN PIGO. [Ymddangosodd yr erthygl isod yn y Llan a'r Dywysogaeth (newyddiadur Eglwysig) Mawrth 27ain, 1914. Arwydd sicr fod y ddeiseb yn pigo ydyw coll tymherau y gwrthwynebwyr. Pan ddech- reua pobl respectable' siarad fel sipsiwns, amlwg fod pethau yn lied ddrwg. Yr wyth- nos ddiweddaf anfonwyd i mi ddernyn o'r Adsain wedi ei gymeryd o'r Dydd. Oddiwrth hwn casglwn fod y Brotest yn pwyso yn drwm ar frest y ddau bapur hyn. Dengys yr ysgrif- enydd mor gibdall fu y Pymtheng Mil' arwyddodd y ddeiseb yn erbyn dwyn y myn- wentydd oddiar yr Eglwyswr. Dylasant wybod fel y gwyr y Dydd mai nid eiddo yr Eglwys ydoedd y mynwentydd. Eiddo y plwyf a'r cyhoedd ydynt, meddai. Gwir fod Eglwyswyr yn ystod yn haner can mlynedd diweddaf wedi treulio dros ddeugain mil o bunau ar eu mynwentydd pa waeth am hyny ? Teg a chyfiawn yn ngolwg y Dydd fyddai eu dwyn oddiarnom Paham y caiff yr Eglwys- wr fyned i'r Eglwys amser a fyno yn lie cael ei reoli gan y County Council a'i rwystro ond ar adegau penodedig ? Pa reswm sydd mewn gadael i'r Eglwyswyr fyn'd yn orymdaith o amgylch yr Eglwys ar ddydd gwyl yr Ysgol Sul, neu ryw adeg arall, heb ofyn i Gynghor Sir Feirionydd ? Mae son am degwch y Cynghor Sir hwnw. Onid hwy gadwodd gyflogau athrawon ac athrawesau ysgolion yr Eglwys nes oedd gwyliau yr haf droaodd er eu rhwystro rhag cael myn'd am 1 holidays,' o ddial arnynt am eu ffyddlondeb at addysg grefyddol? Mae Cynghor Sir Feirionydd wedi hen brofi ei gymhwysder i wneyd bywyd Eglwyswyr yn faich iddynt unwaith y del y fynwent i'w dwylaw. Y gresyn oedd nad ydoedd y pymtheg mil yn meddwl yr un ffordd a'r Dydd. Dealla y Dydd ffigiwrs hefyd. Gwir fod y Bil yn dweyd yn blaen fod holl hen waddol- iadau yr Eglwys i'w cymeryd oddiar Eglwys- wyr Cymru, a bod swm y rhai hyny yn £ 157,338 y flwyddyn. Gwir hefyd fod y papur gyhoeddodd Mr. McKenna (er nad yw efe fawr o gownsiwr)yn dweyd fod < £ 157,338 y flwyddyn o eiddo yr Eglwys i fynd i'r County Councils a phethau eraill. Eithr yn ol arithmetic y Dydd, er subtractio £ 157,338 o Cl67,338 bydd yn ngweddill eto £ 75,000. Gadawir eu cyflogau i'r clerigwyr presenol neu os derbyn- iant ewm ar law efint ddigon i fyw arno tra byddont ar y ddaear (os peidiantaros yn hir), a dim ond digon i hyny yn brin. Eithr nid dyma ddull y Dydd o wneud y sums. Os tybia Mr. McKenna fod person y Bala yn mynd i fyw deng mlynedd a rhoi iddo ddigon i dalu ei gyflog am y tymhor hwnw; ac iddp yntau efala peldio byw diwrnod yn hwv bydd wedi gwario yr arian bob dimai cyn marw. Aceto yn ol y method diweddaraf o arithmetic bydd y cwbl ganddo i adael ar ei ol. Rhaid maddeu i'r pymtheng mil Ymneulltuwyr gonest, syml roddasant eu henwau wrth ei ddeiseb yn erbyn lladrata arian crefydd a'u taflu i ogor y County Councils nid ydynt eto wedi deall sut y gall neb fwyta wicsan a'i chadw hefyd. Mae'r Dydd yn hanesyddwr penargamp hefyd. Dywedodd y gwyr enwog fu ar y Comisiwn, y Barnwr Vaughan Williams, Syr John Williams, Mr. J. H. Davies a Syr D. Brynmor Jones nas gallent hwy, wedi chwilio ddweyd beth oedd tarddiad eiddo Eglwyswyr Cymru. Ond am y Dydd-wel, mae mor oleu a'r dydd iddo mai y preladiaid a'r clerig- iaid ddygodd yr eiddo hwn oddiar y genedl yn y ganolcesau. Y piti ydyw fod yr eiddo gan yr Eglwys cyn y canol oesau, a bod llawer o'r ben weithredoedd drwy ba rai y rhoddwyd ef yn wirfoddol i'r Eglwys ar gael heddyw. Yma eto rywfodd, ffaelodd ffydd ei gyd" Ymneulltuwyr yn y Dydd fel haneswyr. Buont mor ddireswm a chredu i brif haneswyr yr oes, a chredu i'r hen weithredoedd hyny, yn hytrach nag i ddychmygion y Dydd. Nid oes i brophwyd anrhydedd yn ei wlad ei hun. Dywed y Dydd ei freuddwydion hanesyddol wrth bobl Timbyctw, a diau y credant ef er i'w gymydogion Ymneulltuol wrthod.
I..,.TALYSARN. -III
TALYSARN. II Marwolaeth Mr. Alec Henderson.-Wed- nychu misoedd mwy na mwy o glefyd blin, bu farw'r hen ganwr gwych Mr, Alec Henderson fore dydd Llun, Mawrth 23ain, yn 50 mlwydd oed. Cafodd gorff llunaidd talgryf, personol, iaeth gref, garedig, a llais has cyfoethog eithr- iadol. Sangodd lwyfannau'r Eisteddfod Gen- hedlaethol haner dwsin o weithiau, ac o fewn trwch blewyn i drechu droion. Yr oedd hefyd yn adnabyddus i eisteddfodwyr Corwen a'r cylch. Bu arweinydd cor meibion Dyffryn Nantlle am rai blynyddau a chafodd yrfa lywyddianus. Chwaeriddo vw'r soprano fwyn- lais, Mrs. Henderson Jones. Gedy weddw a thri mab mewn galar dwfn, a llifa cydymdeim- lad y Dyffryn attynt. Cafodd angladd tywysog prydnawn dydd Sadwrn, a rhoed ei weddillion ym Mynwent Macpelah. Gwasanaethwyd gan y Parch. W Williams, Talysarn.
I CLAWDDNEWYDD. I
CLAWDDNEWYDD. Cystadleuaeth Saethu,— Cynhaliwyd cys- tadleuaeth saethu yn y lie uchod dydd Iau diweddaf. Ennillwyd y brif wobrwyon gan y rai canlynol Cydradd cyntaf ac ail :—Mr. Tegid Williams, Caeseinion, Corwen, a Mr. Robert Maurice Evans, Nantfawr, Corwen 3ydd Mr. William Lewis, Alltycelyn 4ydd Mr. Addis, Clawddnewydd. Yr oedd yna 14 yn ymgeisio. Marwolacth.-Colled mawr i ni yma, ac i gylchoedd crefydd Dyffryn Clwyd, a fydd marwolaeth Mr. Llywelyn Davies, Ty Ucha yn anterth ei ddyddiau, gan adael chwech o blant i alaru am dano ef a"u maw, yr hon oedd J newydd ei chladdu ychy'dlif wythnogau'n ol. Yr oedd Mr. Davies yn flaenor yn Eglwysy Methodistiaid bu farw ddyd 1 Iau cyn y diweddaf, ac a'i cleddid y ddydd Sadwrn dilynol ynghanol arwyddion o alar cyffredinol yr ardal.
Eisteddfod Genhadlaethol Bangor.
Eisteddfod Genhadlaethol Bangor. Allan o 34 o ymgeiswyr mae Dr Lloyd Williams a T J Williams, Bangor, wedi dewis Cwmni Dramayddol Bethlehem, Pentyrch, Caerdydd, a Cwmni Ddraig Goch, Caernarfon, i ymddangos yn y final" yn Chwareudy y Sir, Bangor, ar diwrnod cyntaf wythnos yr Eisteddfod, pa un a gynhelir yn mis Medi* Perfformir Beddau'r Proffwydi" gan parti Caernarfon ac Asgre Lan," gan Pentyrch.
.,LLANDRILLO.
LLANDRILLO. Nodachfa.—Fel y gwelir oddiwrth ein col- ofnau hysbysiadol, fe gynbelir Nodachfa yn y lie uchod ar y 24ain ar 25ain o mis Mehefin nesaf, o dan nawdd Eglwys yr Annibynwyr. Yr amcan fydd trosglwyddo yr elw er clirio gweddill y ddyled sydd yn aros ar Ysgoldy y Faerdref, ac hefyd gwneud adgyweiriadau ar Gapel y Llan. Hyderwn Iwyddiant i'n cyfeillion yn eu hymdrechion
Advertising
CHEMISTS KNOW THE VALUE OF KIMOC. If anyone should know the value of a medicine, it is the retail chemist who sells it. Therefore, when one of the best retail chemists in Lancashire says the Kimoc Blood Tonic and other Kimoc Medicines give his customers satisfaction, it must indicate the value of Kimoc. We could publish columns of such testimony as the following :— Healy and Bigelow. Gentlemen, I bag to enclose you another order for Kimoc Blood Tonic and Kimoc Medicines. You will be pleased to hear that the Kimoc Medicines are selling well, and my customers speak well of their curative powers, which is very satisfactory to both of us. Yours truly, 0. HUNTER, Family Chemist, 44, Market Place, Wigan. We ask any person feeling run down, suffering from lack of appetite, loss of sleep, bad taste in the mouth, furred tongue who is troubled with pains in the back, sides, shoulders, and stomach, is con- stipated, bilious, has no energy, always feels tired and sick, does not digest food; in fact, does not want to take food at all, to take Kimoc Blood Tonic. Kimoc Blood Tonic will act on the stomach and liver, restoring them to a atate of perfect health. If these organs are in good condition, you need have no fear of suffering from such diseases as Rheumatism, Dyspepsia, Nervous Breakdown, Scrofula, Erysipelas, and poverty of the blood. Your money will be returned if Kimoc Medicines do not do all we claim. Healy and Bigelow, 27, Colquitt-street, Liverpool. Specialities — FEES H WEEKLY.- Sole Agent: — G. M. WILSON, London Road, Corwen,