Baner ac Amserau Cymru

I POBL A PHETHAU. Ar gyrhaeddiad yr agerlong Balmore, per- thynol i'r Meistri J. Holt, i Lerpwl, y dydd o'r blaen, adroddwyd hanee cynhyrfus an- arferol o'r ymwared a roed i'r long Norweg. aidd Elim, ym Mau Biscay, Tachwedd 23ain, ganol nos, mewn mor ofnadwy o ystormus. + *■ -~+— Yr oedd y Hong ar y pryd yn suddo'n brysur. Daliodd y criw wrth y pympiau am bum' nhrrnod, a rhoddasant bob gobaith If:; n ymwared i fyny. I -<►- Canfu'r Balmore arwyddion o gyfyngder tuag wyth o'r gloch y nos, a chyfnewidiodd ei chwrs yn fuan. Ar ol eyrraedd y lie,' meddai un o'r criw, gwelsom ddwy stemar yn sefyll ger llaw, ond moriodd un i gyfeir- iad y de. Methodd y stemar arall, o her- wydd cyifro'r mor, a lansio cwch o gwbl. 0 1 Galwodd Capten Thompson, y Balmore, am ddwylo i'w helpu yn y gwaith o waredur criw anffodus. Llwyddwyd i estyn cwch trosodd tua naw o'r gloch, a chymerwyd ei ofal gan chwech o ddynion. Gyda chryn an- hawster llwyddodd y cwch i symud ymaith, ac ar ol rhwyfo am awr a llanner, llwydd- odd i nesau at y Hong dramor. Neidiodd tri o ddynion y Hong anffodus dros y bwrdd, a chymerwyd hwy i'r eweh mewn ychydig fmiudau. Gwrthododd y lleill a neidio i'r mor. Gorfu i'r eweh, felly, ddychwelyd i'r Balmore, a chyrhaeddodd tua hanner nos. Nid oedd gan y criw brin amser i neidio ar ei bwrdd pan yr ysgubwyd y eweh ymaith, ac y drylliwyd ef yn ysgyrrion gan y tonnau. Yn y cyfamser, llwyddodd gwedd- ill criw y Hong dramor i Ian-sio un o'i chych- od, a medrodd pump o'r criw gyrraedd y Balmore. Bu i'r mor ddryllio'r eweh hwn eto, ond nid cyn.i'r dynion fod yn ddiogel. -+- -+- (Tua chwech o'r gloch y 'bore lansiwyd cwch arall o'r Balmore. Ar yr adeg yma yr oedd y mor yn fwy brochus na'r noson flaenorol. Ar ol rhwyfo caled, a wynebu peryglon erchyll, llwyddwyd i gael gweddill criw y llong dramor i ddiogelwch. Glan- iwyd y criw anffodus yn ddiogel yn Ler- pwl, lie y gofelir am danynt yn y modd goreu posibl gan yr awdurdodau Norwegaidd. Collodd y eriw eu heiddo i gyd, ac ymgel- eddwyd hwy gan .Gymdeithas Morwyr Llong- ddrylliedig.' Mewn ewest a gynhaliwyd y dydd o'r blaen ar gorff bachgen o'r enw Fred Reid (7), mab i labrwr, yn Barnsley, y sawl a syrthiodd i'r gamlas, ac-, a foddwyd, rhodd- odd y crwner eiriau ucbel o ganmoliaeth i Dr. E. B. Collings, am waredu rhag boddi. Neidiodd mam y bachgen i'r dwfr, ac ym- aflodd ynddo, ond blinodd, a gollyngodd ei gafael. Clybu Dr. Collings y gwaeddiadau. Prys- urodd i lan y gamla-s, a neidiodd i'r dwfr. Achubodd y fam, a chafodd y bachgen allan. Yr oedd y bachgen, fodd bynnag, yn farw. Teimlai'r crwner fod gwasanaeth y medd- yg mor ddewr a phrydlon fel mai dyledswydd y prif gwnstabl oedd gosod y ffeithiau hyn o flaen Cymdeithas Freiniol Dyngarwch. Diolchodd Dr. Collings i'r crwner, gan sylwi nad oedd ond yn falch o'r cyfle i wneud yr hyn a wnaeth. Pan y bwriodd y rheithwyr reithfarn o Farwolaeth ddamweiniol,' am- lyg'asant hwythau yr un gwerthfawrogiad o wroldeb y meddyg. Torrodd math o wrthryfel allan y bore o'r blaen yn y gwersyll ger Zeish, lie mae'r milwyr Belgaidd dan warchodaeth yn Hol- land. Y mae oddeutu ugain mil o filwyr yn y gwersyll. Taniodd y gwylwyr ar y ter- fysgwyr, gan ladd chwech, a niweidio saith. Adroddwyd hanes gresynnus morwyr mewn eweh agored yn Grimsby, y noson o'r blaen, pan y glaniodd y Hong bysgota Remagio ddyn o'r enw Neilsen, o Sweden, y sawl oedd yn un o griw yr agerlong Marie, a cliwythwyd i fyny gan un o'r mwnau cudd yn y Gogleddfor, rai dyddiau'n ol. Cariai'r Hong bedwar ar ddeg o ddwylo, a;c wedi'r alanas dihangodd y criw o'r llong anffodus mewn dau fywydfad, saith ym mhob un. Codwyd eweh y capten, a'r dyn- Ion oedd gydag ef, i fyny dydd Llun di- weddaf, gan yr ageilong Juno, ond ni wet- wyd dim o'r cwch oedd o dan ofal is-swydd- og. Yr oedd Neilsen yn y eweh hwnw, ac efe yw'r unig un waredwyd o'r criw oedd ynddo. Mown ymgynghoriad a Neilsen, y noscn o'r blaen, dywedodd fod y tywydd yn oer f. thymhestlog iawn pan adawsant y Marie.' In y tywyllwch bu i'r bywydfadau ymwa- hanu. Er fod ganddynt fwyd yn y eweh, bu i'r oerni llym, y tonnau brochus, a'r dyfr- oedd dorrai drossodd, yn achos o ddioddef dirfawr i'r dynion yn y eweh. Ddydd laun aeth un dyn yn wallgof, a neidiodd i'r mor, a boddodd. Yn ddiwedd- arach aeth deuddyn arall i lewyg, a golch- wyd hwy trosodd gan y tonnau. Yn ystod y nos marwodd dau arall, gan adael Neilsen ac is-swyddog yn weddill. Ddydd Mawrth trengodd yr is-swyddog o herwydd yr oerni, a gadawyd Neilsen ei hun mewn owioh hanner llawn o ddwfr. Yn y nos ewafci Ktwani y ffong by*ft*, a'i holl nerth. Pan glybu'r prsgotwyr yn ateb ei lef, suddodd mewn llewyg, ac ni chofiodd ddim yn rhagor, hyd ne-s y daeth ato'i hun yng nghaban y Remagio. Y dydd o'r blaen bu farw Win. Button (67), Casnewydd, ar ol cymryd dogn o wen- j wyn. Ymddengys fod Button yn dra isel- fryd ers tro, oherwydd i warcheidwaid Cas- newydd wrthod cynhorthwy i'w wraig, ac yr oedd ef ei hun yn amharod i fynd i'r tloty. Metliodd heddweision East Lothian gyda'r gwaedgwn, ar ol chwilio am bedwar niwr- nod, ddal llofrudd Jemima McLennan, y wraig ifanc o Leith a gafwyd yn farw ar lan y mor yn Cockenzie, y dydd o'r blaen. Anfonwyd gwystl allan i ddal William Mc- Lennan, gwr ieuanc y drancedig, y &awl sydd ar goll o'i gartref er nos Fercher di- weddaf. Dedfrydwyd William Carter, 5, Potter's Court, Castle Street, ac un o weision stes- ion Caer, i dri mis o garchariad, yng Nghaer, am ladrata gwerth lOp. o ddillad, &c. Dygwyd dan gyhuddiad arall yn ei er- byn, un mewn perthynas a chot boneddiges, gwerth 3p. 10s., a chot arall gwerth Ip., y sawl a ladratawyd oddi ar gydweithiwr. Plediodd y careharor yn euog i'r oil o'r cy- huddiadau, ac hefyd ei fod wedi dwyn llawer o bethau eraill, y rhai a gafwyd yn ei cly, y sawl nis gallant ddyfod o hyd i'w iperchenog- ion. Dirwywyd Charles Bowden, o Eastleigh, i 52p. 16s., neu dri mis o garchar, am brynu -blancedi, rugs, a haearn arbennig, oddi wrth filwr, y rhai oedd eiddo'r Llywodraeth. Ym Mrawdlys Kent gwrandawyd achos hynod iawn, pryd y cyhuddwyd Marguerite Mary Calls (31), nyrs, o ysbeilio tair seren ddiemwnt, eiddo rhai o benaothiaid eglwysig Bredhurst, ger Chatham, ao ymhellach o ddwyn perlau o fedrwy, eiddo Marguerite Jane Finch a Mary Ann Foulkes. Bu'r gwahanol gyhuddiadau o flaen Hedd iyn Pearshed, a thaflwyd hwy allan gan yr ynadon. Canlynijtd hyn oedd i'r ochr er- lynol gymryd cwrs yn ei herbyn, a chanlyn- iad hynny oedd anfon y gyhuddedig i lafur caled am chwe' mis. Yr oedd y gyhuddedig, y sawl oedd yn gysylltiedig a Chartref Nyrsio Chatham, yn gweini am ddeufis fel nyrs ar Mrs. Finch, priod y Parch. J. A. Finch, ficer Bredhurst. Ar ol iddi ymadael, canfuwvd fod y ser die- mwnt yn goll o ddodrefn yr eglwys, a gwel- wyd fod dwy gareg werthfawr wedi eu symud o fodrwyau perthynol i Mrs. Finch a'i mam, Mrs. Foulkes. Rhoed yr achos yn nwylo'r lieddlu, ac yha ymwelodd y gyhuddedig & ficerdy Bredhurst, a gwnaeth gyhuddiad >n erbyn person arall. Y diwrnod dilynol dychwelwyd yr holl yshail oddigerth un i'r ficer drwy'r post, yn ddi-enw, ond yr oedd y cyfeiriad ar y par- sel yn eglur yn Haw y gyhuddedig. Ym- welodd y ficer a hi yn Chatham, ac addefodd hithau ddarfod iddi ddwyn y pethau cry- bwylledig, ac addawodd anfon cyffes ysgrif- ennedig. Cyrhaeddodd y gyffes ysgrifennedig i'r ficer y diwrnod dilynol, a chymerwyd hi i'r ddalfa. Ar ei dygiad o flaen ynadon Bear- shed rhyddhawyd hi, ar ei haddewid ei hun o ymddangos y LIun dilynol, a threuliodd y pen wythnos fel ymwelydd yn y ficerdy. Ar ei dymuniad hi, yn ol datganiad y ficer, gofynwyd i'r gynulleidfa yn eglwys Bred- hurst weddio trosti dydd Sul. Fore dydd Llun aeth y ficer gyda hi i swyddfa cyfreithiwr ym Maidstone, lie y trefnwyd y plediai'r ferch euogrwydd o flaen yr ynadon yn ddiweddarach ar y dydd. Yn y llys, fodd bynnag, aeth y ferch ar ei llw ddarfod i'r ficer roddi eelfi costfawr yn anrheg iddi, ac iddi ysgrifennu y gyffes iddi ddwyn y perlau gan i Mr. Finch ddweyd wrthi fod arno eisieu bod yn glir o bob am- heuaeth yn y plwy, ac i foddhau'r arches- gob. Profwyd yn wahanol, a chaed y ferch, fel y crybwyllwyd uchod, yn euog o ladrad. Adroddir am ddigwyddiad pur alaethus yn Freystraip, sir Benfro, lie nad oedd modd i feddyg ymweled a dyn oedd yn marw, o herwydd absennoldeb priffordd. Ymddengys fod Wm. Rees, un o'r trigol- ion, fu'n dra gwael am wythnosau, yn gwaethygu nos Lun diweddaf. Anfonodd ei bertbyna4au i Hwlffordd, ond oherwydd ys- tad ddifrifol y ffordd yn y gymdogaeth honno, ni thybiai'r un meddyg ei bod yn ddiogel i vmweled a'r claf hyd dorriad y dydd. Pan gyrhaeddodd y meddyg oddeutu naw o'r gloch y bore, canfu fod Mr. Rees yn farw era pum awr.. j Y mae ewyn y ffordd fawr yn un ben iawn bellach yn Freystrap, sef, Ha wna'r un meddyg, ar ol iddi dywyllu, ymweled a'r. cleifion yn y gymdogaeth. Anfonwyd y gwyn hon i Gyngor Lleol Hwlffordd. Hyd yn hyn ni choronwyd y cais a llwyddiant. Dinistriwyd un ty, a gwnaed difrod ar un arall, gan dan ym Merthyr, y noson o'r j ) Yn fuan ar ol pump gwysiwyd y frigad, ac o dan ofal y Prif Gwnstabl Wilson aeth- ant gyfeiriad y 'Grove,' lie y canfuwyd i dau dy yn wenfflam. Tenantiaid y tai oedd y Meistri J. T. Vaughan, cyfreithiwr, a W. Williams, gw-rdrwr. Cyehwynodd y tan yn annedd y gwr cynt- af, a thrwy fod y gwynt yn bur gryf ar y pryd, Iledaenwyd y fflamau i'r ty cyfagos, ond nid cyn i'r dodrefn gael eu symud o honno. Yr oedd Mr. Vaughan yn llai ffodus, achos yn ychwanegol at golli'r ty, collodd ei ddodrefn hefyd. Cynhwysai hyn drysor gwerthfawr, a llawer ohonynt er cyfnod y Tuduriaid. Haedda'r brigadwyr y ganmoliaeth uchaf, egni a dyfalbarhad y sawl a lesteiriodd ang- crdd y tan. Amcangyfrifir y difrod yn fil o bunnau. Mewn cwest a gynhaliwyd ar Al- fred Giles (46), Casnewydd, y dydd o'r blaen, corff y sawl a gaed ar y ffordd haearn ger Heol Chepstow, gyda'i ddwylo a'i droed a'swy wedi eu torri ymaith, mynegwyd y bu'n wael ei iechyd ers tro, a-c iddo ddweyd nad oedd dim o'i flaen end y tloty. Pan ofynodd un o weision y ffordd haearn iddo sut y cyfarfu a'r ddamwain, gwrthododd ag ateb. Bwriwyd iddo gyfarfod a'i ddiwedd trwy niweidiau ar y ffordd haearn.' Lladdwyd y Parch. H. Temple Robson, ficer Eastern, ger Stesion Title Hill. Bu yn Coventry, croesodd y ffordd haearn, ac yr oedd yn dod o un o swyddfeydd y fcte&ion pan y tarawyd ef gan dren. Tra'n dangos llythyr i gymdoges oddi- wrth ei mab yn y rhyfel, yn datgan ei fod yn glwyfedig, disgynnodd gwraig i labrwr o Lambeth i'r llawr, a bu farw. 'Rwy'n gwrthod anfon yr un dyledwr i dreulio'i Nadolig mewn carehar yn ystod y dyddiau enibyd hyn,' meddair Barnwr Shortt, yn Llys Sirol Dwyrain Kent, ac yn unol a. hynny gohiriwyd y gwysion—dros 50 —hyd lonawr nesaf. Nos Sadwrn diweddaf derbyniodd Mrs. Mary Wright, Braumton, lythyr o Swydd- fa'r Rbyfel, yn datgan fod ei mab wedi marw oddiwrth ei glwyfau, ac yn ei chyfar- wyddo sut i hawlio ei eiddo, &e. Ar yr un funud ag y cyrhaeddodd y llyfhyr, yr oedd y dyn yn nhy ei fam, wedi teithio yno ar ol cael ei ryddhau o'r ysbytty. Yr oedd dau ddyn yn y gwaith o godi cab- anau milwrol yn Cupars, Fife, ac yn dig- wydd bod yn tywallt dwfr i lamp acety- le ne,' pan y ffrwydrodd, a derbyniodd un o'r dynion y fath niweidiau fel y trengodd. 4 Y mae'r merched hynny sy'n. gwisgo siol ,clros enpennau yn rhedeg perygl mawr iawn yn yr heolydd, drwy fod yn annalluog i glyw- ed gwaeddiadau'r gyrrwyr, a sylwedd Crwn- er Manceinion, y dydd o'r 'blaen, mewn "Cwest ar gorff dynes a darawyd i lawr gan gerbyd trydal1 ar y perygl. Yr oedd tair dynes wedi eu lladd yn yr un dull yn ystod y flwyddyn ddiweddaf. Y mae'r ystor fwyaf o de anfonwyd o Shangai newydd gyrraedd i Lundain. Cyhuddwyd Arglwydd Alfred Douglas, y dydd o'r blaen, ar y cyhuddiad o gyhoeddi enllib diraddiol cyssylltiol a Mr. R. Bald- win Ross. Ar ol amryw ddyddiau o wran- dawiad methodd y rheithwyr a chytuno, a rhyddhawyd hwy. Daw'r diffynydd i sefyll ei braw f eto ym Mrawdlys Rhagfyr. Torrodd lladron i mewn i breswylfod Mr. Arthur du Cros, A.S., yn Llundain, gan ys- beilio gwerth dwy fil o bunnau o geln o'r ystafelloedd. Ym Mrawdlys Leeds, y dydd o'r blaen, dedfrydwyd William Fieldsend (30), mwnwr, i bum' mlynedd o benyd wasanaeth, am ni- weidio ceidwad yr helwriaeth, a chyda'r am- can o'i annalluogi. Mynegwyd fod y earcharor a dau ddyn arall yn herwhela, pan y bu i Fieldsend saethu'r ceidwad yn ei fraich. Anfonwyd y ddeuddyn i ddeufis o lafur caled.

I CO HRIS. I CLADDEDIGAETH. Pjrydnatvtt dydd Iau cymmerodd cladded- igaeth Mrs. Jane Pugh, Frondee, Corris, le yn mynwent Rehoboth (M.C.), Corris. Gwasanaethwyd ar yr acblvsur gan y Parchn. J. Christmas Lloyd (M.C.), Rhys Da vies (A.), a J. Wesley Morgan. I CYMMANFA GERDDOROL. Nos Wener, yn Rehoboth (M.C.), Corris, cynnaliwyd cymmanfa gerddorol Method- istiaid y cylch. Yr arwemydd ejeni ydoedd Mr. J. T, Rees, Bow Street. Canwyd y t6nau canlynol:-Penlan, SL Bees, Kings- croft, Gwledd, Gwylfa, Y Nefol Wawr, Llys Aeron, Questa Tomba, a'r anthemau ngewest ar Galfaria Fryn, yugbyd & ''cBeonn gii?aig fyddo Arglwyda Dd Uyw ukhyd A CyfeHiwyd gan Miss,?icli4mg, Fron wen, Corris, yr hon a wnaeth <? gwaith yn gan- moladwy. Cafwyd gair, hefyd, i'r pwrpas yn ystod y gymmanfa gan y Paicb. J. C. Lloyd (M.C.), Corris, ynghyd & D. Ivor Jones, U.K., Corris. Cafwyd cymmanfa ragorol a ehynnulliad Iliosog; GOSaBYDD,

| BUY YOU k .7 ¡:'i'If"' Ii ii ;'t ,.v. I FURNITURE Ii V íKldâ /Ii 'it s From the I LARGEST nd J MOST RELIABLE J FIRM in the CitYa Ths I GLOBE j FURNISHING CO. g (J. Po. Q^ART, Prop^ittar), n g PEMBROKE PLACE, 1 Discount for Osish. 8 EASY TERMS ef Pgymsnts I ??. of Pvyments g To Suit the ConvanitRS-j of B CUSTOMERS. I !8 FREE DELIVERYVGA.L PARTS. g DININC-ROOY FURNITUS1 | I BEDROOM fvumum I Hundreds ef .wJt8 In all Cmrlngt 1 B and Wood*. g I ORDER NOW or | I SEND or WRITE for 8 I CATALOGUE. I S You will Sava PeunSa by dslng te 1 GLOBE IFURN18HIHS CD. j g (J. R CftAT. Frepristar}, | 1 PEMBROKE PLACE, 1 H LIVERPOOL. 5 H CLASCOig-giS gaueltioti&il ■ NILL;CAST-Higt Sir eat 1 Earå) closing RAILWAY FARE ALLOWED. The Greatest Discovery of Modern Scteme. CURE for GORWS & WARTS VERRUUACIME .0 c ¡ rj "f.. 'of¡ tJ é i; 'g L (REGISTERED). IS GUARANTEED TO REMOVE THE MOST PAINFUL CORN OR WAit-T IN A FEW DAYS, WITHOUT OK INCONVENIENCE. BBOOKKEKDED BY THE NOBILITY, CLERGY, GKNTSY, PHYSICIANS AND SUKGEONS. VRJtrCAdXE poissesses the taost ertrtordir.ary property Or eradlcuting the most pair ful Corn or "Yart in a few dziyo without the least pain, provir.fr itself a perfect boon to Thousands of sufferers. Ite application is EASY. SIMPLB and C!>EANLY. SOLE PEOPHIETOB AND KANCFAOTDSKE :— fit. O. SUXJiZ COUNTY MEDICAL HALL, HIGH STREET, DENBIGH To be had all Chemists, lili & 2/9; by post or 15 and 36 stamps, i ll! MiMp TME REAL WELSH CUFC HmLirs -AAm YR I WELLHA fe I BESWCH ?c A?WYD M § Amhrisiadxcy gyd I Poieii I a 2/5 D j GAN oll Ef3ayllwyr A GROSERS ?? LIVI1BFOOL SHAFTESBURY HOTEl, Moiirt F eassn Plret Clas- Temperance Rs-use. Abvrtto,rtninn walk from Lime Street and Central Stations. Y"UA PIt\!i.9&nt fr0rn at d the do Nigh* Porter. "aJeob :V9 Yfltgrans "Shtfteaiwry Lirerpos ]