Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
Hide Articles List
3 articles on this Page
BYR-NEWYDDION YN Y GOGLEDD…
News
Cite
Share
BYR-NEWYDDION YN Y GOGLEDD A'R DE. Y Mae tnndded v Parrot Inn, Bwcle, ?edi ei chyfeirio am ad-daliad, ivedi ei chyfeirio ainad-daliid, Dywedir fod Park Hall, Croesoswallt, palas Mr. Alfred Wynne Corrie, i gaol Qi roddi ar w&rth yn fuan. -(). Mewn cyfarfod o Gynglior Sirol Fflint, yr wythnos ddiweddaf, cafodd yr Heuadur F. J. Gamlin, cyfreithiwr, ei ethol yn gad- eirydd. 0 Y mae Arglwydd Harlech wedi rhoddi prydles am 99ain mlynedd ar Goed y Borth i Gynghor Dosbarth Porth Madog, am rent isel. Yn mae tren fodur 3-1 dechreu rhedeg yr wythnos hon rhwntr Bangor a Llandudno, a gwneir vmaith a'r aros a'r cyfnewid ken- j au yn Llandudno Junction. Mewn cyfarfod o Gynghor Sirol Metrion- ydd, dydd Iau, etholwyd Mr. R. T. Jones, Penrhyndeudraeth, yn gadeirydd; a Mr. T. Martin Williams, Abermaw, fel is-gad- eirydd. 0 Cynnalivvyd trengholiad yn Ngwrecsarn, yr wythnos ddiweddaf, ar gorph Mary Gan- non, gwraig John Gannon, casglwr carpiau ac esgyrn, yr hon a fu farw mewn canlyn- iad i losgi. o Bu y Parch. J. H. Davies, gwehiidog y Presbyteriaid, Abergele, dan weithred llaw- feddygol yn un o ysbyttai Liverpool yr wythnos ddiweddaf. Dywodir ei fod yn gwella yn foddhaol. (J Y mae Mr. A. E. Humphreys-Owen, yr ymgeisydd Rhyddfrydig dros fwrdeisdrefi Makhvyn, wedi cynnyg gwerthu i Bwvllgor y Man-ddaliadau ran o Ystad Glansevern at amcanion Man-ddaliadau. Y mao Mr. Hugh Owen, yr hwn sydd wedi bod yn arolygydd a t'hrethgasglydd bwr- deis-'tref frtiuit am y deugain mlynedd di- weddaf, wedi anfon ei ymddiswyddiad i mewn o herwydd afiechyd. Tra,taflu coed ar ystad Kinmel, ger Llanelwy, dydd Mawrth, cafodd dyn o'r enw Henry \Viiliams, Melin Meifod, ei ladd trwy i goeden ddisgyn arno. Gadawodd briod a phedwar o blant bychain. o —— ———— Y mae y rhai canlynol wedi eu dewis yn na-don yi? sir Fori:- ynadon yn sir Fon:—Mr. J. Rico-Roberts. Khiwlas, Pentraeth; Milwriad Lewis O. Williams, Trefeilir, Bodorgan. a Dr. Thom- as Jones, Brynhyfryd, Amlwch. Mewn cvfarfod o Fwrdd Gwarcheidwaid Caergybi, yr wythnos ddiweddaf, cynnyg- iodd Mr. E. Wynne Owen fod cofnodion a gohebiaethau y bwrdd yn cael eu cadw yn Gymraeg. Cafodd y cynnygiad ei orchfygu. Cynnaliwyd trengholiad yn Llithfaen, sir Gaernarfon, dydd Iau, ar gorph Miss Jane Roberts, Caerynyd, yr hon a foddwyd trwy syrthio i lyn, mewn canlyniad i golli ei ffordd yn y tvwyllwch. Yr oedd ar goll er's dros wythnos Yr wythnos ddiweddaf bu farw Mr. John Thomas Jones, diacon yn eglw-s Nazareth, Treforris. Bu yn ngwasanaeth v Mri. Thomas A. Jones, contractors, am dros 30ain mlynedd. Yr ordd yn aelod blaen- Haw gyda'r Temlwyr Da. Y mae y Paroh. J. A. F.r-nc11. TJanddu- las, gweinidog gvda'r Annibynwyr, wedi rhoddi ei nfal gweirirlora,,t!] i fvr> v o wydd afiechyd, ac wedi rradael nm Ddeheu- dir Cvmv,]. CvflwTtMr^ o^erchiad a phwrs- o aur iddo ar ei ymadawiad. f\ Yn llvs marddyledion Gwrecsam. dwld Mawrth, ger bron y Barnwr Moss, dyfarn- wyd 48p. a'r costau i rieri Richard HarolrT Rogers, yr hwn a gyfarfu a damwain ang- eiiol yn nglofa Gwersvllt, trwy esceulus- dra bachgen arall o weithiai yn y lofa. Yn mrawdlys Morganwg, yr v tlnios ddi- weddaf, pasiwyd dedfryd o farwolaetfr ar Edgar Lewis Bindon. v bachgen ievanne- ddarfu saethu ei cariad-ferch, Maud rp 1- holland, yn agos i'w chartref yn Tharrbarth Canton, Caerdvdd, nos Sul, Tachwedd 9fed. Yn llys ynadon Penarlag, yr wythnos didiweddaf, oyhnddwyd 4(5 o "wetithwyr a. weithiant yn Shotton o drespasu ar y fforddl haiarn, a thrwy hyny beryglu eu bywydau. Gohiriwyd yr achos am fis, er gweled oni allai y cwmni ddarparu llwybr iddynt. —————— o Yn llY8 trwyddedol gohiric-dig Rhyl, yr wythnos ddiweddaf, cafodd trwydded v Bir- mingham Arms, Wellington Road, ei chyf- eirio am ad-daliad, a dywedodd vr ynadon eu bod yn ystyried fod yna ormod o dnfaTn- au yn Rhyl, a dymunent i'r heddgeidwaid. gymmeryd sylw o hyn. Yr wythnos ddiweddaf yr oedd Miss Mary E. Roberts, chwaer Mr. Evan Roberts, y diwygiwr, yn gadael Liverpool ar fwrdd' yr agerlong Torquah' am Ddeheudir Affrica, gyda'r amcan o ymgvmmeryd a'r awydd o matron yn Sefydliad y Genetli- od Brodorol yn Jamestown. Mewn cyfarfod o Gfnghor Plwvf Rhudd- lan, yr wvthnos ddiweddaf, pasiwvd pcn- derfyniad yn cefnoqi {l{>;ph oedd i' v.- tra^- fon at Fwrdd Amaethvddiaeth a Phys^od- fevdd vn erbyn gwaith Bwrdd T,I,,ol y TVsg-- odfevdd vn pasio rheaI Pfln oes rhnydo eog- iaid i fod vi-i yr Afon Glwyd o Rhuddlan i: Bont Rhuddlan. ()- Yn llys vnadon Trcffvnnon. dydd Tan, huddwyd John Don'id .Tonoa. TT'T Yard, o fod yn feddw ac afreolus, ac ymowdl ar yr 0r fam, o fod yn fcddw ac attal yr hodd<Tpid- waid yn rghyflawniadj eu T.Vh.Tr. .-Vnfonwrd y mab i garchar am ddau fis. a'r fam am fis. o Dydd Mercher dfsethpwyd o ,hT-d 1 gorDir (lvn o'r enir F. Hnyc^, yn rr afcr» Dd'yfr- 4wy, yn agos i ?7a?'nrd."r Pn?G'e. Yr ?(TrI v dvn ar P? cr's rhd wTthl')S:111 P:m cdd vn ccrdd^d pdi"pf rrTdn c^Td''r>T,{f,b o ?Vrec?Hm. yn bw?r. un T10(m, ymddcngya iddo goll' Ir-'h?-. m chorddi»d i fx-f&irUA' Dociau CoT^nali's ftnnvi svrthio i'r dwfr, ft chollvr'yvl oi (tI!1:. Y mae y Parch. Thomas Davies, rheithor, Llanddeusant, Mon, wedi ei bennodi gan esgob Bangor i fywoliaeth Pcnmynydd. ,) Yn Ilys ynadon Caernarfon, dydd Sad- I wru, dirwywyd tenant y Newborough Arms, Cwmyglo, i 40s, a'r costan am ganiatau meddwdod. —1 o Perfformiwyd cantata Pum gris i ddis- < tryw ac Aiirli.-dekldl yn nghapel M.C. Portlicaw], nos Iau, dan arweiniad Mr. Evan Rees. -o Yn nglofa Gilwern, Dyftryn Tawe, dydd Mercher, cafodd David Francis, glowr, Rhydyfro, ger Pontardawo, ei ladd tavvy gwympiad nenfwd. —————— o —————— Yn llys ynadon Colwyn Bay, dydd Sad- wrn, dirwywyd Mrs. Elizabeth Jones i ugain swllt- a'r costau am werthu llefrith is- law y safon cyfreithiol. Cafodd T. Bennett, 17eg oed, Llewelyn Street, Glyn Nedd, ei wasgu rhwng dwy wagen yn nglofa Llwynon dydd Iau, ond ni anafwyd ef yn beryglus. Bu William Evans, glowr, Maescoed Road. Pwllgwaun, fa!rw yr wythnos ddiweddaf, mewn canlyniad i ddamwain a gafodd yn nglofa y Great Western. Bu Albert Christopher Blower, 34ain mlwydcl oed, Rhiw Pare, Abertileri, farw tra vn ymolchi yn ei dv dydd Ian. Diodd- efai oddi wrth anhwyldcb y galon. Yn llys ynadon Rhyl, dydd Gwener, cy- huddwyc1 Edward Morris Griffiths, Vale View, Meliden, o geisio cyflawni liunan- laddiad. Anfonwyd ef i garchar Rhuthyn am wythnos. .0 Yn llys ynadon y Drefncwydd, dydd Gwener, anfonwYd George Poston, llafur- wr, i parchar am bedwar diwrnod ar ddcg am gael gwaith o dan Ddeddf yr Yswiriant trwv wneyd dadganiad ffugiol. Yn nghapel Annibynwyr Cymrcig Pen- y-wern, Dowlais, dydd Iau, cyflwynwyd an- rhegion i Mr. John Davies, Alma Street, fel cydnabyddiaoth o'i wasanaeth fel de- chreuwr canu am ddcunaw mlynedd. Cad, Pont Robert. -Ti-addodw, yd darlith yn y capel uchod nos Wener, y 13eg, gan Treborfab, Ffestiniog, ar Tri chedyru Cymru.' Cymmerwyd y gadair gan Mr. Chapman Garth fawr. Cynnulliad da, a darhth ragorol. Yr elw at yr achos yn y lie. Dydd 9-tdwrn bu farw Mr. Humphrov Owen, Dolgellau^ yn dra sydyn, yn 72ain mlwydd oed. Bu am flynyddoedd yn cario yn mlaen fusnc-s o adeiladvdd a contrac- tor.' Yr oedd yn adnabyddus, hefyd, fel dyfeisydd a gwerthwr enaint neillduol at wella llosgiadau. Bn Cynghor Dosbarth Gwledig Llanelwy (Fflint), yn eistedd hyd yn hwvr nos Wor!- -er er ystyried y mater o ddarparu tai i weithwyr, ac o berthynas i Dyserth, pen- derfynwyd gwneyd cais at Arelwydd Ply- mouth am acer 0 dir, ac o berthynas i Mel- idon i wneyd cais at y Dirprwywyr Egl- ivysig. Bu Tarll Bea^champ vn anerch cvfarfod -eyhoeddus yn Ngwrecsam nos Wener, a -dywedai fod barn democratit aeth Cymru yn nnrh-Tii vn ffnfr Mesur yr E^dwys. ac nd ?pdd y ddpispb y clywid cymmaint o son am '?n 'n ddiwp?dnr wedi rvd dim i drat y Lly;odraeth oddi wrth ei pbwrpas. Sir'T- y 9 (-- Tl i -l? gollid qm(ldiffvn ,rl.»i r P.i pc nis gellid amddiffvn <;3np ?thrindo! yr Eglwys o berthynas i'r gwaddoliadau. Uynrahwyd cvtnrtod o giengwyr a neye- wyr er-n:obaeth TJnnelwy yn v On eon's, Hotel, Caer, dydd Gwener, dan lywyddiaeth <>s!?()b Idnnplwy. Caed areithiau gan yr .esgob, Arglwydd Powis, ac era ill. Diolch- •esgob i'r Yi-on-illdiiiv-vi- hyny oeddynt wedi hod vn ddieon gwrol (f) i arwyddo v i>oti«iv."ti diweddar yn erbvn adran dHl- waddoliad yn Mesur yr Eslwys. Dywedai larll Powis fod ei waed ef vn herwi p!11) •ddarlleriodd attobiad y Prifwcinidog i'r ddirprwyaGth o Gymru: TREFNANT, GER DINBYCH. PKHM'OllMIAi; O })!)H\},1\ -1 iNos- lan vhoea pevnorraiaa or unraina ar nofel Daniel úwpn) vn vsgoldy Oenodl^-ethol Trefnant, gan gwmm lleol. Yr oedd yr y yn •orlawn, it ehymmerid dy^dordeb neilldvol I yn y perfformind, na un oedd y cyntaf i'r 'CWiimi. Cvn dechreu ar y ddiama caed vchvdig eiriau gan y Parch. Dr. Roberts, Rhuallfc. Yr oedd y gwahnnol gyiii-neria(iati yn cael eu cynnryciiioli fel y cmlyn :—' Enon Huws.' Mr.. D. Lioyd Roberts 'Marged,' Miss Cer id wen Edwards Cli(lbpyi ,I, revoi-, Mr. David Wynne; Mrs. Trevor,' Mrs. Bagshaw Trevor,' Miss Gwladys Ed- wards Mr. Denman,' Mr. Robert Roberl s; Deninan,' Miss M. L. Fol erfs; 'Thomas 'Ba-rtley,' Mr. Griffith Williams Barbara,' Miss Katie Jones Sem Lhvyd, Mr. Ben Williams 'Jones y plismon,' Mr. Hugh Williams 'Parch. Obediah Simo> | Mr. Daniel Edwards; 'Kit,' Miss Katio Jones 'Amerioanwr,' Mr. Ben Williams. Caed perfformiad gwir dda. onddiauv. bydd yin well y tro llesaf, ac fel y daw y gwahanol berson-ui i a/u darnau.
Anhwvlcerau y Gy 11a.
News
Cite
Share
Anhwvlcerau y Gy 11a. Y mao anhwylderau y cylla bob amser yn tueddu i fyned yn waeth, os esgeulusir ef, Gall y poeuau achlysurol yn y pen nou boeifiau ar ol bwyta, sydd yn eich blino yn awr, ymddajugos yn ddiwcrih hollol, ond yn mhmrn deuddeng mis ar ol hyn, os esgeulus- ir itwvy, .gelhvc!; e-ael eich cyfrif yu bydidin fawr y dyspeptics, 'gorchwyl dydd- iol pa rai sydd yn dyfod yn annioddefol Uron o iSemvydd pcenau Hym yn y pen, poen- au ar ol -bwyta, f^wynt, biliousness,, rhwym- o-dd, liudded, diffyg cwsg, ac iselder. Y mao vn hawddach attal na gwella, folly -gweiiliredvvoh ar unwaith, yn awr, a chym- ii)pr-,vc!j Mother Spigers Syrup yn ddvdd- i-,I, ar cl eich prydau. Y mae yn feddy^- iniaeth ivsieuol. wedi ei gwneyd o hvy ra •dog matii o yrrea'ddiau, rhiegh a dail. Bydd i chwi ganfod, fel y mae degaxi o filoedd • o'ch b'lacn, ei bod vn meddu effaith fen- >dithiw) sr y ("db., H fn, a'r coluddion. Y mw dou^ain mlynedd o Iwyddiant byd- 'vdan w-di .proi fhyn. Gollwch chwithau ei I brofi, hefyd.
KHOSLLANEKCHSUGOG A'R CYLCHOBDO.
Detailed Lists, Results and Guides
Cite
Share
KHOSLLANEKCHSUGOG A'R CYLCHOBDO. YSGOL RAMMADEGOL RUABON. Dydd mawr ydoedd dydd Gwener cyn y diweddaf yn yr yegol uobod, o blooid dyna ddydd gwobrwyo blynyddol yr ysgol. Livw- yddwyd gan Mr. A. E. Evans, Bronwylfa, a chydag ef yr oedd Mr. a Mrs. E. T. John, A.S. Mr. C. Jones, Parch. J. W. Thomas, a Mr. a Mrs. Roberts, y prif athraw. Adroddiad y Prif Athraw. Nifer yr ysgolheigion yn awr ydoedd 112. Gadawodd 30 y llynedd, a derbyniwyd cyn- nifer a hyny i mewn. Aeth un i'r B'iif- ysgol, 6 yn athrawon ysgol; 3 i'r Civil Ser- vice; 2 i wasanaeth cwmni y G. W. R. 1 yn Mining Surveyor, 2 chwegnwyddwyr; 1 yn saer, ac 1 yn monMer. O'r HeiH gadaw- odd 2 y gyminydogae£h, ac ymfudo( 1 i Canada ? y gymmydogaefh. ac ym f u d oc?.t) 1 i Canada. Anfonwyd 27 1 arholiad y Bwrdd Canolog Cymreiig, a phasiodd 26ain. D. Garfield Davies y cyntaf mewn Hon- ours o ysgolion sir Ddirtbych, ac a gafodd yr unig ysgoloriaeth sirol gvflwynwyd i fech- gyn v nwyddyn hon. Ennillodd, hefvd,. yr ysgoloriaeth agore(i yn Ngholeg y Brifys.gol, Gogledd Cymru. Eisteddodd 8 bachgen ar- holiad v Civil Service; sef. J. W. Davies, Idwal Griffiths, a Caradog Phillips, a phas- iodd y tri. Wrth adolvgu y deg blwyddyn diweddaf tybiai y galient hawlio fod yr ysgol wedi ennill, nid yn unig mewn rhif ond mewn cymmeriad da, a'u prif nod ydoedd anfon pob bachgen allan vn well i'r byd nag yd- oedd yn dyfod i mewn. Y Cwobrwyon. Cvflwvnvvi-d y rhai hyn mewn modd urdd- asol iawn gan Mrs. John fel y canlyn:— Central Welsh Board: D. Garfield Davies (Honour); Higher Certificate: loan Emlyn Jones; Senior Certificate: loan Gwilvm Bowen, Harry H. Davies, Llew.. Davies, Harold Ed. ffussell, Ed. Rich. Jorcs, J. C. Jones. R Thos. Jones, Stephen H. Jones, Sam Pritchard, Walter H. Thomas, Wni. Lawton Woollev. Junior Certificates: Ivor Dewi Jones. Bowen N. L. Cheshire. H. C. Davies. J. Davies, Leslie Griffiths. Emrys Wynn Jones, Frank Nicholas. Kyffin Owen, J. Pritchard. Alhert R. Roberts, Arenig Ro- berts, H. Wynn Thomaa, A. E. Tunnan. Form Prizes. Form VI.—D. G. Davies, J. E. Jones. Special Prize, John Hughes. Form V.—S. Pritchard, L. Wooley, H. Tussell. Special prizes J. C. Jones, ac loan Bowen. Form IV.—A. R. Roberts, F. Nicholas, K. Owen. Form III.—J. E. Jones, J. Thomas, R. A. Thomas. Form II—D. C. Williams, Ernest Cyril Roberts i Mr. E. T. John. Traddododd Mr. John anerchiad rhagorol iawn, ond rhaid ymattal rhag dyfvnu, a j hyny o herwydd diffyg gofod. DYDD GWYIi DEWI. Bu yma dipyn o ddathlu ar yr wyl liom! yn yr ardal eleni. Prydnawn dydd Gwener bu plant y Junior School yn canu nifer o alawon Cymreig, a sicrhaodd Mr. Fred Wil- liams, y prifathraw, wasanaeth Mr. Jacob Edwards i addysgu nifer o fechgyn i ganu penniliion, a chaed cryn hwyl. Yr un noson bu y Ford Gron yn gwledda a chynnal cyfarfod amTywiaethol,' yr olaf dan lywydd- iaeth y Parch. Wynn Davies, a bu plant yr ysgol yn eu dyddori gyda phennillion, a Mr. i Emlvn Davies, F.R.C.O.. gyda'r berdoneg. Dydd Mercher. drachefn, bu cymdeithas Penuel yn gwledda.. Dvdd IJlun cafodd holl blant yr ysgolion 4olfenol holiday.' Ond fe allai mai y dathliad mwyaf gwlad- garol ydoedd YR EISTEDDFOD, gynnelid gan wyr ieuaingc Dysgj-blion Crist, yn Ysgoldy Bethlehem, dan ly wyud- j■ laeth Mr. Isaac Smith, ac arweiniad y Parch. E. Mitchell. Y beirniaid ydoedd:— Cerddoriaeth, Mr. Tom Carrington (Pen- j cerdd Gwynfryn), a rhoddodd foddlon- i rwydd. Lien, Mr. H. Davies (Abon, Cefn, i Celf, Mr. A. E. Jones, Rhos. CyfeiliAvvd | gan Mr. Lemuel Bowen, Ponkey Gwobr-! wywyd fel y canlyn:— Her unawd i unrhyw lais, gwobr Cwpan arian hardd—goreu, Miss Sallie Roberts, Rhiwabon, yr hon ganodd Hear yc Israel,' peth goreu y cyfarfod. Unawd i rai heb ennill o'r blaen, unrhyw lais—Miss Elizabeth Thomas, Neges y Blodeuyiv.' Pedwarawd, unrhyw d derntn-parti Mr. Valentine Williams,. Ponkey. Canwyd Ar y Lan.' Unawd i rai dan 16eg, Unwaitli etto'n Nghymru anwyl '—Hubert Dodd, Rhos. I rai dan ddeg oed, Doli'—1, Emlyn Evans, Princes Road; 2, M. Evelyn Jones, New Street. Y berdoneg, dan 16eg oed- W alter Wil- liams, Ponkey. Modulator-cydfuddugol, Haydn Wil- liams, ac Emlyn Evans, y ddau o Princess Road. Adroddiad agored (hunan-ddewisol) gwobr, cwpan arian hardd-goreu, Enoch Thomas, Cefn MawT, yr hwn adroddodd Ymson v Llofrudd.' Adroddiad dan l(3eg oed, Y Bardd a'r Baban '—Miss Sallie Jones, New Street. Adroddiad dan ddeg oed, Dydd Gwyl Dewi'—1, Ivor Thomas, New Street; 2, M. E. Jones, New Street; 3, Annie Da- vies, School Street. Tri phennill ar' I,Dafydd Bala Davies, Rhos ,-Mr. John Rhosycfo Williams, Rhos. Araeth pum munyd, 'Dewi Sant'—Mr. Richard Davies, Johiisoh Street, Ponkey. Pencil Sketch o Front Capel Bethel'— 1, J. Emrys Jones, Gerddi; 2, Jack Jones, Mountain Street. Talwyd y diolch arferol i bawb gan Mr. J. Rhosydd William^, a chyhoeddwyd eis- teddfod arall yn mhen un dydd a blwyddyn. Nodweddid non gan frwdfryde<ld Dein Sant, er mai bechan vdoedd. Pob llwydd i'r brod- yr hyn yn y dyfodol. CROESAWU GWEINIDOG. Prydnawn Mercher diweddaf cynnaliwyd te croesaw y Parch. W. Bayley Roberts, yn weinidog eglwys Bresbyteraidd Saesneg Hill Street, Rhos. (}afwyd gwledd ragorol, i'r hon y gwahoddwyd holl weinidogion y cylch, a llwyddodd v rhan fwyaf o honynt I fod yn bresennol, a chaed gair oddi wrth v rhai fethodd fod. izai Yn yr hwyr "nnaliwy6 cyfarfo? cy- hoeddus, dan lywyddiaeth Mr. R. R. Jones, hoeddus, diacon hvnaf, a chvmmerwyd r?n gan y n"wydcl, ,y roT!0<'1'1 }I(mgh. ytiddo gan y 3M. Bon B'Mj?h. Mr. E. Davies, y ddau o Hill Street; Parchn. Thomas Jones, Rhostyllen, a D. Wynne Lewis, Penuel, Rhos; a Mr. Blew, Rhosty"llen. Rhoed croesaw gwresog, i Mr. a Mrs. Roberts, ac attebodd y ddau y geir- iaii oaredig a'r dymuniadau da mewn modd deheuig iawn. Y mae Mr. Roberts ya brysur wneyd ei ol ar yr eglwys yn Hill Street, y mae eisoes 40 o aelodau nowydd wedi eu derbyn ganddo. Pob llwydd i'r uniad. i 'Y DEFFROAD.' Am yr ail waith bu c,nnni y Rhos yn •rhexkii perflormiad o r durama ucÚod, o waitn ciu cymuiyciog Mr. J. T. Edwards, i/oukiry, a parawt o ueiiyngciod y gwaith yw iddi dynu tyrta rawr i j>auxnvn y it-Uus, iioli l*tu'Ciu'r uiweddaf i'w gwrandaw. Nodwedd y pertformiad y tro hwn yd- oedd ei fod yn ngiivstadleuaeth fawr Ddramyddol yr eisteddfod gerhedlaetnol gvnnelir eicni yn Bangor, a'r beirlliaid- lir. Lloyd Williams, a Mr. T. H. Williams, cyn-Faer, yn bresennol. Fe allai y tro hwn y goddefir yeiiydiu, sylwadau ar y ddrama. Wrth y Deffroad' y golygir, ymddadebr- iad y werin o'i chwsg, ei difaterwch a't gwaseidd-dra, a'i hymegniad i sylwcddoli breuddwydion ei phropiiwydi am ryddid cyf- lawnder, a'r hawi i fyw. Dyma'r theme,' a beth bynag ellir ddywevd am y ddrama y mao yr awdwr yn bur ifyddlawn i'r 'theme I yna ar hyd y irordd. Y mao yma rhyw bedair act, a nifer o olygfeydd yn mhob uii. Teimlera fod yr awdwr yn ffodus iawn yn ei ddull o gynwyno ei themo yn yr olygfa gyntaf. Y ma ceir ii'ynnon gyhoeddus pen- tref, a dwy gymmydoges yn cwrdd a'u gil- ydd i dynu dwfr, a sgwrs rhyngddynt am y sgwiar—gwr ieuangc o Sais newydd ddy- chwelyd o Rhydychain, a'i oruchwyliwr, Mr. Williams, yn cerdded i'r llwyfan, ac yn ffromi yn fawr wrth weled y ddwy wraig yn tynu dwfr. Gorchymyna nad oeddynt i ddyfod yno drachefn. Y mao effaith hyn ar Sara Tomos yn cynn-yrchu ofn, a chan ei bod yn medru dipyn o Saesneg, yn ymddi- lieuro i'r Sgwiar, ond y mae Betsi Gruffydd —Cymraes un-iaith-Yll wahanol, a'r ys.b'ryd gwasaidd wasgwyd dan sawdl y meistr tir er's oesoedd yn dadebxu, ac y mac yn dy- weyd dipyn o'r drefn ar ormes a thrais y tir-feddiannwr wrth y Sgwiar trwy ei Agent. Hwnw yn ffromi yn waeth nos gorchymyn rhoi rhybudd ideli ymadael a'i thyddyn, ond Betsy yn cael y goreu arno trwy ei herio i wneyd hyny, gan fod y tydd- yn vn eiddo rhydd-ddaliadol iddi hi, a'r gweithredoedd ganddi, ac mewn dull &ar- haus iawn yn gwaeddi ar 01 ol, tybed allasai ef ddangos gv.-eithi'edoedd am ei ystad ef I Dyna'r plot, a'r holl ddrama o fewn cylch un olygfa—y werin yn gwingo yn erbyn gor- i mes a thrais y mawrion, dadblygiad o'r syn- iad hwn geir o hyn i'r diwedd, nes sicrhau j | o'r Y" werin fuddugoliacth.  Yn yr ail olyfal fe'n dygir i egin Pla?- y-fron, cartref Dcio Jones, Beili yr ystad. Gwelir John wrth ben ei lyi'rau, ac Ann ei fam 'yd n parotoi ciniaw, ac yn bryderus am iechyd Dcio. Daw y Sgwiar a'i Agent i mewn i chwilio am Deio, ac Ann yn deyrn- I garol i'w gwr yn eu sicrhau fod Deio yn sicr o fod gyda'i waith yn rhywle. Ar hyn daw Deio i mewn, ac fe roddir nifer o gyfarwyddiadau iddo ynglyn a. gweithio yr ystad. Rhaid gostwn<r cyflogau y gweith- wyr, cau nifer o lwybrau 1 fyny, a'r tfynnon yn y pentref. Ond gwrthoda Peio gan ddadleu yn erbyn y cyfryw bethau fel gwell- iantau, o herwydd hyn gorchymynir ef i adael y llo o fewn deuddeg awr. Nis gwYJ b'lo i droi, ond daw Betsi GrufFydd i'r adwy, a chaiff gysged ei bwthyn hi hyd nes j cael cartref newydd. I Fe welir yn yr olygfa hon ddadblygiad amlwg o'r theme.' Y mae cri y werin wedi cael mynegiant yn llajs Deio, ond fe gostiodd iddo ei gartref a'i fywoliaeth, a. ¡ bu dan erledigaeth y Sgweiar ar hvd ei oes, ond glynodd yn dawel yn ei egwyddoriou. Beliach yr ydym yn yr ail act, a'r olygfa gyntaf yma yw Heol yn Caeglo a gweiir y Parch. Morus Rolant, gweinidog ieuangc I-lis-ali, yn cyfarfod a. Ella James, cefnder ] Deio Jones. A iff yn sgwrs rhyngddynt ar gael gwaith i Deio, ac ar bwys hyny yn i ddadl ar berthynas v pulpud a, chwestiynau j llafur. Bila yn dadleu y dylai y pulpud ochri gyda llafur, a chodi cri yn erbyn trais a gormc6 yn mhob ifurf arno, a'r gweinid- og yn cynimeryd yr ochr arall. Awgryma J Bila mai perthynas Mr. Rolant a Miss Watkins, merch y manager, sydd ar c) ffordd. Cyn mvned o'r golwg cyfarfyddir Bila gan I Twmi Tomos, y pedlar, gyda'i fasged, a j themtir Bila i ddywevd ei helynt wrtho, ond pan ddywed mai blino ei hun o herwydd arall yr oedd, dan chwerthin, liysbysa yr hen bedlar ef ei fod yn mhell iawn o'i dallt hi yn y byd yma. Dadblygiad cudd geir o'r plot yn yr olyg- fa lion, ac fe allai mai gwan yw hi, gnd ceir yma rhwng y llinellau ymdrcch dyn am t waith yn erbyn rhyw anhawsderau mawr, gan fod digonedd o waith i'w gael. Yn yr olygfa nesaf, yr ydym mewn par- lwr yn Plas teg, cartref Mr. Seth Watkins, manager y lofa, a cheir ymddiddan rhwng y fam a Myfanwy, y fcrch lin-niif, ar destyn dadl undebol Cymdeithas Ddiwylliado] Pis- Hawl dyn i wa i t, h j gah y noson cynt, set, Hawl dyn i waith.' i Canmola Myfanwy John Jones a'i atteg- wyr, tra y siarada ei mham yn eu herbyn. Ar hyn daw Gwen, y ferch ieuengaf, adref o'r ysgol dan grio, ac achos yr holl helynt ydoedd plant wedi ymosod arni o heTwydd na chai Deio Jones waith gan ei thad. Beli- ach dyma achos Deio wedi dyfod i fyd y plant, ond methcdd eiriolaeth Gwen a chael gwaith iddo. j Ymwel v Parch. Morus Rolant a'r teulu, ac erbyn hyn y mae Mr. Watkins wedi cyr- haedd gartref o'r lofa. Cais sydd gan Mr. Watkins am wasanaeth Myfaii,"?,y ir BamT of Hope,' ac y mae yn cael hyny yn rhwydd gan y tad a'r fam. Ni allesid peidio teimlo iddo golli cyfle i eiriol ar ran Deio, ond Myfanwy oedd amlyoaf yn ci fcddwl yn awr, ac nid Deio. Yr ydym, beliach, yn nghartref nmvydd Deio Jones. Ceir Ann yn ymdawelu yn ngwyne.b troion yr yrfa, yn ngrym ei ffydd yn Nuw, a chlywir hi yn canu Beth sydd i mi yn y byd.' Y mao Deio yn ei wely, or i mai prydnawn yw hi. o herwydd blino wedi i bod drwy v boreu yn chwilio am waith, a John, corphoriad o'u gobeithion, yn gweith- io yn y pwll glo, ac heb gyrliaedd adref. Y pryd hwn ymwe! Meg, y Gipsy a'r hen wraig, a thra yn mwynhau raygyn, sylwodd ar ddarlun o John a-r y mur, a phrophwyda. iddo ddvfodol disglaer iawn. Yna daw Bila James i mewn, a John adref o'i waith, a'r Parch. Morns Rolant. Aiff vn "ya mddiddan ar fethiart T>m^ o i gael gwaith, a chwyd yr hen ddadl rhwng Bila a'r gweinidog, ond yr olaf y tro yn trechn. 9 Yn y drydedd act yr ydym ar Heol Plas teg, a Twmi Tomos wedi rhoi heibio y fas- ged, ac yn dal adar, a Gwen Watkins yn dyfod heibio ao yn cydymdeimlo a'r aderyn ydoedd wedi ei gaethiwo yn y cawell, ac yn .vu y eawell, ae ?u dyweyd wrth T-wmi mai trueni ydoedd bod yn frwnt wrth y peth bach diniwed. Ie, ebai Twmi, ond yr oedd yn llawer mwygres- ynus bod yn frwnt wrth ddynion. Tybiem y ceisid dangos yr aderyn a'r cawe 1 fel dammeg o gyflwr y gweithiwr, yr hwn yd- oedd yn nghaethiwed gormes a thrais, ond fel yr aderyn, curai ei adenydd yn erbyn y cawell, fel arwydd nad oedd am fod yno yn hir. Yna daw Jack Sutton, tramp o Wigan, ar ei ffordd i chwilio am waith, a John Jones yn ei gyfarfod ar y ffardd o'i waith. Wedi deall mai non-union ydoedd Sutton, cyfarwyddodd ef at Mr. Watkins, gan ei sicrhau fod ei fath ef yn sicr o waith. Dyna gipdrem ar ymddygiad yr oruchwyl- iaeth at Undeb y gweithwyr, ac elfen arall yn neffroad y dosbarth olaf. Yn yr olygfa nesaf, Yr ydym yn swyddfa y Combine Col- liery. Rhenir hi yn ddwy ran, ar un ochr y mao y clercod yn brysur gyda'u gwaith, ao yn talu iawn-dal i rai gyfarfyddodd a dam- wain, ar yr cchr arall y mae Mr. Watkins yn myned i mewn i gyfrifon y gwaith gyda'r sgweiar a'i agent. Daw Jack Sutton i mown, a rhoddir gwaith iddo ar unwaith am ei fod yn non-union daw Deio Jones yno, ond gwrthodir gwaith iddo, a chenfydd y sgwiar Deio, a gorchymyna ef allan, a pheid- io rhocldi ei droed ar y tir, ac yn hyn o beth y caiff Deio csboniad ar y ffaith na roddir gwaith iddo. Ar hyn, cyrha-edda. eiiiTrw-Taeth oddi wrth y gweithwyr, yn cael eu harwain gan John Jones. Deuant wyneb yn wyneb a'r sgwiar, yr hwn aydd yn ffromi wrth ganfod Jones arall, a gor- chymyna ef oddi ar y gwaith, ond nid cyn i John gael gair i mewn o blaid y gweith- wyr, a rhybuddia ef fod amser taraw yn ymyl, o blegid mai trech gwlad nag argl- wydd.' Beliach, dyma ni yn yr act olaf, ac yn mharlwr Plas Teg etto. Y mae yn ethol- iad frwd yn awr, a Syr Hugh Watson, y sgwiar, a John Jones, y glowr, yw yr ym- geiswyr. Ni cheir dim o hanes y frwydr. Yn yr olygfa hon y mae Mrs. Watkins yn myned i bwyllgor Syr Hugh ac megys yn gorfodi Myfanwy i fyned gyda hi. Y mae Mr. Watkins yn derbyn y papur newydd, ac yn gwelcd yn hwnw adrodaiad o ymgyrch lwyddiannus John Jones fel 'Labour Can- didate,' ac yn ymgynnhyrfu yn fawr. Ar hyn dyma Shon Niclas, gelyn John Jones, yn bwrw olew ar fflam cynddaredd Mr. Watkins, trwy ei hysbysu o'r siarad ydoedd fod Myfanwy yn caru John Jones. Dychwela Mrs. Watkins ei hun o'r pwylI- gor gan ryfeddu nad oedd Myfanwy wedi cyrhaedd, gan nad arosodd yno ond ychyd- ig o amser. Daw Myfanwy i mewn a gor- fodir hi i ddewis rhwng ei chartref a John Jones, ac yn ei dagrau y mae yn gadael y cyntaf er mwyn yr olaf. Yn yr olygfa nesaf yr ydym o flaen y Town Hall, yn aros canlyniad yr etholiad. Cymmer dadl frwd le rhwng Bila James a Shon Niclas ar hawl y werin i ryddid a chvfiawnder, ac ar ragolygon yr ymgeia- wyr. Yna, yn nghanol brwdfrydedd, cyhoedidii John Jones yn uwchaf ar y Pol. Diflana Syr Hugh, ond rhydd John anerchiad wIad. garol ar ragolygon yr elfen werinol yn j Wladwriaeth. Ar hyn disgyna y Lien. Dyna'r ddrama, nid yw heb ei diffygion, nis gellir lai na theimlo nad yw arwr yn cael digon o le ynddo etto, o blegid ychydig ganfyddir ar waith o'r grymusderau fu yn gwneyd y dyn, metiwn weled gwasanaeth i Meg, a gwell fuasai genym i'r adran com- pensation fod allan yn swyddfa'r lofa, ao er fed vna welliant yn ei diwedd y tro hwn, etto teimlir fod y climax' wedi ei gyr- haedd vn ymadawiad Myfanwy a'i thad. Er hyn oil, y mae hon yn ddrama ragorol, ac iddi genadwri i'r oes. ac y mae Mr. J. T. FdVvards i'w longyfarch yn fawr am ei waith. Yr oedd y golygfeydd yn dda, a'r per- fformiad Y11 naturiol a meistrolgar. G-resyn i'r lien ddis<ryn mor fuan gyda helynt My- fanwy a'i thad a John ar v diwedd. 0 galon llonsrvfarcliwn yr awdwr a'r cwmni. am eu gwaith y noson hon.-Tago Ddu. YR OEDD BWVTA YN GOLYGU DIODDEF. DIFFYG TREULIAD I.LYM YN CAEL Ei WELLA YN HOLLOL GAN DABLEDI DR. CASSELL. Y mae yr ystori eithriadol a ganlyn yn* profi unwaith etto y gaB Tabledi Dr. Casseff adfer iecliyd a nertn i ddynion a merched' gwan. lluddedig, a nerfus, pan fyddo pob. moddion cyffredinol wedi methu. Mrs. Elizabeth Ham- mond. Llanhennock, Caeileon, ger Newport, Mon., wrth siarad a, go- hebydd yn ddiweddar,a ddywedai Darfu i Dabledi Dr. Ca sen fy ngwella i pan oeddwn wedi myned fel cysgod, ae mor ddinerth fel mai prin v galiwn gerdded o gwbl. Am naw mlyn- edd yr oedd hyn wedi J1.' ¡ ¡ 'i ii. 'ín (in, Newport myned yn mlaen, er i mi fod gyda meddygon !<• mewn ysbyttai. Nid oeddwn byth yn rhydd oddi wrth ddiffyg treuliad, yr oedd mor lym fel yr ofnwn fwyd. Yr oedd pob tamaid a fwytawn yn achosi poen yn fy mrest, hyd lies y byddwn wedi ei daflu i f\ ny drachefn. Yn naturiol yr oeddwn yn gwfsgo ymaith. Arferwn orwedd ar y coiirh am oriau wedi llwya ddiffygio. Yr cedd fy mhen yn poeni yn ddifrifol, ac nift galhvn gysgu yn y nos. Yr oedd y gwfeiy fol pe yn siglo danaf. Yr oeddwn yn poep^ gwaed hefyd. Arferwn hiraethu aUi gwaeddi, a theimlwn yn sicr fod fy Joiwedc £ N-li agos. Ond o ddeutu tri mis yn ol dwfu. 1 gyfaill ddyfod a Tabledi Dr. Cassoll i mi, n o i- ddogn gyntaf dechreuais wella. Heddyw yr wyf gystal ag erioed, ac mor f ag y bum erioed yn fy oes.' Y maegallui hyfeddol Tabledi Dr. Casselfc er gwella methiant nerfol, gwendid y cyllo. a'r nerfau, a lludded cyffredin mewn hen au ieuangc, yn eu gwneyd feddyginiaew sicraf a ddvfeisiwyd edoed ar gyfer Meth- iant Nerfol, Anaemia, Gwendid, Diffyg. Cwsg, Poenau Nerfol, Gwendid y Gal-, on, Annhrefn y Kidney a'r cylla, Gwendid Plant, Parlysiad yr Eagyru. a'r Nerfau, Lludded yr Ymenvda, phob ai'wyddion o wendid. Anfone^ 2c. heddyw i Dr. Car sell's Co., Ltd. Box SO) Chester Road, Manchester, am sampi rhad. Y mae yr holl fferyllwyr yn gwerth u^ Tabledi Dr. Cassell am 10c., Is. lie. Oo., —y maintioli 2s. 9c, ydyw yr un mv. c bodn's.