The Welsh Coast Pioneer and Review for North Cambria

I Llyfrau Newydd. "Y TRAETHODYDD:" Tachwedd 1910 (swlltl. Rhifyn ihollol lenyddod ed sliestvnau yw "Traethodydd" Tachwedd oddigerth y ddwy ysg*rif ar "Borson Crist yng Ngoueuni Meddwl yr Oes," a "LIte Lladin yn Ysgolion Cymru." Ysgrifenrua Mr Morgan Humphreys ar v deilroadau llenyddol, a chyffwrdd a'r cyf- newid sy i'w weled h-eddvw yn nheithd lien a barddas Cymru. Ni a gawn. amryw o'n hen lenorion megis yn taflu rneth ar sarhad ar y llenorion ieuamc beiddio torri dros gloddiau r hen ffyrdd i gapglu blodau'r meus- ydd yr oclu- draw. Ndd ychvdig vw nifex y saw ev n anghofio fod dynolia^th, megis y coannt Ice" o hyd yn oerddied rhagddi. a Mygaid pob oes yn g.ioywi ym mholvdr v dwyrain. Nid yw maew:yaid" Cymru vn yr ug^itifed ganrif namyn yn ymryddhau o'r hualau gy wedi cadw eu tadau yn yr im rhigol am hired amser. Er fod v~ diwvgdad crcfyddol diweddaf heb adael rhyw lawer o argraff ar ed ol, mae'r diwygiadau gynt o lhyd, i gty-n raddan, yu aros mewn dylian- wad, a rhaid i ninnau g-yfaddcf fod v rhan fwyaf o'r llerjyddiaetdi a vsgidfenn wwd" ta-ll v dy lan wad hynnv yn anvddorol i'r meddwl leuanc. Fel y dywed Mr Humphreys, nid vw gwerthfawrogiad yr "Ysgol Nev.ydd" yn eynnwys dibrisio pethau goreu vr hen. Bithr y mae 11 rhaid i addysg -adaiei dvdanwad ar fywyd y gen<dl, ac os oedeia'r geaedl god in uw-ch i gael golwg ohangauh ax fywyd, gsdawer widynt os yw r ddeliryd 6V n lJywio oCll rceddyliiau yn bur. P.r byrred ysgrif "Ex Tencbrx ar Angau, n smJi-outihyD i r modd wl s i y r;o!. I'r\vtu. & fu cysgod An gan ar y byd, obe "Ex Tenebris." Ni a gvtunwm fod otn marwoLaeth ar eim tad an. Cerddasant hvd lwybr bvwvd a Uwjni mawrion fyth yn atal llew\Tcii haul; ei'.hr weithian, i'r mwyaf rif, by wyd sv'n acha- mwyaf o fraw. a dau tingan atvnt, ga.n am;af, heb woicd ohonyat ei wvstl rhag blaen. W rth son am nychdod y eorff dywed vr av.dv.T po aac-haf y oorff mwvaf digyfiro meddwl^ dyn. Dyna'r un a WPTVID a gawai Tolstoi p:1.11 yn dweyd fod ei dad yn riiy 1 odd Ion ar ei fyd i ddcchreu meddwi; a dyitsem ni yng iNghyma-u ddiolch am bell dro am rai o r gwyr gynt oedd .a 'u cvrff vn egwan iddynt ddilyn yn rhuthr di'eddv,~J en ejfota iacli. Ebe "Ex Tenebris:" "A ddiodd-r-fy yn unig a feddwl; a fcddyldo yn unig a wybydd; a wypo, bydd raid iddo dd.eddef dracliefn, a meddwl eilwaith, a gwybod mv/yfwy. Folly o angau v corfl v tardd by wyd y meddwl." Ysgriienna r Athro William Phillips, Caer- dydd. ar le Lladin yn yvgoldon Cvmru. Gwyr p3,wo iHiCui pnf arncs-n dv.sg'ii i^ithoedd vw sicihau digon o wybodaet-h ymddvnt i deciddio 1 olud eu lien ydd ia>eth. Eithr gwyr pob efrvdix-r, o loCwf, nad yw dvsgu Lladrin vn yr Ysgoiion Canolraddol ond cyfrwng i enn.ill myneddad i'r eolejgau. Gwedi tua bdwyddvn o e.stud.aicth bediaoh yn yr iaith mewn coleg, ca r Lladin 01 taflu o r nedlltu, ac o oorydJ ar y mat-or o saibwynt gwÜ' ddiwvlliaiit. ofer a ia vmdrech y biynyddaai cynt. Rhvdd yr Atllw fanylion ychwanegol mewn peirthynas i destynau eraiill, a dengys mor angenrhedd- iol yw newid ychydig ar gyiundreni eddv^g Cvmru. Ymhlith yr yegrifau dyddorol eraill yn Js hraethodydd" 'laehwedd v wir hanes "Tauth i D re fed ig;ie-th Queensland" gan y Par eli Peter Hughes Griffith; "1 nomas CarJyloe," gan Mr W. G. Roberts; "Person Crist yng Ngovcnmi Meddwl yr Oes," gan y Parch J. E. Hughes, B.A., B.D., Ffestiniog; Athrylitih LTew Llwyfo," gan Mr J. Roberts; Nodiadau Llcnyddol y Golygydd; Beimiadaethau Lleaiyddol Eben Fardd. vn gystad a PhrycUkst "Mi a gyfarfyddaf a t'hi yno." gan Mr Id] Jones, a Iled-gyfieithdad inydryddol "Coron Cymeriad," gan v Perch A. S. Thomas, rheithoT Michael Sant, Pen- fro. PRECETHAU, gan y Parch Ganon Williams, B.D., rhe:thcr JcHrcvston, Pe-nfro: Cyfrol laf: Caerfyrddin, W. Spurrell a'i Fab, 1910. I Dyma gyfrol ddestlus o bregethau wedi eu paratoi ar gvfer y Surau a'r Prif WyIiau yn y flwyddyn Eghvvsig ynghyda brasluniau ar Grcdo ir Apostol on. Er nad yw Canon Williams, fe- Uai, yn rhyw adnabyddus iawn yng Ngogledd I I Cymru, mae yn un o offeiriaid mwyaf proGadol yr Eglwys yng Nghymru, 1 eyfr lir ef yn ogystal yn un o'i phregeihwyr blacnaf. Can fed y pregeihau i gyd eu gweu yn arbennig ar f;yicr boh Sul a gwyl mac'r oil yn gwneud cyfrol orffenedig, a'r naill brogotJi megis yn arwain yn naturiol i'r liall. Maent yn eynnwys athrcwiceth bendant, a d'ehon mai hvnvna v.. un o anghenion mwyaf vr E6!WYS heddyw. Ar I y cyfan macnt w di eu hyfgrifennu mewn Cym raeg rwvdd a chin, a dylasai'r gyfrol fod ym mediant pob dfÚind Cymreig yn gystal a llcygwyr yn gyflrcdinol. N d dyma'r waith gyn- td i Ganon Williams ddwyn alian gyfrcd o'i woithiau. Yn 1837 cyhocddodd ddwy gyfrol o Fyfyrdodau ar "Efengylau. Epistolau, a Llithiau yr Eglwys," a eliawsant dderbyniad erocsawgar.

TR ADR AN GTMRAEG.

-.ffi) j Everything FOR THE- I I | MOTOR 0 j CAN BE OBTAINED | FROM •. A. Deacon & Son r | LIMITED, | LLANDUDNO. I !« I Every make aud Description j I of Car Supplied. I LOWEST POSSIBLE PRICES. I i — i 1 Repairs and Overhauls a J 1 Speciality. 1 j L. JOiiN L. HUNT, PHARMACEUTICAL CHEMIST AND OPTICIAN, 0. < CONWAY ROAD, COLWYN BAY. DEPOT FOR PHOTOGRAPHIC REQUISITES. DARK ROOM FOR USE OF AMATEURS. SIGIlT TESTING DAILY BY APPOINTMENT. AGENT FOR HENRY L,AWRANCE'S CELEBRATED SPECTACLES 0 EYEGLASSES. Nickel Plated, Gold Filled, and Gold Frames. MR. CHARNLEY D.S OA. (BY EXAM. EYESIGHT & SPECTACLE SPECIALIST, of Birmingham, Leicester, etc., may he consulted personally at 17, Penrhyn Road, COLWYN BAY. ADVICE FREE. Moore's Advice to the Married. 2nd Edition. A wonderful book, written by a medical expert. Valuable information for I both sexes. Containing 200 pages, largely il- lustrated. From all booksellers, or post free. P.O. 1/3. Mooke Williams & Co,, BELFAST. THE Low PRICE OF STOCK. I FARMERS wishing to avoid selling' Stock or Produce at the present low prices in order to meet Rent or other pressing claims and requiring Financial Assistance for these objects, will do well to inquire Terms, etc., by letter or personally from GEORGE PAYNE AND SONS, 3, CRESCENT ROAD, RHYL. ESTABLISHED 1870. e__ .j BOOK FOR LADIES. I By DR. ALLiNSON. ITlIIS u the best Book ever written for ladi«3. X Over 200,000 copies have been sold. Hundreds have written him, saying it is the book they want-ad, but eouid not tind before. It telis a womrn all about herself, and in plain and proper terms. Sent post free in envelope for la 2-d, by Dr. Ailinson, 172 Room, 4, Spanish- piaoe, Manchester-square, London, W. EFFICIENT BILLPOSTING. T>ARTIES desirous of having' Bills posted • on ALL the MOST IMPORTANT Advertisement HOARDINGS in the District of Rhyl, Prestatyn, Meliden, Dyserth, Rhudd- hu, and St. Asaph, should. send their Orders to BEECH BROS., The RHYL and DISTRICT BILLPOSTERS, Advertising1 and Billposting Contractors. Proprietress: MRS F. BEECH, to whom adi Communications should be Addressed. Manager: W. KELLY. Head Office: 3, KINMEL-ST., RHYL. M A N F U L N E S S. An interc.?t!n# and instructive Book can be had FREE, de.sc;ihin«: a safe, simple, and scientific eyst-ern which has been practised for over 20 years w.;t h unexampled success, together with ever lOJü tcstirnondals, iving absolute proof that the severest caries of NEIi VOL'S EXHAUS- TION, DECAY OF VITAL FORCE, WAST- ING, WEAKNESS, VARICOCELE, etc., have been PERMANENTLY CURED without Sitonaach Medicines, Eleotr.city, Change of Diet or Habits, Loss of Timo or Occupation. A loxuter sufferer writes: "It has made life ól.g'a..in worth living." Apply to-day, enclosing two stamps for postage in plain envelope, and men- tion this paper. A. J. Leifjh, 92 and S3, Gt. liufiisell-street, London, W.C. PMO-ZP

AT EIN DARLLENWYR. Gwyiiedydd.—Mae eich JlytJiyr yn cynwys Lon- iadt yin orbyn person neillduol, felly nid doeldi ei gyhoeddi.

I NGDIADAU. FFIN Y GYFRAITII. Caeth iawn yw'r gyfranth yng'lyn a'r modd y gTveithredir wrth ymladd am sedd ethoJiad, ao ni oddefir o gwbl ddyl-anwa,dta"n aniheg or sicr- hau pleidlais. Nidi oes ryddid i ymgeisydd i _v etholia-dol na i gynrycji/iolydd penodol wneud yr unrhyw daliadau mewn cysylltiad a good hya bysleni, neu fameratu, neu rubamau, neu ynglyn ag unrhyw arwyddion gwalraiaethol cyffelyb; ac 01 y eyh-oodiii.r gan y lKiill ymg'cisydd' neu ei gyn rychiolydd, ryw fvneg'iad gau am y Hall, mewn cy.sylltiad a'i gymeriad pervsonol naili ai am ei ymddygiad yn yetod y gystadleiuaeth, diryroir yr etholiad, a rhaid i',r troseddwr ddioddef tan ddirwy d'rom. Ni cha treuliau'r ymgeisydd, ychwaith, fod yn fwy na'r raddfa sy wedi ei phara>toi gan y Llywodraeth. Bydd pob swm a delir tu hwn.t i'r swm cyfrcithlavm yn dwyn penny.d chwerw. Sylfaenir graddfa'r treul- iau yn ol y boblogueth. Yn v siroedd Pryd- eindg, pan na bo nifor v pleidleiswyr yn uwch na dwy fil ni chaniateur i dreuliau'r ymgeisydd fc<d yn fwy na chwe' charat a hammer o bunruru. Mewn ardal We bo pexlair miJ yn meddu ar etholfraint goddoefir wyth g'a.nt a deg punt ar hugain, a, lie bo ruwy cainiateir tr'igain punt yo'hwanegol gog'yfer a phob mil o bobi. < CALEDI RHAGFYR. Mewn un ystyr mae Rhagfyr yn un o fisoedd difyrraf y flwyddyn." Wedi cyrraedd ohonom ganol y mis, ni a ddechreiuwn anghofio am Dachwedd niwlcg a gwlyb, ac mae rlhyiv ysgafn- der hyfryd yng nghlyohau'r Llan. Eiithr er mai cysytJtiadau cynnes sy rhwng y desbarth- iadau "mryaf ffodte a Rhagfyr, ni ddylasem oll- wng dros ■gcA mai mis trwm yw mis oJa'r flwyddvn i rai ohonom, Mae'r gaeaf bob am- ser yn a-rnser cood i'r saw! a ddibynna am eu bywiohaeih ar lafur yn yr awyr agored. Dichon nad ces fi3 yn. v flwyddyn yn pwyeo'n drymadh arnynt hwy na ruie Rhagfyr—a'r OOiUj yn hwyr i god'i ac yn brysio i fachlud, a'r oerfel, ami i dTo, yn ea fan eithaf. Yn y "Times," y diwr- nod o'r blacn, dywedoddt daeaxydd hysbys fed. i ni eleni aeai caletach nag" a gsuwsom er's tro byd. A a odd i'r m-orc-u ohiollom ddarogan tyw- ydd yrnhell iawn ragllaw; a phan ymd'recJiir i broffwydo tu hwnt i b&dair awr ar hugain, gau brcffwydoliaeth yw hi gain amla;f. Eithr os gwir y darogan hwn am y gaeaf presennol geiil pohl y trefydd ddisgwyl awyr niwlo|g• parhaus.a phobl y wlad yehydeg' wro3, tra y cad'v. o'r baul i wenu yn ystod y dydd. Y GWYR CRWYDR. A'u rhengau'n oryfhaiu o flwyddyn i flwyddyn. y mae'r crwydriaid yn bygwth gtoTesgyn Gog- leiid Cymru, yn arbennig ar dyrnhorau neill- duol; ac ymddengys fod y Byrddau Gwarch- eiodiol yn fyw i'r pexygl ac yn ymbaratoi i wrth- sefyll y fyddin grwydrol. Oeir fod amryw o'r byrddiaiu yn bwriado gwoilthroou yn ol awgrym o eicldo arolygydd Bwrdd IJywodraeth Led, ac o hyn aJlan ni bydd cyrrraint swewr i'r ymwel- wyr anymunol yn y t'otai. Un o gas-bfrthaiu Hawer ohonyait yw'r twb dwfr, a bwriedir eu gorfodi i fyned idcfo bob tro y deaismi y tu fewn i'r miuriaiu. Rihaid iddynt hefyd aros yn y ty hyd fore'r ail ddrwrnod pennyd a.rall anodd ei dwyn; ao cs y deuant fwy na.g unwaith. yng ng'horff mie o amser, ni chant ou traed ar y ifordd hyd y pedwerydd, dydd. A g'waet-h fjifch, rh-ai.d fydd iddynt falu mwy o gerryg, a ohysgn mewn cell unig. Y mae'r eynlJu-n hwn yn cael ei gario a-ilan yn barod )0 nhloty Caerdydd a thlotai craill, ac yn ateb y dyben yn dda. Wnth gwrs, pan ddaw'r dyn a-T>^°du> sy'n cJiwifo am waith mewn g-wiricn- edd heibio ni fyddis mor galed wrbho ef. < "Y TRYCHINEB AMAETHYDOOL." Dan y penjnawd hwn y cyhooddad; ffigy;rau tarawiadol gan Bwyllgtor y Manddeiliaid (Small Ownership Committee) yn ddiweddar. Nid amhriodol ein hadwcf,-o o bryd i bryd o ddiryw- iad amaeihyddiaoili ein gwiad, fed na bo lid goili golirg ax yr angen am adfywiad. Y modd gowu i svlwedKfuLr Ileihad ym mhoblogaeth wledig Prvdain yw nodi'r ffaith fod un o bob wyth yn byw ar y tir drigain a. dog o flvn- .yd&u"n ol; hOOdyw nid oes. namyn un o bob deuddeg- ar hsihgain yn cael ei fywr-oiiaeth ynglyn a.g amaethyddiaoth. Y mae milcedd allan o waith ohierwydid cyflwr gwasgedig ein prif ddiwydiajit; oo awgrj-ma'r pwvllg-or a nodwyd mai'r fFordd i gyfa.rfod y sefyMa bresenmol yw mabwysiadu'r cynlkin gymerwyd yn yr I we.rddon. Y mae ein h-arian ni ym Mhrydam yn myned i helpu'r Gwyddei'od i ddod i feddiant o'u ffennydd a'u tyddynod. Gw-ych fa'i rhoddi rhan i'r umhyw can yn Lloegr. Ffa.-i.tli arall a nodir g'an y pwy-ilgor yw fed gwerth tros 32 miJjwn o bunnaju yn fwy o facwD, wya-u, ymenyn., a d'ofednod, yn oael eu dwyn yma. o wledydd tra-mor nag a g-aem un mi!yi>cdd yn ol, lJeoU gynnydd o 118 y cant, tra nad yw'n pobloigaotb wedi cynhyddu namyn 22 y cant. Pa aingen prav. f ellir gynnyg dros fod amaethyddiaeth Prydain yn oolli tir? Nid rhy gryf y pennawd.

Rhybudd i Chwarelwyr. Yr wyt.hnos a'r, blacn bu Mr Richard Michael Hughes, 86, High-street, Ffestiniog, farw o wen- wyniad trwy archoll ar ei law. Brynhawn Sad- wrn cynhaliwyd C\V"st ar y corff. Tystiodd David Robert Davics, 2, Llainwcn, Ffestiniog, ei fod yn gweithio gyda Hughes ddydd Gwener, Tach wedd 18fed, yn Chwarel y Lleehwcdd, ac wrth arm eerrig i'w dodi ar y bwrdd i'vv llifio, cafodd Hughes gTafiad ar glear ei law dde gydag ymyl un o r cerrig. Wrth ei wcled- yn edrych ar ei law gofyIffJodd iddo a ocdd wcdi anafu yn drwm, ac atebodd yntau nad oedd y peth yn werth sylw o gwbl. Daeth at ei waith drannoeth. Pan we] odd ef ymhcn yr wyt.hnos yr oedd yn glaf iawn yn ei wely, a dywedodd mai y briw ocdd ar ei law oedd wedi myncd yn ddrwg. Dywcdodd Dr. Richard Jones iddo gael ei alw at y tra-oed ig nos Sul ar ol y ddamwain. Arch- wiliodd ei law yn fanwl. Nid oedd carrcg na dlim o gwbl yn y briw. Wedi dychwclyd rlieithfarn unol a tlivstiolaoth y meddyg, gofynnodd Mr Wilham Owen, U.H., goruchwyliwr y chwarel, am ganiatad i alw sylw rhvbuddtol at y ffa-ith fod bagc'd gyda phob dar- jiariaotli ynddi at olehi briwiau a'u trwsio o fewn cyrraedd y tranccdig.

f Llith Die Jones. 1 DIWEDD RRAS ETHOLIADOiL LLAN- DUDNO. DADL DDYDDOROL AR CHWAREUON. DIC YN SETLO'R MATER. Wel, dym a y storm tdholiaxlol bretn a. thajweilu, a. toe mi fydd liaul hc,:Idyeh,awn yn gwetau amom, a djiolcii am hynaiy ynt-e, acihos mi 'rvdw i yn siex eich bod ern yn ogyistal a. minmau wedi bls.no ar swn y g-air "c;lili'a!'iad." Bu P.&,gp-,Lufyddai y Senedd yn gwcithioi cm ■wytfli .rniiS, ac vrn ryd hoodies am y pcd- W3.r mis aradl o bob blwyddyn, a rhyw ù.1ll- waith bob eaiith zniymeidid y byxlid a.i y storm- ydd etiholiadol vn toiii eilian. Ond, VT Jiem Tj-csthau a. aethia.nt heibio, r.c wcile y gnvn-a-cibh- pwyd pob peth o'r newydd. Yn awir 'rydyan yn ca.el dwy ethcLdad cy-ffredinTil mc wn blwyddyTi o airnser. Aim wn i Thad ocddym. Mawa mor hstspus yn yrr iuem atnaf gynt, cyn ibod son am y faitih beitha a StLffragvtt&s, dol- lars Amenxa., oa. -phetla. cyffdyb. TERFYNIAD RAS ETHOLIADOiL LLAN- DUDNO. Fe fu yma. rasio cyflym rthwng y pedwar -o,-i,Tyl, y r wytiunos ddaweddaf, a wir i c'h, mi yn .armlwig i b.a:w b fed '"IV.n" yn lihedetg i enill. Md '-rodd o ddii'gon ar y lbla.,m yn gynnar yn vir wythnos, ond wcdi rhackg ann dd'au ddiiwomod, fe ddaaiodd "R. J." o, a wir, mi 'mcdd yn yimddajigios trot sdcg fel tassa, "R. J." ym mynad i guro- "Tom" nes daietih "Dinwet-,vr" i fyny, A dyn>a llei 'ro(odd y ttri yn xbc&,g ochr yn oehr xum bcitJi aanfci" trwy Heed .Mair, dan aAaeQ "loan Het Memh" ymholl iawn air ol. Trta. 'rcisdJdvrn yn eewtrsio ihefo Mi.9fcar EJ^ie am bras y g.'o, vn Heol Madoc, gwe].ar.s "loan Het Mercli" ym dod a fyny, ond dium gx>lwrg a.r y tri œ:ffy araiH. Mi ddyltiockl Mistaa- Ellis Jomics fod "loan" ymhiall lax y Uaien i'r ILeill. Gofsn- nais (i bsncfliefncg' "Iota.a" Ile 'ro-idd y ceffylau eraiill? "Mta mhw wodd mynd a'm gadaf-d i Cir ben fy hunan," oedd yr a.t-chad gefois ganddo. Gwelaiis 'rwan ar un-wiai, Ci jiad oedd gan "loan" d-ruo--n ddim dhamce o g-wbvrl. Mewm igian ar'aJII or curcu, svJwais fed. "IDir- wTestwr" yn dochfcu fffigio, ond 'toedd o ddim mor bdJl yn ol a,c "loan," feWy mi 'r-ocdd yn (dhaf olir imi mai j-hwil- "R. J." a "Tom" Iricx--dl y gystodleiuaiiitGi yn sefyll ar hyn o bryd. Ymhen tipyin o gwolais "R. J." yn pa.<rio Iiop Ikv't'ey, la gioJwg ddpyn yn fliin- edig acmo. Mi 'r<xdd gaii ed liearchieaiog ofn fed "Tom" ytll mynd i guno fa, Er nraii Ilro-" ydd yr h-N-n--f o'r oefryLa, m; 'ro--dd yrua olwg mwy ibywiog a,-no ua 'nlll1 o'r lkiJl pan yn nhedteg- .ha'ibio aintp yr Hi:n,id.ur Ro- a mi ddecfbreuaiis dnaiaai newiid fy inedd- wl iam dno, dywais foi o wedi ctwl ai dneriio yn artyenjiig gan M.ieibar S. Robertts. CIs oedd hym yn 'wirioinedd, mi 'modd gancbdo ddia. iawn i >emiiil. DISGWYL Y CTIFFYIJAU. Wb i did, mi roedd yma r-asio eyflym etr y diWkd. Yeihydig cyn i'r oaffylau ddod i mewn, oofais ymgom baich hefo pcaxflienc.rn y oe-ffylau. Mi 'roedd perdhenogson "Dirwest- wt" ac "R. J." yn diisg-wyl oaol -011 euro gen "Tom;" a mi 'rocdd peixdieruog "Tom" yn taiimilo yn edcr o enanilJ. Toodd yn-a. didiim Y11 ag-ee gymadnrt; o bobol yn gwoititad wrth" y Torvh II a'i a fydda yn'3. mjewn reeus erajH end g:woela.;¡, George Edwards yno. Mi "rocdd GtS<orge wtdi angtofio d-%v-id a'i gramophone ih<sfo fo, a..felJy 'bu naid iddo basio yr aimser kwy ddladJu hetfo Misbar Lunt ac e^ac'IJ. Jystt cyn 'i'r ceifFyC.au ddod i msv.Ti, grweusoan "GwiJym Sbawl Godh" yn pasdo, a Jiii 'roedd aimrytw yn tnimlo yn ddrwg g-anddynft fod "Gwd,lym" wedi cwy.mipo wrth glawdd v "vriihhdrawaJ," aidhos mi 'roedd yn odry;ch vn gyKft^al a dim lID yn y ras, a. md faea, vn siür o guro rhsii Q'\r ceffylau grooiaodd* v tfav.dd, os ri,-t fasa fo Yll dod a mown yai gyrt-af. Ond, p'run byn,nag, rod Vosdd o aWan ^.ihicand y .tro yma., a -feilly 'toodd dim ond ddst^nv'yJ: aan y pedwar oraiilil yn dod i mewn. IU y jrran, dyniat "Toon" yn crrianmi n metwn yn gymitaf o ddigon, aidbos ii),i yr ml g^ffyl, "R. J. 76 o bkiidlcifiiau ax ed ol. Yr oiedd "Dirwcsjtwr" 47 ar ol "R. J. -a 123 ar cJ y buddngwr. God, druan o "loan," eihafiodd 10 ddtiim ond 23 o bleadliedsia-u i g-vd; felly, yn td adael ,yri 180 aj oil y buddttgwr, 104 ar ol "R. J. a 57 ar e>l "Ddirwegitwr." Y oc'fTyl Jiynaf yn y ra, -dd y cyntaf, a'r ieuenga-f yn olaf. Dyma ddyiiarniad y beirn- ia.-J -ar y !r&s:- 1. "Tom." 2. "R. J." 3. "Dirweistwtr." 4. "loan Hot Meixih." CYNGHORION. Gair bacih o gyngor ya awr at y oaffyl- au:— "Thm. "Tra yn eich Konio-yf>arch ax ereli buddugx)di-aoe.t-h, yn canwediig gan eiidli bod J'TI g&ffyl newydd i'r dref, ae i "1'. CounoiJ dyd yn &wt, ond os g-weiihhiwell chi mor egridol tu mewn i'r Counoiil a ddaru ohi tu aJlan d en mi 1J y yma, P" fvrjd yn eddfar gentnym cieih bod I ohi wedii entaill. Dowcli i mi eicli .rhylaiidddto. efliwii na ffci.ndi w.¿h i>n;K>h fed 7. dacai ler'eio tu mown iT Couaiedl. Rhywfodd, tydd- llhw ddim mor hawdd i'w :ha.rgyhoeddi tu mc'm j'r Council a'r bobol tu Z 14W H<iKd tydri riliw ddim i gyd yn eytuno hdo eu PiiJ- ydd bob aimsier; ond, wrth g-wi-s. mii 'iydaoh 1Ædi cael tdpyn o brofiad o hyn yn Council West E-ani. Dyiminaf i om bob ll wyddiant ym eich swydd rtewydd. "R. J. "MaJO yn rhiadd i mi addef na ddaru chd ddim gwneud eystail yn y rr^s a,c, oeddwn i yn dn>gwyl. Pe ddoru.edi weiLtiiio diiipym 'rwy'n edderf, ond d^dnm banner g-y- madnt a' "Tom." Mae'11 ffaith eieli bed e.hi yn adl ym yras yn profi cich bod wedd gweith- io miwy n30 "Dirwestwr" a "loan H-et Mjeceii." Os ydych a.m A-d-t- oto, .miae'n rhai d d chi g\T&icwdd giyn dipyn. Dirwestwr. —Ni aj'iwxiii alw y ras vn fudd'irgo^iae'tli i'r aclios dirwestol 0 g-wbwl, adhos 'irv^y'n gwyibad am amuyw dddrwpQsifcwyr imwyaif scileig ,nl1 ddarynt rod,di en ct^fiioga^iiih d'r ceffyil diirwestoJ y tro yma. Wyrarih y ¡basa yn iwetl po ba did wedi rbediog o ¡d,an ryw craw arall, ond md ddyki chi. wybod. oren. P'rm,bynmag, etlywads amryw 3m d-weyd eich bod yn graffyl erv'dwybodol iawn bob aimeer, a md 'n'd:w d-nsa'au 'run farn a nhw. Mliaru (dhwdtha ddim g^rtithdo luanjier dirjon vn y ras, a and ddyllaeh wylbod fod g^wadtii yn mynd yrrdicvJ iawn ,i enniill ras. "Ioain Het M«etrdli."—Dipyn yn ifanic oedd- a.c.11 oni, yntÆ, "loan," i ddiøgwyl einmiili ras yn erbvn lucai gcifyla. o 'bl'otioo; o.nd, ocinch hynay, and ,fednve!h chd rcdog yn well o Zawer na ddarueli yn y eras yma.. 'Rwy' meddvvj Ùh bed wfdi g-weiithio Uad na 'run o'r ll<tijl, n'r oaailyntiad yd 1. oieih bed wedi dod i meypn yiuibcM iawn ax ol y 'lloiU. Ptiiddwch tpo-i eiicfii ealon cofiweh yr hen air, "Ail rvmn v- i Gymd-o." & Y CYFREITHTWR, A'R YSGOLFEIST11. CteSais kÚS. o Landndliio yn crfyn arna i setjo y ClKfCda nhwng y«joIfed&tr a. dwr. Lie go beryg i hen greadnr fel Die Jorues ymyraeth ynt-e, 'mhobod i? D-dylii^a fod y ddau wedd bod ytn ciniawa hetfo eu rril- ydd, a Led yr yttgolfedstr, yn tUÏ. areirl ar ol y o.niaw, yn hawlio mad chwarcu bow-Ze (TiCTi cnapan) oedd y (iliwau hyncf a imvniaf Bnecihiniod. Toodd y cyITlithWwr ddim yu. oytuno abyn, aches mi 'rlO«},d o yn daJ aglan mai chwarcu tgoaff oedd yr JiynjaiT a mwyaf BreniiinoJ. Fe aotSi yr yegolfeustr gam ymihielil'acSi, a. dyw.edodd ma.i'SJC'O't'¡and oedd pia. y chwaren gollY, a Llocspr oodd pia y chwarcu bowls. M.i ddgllicdd y cyfred uhiiwT all an i ddwieyd maa yn Lloogr ac ^irld 'Seoitla.nd y gv^aiwyd y chwareu golff, a il-,cd ,0 wedi cael ei chwareai yug nighyntaf igefwim lilo a dwir Bl aokhrrti th, yn Lltcogr. Meitfca^aint ddiod i gytundeib, ac aaifonodd cyifa.idl d ofyn aan fam Die ax y pwnic, 0.. dyma, fy n5-f a.Tmi ad Dicdhrauwyd -eh-vi-laxeu oowds yn LJccgr mor g'yiiar a'r tiydydd giantrdf ar dding. Fe fu H^arrd yr Wythfed a Charles y Clymtaif yn rftwaneu bowis, a fe chwareuodd GharCes yr Adl yn .Tunlbridigo; (fel'ly, mao yn a-roliwg ,mcd Iilocigr baa y ellrwareu bowls. Fe se^fvd'lwyd Clymdeiitihias ((jlymncdg o ahwureuwyr bowls yn 1906, ac ytn ytoo y pcdiadr blyiiiedd diwoddacf, fe •oniiiiwyd y gwp1 -k-nhodlakk-,hol gau ddyn o Gaetrdydd. G.)- g)lwg ar go,41 men goff, 'toesddim dadil itatl bia y cihwareu yma.. Ya y flwyddyn 1457, fe wsaeth Sen- add 'ScotLaid fesnr i reddi tertfyn 'ar ohwaceu gndff; oild yn 1516, fe adl-ddochrie-u.wyd y chwiaim yn Loith. Fe ^xifyddwyd dwtb Ii ohwareu golff yn Lloe-gr yn y flwyddyn 1608, gan Tago y Cynitaif, ond ni rddeeth y cihwareu yn boblogaddd tain ugarin jni!ync<Id ym ol. Mae yma .h-eddyw diioe 1000 o giwbdau* giolff yn ",gmtlaiid, 1300 yn Lloegr, 200 yn Iwetddon, a SO yng Nghymru. Gcilxiitihio y b:y'Ckl hyn yn &ctlo y dkhaxO! yw dymuniad I DIC JONES. O.Y.—EdTydiwdh a] lan am gardiau Nad- I ()IEg Die Joaies, yr wytJinos nescif.—D. J,

Nedion o Glip y Gap Can Wil y Gweithiwr. MARWOLAETII CAPT. LANE. Un o'r dynion mwyaf adnabyddus yn yr a-rdnl- oedd yma ydoedd Ca.nt^ Lane, bu, yn oruchvvyi- iwr ar hen waith Taiargoch am amryw llynjdd- oedd, a chyTi bvnny yng ngwaitll Trelogan. Maivr berchid ef ym rrrvsg y gweit-hwyr a cihan y moistradcjedd. Yr oedd yn Kglwyswr a Cheid- si I I wadwr sc-log, a bydd bwledi* pwysig wedi ei wneiutliur yn y eylliniau hyn wedi ei golii o'n mysig. Ckddwyd ef ym Mynvrent LitiiCjSa.. lie mae craill o'r tesiiu vn uorffvvypo. UN THOED Aft LA\\ R A;n. LLALL AR I FYNY." Yr oedtd hen flaenc-r hanner >?eisnigaidd un tro yn g^vrandaw Frofjad hen irawd dpyn yn drwsgwl, ac er mwyn ei galonogi i dynnu y gwys i'.r pe>n cymheliodd yr hen flaenor of i gofio mad "One foot up and one foot- down, tiliat's the way to London town." Wn i ddim txrth kcdd a woielo tiidth li-undain a tlhaith y wlad well; end fe wn gjmai-nt a hyn na. fu erioed gymaint o "one foot vp and one foot down" i geieio cyr- raedd London town :I.g y sycid y dyodiau pre- seffmol. ETIIOLIADAU YR HEN AMRER. Clywais fy i-tia-n yn adrodd CY1 i'r "ballot" ddyfod i rym. ei bod yn oclio ajiirvw fwnwyr I oedd yn bwriadu fotio dres un ymgeisydd yn cael offil oadvv yn garciKu-orion gan yr ochr rail ddydd yr etholiad. Ond da ydoedd C'u lwc, canys yr ooddynt i gael y 2>ethau ger Ïw fwvta ac i'w vfed (h wrn<(P hwn.nw, ao er mwvin der- byn yr benoddgaeMi fr-aint liynny byddiai llawer yin gwneutiiur eu huna-in yn wrthwvnebwyr i'r biaid gryfaf ar y golygiad hunanlescd. Faint bynna.j oodd gwendidau yr hen drefn etholiadol yr wyf yn sicr o un peth fed dannedd) a dhorn- gyddS'au gweithwyr yr lien amscr yn cael e-u diwaJLu i lawn gystail pwrpag ag a geir y dydd- :ia:u hyn. Yr oodd mwy i gaol wrtlh lloeddio yr ad eg hono. Mostj-n Lloyd yn ei g-3,ilair aur, A Sielihan: y Glytn yn trin y gwair. nao a g-eir wrth ailonyxMu mewn, c\^Lirfodydd ixuliticaidd- v naiil blaid1 a'r Hall. y MR A NIA DA U. Fe wyr pawb sydd wedi darlion hanosyddLiaeth Cymru na buasem fel cenedl wcdi edn gorthrechu P,) na buasaa ymraniadau vmysg ein tywysogion. Collasem ein nerth trwy eu bod hwy mewn ym- ra.faelLon pirhaus a'u gilydd. Onid ydyw gcg- vvyddad pethau yn y ey/eiriad liwnnw y dyddicu hyn? Beth ydyw tukld Ymreedacth i'r Ynys Werdd ond deehreuad ymraniadau yn y wlad hon, a beih fydi y canlyniadau yn y diwedd? Da y dysgoiid yr hen wr bwnnw oedd yn eano baich o gyll ar ei gefn y bnchgen fod yn hawdd torri un o honynt yn unig. ond wodi e:/ rhwymo gyda'u giiydd nae g dlld gwncuthur hyny gan un fraieh rvmus. Yr mru'r undeb sydd rhwng Lloegr, Cymru, Ysgotland, a'r Iwcrddon yn rhwym o fod yn gadornid i'n t-vrms, a bydd I ymraniadau yn achlysur iddi golli ei ncrth, a dylai pob un ystyriol ganfod hynny rhagliaw. IK nr.l'o¿ UliitlXWlt VjrlAJ. Mewn amser aet,ii heibio yr oedd hen wr oedd yn gwneuthur ei (I- maid wrth gario glo g-yda gwedd fulod, Nid pob amscr y gellir taraw ar dcuJu mor liyned. Dyn byehan o gcrffolaeth yd- ocdd Robert, oixl yr odd ei wraig --an daled arall ag ef. Pan yr elai yr hen wr allan gyda'i gert fulod byddai yn rhaid i'r hen wraig a'r plant ed ddilyn; a phan y deuant i cdreu gtilt rhoddai Robert druan y gorchymyn hwn allan: Jolly, gwthia Mali, et.coeh John, mi yre. inau. Felly, fe welir mai gym ydoedd gwa'th Robert. Ooid byddad nliadd wrth i!lÜ'P Maid a. Jolui cyn y gaJlaoai ef a'i fulod gytcaedid pen yr akt." Y mae Hawer o d«;Ihygci!rwydd I'h'Wag Robert a'i d'rol fulocl a Mr Jehn Redmcad; gyru ymlacai ydyw ei waitfh yntsu, cc foi Robert c--fe sydd vn oario y chwdp yn cd law er oedsio .cyrr-aedd pen yr allt ymrcoJacitih. Rhaid fod petlbau wedd .myn'cd yn lJ.<d ddrwg yr y d, cyn y boiasaa yet rhaid i'r Wein- y brEi&C.inl() aires g-yda E».fin.or,d, gam eu gorfodi i oiod eu hys.gwyddau ar waitih 'i'w iielpu adreif; ac mi waraabai wedd iddo gyrreedd pen yr alilt mae ychyd% o dcldoloh ddicrbyn«-n3it g<anddo am eu hcL.p. Yn or yr arwyddion piioseannol nd waetli i ni haid o "wyddau yn mysig Gennram Band na'r dadwrdd a. geir 00tO yn Nihy y Cyflireddn am bedihau nad o-b yndd'ynt un budd eyffredtEoJ i'r wjad. Dyicm bellaeh gtcl mdwBig' imwy &ooi"jairr.s 71 a Fuwch yn y beudy yn bnefu am ei 1'io, A'.r J'Û ,n v fan arall vn oanu baaijo. "NODA..c.dFA. L W Y DDI AN N US." Llv/ydddant trwyadil y trodd nodaeih.fa y \V<ri'cyaidd allan yr wytih-nos o'r blaen yn Ffyncwrgixxrw. DerbjTiiiwyd o elw cdddwriUid v swm Oddau camt o buniau InamYD tadr jiunt a'r ddcg i fyny i nos Sadwm. Y nodidwyr oeddyat Arglwydd MOSityn, Syr J. H. Ro- berts, Mr a M-i-. Herbert Lewis, Mr a. Mrs Batters, Tan Lan; Dr. E. R. Evans, a Mr L. Williams, M.E. Oa-fwyd pob help y tu a.E{Vn i gyfcli yr emrwad/a derbynd'wyd cynorthwy eylwcddod odddar la.w Cendwadwy r ac Eglwyswyr.

Chwareli Cymru. TYSTIOLAETH GERBRON Y DDIRPRWY- AETII. Ddydd Mercher diweddaf, yn Llundain, gyn- hahwyd cyfarfod o Ddirprwyaeth y Chwareli, Syr llemry Cnnyngham yn l.h-wyddu. Cafwyd tystiolaeth ynglhyldh chwareli Gogledd Cyriiru. Y tyst cyntaf oodd Mr W. Kay- Merizies, ofe!D cynrychioli Cymdeithas Pe-chen- of,-ion Chwareli Caernarfon. Mvnnai ef uad oedd y gyfunclrefn dan yr hon weithiai y c'hwar- elwyr yn gyfundrefai iawn. Nid oedd chwarel- yddaaeth lieon.i fel di wydiant j-n atdyniadol i'r budd-xxidwr, ac ar yr adeg bresennol nid oedd sefyllfa maonadh yn llewyrchus iawn. Yr oodd M-esur lawn-dal y Gweithiwr yn ol ei dyb ef, yn gyfrifol am y cynyoo yn nifer y damweiniau a restrid. Dydd Iau, cafwyd tystiolaeth gan Mr E. Neele, rheolwr Chwarel Dimorwic. Cyfeiriodd yntau hofyd at y Mesur lawn-dal, a mynogodd fod hynny yn peri i'r gwoithwyr fod yn fwy csgeulus. Yr o<>dd iechyd dhwa-relwyr yn £ yff- xedinol i'w gymha.ro n ffafrlol a iechyd cos- bartiliiadau eraill o weithwyr. Nid oedd lio i neb gred'U fod gwedt.'hwyr yn cyfarfod a damweiniau yn fwriadol. Cafwyd tysitiolaebh hefyd gan Mr W. A. Darbishirc, rheolwr Cwmni 1 Vn yr Orsedd.

Bwriada y Parch G. Tarry WiJliams, M.A., r.orjt3"prkld, ddeclu-ou ar ei wednddoga.ibh yn cgIwyS y Methodietiaid Calfinaidd, yn Wydd- grug, ya Ionawr. Cod wyd ty nowydd i'r gweinidog ga-n eg- Iwys yx And byn wyr yn Chwiiog, Six Gaemax- ion. I

Rheithor Newydd Corwen. Mae- LIr.neiwy wedi cynnyg b\ol- iaet-h bwysig^ Corv.Ten i'r Parch Griffith WiJ- lia/ms, ficer Glaci C'onwy, yr hwn svdd wedi ei dei'byn. Bu v gwr parohedi'g yn gwasan- aeitliu fe-1 cmrad yng Ngwrecsa.m, yn ficer Pentrevo?! r.c yn fleer all Conwy am y cilrwe' blyntdd diweddai', a chyfiwynodd wadiili da ymihob un o'r lk-cedd a nodwyd. Yug Ngian Conwy ce.sgl»jdd 113'Dp tuagat adgyw- eir:o yr Eglwys, a gooodedd organ gwerth 450p ynddii. Daoi ei otad mae yr Egiwys Avcdi dyfod yn adhi yxio, a'r eynnydd wedi bod yn iQiydeddol. M ae c\n"artakdd o dros art yn myny&hu'r Yfg-ol Sul, ac er lleied y pl.wyf, eyfraindr yn flynydJol yn y casglir.dau wyth- nosol tua chan' pi-j.t. Ynig Nghorwcn, caiff Mr Williams faeis earp;ach, a th-cimlwa yn sicr y gwja y d'rfnydd goceu o'r cyfleueder- an. Ma.D yn gerddoc a chyfanscddwr o radd uchel. yn foneddwr h&v.dd 'lawn eyd-fyw a-g I of, ac yn weithiwr cgndol.

Marw Mrs Eddy. Ma? Mrs Eddy, eyn-benn aeith yr enwad liwnnw sy weda mabwysdodn'r enw "CHiristian Scientists" wedi marw. Er mai yn yr Aimerdca y moe'r aelodau lliosooaf, mae yn y wlad yma, ac hyd yn o;d y;ig Nghymru, am- ryw ganlynwyr. Eu cred hwy yw nad oes y faitli bcth a, phoen gwirioneddol. Dychymyg vw'r ev.-bl, a thrwy ffydd yn unig y gellir gobei-thio am wedldiad yr unihvw anhwylder tybiedrg. anh A,. dez Claddwyd gwedddllion Mrs Eddy merwn modd syml, ch-rodres Y'J1 nghJaddda Mount Aulburn, Cambridge, Masfra-eiiueetts, ac map-I bedd hi vn ymyl bedd Long-fellow, Lowell. We:jdi'-ll ac craill o wyr cy-fandir y GorMewin.

Yr Opera Newydd "Salome". BEEBNIADAETH CLERIC WR CYMREIG. Tra'u pregetin ncithdwr -(nos Sul), yn Eg- lwys St. 1 ago, Basigor, eyfediiodd y Parrdi W. Morgan Jones, clcrig-wr o'r Ame-rig sydd vn g*vr a'sarj:ii;Uhu ya yr eglwyg yn a-bsraoldeb, (Lmvy waelcdd, v F c-er (y Parch W. Edwards), vxg n«.hw.rs ei dra-ith at berfformir.d yr opera ne-wydd "Falomo" gan Stransj? yn Ll.ueidad-i. Proteetiodd yn gryi yn ed herbyn grun mad dy 'rr-a'r c.hwa,rt-uad mwyef an>fa:i&oJ a roe-i eclocd ar 1 wyf an ^eiraig. Yr ceddis wedd her] id o'r Eiirog Nc wydd eto yr oodd Llecgr, gyda'i ihodl arddang-osiadau tua.g at ;oeea!<ieb, wedi gv»neud yn w.:1;<th na'r dddras Ameriee.n- aidd. Y ma-e yn synn nod ydys 42to 'wxrdi gwiVrwyiMibu mewn unrhyw fedd, an ai gan ddjTiiion neu yn y newydd::aduron, ae ya wir ymddangcfiai fed po ba.i LJoegr yn w.lciiydd<rf ac yn fo-isod fel yr Ilea Ymherodraeth Rufcunig a'i gogwydd tur.g i waercd.

TY R ARGLWYDDL" Nid cr gloddest, Arglwi,tidi,-na cbastell Gorchestion John Redy Ond Ty cr nawdd ein teyrn ni, Ik-b hwn y caEm oln pceni. H-EL

Dirprwy GwnstabI Castell Fflint. PooOOOOd Mr J. Herbert Lewis, A.S., Mr Henry Taylor. Gaier, i fed yn ddiiyirwy iddo, fed Owmsfeakl Castell Filimt.

Ewyllys Boaeddwr o Feddgclert. GOFALU AM GI. Gadawodd y ddweddar Mr J. R. Dakyns, Snowdon View, Boddgialert, gynt o Bushiey, yetad yr lion a brofwvd yn werth 20,907p, 400p i Mr Jolin Griffith, prafathro Ysgod DoI- getllau, -ar yunddiriedaeth, at gadwraeth ei (Mr Dakyius) gi "PNIJll," tra byddo byw, a'r g-,voddill wedi m.a.rw' cj i Mr Griffiths.

Yr Ymgyrch yn Erbyn y Darfodedig- aeth. PENODI DARLTTH YDD CYMREIG. Pejiodwyd Mr Tom Jethn, vTsgolfoistr enwog o Lwynjiia, Morgannwg, a ohyn ly-wydd Dn- deb <3cncdIaiethod yr Athrawon. vn ddarLith- ydd ynglyn a'r mudiad C^njedJactiiol CVm- reig.

Dlwrnod Trychinebus Diwmod trv,-hinetiis dydd Lluai yn Hudl. Bu yno dan anfonth mewn meiin flawd, a. g^wnaed g^veitii ha-n-ner can mil o bumaiau 00 aLanas. Nid yw ytn wbrydduB pa fodd y dicehrcuodd yr odd aeth. P<i*fehync-,i y fedin i'r Mri Sowter a'i Gvf. Yn cd liymyl yr oedd Iheci fedin sidan, perthynol i'r Mri Harispdidre a'u Gvf.

Newyn yn China. D:lw'r hanes 20m y newyn yng Ngogledd Anhui, yr br" a effoithia ar dair midiwn o bcrsonau. Y yn ynxestyn dros fwy o arwynebedd neg .vdd v newyn yn y flwydd- yn 1907, cad hjd yn bresenol y ma»e yn 11 ai difrifol. Alalia Ijuvwodraoth v dal aeth am g"ynhorthwy lleol a thramoroJ, a dad'euir am frurfio cyfundxaeth Chinoaddd tr gallu codi crocifa gynoi-tliwyol.

Cyngaws Evvyllys Crippen. Y mae pwynt hyTiod wedi ei godi mewn perthynaa i'r cwyllys a wnaeth Crippen yn ffafr Miss Le Neve. Adrcddir fod v Meistri Lawrence, W.illiamis, a Watts, cyfrecthwyr, Bristol a Llundain, wedi riheflru gwa-harddiad ar rayi cdrwaer i Belle Elmore, yr hon a bres- wylia yn Ynys Rhode, America, ac hei'yd y bydd a.pd arail air ran chwa<er Bedle El- rnure.

Ffawd Labrwr. Daw'r hanes foul gweuthiwr cyfifrediu. o'r en-w Archiba»d lierron, vrhwm a letya ILety cyflVedin, yn Fleicitsmeod, wedi derby-j llythyr eyfrkitd-ii-,A-ro Belfast, yn ed hvsbysu ci fod yn otdfedd ri. sa.ith mil o bunnau, 2 ada.wyd iddo gan ewyth.o. Bu Herron :n gyfnod mai.ti yn llvrvtho glo i agerlongau B-eddaiJt, yn Fle-etwood, acyi- oedd mewn gy iohcadan tLawd.

Merlynod Cymreig. Bu Llywodraeth Victoria, Awstralia, belli a.:n=?er yn ol, yn ceisio niter o fer'yncd myn- yddig -Cymneig, gyd a'r atccan o wella rliyw- og;iieth merlj-nod. yn y drefedlgae-th. OW1:1 yu hysbys yn swyddogol nad oedd dddim o hoayr.it i'w cad yn y Dywysogaeth bryd hynny. Ond, gen no-d a. allai v yllfa fod pan oedd y porthmyn o Awstralia yn ein plith, mae'n ymddango? lod cyflr-wn- der 0 f-erlyr.od i'w cacJ yn awr. Yn ddj- Treddar, }rr oedd Mr D. T. Davies, y prvnnwr dies Lywod ra.e,tll Dehcudir Cymru Now ydd yn cyrraedd Melbourne gyda nifer o ferlvn- od rtiagoroi iawn.

Streic y Deheudir. Er nad oes Llawer o son a.m derfysgcedd blin yn y ma-as glofaol ar byr: o bryd, nid 033 unrhyw argoel am de-rfyniad yr anghyd- fod rhv.T.g y pcrohencgion a'r gweithwyr," er fod llawer caM w<di ea wneud IW dwya at exi 0,-2 gilydd. Yn y evfamser, mae Lawcr o ddi- j oddef yn bod a; i mewn canlyniad i'r streic, a phwyllgocau v.cd: eu aciyddu mewn llawer man i otalu am ymborth i'r gwragedd a'r plant anghennus. Gixnyn n:1 ellid tei-fynu anghydweledladau o'r fath h-eb s-efvll allan, gam lod lv-.?nv yn g<adaeJ dwfn ar ol, yn dyi vfe-u laasnach y ac vn achosi tlcdd ac angen.

Ystad Helygain. Yr oedd y I)-ue wodi rhvbudd- io'i denantiaid ei fod am mi i fyny Yetr.d Helygtain, Sir Fflint—ysUui cy'n cyrraedd fair mid o aeeri, ac yn dlwym iddo aid roth flvn- yddol odoir mil o-bunnau. I'arodd hyn gryn ofid a fiyrdod: a nos Vvener ddiweddaf. vh Ihlcvn: crfarfu'r ten an ti a id i visty-rccd" y pwnc, tan I .lid: v Rheithor, v Parch J. F. Eees. Ac gyndiygiad Cad'oeo M. P'rr-n- cis, Yl1 cael ei gein-oji gan Mr T. Bithcll, Hafod,—un o ff-ermv.yr vested—-re.e- iwyd yn unfrvd en 001 yn gcfldio "aim bender- fyniad y Due: ym dloledi iddo am roi'r cvn- nyg cyn/taf i bryrnu i'r toantiaid eu htiaain ond yn -taer yiabiJ amo ai-l-vsit-yricd y mater, a ohyfiuewid ei feddwl. Penod'-syd dii-prwv- akth i fynd a'r at y Due.

Ardaloedd Tan Ddwr, Am filildx'O'edd o amgylch Huntingdon, gwl.ad o don ddwfr a. golr. Mewn rhad man- liaa dygir tu cyflc-nwad o ymborth i'r bobl trwy tfeneet-i v llofi-tydd. Ar y brif ffordd rhwiig Brajnpton a Huntingdon yr oc-dd o 1-eaaf :a.then q ddwfr. Otfnid odee.hreu'r wyth- I nos y dyrysr.d 'llawer ar y ple-idleisio vn Nc- henbarth Iluntmgdon. ddydd Mercher. Mas lulianbaitli DySn-n yr A:oil Wavenev, ar derfynau Norfolk a Suffolk hefyd yr vm moid, a t ,n B-un-ye.v 01 llwvr n- gy.chynu. Bu i aid rhoardi rhad cyfari'odycld politicaidd i 1 vn v am cias eedlid mvned idd- ynt. Mawr yw'r ddlfrod yn Swydd Lincoln yn gysuU Kiiierwydd y liiiieirian-t.

Eilir Wedi Marw Bydd yn chwith gan Gymru gvf m glvwed am faL,v r Paredi \V. Eilir Evan's, Caerdvdd. Midbechain yw r gedled i'r Egj m, ts, canys bu'n oh-ebwr cvsoa i'r "Haul," y "Llan," a llu o bapyran a cdiylc-hgTona.u eraill. G wedd gadael Liaij'bcdr giwrad run ret blynyddocdd ym M011. Oddiyno aeth i Abcr- dar, ac eddiyno draohefn i lx>cgr. Ymhen ysbotid dychwelodd i Gymm, a bu 'n golygu'r r Journal" yng Nghae/fyr-ddin. Weci hynny ymtmoii a etarf y "Dai'y Pout" yn Abjrtawe. U Abcvtawc a^e.th i Gaeriiydd i fed yn "keder- wreter" ar staff y "Western Mail." Arhos- odd yno aim dadr blyn^dd ddcg, eithr odier- gnvc<eve<kl ei ;<ech}vl id-do yrnddi- Gwyddo. lac ail-ymafiodd yng ng-waith yr Es- Iwys, a bu'n giwrad ya E^euax?th Llandaf hyd ei farw. 'In a hlwyvidyn yn ol eyho'ddod-d 1 v f r "R-liyd/aiaottii a Chan," a eief-odd ei enlur- iaeLh g-roecso evnnes trwy 'r Dywysogacth.

Y mac symudiad ar droed i gael y post am g^einiog rhwng it"ilm a Llo.gr. Cyflwynir dinasdrain't LILmdaim i Arglwydd Micto, ar ei ddychweiiad o I ndd a. Y I-ae aidanwyr o Loegr, Ffraine, Ger- mani, a'r America newydd loi benithvg deng •' miliwn. o bjuna-n i China, 0: mwp iddi ddtib- blyg-u Man^huri^.

FRED. ROBERTS & SO. House Furnishers and Removers GET OUR ESTIMATE FOIt Your Removal, Renovating Suites, WHncs, &c Uph&istering Goods, AND I gceding made up by us. Terms :-CASH OR EASY Payments PEN -Y BRYN OLD COLWYN. COL. UNEQUALLED FOR QUALITY and rÜICE. Bowland Co., WYNNSTAY CHAMBERS, COLWY^r BA ¥.7 Telktsokx SIT sic '8 SAMUEL BQfiD & SONS, J sine/g, Builders arid Canlracion/ SHOP & OFFICE FITTERS, ASH General Repairers ol Property, GREENHOUSE SAXEU MIDDLETON VILLA, Belgrave Road, Colyryn Bay. ESTIMATES FKME Darlington's flandboo. Nothing hue.- co.ild t-r for/'—Qvit ^h Wit tLy "Far superior vo ord)n«y fci-Jei."—b.n.v Cksomsci- Vwitorj is UtiK ia:;tt ..iHd;È Atou:4 est DA R L I N C, -1"0 N'S- Very empbatica5!j lofi itftn Otsrmt LONDON —Acade»#V. AND Es>Q»<ai ftrvssesL rnu E. T. COOK, M.A. if- ENYIR6.5. t'he best I.. ever L»VFKr»0:>L TMILV PMT. 6c lliut. Maps & Fiats, j Joa Ilius. Mips 4" Plans, NORTH WALES j DEY9U and Cl,,F-)iWALL w liScstr&tioaa, 6 M.pa. 2.6 NORTH DEVON & NOKIH CORNWALL 30 :ni¡-.ti(U. # 2/6 SOUJVON 6: SOUTH CORNWALL. i THE tfOTELS OF THE WORLD. A R-db-k to the R. the WerM. vh»Uors to olabgow. iir^bton, Ea«lb<>arr»e, Mast- lH^' Leonards, Wonhing, Ek>urneraobth, Exfter, Torquay Paignton, Ezn^oiub, S;dmouln, TiûDloutb. Dawltsh, Ply1DóUth, Dartmouth, Dartmoor, E moor, faimoiith, TbeLizvo. P"'L.Z3UCf t Land's Kuc, Scilly Isies, St. Ives, Nevrquav, Tintipel, Ciovtliy, Utracombe, Lyntoa, Minehesd, Bkiefcrd, Valley, €fven. Valley, Bath, Wcstoo-supcr-Marf. Maivern, Hereford, Worcester, Gloucester, Cbeitenbair., iiandrmdod. Eream, Ross, Tintern, Llaagoilen, Abtrystwitb, Ba^month, Dol^tUey, Harlech, Crlccieth, Pwllheli, Llandadoo, Rbyl, Coaxrav, Colwyn Bny, Penmaeamav.7 Lla^fairfe-chSTv. Bangor/Carnarvcm, Beørl- Ifrt, Sno^don, Fcsi-niog, Treliiw. Bettws-y-cord, Norwicl, Var- raouth, Lowestoit, Norfolk Broads, Isle of Wi^ht, and Cliannel isJaads, should use Darlingrton's Handbooks i/-eai.' Post free from Dr¡Ü:¡¡{()n & Co, L¡aroo¡;n, 1 Ia.ngc!!«-Dariin £ ten & Co. Lonbo Skilpkin-S- fari* ini Kew YerSt Brontars 'u The Railway Bockstaiis ar.d all BcokseUea. PERFECT W P°r "n^mia, Livtr Cottahirt W W EiJiousnes: *• i.V,; iN'*5 CHINESt f.LLS,' 1 1 pet bcx, v~. the rffiii Fc- Bleed Poison, S I InHamrnation, Varicuse Ve:r.% Ervsic'lai Ead M B Legs, SON'S XX OILS. J.f.V. j:J j. £ M cu t. Advir*fret. JOHNSON Erc-5. JB TO BUILDERS AMD CONTRACTORS. THE TY'RMAWN & PANTYCABW STOInE QUARRIES, GWYDR ESTATE, LLANRWST. TrIIERE BUILDING STONES and T IvlAl'ADAM and also CHIPPINGS suit- able for Paths, etc., may be obtained at the lowest possible prices.—Apply to— H. 0. ROBERTS, Bryn Crafnant, 27399p Trefriw, R.S.O. TO THE MAPIED I g &cnt free. THE WIFE'S HANDBOOK and i FAMILY MEDICAL GUIDE, eentaining 80 poiges of w i.Ll Advice and Inicimstien g tioa, li&ustrasted. Oar 36 Page Ltei of Sur- tion, illsira-ted. Our 56 Page List oi Sur- gical Preventions of every de orip.ticu a.so I enclosed (free). W. P. Dorsan and Co., N HoLtson Hou-d. West N-orwecd, L?n don. a CYJp 'III

Bwriada v Par-eh William Jon-es, GroesJon, Sir Xjaersajrfe'on, d-dechreu ar ei wemidogue'th 1 1 yn eg-lwys: Anibynol Am ana a Betiimaeu, ger Boflgo:, Yl1 j-yn-nair ym mis Ionawr. c

-= 'tjijii. l".l lE^T11111 n i11 jjT).! iif^ggTy P EMBROCATION | I i I U^'HROVA!_ fop ANIMP-LU See the Hfiman E.F.A. BcoV!?t i { UKIVERS^t- few HUMAN USE 1 Seethe ESiiman R.E.P. Booklet 1 U found rtjdos*<i wuh rortir.s of Elhtnar.'s -r* i | j 11 I ELL:MAN, SONS & CO.. SLOU(5h. ENQLAKa S