Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
23 articles on this Page
rR ADRAN GTMRAEG.
rR ADRAN GTMRAEG. NODIADAU. mMES Y GWAIR." Gelwir y mis Invn, yn Saesneg, a-r ol Julius pa«&a.r. Yn yx hen aJlmanac Aibaoiajdd yr oeclld 4enw arall, a.c yr oeckl ganddo ar y °yclnvyn,un diwjnod ar by-rothog ax huguin. Tynodd lu rif y dyd-diam i "awr i mi cLiwr- ar ddeg -a.r hfu.gain, ao wedi fe dynwyd un. diwrxiod i1 ffwrdd dracllcin cr-an Numa; ac am rai 1 (>a¡¡'l'iicedd nid c,eid gan y mil namyn deng ^iwrnod ar hug-ain. Eithr ;pan groesodd gorch- *>'g\vr cyntaf Prydain. y xiior, ar ei ymdiutb i 0re:^j.g'u'r holl fyd, adfercdd efo y dhvrngd a *gcdd Nu-.ua i JFwrdd g-an gxed-u nad oedd un mod ar ddeg ar bugain yn or-mod i'IT' mis y'i ganwyd yndido. Yr oedd Jui'ius Caernr, sercih yn .rhy wyiaidd i aiw'r mis wrth ei onv a: ^UtL Gwnaed hyny flynyddau ar ol hyny ^an Antony cr cof a.m y Caesar xnwyui a iu 6,1 toed. G-alwai y cyndcidiau Sassonaidd y "July Hay Morita. am fed t=wn y blad. r 1 vx wed yn mhJb gw-iirglodd. ( ft ILl: IIYXAFlAETilAU. Ma.e gwai-th y Ddlrprwyaeiih Fronhin-ol yn iha.gddo'n Invylus, a bydd yr ymchwiliad- tu ya Nhvefuidwyu wedi eu gorplicn yn llwyr t\¡ d-iwod-J y mis. Yn ..Tstcd y gauaf gwneir Pap' 1 1 l' "1 h 1""U."u:u 1 gyl, 'X,Z, 1 CY1.r.o yn cynwys .ane" J¡¡'Wn <J walth y LkLlpnvya/tl1 yo y sir, eyfroJ a gySo newydd i fyfyrwyr oin hyagouon i ^'udao'n heiaot-kacli hanee rhamamtus eu gwlad. d-divrakbr cawsom ddliitgudd^adau pwysig ^'k'lyn a D!na» E-mrys, ac un adeg, un o gaer- \vo-f y NI-3-djfa. 0 gif!o "-)rysur y,n i'Yflinlau'?,- lien g.,?:ir, cafw?d o hy(i ,?,u,d(l- 'a c N%cLi -eu ?',Q Ct lIfU la J,u'tl li?,cl y-,i -h?,-n ri" tharawy?4. ar draw; y fyuedfa iddii. Dywedir ei bod wedi t!; adoiliulu rywlryd war drydedd neu bedwar- ganrif, au ma-e'r orciriau gweirthfawr a gaf- yn cyiiawahau'r dyb houo. Yr ydym yn am y datguddradau hyn a Mr F. E. "tarts, l'lasybryn, Caernarfon, poroihen y tir ^eufcu'r ca^a-ll; ao mid oalnio eto wedi ci o*Vhan. tt DINM5 EMRYS. fLU Din;u.5 Emrys. neu bemryn Ambrcsius, ^sv? ffy,ruhoJ1.øJ y Conwy yn yr Eryri, a'i Jo']], 'J J' J '\7' "1 t dr ga.n d:¿¡,j¡l.t<U¡<.1 \V l'Ln Cly"u.g.e;rln a 1, er- n. A'JnabycLkd y Mcr:in hwn wrth yoI' enw tnbt0.;ius, )'n -c:;yL:I'; a:c :yn Ni.m1/3 EmrY3 yr >:tJ:'fl'.ti do il.cJl'odd ei hrüTIwyddiwctJ:.au tra y g"f¡;¡11d-lwai VOl tigCTll a.r lan yr !tfon. :Ma.e /r, -1 I' ]. f A b I I.. d..t on a!n G.'ua,u Ler.L.Jn, iSle In r<-¡;U'30, y \J'(;1f-Yd yn ;¡nLO' y bl'Gt1Ín Yortig.ern a.g a gaf- .ù yn !:ci,n-us l\t1jl'ma.n1in, a' r Mer l::u a a.l1'osid JIJ ;Y1' A!han ac.a. o:wià y>;1 CaLd()l1U'S ¡¡.r 01 gwig l'a.lidon:.an Hot'r &rfüri bmfhvyŒo. Yn 01 y C"lb' B. }., .Jd 'b "0.' br' "l;.u'lCJgrap lY yr o.eü 'ilj] f{klUB u'v\' n h. l. tua <banal y hun:cù ga,n.rif, a dywed er2JiU .aJ. tn. b 'd" 1 G L- lk- 0\1:.1' 11Sl13K:C. ymrc?, n(;l'l. wenIn .J1tJ.a., a bod or:Z'rn. b:->C>l1,l::l 1 ryd.alll ,a.r y PtyÙ!' d 0 11 C WiX 1 Cl \n.é'ud yn f.I'Cll¡ln 1"88 Ii ('WIn ('tr;¡,u. Ar un adq, gdwid y Mer:,in ara,;ù, Æ)f J.)n:us, yn Sylv-ed.c.r, ca.Ilys dyw.ooir iddo (:0(} rhy" ung'bcmîl rm1\vr yo y'r a.wyr pa.n Jn Yrne.rY,d .rhan mewn Y1udnx:.hfa filwrol, a'i £ lrtJ.l (jdlal h;yny yon l:yw ya \ya;Jgu£ mcw>n w..g. d, OC,lti e.£ y,n byw yn aU1S0r Arhrc¡r F'renm, a. YW<'lhlr fed ei b1'oífwnl<Jli,a,ctlrau ef yn ]J,Lwnacb <l'2 "11 f ¡ D' fuy peiicani, nag eiddo jvJorisn D..n)a.s .a.JT11rys. IllUYiAXT caerlleon. V n }\J,"Wd bo-react, y Cy.n.ry yr oodd Caew'eon Yb u-n o lefydd pwy^ioa-f y gcncd-1, ao er colli !:J;l! eoi b:i 'ynk:j,c;' ('¡'.Pi o' ,d Yt1 a.l1wyl illiC'Wn 1\ Q,tèc:lld. U v, YT Q::ihnad or.'< jT 1J n r e j' n Ihndah ') '1 l"J d b 1 Jd n" {-'] OJ )'n hvy 101 e" y" :U()Il"f', a 1 nax '\YCd1 I'ú, ::lr, '1(; nid Dl'5 n:lmyn y'Chyd,ig gy£uW'êh IL, ";1 ;yn a. 1'bam:lDt. r.LK) i'r ,J.di.n.a.s 5cfyl1'fa <ll'l'C'l).¡.g', l()[v!:fa. sydd yn "'yiat.cboJ, oed i raJd ltWI:[¡ ('" b .1 C" I h'O;'1\elyd-d a wylm r t"2.rf)noau 1 ]\ Jig ¡;g:edd L¡'D'61' ¡l'1' Alban. Ei.Hu- mae i G,lor- l' 'o.:lcd \'1}; a. Ü, '(,-b ih yd vn oed ;na. Gl1.a£r- 1\I;f:h"Jd 1 c ,) yn arbc!l¡g wrth OCIIt'yü1¡ arm 0 r ocl11' c,fIllr('J; a na.hl.r¡! J.zEgún oedd 'T Norman J r\y d J q..rf ll'lS y bn e1' a.deL!adu Cloûr il WYdO .v;'tf1J. y Dyf.l'll\\y [l'r Cymry y tè.!dra.w. Yn In ilrn,el', <1'}' C:1st.eJl yn gwgu UWcll J'Il" afon, Enf h 1 J b J<i\'Ys yn ûO{h n uo e j'lll y cano, a r .>e"<.), v.:j ,1 h <un.J' yno-J W('i.L en cau 1 mcwn .g.3n y mur 1) 1 Ù¡.f'ij no], ha.tkl CI'L'JU futl Ca<rlleon y.n Hawn C0 tu.¡] y G:j{)I',('I3Odd, ,:>0 er fod diwyg Y'r OC6- <.id d: 1--1 .J 1 J-'r '{"-in yn C>CJ3J.O o£'1 new,¡ ,n1:a-e awyxgy oh 1I1.1'>en alms,er .e!.Q'na.l'(X' tu m.eJ\n1 y m'U.r uclreJ. 'L; g0nym ni :yn {,Ih.¡-yda..Ïn ou-mod 0 ckL,w;S'00d-d t!11"{' "1' 'p 'E" .j' .1£ il 'I gy<.i'H \l. r1.1 <,g.'lVY5J (-'I' cG.l'ilÁ'l.l óJue f¡¡,' a. u hen fY!laeh]":>gydd, 1 m fcdru gwertb. 'IQry'" h f 1 cici' itr .,1 n 1:1W11 -.o:y.ï':JJU CcIl'.110 n1C'g.>)' ;lnas tJQ.d"'11 y Dyfrdwy aJ h3.wyrgy'oh hen. Fe.;dl.ai .th. 083 y'r un I!\myddwcih yn Nghaürl:leon ag y:n l °. dù,in1l000d.rJ cyffeyb ynIloc'3'r, eitJu rhaid '}'<l<l° !o-oj C:wrJ:c<J!1 ynawr jil1 ,g.a.no]ÍLlJ1 .a.madb- g¡- .1J a. ma."ni.J.cho' pwyt3ig yn OgYBt.aJ a.g yn 'wl.r Y d 1. £ T aJ. c;¡ yn [,tu.a u. :u wn IT mUrI3.U rna..e I.' ,'n _J l' d. --1d h.r ut'N yr ocsC"JU,d lW'lX!' ür, el.t. t.u \VI' l' 1. 1 dd' g\L', r ll1'Una;u nl a I oa w;n II Ie b wyr lC'5g y do{i';Ç:ùÙd. gynt, ac er g"Ivd.J y Ca..e.r hono, y Caói)r )1.: In :srbrwd rha.mant.au y canoJ c(J.s()ccld, ij,-oQ <0.1' d' be ddi 4XJ, u¡¡ goy .a r w.awr t n JlIWrnùU [t" ThaS ac lYl::h (h, 1 ar y llil.lU 1.aw, dir<J\S felli,'ydd brc.i"iün Sir 1' loon 11 ],. £" d CYlb ar y a.w aria, J gy etna brYnlau ,r a ,llnd y boro a.r ('oU llctihfrt.1.Ill gkision. -a r unig- amf'r j wrando cJ'frinion C'acrlJc()(Il {)a.n f Il<u {) I' ha;u! y,n g\Y1wugorwI01. y dwyra,in n goicuro fconnoiu'r Werydd. U ————— —
\ Anffodion yr Awyr.
Anffodion yr Awyr. EHEDWR WEDI EI LADD. -ehfAa.; M. Wa-cht4,r i awyrloii(, yn el t" u"velit)eii IR-lie?ms, ar y Cvfandi-r, wed;. r-ithio m tu?i 6(,'?iin mll'dir, p?llo(id y peir- latt a (.1lix-3,,n?Ddd y 1',ong o -uchder mawr. add c -r ar iinwaith. Nid o(,Id edv, Wa und 38ain rijwydd oed. Yr ol-,kld el faraca'i el,?Nvaer yn dy.t,<)-n i'w auffawd. r diweddax ?lf. Waeclter yn enwog gyda Ilh3?l?"Od rpodur l?an ddal-tilaut i f-ri gynt"f, aLe Yroc.dd v??,,di enN?,ogi ed hunan gydu'r Y' IVOT,V][:RIEIAMPTO-N. fy Yl It?lh3,?ai,fo?l cliedwyr y Midlamd. a dor- i d,IN-(Id '?,idwrii, dlgwyddodd auffawd oherwydd y gw?-nt er3,f Y -P!7,Yd, a pc'lr'ailt uu o'r cliodw-l?r L C. S. Roll, en.ill-odd wobr iINmouth ani ellcd,c,- gyflymaf.
[No title]
A Mil,()Q-cld o Gvmrv irwy gynt-eddau gor- I)adcl:,gt<)n ?ob 'vythiios, ond veh?,dig y di-af!erth 1 sylv;i ar y cel?flun ger- ,ii o ii-a?th jo',in Thoina,s, y eerf- 'Yu LILindain ceir Ilavver -wa.. th: ae N"ll Cvll'i,c?din, c-i-ys co-?leb b vlrl-t,io,l elrI.I," NVC?FT Cl-4?.pn, rna,- 'hen batri- neNN-3-d,d d?l:itl-ilu el yn 105. Y Parch 1). Clar'es EvaiL-3, F.Il.G.S., o B,?r?ha,e?hw-,v), yn >iLr wael. -,in,-bybe!l, ar ?-wrr an.]-al- "d -na fel y d* grifir L,!?ii y n ?lilol" N",Nvbv;irc:h gan un pa.p3-r Dl('W- -rc -n ngl-iwtniii un Jor,,as, GN? dog, ?N lc L,i-aill x,edi cych-%i-yn am dzuith o -v b?'d. o Ic??laf bc-clivar o G-yinry C'?hica,?<) yn c,ef Mr Henry Thom.av,, t r ° Gaei-wen i Mrs GJyn, Mrs Lee, a Nurse VjJBtU?' ^Jloyfarchion Glanvor i Dr. Thomas, a-Q fa)j bychan Leonard:— Ganwyd mab, geinfab gwynfa—teoa'r byd, Ao ar bawb rhagora: Leonard bach iaebai wddaittor i'y dioctor d%
Llith Die Joaes.1
Llith Die Joaes. 1 YMWELIAD A LLANDUDNO. THO YN YR HAITY YALLEY. Cefais destyn i'm Llith yr wythnos yma meW11 modd annisgwyliadwy. Yr oedd yn noson braf ar ol .diwrnod poeth, a chefais ga-niatad gan Mari i fynd all an awr neu ddwy. i chi mi cis liefo tram llistar Hoorhouse cyn belled a Llandudno, ac wedi cyrliaedd yno cyfeirias fy nghamrau tua'r Dyfi'ryn Dedwydd (Happy Y alley), ac wedi dxingo dipyn i fyny y creigiau eist<?ddais i lawr i fwyuiiau yr olygfa; a wir i chi ma-e y n a olygfa a-rddcrchog i'w gael o'r fan hono. Tra yn eisfcedd yno -ac yn edrycli i Lawr ar y dr-of yn cael bron ei liamgylehu gan y mor, a'r mynydd cribog yn rhedeg i'r mor f-ed elephant mawr, f, ddaeth y geiriau hyn i'm oof:- "Rhai ymffrostiant iriewn prydfertliwch, Gwkdydd pelJ yw oeinciau eu can, Ond i mi 'does dan yr hcuhven Wlad mor hardd a Chymru hm." Ddarll-onwj'r, os oos arnocli eisio gweled eicli gwlad mewu gogoniant driugweh ei mynyddocdid. Ma.e yn rhyfedd iawn mcddwl ond yn ffaith er hyny, fod y Sac-son v-cdi gwcled mwy o lawer o Gymxu na ni ein liun- ain. Pa. faint o honoeh sydd wedi dTingo d ben y Wvddfa, tybed? Ychvdig iawn o Saeson fydd yn dod i Gymru am wythnos heb fynd i ben y Wyddfa, ond mae yna fil- 0,J,d lav,-?er o I)-ol-ro4' w?cdi bynv 3-u N,,Iivmiu ar hvd -eu ac lieb -y-i,ai-?it a gwolcd y N?vd?dfa. M--i wu'*l am gituo,dd 0 h-c?n L?ol,;?ol, we,,I:i -u -iti a'u ma?,-u 3-n Llaudud-,io W,?di -n a,c cri(>z?d bod rown4' y Gl-,?lat Or! -e. Clywais am ugain o ddynion wedi cyfarfod in,?-" y -o-Li pa-n -n -ii wytli-nos kl-,da?atli gwr bZue.d,,di, o Sads atynt a chnuv- betio pLm' punt uad Oedd -vT un o h<;??"D't i ar 1),-n Wyad,'a. Fe c-iilll- v odd ei fet. Felly mi welweh nad oes ryfedd yn y byd fod Owain Rlicsscomyl vn cwyno fod h&'iiesyddiaet.ii (ymru ^'<di cael ei ysgrifenu gan ddieithriaid, ae nid gan y bobl ddyla wybod. Mae'n hwyr glas i ni fel Cymru ddeffro a dod i adnabod ein gwlad yn lie gad-ael ein hanesyddiaetji at drugaredd y Sais, y Ffranewr, yr American, a dieifchriaid eraill. Y PETHA A GLYWAIS YN YR HAPPY VALLEY. Mi roedd yno. set y^n union o dan y, graig •lie roedd wn yn dstedd, a thr<a roedd wn yno fe ddaeth yna amryw i cistcdd ar y set, ac Cor na fedixmt fy rg-wclcd mi roeddwn yn gaUu dywod pob gair o-oddvut yn siaxad, a feallai y bydd cyhoeddi rlxai o'r pebhau a glywais 0 ddyddordeb i'm darllenwyr. Lleisiau dvnion oedd y cyntaf a glywais, a dyma'r sc-wrs:—"Mae yna orinod o Fetlio- distiaid ar y Council," meddai y cyntaf. "Sut rydych yn deyd hyny?" atelxxld y IlaM. "Wei, mae yn ffaith i chd; dyna sut rydra n.i gymaint ar ol Blackpool a llelydd eraill." Frawd anwyi, peidiwoh bytJi a dyrnuno gweled Llandudno fel Elackjjool." "Mi rydw i yn dweyd wrthyeh mae ein Council sydd yn .<% ,ifol am y ffaith fod cwmni y trams wedi y pris am doitiiio I Craigydon. Mi rydw i yn'byw yn Craigydon, ac yn teiinlo yr an- fautais o dailu cemiog ychwaneg bob tro." "Peidiwch a sia.rad yn Avirion, gyfaill; toedd gan y Council ddim help fod pobol y trams yn codi eu prisiau." "0 oedd, y nhw a neb arall sydd i feio am hyn; am iddynt w.rthod i'r train* redeg ar y Su-1. Moddyliwch am danaf fi yn goriod cerdded trwy bob math 0 dywydd yr holl ffordd o Craigydon i'r capel dair gwaith bob Sul. Na, lien dro oedd rhwvtitro i mi ac eraill gael ein cario i gapel." "Wcl, neno rheswm, peidiweh rhoi y bai i gyd ar -vsgwyddau v di-u,,in. Wyddo<I?clii fidd vna'la' <) F42-tliodl'6t;i?-ld ax enwi oi?all." "'Zwt '101, Cou-.ic?l na'r uu d do well adref." A ffwrdd a nliw. JOHN A MAGGIE. Ni fu raid i mi aros yn hir cyn y clywais leisiau eraill fel y canlyn :—"Wei di, John, os gwelai ti hefo'r hen hogan drws nesa yna eto wnai i ddim spio arnat byth cto." "Maggie bach, wyt ti drlim yn ooelio haner beth mai pobol yn sia.rad wyt tir" "Mi rydw i yn coelio beth rydw i wedi weled liefo fy "Uy-,?]?id l'y illin:" W,?l, v-v t td v r, am'fom,c,nt v basv,,n vn rnylid hc?o h4?,gan o, g-,N,.illt oc?ell fel s?dd g,n ',Nfarv Ann? N, 'rwyt vn caTnp-nie;-N?d N-n fa,wr, ?ilaggie ba?ch. Nid yu fy -figolwg o.w yr un ferch mor dlws i a, Maggie bach." Wedi hyn bu distaw- r,w,yd,d, i. ddylais bod nhw wedi iri-vnd, tan geirdau m-ewn Ilais ")Pei&,weh gl y ..a nii chwerthin, J<)hn;" a toc Y"vu gL, aethant hwv vniaith i wneud lie i eraill. AG OR Y liLY FRG ETJL. "GJywsoch ohi fod v Council yn meddwl adferteisio am rhywun i agor y llvfrgell new- ydd?" meddai un dvn wrtJi ei gyfaill. "Na eiil3,wa,s m-o h,%Tnv, <)nd mi glywai.;3 bod nhw meryd ,,u ?,; N-u metliu Ii? a neb i vmg? ?'r gwaith"' "Beth vdi v Th?eswm, tybed?l' l'O, job g<),st?iL-, iaA-D f?sa Ld; <)nd wit?ll gwts NTia ddim brvs, acios tvdi D-liw ddim wc,d' Zael pre,. i bry'uu y furnitur,3 erL,,). "Tvdi hyny yn gwncud dim gwahaniaeth, aeilios taJu yu lw-.t ydi yr arfel.;ad -?-n Lii-ndudno, -L ,,z.iawn ua fedra uhw h-el -d? n o swm erbvn -3 ipy hyny. 11 "ANvgr3,miad r-edt dda wir,. -M*i-st?,Lr Jones, ond ma.e'n rhaid cael rhywun i agor y drws, a mae Mistar Carnegie, Mistar Walker ac eraill wedi gwrthod. a welai i ddim am dani ond adferteisio y job yn y "Pioneer," a fe allai y ca nhw afael ar rhywun add as i'r h fel N-na. Erwa,it. LLAWER MATH 0 COUNCILLORS. "Son am y Council, wyddoch chi be, mae yna lawer math o ho no in yn yr lien fvd yma, ond tydw i ddim yn gwybod am run Coun- cil arall lie mae yna gymaint o amrywiaeth ag sydd ar Council Llandudno." "Syd ryda chi yn feddwl?" "0, wel, mae yna rai o honynt yn eiarad yn fvnych ac eraiil byth bron yn deyd gair. Wn i ddim pa rai yd.i'r gor.eu." "Mae hyny yn dibAmu ar bet-h ma nhw yn siarad, Mistar Willias." "0 ydi, w ctli reswm, ond iii-cl at Ilvnv 'rc),eddwn i -n evfe.iri vii hol' -Nied.Awf vr oc4d--wn ?i-n -,?aha.ol'ddul?liau ?ydd gand,?fvnt i s;arad." Ar lvny d,,Iin,.i. y gwr hivt-i ?-n mync-d i fdrodd t?p3-i a tvi-e" amry- o'r CouncilloTs ptn 'm 3 ?,d ?n ?g,hN-l'arfodvLl?-d v Coune'il. "Wir, Mistar Willi as mi rydach clri yn eu adnabod nhw i gyd," meddai ei gyfaill. "W,cl, wir, mae hi vn mynd yn hwyr, weil ni fvned tiia cuiartref." Mi roedd hi yn hwyrii.au hefyd, ami droais inau i cdryeii am tram Mistar Moorhouse i fyn-cd adref. Tro nesaf y bydd arna i eisio defnvdd llith rydw i yn gwybod lie i fynd rwan. DIC JONES.
[No title]
Cafodd can gen sir Drefaldwvn o Gymdeithas Brvdeinig v Groes Goch ei sefydhi vn Trallwm, yr' wythnos ddiweddaf. Liywyddid gun Syr Watkin Williams Wvnn. Yn llys ynadon Dolgellau, dvdd Mawrth. cy huddwyd Mary Griffiths, gwraig briod iouario. -r bon oc-iid, yn bvw ar NN,aiian odkliwrth ei awr, s. Yiyiidan!,?c-,ai Nlr R. G'u c- gadw ty afre-c?u- fhr: Jori,-r, dros yr he,ddgeidwaid. Penderfviiocld vr -vnadon anfon y ddiffynyddes i garchar-am dda-u hs, gydia Ila-fur caled. Y mae Mr Eldon Banker, K.C., Plas Sychtyn, gter y Wyddgrug. yn codi eglwys genhadol ne- wycki yn vr ardal yn gof am ei fab hynaf, y diwodnlar Mr J. E. E. Baatkea.
Nedion o Glip y Gop.
Nedion o Glip y Gop. (Gan "Wil y Gweithiwr"). Bydidai yr hen bobl yn ddigom medrus i wneutJiur hin-fynegydd cywir gyda cherchen Avyllt. Y dull o'i Avneuthur fyddai gosod y gercJien ar gerdyn, Avedi ei phwytho yn ei ganol, a'i hongian ar y pared; ac yna er cael I" .-?vy, d yn ni?ia ffo-?dd, y gogw-yddai, -vsigrai- e'nid gair pNIaw ar y naill oclir, a sych a-r 'd y Ila Un tro a-eth hc-n w-eiir. -og ytg-na?'?a :ffe-rmdy aroc-.iig yn I ae, %vedi cdrych ar y cerdyn oedd yn crogi ar y pared, "Ho! ho meddai, "cl^nvais lawer o son am wlaw, ,ii,d dyma y t-ro e-viataf i m? giyv,7,cd am Nvla.w idd s??er y buasai liawor Yr brt,,i 3-n ,i?eth -n bur y,r fa?,C]i pe bu- a-?--ai yn ti-,ol -u wla-v 1eth eithaf di- gal<)n vdyiv c.,vnhauaf gv,-air gwi?,b i bawl). Flynyddau yn ol, adwacnwn hen ffermwr ffraefch ei dafod, ae yr oedd ganddo faes o 1 2 'on. wa r w,-d' o?C,? Y, ymyl a.? Tor,,ald .1 I 'cq yr afon dros ei gtkinau -oherwydd hir wiaw- ogydd, a glu,Io ymaith v i-Laill (,uL A,,?,'j-th -<Jfleiddo vr o'-af yn .r ol y !I'al, i'w fyr.-Nic,.s, gwai-,d,dodd Ni, :fterm)yr, "(-),-mex y gribiii yma i'w gajalyn fel y gelli ei drin ar ben dy siwrnaa," a thaflodd hi i ganol yr afon. Fel y gwelir, bu gorraod o A\iaw yn achos i'r hen lra^vd hwnAv goiii t.i bwyll ar adeg mor gynhyrfus. Pan nad ydyw y tywydd bob a-m&er Avrt-h ein bodd, ei allai mai y peth doethai' ydyw ga.dael i amynedd ei pherlla.ith waith. 'Does neb eto ond Cre- awdwr Natur all .lywo'da-aethu'r tymhorau. oft it Y FFORDD 0 BBESTATYN I GWAEN- YSGOR. Da genyf gan-fod fod Pwyil jor Ffyrdd Cyn- gor Lleol Prestatyn o'r diAvedd yn eydnabod eu dyLedswyddau o gadw y ffordd uchod mewn gweli trefn. Attoiwg, sut y buont mor hir h-eb ganfod hyny? Bu trcgoLaoci Gwaenysgor a Trefia.Avnwyd yn cwyno er's hir amser • a r pl-,stzitvn o,ys, tal. E- yd y?.a t)ed pe iiakiei?,V.11-vsi ai'r ei dri-n?,,o bua,il vu dd"??ron i-?ldvnt, ?,r -or -d c.1'r, ?anfd-d s??afyl'Lfa tr,,ry vsbi Nvr 1,!o i d-cirych <) ddr-?-sau -eu IlLyingd?,IvLt l?-iii-y a .Cjlvl.lfr 0 I)-ertfiyuas I r :,k)f GN-I,c,-I!ig T .1 t,a,f)-nau, pa, fo,,td b,nag cyn 1 rGv-i- go,,r'Do,sba?.-t?h Din.-si- ZtdN,od i rym bvddii C,yng<)r G,,vlc4iig a,fer cdr-?c?ll :ir ei hol h?-d a,t Lvn y Bryn L,l?-,v-vn. COLOFN EINION. Cafodd lion ei <symud er's llawei* o flynydd- au o'i safle gynt eh g yn Dyserth, a bu rhywun, yn un o bapyrau lieheudir C ymru, yn gwn end yinhoiiad yn ei chvlch. Yr amser hyny meth- Avyd a chael gair o'i hanes. YchA'aug ar ol hvny elywais gan y diweddar Mr E. Jonies, Y Siop/hvnafiaethAvr medrus, fod y golofn i'w chanfod yn rhyw barbh yn mynwent yr Eglwvs. a'i bod wedi ei dwyn yno er dal I fyny "fynedfa dwfr yr afon. Yn ddiamheu pan" sef yd] ir Cymdeithas Hanesyddoi Sir Fflint y cawn fwy o oleuna ar y mater. PEIDIWCH A CHARIO EICH ARIAN YN YR UN LLOG ELL. Glywais ofyn i fon-eddwr palia-m y dewisiai gario ei arian mewn gwahanol logellau. 0, medidai, pe byddai genvf dwil mewn un o honynt byddai eraill yn gyf an ac ychwancgai eh-,?,,ithau Ll",L car-?-o yn yr un L'oge-l?l rila.g y d.cl-?,a.-a i o',Ilvitliau -Ili?r e-bl. '?N-n 'L,?,,th -?,dvw -,erth v eyiigor 'ucaiod, ain mad IJed ?nfV-E-Vcl y d.vd'diau hyn y ui ie lo,an un gweithiwr law-er o axiam ?-hodd; I -ogejla -nd cut bynag am hviiy vn ei I u 0 1 1 ,-Iyw--is amryw ?- k?W3'iio oherwydd y d.ei-nN-n t,i,lir ceiniog, am fod yn aiwr o t?vll ym IIIgilloi-nel 12ob. 11 d(lianc viiiaitth. Y dyddiauhyu so-r am ivii-eud.1 ffwxdd a'r i-hai yma, fel y gwnai-d a'i bertliynas agos, y i dernjTi grot. Wel, hei lwc, fe geiff ami 1 j -wv -w.eitiiiwr ar -d y 1011?-d 0 0 -s 0 Ac o bosibl v eeir mwy o ddarnau chweeli mewn cajgliadiiu gan ddosbarth y "menyg kid. Un tro yr oedd gan hen gybydd ddarn taiT. Torodd yn ei hancr ac aeth ag ef at yr oriadurAvr i'w atfio. Gwnaeth ynlau hvnv, a ckodedd ohweeh am ei waith er mawr ddig- ter yr hen gybydd; a byth oddiar hyny mell- -I -w- -n.llvwai- _i tll:; ,-ntLu yr heii gt??aeli g mew-n un a,nser y bvddai twll -ii bathodyn -w y byclda.i po.bl y-n eu ,-osod n,,ciN,.u inodrwy,?)tu ac, 3,n -ell crogii -wrtl-i g,dwyn- a,u am t-,u INN'xl?gYs"au- Welaf fi d<lii-n I.Jawer o Avahaniaeth y dyddiau hyn, canys y ma. p-ob c-nalAn er ce,?,Fiio y d-r',cel l,leuw' C.11 ;?od?-v,au eu liuiiaiu o honint, livii-v gwreidd3-n pol) dT-?' I I y(i ?-,v garweh.
Sedd Gorllewin Morganwg.
Sedd Gorllewin Morganwg. Y mae Cymdeithaa Ryddfrydig Gorllewin Mor^iii'vir wedi pasio i wahodd Mr Loif Jones, Mr Clement Edwards, a'r Henadur W Davies. i'w har.erch fel ymgeiswyr tcbygol y Biaid yn AT etlioliad ncsaf- Y rnae Mr D. A. Thomas, yr aelod dros Gaor- dVdd, am ynrnedlduo mor fuan ag y bydd A III- geisy-dd wedi ei ddewis. Y mae Mr C. B. Stan- ton, Goruchwyliwr y Mwnwyr eisoes ar y maes fel Ymgeisvdd Llafur. Y mae rhai yn credu v tj ali dd' -an ,,al.1 Syr A? urtias ga?-?] e' ''o ?f red. 7 fod mor bblogaidd gyda'r nineillduw y r ac yn frodor o Gaerdiydd.
Anrhydeddu Mr. F. E. Smith.
Anrhydeddu Mr. F. E. Smith. Nos Sadwrn cyflwynwyd i Mr F. E. Smith, K.C., A.S., am ei wasanaeth gwerthfawr i'r blaid Geidwadol ao Undebol yn yr ethoiiad di- weddaf amryw dystebau gan ei garedigion; a chyffwynwyd rhoddion yn ogystal i Mrs Smith a M?'s Sl-n'til. cvi-nertli y ewi-dd dl fyr le yr, ys- 's tafell Gyngherdd Leiaf Ncuadd St. Sior, a chyf- lwynwyd yr anrhegion gan Arglwydd Derby. Ymunodd Syr Charles Petrie a'r Henadur Sai- vidge ac eraill i dalu toyrnged i ymdrcchion Mr Smith ar ran cgwyddorion yr Undobwyr.
Prifysgol Gogledd Cymru.
Prifysgol Gogledd Cymru. LLWTYDD DISGYBLION 0 YSGOL Y FRIARS. Yn yr arholiad am y graddau yn Mhrif- ysgol (yrnrxi, dyddorol yw sylwi fod yr unig ddau fvfy iwr 0 1.? a aurhvdedd y 4,(vbartit 1)1-zaf ni-ev,-n Gl'(?eg yri -?ll-dclisivbl,ion YEz--ol, rxiaxe, -ef T. Wood- iil,s (1910) a W. Roberts Hef vd catodd eyn-dd;N,bl a,i-a?ll <)'r ysf?<)l W. J. Jones, anrhvdedd rnewn Groeg y fllvvddn-n hon, a?c efe'a, Wcc?diu,s yw'r uu-*?g diau 'ar y rhestr o Fangor.
Marw Mr C. McArthur.
Marw Mr C. McArthur. AELOD UDEBOL DROS KIRKDALE. Bore ddoe bu farw Mr Charles McArthur, A.S., yn ci anedd yn Llundain, ac efe yn 66 miwydd oed. Mr McArthur oedd cvnrychiolydd Senedclol adran Kirkdale o ddinas Lerpwl, ac achosa ei farw felly scdd wag. Dychwelwyd Mr Mc- Arthur i'r Scnedd yn 1907 gyda mwyafrif o 223, a'i wrthwynebycid oedd Mr A. G. Cameron, yr ymgcbydd Llafur.
[No title]
Dywedir fod cyffrawd cymdeit'hasol nerthol yn awr yn cael ei oacd ar droed i adgyfodi hen swydd Cadfndogi Cvffredinol y Fyddin Brydein- d-d-viiiwyd y swyd4,i, li<)n pan y'F)??ddin. Ma.o ('ymry Canada newvdd gycllwvn ncwv.cl<l*dur arben, i gyf'arf,?d a u a,hen- ion ?u liura-i-n. Fe'l cedwir yn I.Ilol a'r lin- -ollau ec-,icd?'aethol, a b.vdd vii s-*cr 0 glvmu Cymrv'r rhtudir hoiio Y'n d?na?ch am -eu-gil- ,vd -d. "G<),eu (!ymro: y Cvmro 0(ld;ca-r- iref. Mae. drew naw miliwn o erAvau C dir o dan wenith yng Ng ha nad a e-leni. Derbyniodd ffirm modur o Coventry archeb am 100 o gerbydau modur i Rio de Janeiro. J)yrti-.1 yr ai,a,-b d'ramor rw a?af arn gerby4dau n-l,odiir dderbvniwyd yn y -.v hon. Penderfynodd Cyngrair Dirwestol Gogledd Cymru ofyn i Mr Lloyd George ddyfod i siarad yn. yr ardda."nglic)siad blynyddol, a gynhelir yn Ngwrecsam, Hydref lleg. Os na all y Canghell- ydd ddyfod, penderfymvyd gofya Mr John Burns neu Mr Rune i man.
Congl yr Awen.
Congl yr Awen. CAINC ATGOF. Os mud yw'th fynwes di yn awr Wrth wrando tant fy nhelyn, Mao engyl mwyn y dyddiau fu Yn dal i suo'th enw cu I nodau lleddf fy cmyn. Mor anodd taro'r tannau aur Yn nghlwyfau hen adgofion; Ac 0! ni fedraf ddeffro'r tan Fu gynt yn liosgi geiriau'r gan Fwrlymai yn-.fy nglialon. Fe wyr y gwymon ar y traeth Am ddagrau'm serch gyfrinion, A phrudd yw'r lloergan ar y lii, I Pan roaiaf heibio gyda thi Yn fy mreuddwvuion! B. CASGLU BLODAU. Myn'd i'r dolydd myn'd i'r caeau, Myn'd i'r bryn i gasgiu blodau'; Hoffus daith, Hyfryd waith, Ded wydd yw yr onau. Myn'd i'r dyffryn—cnsglu lili, Dan y coed a Uiau y pcrthi; C'lywed can, Adar glun, Yn y llwyni'n ilonni. Myn'd i'r mynydd yn yr heuhven, Ca"¡u bIodau'r <Tn!" \']1 Il:¡v,l'lI; l')I' r c-A'r 1,1- bl>=:d '1 .1- J.i.b'J 1. ->.)' .J C.yhe eLm 1 I' a\Yen. Casglu blodau ar y bryn, Casglu blodau yn y glyn; Casglu blodau a'u cytranu I galonau sydd yn mcthu,- Dyma waith hyfrvdol Avyn. 'REE3 REE8 (Teifi). YR EITHINEN. Lluniaf gan i'r las citbincn- Chwacr y ddracnen bigog yw, Chwydda degweh y ddacarcn Car fy awen dlysni byw; Mo!i wnaf ei gwedd fiodcuog Mewn arddcrchog heulwen fraf, Ar ei sedd amlyga'n scrchog Amser hwyliog—tymor haf. Ervs ar y lleeyn tawel Yn yr awel, falmaidd, ber, Er nad yw ond tvvmpath isol Tremia'n uchel hyd y ser; Y mae swyn a gwac i galon Y." c-i mf-.irtion b;g i 1 1 au i r, nerth a brath vn hvlon Ful y diric,,i ilodwvdcl? di?ir. Caf ci swynol euraidd flodau Mogys gemau ar ei bron, Molaf byth ci siriol wcnau Ar fynyddau Cymru Ion; Myn awelon ei chusanu— Myn haul wenu uweh ei phcn, Crewyd pobpdh byw ei yni Er daioni ar v Ik-n. LLINOS WYRE. CYFARCHIAD Ar ddvdd (Iec*ll Evan-, rnab M a ,LNirs H;Ivos, Pwi r .1 mon3-n, L,a,nrwst:- Yn naw oed Cecil ncidia-a mwy peth Y mab hardd a ddysga Gu impyn llawn o gampia,— Ganwyd ef yn hogyn da. Ail i'w dad bron mewn doniau—yn naw oed 0 nodwedd a charnpau Perl ei fam yn ddtameu 0 wir ddawn yn eiddo'r ddau. Llanrwst. R. E. LILT (o'r S,('Sl1cg-). Tydi wyt fel Kodyn yr AJp3U, Pereidd-iaf yr ardd; Dy wen sydd fwy swynol nag arall Gyfrdfir yn is ardd. I r)ti 'rw.N-t fcl -la-i a,.igylcs ',N'efo?' I L*dd ei'gwcdd; A'r gemau yn gorwedd fel man-Avlith Ar w-ciii-t-,on mewn hoedd.. Yn uweli a'r meddwl i'r entry eh Wrth Avvlio y ser; A syllu ar gymaint disgleixdeb Yn ngiiartref fy Ner. YngAvydd goleuni'r holl nefoedd A ï pJmrdeb hi; Hoffach i mi sylJu ar dJysni Dy lygaid ti. E. ARTHUR WILLIAMS. Llanbens. YR HAF. Hawddamor wych dvmhor, heb gur yn pin "oror Boisd croesaw, dygyfor, dihebgor, i ti; Gogoniant y flwyddyn, a mwythol ameuthvn 'Rol 'stormydd erch, cgryn, a'u hoergri." Yn av,-r riae'r liuar.'n rhoi yiii Mo?,vn an' ian, A livit 'N-'ri d'id,,ielian, dlc' 9,,an i'n g-,vi-dd; A'i bclydi,ati wre'06,a'r dvffrvna' IU, Y bronydd a'r bryniau yn ebrwydd. H?,b b-):?n -iii gv,-r,. bcup-d?] vr c' ..da, li*r?id3dd Yn lia,ivn o dcl,,vv,(2tiN,dd ?-siolon?-J(i iteb bla, y?-ii'r anwara:d fedayliati cidcl?ll?idd I -io'ja ddi igoledd eu gNNra!a. Yn foretI cawn weithian nid tristweh and fr-vstian I gyd fcwn y gocdfa'n wir fwvnlan, gan tu Y teulu adeiniog, me\yn yni gorenwog Eu sv.ynion porsoimog wna'n synu. Mae llwyni'r perllanau yn firaeihion gan ffrwythau I Roddwr y mawr drugareddau diri A'r meusydd sydd lwyihog gan gnydau toreithiog, Heb lid yn oludog yrnledi. bvi-ddau b,,iliddig drwv'r wlad vn weledil A Ila- 'r Anweled-*1,7 Yn asi'ig h(,,b 'stwr; -?-franii yri ?ll I Y]i j-11, d.l! ;d "NY dculu- Wir hylon, amrylu Reolwr! Yn fvwiol mewn afiaeth, drwy r dog greadigaeth. Cawn ddedwydd ddiwydiaeth yn hcla-eth mewn hwyl; Tra'r haul yn arialu a doniol dywynu Ei wcnau mewn yni yn anwvl. I'n Tor a.m ddarpariaeth, am hulio mor helaeth, H(b rwyg rhown warogacth, mae'n Benaetk y byd; Mawr yd 'a,(Ia(,th, d(i -sgafn vr.,vlsgactli y w'r di,-r lix Ar gyfer gauaft3,eth anhyfryd. Llanfachraetli. ODvYYN.
Coleg Bala-Bangor.
Coleg Bala-Bangor. Y mae Coleg Annibynol a Choleg y Bed- yddwvr yn Mangor yn cydweithio i baVotoi mvfvrwvr ar gyfcr gmdd B.D. Pru-athrofa Cvmru." Bu pedwar o ivtyrwyr Baia-J^angor yn llwvddianua v flwyddyn ddiweddaf. Eleni eto mal i\ £ r Yorwerth Davies, B.A., wecli enill yr ail B.D., a Mr W. T. GrufIydd. B.A., y B.D. cyntaf. Hefyd Uwyddodd dau o fvfyrwvr Coleg v BLjj-,ddv?yr I c?n-.11 v B.T). -Yntaf, &ef Mr E. v"'a )4illis, B.A., a ',Nlr J. W. Ilug-h-es, B.A. D_ dd,,? "r li<)Ii or vr ail flwy 1 -1 fcd yii ll-,)' I ,-u us.
[No title]
Dd,y,d,t Mer<,I-i,?-r r-est!,ol Bart,,or, priod,?d un ar d,(Ie!,? a '?r*lgai,i o,?d efo bviit-t?Qg a t-hri.-ain- t ill dau o Fon. M-,i,e'r (Iwb Cynire, vn Lliiii(3ain. -n i ddv'??'nwad vn irililli Ith Cyr?iry'r bi?ifAdin,?Ls bou?3-Ia fwv-f-v. Y-n y Llvii-.gc'il G?llirae." CO' 11 ir d,-?holi'?.d rliagoi-o'? o lyfrau c N?Svllticdi hanc,s a Ilen Cvml'u. a-g I)vddor<)l y-,? sylv,,i, -n ngIN-n mi-zdiild 1 c-i-n h?,s ?ion dvdcl- ?u ('?-Tnraeg go' iol, mai I)Iant Y-g(",Ollon vr E-I,R,vs vw T?lw v- afrif v pi-a,-it 3,-n d3-?gu 9 Y;l Y.ol. l'on Ca-c-,rdydd. Yn aini-yw <)'r YS(?r,()Iion lie'r ym- gynhulla plant yr Ymneillduwyr, ychvdig o Gvmra,eg a ddy,gir; ac -n ng 'Vvyneb hvn- y?a, afresyiiiol N- w dw-?vd ?ni IE glwyg est-?'on- ol yw'r E?crlv.,vs yn D?,chwel<)dd Mr a Mrs i)av,,d DaN-ies, A.S., o'u gwyliau priodiasol i Landinaiu Gwrwir ymdrceh gan Gynghor PJwyf IJanasa i dkiylanwadu ar Gwinni Ffordd Haiara Llun- dain a'r Gogledd OrTlewin a ddarparu goraaf ne- wydd yn Ffynnryngroew, ganol y ffordd rhwng gorsaiau premnol Mostyn a Phreetatyia.
Lloffion. --
Lloffion. Dwy flyn.edd "11 ol cyehwynAvyd gwasan- mt'-i Cvmre" Ig yr-, ga.. y (?,-ry ,o?,-dd vu y B.-Itysgci ar y pr?-d. Gdd?l ar hyuy hyd ?n awx y mao wcdi L)?--d N--p 'o Ilk?Nvy?,c,hus, a bu riiai o'r p,e'g-ethwyr (?-m- r?--ig goreu yn y hvu. Yn awr y mae'r rhai mwyaf blaenli-uw yn tori eu cysylltiad a'r iiriiysgol, ac y mae nifer fawr iawn o Gvmry yn ymadael eleni, fel yr ofnant y oydd i'r mudiad Avanyehu. Y mae beehgyn da ar ol er hyny, ac yn ddiau ni adawant iddo drengu heb yindreeh gaJed. jr Pan oedd y Sultan, ymherawdwr Twrci, yn Miiaris, gwe'.odd orym-daith briodasol yn my ned ar hyd yr lieoI. D vmunodd gael si- arad a'r briodasferch. Dywedodd ei ddcoug- ydd wrthi fod ei Ucliafiaetn y Sultan N-ni cael ymddiddan a hi. Ate-bodd hithau yn iyr a chwta fod y Tyrciaid yn ei dychrynu hi, a gwrthododd yr anrhydedd. Dododd y Bui tan fodrwy yn Oil ar fi fys, yr hon a fwnadai efe ci rhoddi yn anrheg i'r briodasfei-cih. Yr oodd y fodrwy a'r p-irlau ynddi yn w-erth pod- Avar cant o Inman, a eholiodd y wraig ienanc yr anrheg ddiud trwy anfoesgarweh. ft 4 Mae jas y ddrama yn dechrcu treiddio drwy y meddwl a'r CVmreig, a cliyn bvdd i-.t- N-11 e, dev,is yn y a'r io! y pr"? ac Y eZ-ama yw co?-?,Ln fct' -vv, I'?-e 1 -u-?ui fod v a'wdl -vvc-ii b-o<l yu fa?c-- ch-a':g Iztd y e-dawn -?-n 'gvT,r elsieu v g-vTel-:d (,?i b-L:v N,'y (2ymi-o 3-n 4,?erl- U Tv?-in o'r uo- vn io'll -b.-Ydd.-?,ta-a .diaii v h-?-d i,, ch # Nid yw'r achos ion Seisnig, mwy na'r acho: ion Cyinreig, yn jNghymru, Avedi cynyddu yu nif-ar yr aeiodau yn ystod y flwyddvu. Ad- roddiad hynod o ddi"cwyrci gvttA\yiiwyd yr wythnos ddiweddaf yn nglyn- ;i r Bedyddwyr Seisnig yn y cynuliicd biy-nyddol yn ngiyn a'r enwad. Oder felly yw cwyn yr en-wudan C vmreig mai'r Sacsneg sydd yn enill tir. GAveinidog o Ogkddwr v dvdd o'r blaen a 3-ii--ana;l loci y (,N-Mrv vn i-hy i go,'a'i vn' ucl-iel iain-n gy-da d?-?n. *-N,,ae. hura--qo,,rl,.b -N-n foid- ;q 9?a,3 -virididN-rclia.i'u ii,.u ddvr, o'r ia"-Il ,-o?c i o r ivr c- Nrn gw?-4--?ddae yi,-a ant i IY?,v 1' e-a -i -vdviit f el y ml: y-,t?-r*.?-??-,t eu huna;.n N--ii d-2ag ae aut i etc. y C-ly-iiiro vil -t,-l o aTr..?-dif, am g'o-d. Ma-e t:j)?-n bach o glod glasdwraidd Yn ei foddlom.— ("Drych"). < » Mae athraAViaeth dadblygiad Darwin wedi newid ymaaredd pofcl. Ni chf.y wir mwy act am "adei^adu" cj-jnoriad, fel adeiladu tv neu ysg-ubor, eithr <21 "ddadbly.gu." Os na" fydd gonestrwydd mewn dyn, mor a:1hawdd yw ci lu ,?,-Ia,-Ib]vL. L'-w?- -,?r ad-eil.edu Aug o gymeriad ar pvtixm anon^st, a dylia yw aml i uu a ddaw i draSerth dan braAvt fel a wear yn fynyeh y dvddiau hvn yn America.—("Drvcli'").~ Oherwydd svniadau newydd ion v Paroh Oliver Bov.en, GWEndog Capel A* Bedvdd- Avyr vn Longro;stieet, Roath, Caerdydd, y mae'r ymddii'i-edolwyr .\xdi pcnd'erfvnu eau y drws yn ei erbyn. Yn ol tysticiaetli un neAvyddiadur. ymddengys fod y"mwyafrif o'r a»e'.edau o'i blaud, DjrW'ed Mr Bowen nad ydyw yn gwelecl yn deg fod i un o?s osod athrawiaethau i lawr, ac nad oes hawl jyan oes arall ddwcyd dim yn cu herbyn. Dywcd yn inh<blac}i eu bed fel anghvdli'nrfwyr A-n gAvneud cu goreu i ryddha-u Eglwys Lo^gr oddiwrth gcfvnau y w'adwriaeth, tra y mac'nt hwpr, lawer o honynt, yn rhwym wrth ym- ddirkdolwyr anwybodus. Buasai ATI well ganddo, meddai ef, fod wrth drugarodd dir- ion y wladwriaeth nac o d^in lau y personam y mae danynt yn awr. Ofna y bydd i'r drv.s gael ei gau yn ei erbyn, ond nid yw ATI bwri-adu gadael Caerdydd o gwbl. Y mae wedi gv.einidogaetihu yn y capcd uchod am saith mlyniedd. avgwr v rr?yn,q ?,.d. n y :Rw. 1673, Nn iL, .3-f L!aT,,wenog, (,?w,-di vii w-e"?ilid-o- gyd:r B,-dvddwvr am rf-l 1'r rr,r'? bi I?lica yn 1711, ac yno y bu farw yn 1722. Wyth mlynedd wedi ei farw yr argra-phwyd ei f'yn- <gai, ac yr oedd y byd-enwog Benjamin Franklin yn un o'r argraphwyr cysvlitifd-g a'r gwaith. Mae cop; o'r myn- egai wedi ed sicrhau i'r Llvfrgell Genedl- aethol, gan Syr Jcslin Wiuiiams. Tua haner gyntaf y ddeunawfed ganrif, yr osdd v rhan fwyaf o feirdd y Goglffid yn gaethfon ihollol i gkc y gvnghajiedd, ac 111 Avaeth oedd ganddynt am y meddwl os llit-hrig A- gicc. Ami iawn yn ngweithiau'r amser hwnAv y ceir liinellau anffodus fel: — "Fiarwel, wiberod suraidd sorod, Hen fedd'ded dan y iien- Ffarwel i afiach gas gyfeddaeh, Iach mwy a eh iiiavv. Amen." Ond fel cngraifft o'r fympwy gybghanedd- ol a ddinystriai felodi a naturioldeb cancuon y cvfnod hAvnw, ni ellir eu gwell na phenillion cerdd "Molawd y Delyn" Dafydd Shon I'irs, o Lanfair Talkaiarn. We.e un o'r penill- ion: "Merch organ, arch eurgainc, ty closgocd teg Iwysgainc, Gorseddfai'nc, oordeddfainc, troell gwi- gainc tra llefn, Mawl-lestr melusdrwst, sy'u dwndra'n sydyn- drwst, Cvwirdrwst, duwioldrwst, diwaeldrefn." • • » Hanai Catherine Tudor, neu Catherine o Fereu, fel yr adnabvddir lii'n gyOredin, o linaeh Karri Tudor, Peavmvnydd, Mon, a ehaiodd fyAvyd priod^sol nod-edig. Ei gwr cvntaf o?dd John Salusburv o Leweni, swydd Dinbvch, ac i'w dculu ef y perthynai Wil- liam Salusbury, cyfieithydd y Testament i'r (,vmr?a?eg. Gwedi marw Jolin Sa.ju:,bui,v, y-r?br,.?*-4o-dd Tuclor a C' u-,h a, ,?yr R'ch.-trd .-0 'i thrvdn-dd gwi dr-.i- ch-efn oedd Morris Wvnn, brawd yr enwog Svr Jolin ?Vviiii, (,'wvdlr. -Ni bu ef ,-n fvw- y(?ii,-d. fl-nvddoe?dd, ac v a d\-Nvcdd' ni,inv- .12 odd ei h-tiii i J,jiNva-d 'Plielwal, Un o ddisgynyddion yr ail briodas oedd Mrs Piozzi, boneddiges oedd yn dra adnaoyddus led-kd v wlad; ac fel canlyniad o'r dryd- odd briodas, unwyd ystad fawr Penmynydd 'Iti?- a.g e?ddo t?c-Lilu Lle-,vpili, y i?lial syd'd Wei illianis la,n yn e:Jdo Syr IA',itkiii W, -Wvnn, o I'v'viinstav. (-orw-cdd gweddill'.(lr, Ca,?lier-In.?, <) l?eien,Mam ('vmru," fel v Ii gelwid, -vu L-g-twvs fe,,Iian L-'a-n Nefvdd, 4)11(1 ti-wy ryw amrv?ll,s,d.d acii n:d o?cs ,-r un gare- yu no?cl, rnan ci
Amaethwyr yn y Llys. ---
Amaethwyr yn y Llys. Dydd Sadwrn, yn Nghaernarfon, gwysiwyd nifer o aanaothwyr ar y cyhudd-ad o ddoinyd-cLo ciorianau anghyAvir, mewn rli.ai achosion, a M r V aa i i Davios, arolygydd pwysau a mesurau, a erlynai, a dywededd mai dyma'r achosion cyntaf gaed yn erbyn amaethwyr yn ac, Edionydd. Gorchymvnodd y Fainc i'r diffvnyddion cestau.
Advertising
Mac Castell Madryn, yr ystad hnnesol sydd newydd ei sicrhau gan Gynghor Sir Ar- fon, wedi bod yn meddiant teulu y cyn- berchenog oddiar amser Giraldus Cambren- si-s, yn y ddeuddegfed ganrif. Sonir am dani fel "Carn Madryn, eiddo'r Owendaid." Yn yr Eisteddfod sydd i'w chynal yn Lly- daw, cvnygir gwobr am ganu penilldon, ac Eos Dar yw'r berrniad. BAvriada Cymry America a'r gAvlcdvdd tramor eraill geisio gan Gymdeithas yr Eis- teddfod yn Nghymru gyhoeddi rhestr y prif destvnau llenyddol ddwy flynedd rhag blaen. Yn oj y drefn bresenol, mae'r rhai hyny a arfaetha gystad'u tan anfantais mawr gan eu pelled, ac ndd yw eu caie ond rhesym-
I Cymdeithas Diwydiannau Cymreig.
Cymdeithas Diwydiannau Cymreig. NODDED Y FRENHINES MARY. Cyniialiwyd cyfarfod blynyddol Cymdeithaa Diwydianau CyirLre:g JTI Llundain, ddydd Gwener, ac yr oedd yn bresenol: Arglwydd Tredegar (yn y gadair), Arglwydd ac Ar- glwyddes Aberdare, Arglwyddes St. David's, Mrs Lloyd George, Syr David Brynnior Jones, A.S., a Lady Jones, Milwriad a-c Ar- glwyddes Eva Wyndham-Quin, Syr Vinccnt Evans, yr Anrhyd. Mrs H. Mostyn, Mrs Godfrey" Clarke^ Mrs Francis Brer ton, Mr a Mrs Oliver Jones, Mr G. R. Ask with, K.C., Mrs Ashurst Morris, Mr Ernest Helane, Ar- giwvddes Llangatt«ck„ Arglwyddca Kathleen Morgan, the Countess of D undo nad, Syr Owen Scourlield, ac Arglwyddes Jackson. lihiia'r tanysgrifwvr yn aver 500, ond mae hvn yn rhyw ychvdig o leihad ar y rhif ar- ferol. Yr oedd y Fresh ines Mar A- wedi dat- gan ei bwriad i uno a'r gymdeithas fel un 0'1 I noddwyr. Wrth gynyg rnabwvsiadu'r adroddiad, mynegodd Syr D. Brynmor Jones fod pobpeth yn nglyn a'r gAvaith yn edrych yn llewyrchus gogyfer a'r dyiodol. Yn mhob sir yng l\g.!iymru yr oe>dd adrauau Ikol o'r gym- deithas yn gwei'tlrio'n brysur, ae yn Llundain, a chanolfanau eraill, yr oedd diwydianau Cynireig yn dod yn fwy-fwy amlwg beunydd. Hydcrai ef y gwnai pawb eu goieu dros y mudiad. Rhoddodd Mr Oliver Jones yr adrodd:ad arianol, a dywedodd fod sefyllfa aiianol y gymdeitlia-s ATI well nag oedd ar ddcchreu'r flwyddyn. Yr oedd y derbyniadau yn 593p 3s lc, a'r tivuliau yn 22p 4s 2e; ac felly yr oedd 570p 18s 11c yn AVcddilJ. Ar gvnygiad y Milwriad air-, i 7-ii, vn cael" ei eilio gan Mr Ernest Helane, mab- wysiadwyd yr adroadiad, ac yna talwycT pleid- lais o ddiolchga-rwch i Arglwydd liodegar, ar gynyg ArglAvyddes Eva W^ndham-Qumn, yn cael ei gei'nogi gan yr Anrhyd. Mrs MOK- tyil.
!Coiadail Gymreig i Iorwerth…
Coiadail Gymreig i Iorwerth Frenh?. Cafcdd cynhailiedd lioeog a chynrychioliadoi, yr hon a aiwyd gaji Arglwydd Faer Caerdydd, ei chynal yn Ng-haerdydd, dydd Mercher, er dd,vlid .] E:Yrll- ervd ei7 sy!riud"a?d 1 Urdi oK4 __zi.(,dd laril a chefji4o-?, d '?ir rl%? A.S. L?ei-derfvii;;id vn r,o 93-r?,_a,-41ed,d i gerri-og' Fvnud.lad i'r amctin hwn, gan adae.] ffurf a nodwedd y ooffadwriaeth i gael ci benderfynu ar ddyddiad pt-llach. Rhoddedd Mr David Davies, A.S., hefyd, ei igieinog-Sio 1 r symudiad. Siaradodd oyaiiychiohvyr o Sir Feirionydd, Caernarfon, Gwroesam, Aberteifi, Penfro. Myn* wy, a Chaerfyrddm, yn ogystal a maerod amrvvv drdvdd yn Ngogledd a Deheudir Chymru, vn ffafr y penderfymad, ac fe'i carivvyd yn unfryd- ol.
IAmaethwyr Arfon a Chlafr…
Amaethwyr Arfon a Chlafr y defaid Y dydd Sadwrn o'r blaen cynhaiiwyd cyfanod o tMiiaerhwyr ardal Llanilechid yn Ysgoldy. Glan- ogwen, Betheyda, a eiiatwyd ymdriniaeth ddyod- orol mewn cysylltiad a Deddf Clafr y Defaid. Llywydd y cyfarfod oedd Mr Win. Roberts, GwaETI Gwiail- a'r prif siaradwr oedd Mr Ro- berts, Bron Derw, Aber, efe yn un o'r pwyilgor a ddewiswyd gan Gvngor Sir Arfon i gyfarfod a ohynry-e!j;ol\\ yr y Bwrdd Llafur yr Avythnos cynt.
PEKIViACHNO A R CWM
PEKIViACHNO A R CWM ARHOLIAD.—Yn yr arhoiiad eerdderol Wes- layaid, Cyichdait-h Lianrwit, weie restr ymgeA. wyr liwyddian-us an; dystysgrifiiu o'r phvyf hwn —Junior (S-akm 70): 1, Be&'ic Roberts, 69; 2, R. Lbyd Davits, 67; 5, Maggie Hughes, 66; 4, Arthur Robarcs, 61; 5; Morris Lewi. 60. Elementary (Safon 70): 1, Be:sie Benr.et Roberis, 68; 2. R. Wynne Jones, 61; 3, Neliie. Thomas, 60. Intermedatc (Salon I)aN-Ics, ?470. Yr arl),o]3-d -dcc-dd Olvc-i *I; Cl YN A-CIIUB PLE-'??."YN.Y d.-??d" blaen yr oedd plentyn Mr David Thomas, Can-y- m, ,,i y t.v, ac -.r ,due?,,h y c-'L i'r t?? a 3,u i,il]ad un (,?r I)i al,aii. inua-,),d ?a.!It? -all tu4,?g v ferc?t fi,.cl), ao a-etli v ol al?an dr?.te,?,??efn. Oi.-d y<hvd4. a'*acth'v?,i c)l yn a c-lizin -,ad y i ?ti-n fc?i t,-Ti-Ad Y&3 v .At-th h?'t,?au i'w yehyd?,- A y t.),, I flwydd a haner, mewn llyn d.fr. a dim end y pen yn y gohvg. Ddameu i'r ci fod yn foddion aehabia3.rh i'r plentyn- gan y tybir na faa;>ai byth yn galiu dod oddi'yno ci hunan. (JHWANT A NATUR.—Yr wythnos ddi- weddaf yr cedd d-a-u gyfaiii yn mwynhau eu hun. ain trwy gac-1 mygyn, ao wrth weld y mwg y.n cal, ci dynu i'r ge:au ac yna Coi. chwytnu a'Jån ,?l.- "R-ii f(,,dd vnte. lel ,i un wri?h v '!a, y (?h want vn t??riu a n:?:ir vu GNVIfil)A'!I'H.-?kr y ?5aiii b u r E, iwv.rwyr ar eu gwibdaith lfynydd^l yn Cohvyn Bay. Caw-&nt dywydd braf, a mwynhciodd pawb eu hunain yn l'aw-r. NODACHFA.—Dydd Gwener a'r Sadwrn di- weddai cynhaiiwyd notlaehfa (bazaar) Wes- le-aid Fe*i ht??orNN,d ddn-dd Givei?er g(-tn N-ir NV. C, P,w,?!], (-'aL?el !Ic'rl' 'a d,3?d,3 Sadv?-rii g,?n Mri A;):??rl,i Evais, DI -ibycli. JACII.-Dv!dfl Su'? -Nlr Jo?lin N17;1" ilm,3 a-m )- tr,> rea-der" -x-r F:q .I- a bvde, y?i ey,.hw,.n am Ruth'.vn ddydd Mawrth. Bydd yn ohwith -ai%-cr ca i :Zoli', a ?.c? te-aiu yn wap: yn Eglwys y Cwm.
GAHN DOLBENMAEN.
GAHN DOLBENMAEN. CLADDEDIGAETH MR WM. WILLIAMS. —Dydd Sadwrn diweddaf. vn Noibenniaeai, y claddwyd gweddillion v <iiweddar William Wil- liams, Cartrefle, Brynkir Station, yr hwn" a fu Lia.b ydoedd "r d' farw vii 61 iii?wvdid c,-d. wk,&ii?r Plas Lleeh,d,,iior. Yr oedd yn wr jjobiogaidd iawn yn ei ardal, bob aju&er yn sir-cl gyda phawb. ae fel ei henafiaid yn nodedig am ci grefvdd^dier. Dygodd i fyny deulu niawr (deg o blant) yn dra gofahis, a'r oil ubon- _N--ijt vit ei (,%vrrieriad gan Parch--i llenrv liu?,,hes. BrN-r,kir; M,)i?-is Willi,-?--n: Baladpulyn; 1). I-lei-i-y Jones- Rhyd ddu a J. Collwyn Morgan, Doi- benmaesi. Yn mhbih v gr.iarwyr oedd Mrs Wil- liams (gweddw); Mri Williams Williams, Llan- rwst, John Williams, Nan tile, Morris Henry Williams, Robert Williams. Hugh Giynne Wil- liams, a Griffith Williams (meibion); 'Mrs John Hughes, Llundain, Mrs David Ellis. Rhydddu. a Miss Annie Williams (merched) Mr D. j". Williams, Pias Lkeiieiduiior (brawd); Miss Wil- liams, Plas, a Mrs Roberts. L.anHvfni (cliwior- ydd). Boreu Sul traddodwyd piegeth angladdol vu BivriL-r gan y Parc?i lienrv Ilu,-bcs Pli-'I. 1-i, "Bv4dv%eh frodyr, ac edrychAveh ar y rhai sydd" yn'rhodio felly, megis yr ydym ni yn siampl i chwi."
Advertising
I CH:A E D- pli- A-C 1.5,T F- f I S. c M Foot troubles are quickly m £ ured by Zam-Buk. Chafed 91 t I and blistered parts are healed and strengthened and hard ■ growlhs softened. Zam-Buk's ■ M rich herbal j uices are splendid for M hot, swollen, persjMring feet, galled ,5 i spots, and quickly ease the pain or VS ■ corns and bunions. Where the trouble I is of long standing and the feet are e I raw with eczema or ulcers, Zam-Buk, 1 the ideal soother and healer, will 1 give speedy relief from pain and M eSect a permanent cure, < ^8 j FRED. ROBERTS & 00£ House Furnishers and Removers GET OUR ESTIMATE FOB Yeur Removal, Renovating Suites, Blinds, &c Upholstering (ioods, AND bedding made up by us. TEKMS :—CASH OR EASY PAYMENTS PEN -Y BRYN OLD COLWYN. c 0 7:7 L- Tl -r"-è QL:7 iLL n" T:10R U 1': £:. ()"). b.1)-1.' QUALITY and PÜICE. ,r:r7 t n £"'11 ;Jèv UO lriiU .\i &a \\YSTAY CHAMBSr\S, CO L -r Y N B .L y. TKLLPISOXI: S2T WJ71 -"j SAMUEL 80D & SONS, f (] r 0 I 11 ri 8:'1 n (j j' t" t uJllJtJl, ÙULU. ,f'> äJ.û. UOilLraÔ¡¡Ors1 SHOP & OFFICE FITTERS, ANiJ General Repairers of Property GREENHOUSE MIDDLETON VILLA, Belgrave Road. Colwyn Bay. ESTIMATES FREE Mp ? W fHAPM! FV ?d. U. ww. ?r?KnLL? D.B.O.A. (by Exam.), Founder and Head of the Firm oi Charnley & SONS, having Branches at z;1 Birmingham, Leicester, Peterborough, Lincoln, Bedford, & Grimsby, is now in attendance oaily, and may 116 consulted personally at 17, PENRHYN ROAD, COLWYN BAY. ADVICE FREE. HGURS-IO to 12-30 2-30 to 5-50. Wednesdays 25290P 10 to i.jo. ü!I =-{¡ ,X X if WE INVITE IQC JEIES X FRO.1 I X :T.L. f" X ALL FAR1VlR; -VIiO iEQ,U[[E 11EG'LAR X it1 A hl(fT l' Ud. TH Eli,- I -lVHLK.- ONE;LIVYDAILY X PROMPT PA Y,lENT. X IX ABERFALLS, LTD., Milk Products and X lilal'garine Manufacturers, X jj ABER. X A /j W Telephone—j3 Llaujairfcchan. X X Telegraph—Pasture, Aber. X l!JX:X:.x:x:x:x:=-=- -= -=- = ='=-X::X:X:t! — — ?- THE UMVER5AL BEVERAGE. "U. K?TEAS. SPECIAL NOTICE. To remove an impression that the Company deals in High Grade Teas only, I the Public are notified that all qualities are sup- plied, the prices ran gin j from 12 per pound up- wards. 0' leading Grocer3 an] St.ore,. ^anijuos all 1-i on application K to ttiv Secri!iary. B UXlTEU RINtiL»OM TEA CO, T.-4-, R 3, i'h ti 1 uSvro«t, l.omi jti, E.U. Te'i iVlei- 9 chants by appointment u> tha llo) al Fatuiiy V J Y mao (.'yug-i.T Dinesig Criccjeth yn symud yr. mln-eii ut godi nifer o dai i weit'hwyr. MM angen mawr am diii o r fU/t.h yn y dref }*?■ Bydd i'r Caixm Wynne Jtwios, tad yr ir-iii- ddcon Wynne Jones, ymddiswyddo o relihor- iacth Llanyniymech yn mis Medi. Y mac- y fyw- oliaeth wedi ci chynyg' i'r Parch W. Martin, ficer lierricw. Guduwodd Syr Roger William Henry Bar.. Cofn. Parle, Gwrecsain, ystad yv.cUQ 740,055p. pt LADIES t-'or ;your Wõl good 6cod Id. 5te¡:,z¡p for. ¡Free Sa.pIe of BLANCHA.RD'S rhlle p: Tt. 61>14 1> .aU CIWwoiåI 111 t her. Dr f'M' frH fr- Leslie tart .Ltd,3+ DtbtLm-lanc,LondoB-