The Welsh Coast Pioneer and Review for North Cambria

NODIADAU. DRAIG GOCH. 1-1ae' or 'h II n..J Ii' r IDtlUlad e1' ;;lcI' 'au e 1 r .uuraJg ar y f a.T1i:r FTen}Ù¡.a.! wedi,ÚgYJllØC'yJ i Iy.uy yn frwd- Y\lJg gan Sf il..e:.odau SE-nedda-l CymI'ei", ac w£¡i Q..IWsn (:<\0& go:-kon y l)rif \'VeiU:dcg. "('d Un 0 b;.1 PY l"a.U Ltu r,(lain, ærch hyny, I;ivl 3'1 CY" ed" 1 ..1.' ¡' f'- ,1:] b ""lru W I lüWH :oy "l--UU(io 1 Y cy".e"J'HdAl \r:a.1.101. Maü'r awprymi:t.d i Lo-.o.gl' aborih1J un tOJJg! a.- r 0, ,J 1 d \a. 1 y IaJ::e<r )'U )'llL-tioU;,¡.ng"t;¡ u.(,ü" syrn, on 1'1 Gdf'cldf r.ewyd.l, b;a.>-ïr o;in'twiJiad y-n gO'ygU lklwoOr mwy na ne\\id ffurf y faneI' yll 1In.g, MYI:{,o-:lŽ un sv;J.J,)" led Y c-nr-gÜ¿ yn n J n 'tl1nlll,¡].rfet:()l hülld. "YD'I":cr/' eb.') ('I, "n'd ':iW Y <1.1 RY'U h:¡n-;yùdo'r nmd,aJ w('(1i sylweG,Üül-i'T tyIlt" J_' d i I "'Q,aa,¡.u an'ÙH'h Jy'U yn ang-enrli::J. 0 :L)- Y¡¡laU.U'r cy uil-un. Rha-id I yde I:úwid hyo yn 0\1 pob Uotwm yn ng!yn a,'r g-wi,gocdd BWYWJ- C!gd a. rnihnoL ae m.cwn cyferiad,a'll cra.ill an,Ct"id j ffwdan a'r drauj a. aehosid." DicJion J bu<ti' r lioli darculiau tu a thair miiiwix o bunau. if if < aRWyddlun cenedlaethol. I>yfacs y Socsoaitfid GodJewinol oedd y ddraig a.r Y cycliwyn. Hyhi oadd ar faner Harold yn WTh 1Ia,tillg's; a'i ddn,p:k!orw'Yd ob.fy-d aJ' eu 'r ir. a:u taria.n ¡.¡;-an uIl'ooni!¡1.;d h11t¡1gcnet a.'r \«lur},¡tJd. Y r oe&i y Dd:r,¡s¡ 0' G.ccih, esr hyny, a.r" 1..1' b h "L¡. I C "{'.I1'un p.'maû'UDae.tn ga.n yr 00 a.;o. }>:I;¡úth Tennyt:on ni yn gJ'I,ifi:n iJ, d)"tU.y I1Jdragon enwo"J', yr hon a. ff]amLal ar l;enwl=' f I Art.Il'Ut wrJ.¡, e.'Ychwyn 0 hono "¡'w f.rwY<ff ilW:r- daf jU ':i GorIkwiu." Eithr, yn ddiwnkL r, ajnlyoaoh yw'r Ddraig Goch fel arwyckil-un ^edJaetbol CellaLdd a> Oh^/Trid-sitltas G-ivdir yw'r g-ymdeitTiae a wiss^ tx •lieii'W. Er fed r "Wy^id^iia-, "Y Ddraig Gooh a Ddyry Gyeh- ^a>" yn gysylitiwlig a'r arwyddlim fyiiyGbaf, e.« C'yrnry, or hyny, ei gymyys gyd«.'r af y Faner Flxjiutin-oi. ^^liau CYMRU* rar 14'.arie-r eyf-,in- .i6l a ,Tu.Tc' M-%v'Yxtzi ?w" fhirf breisei,k)l o h4otil. Yn Ytghyfnod y peti- 16e.] .net, yr c?edd 4'11-11.iuoedd F?Iriii-o ?ll cgy-t.Z)J, w axl,,Qi-zcdi Wydcllun. y wiad Ikjuo ar y Faner Brydeiiag 4,0"1 o 'hono yti y 1,1.inwyd y gorgl wag ar y pr3d 9.%a I v ,T-llyf t&-i y nu r', y f,vydd,-n 113'1. F yyn a.WT. y r A! ,ban a'r 1-we-ndori eu eynk,yubi;oli P.,rni, w lJs Llowpardiald Ll-ceg-r yn eu Iiy^b'-ardra dyb- a. ,rne a yn y c,yfnc:d! J rJwnasa.r,t y daTian IJI'u ¡'f' "d: .J" J' T. rain.:?,11 -yw O!1!U C) lJ.-a WillC.r J .u(;"gr bQ.e<1 1, B _I J' aw.}yca.f AI' li''¡)'(l£-l' r,yc,m.; o;tH'r mu f!yf' J"n (}g-.YtaJ, <md c'yfi.tw!r 1. GymN ga&! 1 ra.n ()'r anrh:dodd a eityn,jr i'r Alba.n a']' r \O¡i-Ùtl'Ùll. M;¿,() g(mym haw] i byny &r WaJi.aill Q'?t¡a'U til'\>g¡¡..)tht;l Chwiliw,¡ 'j n.g 'Ii tl.r lacs y fr'Yj'<h. 0. y1fa.cHod.d 'yI-n.a.¡.ad y 1a1rj-ù, a'i <ldly1lJjJ o'ra,m.<e- .hYTIly, hyd lI.i. EliZ¡¡,[:.o."Ùl nx'g'6 un (} ,rw'yJJ.-e.¡r_<lIl1 pn-cool () ¡h oedd yn hlûh o'i hynilfia.tl t.'y.mrej.g; A.O l:1 gy,'>?lJbI'rUdraig CGCh, cyroæch IyJJ Eaner :¡ r.l'I L J ',1".L E. h "-< < Jla.ne,s e.¡ ffTnti'C:l'-l;'¡¡'ld UJo:vr. it'1' .'lr lItll i h:yny, dn..d1 ni J..l::d di!i$t;yru'r Y bu p'Ob Br<"uJll Pry(#\m> )"!1' IJly'WyFoC'rg <yn t-I=y.n () hono i'r O.l'V(XW.. it CAN YR..EO' i: E r ar:fer K'O!U gJ'1!1l1ro"1 pob ('ØN.Iùl &->3 a. y.r ydr)'tli.g, wedi'r cy!a.1, a. wyr r:Q J lla;" me.ll.:e-.t.f 0 bvb ll-a¡. Yu y o.'ltIJ- i' b?re:iaf, JT 0t0.<1d .}1I' eœ yu bJd{.hle Û-rQ¡;g:.w.d ar oob tu'r A(''1U.J1" ac <XldiwdJ1- h 'En '.11. J: 1 h. 1 ".I Y <1-aW T JdóU tI"t/l'U'ë-Œ<hU yu llg.yn a..J. I Y <yffyn1:lod-:l ei phcrQria,eth aD¡gQrJdQ) f> d,Iit.Û'n';lU Y he:.rdd G1"JoE.g'ajJ';1 ;;() y ddf n.:d.J eU t.JYdh"'lng bywj-c.¡;.a.t Eithr &¡iaml awn y I nl. -eú l:. Ní aäÍer hi j-'lllw,'kd .a. go"- f1;¡,Ja.f Prydain n:lC a'r AJba.n; &. dY\oVcdi,r ca.:¡'(rl W, hi f yth, Y t.u J'1'11IiL l' r HmeL!. rhwu.g ,>, "ft!l Dvf:o.!nt a Dor:CMot1'. 'l'\ hu'flØl" "111.f v \h '!o., j"I1 01 uid! ocùl t;QJ.l¡ Am. yr (:00 byd. yn oed o1.Q l:r.J- 1 Jd J.k,llt; 0'1:111' yn j,¡;to:i y 'Ul':g 1llJ'Y'l?Ö, ""J.J _J h". ) <W. mYll)'Ch Y J gwonvyu a.o y 1 Ü1,yWY'" YlJ 1': JJ<\in ddwjrei.ni-d o'r s-rr hono. Yn ddiwedd- 1:{],U'o'h h:;ny, <:(,if t)'fti.eth fod )If eos y.u w 'Ql grXGi. ci hen dr:rlynaru 11.1 bnd yn j'm- ¡qiOd¡ Q. dYffryn Gwy Yil NgW'cnt. Ddwy ilyn- t' ül dywy.d ei jJ¡¡¡,i¡;; yn Morga.u\\g, a.c ({!Jg W)'tJmOt.u yn .01 fe'i clyw}"d droohefa .t,v Ca<l'dydd, ::1. miawr y úyffro 4. a.chcev,'Yod "'n Cl b 1 R. "jIU',VCil;(,i:O:H1H amryw ïŒrna.U \m nol<bb ¡r <Óf) Y!l lllh:ll'tbau gOTfuwm Pryd- ly/ (cÚhr ùywo \Yhito S;,Jbolm:e Y! un O' fOOT en-Hl'6g taóth [jJOlI bO w(:.(¡ (;l ¡¡, rJl Y l1wybr ulaf Q'r cyJ.a*hl', l:at!l1I1cl ml Y11 Y Œwyri;¡tbartb. Fel y-r a<.l:a.r oI'vydrd i:J hofT ,v'1' Ccs. 0 !tC'!1 gY['j':U!lcltIlLU, <10 ¡mam} \õ\'ll Y newid :hi e.i Cih,yrúJ¡fa.n a'ihl.rf'Tictt1.

Tryso fa Goffadwriaethol T. E. Ellis. AYll?'?Llj ii(?i;"du<)l vi,,di ei wiieu.(l yi-i nglyii 'P, thry tr'?'a y dlwcodar T. E. C, vii a-wr L,wyti tua lr,9,3p i 1CQOp; to Acdi (,i dynu allan i'y d4defiiyddio ?yrwydd<) ymc'hwilil?duu yu iaith, Ilon, haneg -n ey iiiudiLLd 'Il ohwcgh y -nryc-ki-c?ii ?'?'-Wy, 1.4-d y-n Ngbyitiru, ae. yu eu i Oe?it 8 pl'tli Yr Alf Syr Isanibard Owe.-n, Syr NViliiam-i, S-vr P,. Virio-nt EY&LN-? Mr 13.L. (ALw?,a??siv,?yth), Mr esire;tbiwr, 14.1iin4diAin. Y Cofriffad Nesaf. b "'Ln fydcl Mesiir C-ofrafiatl Pryda*- Iiawr mewn ,N, r b LLJJ. Mr 'Poluid yg fod cfjl ItLr)4"9 Y], --zlci 4ci g<)s4xl, uiewit -yn mba, n y Y'h u f.,dd,d i lawr,, pa IU Gai-lig, n,-it Wydd.Iig. yit ,n y gyfraitii ddiwwidaf, yr oedd coiofn (i cli,,ii?vys i C,,vrnxu a L-kr kynwy, yn Y bobl a ie4rai'r" Gym-rae, Gan yiui 4W()d lt' 't vr Ysgotiald na'r Gwydd- i fY rna4-, iij!alxl Nn COsio gwlleud y diffyg ,rn 0.041,Y, eykil y inanylioii -bya ax yr hw,. <Tiw Mi- Wro, Jone.- yn ei gy,,y?ll.u yn yryindrecli i,.??t-lau y gwelliaiit.

Offer Cerdd Tramor. eyfi-if a gyllf,,eddwyd gan Pwrdd 44-h f18,(;87 'o liei-doiiegau W<Kli Oil a.4 Gvfiin<)l yn y,,stod 1909, Ilu t W(?rLh 569,2'50p. Anfonwyd 16,961 o ik 114r"p '0 Gcl:iuaui. Da.,eth yrna 4,9'79 o ory?%no a 412,970 o f??n--off<?rynau' ex- 36:3.j49 o'r rhai'u eW o G-erma7al.

mifol Trqffyji- 'y 9"ald hY?h ,-w-Yd fofi y t.,wiit-h ddarparn y h"f'vN'3,,Id yu ,a-el &i zario yn ni!aA,,Ii yti y li?-tic y warki-eil'a',d !gii"sig wc%-Ii ryrll,r,d v cv,;6t.aul I -,peg-u y rhan cale -.vn eac.1 oi wmud at Wy i'W L-vs-e-ru. %rryn d?lyaaol deb yn ",ir I-Idiub cli Y-a lighynll?-u-n y Milwriad 1.1 -%dgywc-irio twr -yr jivvbili ar to a. 1.10 t- 1 atnryw 9tig dd yn Y'? tii-,I.h a7a "t<xt Tr llga-;n M-lynedd dizd7lii 0'tttdordeb -?yb.<),N4duq y,n ? y by<ld 'I'T cyniluji precpnlol g allvn vu ilwy4ld.ia-niis. 4p k!,b v?d i t.11 ain-2-er yii ol'lilewn Ile Did p?epou, *.d<)g ar e ylllwel?ed a'i at ct, Vv"" tY r u, o h,)no'r IA't,?, ul,-r, ni OAfod<t aguriad. Gwecii Z-b". Y-?hy4i -'?r 0 cmr.71<h T (irw3, pe-n4erfynodci try", t?-?vy'r ff,&r?c?tr ao wiW, yn "tr?,uw,r PCUILN o4?-d?l y Nyr??.ig d 9 '(I,Idurdeb yn ei b-yw-yo obry4gt 01?,af d*cl ere ,4tllyll auaser w obyf.%r labolr <' 'ob, r4.VUQ Yu dawfl, "Yr -h rw 'VIA Ind vw -VQ "kir 3Y4d IRWY Y dxwr i gorla)i Y, &,faA peilift "ago jr.Qm u?!ak ilej, ?.to Y.

Lllth Die Joiaes, MEDDIANU YR AWYR. HELYNTION COUNCIL LLANDUDNO. POLITICS A BANDS RHYL. Moo gian y Oomncil un o r ystaielloedd baxddiaf yn Ng«^]edd Cymru i gyruæt em cjyfarfodyud, osid niae yna be wrth: fod ganddynt gartref ll oysurus iddynt dipyn yai faidb. M e'r (Jewnoil wodi tylm mof fawr yn eu dytihymyg buiaain nos ma mhw yn awT y»> ymcirfcliai flyw- odnantbu y fcir, y xuojr a'r awyr, €co am i bawD fyw a gweiftbicttu yn ol en cfypiadau bwy. A.r y tir ma juiw yu g-wrthod oa.maite'U i feft-xi-oabs redieg; ar y mor ma nliw wedi gwrliiod cai^kT iau i (mc4oi--boat.) hwylio, yn yr awyx .Vll gwithNvyllo-?u ma- liiiw pravvl i dii fed gun y Coimcil (iiou bod ithw yn nioddwl f^xl gun. tid- itt.) awdiUtdod dxco y tir, y mor a r avvyr. Pwy fafia byth yn iriedctwl fod gany dyruon liyiiy we^in mowrr: m-otor char-a- bft-no yn Pxxi«%ek>rt y fatb awdtirdcd ar yr !Mn fyd yma. Ond ckiybwn fod yna rai p»rtia. bacii Bad 005 gan hy<l yn nod Ccuncii Lesndudiio ddim awdnrdcd dr-c.ynt. Yu y oyf-arlod < £ w«kfef nil pf<k>cki M:r:;t-ar Htigh Ed-wsiird|=. i gwyno fod bog:« yn gwerth-u papyrau nowyddion ar ddydd Sul yn y diW, Ry-'A'edcdd fed y bedb^yn y 11 rliui byobaan iavvji, a <Jyji&'r imig xcewxa -roddodd Mis- ki.r Edwajxltj yn cirbyn i'r li-gio. weriibu e.u new- ydili-Ktoreu ar y Saij neu felly mae'n ymdda?ig-os odndiwrtb lx;t.b ddywedotkl o yn y cyfarfod. l>y- wedwld y cl-.iro ma.Ï'r Oyughcr Sirol oedd i rcoii y mater, ac nd Oounctl lilatidudno. Feily o libl byd-d poth o any-.O(T Cyngbor Sj.rol Caernat- fen yn cail ei gyns&rjd i fyny i bend'erfynu pa mor dal fydd yn Tbaid i .ho^gyn fod cyn y calff o werthu papyr uewvxid ar ddydd Sul. RHYL YN SYCHEDIG AM GERDDORIAETTI T;a lnao Rhyl yn ,syd;odig a-m gerddoriaeib ,riia.e 1,Iandudro b-ron a t??? lefo m'uvw? 'Y -a tic" I Rhyi y Cou I Q,611Q,3 t;k'3 !4wi y Yi-n- drien-gys fod y tr.goi^'in yn tmJo yn ddig la, a Ian y bt34i.,Lrt yn c?of-"o tiyn adeg y-r k4lotiad 11 Tacr>ai. I)yv>iixi<xki M tsar Cbcethaoi nw-wii eyfea- fod Co;;iKi'i' ei lodwodi. bod ib'osodd yn XJun- diwinos ac wcdi gweied tiros fcodwar niii o bobol yn mwyrshau baed Miitar Payne yn y pavilion. Wrfch ,nyrs, mi roedd hyn yn gw-n-aai bobollUiJl yn fwy j-eaious o Laiidiuiduo nag cxioed. Hwywi^ih pe tuca. Rhyl yn gofyn yn n-eÄ "03 gwelwtih. chi d-da," i Llaiidud'^o, y nihw yn eltel beiitiiyg un o'r baixLiW!, iicacB gv.y- bcw.1 fod gati La^iiKtudno ddigon ) Vario. Dyna baiid niawr iliutor Payno (yn ndii*. un y bydfd Hani Marjiliaj yn cliwytSvu y tcr-it a Mistui" Ja*- via yn oliwarau y delyrt.) yn y pavilion, band y German, ar y Promenade, barul Mktar iSowall yn yr Ilippcxk^nne;, ban-d fy licn gyiaiil Krncsat Joix» yn y Grand Tlieatre, a Jtnae Mistai- Pierce JQllOO perswadio y Co-moi .i gael faindctrf amll porthyi.-ol i'r di-ef. 0 y butsa Ithyl yn oaei bentiiyg un o rliaiu iyat aca yr teaf. DIM POLITICS. TycLi Council R-yl ddiin am g^anu'attui cyfar- fody-dd politicnidd fir Ian y mor. Yn eu cyfar- fod diweddaf bucnt yn ysiyrKxl (;a.j cddiwrBli Gyindsfithis Mafes»acii ttycMJ) am gsiniatad i gynal o.yfaorfodydu ar ian y mor yn RrryJ. Cyngiioncdd Pwyiigor y Flyixld y (Xxincil i wrtlroo y cs-is- Gnrfynodd Mvshw E. G. Eyw.-s ar pa. dir roed<la nhw yn g-wTthcd y (.&», pan atebedd Mistar TiTby fod giUhddynt ofn i'r Tariff Reforujsn- ddood ynp a gofyn am gynvJ cyiarfodydd hctyd. Mj 'ro.xJd M' s.tar s o r farn fod Tariff Reform wedi marw, ond l-ocdd Mistar J. H. ddim yn cm-ta y faili LoUi, cs oedd un o'.r ddian yn fai w Ma-snach ilycW CKXM hwntw. Wcdi gryn dda-liau ar y pWYl, oynygifdd Mistar Evans fod mbw yn caiiiataa i Gymdeithai M3.s,:a<.t:i RyOd gynal uhvvoch o gyfarfodydd, gan by<i'dai byny yn dd'igon i ar oadoiryckl Cyittdgifcluuj y Ffyrdd. Ond tc.id yr aciodaru araali ddiirm o'r run jam a Mietar EvaiB, a phei;d&rfyrvodd y C?u fodydd I'dast,A-cli Rydd na Tar ff Reform. Y DDRAIG GOCH. "Y D&a:g Goch a Ddyry Gjchvvyn," mockla j-Lcn air, ond rbywfodd ddraig goch yn mheJl ar ol ar faner Prydain bcxidyw, a mae yn <kla gen i weJed y w'ad yn dcclhreu defFro ac. yn oodi i fyny i haw l'o Ito i'.¡- ddra.ig y farter Brydeiaig. Caernarrou codd y oyntaf i cfyn an, yr un chwarnu Leg i Gynwù a rbaaau ercuia o'r Deynma. y m,a<' r I-,veid-iiii, Ysgot'atid, a Uc-egr yn ui(xki:«au pedwar co»>trl y faner, a gudapd' Cyinru aiism yn yr oomi ? W -c*u gwlad ni yn liawu mor bwy sig a'r Mae'n bryd i Gymrtu gaei oi <j-ii> d- nabod fel oenetit; nvio gsinddi hii ei L iaith <inw.yl tvedt oadw yn fyw ar liyd yr oesoedd niaatii, iQ ni.??r f,7w h,-ed'Yw ag er- *oe.-I. -Nli roe<M Yri Ll"il g-en i tvr w<?M f-,d Mi, i--) J<>Oa WC-KL Dlr..bye-li i glrogi y n,;ud-c?d ,ivy&. oTa,,Ll erai 'Vi!tgb 11 wit?i yn gyruV symittl' ad yn miaen. Pob liwydd'lant icid. ynt dymuniad DIC JONES.

Coleg Bala-Bangor. Cyuh'Uiwyd eyfarfod y Pwyllgor Gweitbiod a thanyagrifwyr y Ooleg yn Mangor, ddoe (dydd MawTtb), a Mr R, O. Jones, Blaenau Ffestiniog, Uywydd y pwyllgor, yn y gad- aJr. Adroddodd Mr Hugli Thomas, y trysorydd, I d?erbyi-i;"u yri 1465p. Yr oecld Ilei- ],I, Y. 7 0 p .fu nghasgiiadaulr eg cymbam a derbynia<lauJr Ilyti-edd, ac ohor- wydd cynydd yn nhreuliau'x (Joleg, ni foorid cyfhryno rhagor 11a 30p Ù" Llyfrg^ll y fiwydd- yn nesaf. Itr oedd Rwrdd yr Annibynwyr w«di anfon cu taaiyygrrifiad blynyddol o &/p tnagat drysoifa'r Ck&eg-. M-cw pertbynas i'f ymgais arbenig a v/naed i gasglu SOOOp at drysorfa'r adeiladu, mynegodd y trefnwr, y Paroh E. B. Jones, Cae.rgybi, I!'loaÍ'r eyfansw-m a dderbynwiyd oedd 1269p, ac yr oedd y rhan fwyaf 0',1' swiu Y'-evli ei addo gaa tua. phedwar ugain o eg- Iwysi. -Via ei adroddiad, mynogodd y Prifatbro Rfcs fod y tymor wedi ei gycbwyn ag nu ar bugain Q fyfyi-wyr, a'u bod wedi derbyn saatb arall yn mis Hyd-re-f. YT oedd y myfyr- wyr yn y Brifysgo1 wedi gwneud gwaith bodd- baua, yn ogystal a.'r on yn y Oo-leg Duwin- ^ddol. TaJwyd kjIw arbenig i astudia-etb o'r baesneg a'r Gyniraeg a'u Uenyddiaetb. Yr oedd rnif y myfyrwyr yn gorpben eu tymor oleni yn anarferol o fawr. Pendexfynwyd estyn y tymor ya y dyfodoi o dair i bura mlyia- edd. MYFYRWYR LLWYDDIANUS YN GAD- AEL Y WEJNIDOGAETBL Aufonodd MT Caleb Hugbos, yr hwn oodd Btwydd ei benodi yn gyjarodor o Crifysgol C' ,y-ru, ae wodi cuill Tadd o Ph.D. yu Mlirit'ys.g,ol 1,,eipsig, ?lwar 1191ain -pulut i'T pwyllgor, sef cyianswia yr arian a gai-odd ef mown "grants" ote., tra yn fyfyriwr yu y C'ol«g. Egiurodd ei fod ef wedi pend-orfynu gadael y weinidogaetb. Yn y prydnawn, cynbaliwyd cyfarfod v tanysgnfwyr tan lywyddiaetb Mr R. O. Jones, a mahwyfiadvvyd adroddiad y pwyll- gor. Dcwiiiwyd Mr W. R. Owen, XJundain, yn gadeirydd y pwyllgor; y I'areb Dd. Reee yn yagrifenydd; Mr llugb Tbomaa, trysorydd; a'r MTi L. D. Jones ac A. McKiUop yn ar- e.h.wilwyr. Ya iii.'ilith y -rhai a benodwy(d y pwyllgor oedd 'o ,r Mri 0. Elvans. wnl. Df?s, Ed. Lloyd, a'r Parob T. P. Daviee, Lis- e-Md.

Br syrtbio o bono o ff<en<estr trydedd lofffc yr unig niwed a gafodd plentyn teirblwvdd yn Lcr^wl y dydd o'r blacn oedd anaiu ei en ■a'i y«gwydd. Sylwcdd y Bamwr Woodfall, yn LJya Sirol West- ffiirkster, y bu-asai yn dymuno i'r person ddyfela- iodd y ffurf newydd o jw gaeJ dywed 100 o Wya, tau oarclwwoV

Nedloo o (Jlip y Gop. (Gan "Wid y Gweithiwr"). Yr wythno3 o'J' Vten taiedd Yegol St. Ctewaid, RhyJ, ymwoliad a. ohyffiniau Clip y Gop, a cbaf. •r.dd y boncddig«aau iouaJnc eu tra foddkms 'n eu h:jmweh«d a ru. Eu barweiny dd ydoedd Mr Locve, Lianfairfeoban, a cbaftdd yr ysgolorion. fyr ddariitih ganddo ar hynedkm. y nmn&u yr y mwe'asan.t a i>wy. Gorpbenasajit eu t-a^fcii trwy xjjrjweil?'«ud o he<n Eglwys Tar^awnydd. Do«'Jki fod yn mwriad ysgodon eiraiii daiu ymrwoiiad buaii a'r nianau byn. 1' b «oeea.w iddiyns. HADAU BRESYCU. Pan olynwyd unwaith i lieu ama^tViwr beth a dybiai ydoedd yr hachu hyny a _bcuudd y g-.iyn- ddcyn yn myag g'.senLtili yn iiiiaos-ei gymydog. "O, meddai, "hada-u br«Sjcli." Cbwaarou tag, eanys n.6 gallai un gfiyn hau pjfcbau nrwy niw«idiol i'r tir. Nid yn iini.g atahant dyAant yr yd, o»'id! y mae eu harogl yn dra. aoiiyimn.ol. Dyw<-d)r fod ambe.il i gueau yn jiaw-sr rawy tueddoi i dyf_ iant brosycb na chaeau a dywcdir, wedi j;'r hyny eu gadaal yn dir gW aan fiynyckkui moitbion, p-in yr aredir ef ac yr bamir ei daaobtfn y daw badau bresyob i yntddangos 11 tor gryfion a cliyiit FoJiy, boiFwn gael gybod pa gyfrif a roddir i-A liiyf bresycb mown in o xtd gl-eifc-ion, a lJhu. siut na fuai-aa eu bywyd wedi di- iiairn wtdi bud mor bir dan y dywarchem ? Dy- wodlr nialaxg(x:Lon,&-w,, i aniaethwyr ydyw ym- ddangojittd enwd Ü'W o f t-esyeh yn ou T«<sugydd. Os Idly, y aiae amrynr gaeau wedi eu goiebuddio a bwy y cfydd.ait hyn. GALLTMELYD. Yn marwoiaeth fy hen gyiaiil, Mr Robert WiSiams, yr ydym wedi ociii uu 0'1' hen gymer- iacfcui mwyaf piareihus yn y He. Yr oedd yn yiii- faioiiio yn y gwynid o g'toohydd, a gaiLai ofebaia iiy-naiia^th ei <^»<kiu a i deidiau yn daj yr un swydd yn yr un plwyf ar un egiwys. Mwnwr ya ben waith Tatlargoob ydoedd y rha.n fwyaf di oæ, a brddai pawb yiso yn boff o hemo. Yr oetid heiyd yn gaiiki feroi ei law fel torwr oeryg beddwu. Kie am flynyddan me:tb:on ydoedd y& grifenydd caoigben o Giwb Cksifion y Forestera yn G-aiitmelyd, a byddea tob aiuisea-yn. gwneaitbur ei waith i foidsonrwy-cd pawb. r*eibyn3odd W.icSt7 £ ? we.M na'r oyffle.thn a tJlrwy Lyny a'i ddutl sirioi yn yanddiddan a pbnw b a ddeia-i i gyffyncid- i,sd,a lxwv gw?r.?,o-t-li ei yn un o'r li-en ;nay&f p4i?ri ?c gaid4 yn y r aa?d3lowi-i o alar, ea i dv rtref -v e?"'te biw,-i oan d-orf I;t;- -'n Tr -ddal. i-ye.,d 8:dwrn :?L"%V COP Y.BooK Y DiWEDDAR FRENIN EDWARD VII. JVydidai yn worth i yagolheagion euaJino Cymru ofaiyohu eaiarupl ein diwtjddar Premn trwy y&. gj-iferm rbywbfitb ^ylwetidoil yn 011 copy-books,— wedi ei ysgiifeuaz ganddo yn y Swycidyn 1851. Gear yr hyn a MCTS clearly sQutiv. s the vabte wo a.tJt.oll to ciur attaifiammits than continued efforts we malvo to maintain tbetii « -d iin.r>A,-vo them." H-efyd, ysgrfenedd y diw-oddar Due yp un o'i gopy-b-oks yr thyn a gun- lyn:—"Let innocence accompany every axmise- ment." Kfely^r y rbai <1, osttd-i!#arit y byd daii nrymaai ani ",11 gwaf-anaeith iddo yn y pethaiU da yr amoana&ant ato pan oeddynt biaait

Trychineb gerliaw Caergybi LLONGAU YN GWRTHDARO. DEG WEDI BODDI. Digwyddodd anffawd ofnadwy le yn yaiyl y "Skerries," nos Sul, a cboilwyd deg o fyw- ydau ni-o wn canlyniad. Ti-a-r oedd yr ager- long "Ye~.vs" ar ei tbaitb o Harrington i Bort Talbot, Dcfoeudir Cymru, a'r agerlong -PtrQ' 10" "l?L. R (5'llelle" o Bilbw, 3m yr flis- ,illkv 11 41 Plilel-, gwr-tl,4,.aTaws.-int a'-u gil- ydd sur yr ochr bellaf o'r "Skerries," rhwng pump a ebweeb o'r gixrli brydnawn Sul. Yr oedd niwl tew ar y pryd, a dywed y niorwyr .1 y :_tvl rla we'sant hw?.y c-I dowac.Z cri<)td. Rhaid oedd fod grym y gwrthdarawiad yn ofuadwy, canys sudd-odd y "La Rochcllc" ar unwaith, a-c nis gwolwyd mwy. Bododd y eadbe-n a Utw o'r iwi-wvr crai-ii. Yr C,4?dd yi- ;6-erlong "Yews" yu ogy"qtal w-L-cli ei -niwe-;dio'n ddr-wg. C,afwy,d c?orph -au -(Iyn ya nog-<) 1 11 'r cr?l, aw f.?in l?le bu'r auffawd, ae fe'i dygwy( i r '11, ,'a ,,an rai o forwzr CaeTgybi. yu ',dyn cai,-ol oKi, ae w-ith yr anaf chwerw, aT ei wyneb bawdd oedd gweled ei fod wedi ei daro gan rywbetb 11 eu gilydd. "Pa7ir.-koT\ 0 ?eropc* o P-euz=cc, y (?ychod i fyny, a dygnvy?f naw ? grlw'r "'La Rocaelle" a ph,Iwar 0 riw'r "Yews" i Gacr- ,Ybi, Ix)-r-e drano--th. fwd a hwy i Gaxtyef y Morwyr, a orwein-7ddwvd Prnynt-. em bf?', i i .1 a r.,holivir <) griw'r nie-wn owch gie?rllaw cii a g-W-U-Cir VradrCCh tran 'weh. y d-dv;,vn y Iloiig I'ddlog.?, RHWYFO AM ORIAU. Dyv,redodd un o forwyr yr "Yews" fod y gwrthda-rawiad yn nerlhol lawn, a bod y "La Rochelle" wedi suddo ya niben pum' munud. Yr oedd y niwl mor drwchus fel na fedrid gwd'd hyd yn nod byd y Hong. Gwedi'r gwrthdarawiad, bi"ysiwyd am y cyle od, a mawr oedd y cyffro. Gostyngwyd dau gvrch yn union o'r "Yews," ond sudd- odd y llall gyftymed fel na chaws id amsw i ostwng yr uri ohoni. Rhifa.i criv/'r "La Ro(ili- clio" ugain namyn UTI, a. bofldodd naw o hon- ynt. Tybir fod y dyn a gafwyd ei gorph yn nofio wedi ei daro a'i ladd wrtii geisio dianc. Gwedi gadael obonvnt y Hoiig, cafodd y morwyr amser caled iawn, a gorfu iddynt rwyfo am oriau meithiou. Cafwyd hwy yn mben araflcr gan un o longau'r ti-aethellau, ac yr oeddynt oil mown cyflwr tra lluddedig. Dychwelodd y Hong yn ogystal a'r llusgfad "Hannah Jolifi'e" draehefn i geisio ai'bed yr "Yews." Y MORWYR FFRENGIG YN ADRODD YR I HANJ28. Cyrbaeddodd y morwyr Lorpwl, nos Lun, oddieithr y "mate" blaenaf, yr bwn a aiboe- odd yn Nghaergybi.Er edrycb ohonynt yn flinedig gwedi eu hanifawd, anodd oedd syl- woodoli oddiwrthynt agosed a fuont i golli ,u b?wN-ditu. Mewn yn.?d,-Iiddam ag un o g3rn- rychzolw y "('Urii.T," iny-.ieg-wyd eu bod a-d 'awn. C,.in g *nt y ivedi ca-erms,?r C_ I,- 1 ym.a, niwl ni w?elnud zirall nes tai,'o oh<)ni vn -ex,?yii (wlir -e-u !iA,v, -,c ol-ierwvdd trv'M. dra'u 11 w th Iii.iarn, .1 s-uddow ar Iuuwaith. LI wydd<xbl y Thai Ofdd ar y dtc i ddianc, ond collodd y lleill eu bywydau. Gorfu iddvut rwyfo am dair awr ar ddeg—o haner awr w'edi pump prydnawH Sul tan tua saitli o'r glocb fore Llun. Mawr oedd eu clod i gadben y "Panmore,,x a'u diolchgarwcb am y caxedigTwydd a ddang- oswyd iddynt. Gwcdi ymwelcd a'r Consul Ffrengig yn Lerpwl, bwriadant ddycbwelyd i'w gwlad cu hun. Yr oedd pump Q'U brodyr anffadus yn briod. TRENGHOLIAD. Ddoc (dydd Mawrth), eynbaliodd Crwner Mou dreugboliad ax gorph L. Jean, un o for- Tiyr y Hong "La Rochelle." I)ywedodd y "mate" fod y llong wedi suddo yn mhen yci'.ydig funudau. Ceisiodd criw yr "Yews" wneud a aHasont i estyn cynorthwy. Priodolai ef y gwxtbdarawiad i'r ffaitb fod y llong arali yn mvn'd yn ei chyfiymdra lla-tvn, a bod cymaint niwl ar y pryd. Mynegodd tanlwr y "La Rooked" yr un peth; a dywed odd fed Jean wedi ma.rw tilag awr wedi ei godi i'r eweh. | Talodd Mr T. R. Evans, y Consul Ffrengig, deyxnged uchel i bobl Caergybi am ddangoe y fath garedigrwydd i forwyr y "La Roch- elle." Cafwyd rheithfarn 0 "Farw damweiniol." TYNGED YR "YEWS." Yn ol yr adroddiadau diweddaf, dywedir fod yr "Yews" wedi suddo, a bod y gweddiH o'i ebriw ^vedi tirio yn Nublin.

Mr Ellis J. Griffith yn Farnwr. Dywed gohebydd Seneddol fod sibrwd yn y Ty, nos Fawrfch, mai p- A.S. dros Fon fyddai olyuydd y Barnwr Shiress Wills yn Live Sirol Dosbarth Birkenhead. Pe felly, bydd raid wi'tb oiynydd iddo yntau fel cynrychioyldd Mon.

Y mae 9,295,000 o erwau o dir o dan w-e-nith yn Nghanada eleni, cynydd o 1,504,400 o erwau or y llynedd. Cym-erodd etboliad le ddydd Badwrn er llenwi y sedd wag ar Gyngor Sired Sir Ddin- byeh, yr hon a aehoswyd trwy farwolaetb Mr J. D. Jones. Dyrna fel y safai JT ymgeis- wyr:—Thomas Ellis, 150 jj Milwraad S. Parr Lynes, 72. Y mae Mr Ellis yn Rhyddfryd- wr ac Ymn eillduwr.

[ Cong! yr A wen. LLAIS Y DIRGSL. Clywa:a Jai/s tu ol i'r cymyl, Hait. pereidd:a.'r d:.rgei, Oud ni chiywais i ord Ibi-s, LLos beb iieb i'w arddvl. Ciedwn oedd najxtyn adl&s Ocdai yn fy iinj. i-dvit], Adlais u'r t«d|;e%ioa oudsd Lt&,ai yn mbob ov> ar.vi. Syllais cilwaith trwy fy i>ag.ra.Uj Syil-ais er fy ligyv ujt<bfiif; Ac mi welais eddi gwyn Am y owmwl duai.—B. "YMSDN Y FERCH O'R WLAD." Ma^'n wir nad wyf ond genetn tCawd, Ileb gyfoetii yn y byd; Ao na diaeth i fy rhan gaei ffawd I wenu wveh fy jagbi-yd; Ond oaon iaenh Hawn gobaath gwyn Sy'n euro ttvju fy mi-on, A pffv crtbfa-wrccax."h ydyw hyn Na chyfoetn d-ac-a-r gron. Nid' pai&B bardd yw 'nghartref Olid bwfchyii bach kl-nod, Tly-ca^b ydy w. bwn i mi N' r pttla-s bavdda'11 bod; Ni fe(kid L-,eri na -,w'sgr-c?-d drud,- 'ha?'n W..U -?- X' -.Ydd y Ond gwesl ua. Plitf-riaa goreRi'r byd Gen i yw gwidd fy ngrudd. Ni clraf y ftaint .0 wmalo sain Cerddorion mawr eu dawn* A chlywed offerynau oain Yn ehwyddo'u nodau Eawn; Oitd oiywed yr adar man Yn oarai yn y Uwyn, A ciirodu 'rw -f iutd-oes run gan Drwy 'r byd mor 1a.wn o :>J'n-. jpc,-I?doi- rydcl Ni c4,f4 fi Nverd -y g-vr Y n haaddier trofydd mawr, Ond gwychidf.5r mwy gaf wel d bob dydd Pan godaf g:yd r wa.w. Y gwanwyn yn addairiio'r wiad A thiyi-ion, flodeiu byw, O! mae yn imdd,—am y mwynbad ruiii fob.«iit i fy Nuw. Yr Erw. M. HUGHES. LHneLLau aT briodaa Mr Thomas WiUiane, IJan- ddona, a Mies PoBie Llcyd, Hull, Mebe-fin 17cg, 1910. Maø glesni lwdollliio y Mel Yn troi y byd yn newydd, A soici&« boff yr adax clA I wreaiiibur pawb yn ddadwydd; Ac yn eni oanci grv-ejaf ddau Yn xaio eu c-adoirju. Mewn gobaith gwyTh i'r daith barbau Yn iiwsig ao yn fhxifiiu. Mae'r foda^vy 'heddyw yn ddiystoeii Pob pc«tb yn wyiifydedig, Ond 0! xiixic i' Ewybr&u sydd yn. mlaea I g-yd yn ttn-weiodig; Ond foi y fcdirwy hon o hyd Yn gyfan boed eicrt uxifeb, 'D00& dim -ajiwylojaii yn y byd Na cJiAriad yn ei burdeb. Mae dynauaiadau fyrdd a mwy k)t ,L3?nw,uti I-tL$.l gy-re?3.'i?oti Am bob liapitixvvyeld i fyn'd drwy Y byd a'i bmfi dxeifeion Boed cariad pur beb unwaath bail Yn tflonu oi obei obion Deii liwnw bob ThyW Joes a gwall A'r dacth a dry'n hyfrydLoo. Mao'r daith yn declirsiu ganol baf Fel ffwawrddydd ddig..ymylwu.. A bred i fendkh dirion Nef Ddyfaru ar eieli Ihv'ybrau Ac yiut wxli'r Mor <Met;hvydd fydd ad-gefio Wrth cdryob it y dyddiau jdi J cdeg tlws yr uno. GWILYM OWEN. RilAN 0 GYWYDD GORONWY I MARGED MORYS. /I'w adTcxld yn Arwest Liigwy). N.d aeth i:r. ad w.a: -g <k,'znludwy O'n pbth a g&ctd fendith fwy: Betdxih eni dd.-raifritii rodd; Holt on" i da y iiyimodd; 0. cea riiiuwcdd a.r weddi, Fiynnai wna m: o'i hil hi. Pa Iwy^uch epil eiioea'/ Ei theuiu bajddu'u. hces; Tri nuvb docthion tirionhaoi; Mawr a ehiod, jricro'v ola.u hadt; Txiiiiab o ddonZau tramawr, Docthfryd a olielfyddyd feuwr;— Le-wys wiwddytg, iwys, twldwyn, Atbraw y gerdd fangaw fwyn, Diwyd waavhieidwad a wen, Orou gwia-Lth, a Ohymraeg wen. Eihisiart aan gordd h'.r liovwaaia Hiifai ni .kd.J Gwy not !d gain; Anbc,b-gl txa. bo'n hybaicli Y lkilJ, m bydd iddo bar A hlai fod (fel !y ci fain) Deiien na noiai Willnun? Ohwiliiiai ef yr whebon, Y mor a. tikir am wyrth, Ion, Tradceih (job bi-awd o'r trniyn, DoetJx hyd y gall dea li dyn; TVi gwraidd frawd rliag\>raw3, Haoddanfc, er na fynnaiit fa,wl." Y FWYALCII. Y fwyaJdli 1-.o.ff, falch ed T-,hi,gL-barlya Tifvriedswyr a'i clmtnig; Deitia'r wawr trydana'r wig A'i nlbocCau eneinitxiff. RliOsybol. GLAN RIIOSYDIX ELUNEp. A d-4-<-)i Eltrn?mk hyd h%,ybra-u y gly. LIK) -ClhW r y 0-ig e,ry y nant, cYn ei gwyn D&li !Iumtluf A'i A ul -au yr yn A d.&i di Eluitei t-ra haf hyd A'x ?m'tlia'n'yn fely,? a'r -r"yu yn wyrctd? Ma-Cr vn 1-c?ew, afc*l b-yla, In,-In iliw ?,-Iy-,aid -y- gyfrin at owyn i M ae'r eaka L, N.? 'f-Yn bY?d oc?brau yr nJIt, Fel au-r v b5,A? nc???yqki 'run It,v d?r wallt; A &,oi cii ,evr. ii-1--?Ki -o'r li;ifd?&,dd i ff,,AM? A'r gotiof d-(?*?-k-c?y?t i?-n e-,vr<ii*l Madr gwy7T.,t yn o'r n-wr d.Wj; y ne?, A cli,?ui y I?elWe-zari 3,n 4kwl M'n canu wrLh gr wydro rhwrsg bricill a rhos, Yn bev, feJ 'rwyt UtSNMt wrth odi^ fin nos; A g-awn ni'n d&u fyTUxl, yn ngihysgod yrYna, I eladdu n yn miwsig- y Glyn? Mao'r a wel yn ilithro yn esmwyt-b trwy'r dail, A'r blodau yn noiio'n mheiyd,rau yr iiaul A'r &efehiueiL yn siglo uwk:2i agen, y Pi', A scig'lo ill60 nghakm gan seroh aUt ti; A ddoi di, Ekm&d'? Wel, bedKjyw hot byth. Cyn mynedi fy nghalon 1 agio o ohwith! Dolgellau.

Stanley Conder wedi Boddi. GYRFA RAMANTUS. Da.w'r hanes o Warn 11 peg. Canada, fod Stan- ley Conder, y baciigen o Soacombe, wedi boddi yn y River Park. By Stanley ar fwrdd y hyflorddlozig "Clio*' ar y Menai am dair blyn.ed ao yna. aetb i Winnipeg at; ei dad. Dywedir i Stanley a dau ,yfvjll fori<) ar y Pjv-L!r P-ark. g Yr oedd f? niewn O%eh Oi hur"n; 3K? Nvrth aci:sio uewid ly rhwyf,,tu, ?yrt&*odd droex-Ad. Ni-fe,.jrai n?lfio, Tm ya N?N'iuniP'eC- 7 w-&ith I*on, diwng,,dd welt-hie ar fT-4vrm yn ?d' mitozia, Mazlitoba, O:thx dy,c.hwe?it)d.d at -oi ril-ni. ae, uddawu4(i beidi.0 d&a.T),, drae.he.fn. Fe gofir iddo ddiano <)"r "Ciio" unwedth, a dairwyd ef yn hen dwr y feirn wynt Lian«pefai Se yr ootkt ef a'i g>"dymattJi wedi oynrbftu t»a a pbawtoi lie i darb 1--m noson. Rbad blynydd- oedd yn ol anfonwyd ef i Canada at ei dad, end yu fusn d-ychw4.oW dra.h*jn i sftoombe. Odd' yno ?dianxkad ? r f+,?i Iali,, egth 'ya. Y?. ,edd?yu flw,4e.'u girr",Ol a char-hg. -——————

FOR MAN AND WOMAN. Mrs King. Rusrwell-road, Wickford, states'Duty compels me to teB afl who suiter tia-t your pilb cuitxl me after yoaru ei pain," Mr W. F. Wfl-rren, 3r>. MelbmniBe-road, Tilbury D-k- F- wistes ;—ll] can asBare you the first box I took did me more good than all tle madicsie I have had from my olsib doctor tor six weeka." IIQLDRjOYD'S PILLS are a positive 001"0 for Ba,ckacfce> lium- bago, Riteumatism, Dropsy, BrigO^fs Wild, Kkiawy Dseea.«ses, Gout etc. Is l^d.i oi jJ} Chemists; poet froc? 12 stamps.—HOLD- 00); D'S MEDICAL HALL, C3eokbeat«n,

Llofficn. Y Liun olaf o Fai oaiwyd lusreddfod fawr yn -Barre? Tr Unio flia?-ithau, a pir, -od :,m if d llwy^MIanus iawin. Yr oedd ilawer o gystadlu yn yr aibun g-orddoa-ol, end darnau Seisnrig oedd y t<*j(tyiJewi brou i gyd. Y Sadwm cyn hyny bu EistoukEod fawr arali yn West Pawletj a'r oys- t-adiu ar y canu yn by-nod? fywiog. Rhagor na'r cystadlu yr -c-eold y pwyllgor wedi ficrhau gwas- ana.'j=:b Miss Mary Xi-ig Sarah, yr bon aeth tirooodkl both am^cr yn 01 gyda chcr meibion y Moelwyn Rboddwyd? c.rv-sa.w eynes iawn i'r gantoi!i» o Gymru, a hu raid' i nijj o engfynwyr fc&aer-Sewnig y di<rf -draothu ei gk*i fei a gan- lyn y rrnrain "Rose Mari"—'n ocean O fiwtiig, by golly; Yn ei nwyn godynaia 1 Ai w tgot yw'r young lady ? » c. it < Pan yr oedd) A^esiiaus, y Grceigw, ar ei weiy aingau. efe. a d'eiymunodd ra. efcodid! na. obotfltai na dhofadail iJdio, gan dtdyvrodyd, "Os ydwyf wedi gwrreuth.ur unrhyw weithtv-i yn deilwng o g"ff:1dÜ¡f.?th, y woit.hred hono fydd fy itghoi- adail; os nad ycfwyf, ni Willa. un cof.dall gathv fy nghofffa^vriac-jtb." • » • Cymer clnwiktroad 10 yn fuan- -new-- iiiw- fadkiyjyaeith trwy fodJ prif gyHenwad radkffln yn y bydi wedi ei sicrhau i Brydain [''a.wr. Oeir yr dfm newy-cSd bon mewn pitch b!en<fe a dy- wed; prif feddy^tei y wlad non y gwneir defeydd beiacth o radium ynglyat a ilaw-feddSygaeth, ac bydfcsrir ei ddeifnyddio i y oanser. Gear nifor fawr o ".nyddVyr y eyrvgfcameddioc'' yn yr America, a phra-wf yr Efcstcdidfodau geir yiio. fod ami i gyfaos^ddSAici gwych yn caei ei <froi allan o'r peiriana^i cyng'haneddol. Wrth roswm mae rlsii cyiiy-ruLicsa "symot" yn o^yettu a rhai "dh." yn g^var>ud eu- hyradda-ngotfiao', ao bwyraob xnai i'r dosburfh synwi y pftrthyn yr euglyn a gsnlyn, a ywyd yn an o Eisttdcl- fodau diwoddsr-aj y Tak'i%.ur. Yr oedd 68 yn ynxgoisio am eii4-t-,n i'r "Gobenydd" o waiti Mx Betu Thomas, Gt^ur.viile, ac weWr gore-Li CSustog wen yw'r gobc'iiydd—o luniad Gianw^'<Jd> rmvyth a cieifydd; Ilaelfawr hoert i g-af a rydd A'i ben taredddia beurrydd, # • y BatMy Etr-nidcol ao Awdurdodaa y Llythyrdy wrthi yn cynUuiuo yr arias air stamps newyddi. Rboddir y eynlhin gerbsrondyn byddysg mown stamps a bwriadar eu daafon allan beth yn gyut mig a ■wnansi wedi esgyn o*r Brenin lorwedih i'r Or&edd. Nidi anioDwyd mvymt alian tsyd hyny am un rrris ar <&teg a ImtCfiar ar od ei esgyraad. « < t Mae'-r T-Ikglg "Terra Nova" isewydd gycbwyno Gaerdydii i eb^vi'iio am y P<ywm Dohouol. Cap- tain Scott sydd a. gofal yr ycfoydig- antnriayBthwyr oodd ar ei bwixM, a>r ail swyddog ydyw Lceu- teaMMafc Evarsa. Bwruwfc, y trefnwyr fod a-w ddwy Hyttodrl ar y daith.

CydweithrecliiidAmaethyddoi (Gan Walter Willi a,ma, BuiLth Wella). Oywir ilawer laa-n 0 atai y dyddiau hyn zA-n gyd.wei«iirediad amactiiydd^J. Nid yw pawb f<v allai yn doa-M natar y rnudiad, & ohiredwn y dyiaa pawb sj/dd yn dd porLhynas a'r- trr mewn ui- rihyw fodd wybed y OWN am daro. Amcon y mudiexi yw oesio iirso ffemrwyr yra gyimki.t.basau e-r mwy?! pryr.u a gwertbai gyda'u gaiydd. Ymdde«gy» fod iter mwy r traanor, yn. eiawwd;^ ifermwyr DotBiark, wedi t&arfk> cym- deithaaa'u o'r fath or'8 arnryw o Synyddotdd, gycaa r caaiiyiiiad eu bod iieddyw" yn gwnead yn w o gyny^oh y tor na ws a Hon 11 wyr y wiad hon. Tua xaaw mlyraedd yn oJ, ifurfiwyd cyrodeiiibaa er in-w-yn hyraikkio 1,? nitwiad ya y w.?Ll b.n, iou.?tu?- -7 etf (3,t?ix hi ya Ag-r' ..4.1 017?-ailLi-L-- s_; (AO.S.), ao y irao gajidda swydidia yn Dacre House, Daere-streie.t, We>tmiir:gter. < h ididiir y p,jmd-e?ith&% da.nf?-mi.r sw- ,???n.bLw.ut aovwa ar hvd y wlad ,ar ui,?vyu L-iw)?,- eut gy-?--hwyon ,CyMd4L'?:U-.L? ?,!Ui C, gyfa-rZol.,yWb 12,atur. IM-a-e un or iretiiw.yr hyn yn. Gymro Cynueig, a. da fydd guraddo anercb oyfarfodyxki lie bydd angoa 4i.!n byny. Yr v.-ytliiia; hon cynJicIir yr Freti- binol yn Ijerpwi, a phur debj"^ y bydd rhai canoe-dd o LImw"iyiyr Gogkddi Cymru yrp. Yn adran addysg aauaethyddol yr ardd^aigo^a ccir pob mauyliooi ssn y gynxlcitLias a YIX) Gymro i gjjarwyddo amaotr.wyr Cj'inreig. llaw<ld fydd caei gaf-aed yn yr adrari bon, o chwilio'T manylion. yn y xWgfao, ao hyderar y oymer ajiu^ethwyr yn gyirrt'diii^] fLnlaiso7xcyiie bwn mwyn caei o amcar.ion y gyindcith'aj. Bryd byiaag yr Ir i'r iwydd.fa yn Lfwin:- Cymro fydd bob am.or yn gofalu am lythyrau 0 Gysroru, ao iojly u'd oes bei'ygl no oii^'nt x ay'iw paiodol.

Peryglon yr Awyr DIHANGFA BONEDDIGES. Yn yr aiddango^fa yn Brooklands, ddydd Sadwrn, cynjialiv-yd itrw^rlhiant or sicrhau seddau yn awyrlong Mr Grahamo White, a chafodd Arglwyddes Abdy y fTaint am 120 .1 gini. Gwooi codi or awyTiong, peidiodd y peiriant, a chwympodd yr awyrlong yn drwm ar y ddaear. Yn ffodus ni anaiwyd neb. ANFFAWD ANGEDOL YN YR ALMAEN. Gwodi eodi o awyriong llerr Thaddeus Robe, yn Stettin, ddydd Sadwxn, i uehder o 350 o droedfeddi, syrbhiodd i'r ddaear a'r llywiwr tan yr ad-fail bu fiu'w ychydag wedi hyny yn y clafdy.

Cymdeithas Pel Dreed Gogledd Cymru. Cynhaliwyd cyfarfod y Pwyllgor Gweith- iol nos Sadwra, ac yn ol adroddiad yr Ysgri £ enydd, yr oedd y tymor diweddaf J mwyaf llwyddia-nus a fu erioed. Penodwyd Mr T, F. Dargie yn llywydd, Mr R. D. Richards yn gadeirydd^, MT Purdy yn drysorydd, a Mr E. Lloyd Williams ya ysgrifenydd. Pasiwyd i gvnal y cyfarfodydd mh,01 yn Mangor a Llandudno, bob yn ail.

Rhagolygon Amaethyddol. Cyn dechreu arwertbiant 0 dir amaethyddol yn Nhaerfyrddin, yr wytbnos ddiweddaf, somodd Mr D. H. Tboinats, un o arwerthwyr mwyai prob«dol y Debeudir, mai'r cwest.iwn yn meddwl pawb y dyddiam hyn oedd yn ngiyn a gwertb tir yn y dyfodol. Tir oedd pin percheiiGgaefh wertbfaw r- <->caf, ni^ddai ef, ao os par ha. arnaethyddiacth yn yr un cyflwr ag y bu yiv ystod y deng miyn- edd diweddaf, mae'r wlad yn sicr o ddyoddef. Na wna»?th amaethwyr namyn bywoliaetli brin yn y^kxl y pymtheng mlynedd cynt; ond heddyw rt.Mo'r rba^oiygon rhyw gymamt yn well, a EÏcr- ba'r ainaethwr farchnad lewyrchus i'w nwyddau.

Qalwedigaeth i leuenctyd Cymru. Yn nghyfarfod Pwyllgor Sir y Sir, Treffyiion, ddydd Mawrth, xnynegodd y Prifathraw ydylai'r lrteibtri liool wneud yn hysbya i Lywcdraethwyr yr )'%gd pan bo an bechgyn a mprchftd a..rnynt.. Yr oedd pcrcbentkgion y gwcithieydd n-swydd yn Fflint wedi caei rhai u u gwasanaethyddion o'r ysoJ, Peaderfynwyd gobebn r mostri r th ileal. —

Mae gcaym hen ddywediai nad ydyw eyfr-?oa id -yn li?adrad. a c-bawn ieu vdd yu lxtmd i'w wiled-<,I-,i'n am]. C?redai'r g'wy-r crwydr byny a fu'n ysbeilio ystafeii y ciwb goiff yn Ngbonwy yr wythuos o'r Waen nad drwg yr ben ddywediad. G-wedi ynrwJedda. ar bob dAU- laith o fewn cyrhaedd, aeihant ymaitli a thri 1)h.ar o esgidiari, gan adael ur ol dri pha-r arali a thyllau o bob math- nddynt, wedi eu tori yn dra ohywrain. Yn awr pan fo cymaint eon am yr air-an--baiJioI newydd, dyddorol yw adgelio jua ddefnyddia'r Brenin ramyn arian a ddaw yn union gyrchol o'r bathdy. Os dkrwydd, oherwydd ryw achos neu gilydd, metbn orr swyddogicn i eicrban yr arian byny, gi.tnhcir yr aur a'r arian eraill yn ofahv cyn eu t.ra&glwyddo i'r Brenin. Ni <:likInydd'.a>r f Brenin arian copr ar unrhyw adeg, ae mae ei yn mmiti-i yr y<.4rydig a fedr ddweyd nad oe^ gaa- ddyot fytb gopr yn cu Ilocell-n.

Rhagolygon Undeb Cristionogol. A oea gobaith cen adTeriad undeb crefyddol yni y byd f'Tif,tionogoi? A oes gobaith am ad- feriad ym Miuydain Fawr? A oes gobaith ymg Nffhym ra ? Cofus gieniyf fod mown cyfarfod flynyddau yn: oi, yn yr bwn yr oedd! y owestayxonz prwy=F.ig yma o dan yts-tyriaetih; a pbob siaradwr yn oymeryd -g brudidaadd iawn ar y sefylliaa a neb yn awgrymu y gsliai;r byd Crigtiotiogo} 4dyf,i eto,??Z. Olnd codc4d an off?eir-ad ar c? a Lk-?G.(Id dair .6y!d 'bh gy(la Ilais amgyl&ijd? -a I)uw pcb pcca sydid ao yxta eistoddocld i lawr- Dyfia, yn ddiau, yr ysjiryd ffydd yn yr bwn y dyhd nsadviwi, g-\veukiio, a Iknurio am yr "un gorian a'r \m i'.iiga-ii"' sydd yn y prwrpaa Dwy- fol. Mewn pregeth darawiudol deagys Esgob Llamkiin fod yr Eghvys Grbtiaaogoi, ar hyd y eaairifoedd, drwy ra-s Duw, vnxli bud jJOi g-wiieu- tiwir pachas aioiiiba?jb!. "The trtumph of the iinposiihia" yw'r disgriiLad a dkiyryr Esgob 0 yrfa y gre-fyckl Gris-tionogol. I) DarWeuais, yn "Yr Hesaid Gymraeg," adoJyg- iad y Psw-jh W. Wikjoo. Roberts ar fy ysgrif yn. "Y Gcaiaien" am loimwr divsnexkiaf. Gohcatiiio iiad wyf yn ei ganid<k«uli; end carwn weied mwy o hir-Wl4 am uamk-b nag a duSangosir yma. Y mao'r Parcii Thomas Hughes, yn "Y Gesni- iKtfi" am EbiiU, yn ei adoiygisd ar yr un ysgrif, yn gosod ailaa. mewn iakh ryrrat*, y pel!dter. vr cerfelgarwoh, a'r diil'yg eydweitbre<6adl a fodesii rhwng hen Egiwysi ljQ. Y ma.e'r ffeithiasi ddi.-an ac yn gc?u,Lr M<>'u haa-v,yL?yddu aa'-a 1)?y-aaQu. Y mac F.vys y Dwynaiii. wedi ysgymuaso Egiwys y Gorlk-w-jn ao Egiwys y Gorl. wedi. goacd Eglwys y Dwyrain dajn ysgyrrrnndod. Ni fyn Eglwys Rhufain g\*daiab<xi gwwini<icga<e«th yr E-j'wys A.n-giicajia-idd; a bu tiiedd ya yr Egiwya :glk-tlidd i ystyried "y wraag weda ed diiiadu a pborpbor" fel ardidangosiad o gyineriad Eg- iwya Rbuiain. Yng Nghymru, drachefa, digen anedr.-ydd ydyw perthycaa y gwah?noi gyrpb orcrfyddol &'u y b??-,L g, -d-IL idd bab penrrai ym dwyn :L 1-r?-Ch yr yspryd Mewn Ilawer man, lie y mae un ty addoiiad yn I .yn-v--?w boll dd?,-on g- ydogaeth, myrm p&b on-ad enefydcfcl adeibtdu r-w! capel iddo ei ban. Oi»d y cv-x-siiwn ydyw A yw'r bytS Cristion- og<jl yu foddlon ar y eettyMfa rwygedi^- s*r bon y syrtinodd? A ydyw ya <5ecihi^ai Wmo ar ei ymratniadaiu, a tSiywiiytkiio O'iU 7 Yr wyf fi yn mei«Jdlo eredu bod argo^kai gobeith.- iol yn ymddaaigos, a bod gwsdmnol ranau y byd Cxistiooogoi yn a-wyddia i agoebau at gilydd. Cymwrer, byd yn nod Eglwys RJflrfain, yr ban a bruffesa fod bob amser yr un fath, ao yn aimbyblyg. Bu amser pryd yr arferai ei duw- in-yddicn adarodsi hen ahwedl geiwyddog1 y "Naea Head;" gwadu cjBscgriad Bar-low a. Park or; & rboddi pwys neilk)tpta ar y ffaitli na roddir lieetri'r Cyimmui yn nwyfctw yr OTctesn- -tg yn yr Eghrya Anglkamaidd> Yng ngofeu- ni t'h y mae'r honiaaau disail byn yn awr ya oaei eu bwrw Ihmbjo. Nid oes un cyreiriad attynt yn natgaoiad Leo. XIII., at yr hv,m 7 cry Mr Hilgl?;m Y *EITY?- y =-Loljr I-JrXidi P'VV?7S a-ralo -JXIYW nad -"eT GWW- .1 .ru l?g4vvys -.krglceoiaicid ddim r raod ya yr ?m ateb gayiii- yr hyn a oilw Eg?l-mTs RhqLfain y,q "a;thra-.viae!t-h bwried." N* L??- alj;d loi -,tag edrycii ar y Saeti. bod EgIWJ'i! Rirufain wecCi i gyryaigV dadl y WeiWdJogacth i'r pwao athrswiaetbol hwn fel argoel obeitliicl. Nid amino si bl medidiwd y gall adeg ddylod pryd y bT4dd F&gob Rlmfain, mown guk?tmi yi-lwaj i deKff.d yr "Apobtolk-?w C!-17Le.t Y o?-, wad ro 6tgari;-adl U;I-A-D nior bw-ysag a w-iiaot'lipwyd gan. Eugojuus IV., ar yr un pwno, gydst golwg ar yr ArxiK niaid. (Deaa Bangor yn "Y Gonmon" am Orpbeoaf).

Y Gcninen am Orphenaf. James Owen a'i ArBseratU: 1664-1706. gan yr Athraw M. B. Owen, B.A., B.So. Adfywaid Manloecld Ewryp ya y Gazirif iVkweddr ai, gan Mr L. J. Roberts, M.A Can Addy^. g*&n Dcferwenog. Y OynliaAiai: Odlig1. gaai W. H. D. Codiad a. CSiynnyddi yr Enwaq Aii«iby»- 01 yn Ngbymru, gan y Prif athraw Thomas Rew> M.A. Twii Shori Catti: Osunig. gan Mr S. M. Powell, M.A. Rhagolygon Undeb Cris^ticutogoi, gan y Tra. Fiiarchedig Griflkh Roberts, M.A., Dwson Bajigvr. Pad rig y Brytfcon, gan yr Athraw J. Young Evans. M.A. Yr Ysgol Ha/: Caiieuon, gan Dalnaait. Haces ac AdgofiioTi, gan y Parch Daaxei Rowlsndf, M.A. Efnyn i lAw, i L4-415 f.nalit. "Cymru u'r WyL*dlak?? No? 'r gan y Pari?4,i Jc4i PTitcha.)-d, M.A., r B.D., a. OhyuacdTolwT. IIuruaait-Goftarit Enwof- tort—Mr Eleozar H-oi-orta. Y.H., y Parch Rich- ard! Morgan (W.). O Go4i Oof, go,n BleriyickL Cwyn Coll am Euvrogion—Y Psurch T. Mauuei, lorwerth y SoithTed, C wycie lit Vaughao, a (Aar- lietfibsa, giixi Ab H^iii, Perifro. Rh"add(wawr, y Parch J. Klis Williams, MaJcsrwy, Glan 1'ec- wya, Ednani, Dcwi Alaw, Tedii, Betbe'i, Y I Dryw. Notiadau ar La.w-feljnau, -an leuan Buallt. ivhamant Eglwysig: (JVfcn Gyfarcb i oen Eglwys Felydiiiedig Biaenau Gwent, ar b«i 250ain n^wydd oad, gan Uermas, Gweckslhon Lknyddoi— Ysbrydion Anian, gan Gynddeiw; Da-u Fy rddin, gan Ddafydd Ddu Eryri: Sf-.ren y C westhiwr" (Sior Meirdhion). gan IMowi HAYbesp; Maen Du'r Arddiu, g-an Owen Wii- liiacns, Y Waesifawr; Dew is Bctbau llowel Lygad Cwsg; leul'u y Rbiwiias, gafi Wilym Ixeyn. Rb.irrnau'r Dydd- Manioai Barddonol, gttii Amryw.

PEWMACHNO AH CWM. YMADAEL.—Dydd Mcrclier yr oedd y Mri I Morgan a Thomas Williams, Fool. Cwm, jn I cychwyn am Caiia<da. ao yn ol llythyr Mr Griffith Pritcbajd, Bryn Hyfryd, Satkatobewan, yr liwa a yrnddaiigbosodd yn y "Gwaha" divyoddaf, yn tte.r o ddocd yn miaen yn dda yno. Maorst fn I .w ,veithwyr gune6t. a di yd, a 43,na y angenrhoidied medd Mr Pritohard. Dydd Mawrth aotii Mr Richard Thomas. Glanaber, a I Mr Jm Evans, Ddoi, i'r Debeudir i'r gwwth ¡ I AR EU GWYLJATJ.—Yr wythnos ddeweddaT i daetb y Paroii John Lloyd Jones briod i Gian aber, tÙ Paroh Win. John Roberts i Rhiwbaeh- terraoe, i d'trubo ychydig aeibiant. Arhusaa y eyntaf yn Ty Dùewi, a'r diweddaf yn B' hiim. CYMANFA.—Dydd Sadwrn bu plant Rhydy- meiroh yn y gyma-YIayn Noiwvddeicsi. CYFARFOD Y^COL—l>ydd Sul yr oodd y Parch R. M. Jones. Bettwsveocd, yn ih.(>Llr Y gfoOd Sul, vu St. T'- .i,-Idu<i, ae -,y7- cedd Egiwvs y owl" we?cti YML?no. Y Mae$ are. Cymerodd y Paroh B. Joooø lie Mr Jones yn y Betfcws, a phregetbwyd goa y Paroh R. M. Jones, Bettws, yn St. Tyddud yr hwyr. LLWYNOGOD.—Yr oeddym yn IJWVT gredu fod yr boil iwynogod wedi eu hyinhd yn i:Wvr o'r parthau hyn ar c-I yr huntio mawr a gofaJu« fu yn ddmeddar, ond nid felly y bu, arches gwei- wyd fol yna dri yn am, eio both bynag yu yr ogof w-rth Canycwm. Buwyd yn eu gwylio an* nosweitniau, end mi cM&Kwyd

Mae mucLad ar dr<x'd i godi cofgolofn ar frdd y bardd Giaslyn yn mynwer^t Boddgelert. Newydd ei adeiiadu mae'r ysgol ganoliv.ddai gyntaf yn y Wkdfa Gymreig yn Mhatagon'^ draw, aV diwrnod o'r bU«j!, &.1" yr adblysur pwysig, cyflwynwyd iddi odesc dderw bardd 1= ¿:) Mr Lloyd Georre. Yn yr hen archer, arferid defnyddio eeivg beddau mewn modd aawarwidd iawn, ao ielu troisid toe yn itoc-tn Iiawr neu yn gladdeau. W ri:i adgyweirro oeuff<j« yn Mh,vTdicli, y diwrnod 2yri cafwyd rrtai careg fedd oedd y tlooLen uwchbao, careg fedd g-wraig Gymreig a fu farw yn 3 flwyddyn 17S8. Hwyrsch nad argreffir yr now- ydd yn Mbrydum am rai mnaoedd eio, eithr .ruae'r cyfnewidiad eieoes wedi ei wneud yn y Trefedigirethau. Ar tdeg Jiwhiii'r Frenh-ubes Yctoria yn 1S97 cyboeddodd awdurdedau New- foiindiand argraSnc-^u yn cyrwyt, Warhju-au llel- odau pwysksaf y Brenhinol, sef y Frctt- hirves, lorwerth Fronin, y Freuhiiies Alexandra,. Stior F1;1), y Frenhines Mary, a Due Oernvw. Gwnaeth Canada hefyd rywbetb cyffelyb yn y flwyddyn ar ddathliad y frwydr ewiliodd Qoebeo i Dry dair ca-nrif cyn hywy. Ceisir caei Y Ddraig Goch or y Faner Brydeisigf ac ar yr arian batitel 'snwaith yn rhagar. Yr oedd yn amlwg »r y Faner yn nheyrnaeiad y Taduiiaid.. Dyeb-welodd Mr David Davies, A_S., a Mis Daries i taandinam. Sir Drefaldwvn, o'h nia mel, yr wytbnos ddiweddiif. ¥ewn canlyn- 1, iad i farwelaeth y Brenin, "goiiriwjd pole u- ddangoeiad o tawenydd.

FRED. ROBEBTS k COw House Furnishers and Removers GET OUR ESTIMATE FOIt Your Removal, Renovating Suites, BHnds, &a, Upholstering üeeds, AND Bedding made up by us. Terms :-CASH OR EASY Payments P E N Y B R Y N OLD COLWYN. C O M L. UNEQUALLED FOR QUALITY and PRICE. Rowland & Co., WYNNSTAY CHAMBERS, COLWYN BAY. TaxarsoKK 92r Hall SAMUEL BQflD & SONS, J IÎD B, Builders and Cantraeton, SHOP & OFFICE FITTERS, AN S. General Repairers oi Property, CBEEKKOUSEISAXtf* L MIODLETON VILLA, Belgrave RcatL Cclwyn Bay, ESTIMATES FREE Mr. Q. W. CHARNLEY, D.B.O.A. (by Exam.), Founder and Head of the Firm oi Chaknley & Soks, having Branches at Birminfffaam, j Leicester, Peterborougii, Bedford, Liocoln, I & Q rims by, is now in attendance daily, and may bt consulted personally at 17, PENRHYN ROAD, COLWYN BAY. ADVICE FREE. Hour.s-io to 12-30; 2-30 to 5-30. Wednesdays, 25290P 10 to 12-30. r- THE UNIVERSAL BEVERAGE. "U. K." TEAS. SPECIAL NOTICE. To remove an impression that the Company deals in High Grade Teas only, the Public are notified that all qualities are sup- plied, the prices ranging from 1/2 per pound up- wards. or leaùing G rQcers and StOre! Free Samples &lid Pdq Lia\ 011 Appiica.Qoa to the Secr1.ar1. UN1TED K. INGUOM TEA CO., Ltd, 1, Paul Stt. t.ofi[ion,l:.C, Tea Mer- chfillt5 by appûintment to the Royal Fmi]'y J -=-=-=-c- =- -=-=-=-JI WE INVITFoNQUlRlES ii ALL FARMERS v 5 WHO REQUIRE A REGULAR 9 MARKET FOR THEIR V —MILK.— j; 1 ONE DELIVERY DAILY PROMPT PAYMENT. ABERFALLS, LTD., 5 Milk Products and | H Margarine Manufacturers, [ I!s ABEl-{, Tei'e,Aho,ne-13 Llawah:fcck4n. 3 _i d 2"-ic,draph-Pi;sttirc, Aber. h Tr wytkaos 0'1' Maea yr oedd Mrs Elizabeth Clark, un o batriaicbesau ein gfwl«d, yr baa Rydd vn byw yn nffbyTnydogaeth West Greea, L'unJain, vn daihJu ei blwyddwyl yn gant » paump. Vn Swydd Nottingham Hiac Tr anghyd- wc led kid mwyaf a wdwyd yn y byd gv.iih- faol er's biynyddoedd wedi ton alias. Rhoed rhybndd i bymtbeg^ cant o ddyutoa. r your ewa LADIES '0:&4 101. Stamp fur I I Free Sa-.ple ef 'I BLANCHARD'S A, IL LFsMp. It.trtvn,ud.3IFátsfttp- '.l'J,Or,dOD,-