Welsh Gazette and West Wales Advertiser

Etholiad Huddersfield. Cymerodd etholiad Huddersfield. swydd Gaerefrog, le dydd Mercher (ddoe). Aetbl y sedd yn wag trwy i'r aelod Rhyddfrydol, Syr J T "Woodhouse, gael ei benodi yn Ddir- prwywr y Ffyrdd Haiarn, am gyflog o 3,000p y flAvydclyn. Yn yr Etholiad Cyffredinol vn loniii-i- dyma fel y safai yr ymgeiswyr: Syr J T Wooclhouse (R.), 6,302; Mr T Ro. Williams (Llafur), 5,813; Mr Foster Fraser (C.), 4.391. Mae y ddau olaf yn ymgeis- wyr a' tro hwn eto, a'r ymgeisydd Rhvdd- frvdo! yw Mr Arthur James Sherwell. Caf- odd Mr Sherwefl lythvr dymunol iawn oddi- wrth Mr Lloyd-George, yn yr hwn y dywed fod y Rhyddfrydwyr i'y- longyfaroh am eu dewisiad rhagorol. Rllasai vni dda ganddo ei gynoi-thwyo. ond nis gallai dan yr am- gylchiadau. Gwneir y canlyniad yn hiysbys heddyw. 1

Y GwyddonwyrCristionogol Crewyd cyffro dirlawr y dydd o'r blaen yn nglyn a chvfhvr iechyd Mrs Eddv, dyfeis- "yddes y grefydd a elwir "Wyddoniaeth Gristionogol." Gan fod yr hen foneddigea yn ei 86fed flwyckl, ac yn farwol fel ei chw iorydd, eichoel Iii a'u chanlynwyr yw nad oes mater, poon nac angau mewn gwir- ionedd, eithr mai gw agdybiau ydynt; felly os oedd y si yn wir fod yr hen foneddiges yn sal ac yn ymyl elanv, yr ofn oedd y dyrru- chwelid y dtlameaniaeth. Gwnaeth rhai o'r newyddiaduron vmgais i fynu gweled a chael ymdciyddan a hi, a methwyd ond drwy g\-fr\vng arall. 3Tr Invn oedd yn un o'r Gw-yddonw yr. Deit Mi's Eddy i haeru mai Duw yn unig yw y meddyg sydd yn gweini ami; a'i fod Ef yn feddvg go dda. Yn Boston, America y mae Mrs Eddy yn byw; ond ni oba neb ei gweled. Oyhoeddwyd y dydd o'r blaen ei hod wedi marw; ond gwadwyd hyny, ac haerai ei chyfeillion ei bod yn myned allan bob dydd am dro yn ei cherbyd. Tystiai ereill mai dynes arall osodid yn y cerbyd er oeisio camarwain ac argvhoeddi y cyhoedd fod Mrs Eddy yn fyw. Djwedir fod Mrs Eddy wedi gwneud elw mawr o'r grefydd newydd, ac ei bod yn werth ugeiniau lawer o fil oedd. Yn Efrog Newydd dydd Llun haerai un Mrs Augusta Stetson, un o brif ddysgawdwyr y grefydd hon, fod Mrs Eddv yn hollol iach, ac y rhydd brnwf i'r bvd pa fodd i osgai angan yn <1ragwyddol. Cawn weled; er y dywed Mrs Stetson nad oes eto gymaint a llinell o grychni ar wyneb Mrs FAldy. Wei. os nad oes, nid yw hyny ond prawf ei bod wedi cael byd da ac helaetliwvch beunydd ar draul y saw] sydd wedi bod yn ddigon gwir- ion i'w chynal. Mae llawer iawn o bobl yn v wlad hon wedi coleddu y grefydd newydd hon. a gwysir rhieni, yn awr ac yn y man i lysoedd barn am esgeuluso eu plant pan yn glaf.

Blwydd-dal I'r Oedranus. Dydd Mercher, yr wythnos ddiweddai, ymwelodd dirprwyaeth o rhwng 70 ac 80 o'r aelodau Rhyddfrydol a Llafur a'r Prif Wemidog a. Changliellydd y Trysorlys y n hy I' Cyffredin, ynglyn a'r pwnc o sefydlu blwydd-dal i hen bobl. Cyflwynwyd y ddir- prwyaeth gan yr hen arwr Llafur, Mr. Burt, a daleuid o du blwydd-dal i'r hen gan Mr. Burns, Mr. T. C. Taylor, Mr Enoch Edwards. Pwvsent ar y ffaith foelvir angen gwneyd rhywbeth ar unwaitli er ai- bed yr hen weitJiiwr diwyd. Datgaaiodd Mr Taylor fod c-yflogwyr y wlad bron yn ddi- eithriad yn cydnabed yr angen am wneyd darpariaeth ar yr hen, ac ei bod yn bryd i'r WhidwTiaeth afael yi y cwestiwn. Mewn ateb, dywedodd y Prif Weinidog ei fod yn cytuno a piiobpeth duywedwyd ar ran y ddirprwyaeth, ac llid oedd dim yn ei rwystro i gydsynio a'u cais ond difiyg amsta* ac arian. Cytunai mai yr uniJ: ddull boddr haol i ddelio ar cwestiwn ydoedd Cynllun Cyffredinol, drwy yr hwn y geilid talu blwydd-dal i bawb a ymofynent am daw, wrth gWTS, o fewn terfynau neillduol. ir oedd ef yn erbyn cynlluniau lianerog. Rhoddai cynllun eang o flwydd-dal siiCl wydd a nerth i ddvn a dynes yn ystod eu bywyd i wybod fod rliyw ddarpariaeth ar gyfer dyddiau gwaeledd a gv. endid. Felly, rhaid i'r cyullun fod yn un cyffredinol; a rhaid fyddai ei gario allan wan y Wladwri- aeth, yr hon yn unig a feddai yr arian. Sicrhai y ddirpnvyaeth y byddai i'r maioer gael ei drafod mor fuan ag y cnniatai aniser ac arian. Cadarnhaodd Mr -sq'i-I,itli yi- hyn a ddywedwyd gan y Prif Wemidog. Nid oedd dim, meddai, yn nes at ei galon na gosod o flaen Ty'r Cyffredin gvnilun arianoi at ddarpar ar gyfer arwyr llafur. Yr oedd ef, fel y Prif Weinidog, yn ffafriol 1 gyn- llun cyffredinol, a biN-iiiv yn gynllun ax wahan i Ddeddf y Tlodion. Wrtli deriynu clywedodd fod y Llywodraeth yn edrych ar y cwestiwn fel mater y mae angen ymwneyd ag ef ar fyrder. Yn Nhy'r Cyffredin, gofynwyci i Ganghell- ydd y Tiysorlys gwestiwn mewn perthynas i flwydd-dal i hen bobJ. ac mewn ateb dywed- odd fod y nifer yn ol cyfrif 1901 o bersonau dros 65 yn 2,018,716, a thros 70 mlwydd yn 1,205,069. I ddarpar blwydd-dal o 5s. yr wythnos byddai yn augenrheidiol cael 26,225,000p. ar gyfer y rhai cyntaf, a 15,5001,000P. i'r a iT-. Yr oedd ef ar y foment yma. yn analluog i TCii unrhyw addewid bendant ar y pa fodd neu yn mha drefn o'i gymharu a materion ereill y delir a chwest- iwn blwydd-dal i'r hen.

--qp Y SENEDD. 1 Nos Wener, yn Nh'yr Cyffredin, darlleu- wyd y Mesur Dal Tir am y drydedd waith. 0 blaid gwrthod y Mesar, ni chafwyd ond! saith ar nu,gain. Dyma yn fyr hanes y1 noson: Cyny^iodd Syr Heniy Kimiber (Ton) nad oedd y ly yn aerbyn y Mesur. Ei brif ddadl oedd fod y Mesur yn dinystrio rhydd- id "contracts" ac yn newid "contracts" A wnaed eisoes, a hyny ar anogaeth un blaid yn unig, ac yn erbyn plaid arall.—Eiliwyd J f n Mr Carlisle (Tori), oherwydd fod j esur yn myned yn erbyn buddianau am- iiethydoiiaeth.—Dadleuai Mr Soares (Rhydd-, frydwr) o blaid y Mesur, gan ddyweyd ei fod yn unol a deddfau amaethyddol blaenorol, a rliolchai i'r Llyvodraeth am ei fabwysia- du. Nid oedd y Cyrnol Lockwood (rori) yn bleidiol i'r Mesur. Maentumiai Mr. Ure, CyfreithÎwr-redinol Ysgotland', mai amcan y Mesur oedd hyrwyddo buddianau amaetbyddiaetb. Gwrthwynebai Mr. Lambton (Tori), oherwydd fod y Mesur yn un "peryglus." — Barnai Mr <Aolod Llafur dros Dde Morganwg) nad oedd y Mesur yn cyfarfod a hawliau y tenant am- aethyddol, ond yr oedd yn barod iNi- dder- byn fel ernest y Llywodraeth o ddiwygiadau amaethyddol eto. Addefai Mr Walter Long (Tori) fod y Llywodraeth wedi cyfar- fod yn deg feimiadaeth y blaid Doriaidd ;ae nid oedd efe am bleidleisfo yn erbyn y ) Mesur. Dyma fel y bu v pleidlair- I I' Drois y trydydd darlleniacT 260 Yn erbyn .1 1 27 Mwvafrif y Llywodraeth 233 —Yn ugwvneb y fath fNi-vafi-if, cynnil- chwylfiydedd un i ofyn, beth a wna Ty'r Arglwyddi gyda'r Mesur yma eto? I t-I Nid cedd ond deoinaw o'r Aelodau Cymr reig yn Ahy'r Cyffredin. nos Wener bleidi- leiso droft y Mesur Tir. Dylesid galw yr esgeuluBwyr i gyfrif. Y CYNGHOR I GYMRU. Yn Nhy'r Arglwyddi nos Fercher, daeth adran 2C o'r Mesur Addysg o dan ystyri- aeth, yr hon sydd yn cynyg ffurfio Qpnghor arbenig i Gymru. Cynygiodd Iarll Uaw- dor eu bod yn gwrthod yr adran, yr hon, efe a ddywedai. oedd yn golygu nid yr annibyn- iaeth ar addysg yn unig, ond ymreolaeth hefyd. Dywedodd Arglwydd Rendel mai y cwestivnau mawr yn Nghymru ydoedd Dadsefydliad, Addysg Genedlaethol gyflaw^n, a Diwygiad Dirwestol. Gallai Cymru wein- yddu addysg elfenol yn yr un modd rhagorol ag yr oeddynt wedi cario yn mlaen aaaysg uwchraddol a chanolraddol. — Dydd Iau aed yn mlaen i ddadleu ar welliant larll Cawdor. Bamai Arglwydd Londonderry mai peth anymarferol ao anmhosibl oedd sefydlu Cynghor i Gymru. Daeth ef i'r casgliad fod yr adran yma wedi cael ei gosod yn y mesur fel gwobr i'r rhai, o dan arwemiad Mr Lloyd-Geoige, a fuont yn gwrthwynebu gw'einyddiad Deddf Addysg 190?. — Siaradodd Esgob Tyddewi hefyd yn erbyn sefydlu y Cynghor. — Dadleuai Iarll Crewe fod galwad cyffredinol, nid gan un eglwys ac un blaid yn Nghymru, am Gynghor o'r fath. Yn ol syniad Iarll Caw- dor, yr oedd sefydlu y Cynghor hwn i Gymru yn gam yn nghyfeiriad Ymreolaeth ond ni ddeil syniad o'r fath i'w chwilio; ac nis gallai efe (Iar 11 Crewe) ei ddesgrifio yn ddim amgen nag "Undebiaeth yn myned yn wallgof." Tybiai y byddai eu Harglwyddi yn cvmeryd ciyn gvfiifoldeb arnynt eu hun- I a ain am osod eu hunain yn ngofal y leiafrf I yn Nghvmiu; ac esrynant eu swyddogaeth yn dra phell os gwrthodant yr adran.—Con- demniai Iarll St. Aldwyn yr adran o safle- arianol, ac hcfyd ) safle addysgol. Cefn- ogai Esgob Benffordd yr adran, ond ar ym- raniad gwrthodwyd yr adraji trwy i 109 bleidleisio yn erbyn 44. MESUR Y LLOXGAU. Dywed y "Westminster Gazette" Dylid Ilongyfarch Mr Lloyd-George am y modd de- heuig yr arweiniocld Mesur Llongau Marsi- andiol drwy y Senedd. Mae y mesur hwn, a ddarllenwyd y drydedd waith ddydd Gwenr- er heb ymraniad, yn dangos cam arall ar y llwybr Rhyddfrydol mewn diwygiadau, canys a v mesur yn mliell i wella sane mor- wyr Prydeinig yn y cwestiwn o fwyd a chyfleusderau llety, ac i rwystro i'ii llongau ael eu llanw a dwylaw tramorol na f,ddaiit yn deal ein hiaithi.

■ i ■ i YR HYDREF. Fe ganai bachgen bychan Alitli grwydro 'mhlith y coed, Ei ganig facli i Hydref Pan oiiid deng mlwydd oed; Anadl hen ysbrydoliaeth, Na phaid o oes i oes, Yegubai dros ei delyn, A'i thannau a ddeffroes. Ei lygad craff plentynaidd A welai dlysni iiiawr Yn gwisgo perth a choedwig Ar ryw brydf^'thaf wawr; Cymysgai'r coch a'r melyn Mewn amrywiaethau fyrdd, Ac yma a thraw yn deneu Oedd ambell lain o wyrdd. Gwrandawai su gwynfannus Yr a wel yn y coed, Yr awel oer hydrefol Sy drist ei chan erioed Pob deilen II-an yn ysguyd Oddiar ei cliorsen fach Ei ffarwel liir i'r gangen, Lie tyfai gynt mor iach. Wrthi weled y dail yn syrthio 0 ddwylaw oer y cwynt, Yn sychion a gwywedig,— Nid irlas megis gynt, I'w gof y deuai'r Gwanwyn, Y detiai'i- Haf di-all. A mynnaj L lvin-vd Fyth wywo, fel y dail. Y cloddiau'n gocli o svfi. Yr allt o lusw'n d(lu, A gofiai gyda thrymaidd Ochenaid am a fu; Fe welai nyth y fwyalch, A'i clian a lan war r fro, Yn awr yn noeth ac unig, A'r crin-ddail drosti'n do. 10(i Ar fainc 0 ddail sych-griniori A rhedyn banner gw\tw~, ] A'r aion droellog obry Yn murmur yn ei glyw, Myfyrgar yr eistedclodd Am ennyd y-]tho,i hun: Ond o'r rhigyman ganodd Ar glawr nid oes yr un. Pan gododd aethai heibiq Ryw dair o oriau chwai, A haul prydnawn a eurai Simneia-Ti tal yuti. Dychwelodd tuag adrof, A chri ei fynwc--s glaf,—1 "Pa brvd da v.- eto'r Gwanwvn? Pa bryd yr hyfryd Haf p, -GWIL \1 MATfLES.

llHYWBirLH MWY. Saif y dyn uwch ben goludoedd, Prif ddymuniad caloil ffol, Rhifa'r arian wrtTi y miIoedd v Gan eu gwasgu yn ei gol; Llnwer un mown awydd an noeth Fu'n ymdd'iysu gyda liwy, Ond ar garnedd auraidd cyfoeth Llefa'r enaid,—Rli3Twbeth Mwy. Rhed un arall at bleserau, Gan gofleidio ntwyniant byd, Trocha. 'i E-Haid yn y ffrydiau Sydd yn Hyg' n dyn bob pryd: Pan yn nofio'r d3*froedd swynol Teimla Yn ei enaid glwy', Ac yn nglianol 111wyniant. bydol Liefa'r enaid,—Rh3rwbeth Mwy. Rhed y liaIl at Qduwies mawredd Gan ymgiTmu iddi hi, Ymgais hwn v^v cael anrliydedd Enw bydol a phob bri: Ar ol dringo 'r grisiau hyny Yn llawn o iechyd nerth a ll"'ý Moth a gael tawelwch felly, Llefa'r enaid,—Rhywbeth J-Iwy. —MYNYDDOG.

-.L. LLANILAR, Musical. — Mr. J T Rees, Mus. Bac., l as been engaged to give weekly lessons in sol-fa to the children of Carmel Chapel. Charity. The children of the aboye place have been busy during the past week collecting towards Dr. Barnado's Floanow. It speaks highly of the charitable disposi- tion of the children and inhabitants that a sum of two pounds one shilling was for- warded -to this institution.

LLANARTH. Marwolaeth. Bun genym gofnodi mar- wolaeth Mrs. Ann Dax-ies, anwyl briod Mr David Davies, New Georgia, yr hyn a gy- merood le bore Sabboth, Tachwedd 17eg. Cafodd gystudd caled, ond dyoddefodd y cwbl yn dawel. Yr oedd 30s un o'r gwrag- edd mwyaf hynaws, caredig a gweithgar. Nid ooddulirva- aberth yn ormod ganddo. er mwyn cysur a dedwyddwcln ei phnod ai phi ant. Bu yn aelod ffyddlewn o'r Eglwys Wesleyaidd yn Capei Vicar am flynyddau. Dydd Iau dilynol, hebryngwyd yr hyn oedd farwol o honi i glsddfa Capel Vicar. Caf- cadd gladdedigweth parchus. GwasanQftth- wvd trwy dda rile n a gweddio yn y ty gan Mr. Morgan Evans, U.H., Oakf^rd. Gweda- ivyd yn y captel gan y Parch J. SoweU (A.)), LfTvyncelyn; a phiegethodd y Parch. D. C«frrit. Davies i.ei gweinidog), ar y geiriaw, Hyn a allodd lion hi a'i gwnaeth.' An- erdbwyd a gweddi wyd ar lan y bedd gan y Parcli. D. Corris Davies, ac wedi earn;, O Frvniau Caersalem, ceir gweled," te., ym- walianwyd, gyda theirnlad divys wrth fedd- wl rhoddi ,!Nl-ec un o'r gwragedd mwyaf ffyddlawn i orwedd JI1 y bedd hyd boro ddydd yr adgyfodiad cvffredinol.

BETHANIA. Priodae. Dydd Iau diweddaf, Tach- wodd 22ain, 190 6 yn nghapel y Methodisti- aid Calfmaidd, Bethania^ unwyd mewn an briodas Mr. Daniel Thomas, Gwarllyn, Pen- HWcJJ, a Miss Ann Jones, Ffynonwen, Beth- ania. Gwasanaethwyd ar yr achlvsur gan y Parch. Jenkyn Jones, Barry (brawd y briodasferch), yn cael ei gynorthwyo gan y Parch. Thomas Lewis, yn mhiresenoideb Mr J M Howells (cof^esiiydd). Rhoddwyd y briotiasferch ymaith gan ei thad. Mr Dd. Thomas (nai y prlodasfab) oedd gwas y pri- odfab, tra y gwasanaethai Misses Kate, Jane a Mary JO-iles (chv.iorydd y briadasferch). a Lizzie Jenkins yn forwynion priodas. Yr oedd y cwimii pricdasol yn cvnwys hefvd, Mr a Mrs Edwards, Tanffynon (brawd yng- )¡Y[Jf;JO} a chwaer y }>fiodfab), My, Jerkins, Nantcwnlle Oirawd ynghyfraith y biiodast- ferch), a Mr. Davies. Pencastell (ewytlir y briodas ierchj. Daeth tyrfa luosog o gyfeill- ion y p, leuanc ynghyd, ac ar eu mynediad allan 01 capel disgynau 'rice' yn gawodyud arnynt. Aethpwyd o'r capel i garirer y briodasferch lie yr >edd gwledd o'r fath oven wedi ei darparu. ac yr ymgasglodd tyrra luosog o gyfeillion i dd3'muno'n dda i'r par ieuanc. Derbyniodd Mr a Mrs Ihomas lawer iawn o anrbegion drudfawr a defn- yddiol.

LLANDDEWI BREFI. Death. While returning from the hir- ing fair at Tregaron on Tuesday in last week Lizzie Jones, eldest daughter of Mrs Davies, Voelallt Arms, Llanddewi Brefi. was taken seriously ill. She had been engaged as a servant fox the ensuing year at Sunny Hill, and was proceeding home -ntenl;ng to stay there a short while before commenc- ing on her service. She was taken so ill on the way that she had to be "emoved to Abercoed Farm, the residence of Mr and Mrs D. J. Williams. Here every attention was betowed upon her, and a message was sent to her mother. Subsequently, she was removed home in a carriage, and Dr Lloyd. Tregaron, "Illo had been summoned, at.- tended to her. She seemed to be better on Tuesday night, but on Wednesday morning she had a relapse, and died about mid-day. She was 25 years of age. and very popular amongst her friends. The funeral took place on Monday at Llanddewi Brefi. Death of the Postmaster. We regret to announce the death of Mr Joseph Mor- gan, the postmaster, which took place UD- expectedly on Thursday mor-ning last at. the age of 64 years. Deceased was a na- tive 01 .uampeter. being tne son 01 ur. Joseph Morgan. Maestir Farm. The latter is still remembered for the important part he played in the public life of Lampeter in the capacity of guardian, school Board mem- ber, etc. Deceased was apprenticed with his uncle. Mr. Charles Morgan, who carried on the business of grocer and draper at Pontrhydygroes at. a time, when the mining industry was in a flourishing state in that district, while he also kept. the similar es- tablishment at Llanddewi Brefi. On hiis death Mr Thos Davies succeeded to the Pont rlydygroes business, and Mr Joseph Mor- gan to the Llanddewi business. Mr Morgan was a gentleman of a jovial disposition, and very much liked by all who came in con- tact. with him. During his residence of abonit 45 years in the village he had formed n, wide circle of friends, and had built up a successful business in groceiy, drapery, and ironmongery. He had also acted as post- master for many years. He also interested himself in public affairs, having been a member as well as treasurer of the now defunct School Board for a considerable period. He married a daughter of fr. John James. Hafodlas, who survives him. and with whom and her son and daughter deep sympathy is felt. There was a large attendance at the funeral, which took place on Tuesday, the interment being made at the Llanddewi churchyard. The Rev. T. n Davies, vicar, was the officiating minis- ter.

Hands Sore and Scarred. PAINiTL PEELING, RAWNESS AND SCALY ROUGHNESS CURED BY ZAM-BUK. "Working wives and breadwinners are li- able to sulfur from c peculiar form of eczema in the hands. The skin becomes hot, dry, and sore, afterwards breaking out in pain- ful, irritating cracks and fissure-like sores, which are often accompanied by swelling and inflammation. Zam-Buk is very soothing and softening for this trouble. It stops the irritation, takes out the tenderness and soreness, and finally restores the members to a normal condition oi health, growing new. soft. clear ski 1. Mr W. H. Tozer, Lower Road, Sampford Pevtrell, nr. Tiverton, Devon, writes: "Be- tween four and five years ago eczema broke out badly 011 my hands. At first the skin seemed to get very dr.- and peel off. leaving very raw and angry looking places all over iiiv hands. After a while the disease seem- ed to go back a tittle until about two years ag.), when it again broke out in the same way but rather worse. I could find nothing to do me good, and two doctors also failed to prescribe successful treatment. A few months ago I heard cf Zam-Buk, and began to apply this balm to my hands each even- ing. The first application seemed to stop the awful itching psm which used to trouble np. and every dressing seemed to improve thenr more. In time the swelling went; dow n, and the sores disappeared. I rot iced a new healthy skin forming, and when I had finished the second box of Zam-Buk my hands were just lik-j new ones. I shall al- ways keep Zam-Buk by me in future." Keeping Zam-Buk hand3* pays.' Is there a bcx in 'your' home?

TREGARON. PETTY SESSIONS. The monthly Petty Sessions were held on Tuesday before Mr D J Williams (in the chair). Mr. Thomas Davies, the Rev. D. Edwardee, Dr. 1*1 organ, and Dr. Lloyd. TransfeiK. Mr. D. M. Davies applied for the transfer of the license of the Black Lion Hotel, Poiitrln-dfendigaid, from Mr. David Jen- kins, to Mr. William Hughes, Bargoed. Granted. The license of the Lion Hotel, Tregaron, was transferred to Mr. Morgan Parry. School Cases. Eleanor Williams, Pencraigfach, Pe'è1- uwob, was sumconed by William Jenkins, attendance officer, for having neglected to send her son to echool. Defendant said she was compelled to send her son to work as site had depended upon him. for her living. —The case was adjourned for a month, de*- fendant again protesting that she would have to starve or obtain relief from the parish unless her son was allowed to keep her.—In the case of Thoma.s Jones, Ffair- rhos, summoned by Evan Lewis, attendance officer, 011 a similar charge, defendant's wife said the weather had been too bad for her child to go a long way to school.—This case was also adjourned for a month. Drunkenness Herbert William Jones, genllemani. Ox- ford House, Tregaron, was enlarged by Supt. Jones with having been drunk on November 19th.—Defendant admitted the offence, but pleaded that he was not disorderly.—Supt. Jones said this was the third offence for which defendant had been charged during the past nine months. It was a ca.se of simple dufutnkenmGss.—Defendant: Yes, molt disorderly (laughter).—The Rev. D. Ed- wardes remarked that he thought it would be a kindness to the defendant if he was placed on the "black list."—Defendant I appeal to you: I was only helpless, not dis- orderly (laughter).—The" Chairman: You count that in your favour?—Defendant continued to assent tfcat he was (drunk only. —The Rev. D. Edwardes suggested to hini that it would have been better if he was not drunk.—Defendant: That is a technical question which I am not able o answer. This is a free countiy, .and we are free to get drunk. Supt. Jones asked that the police evidence should be Taeard, but defeooallt tliat that- should not- bo pressed. He would rather if no evidence wa* given.— Sprgt. Lewis was. however, called, and gave evidence.—Defendant vias then fined 10s. and costs. No Ticket. David Evans, junior, Penddol, Tivoal-on, blacksmith, was charged by Inspector Dal- ton, with having travelled without a ticket on the Great Western Railway. Defendant did not appear. fr. T. R. Ludford, solici- tor, ILlanelly, appeared for the prosecu- m. —David Jones, porter at Pont Ll&nio Station, said ho was on duty on October 24th, and saw the 5.10 p.m. train -x Carmarthen coming in. Defendant went into the train. Hugh Jones, stationmaster, Tregaron, said he saw defendant coming out of the train. Instead of going out through the proper exit, defendant went sound the engine. He (witness) met him, &nd defendant then admitted having tra- velled without a ticket, explaining that he had no money. A fine of 5s. and costs, in default seven days' imprisonment, was im- posed. Dog License Evan Richards, Cii-rt Swyddffynon, was charged by Supt. Jones, with having kept a dog without a I teens, -Defendant said it was a stray dog.—The Chairman pointed out that by feeding the dog defendant made himself responsible for it.-Supt. Jones said the defendant had kept the dog twelve months, and was, therefore, liible.-Pined 2s. 6d. and costs. Trespassing for Game. Rowland Rowland and John Davies, Tre- 0, garon. pedlars, were charged with having I trespassed in search of game or conies in Pantyblawd woods on November 24th.— Mr Daniel Watkins, solicitor, Lampeter, prosecuted. Thomas Evans, farm servant, Garth, stated that on Saturday he saw both defeJ 1.11 ts in The woods ferreting. They said; (,.ey had permission, and that th'v had ab.o been in Alltddu. He knew that defandante had no permission. The de- fendant Davies said he had permission from. Mr. Samuel Davies, Pantyblawd. He did not know in what direction Pantyblawd land extended. Fined 10s. and costs each, in default seven days' hard labour. BOARD OF GUARDIANS. The fortnightly meeting of this Board was held on Tuesday, when there were pre- sent Messrs. D. Davies, Llanddewi (in the chair); D. D. Evans, Llanio (chairman); D. J. Williams, Tregaron; Wm. Owen, Lledrod Upper; Evan Lloyd, Blaenpennal; T. Jones, Gwnnws Upper; W. Morgan and H. Her- berts, Nantcwnlle: M. Howells, Ysbyttv: John Jones and John Davies, Caron Lower; John Evans, Llanbadarn; M. Ll. Williams, Ystrad Meurig; E. Evans, Lledrod Lower; John Jones, Bettws Leiki: H. Jones, Caron Upper; Thos. Jones, Gwnnws Upper: and Daniel Jones, Gartheli: with Jenkin Lloyd (clerk), Rees Rowlands (relieving officer). M. Morgan (master). Dr. Lloyd and Dr. Mo gan (medical officers;, S. Tregon- I ning and Morgan Jones (road surveyors), and Peter Williams (treasurer). Notification of Death. A communication was read from the Car- marthen Asylum authorities notifying the death at that institution on the 2nd inst of I Elizabeth Pugh. aged 73 years, who was removed there from the Tregaron Work- house on the 27th) August, 1904. Statistics. The amount of out-relief administered by fr. Rees Rowlands, relieving officer, during the past fortnight was £53 Is. to 109 pau- pers, as compared with £ 49 5s. 6d. to 102 paupers in the corresponding fortnight of last year. I'lie Master reported that the number in the House was 23, as compared with 24 in the corresponding period last year. During the fortnight -13 vagrants were relieved. Train Arrangements. A communication was read from the Lanlpeter Town Council requesting this Beard to support an application about to be made to the Great Western Railway to ex- tend the 6.10 p.m. from Aberyst^wth, which at present did not go beyond Carmarthen as far as Swansea. It was explained that if the applications were granted improved postal facilities would be .secured. The Great Western Railway Co. had stated it would not pay them to continue to run this train during the winter months unless the Postmaster General were to make arrange- ments with them 4z0 as to make it worth while their continuing thi;> train.—This Board unanimously decided to support. the application, and also to prrsr. the import- ance of the matter on the Postmaster Gen- eral and the local M.P. Christmas Cheer. The Cardiff Union wrote asking this Board to grant adult paupers relieved on their behalf Is. extra and children 6d. ex ra during Christmas week The Board decided to extend the same increase to their o.t. paupers, and the Master was allowed 3us. extra to provide a Christmas dinner for the imates of the House. Subscription. 'I he Clerk was authorised to draw out a cheque for two gui-n "S, being the Board's arnual subscription to the Aber3>tv,wth Infirmary. RURAL DISTRICT COUNCIL. Mr. Wm. Owen presided at a meeting of tins Council. Tregaron Water Supply. The Clerk reported having received t-vo communications from the Local Government Board enquiring the present position uf afairs in regard to the Tre-garon water supply. The Clerk said he wrote to the Parish Coun- cil in August last asking them to submit a scheme, but had received no reply.—Mr. Johr Davies said he. had been informed that the matter was discussed at the last. meet- ing of the Parish Council.—It was agreed to defer the matter pending a reply from the Parish Council. Level fawr Footbridge. A letter was read from the Ysbytty Ystwytli PtiJ'ish Council requesting that the question of the Levelfawr footbridge should be reconsidered. The bridge- was in a dangerous condition. They were sorry to fine that a wrong impression had been made i the minds of the committee of the Dis- trict Council which visited the spot as to tne necessitj^ of the bridge. The Parish Council was unanimously of opinion that thj bridge was really essential. It was a gieat convenience to children going to school, and also to people going to chapel.— The Chairman remarked that- this matter was continually before them. Was it not possible to get an end of it.—Mr. John Jones said the Council decided the matter at the previous meeting.—Mr. M. Ll. Wil- liafs asked whether the Council was not bound to attend to any bridge in their dis- trict, whiea was dangerous.—Mr. Howells said he considered the parish of Y sbytty was being unfairly dealt with. That district had contributed large amounts by way of rates, and the parishioners charged himself and Mr. Olivei with indifference in pressing forward the claims of the parish. He pro- posed that the matter be adjourned for a month, and that it be then reconsidered.— Mr. I). D. Evans thought they should write in reply to the letter stating that the Council had decided to take no action. As to Mr. Howells and Mr. Oliver being charged with being indifferent in regard to the in- terests of the parish, lie believed all the members would agree that they made a very excellent fight in this case. (Laughter). —Mr. John Jones maintained that it was was for the Parish Council to take action and to do the work. The body was em- powered to levy a rate up to. 3d. in the £ for local improvements of this kind. — Mr. Eva a Evans seconded that the matter be adjourned for a month, and this was carried —Mr. Howells also said that he would, in the meantiffe. give notice to rescind the resolution already passed. Road Improvement. A letter was read from the Blaenpennal l Parish Council drawing attention to tite I disgraceful state of the road between Cwm- cov and Felinfach. tl was suggested that tlva road should be widened, the estimate of the cost of this work being £ 10. lr. E. Lloyd said a committee was appointed four years ago to report- on this road. The Clerk said there was also the Trebrys road, upon which no report had been submitted by the committee appointed. It was de- l oided that the committee, which was the I same in both cases, should be asked to bring in their reports to the next meeting. Railway Crossing. The Clerk drew attention to the inconve- nience caused by persons having to wait at the railway crossing just above the Station, and suggested that the Great Western Rail- way Co- sLoLi4d be asked to improve mat- ters. The Chairman said greater incon- venience was caused now than under the old management. The Clerk said that if a tnllll was .at Strata Florida, traps and carts were not allowed to cross until it had passed. Mr. John Evans sad he ficd been kept waitinng twenty minutes there on a market day. lie proposed that, the conn- panv be written to as suggested by the Clerk —Mr John Davief reconded. and the pro- position was unanimously agreed to. — It was also decided to ask the company to im- prove the station premises and the cattle pens. Market Reports. The Clerk drew attention to the fact that not a single South Wales fair or market was included in the weekly report issued by the lio.,i-d of Agriculture, and recommended that application should be made ioi the inclusion of the Tregaron monthly market. —Mr. D. D. Evaus proposed a resolution to this effect. Mr. E. Evan.s Founded. and it was carried. Barbed Wire. Mr D D Evans called the Surveyor's at- tention to the great amount of barbed wire- that. had been erected alongside public high- ways In one place it had been up so long that the posts had now rotted. He thought the Surveyors should do their duty in this respect with more thoroughness. Inspector's Report. The Sanitary Inspector reported that. after the complaints received from the vil- lagers the Medical Officer, Councillor Oliver an 1 himself had inspected the well at Ys- bytty Ystwyth. They found water in the well, but no wafer came through the sup- ply pipe. The inhabitants had been with- out water from this source for the last three months, and had had to use surface water of a dangerous character. He sug- gested the relaying of the pipe, the present 4- one being liable to pollution by the manuie applied to the adjourning land. The esti- mate of the cost being 30s. On the pro- position of ír. Howells, seconded by Mr. D D Evans, it was decided that the work recommended be done. The Inspector re- Parted a case of diphtheria in a house in t le parish of Ysbytty. Isolation was impossible but instructions were given to keep t'ie •other children home from school, and dis a- fectants were supplied. He had since be,A informed that the child had died. The Medical Officer and himself could not tn "Ø the case further than as one which show cl a want of cleanliness and fresh air. Ti 9 Inspector also repoited that stagnant wat. f c-oiitinuall- lodged in Church-lane. Tre- garon It came down from the Liandde-> i Hoaa. and in veiy rainy weather made r! e place impassable. He suggested that 3' gullv grating be fixed there to be connected with the main sewer, at a cost, of 30s. On the proposition of Mr John Jones, Caroo Liwer, seconded by Mr. John Davies. it was agreed that this work be done. Reports in Welsh. The Chiirnlan suggested that the In- spector's reports should be given in Welsh. —Mr. D. D. Evans: Are you sure you would understand all the technical terms if they v ore given in Welsh? — Mr. John Davies was also of the opinion that the reports should be in Welsh. Mr. Job" Jones, Gw r.nws: I think we are quite good enough, Welshmen. What we want now is a learn a little English. (Laughter.) It having been suggest-ed that this matter svould be left until the new Board car re irro office in March next, that was agreed to.

Markets—Saturday. Aberystwyth, Monday.—Butter, fresh Is Id. cask do., I I I d to Is per lb; cheese 4d. 2 to 4Jd. per lb. Small market. CHEESE. Carmarthen, Satiu-day.Large quantity. demand slow. Farmers loath to lowering prices: mam- dairies unsold. Price paid, 28s. to 32s. per cwt. BrTTER. Carmarthen, Saturda3\—Supply has fallen off very much this last fortnight, but prices continue firm. Quotations to-day :-l to 13d per lb, according to quality. All cleared early. t t T'I'T V. A1 ± ±j±^4. Doncaster, Saturday. There was an ample supply of horned stock, but sheep were a diminishing iuctor. there being but one pen, and there was a scarcity of pigs. The attendance was quite au average one. The special feature 01 the market was the larger supph- of young Irish cattle. Values: Milch beasts, ;Ll i- to £ 22: strong bullocks, -12 t.o £ 13: smaller ditto, £ 7 to 110: heifers, Cll to £ 15; drapes, £10 to zL14 young stores, £ 7 to £ 9 hogg sheep, 36s. to 48s each. pigs, suckers, 10s. to 15s. small stares, 25s. to 35s; and strong stores, 45s. to 50s. per head. Leicester, Saturday.—A small market. Trade for calving cows quite as good as last week. Best qualities made up to £ 22 10s. and older cows £ 16 10s. to £ 19. Several lots of steers sold in the auctions, one-and- a-half to two year olds making £ 8 to ilO 10s. No runts on offer. Only a few sheep at the market, which made late rates. Gloucester, Sat ui-dav .-English wheat in small supply and prices unaltered; reds, 3s 5d to 3s 6d: w hites, 3& 6d to 3s 7d. For- eign wheat rather dearer occasionally: Plato 30s. to 31s. 6d.. Russian 31s. to 32s. Plate maize 3d. up at. 0s2. ud. flat 3d. dearer at 21s. 9d. Bessarabian unchanged at 21s. Barley 3d. dearer at 19s. 3d. to 19s 6d per quarter. Oats unchanged. LLANDHjO MARJvET. The Llandrlo market on Saturday was the argest held for some months past, and the ieaiand was greater than It has been for iolile t.ime. Quotations Butter, tub Is Id md Is Illd. fresh is 21d. Is 3d, and Is 3-d. per lb eggs, seven for Is: turkeys, ln-e L3e., 14s, and 15s. a couple, trussed lOd per ib; giblets, 6d a set; ducks, alive. 48 3d "« to 4s. 6d a couple (these were scarce), truss- ed 9^ pel lb: chickens, alire, 3s 6d to 4s id a couple: fowls, trussed 5s to 6s 6d a L-ouple: fowls, trussed 5 s. to 6s 6d a couple: cheese, Welsh, 4Hi to 5d. per lb cream 8d. per lb. Beef, prime joints 9d. per lb other cuts 7d. to 8d. per lb: suet, 9d. per lb.: kidmry ,8d. per Ib; tongues, Is. d. to 2s. 3d .each, according to size hearts, Is. 9d. each; mutton. 9d per 1b; pork. 'i}d and 8d per lb: pigs' heads, 4d per lb. Wool, wlritei 2s. per lb. Scotch fingerings. 3s. pe-r lb. and black 2s 8d. to 3s 4d. per lb. flannel 1 white. Is. Id. serge Is. 3d. and 6tr:ped shirt- ing Is. 2d. per yard. I THE GRAIN TRADE. With a lessened rainfall farm work has been resumed to some extent, but at the same time the land is much too wet to be properly worked, and in many places the pastures are so flooded that cattle and sheep have had to be withdrawn from them. It has, however, been possible to lift and remove roots, which at the moment- is the most urgent work on the farm, the touch of winter in the early part of the week having quickened the energy of growers in this matter. During the present month the rainfall has been very heavy, as much as 5in. having been recorded in ,jne districts, and this, having come on the top of the heavy rains at the close of October. lias left many fields already sown in a saturated condition. This will be linurious to r^ereals inst Miminir into growth, more especially if a continu- ance of wet weather should prevent the sur- plus water draining away, but the outlook at present, is in the direction of drier weatheirf and it is to be hoped that this will prevail, so that farmens may be able to overtake their arrears of work without converting their fields imo, quagmires. One effect of the damp weather has bee.) to put a stop to threshing, and supplies of homegrown wheat at our markets have been materially reduced. This has somewhat- strengthened the tone, and at alf events lias'checked the downward course of prices, though the lower rates paid for damp, ill- conditioned wheat have led to a lower aver- age, which is now 26s. 2d., as against 27s 3d. in the same week of 1905. It is not easy to explain this difference. because, while supplies from farmers have diminished, the quality of this season's wheat has been better than that of last year on the whole, and until the wet weather it was marketed In good condition. A fairly good demand Ins prevailed. and a firm tone has pervaded the trade, with an occasional advance for both home grown and foreign wheat-, where thp first-named has been dry and in good milling condition. Malting barley me-ets with a steady though not a brisk inquiry, and good values are paid for the finest lots, but these are some- what. scarce. Oats meet with a good de- mand. and supplies being light prices fav- our sellers. Beans and peas are both slow of sale, and the last-named rather dull in tone. With the continuance of open weather the consumption of bread is comparatively small, and the demand for flour consequent- ly poor. Prices, however, are without change, firmer American advices helping to sustain the market. RAIN RECORD FOR OCTOBER. 1 •• 0. 0 17 0 39 I 18 1.34 4 "■ X-4?, 19 ••• 0.51 t 2- li 20 0.0 6 n it 21 °-35 7 nU 22 °-24* 8 n ?? 23 011 9 n ai 24 ■■■ °'53 .0 8; f | 25 0 U U | If U '3 — 0. 30 28 0.38 14 0. 20 29 o.36-i Ifi n i 30 °-25 16 "• 0. 31 0. 1 v u c i Inches 8. 14 -Number of days with rain 28 OM io+u was the highest record for 12 months." The Gardens, Falcondale. 133lor. Lampeter.

THE "SAW" OF THE SAW-FISH. The use and significance of that formidable, looking weapon, the "sew" of the saw-fish, ia discussed in a German Natural History periodical. The author points out that, the few observers who have .en the aninia: j. w have not apparently notic-ed tho real c- the saw. A study of the consents of the euu-i .vi of" the- saw-fish, and the peculiar artkui^i of th« skull with the vertebral column, irad to The conclusion that- the ezw is usi-;l r-rir^arlv for rapid grubbing and harrow::)': i:i n MUif and gravel. A secondary i-P l,iav bur there is no evidence ihut the v, as a weapon for rainn.hi; -Dhcrt r. in an article 011 the Revs, to w':k-h gro- saw- fish belong:. «ays: Th« <.v.v is a ab'.c weapon of offence, by .r>< rns u (;-ie fish tears piecv.s of f!h oft' 1!vie- '$ tim. or rips open :t> ai J r. <-v.- the i protruding int■■•tines. Sav«> 'fr -,rr ,m<j Ift. broad at Jie base are :• icnoo. t-

1 Ta^MOKLKS [ "SWAN" ¥L,3TAS J V For CTG1LTL— K They do not flavour the Tobacco. |s I For fclae ^X3?E— I ■ They do not Urease or Smell E| I For the CIGARETTE- 1 ■ They are the best of all lights. Jg v SWAN VESTAS are made of the Finest Soft rif 9 Pine Wood, and are the ideal ■ Matches for Smokers. B I To BE OBTAINED OF ALL TOBACCONISTS, GROCERs., OILIIEN, &C. S I SOLE MANUFACTURERS: BRYANT & MAY, LTD. J jP LONDON AND LIVERPOOL. AL

YR vVYTIINO. Y mae argoelion yr ail-ddechreuir gweith- io rhai o gloddfcydd Ceredigion cyn bo hir. Y mae pris y ptwm yn parhau i wella. Y mae Cynideithas Gymreig yn Nghaer- I loyw (Gloucester). Mr. Lloyd-George ydyw ei Llywydd. Y mae'r eglwyswyr mewn gwaha.nol ran an o'r wlad yn annog'yr Arglwyddi i sefyll \~n gadarn yn erbyn y Mesur Addysg.. Y mae tair mil o ddynion allan ar streic ar lanau y Tees, yn ngogledd Uoegr. Gweithwyr llongau ydynt. Daw hanes fod bagad 0 Dyrcod wedi llaf- ruddio 16 o dyddynwyr Bwlgaraidd. Mae Lly- wodraeth Bwlgaria wedi anfon mryn i brif deyrnasoedd Ewrop. Iae Mr. Herbert Gladstone wedi ysgrif- enu at Mabon i'w hysbysu y golyga benodi arolygydd mwnfeydd yn gallu siarad Cym- raeg yn rhanbarth Caerdydd. Allforiwyd dros 67.000,000 o duinelli o lo o'r wlad hon i wledydd tramor yn ys- tod y flwyddyn ddiweddaf. Codir tua un 1-lian 0 dair o holl lo y byd yn Mhrydain. Tra yr oedd Edward Taylor a'i fab Thomas yn gweithio meWTl pwll glo ger Gwrecsam dydd Gwener svrthiodd darn o graig a lladd wyd y tad yn ngwyddfod ei tab. Brodores o'r Tyrol, meddir, yw'r ddynes dalaf yn y byd, au y mae newydd gyrhaedd i Vienna. Mae yn saith ar hugain mlwydd oed, yn saith troedfedd pum' modfedd o daldra, pwysa. 374 pwys. Rhai o daldra eyffredin oedd ei rhieni. Beth ddylesid wr.eud ar esgobion yn ngwyneb eu Ijyniddngiad tuag at y Mesur Addyso- ? Nis gall fod ond un ateb, medd Dr ctifford. Kiiaid i Dy'r Cyffredin ym- ladd hyd angau dros hawliau y bobl. llhaid iddynt attal pob ceiniog o'r trethi rhhg myned i gynal yr ysgolion enwadol. Er cymaint a ddywedir i'r gwrthwyneb nuewYi rhai newydxliaduron, nid ()(4,s. dadl nad yw Mr Chamberlain yn wael iawn ei iechyd. Dywedid ar sail dda mewn un .papur yr wythnos ddiweddaf ocl Mjr. Chamberlain yn hollol ddiymadferth—-nis gallai siarad gair nac symxid aelod. oil gorph. Yn hwyr nos Fercher, wythnos i neithiwr, aeth y llong fawr Ellmynaidd "Kaiser Wil- helm der Grosse" i wrthdarawiad a'r llong Brydeinig "Orinoco" y tua allan i borth- Jadd Cherbourg. Tarawodd y llong olaf .i mewn i'r un flaenaf gyda'r fath nerth nes gwneud hollt mawr ynddi, a lladd pump o'r teithwyr a niweidio" llawer. Hyrddiwyd tri o forwyr yr ''Orinoco" dros y bwrdd a bu- ont foddi. Erys y llong Ellmynaickl yn Cherbourg er cael ei hadgyweirio; ond aed a/r "Orinoco" adr"! i Southampton. Y mae cyfnewidiadau mawrion wedi cy- .ineryd lIe yn y ffeiriau cyflogi yn ystod yr ugain, ac hyd yn nod, y deg mlynedd ddi- weddaf. Eitliriad yw i neb gyflogi ar beu flair yn awr, fel yn yr amser gynt. Y mae 1* bechgyn a'r merched wedi trefnu. i aros yn eu hen leoedd neu i symud i leoedd newyddion cyn dydd y ffair. Ac nid yw'r flair bellach oiid gwyl blesera i bob ieuaingc. -N-i synom weled y ffeiriau cyflogi wedi di- -flanu yn llwyr yn mhen tua deng mlyn- -edcl Dedfrydwyd Exluin Allan Moody i bum' mlynedd o benyrl wasanaeth gan lys milwrol "yn Portemouth dydd Llim am gelSLO CYll- hyrfu y mor filwyr i godi mewn gwrthryfei yn erbyn y swyddogion llyngesol 7ii, y 4ydd cyfLsol. Taniwr ar un a gadlonpau oi Eawrhydi vdvw Moody ac a-nufuddhaodd fyned "ar of liniau pan y gorclimynwyd iddo f'an swydc^o<> Daliai ef ac ereill fod y ath orchymyn yn eu diraddio. Pywedir fod y gosp yn rhy eitliafol am. y iath ciro- sedd. Y mae cymdeithas gref a dyianwadoi wedi ei sefvdlu yn ngogledd Lloegr er am- ddiffyn y lhieni a wysir gerbron yr ynadon am beidio anfon eu plant i'r ysgoL Y mae llawer iawn i ddyweud dros gymdeithas o'r fatli gan fod mynychu yr ysgol wedi dyfod yn orfodol o dan ddeddfau addysg y wlad. Un peth ydyw gorfoai plant i fvned i'r js- gol; peth arall ydyw bod yn sicr eu bod bob' amser mewn iechyd priodol i roddi er presenoldeb ynddi; ac mae'n bosibl gwneud cam dybryd a'r tlawd yn ami. Y mae 7 mater hwn yn liaeddu y gofal a'r wyliadwri- aeth fanylaf ar ran ein pwyllgorau add- ysg- Cyiiuddir gwraig yn Leeds, Qymraes o Glvncornvg, meddii, o drosedd ofnadwy. Byd-wraig ydyw a chadw^Mpy i'r pv-i-pis o dderbyn a meithrin babanod. Yn mhlith pethau ereill a fynegwyd yn y llys homd fod cyrph babanod yn cael eu Uosgi a'u clatklu- Chwiliwy :1 gardd y ty yn fanwl gan yr heudweis a chiavrsant lawer 0 fan esgyrn. Barnai meddyg mai es-gyrn baban- od oeddent. Drwg dybid medclyg neu un t alwai ei hun yn teddyg o fod yi-1, gyd-gyf- anog a hi yn yr esgelerwaith ac aed ag -v f i'r ddalfa "ar y cyhuddiad; ond rhoddodd ■liwedd ar ei hun yn y carchar trwy gy- eryd gAven^yn. Dy^edai tystion ei fod l t a'r wraig yn ymgom a'u gilydd yn yr loth Gymraeg. "maB Clymblaid y Sebm wedi ei lladd. By iawn fu ei hoedl. lua mis yn ol cytnodd prif wneuthurwyr sebon yr y wlad hon i ymuno a'u gilydd yn fath o g^vmni, net yn fwy cywir clymblaid, er 20di pris Yltbon a lleihau llawer o'r trerliau yr oecdynt vn orfocl ddwyn tnvy gysÜdleuaeth lem yn y fasnach. Cododd te;mlad mawr a ciyffredinol lioll wlad yn erbyn y glyrblatd. Bu y prif jHnvyddiaduron yn dyria ami yn ddibaid. Bygytlllal y siop- wyr beidio prynu eu sebon, a tlrefnid i ffurfj ewmniau newydd i ymladd Y Jl erbyn y Gjymblaid; nes, o'r diwedd, with, weled fod j gwrthwynebiacl mor gryf bamodd ael- odal: y glymblaid mai gwell oedd plygu na thori. I Yn ol yr hyn a ddywedwyd gan ama-ai I aelodai yn Mwrdd Gwarcheidweid Carnar- fon dyld feadwrn y mae anedd-dai yn y dref hono èad ydynt ad das. i foch i drigiajmu ynddyrt, Yr oedd gan foch yswaia y Vaen- oj lawe- gwell cartrefleoedd nac oedd gan li&ws gtrmodol o dlodion Carnarion. Pen- rfynwd ptfldic ihod4i eyratnooth o'r dueth dhdi i'r rhai oeddent yn byw yn y fath ann>dd-dai. Cydnabydciid fod hyiiy yn galed u- y tiawd; ond yr oedd yn rhaid oael gwelhant. Pm y cynygai y Oyngor Trefo3 brynu y tai isel wael liyn er codi rhai gwell yr oedd y perchenogion yn gofyn y f ath .grogbris f»l lla allai y Cyngor ei dalu. Syhvyd mai rhatach fuasai anfon y percheri- ogior. i'r carchar am dderbyn rTienti am y fath dai annhe'.lwng. Yr oedd y bai i raddau llapth yn gonvedd wrth ddrws y Fasriach Feddwo.; ac ar vsgwyddau yr ynadon oeddent rne^-n cyd.vmdeim'lad a 'hi ac a gefiiegent y tafarndai bob amser y deuai yr heddweis ag achosion ger eu bron. Wrth gefne«jgi penderfyniad yvigyn a'r Mesur A^'llyfeg mewn' cyfarfod yn* ivhrefnew- ydd yr wythnos ddiweddaf, aywodd Mr. David Davie« A.S., fod g^yrthdaravriad wedi bod rhwng TY'I' Qyfifredin a Thy'r Ar- glwyddi ar lawer ,-achlysur, ond yn y diwedd yr oedd Ty'r Arglwyddi yn gyffredin yn \mostwng i c.^yllys Ty'r Cyffredin. Credai ef y byddai iddynt wneyd hyny yn yr achos hwn ond 03 na wnaent byddai helynt (cy- m«radwyaeth). With gyfeirio at Feisair Daliad Tir, dywedodd Mr Davies ei fod ef yn meddwl ei fod Ibiaidd yn anffodus na bu- asai y JLlywodraeth wedi dwyn mesur i mewn o'r eiddynt eu hunain, -yn lie mabwysiadu M mesur aelod unigol. Ti'ft yn gryf yn ffafr yr adran i roddi ad-daliad i denantiaid am tldifrod w-naed gan helwi'iaei^h, nid oedd yn ihollol gytutw a'r adran yn rhoddi i'r tenant law rydd i godi uniTiyw gnwd iki, ddymunai, gan y gallai y tenant adael y lie ar ol aros- iad bvr, ac m^i canlvniad hyny 4yddai gcs- i:y^giad pwyslg yn g j tÏr. » Torodd tan mawr a -clinystriol allan yn mhorthladd Toulon, Deheu Ffraingc wyth- nos i neitliiwr a gwnaed colled o werth yn agos i ga.n' mil o bunau. Bernir mai gwifr drydanol achosodd y golaith. Tra yr oedd Robert Phillips, amaethwr cyfrifol yn Puncheston, sir Benfro, yn cludo tail yr wythnos ddiweddaf gwylltiodd un o'r ceffylau, ac wrth geisio dal pen yr anifail syithiodd, ac aeth yr olwyn dros ei wddf gan ei ladd yn union. Penodwyd Mr. Ellis Owen, golygydd y ^Brecon ,and liadnorsh/ire Expirees. yn Official Receiver dros Ogledd Morganwg. Swydd dan Fwrdd Masnachi yw hon. Bro- dor o Gaornarfon yw Mr. Owen. Codir gwrthwynebiad eisoes i'r penodiad. Penderfynodd PMyilgor Addysg Caerdydd wneud yr iaith Gymraeg yn destyn gorfodol yn yr ysgolion. Mae hyn wedi rhoddi bod- olaeth i deimladau drwg yn mhlithi y cenr hedloedd ereill yn y ddinas, ac maent yn son am sefydlu cymdeiihas gwrth-Gym- reig. Yn Nhasnewydd yr wythnos ddiweddaf cyhuddwyd mam 0 jmddwyn yn greulon tuag at ei pump plentyn trwy ei hesgeuluso yn druenus. Yr oedd ei gwr yn weithiwr caled a diwyd ond gwariai hi yr oil o'i en- illion ar y ddiod, ac yr oedd yn feddw yn y Llye. Yn y Sasiwn nesaf, bydd y Parch. John Williams, Brynsiencyn, meddir, yn ei gy- meriad fel Llywydd, yn meddu yr hyfryd- wch o gyhoeddi fod holl bregethwyr a blaenoriaid y Q>rph, yn y Gogledd, wedi llwyr gilio oddiwrtli ddcfjivddio'r myglys. C'awni weled! Mewn llawer o'r ysgolion sydd dai-i ofal Cyngor Sirol Hertford, clnvyfir y fti-ier Biydeinig pan fyddo pob ysgolor yn bre- senol. Dywedir fod hyn yn cymiiell y plant i fvi iyebm'r ysgol yn gysson gan fod cywilydd arnynt weled y pawl yn noeth ar ben yr ysgoldy. Bu Mr. Lloyd-George yn agor nodaclifa er ail-adeiladu Ysgol Sul ynglyn ag eglwys y Parch. F. B. Meyer yn Westminster. Dy- wedodd Mr Lloyd-George ei fod ef yn fwy dyledus i'r Ysgol Sul nac i unrhyiv foddion arall am ei addysg. Yr Ysgol Sul, meddai, oedd yr athrofa fawr yn Nghymru. Gwnaeth Caplan Tlotty Ham/pstead gais am haner cant 0 gopiau o'r Testament Newydd, a haner cant o gopiau o'r "Llyfr Gweddi Cyffredin" at wasanaeth y tlodiom. Cydisyniodd y Gwarcheidweid ar cais parth- ed y Testament Newydd, ond gwrthodasant dalu am y Llyfr Gweddi Cyffredin allan o'r trethi. # Yn Mrawdlys Leicester yr wythnos ddi- weddaf anfonwvd saer coed o'r enw John il benvd wa,sanaeth am ddeuddeg mlynedd am fod yn euog o amlwreicaeth ac o dderbyn ariain trwy dwyll. Dywedid i un ferch yn Grimsby yr hon a briodasai yn 1881, daflu ei hun i'r afon a boddi. pan y cafodd ar ddeall fod y dyn yn briod eis- oes. Y mae tref Spalding wedi colli eymeriad pruddaidd a thoddadwy yn Mrs. York, yr iion a fu farw yr wythnoo ddiweddaf yn bedwar ugain ond tair oed. Flynyddau maith yn ol collodd un o'i meibioii ar y mor, a byth oddiar hyny elai yr hen wraig bob dydd yn mhob tywydd i orsaf y rheil- ffordd, lie yr a,rosai am oriau gan ddisgivyl yn hyderus y cawsai weled ei mliab yn dy- fod adref. Y mao MTS Livingstone Brucei, niiw-cll David Livingstone, y cenliadwr byd-enwog, wedi myned 1 Affrica er yniweled ar lleoedd y bu ei thad yn ilafurio ynddynt yn y Cyf- andir l'ywyll. Dywedir fod y ddwy lythyr- en "D. L." a dorwyd ga.iuLlo dros haner can mlynedd yn ol ar goeden, ar lan rliu- ad: y Zambesi, iw gweled hyd heddyw. Beniir mai yr olygfa fawreddog sydd i'w gweled y fan hono symbylodd Livingstone i dorri ei enw ar y pren. Caed dyn jeuangc o'r enw Collinge yn feddw yn Ra&holnie ger Manceinion yr wyth- nos flaenorol. Gw^siwyd ef 1 r Llys a gorchymjmwyd iddo dalu dirwy. Apeliodd yn daer at y Barnwr am gadw ei enw allan o'r papyrau newydd. ebai'r Barn- wr, "y mae hyny yn rhan o'r' gosb.' "Wei,' ebai y dyn, "nid oes arnaf eisiau fy enw 1 fvned idclynt." ''Nac oes, mi wn, ond iddynt yr a. eich hanes. Os am fod yn barchus cedwch o'r tafarnau," ebai'r Barn- wr Gwnaed clifrod mawr gan ddylif o whisci yn Glasgow un diwrnoa yr wythnos ddi- weddaf. To i, o(- lcl,tank' mav. r mewn dar- llawdy a rhutlirodd 70,000 o alwni o'r gwirod poeth yn genlli nerthol trwy'r heolydd gan ysgubo yr oil o'i flaen. Diangfa, gyfyng gafodd llawer rhag boddi. Cariwyd degau o bersonau ymaitbJ gflll y liifeiriant, ac anaf- wyd pedwar-ar-ddeg o bersonau mor ddrwg fel y bu rhaid eu cludo i'r ysbytty i ofal y mo-ldygoll. IlyiddiA.yd ccrti ai cheffylau oedj yn yr heolydd i'r llawr. Goriifwyd a drylliwyd rhai tai gan y liifeiriant poeth, a bu un hen wraig bron a chael eu diwcdd tra yn eistedd yn y gegin. Bu un dyn farw o'r llweidiau a, dderbyniodd. Achosir terfysgoedd meWll gwahanol ran- au o Ffraingc ynglyn ar gwaith o ddad- wadjdoli yr J'^gjlwys Sej'ydlod^g. Fbl yr ydys wedi hysbysu yn flaenorol y mae swydd- ogion y Llywodraeth yn myned o gylch y wlad i gymeryd cofnodion o'r eiddo sydd yn yr eglwysi, a gwrthwynebir hwynt i gario allan y gorehwvl hwn mewn rhai lleoedd gan yr offeiriaid a'u cefnogwyr. Mewn un tref yr wythnos 'ddiweddaf ymgasglodd tua dwy fil a bobl i ymosod ar y s-w-yddogion, a /bu rhiaid galw y milwyr allan. Mor aidd- gar yr ymosodai y dynioll fel y bu rhaid i gatrod o'r meirchfilwyr gilio yn eu holau ar 01 cynyg deirgwaitli i wasgaru y dorf der- fysglyd. Anafwyd rhai o'r milwyr yn dost; a bu rhaid anfon am ragor o wyr arfog Noa Fa wrth, yr wythnos ddiweddaf, bu dirprwyaerth oddiwrth Golegau Priff Ysgol Cymru gerbron Mi-. Birrell, Gweinidog Add- ysg. Cyflwynwyd y ddirprwyaeth gan Mr Llewelyn Williame, A.S: a chynwysa)i y Prif Atlu-o Reichel pw Brif Ysgol Bar;, oyr iviareiiaiu. n'lllams, yn cyniycnion Caerdydd; Prif Athro Harris, o Goleg Nor- mal, Bangor; Proffeswr Edwards, Mr. J. H. Davies, cofrestrydd, yn cynrychioli Prif Ysgol Abeiystwyth, ac ereill. Amcan yr ymddiddan oedd anog y Bwrdd Addysg i ystyried y priodoldeb 0 wneud dysgu yr iaith Gymraeg yn destyn safonol yn nghol- egau hyfforddiadol Cymru. Dywedid i Mr. Birrell ddangoe cydymdeimlad a neges y ddirprwyaeth. Addawa roddi ystyri- aeth i'r mater, a cheir ei atebiad gynted ag sydd yn bosibl. Y mae rhandir eang y Congo yn Affrig wedi tyjiu cryn sylw yn ddiweddar, ac yr oedd grym argyhoeddiadau lied gryfion a &,byffi-e,afnol tu ol i'r ddirprwyaeth a aeth i weled Syr Edward Grey, y Gweinidog Tra- raor, yn nglyn a'r. pwnc ddydd Mawith. CShvnawd bro'r Congo''h "dalaeth rydd," dan nawdd Belgium., gan Deyrtiasoedd Etvnrbp, ond caeth iawn ydyw ac a fu, oherwydd tra- ha. a thrachwant gwr sydd yn rhinwedd ei swydd fel brenin Belgium yn ben y dalaeth. Aeth enw'r Brenin Leopold yn ddihareb yn Ewrop. Mae'n hen wr briglwyd, eithr pleserau gweigion Paris sydd yn myn'd a'i fryd .a'í benaf pwnc ydyw cael aria.n i foddL hau ei flys. "India-rubber" yw prif nwydd y Congo, a-c y mae swyddogion Leopold wedi gwneyd y brodorion yn gaeth-weision a gwaeth yn eu haiddgarwch an1, y nwydd hwn oherwydd j mae galw am da.no, ac arian da yn deillio ohono. Ymddugiad y sw-yddog- aeth tuagat y brodorion yn wir ydyw dir- gelwch y gwrthwynebjad, a leisiwyd gan y ddirprwyaeth ddydd Mawrth, ac nid yw'n syndod. Arferwyd y creulonderau mwyaf ofnadwy, ac fe synir fod y fath farbareiddi- wch yn bosibl mewN. cenedl Ewropaidd.

Clafwyd Syr Richard Farrant yn farw yn ei wely yn Llundain yr wythnos ddiweddaf. Cymerai ddyddordeb mawr yn y gwaith o ddnrpar tai i'r dosparth gweitluol. r B.u mintai o'r sipsiwn Ellmynig yn ardal y Trallwm yr wythnos hon. Gyrrwyd hwynt y.uaitli gan yr heddweis. Yr oeddent yn bur wrlhnysig; ond ymdawelent- yn union y clywent y swyddogion yn siarad yn yr iaith Gymraeg. Dyma rmwedd friewydd yn yr hen iaith. Nis gwyddem hyd yn hyn fod, unrhyw elfen o fraw yn perthyn iddi. CydnabycLd/r l11i. Signor Canisa ytlyw corddor penaf y byd. Eidalwr o genedl ydyw ac mae wedi bod yn canu gerbron brii frenhinoedd a thywysogion y ddaear. Gwnr- ai elw mawr iawn yn rhinwedd ei lais; ond yr wythnos gynt, fel y soniwyd yn ein rhtfyn diweddaf, syi-thiodd i brtojfedigaetih) yn Efrog Newydd, lie yr oedd i ganu yr wythnos hon. Cyhuddwyd ef o ymddwyn yn anmhriodol tuag at fenywod yn un o'r gerddi cyhoeddus, a gwyswyd ef i sefyll ei brawf. Haerai Caruso ei fod yn ddieuog; a dywedai ei gyfeilliojn mai cenfigen tuag at y tenorydd bycl-enwog oedd wrth wraidd y cyhuddiad ac fod ei elvnion yn y byd «ai'ddo>'ol wedi llwgrwobi'wyo yr heddwetp er dwyn anfri arno. Gwrandawyd yr achors. dydd Gwener a dedfryd y Llys ydoedd fod Caruso vn euog, a dirwywyd ef. Dad- leuni Caruso fod y prawf )'11 anheg gan na ddygwyd yr un o'r menywod i roddi tyst- iolaeth i'w erbyn. Ond y mae yn debycj nad vw hyny yn ofvnol yn Llysoedd yr Unol Dalaethau, a dywed y barnwr iddo roddi yr un ystyriaeth i achos Caruso ac a wnai i unrhyw berson cyffredin. Rhoddodd ei ddedfryd yn unol a'r dystiolaeth.