Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
12 articles on this Page
WYTHNOS.
WYTHNOS. Ddydd Sadwrn, yn Mharis, bu farw Isa- bella., cyn-Frenbines Ysbaen. Bydd eglwys Annibynol Ebenezer, Aber- ta.we, yn gan' mlwydd oed eleni. Adroddir y bydd i Chamberlain barhau y frwydr o blaid diSyndollaeth am bedair biyn- €€.d. Mae Mr Tom John. yr ysgol-feistr adiiaby- ddua o'r Rhondda, wedi ei ddewis yn is- Lywydd Undeb Cenedlaethol yr Atbrawon. Nid yw Arglwydd Kitchener wedi Hwyr wella ar ol tori ei goes. Rhaid iddo rodio ar bwys ei Son byth er y ddamwam. Mae yn ymddangos fed Cynghor Sirol sir Ctaerfyrddm ynbarod i ymladd y frwydr fawr I yn nglyn ag addysg er gwaethaf bygythion y LIywodraeth. Dal i iedaenu y mae y pla yn yr Aifft Uch- af a -ttahannesburg. Yn yr AiSt yr oedd 206 o acX- ion ddechreu y mis; ac y mae 134 o bersaaaa yn dyoddef yn Johannesburg. Anfonodd Rhaglaw India i ddweyd fed y Genhadaeth Brydeini wedi cyrhaedd Salu nr y 7fed cynsol, ac I'r Thibetiaid encilio i safle ryw wyth milldir i'r gogledd o Kangma. Cychwynwyd mudiad gan Gynghor Dos- barth Dinesig Ffynonau Llandrindod er prynu y Victoria Buildings, er troi yn neuadd y farchnad. swyddfeydd y Cynghor, etc. Yr ydye newydd dderbyn adroddiad am ymladd caJed yn Ngogleddbarth Nigeria. Y gelynion, hefyd, a orfu. O'r hyn lleiaf, dy- wedir en bod wedi 11 wyddo i dori "y sgwar Bry debug.' Y mae y Ti-ysorlys wedi rhoddi ei gyd- syniad i wario deng mil o bunau er darparu THythyrdy newydd yn Nghaerfyrddin. O'r swm hwn, y mae 2500p., nen rywbeth tebyg. wedi cael ei wario i brynu darn o dir. Boneddiges dalentog, Ilawn o rinweddan, oedd Miss Francis Power-Cob be. yr hon a hi farw yn Heagwrt, ger DoigeHau, ddechreu yr wythnos ddiweddaf. Carai aderyn, ym- lusgiad. ac anifail, yn angherddol. Ni chafodd dim llai na 17 o bersonau eu cloi i iyny yn Abertawe dro;; ddydd Gwener y GrogHth am feddwdod. Dygwyd hwy o H&Mt yr ynadon ddydd Sadwrn, a gosodwyd arnynt i dalu y dirwyon arferol. Penododd Esgob Bangor y Parch. Edward Edwards, Dylife, i reithoriaeth Llanarin, _ac mae CangheIIydd yr esgobaeth wedi cynwyno bywoliaeth Dylife i'r Parch. R. Llewelyn Headley, curad Glan Ogwen. Cymeriad nodedig yn hanes yr Eglwys Gristionogol ydyw Gregoiy Fawr. Y mae ei enw ef yn anwahanol gyssylltiedig a chania- daeth y cyssegr. Dathlwyd ei drydedd-can- mlwyddiant-ar-ddeg yn Rhufain dydd Linn yn ngwydd torf o driugain mil a deg o bob!. Mae Major Seely wedi ei ailethol yn ddi- wrthwynebiad dros Ynys Wyth. Undebwr ydyw; ond nid yw yn credn yn nghynllunian Chamoorlain a rhodd her i'r Llywodraeth ar bwnc diffyndollaeth a chaethfasnach mewn Chineaid yn Ne ASrig. Ysgubodd( ystorm oIf.na.dwy dros Calcntta, ychydig dros wythnos yn ol, a gwnaeth al- anas dychi-ynllyd. Ystorm o wynt ydoedd, y, ? o'r fath nerth fel y dirdynai nenestri altan o dai, gan eu hyrddio yn gandryll i'r Ilawr. Mae diffyg anferth o chwe miliwn o bunau yn y cyllid ac mae Awst?n Chamberlain, Canghellydd y Trysorlys, mewn penbleth ynghyleh y modd i'w lenwi. Sonir y ceir trethi newyddion, yn cynwys un ar olew lamp. Esgob LIaneJwy a ddywed nad yw yr hyn a gyhoeddwyd am ei fesnr ef ar addysg yn na chywir na chynawn. 0 herwydd hyny, am- Iwg yw mat nid ar ei awdurdod ef y eyhoedd- wyd dim a gyhoeddwyd yn ei gylch. Ar yr un pryd, y mae uwch law ammheuaeth ei fod ef wedi cyfansoddi mesur ar y pwngc. Tywyll ar hyn o bryd yw? rhagolygon gwei- thiau mwn gogledd su' Aberteih. Yr wyth- nos hon gwerthwyd boll beiriannau costfawr gwaith Frongoeh. Torcalouus ydoedd tynnu i lawr a symud peiriannau a osodwyd i fyny ond yehydig nynyddau yn ol ar draul o ugein- iau o nioedd o bunau. YnRhaiadr yr wythnos ddiweddaf gwys- wyd 53 o bersonau gerbron yr Ynadon am beidio talu y dreth addysg. Yn eu plith yr oedd ajnryw o amaethwyr mwynf cyirifol yr ardal a gweinidogion y gwahanol enwadau. Talodd Dr. Clifford ymweliad ar Ilys a rhoed croesaw brwdfrydig iddo. Datganodd Syr Lewis Morris ei fain o Maid cael Swyddfa Addysg ar wahan i Gy- liSru. a dywed y dylai cartref y Bwrdd fod, -nid yn Llundain. ond yn Nghymru ei hun. Cred y dylai Cymru gael mwy o fyeintiau yn Dghyfeiriad ymreotaeth a hunan-!ywodraeth, a chael Ysgrifenydd Cartrefol, a Chyughor o'r Adodau S?neddol Cymreig. Bu gwrthdarawiad alaethus a Rheildordd IHinois, America, dydd lau. Yr oodd 63 o Indiaid Cochion yn un o'r trens anSortwrus. Yr oeddent ar eu ffoi-dcl i'r wlad hon i gymer- yd rhaD yn show Buffalo Bill sydd i ymweled ag Aberystwyth yn yr har. Yr oedd un o benajethiad yr Indiaid Cochion yn mhhth y trueiniaid a anafwyd yn farwol. Dywedai y gwyddai ei fod ar farw. Go?fynodd am ei bi- b?H ac am iddynt i'w osod ger ei gymdeith- ion nmrw.. Tra y t:'inid ei glwyfau ysmygai yn dawel, ac er fod mewn poenau dirdynol ni wnaeth yngan gymaint ae un ocheniad. Bu farw yn dawel a digyffro.
o LIoegr a Ffrainc.
o LIoegr a Ffrainc. ARWYDDO CYFAMOD HEDD. Bu cryn siarad yn ddiweddar yn nghylch y cytundeb rhwng Lloegr a Ffrainc, ac crbyn hyn mae yn naith. canys fe'i harwydd\vyd yn \d€rfyiM)I yn y Swyddfa Dramor yn LIundajn ddydd Gwener diweddaf. Mae y cyntundeb yn ymwneud a thri ° faterion gwahanol, fel y canlyn:— (1) Yr Aipht a Morocco. (2) Newfoundland a GorIIewin ASrica. (3) Siam. New Hebrides. Madagascar. Yn Mot'occoo cydsynia Lloegr i helaethiad dylanwad Ffrengig, yr hwn yn ymarferol sydd gyfystyr ag amddiifyniaeth (protector- ate), serch nad oes caerfa filwrol i'w hadeila- du fyddo'n g,rynebu Gibraltar. Yn yr Aipht yr ydym ninau, am hyny, yn ymarferol i gael llaw rydd. Yn Newfoundland y mae Lloegr i dderbyn gwahanol ostyngiadau gwerthfawr; a rhodd- ir i Frainc. yn Ngorllewin ASrica, ryddfyn- cdia.d i'w masnach ar yr Afon Cambria, Yn Siam gwMcir y cyntundeb fodola eisoes yn fwy eglur a phendant; ac yr ydym ninau, yn Madagascar, i gydnabod y doH-restr Ffre- ngig. Mae y cytundeb wedi cael derbyniad croes- a.wus gan y ddwy wlad.
40 Y R H'Y PEL HHWNG RWSIA…
40 Y R H'Y PEL HHWNG RWSIA A JAPAN. SON AM FRWYDR. Hysbyswyd rwy nag un.waith yn ystod yr wyfhnos fod brwydr wedi' digwydd ar !ana.u yr afon Yalu, ond ni chadarnhawyd yr ?nes hyd yma. Prin iawn yw'r uewyddio? ? bob parth. Ni ?'yddis pa Ie mae Mynges Ja.paja. Foreu dydd Llun, hysbysid fod uongau'r LIyngesydd Togo (Japan), wedi myn'd yn ol at Berth Arthur yn y gwyll nos Sadwrn end canfu'r Rwesiaid hwy. a& encil- iasa.nt hw?ythau. Caed hanes o Tientsin, ddydd Sut fod dau dren wdei myn'd drwy Mukden yn cludo milwyr Rwssiaidd, a glwyf- wy mewn brwydr ar Ian Afan Yalu. Dywed Beges arall o Mukden for bi-wydi- wedi ei hym- iadd, a'r Rwssiaid wedi colli'r dydd, yn Pat- oachiang, ger Tung Lua. 8ien. CoUodd y Ja- paMiaid 600, ac aed a milwyr clwyfedig Rws- sia drwy Mukden i Harbin. Ni chadamha- wyd y st<N'i hon. D:xwed l!ythyr o Kobe,yr hwn sydd yn pro?esu rhoddi manylion c gynllun cadgyrch y Japaniaid. er fod y dirgeJwch hwn yn cael ei wylio yn ofalua gaa bnf s A yddogion Tapan, y bydd i'r ail-!an!ad gael ei wneud i'r 'orUewin o enau yr Yalu; a'r trydydd i'r 'wyradn o Niwchwang. ac y bydd i'r tair "Jdm, y rhai fyddant yn gweithredu mewn ? ?oedd gwaJian-oI. gy?wys tua 100,000 o <"?nioT] bob un. fod g;J_ll. Japa.n yn awr 260,000 o gorphluo.pdd ar "mth, a Hawn 60,000 arall o ?an arfau, mewn amrywiol amddinnfeydd. -Mtd ydyw hyd yn nod y nife-r yma yn cynwys yr ol-niwyr i'r trydydd doebarth, y rhai a rif- a?t 130,000. y rhai sydd he? gael e? galw ??n eto. ??ywedu i g!udtoag R??siaidd. o dan Hwiau ?hinpaidd, yr hon oedd yn rhwyn a<n VJadi- tock, gyda chiga.u mown tymau, gad ei I Q Yltleryd gan wibtongsm Japan. Mac y rhyfe! gyda. Japan yn costio i Rwsm y swm allf.erth o u00,000p yn. y dydd, nell 180,000,OOCp yn y nwyddyn. Bernir y bydd ymladd o ddiirif yn cymeryd He ar yr Yalu at ddiwedd y mis. ond na bydd brwydro .\J bwys yn eymcryd He ar y tir hyd Rs Medi. Nis gall y rhyfel, felly, ddariod am ddwy flyn- edd o leiaf. Y cwestiwn a ofynir yn gySredin yn awr ydyw pa fodd y gall Rwsia ddod o i)vd i 360,000, OOOp yn ystod y ddwy flYIJeda nesaf ? Y mae eisoes yn nyled Ftrainc o 400,000,OOCp a dyna'r unig wlad ag y mae ganddi y gob- aith Ileiaf o fedru benthyca unrhyw swnTsyI- weddodd oddiami. Nid oes amheuaeth nad yw'r dyfodol i Rwsia yn un tywyll a digalon iawn.
. Eisteddfod Pontarfynach,…
Eisteddfod Pontarfynach, Ebrill 5cd, 1904. Beirniadaeth y Farddoniaeth a,'r Traeth- awd gan y Parch. N. Thomas, Ficer Llanba- darn Fawr. Englyn Cenngen.—Mae pedwar ar ddeg o englynion wedi cael eu danfon i'r gystadleu- aeth hon, a dau yn unig o'r oH sydd yn ddi- Nygiot a. gwaMus o ran cynghanedd, sef eiddo Tudno," a "Hedd." Mae y cydseiniaid yn eu llcoedd priodol. end nid ydynt yn clecian. Yn yr ait ddoeparth ceir PIentyn LIafur," Ptynlynwn," Mynach, Arthen," a "Rheidiol.' Mae'rpanip ynburgyfartalo ran teilyngdod. Nid oea dim ynddynt i daro y teimiad wrth eu ddarllen. Diddrwg, di- dda, a diniwed hollol ydynt oil. Nid oes ynddynt feiau na rhagoriaethau amiwg o gwbl. Eu gwendid penaf yw diffyg enein- iad. Mae saith yn y doeparth blaenaf yn canu yn swynol a melus, ac y mae pob u.n o honynt yn dedwng o'r wobr. Y cyntaf a ddaw dan ein sylw yw No. 1 a No. 2 canys y ddau hyn un ydynt. Gwell genym No. 2 o'r ddau. Er cystal ydyw, nid ydyw yn goglais ein teimla- dau fel rhai o'r englynioM ereili. Amicus.—GeUir dywedyd yr un peth am yr et'giyn hwn. Mae mwy o goltyddyd na naturioideb ynddo. Gall y paentiwr osod y lliwiau yn Ilun y rhosyn, ond nis gall roddi bywyd a pherarogl ynddo. A medr y bardd cplfyddydol osoS y cydseiniaid yn eu IIeoedd priodot, &urno y llinellau yn gywir o ran mesur, a gwneyd yr oil yn, unol a'r rheolau. heb daau un math o eneimad a pherarogi barddonol i'w gyfansoddiad o gwbl. Poeta nascitus non fit," meddai yr heu ddy\\ediad. Hen Lane.—Englyn da iawn. Fe allai mai y peth gwaelaf ynddo yw'r gair "SwI," ond nid ydym yn ei gondemnio yn hollo!: Yst- \\ythian.—Englyn da ia-wn etto. Dwy lin- ell gref yw y ddwy olai. Darnio bri wna a dwru brad." Ac amharu eymmeriad." Nid ydyw y ddwy linell gyntaf yn agos cystal; A.B.C.—Englyn rhagorol etto. Ysgrifena yr awdwr "i{yw" yn lie "Rhyw." Ryw fewnol andwyol dan." Cas, poenus.—cos- pa'i hunan. Y Wefus Bur.—Dyma yr englyn goreu. Mae yn cynnwys mwy nag un o'r Heill, ac y mae wedi ei wau yn dies a ehryno dros ben. Fel hyn y mae yn rhedeg: Cenngen, gelynes wenog,—Iwydda I ladd ei pherchenog; Yn dwyn ei chledd dan ei chlog A cham-waedu'I ehymydog." Y Mynyddoedd yn Ngoleuni Lloer.—Y mae pedwar o ieirdd galluog wedi cauu yn gan- m&ladwy iawn ar y testyn barddonol hwn, ac heb ymdroi dim o amgylch, ceisiwn sylwi arnyut. yn fyr bob yn un. Peutrefwr.—Mae meddylddrycbau a syni- adau yr awdwr hwn yn perthyn i ddosbarth uchel, ond nid ydyw wedi cymmeryd gofal digonol i Surno ei frawddegau mewn jaith giasuiol a grammadegol trwy ei gyfansodd- iad. Mae y rhif unigol ganddo mewn manau yn lie y rhif luosog. Nid yw'r sillebiaeth yn bejifaith. Yssrifena v Lair C1'eawchvI' nO" "n" taeh. Dywed. Pr sythgrib fynyddoedd sy'n barod roi cusan." ? Sy'n barod i" ro'i eusan ddylai fod. Gesyd enwau (nouns) i wasan- aethu fel ansoddeiriau (adjectives), megis "0 geinder olygfa," "Y gornant unigedd," etc. Pethau fel hyn sydd yn dinystrio teilyngdod ei gan. Llanc o'r Mynydd.—Nid oes eisieu gosod Nugeuw mown cromfachau, oud pan fyddo yr env. priouol o'i naen. Can dcia iawn ar y cyfan ydyw hon, ac y mae amryw o darawiad- au swynol yaddi. Nid ydyw y. sillebiaeth yn hollol berRaith, ac nid ydym yn medru gwn- cyd gair Cymraeg glan gioew o'r gair creu- siau sydd ynddi. Mae rhai iiiuellau teil- \Iug lawn, a rhai gweinion yn britho y gan. Gweil genym ei chajunol na'i chondeninio. er nad oes rhyw lawer o drydamaeth farddonol yn rbedeg trwyddi. Cwyn o'r Bannau.—Mae y bardd hwn yn berchen ar awen dies a bywiog, ac yn canu yn hyn&d o felus. Ond beth a feddylia wrth droi "Ileufer," a dwyf," yn ansoddeii-iau :J Oddi eitbr y diffygion yna nid oes genym end canmoliaeth digynunysg iddo am ei ymdrech gtod.fawr, ac ojii bai fod Hen Weiedydd vvcdi d'od i'r maes yn ei <*rbyn, cawsai y fudd- ugoliaeth a'r pres. Hen Weledydd.—Mae 01 hen law gyfaj'- wydd ar y llineHau hyn, ac y maent yn cerdd- ed mor naturiol a i-hnvydd a goleuni y lloer dros gopaau y mynyddoedd. Wrth ddarllen y gan y tro cyntaf teimtem mat hi oedd yr oreu, ac wrth fyned dros y pedair drachefn a thrachefn, da-liodd ei gafael ynom. Mae yn Ila\vnaeh. yn well fel cyfansoddiad, ac yn mhob ystyr yn rhagori ar y Meili. Yr ydym ar air a ehydwybod yn dyfarnu y wobr i "Hen Weledydd." Tarddiad y Gwylnosau C'ymreig, a'r Priod- oldeb o'u Dileu.—Dau diaethawct ydyw cyn- yreh y gystadJeuaeth hon, sef eiddo Ami-y- f us," a Merfyn." Mae y ddau yn cyd-dyst- iolaethu yn groew yn erbyn y gwylllosall, ao yr ydym yn hollol o'r un farn a hwy. An- hawdd iawn ydyw creu diwygiad mewn pe'-h- au fel hyn, oblegid y mae hen arferion yn gwreiddio yn ddwfn iawn mewn calonau, yn enwedig os bydd agwedd grefyddol arnynt. Paham y rhaid cyrchu i'r ty Me byddo y corph marw ? Os am gyfarfod gweddi. paham na. chynnelir et mown capel n&u egtwys? Pel rheol ni welir neb o berthynasau yr ymadaw- edig mown un addoldy cyn dydd yr angladd! Onid ffolineb sydd wrth wraidd arieriad felly? Onid yn nhy Dduw y dylent fod yn arbenig yn nhymor galar? Y mae rhai dyn- ion a gerddant filltiroedd i fyned i wylnoe end a esgeulusant eu cyd-gynnulliad eu hun- ain yn rhwydd yn yr addoiiad cyn'redin. Yr ydym wedi gwelcd Jluaws o rai tplly. Sawyr anaehus iawn sydd ar gymmeriadau crofydd- ol o'r dosbarth hwn. Pechod anfaddeuol yn eu golwg hwy fyddai eiarad gair yn crbyn yr wylnos. Ond nid oes dadl nad ydy\\ yn gyfri- fot am gannoedd o farwolaethau anamserol Dylai gweinidogion a blaenoriaid crefyddol y wiad wneyd eu goreu i ddarbwyllo y bob! i roddi yr arfpriad heibio yn Hwyr. Mae'r mcddygon wedi, ac yn, codi eu Ilais yn, bar- haus yn ei erbyn. Ac y mae y ddau gystad- leuydd ar y testyn yn unfi-yd unfarn ar y pwnc. Wedi darMen y ddau draethawd yn fanwl fwy nag unwaith, nid oedd yn. bossibi penderfynu pa un ocdd y goMU. Mae traeth- awd Amryfus" yn fwy cryno nag eiddo Merfyn," end y mac Merfyn." yn rha.Z.3i-i mown rhai pethau. Nid ydym yn bwriadu aSonyddu ein cydwybod trwy wneuthur cam ag un o honynt, ac er nad ydym yn honi rhanu gii-obi-iryon, nid oes dim i'w wneyd y tro hwn. end tori y gini yn ddau, a rhoddi hanner i bob un o honynt. Y maent wedi ysgnfenu dau draethawd tra. chanmoladwy, a byddai yn dda genym eu gweled wedi eu cyhoeddi mown rhyw fisolyn fel y gallai ed- mygwyr yr WyJnos gae! drvch i weled eu huwam fel y maent. Hhancr y wobr rhwHir Amryfus," a Merfyn," yn gyfartal. ,,}
I.. Y Byd a'r Bettws. ---
Y Byd a'r Bettws. I'r sylwedydd manw!, mae'n arnlwg fod yr hyn a adnabyddir yn gynPredin fe! y BIaid Ryddfrydig yn graddol basio trwy weddnew- idiad—a thrwy weddnewidiad (I'n tyb ni) i ffurf ragorach ar lawer o ystyi-iiaethau. Nid oes dim yn hynod yn hyn; oherwvdd mae pleidiau yn ddarostyngedig i ddeddf datMy- giad fe! pob pcth araH. Mae hyn yn wir hyd yn nod am y BIaid Doriaidd. Mae'r elfen ddemocrataidd yn amiwg yn y B]aid Doriaidd heddyw. Ge!!ir enwi Ddeddf lawn i weith- wyr, Addysg Rydd. ete., fel rhai o ifrwyth- au'r elf en hon. Buasai yn ammhesibi i Ly- wodraeth Doriaidd i gynjjyg, ctwaethach pasio, deddfwriaeth o natur yr ucbod, dy- weder, er's ugain mJynedd neu ragor yn o!. Gwelwn Doriaeth yn ei bagrwch cyntefig yn
Advertising
OoLfT, Now to prov, tjwomp irtis YomR c#Esr wirar HOAFOCEA ENHHOCATIONI t ——————————— ? t I so p -r- TI A Fragrant Toilet Luxury, Unequa!ted for Purity and Excellence. Made eqtirely of Sweet Vegetable Oils and Guaranteed Free from Animal Fats. PLANTOL SOAP. Perfumed with the Choicest Ftorat Extracts. Soothing to SRin and e-ornplexion. Perfumed, 6d.; Natural, 4d. per Tabiet. LEVER BROTHERS, Ltd., Port Sunlight, England. The name LEVER on soap is a guarantee of purity and exceMeaee.
------1-.-:_--LLOFFION.
-1-. LLOFFION. Fob sored i'r god ag ef." GaJi camgympriad un munud fod yn ond am oes. Nid oeddwn byth yn hapus hyd nes y rho- ddais i fyny yr ymdrech o fod yn ddyn mawr, a bod yn ewyllysgar i fod yn neb.—Edward Paysom. Pwy yw y pagajiiaid ?" gofynwyd i fach- gen bychan mewn Ysgol Sul un tro. "Pobl nad ydynt byth yn cweryla yn nghylch cre- fydd," ydocdd yr atcb. 4t Gipsy Smith (yr efengylydd cnwog), yn ei hunangonant, a edrydd am ddyn oedd yn feddwyn ac ymjaddwr wedi cael ei argyhoe- ddu. a'i droi at grefydd. Yn fuan wedi hyny cyfarfyddwyd ef gan un o'i hen gymdeithion, gan yr hwn yr oedd wedi benthyca sofren. We!, Jack, ebe?r benthyciwr, clywais dy fod wedi cael tro." Do mi gefaLs, ae yr wyf wedi ymuno a'r eglwys." Wel, a wyt ti yn 0060 i mi roi benthyg sofren i ti beth amser yn ol ?" Ydwyf," Or gm-pu, byddaf yn disgwyl i ti ei thalu yn ol. Pan fydd pobi yn troi at grefydd byddwn yn disgwyl iddynt wneud yr hyn sydd iawn." 0/' ebai Jack. gyda thawelwch hunan- toddhaol, mae yr Arglwydd wedi maddeu fy holl bcchodau. ac y mae hwnyna yn un o hon- ynt." -/1- Y GWANWYN. Daeth y gwanwyn mwyn a mad—i filoodd Yn feius i&wn gennad, A'i lewyrch y& ole-aad, Ar ucheMryn a. glyn gwlad. Yr haul per &raul pureurwawr-bywlon A'i belydr dysgleirwawr. Sy'n bywhau Hysiau y IIawr Trwy ei wiwiterth tirionwawr. I lywyd dwg yn fuan—a. hoywdeg Bob hedyn bach egwan, Ei lygad glwysfad a glan, Rydd enaid i wraidd anian. Y ddaear hygar ei hagwedd—yn awr Mown eree orfoledd. Ei mynwes gynnes geinwedd, Egyr h&n a gwawr o hodd: A daw my] dd o bryfed man—o honi Yn heinif iawn aNan; A thcimlant, deg'Twyddiant glan, O'u mewn fywyd miryri fuaji. LIawenydd sy<td drwy'r llwyni;—gwar adar Yn goreudcg odh: Clyd fivriad, yn clodfori Awd\w nef a'n daear m. Daniel Ddu o Gfredigion.
Advertising
"0"-DAMBLW <HAMT tO-WEBM. e'St ttraza of large,P-rfeetly double flowors. De!.ïci(1lr9}. sedated. Sow cow. 13 Fp?en?id vah?ttes, 3?6; 6 do., 2'- Choicest mixe? seed. per packet. <d. tmd 17-. MYtR-MMtEt.y atANT VtCTCRtA. ?AMq?erb ?1?6 of beautiful ?u-ieties. Ij<?c double Mtbria?ttMt aowers, 4? to 5 iBches ?c?oss, a.nd of the mast cha..ïDg. Krat ctaM for exhibition. < di?-mot oeto?tfs, s?pMftte, ?-. ebotceat mixed seed, per packet, (id. a?d 1/ MMOY—DANtELS PRtZE BLOTOMEO. A grand stnum of large beittttifnHy blotched lowers, ma?aen? to aaeetmaNied sorts. Hig'Myrecom?snded. ? ???? mitod feed. per packet, M-. Md X. HewtttMut? IBiMtt?ted Ca.ta.Io?ne, with coMnred elates, polIt ÍTee on 'BY R'O'YXC"WA WA Ni 'rHr- G TO H.'A.rHE !N
Taith yn Sir Aberteifi yn…
Taith yn Sir Aberteifi yn y Flwyddyn 1856. CAN Y DIWEDDAR BARCH D. REES, LLANELLI. [PARHAD]. Hydretf 20fed, aethom i Ryd-y-felin erbyn chwech, a chaniynwyd ni gan )uaws mawr of trefedigion o wahanoi enwadau. er ei bod yn brydnawn marchnad yn y dref. Tynodd fy nghyraiil ei hun yn rhydd o bob peth y noson hono. dadleuodd yn hyawdl, a phrofodd i foddionrwyud yr awduidodau yno y buasai yn brydferth, a Christionogot, a brawdol iawn i'm cyiaiU, y Parch. John S&unders, i doech- reu yr oedia i mi. ac felly y bu. Cawsom gy- fariod da. Mae yr achos yn Rhyd-y-ielin yn hen, wedi ei bi'mu yn yr ystorm. a thyiu yn y tywydd. Pan glywodd y Mr Powell oedd yn inanto&os y pryU hwnw fed Mr Rowlands, Llangeitho. wedi pi-ynu dernyn o dir at gapel ymw.ylltiodd yn aethus, a gyrodd yn union am ei oruehwyiiwr, i gael goeod terfyn ar yr anturiaeth yn ddioed, Canys," ebe fe, fe tydd yn warth oesol i m gamatau i'r Pen- grymaid gyiodi capel rhwng y ddwy eglwys." Und yr oedfi tipyn ychwaneg yu sioi y gwas nag yn siol y ineistr, a mectdiauai ar f\vy o bwyU Gamaliel gynt, canys dywedodd yn araf, Gwell i chwi adaei iddynt." Wrth wrando yr hanes, meddyliaiB am ddywediad Rraeth- iym oifeinad Peabi'e gynt, pan adeiladwyd addoldy Ymneillduaidd ar aswy ae ar ddeheu y Llan, Druan a'r hen Eghvys/' eb efe, y mae yn union fel lesu Gnst ar y grocs— rhwng dau leidr.' Pe edrychid yn fanwl i gyfrifon y ddwy egini-ys, ac at-ddodi y synuau a gynierasant yn Hynyddol ar lun Treth Eg- Iwys, degymau, ac offrymau, mae yn debygoi y gellid troi dywediad arabaidd y ncer at ga- pei Rhyd-y-felin gyda mwy o wirionedd nag y gallasai eie ei gynthwyso at yr eglwys yn Penbre. Kid wyt wrth hyn am ediiwio dim yn erbyn ncer parchus Llanbadarn, na neb arall; ond y mae yn ifaith fod yr eglwys- geidwaid yn gwneud treth lied swmpruo bob blwyddyn, ac yn ei chu,glu yn Ihvyr o bob cwr o'r piwyf Ymneillduaidd anferthol hwn, heb i neb go-di bye yn eu herbyn. na gofyn fawr o gyfrtf am y synuau. Er cywilydd, nid. i oSeiriad ac -eglwys-geldwaid, ond i YmneiU- duwyr plwyf Llanbadarn yr wyi yn dywedyd hyn. Tra mae ereiU sydd yn llawer llai 11 u- osog, ac yn llai galluog, yn ymladd brwydrau rhyadid Ymneillduaid<i,y niaent hwy yn gor- wedd ar eu hariau ac ond, odid nad ydynt yn canmol eu hunain o henvydd eu synwyr.deb. Ni fyddai yn Hawer i bob! godre PlinJimon, oddeutu Pontem-yd a Phont y gwr drwg, a phob pont a phant arall yn y plwyf, i ymgyn- ull yn nghyd unwaith yn y nwyddyn/i ddy- weyd yn iwynaddd wrth y ncer parchus a'r eglwys-geidwaid. am iddyut gadw eu dwylaw gartref, wrth hyny, gwnelent wasanaeth i Dduw, daioni i'w plant, lies iddynt eu hunain a chymwynas fawr a'r Hen Fam," dj uan, i'w dysgu i gymeryd tipyn o "exercise yr hyn fyddai yn iechyd i'w chorn' hi. ë y Powell sydd yn awr yn Nant-eos ychydig yn gallach. hwyrach, na'i hen daid, etc yr un ysbryd sydd yn awr ag a fu oddiar amser yr hen wr penwyllt a gor-eglwysig hwnw yn Nantees; nid oes dim cyfnewldiad yno. am- gylchiadau o gwmpas sydd wedi newid; mae yr ysbryd hwnw yr un ag oedd pan fynatátal y Pengryniaid i adeiladu capel Rhyd-y-feUn —dymchwelai bob capel Ymneillduaidd trwy y sir; ac eto y Pow diaid hyn fu cynrychiol- wyr sir AberteiS am lawer o amser. Hynod mor faddeugar yw yr Ymneillduwyr, druan. Cawsom lety cyrsurus iawn gan siopwr cyfagos. Hydr&f Slain, cychwynasom tua Ltanilar. Yr oedd y boreu yn iwy Hydre&g na dim oeddem wedi gael. Ymddangosai yr haul ychydig yn glataidd gan ymdrech i wthio ei wyneb i'r goiwg trwy y gaddug gymylog oedd yn ei hej io. ac ymddangosai megys ar ei eith- af pan yn hela y tarth gwibiog, a'r niwiach gwasgaredig a ymgadent o'r dySrynoed'd, ac a ynuusgent yn ddicg a hwyrrrydig ar hyd ochrau y bryniau, ac a eisteddent yn fuddugol am oriau ar gopaau y mynyddoedd o gylch. Ymetdygai y gwenoliaid wrth y anvyddion pruddajdd hyn, ac adeinient yn wylltwibiog trwy yr awyr-gylch, gan roddi ambell ysgrech arwyddo! eu bod ar Rino ar eu Ilafur, ac eu bod ar ymdyru i fyned i noswylio i ryw hins- awdd mwy tymherus, ac i ymbyngio i gysgu hyd nes y buasai natur i ymadfywio. Yr adar ooddynt iar\veiddiach eu can nag arfe)-- adar ooddynt iar\veiddiach eu can nag arfe)-- oJ; n cMywein frpiindnu v preiddiau a wis- gcnt y dolydd ae a f'-ithent odre y Btynydd- oedd, a sisial cbwaawl yr awel yn mrigau v coed. yn darogan dynetriad y gauaf oer, ac ofnem y cacm hi yn oer y diwrnod hwnw. Ond gorchfygodd yr hnui. nodd y cymylau, diH.?ri?? y n?t, clywid cemciau bywyiocnch oddirhwng cangau y coed—ehwarddodd na.tur yn gygredinol am y fuddugoliaeth: ac fel ambeH hen wreigen dri ug:Ín n deg oed, gwnaeth eithaf ymegniad i ymddanf)ros fei cynt; tpimlwn fy hun yn ymadfywto. Ac w)-th edrych ar Ystwyth yn ymdroi yn bryd- i"iia a thraw ar hyd y gwastadedd, gwrthweddiad tarnwiado! y dyCryn a,'r mynyddoedd serth a'i gwaHent ef i mewn yn nghyà a'r tyrau coed prydferthion & har- ddent y fam:re, yr oeddwn yn teimlo ychy- aig awydd arnaf am fed yn fardd; ond gwrth- satajs y broiechgaeth yn Uwyddianue. y mi!- oedd dail oeddynt eisoee wedi syrthio oddiar y coedydd. ac yn cael eu gyru gan yr awel i ryw gos i bydru. H'm hadgonent o fyrdra z b.e.iolrwydct ry o?s.c o dyng?d yr hyn syd<j hu"ol o honof wedi n'r hedyn bvwiol ei 't:- oedd yr amaethwyr yma a thraw aj y mpu"ydd yn b'ysur j:nvn. Rhai yn aredig y tir gwydn; e;<rill oeddynt yn tanu yr h&d gwertlifawr i fynwes y ddaear dirion ac <m. eet; ereill oeddynt yn IIyfnu er ciaddu yr h&<j t farw; Wrth wplcd y bechgyn a'r hogiau yr y?tumio, ;)'u ciyw&d yn chwibanu a. gwaeddi; con\v;? yn ifies iawn am ddyddiau hoew fy Yr,tulliio, ;)'u ciyw&d yn chwibanu a gwaeddi; cofili-:1 yn ifies iawn am ddyddiau hoew fy il.ttèlH':Ljà. pan yr oeddwu yu bwtyn pra cadarn iachus. rhwng dau go'-n hirion yr hen Welsh plough," yn gwaoddi m&r awdurdo- dol ar DragoQ, a "Jewel/ a Spanker ag y gwaeddai Wellington ar ei luwdd ar faes Waterloo, yn IIawn by?-yd a hoen. h?b wybod am un gond, heb ddeali beth oedd poen, ac heb ddirnadu dim ajn dristwch o iath yn y byd end o herwydd fy nghaJom ddrwg a'm tueddiadau Mygj edig—oad yn yfed lechyd yn ddrachtiau yn yr a.weion baJmaitdd a dramwyent. yn chvyrn, n?u a ymfudent yn arafaidd o'm cwmpas" Dacth i'm cof lawer o'm myfyrdodau crefyddol yn yr adegau dyddorot hyn? a diolchajs i Dduw am werth- fawredd ei feddyli<:u, ac am faint eu swrn hwynt. ConwTi am y proffwydoliaethau a ddynodant dangnefedd ar y ddaear; ac er nad oeddwn y pryd hwnw yi] aelod o GyaMieith- as yr Heddwch," teimkn wrth hwylio yr aradr, hyfrydweh i adj'<)dd yr hen Foaia cfengylaidd: A hwy a gurant eu cleddyfau yn syehau a'u I waeR-ffvii yn bladuriau,; ac ni chyfyd cenedi gleddyi yn erbvn cenedt ac ni ddysgant ryte! mwyach.' 'Wrth glywed y defaid yn brefu, a gweied "yn yn crych!amu, cam\ n gydag hyfrydwch mawr— Fe ddaw. fe fif1a.w v Jubi! fwvn, Y chwery'r btaidd ya mhlith yr wyn." Ond yn nghanol fy myfyrdodau dyddorol am yr hen amser gynt, a'r siarad oedd rhyng- of a.'m cyfaiIJ o'r un gywair. daethom i Lan- ilar oddeutu awr cyn yr amscr. Ymwibia- som ychydig yma a thraw ar hyd y pentref bychan a Ilwydaidd, acthom i mown i'r fyn- went, lie y go:-phwysai y rhai Iluddedig ae y "peidiat yr annuwiolion a'u cygro." Gaila- sem feddwl wrth y ceryg beddau, ir oCeiri- aid Iwyddo wrth eu claddu, i'w gosod i lawr oil mewn gwir ddyogel obaith am adgyfod- iad gwell; a gobeithiaf fod hyny yn wir am lawer, o kiaf. o honynt. Yr oedd y LIan yn iiwydatdd, ac arwyddion eglur oddeutu y pyrth, bod ei Mwybran hi yn galarn o eisieu rhai yn dyfod i'r gwyliau aj-benig. Ac nid amihcbyg ydyw fod geiriau Haga! yn gyfeir- iooig at Lanwyr L!ani!ar, "Ai ameer yw i chwi drigo yn eich tai byrddiedig, a'm ty I yn anghyfanedd?" Wrth ein bod yn troi aJtajt o'r fynwent, cyfarfuasom a. chlamp o ddyn llathr, golygujs. a thrwsiadus dros ben. ag un arwydd apostolaidd o leiaf arno, na. bu ardo eisieu dim." Trodd ef i ofyn pwy oeddem ni; ac wedi Iddo ef gefnu gwnaethom ninau yr un peth, a deallasom mai y Pereon ocdd Yr oeddem braidd yn gobeithio cvfarfod a'n hen gyfaill, Mr T. Jones, o Drefdraeth gyat yr hwn eydd yn byw gerlla.w, ac yn gweiny'Jdu me?n plwyf cyfagos. DeaJla&om ei fod wedi bod yn holi am danom cyn i ni gyrhaedd- ond ymgiliodd o'r golwg cyn ein dyfodiad i'r pcntref. Yr oeddem yn hyderu nad oedd castiaeth offeiriadol wedi diffodd pob gwrei- chionen o gyfeiHgarwch, a Iladd pob teimlad dynol yn ei fynwes; ac y buasai mer wrol ag ddod i wrando ar hen gyfaill oedd wedi bod yn ei bulpud. ac yn ei dy !a.wer gwaith. Ond yn byn fe'm siomwyd y mae dwvlaw dylan- wado! Esgob wedi gyru gormod o'gyspgreidd- rwydd !w ben, ac o falchder i'w gaJon i sengu o fewn trothwy Conventicle" pe angel fyddai yn pregethu. Ac wrth weied tuedd fawatdd. frwnt. grbachlyà, aughrist- icnogol, a Phariseaidd urddau esgobo), gwnes un adduned yn ychwaneg, na chawsai fy mben i byth fyned dan ddwylaw eysegredig unrhyw "Wir BaJ'ch<2dig Dad yn Nuw." Y mae dyn- icn da cydwybodo! wedi eu maga o fewn pahs yr Eg!wys, wedi clywed er rn blant bob drygau- yn cae! ei ddyweyd am YmneH!dT!- wyr, a pbob bai yn cael ei osod wrth eu dry- sau yn mhob cylch T buant, o'r crvd hyd nes myned trwy Rydychain. neu Caergrawnt i ryw bulpud plwyf o!. ac ymgadwant yn gyd- wybodol oddiwrthym. a chawn eu tostnri. Ond pan welwyf ryw ysgoegyn fyddo wedi cae] yr oil a fedd gan. YmneiUduaeth, ac w&di cefnu am! am nad oedd i fvny i'w safoR, yn cejsio ymebia-vddo nwwn dirmyg o fv miaen. yr nnig end sydd arDar. nad* oes gpir- iau wedi eu bathu i mi aHu cvneu iddrnt hwy y dirmyg a deimlaf, a'r tosturi sydd yn fy nghaJon dros y natur ddynol &ydd wedi ei darostwng mor ddwfn yn eu personau bwy. (I'w Barhau).
MARKETS—Saturda vI
MARKETS—Saturda v COKJN. Gloucester. English wheat Id per bushel cheaper-reds, 3s 8d best white, 4s per bushel. foreign wheats 6d per quarter cheaper- Plates 31s 5d to 52s; Russians. 32s Od to 34s Od; round maize 20s 9d to 25s O'l Grinding barley, 16s to 17s per quarter. Weather bright- CATTLE. Doncaster, Saturday-There was an average show of cattle, but very lew sheep penned. Trade was distinctly slow, most buyers having been satisned with their purchases at the fair the previous Tues- day. Prices, however, ruled as of late. Three- year-old bullocks ranged from £8 to .E12, heifers and Milch cows fetched P-12 and £21 respectively and near calvers up to £23 head. Sheep 36s to 48s each. Leicester, Saturday.—A fair quantity of stock and an average attendance. The improvement in the weather had a good eSect npon trade. Best shorthorn bullocks made frcm P,16 to .E19 and su- perior Welsh rants P-15 to £17 10s; barren cows and heifers moved off at from 9,11 to ;El4, in-calf cows and heifers £18 to .624, two-year-old home- bred stock .612 to .614. and one-and-a-half-year-old -S10 to £19. Rearing calves realised from 25s to 40 At auction barren cows and heifers made from -&12 to ;S15. home-bred steers E12 to JS14 .yearlings .6.6 10s to ;S7 10s., and in-calf cows and heifers 16 to .618. Useful crossbred Iamb hoggs realised 58s to 43s., smaller, 28s to 51s. DEAD MKAT. London.—Moderate supplies; but traJe nnished quetly, and market not cleared. English beef, 5s 4d to 3s 5s; Scotch sides, 3s 7d to 3s lOd shorthorns. 3s lid to 4s 3d; Liverpool killed, 5s 2d to 3s 4d Deptford killed. 3s 2d to 3s 4d refrigerated hindquarters, (best). 5s 2d to 5s 4d do. seconds. 2s 4d to 2s 8d; inferior. 2s 4d to 2/8'; Mutton—Scotch wethers, 4s 8s to 5s Od do. ewes, 5s 4d to 5s 8d; English wethers. 4s 6 J to 4s Od; do. ewes, 5s 8d to 4s Od foreign. 5s 8d to 4s 4d English Iamb, 5s to 6s 8d vpal, 5s 8d to 5s 4d English pork, 5s 4d to 5s 10d Dutch do., 5s 2d to 5s 8d per 81bs. FISH. Grimsby.—Poor supply brought in by 35 vessels for which there was a good demand. Quotations Soles, Is 8d to 2s 6d; turbot, lid to Is 5d brills. Od to lq lobsters, 2s Od salmon, Os Od grilse, 0/0 per lb; plaice, 5s 6d; lemons. 13s Od; whitings. 4t 6d; whitcbes, 7s 6d live halibut, Us Od dead ditto, 7s 6d per stone finnon haddocks, Os Od prawns Os per stone live ling, 7s Od dead ditto, 4s Od; livw cod, 4s 6d; dead do..5s live skate, 5s; dead do., 3s Od each; bake. 38s; live coalnsb. 26s; <)ead ditto, 20s per score; kit haddocks, 26s; gibbed 58t.; live do, 50s; live dabs, 50s Od; dead ditto, 24s per box live codlings, 16s Od dead ditto, 15s per box roker, 38s per score. CHEESE. Carmartnen.—The supply has greatly fallen off, and demand much above the supply. Price paid, from 40s to 44s per cwt. HUT-MK. Carmarthen.—Good inquiry for best butter Several new buyers attended our market, which caused a firm tone all through. Last week's prices were ful!y maintained -111-ld to Is per lb. All cleared early. ABERYSTWYTH—MONDAY. APRIL 7TH Wheat. 5s 6d to 5s 9d per 65 Ibs; barl<y, 3s 9d to 4s 6d do; oats (white). 5s Od to 5s 3d oats black), 5= Od to 3s 3d do; eggs. 6/0 to 6/3 per 120; butter (salt). 10d to lldi per Ib; do (fresh) Hd to Is do; fovls 3s 6d to 4s Od per couple; chickens 3s 6d to 4s Od do; ducks, 5s Od to 5s 6d do; geese. 10s to 12s; tarkeys, 11s to 14s r-otatoes, 5, Od to 5s 6d per cwt: new do., Od ucttb THE WEATHER AND THE CROPS. Having regard to the fact that onr seasons have latterly been chieny remarkable for h(-ibg un- seasonable. it is gratifying to nnd that April has so far maintained its traditional characteristics. The nrst week of the month has been of the o'd- Lshioned type, such as we have not experienced ior years—abundant sunshine on most, days alter- nated with light showers, though never heavy enough to interfere with farm work. Indeed, rather more rain would be welcome in many places, where the land has dried up exnemetv rendering its culth'atit1u the reverse of easy. The showers, however, have proved serviceable in softening the hard crust termed over barley and oats put in while the soil was wet, and thereby allowing the young corn tto make its way through There is still a considerable acreage of land to be sown with spring corn. but uninterrupted progress is !niw being rr.a'ic and the work will soou be cm- pleied. Much trouble is experienced in ..ctti!lg a tine tilth for mangolds and other small see,is, and even potato panting can only be done slowly owing t.o the diniculty experienced in w .kino- the soil. The market for wheat ha-, been greailv inter- fered with by the holidays, and very little bu=iness has been done during the past ten days.
Advertising
? Business Notices. -=- t To MOTHS. M/?S WINSLOW'S SOO TH I NG S YRU P HM t<fn uaed før erer PTFTY y«)j< by ailltiom of *Mt-h<f9 r their ehildrec white wjth perfect suc- ee«. the <hiM, _"Mas P UKS, cures C8U6I, 'm< is. 8est -OIiy ier dtarrhcM. BY AU- CMitIMS AT l P.8a wer-TLt AUTUMN & WINTER FASHIONS. C. M. WILLIAMLS, DRAPERY AM; MILMNERI ESTABLISBltENN. PIEK STREBT, ABERYSTWTTB, NEW GOODS IN ALL DEPARTMENTS NOTED HOUSE FOR STYLISH RATS NND BOXNETS. L PHOTOGRAPHY. PBOTOGRAPHIC GOODS GENERALLY. CAMERAS OF ALL KINDS LARGE ASSORTMENT IN HAND Cj,1IQmtAS, 5s., 8s. 6d.. 216. Ktneer 6<uaea Ila.p.zine Bn. Ca.aera with lems. opemimg 8a.ck tod fraO. BHy ynr camerM from your loc&l iMler, it thajt tc buy direct. When m need ef ttmy Phetocr&phic Ge«b aeH at W..Miall J one, PHARMACEUTICAL CHEMIST, 1tACE ROAD,ABERYSTWTTH. COUGH MIXTURE WINTER COUGH AND BROWONEEM TRY ROBERT COUGH MIXTURE AKD CSE8T ,.10 ABDItESS— TERRACE ROAD ABERTSTWMH. BLACK HOTEL. STRATA FLORIDA. FIRST CLASS FamilY& Commercial Hotel. (Private House adjoining far Tiaitors). HEAESE AND FUNERAL CARRIA€HS X.SPT ON THE PREMISED TERMS MODERATE. JOHN LLOYD & SONS. BILLPOSTEK8. ABERYSTWYTH. ??.?a??sieMs????'t??s??s? ? -?- ?-? ? HUGH; DAYIES? ? ?fJGHMIX-I?URE tjt \C .?{3?.? Djf?crr'i'y of ?re???.y. R \M ?)O?S Sjf<'fs<e? .\J.??. B A'? /Mc«?t: Ph. tre<sjn?r Co?FA n. Bt DAVIES'S C<TCGH MIXTURE for COU?MS B DAVIBS'S COPCfE MIXTURE for GOLDS ? DAVTES'6 COCGN KUKTr?E for ASTHMA ? DAVI?.S C?P?Z K XTLT? for B&??S? ? DAVIBS? COUGH M'XT?.E I'o" HO???SS H DAVTE'S'? COCtrH ??Tr-?E for HtFLUENtA DAVIESö CeCGH 1 lor COLM I PAVYBS'S C0e.!3 MIXTT.-F.E for OOUGP.S M.?S*S COUGH MIXTUOR for S08? TBH.OAT BA\TZS*S ceu&H KIXTr'Er—Kost soot.h!tLg BA?B!9=c. C;&UGE MIXTURE 'warms the Chest M.Vtta'S COU6B QOUGE M.-XTPKE-for T?OpE)t'S <50UGH MT:TURE-for PCNLjC jK?mSTt COUSH MIXTURE SPE?-XERS ?Mt! GRBAT WSLSH IN. øt/ Z¡9 a;;¡¡¡; Soia & Sweetf.r Honey. Cbi'!drpr LJ; ? iHJG H- DAV!ES,_Chemist, ABERYSrWyra SIGH SG3:J OL CAERLEON HOUSE, ESTABLISHED OVER 50 YEARS. miKOPAL: MISS RHODES. (Successor of Miss Trubshaw). Efficient staS of Masters and resideBt Ene' H&h and Foreign Mistresses. Pupila prepared for London Matriculation. Cambridge Local, Associated Board of B?yM Academy of Music and Royat College, TrMH CwMege, and other examinations. Physical T&rining, Hockey, and Tennis. Cardigan County Schools, FOR BOYS AND GIRLS. Estabtshed uader the Welsh Education Act. Headmaster:— B. REES, M.A. (London), Ph. D. (Lei.si Assistants:— B. MORGAN. B.Sc. (Wal<6). B. WHITE JONES, C.M., F.R.H.S MISS M. H. JAMES, M.A. (London) MISS A. LEWIS, C.M MISS G. W. WILLIAMS (Cookery and Laundry). Schelarsitips and Busaries to the ameuBt ot :ei29 annually are tenable at the School. For particulara apply te the Headmaster the Clerk. JAMES STEPHENS, Glerk. HIGH SCHOOL FOR GIRLS 'VICTORIA (MARINE) DUERRACE A BERYSTWYTH. SEPERATE KINDERGARTEN. PRINCIPAL Miss KATE B. LLOYD Certincated Mistrpss, A.ssiswd by a staS of highiv quahned Resi- dent Mistresses and Visiting Masters. Pupils prepared for the London and Wflah Matnculations, Oxford and Cambridge Ex- amjnatiens, Associated Board of Roval ?ced L?y.?.?'c and Boyai Co!ie?€? Masie t.hraicai TraiBiag.
I.. Y Byd a'r Bettws. ---
a Chymru 1902 ond gwelwn Doriaeth ddi- wygiedig yn y Mesur Addysg Ysgotaidd sydd 1_ yn awr ger bron y Senedd. Y WHIGIAID. Ond i ddychweiyd at ein pwnc. Y ffurf gyntat e Ryddfrydiaeth oedd Whigiaeth. Desgrinr Whig fel gwleidyddwr a'i duedd tua gweriniaeth; hynny. YW, a'i duedd i ganiat- tau i'r werin well cyneusderau i fyw. Ond nid elent yn mhell yn y cyfeiriad hwn. Nid oeddynt yn foddlon myned mor bell a rhoi i'r wcrin lais yn llywodraethiad eu gwlad. Of nid, pe gwneid hynny, y collai'r adran aristocra- taidd o gymdeithas yr awdurdod oeddynt wedi arfer fwynhau. Nid oedd hyn yn ra- golwg dymunol yn y byd iddynt, ac felly go- faleat beidio rhoi garmod o raS (fel y dywed- ir) i'r bob! gySredin. Er hyncy, dyledua ydym iddynt am lawcr o welliantau, heb y rhai y byddai'r gwelliantau ydys wedi gael ar ol iddynt hwy golM'r awdurdod yn ammhosi- bl. Y RHYDDFRYDWYR. Esgorodd Whigiaeth ar yr hyn a. adna.by- ddir yn gySredin fel Rhyddfrydiaeth—Rhydd- frydiaeth syml. heb un ansoddair, fel yr hoSa Syr William Harcourt ddesgrifio ei hun. Dywedir mat oddeutu 1830 y dechreuwyd adnabod y blaid wrth yr enw hwn. Iddi hi yr ydym yn ddyledus am y rhan fwyaf o'r breuitiau gwleidyddol a'r cyneusderau gwell a fwynheir genym ni heddyw. A'r enw ddaw i'n meddwl fel esbociwr penaf Rhyddfrydi- aeth a'i chynrycbiolydd mwyaf amiwg a'l hapostot mwyaf aiddgar yw enw Mr Glad- stone; a'i chyfnod mwyaf Nrn'ytblawn mewn deddfwriaeth fendithiol oodd y ddau derm y bu efe yn brif weinidog—o 1868 i 1874 ac o 1880 i 1885. Ammheua rhai Ryddfrydiaeth Mr Gladstone, a haerant mat Whig ydoedd. Gwell Jesgiinad o hono (yn cin tyb ni) fyddai Rhyddfrydwr, a'i Ryddfrydiaeth yn cael ei hagweddu gan y gochelgarwch oedd ei Dori- aeth gyntefig wedi feithrin ynddo. Gan nab beth am hyn, ag enw Mr Gladstone y rhaid cyssylitu y rhan fwyaf o ddeddfwriaeth Ryddfrydig yr banner olaf o'r 19eg ganrif. Y cam nesaf yn natblygiad y blaid yw RADICALIAETH. Wrth radical y golyglr un sydd yn pleidio'r fath ddigywiadau ag a ddadwreiddiant bob anghyfiawnder ae annhegwch gwleidyddol, ac a hyrwyddant gydraddoldeb cydrhwng pob dosparth. Edrychid ar yr enw unwaith fel anair. a- chywilyddid ei ardal, yn enwedig ya y dyddiau yr edrychid ar Mr Chamberlain, tad bedydd yr enw, fel ymgnawdoliad o bob drwg, Erbyn hyn, fcdd bynag, mae'r adran Radi- calaidd o blaid cynnydd, os nad y cryfaf, eto yn meddu dylanwad naa meiddir ei anwyby- ddu. Nid yw RadicaHaeth hyd yn hyn ond megis llais yn yr anialwch yn paratoi'r nordd Rhaid wrth hyn bob amser. Ar ol gorpben paratoi'r nordd y gwelir beth sydd mewn mudiad o'r fath hyn. Felly mae gan Radi- caliaeth eto i bro& ei rhagoriaeth ar y Rydd. frydiaeth y mae ar gymmeryd ei He. PLEIDIAU LLAFUR. Mae estyniad yr etholfraint i'r dosparth gw'(ithiol wedi dwyn amryw bleidiau llafur i fodolaetb. Mynwesid drwgdybiaeth gan naenoriaid y p!eia5au hyn at y blaid Rydd- frydig yn ogystal ag at y blaid Doriaidd. Edrychent ar fwyafrif or blaid Ryddfrydig fel Toriaid, gyda. haen deneu o Ryddfrydi- aeth ar y wyneb. Mewn Uawef o ac"ion yr oedd ( ao y maa) gormod o sail i'r ddrwgdy- bia.eth. Ni ellir gosod IIawer o ymddiried- aeth yn y Rhyddfrydwr tirfeddiannol. Nid naturil dysgwyl i'r Rhyddfrydwr cyfeethog i bleidio di'.vygiadau a dueddant i gyfyngu ar y gorfreintiau a fwyniheir ganddo. Mae eithriadau ac eithriadau gogoneddne hefyd ond yn gyffredin mae Ryn yn annaturiol. Ac nid rhyfcdd. gan hynny, fod y dospeirth llatfur- awl yn ddrwgdybus o'r blaid Ryddfrydig, y mwyafriLf ma.wr o'r rhai a. wneir i fyny o gy- foetbogion. BETH SYDD YN EISIAU? M moddion plaid fawr y dod yn awr yn fan bIeidiau—RadicaIiaid, Sosialiaid, De- mocr¡£tiaid, Plaid Nafur, Annibynol, etc.,—] pob un o'r rhai ydynt ddineith ar eu penau eu i hunam. B&th sydd yn eisiau' Cyfunk;r hoU bleidiau hyn yn un biaid. Mac eu ham- canion bron yn hollol o'r un natur. Maent o!! a'u bryd ar symmud pob annhegn'ch, ang- hydraddoldeb. ac anghyfiawnder cymdeitha- s-ol, a.c egtyn i bob aelod o'r wladwrioeth y cyt1Budel'au goreu i Tyw. Ond cyhyd ag y brwydra.nt bob un yn ancibynot ar y Half, mae eu holl ymdrecbion yn ddiamcan. Cly- wir cri uchej yn y byd crefyddol am fwy o undeb. A chyn hir gwelir amryw c'r man enwadau Methodistaidd wedi eu hail-uno. Mown undeb mae north. Gwyn fyd na wel- id yr un dyhead am undeb a chydweithred- iad rhwng y num bleidiau gwleidyddol ydys wedi eu henwi. Yn y modd hwn yn unig y geltir Nurno y BLAID DDEMOCRATAIDD— Plaid fawr y dyfodol. Hyd nes y Surnr y blaid hon, ac hyd nes y daw yn ddigon cryf i gymmeryd i fyny awenau y Ilywodraeth, ofer dysgwyl am y gwelliantau hynny y mae'r lad mown angen mor fawr am danynt- gwoliiantau yn neddfau'r tir, darpariaeth ar gyfer henaint i bob aelod 0'1' wladwriaeth, dUeu gallu rhwyetrol Ty'r Arglwyddi,— maen ti-amgii7ydd mawr po-b cynnydd, y ddarpariaeth addysgol oreu ir plant. Nid yw y rhai hyn wrth gwrs oind ychydig a.Uan o' gwelliantau Iluo&og y mae gan y bobi hawl iddynt, end y rhai a gedwir oddiwrthynt gan Doriaid. Toriaidd a Thoriaid Rhyddfrydig. —TWR Y DDERI