Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

10 articles on this Page

,. WYTHNOS.

News
Cite
Share

WYTHNOS. Cktdawodd Mr Richard Cbry Caerdydd, tcrtun o 385,000p. Bu cystadleuaeth nynyddol rhwyfo cychod ar y Tafwys rhwng bechgyn Prif ysgolion Rhydychen a Chaergraint dydd Sadwrn. Yr .Jaf enillodd. Bo. Syr Edwin Arnold farw dydd lau yn 72 mlwydd oed. Bu am lawer o nynyddau yn olygydd y "Daily Telegraph." Yr oedd yn ysgolhaig gwych ac yn fardd o gryn hi. Cynnaliwyd cymanfa ganu nynyddol Anni- bynwyr Lerpwl nos Fawrth, yn Nghapel Great George's-street. Llywyddid gan y Parch .0 R. Owen, ac arwcimd gan Mr Henry EvaxM. F.R.C.O. Rhifai y cor tua. 700. Cyfnfir fed y dorf enfawr ymgynullodd yn Hyde Park, LIundain dydd Sadwm i gon- deimuo gwaith y LIywodraeth yn sefydlu caeëhwaslath mewn Chi-neaid yn Ne ANrig yn I'hifo naw ngein mil (180,000). Y mae Esgob LIajielwy yn bwriadu cyf- Iwyito .Mesur yn ymwneyd a'r Ddeddf Addysg gyd<t gotwg ar estyn ymhellach yr egwyddor o ddadblygiad a rhoddi mwy o ryddid mewn i roddi pi'ydles neu drethu adeil- adau t:. ysgolion, a pbenodiad athrawon. Y mae" Ilifogydd mawrion yn cymeryd He yn Canada, drwy doddiad rhew. yr hyn a achosir gan gyfnewidiadau sydyn yn y ty- wydd. lorodd yr Afon Yamaska dros ei glan a gwnaed cryn ddinystr yn y ddwy dref a elwir St. Hyacinthe a Marieville. Gwnaed yn hysbys, ryw ns ynol, fod un Dasiet Williams, crydd. a Chymro, wedi marw ger St. Elmo. Colorado, a gadael nortun ar ei-ol. Mae agos i ddeg ar hngain o bersonau wedi anfon eu hawliau i mown eu bod yn perthyn yn ages iddo, y rhan fwyaf o Dde- heudir Cymru. Dywedir tod chwaer i Dan- iel Williams wedi marw dro yn ol yn Lerpwi. Yehydig amser yn ol prymvyd gweithiau mwn haiarn ger Furn<ess yn Ngogledd Lloegr gan gwmni Llundeinig, ac addroddir yn awr eu bod yn bwriadu dyfod ag Italiaid ae Ys- paenwyr yno i'w weithio. Mae hyn wedi ach- OM cryn gynro yn y gymdogaeth. Mae y Tnwnwyr Iteol wedi bod yn gweithio ar amser byr ers tro; ac yn awr bygythir eu tanu allan yn llwyr. Mewn attebiad i Nodyn diweddaf y Sultan dywed IIysgenhadon Russia ac Awetrja .fod eu Uywodraethau hwy yn glynu yn dyn wrtb y oynllun ar ddiwygiadau yn Macedonia sydd wedi eu cynwyno o'r blaen iddo. Galwant arno i roddi y cynllun hwnw mewn gweith- rediad ar unwaith. RJioddant arbenig- rwydd. hefyd, ar fod ei awdurdod ar yr heddlu yn cael ei adael yn llawn i'r cadfri- dog Eidalaidd Giorgis. Mae Cynghor Tref Caerfyrddin wedi dangos y biuen wen. neu'r gynSon i gyd, drwy basic penderfyniad yn erbyn gwrthod rhoddi arian 0'1' tretbi at ysgolion sectol. Mewn cyfar- fod o'r Cynghor. ddydd Mercher, cynnygiodd Mr Joseph Harry nad oedd arian o'r trethi i'w rhoi at ysgolion enwadol y dref.—Ar ol trafodaeth faith, tanwyd y cynnyg aMan drwy 13 o bleidleisiau yn erbyn naw.—Gwrthwyn- -ebodd y Parch. W. J. Evans. prifathraw Coleg Presbyteraidd Caerfyrddin, y cynnyg ar y sail mat peryglus ydoedd gwrthwyue- bu'r gyfraith"—hyny yw, cyfraith," ac nid "cyfiawnder," uchaf yn mryd yr ath- ro" hwn. Mae'r pla wedi torri aMan yn y Transvaal. Ma<e tua dwsin o ddynion gwynion a haner <;ant o ddynion du<Ni wedi marw o hono eis- ocs. Disgynodd rhyw anhwyldeb. nad yw'r ddygon eto wedi dirnad ei natur yn llawn, yn sydyn yn Johannesburg. Tebyga. i'r pneumonia—anechyd yr ysgyiaint—sydd nid yn adnabyddus yn y wlad hon, a Nyna, yn benal yn mhlith y brodorion duon. Penod- wyd Bwrdd Pla ar unwaith gan y Llywodraeth a. defnyddir pob moddion i arbed lledaeniad y drwg. Ffodus yn yw fod y brodorion yn neiilduedig oddiwrth y trigolion gwynion Yr ofn mwyaf yw i'r Kamriaid sydd yn gweithio yn y mwneydd gymeryd braw a thori'n rhydd. Y perygl o atal gweithio ac arafu Mif yr aur yw ofn mwyaf y perchenog- M'n, ond y mae eraill a welant berygl mwy yn .ngwaagariad y dioddwyr a lledaeniad y pla,. Diameu mat un o Nrwythau y rhyfel yw'r ymweliad ofnadwy hwn. ac nid yw y cwpan eto yn llawn. Dydd Gwener. cafodd pedwar ar bymtheg c wrthwynebwyr goddefol eu gwysio yn Llan- drin<dod, gerbron yr ynadon. yn. t'U mysg yr oedd Mr Arthur Morgan, is-gadeirydd Cynghor Sirol sir Faesyted, '\lr.J effl ey Jones, aelod 'o'r Cynghor Sirol a'r CyngiNr Dosparth Dinesig; Edward Jenkins. ilywydd Cynghrair Eglwysi Rhyddion Cauol- barth Cymru; y Paich. Garro Jones, ys- grifenydd Cyngbrair Dmesig sir Faesyfed; y Parch. Hercules Phillips, y Parch Fred Jones (B). ac amryw o'r prif drigolion. Galwyd y diSynyddion i fyny at eu gilydd, a chawsant eu derbyn gyda brwdfrydedd gan lye gor- lawn. Dyweodd pob un yn fyr beth oedd ei ,wrthwynebiad cydwybodol. a chymeradwy- 'yd amryw o'r sylwadau. Dywedodd y Cad- eirydd amryw weithiau y cawsai y Ilys ei glirio OS parhcid I wneyd arddang06.iaJau o'r fa.th; a phan ddywcdodd Mr Phillips fod rhai o'r adranau wedi cael eu pasio trwy bleidleisiau y Pabyddion Gwyddelig, yr oedd y gymeradwyaeth mor tyddarol fel y cariodd y cadeirydd ei fygythiad allan. G\vnaed yr archebion arferol; a derbyniwyd y gwrth- wynebwyr godde&od gyda chymeradwyaeth uchel gan y dyrfa oedd wedi cael eu troi allan. ar eu gwaith yn myned allan o'r Ilys. Cyffrowyd dinas Caerodor (Bryste) drwyddi o yr wythnos ddiweddaf gan y newydd fod un o'i dirgeledigaethau' wedi ei ddadguddio. Foieu Sul. Mat 21ain, 1899. yn agos i bum mlynedd yn ol, cynawu- wyd Hofruddiaeth nodedig o erchyll yno, ar yr adeg pall oedd yr odiaon yn eael eu cynnal yn addoidai y dtiinas. Gwraig bi'Jod a lof- ruddiwyd. a hyny gan ei phriod. Ehw y cwpl ydoedd HaybaH. Yr oedd iddynt bump o blant, ond un yn unig. geneth faeh dair biwydd oed, oedd yn byw gyda hwy. Chw&- reuai hon ar gareg y drws pan oedd yr erch- yllwaith yn cymmeryd lie yn y ty. Pan aeth rhai o'r eymmydogion i mewn iddo yn Jtnhen ennyd, yr oedd yr olygfa a gawsant yn wir ofnadwy. Penglog y druane<& ydoedd wOOi ei ddryllio a morthwyl, fel y tebygid. Amryw archollion difrifol eraill. hefyd, a roddasid iddi. yn arddangoe mileindra mwy na. chynredin. 'Cafwyd hyd i'r gwr yn yfed mewn tafarn; ac with y cymmydog a dorodd y newydd iddo dywedodd yn ddigy&ro yr a'i adref yn union. A dyna yr olwg ddiweddaf a. welwyd arno. Diangc a wnaeth; i'r Am- erica. fel y tybid ar y pryd. Yn Manches- ter, yr wythnos ddiweddaf, cymmerwyd dyn oedd yn myned dan yr euw Morgan f garchar am. ryw drosedd neu gilydd. Yn ngharchar dywedodd hwn mai Hayball oedd ei wir enw ef; mai efe a lofiuddiodd ei wraig yn Mryste bum mlynedd yn ol; ac iddo not i'r America. Yr hanes am y cyfaddenad hwn sydd wedi cyNroi y ddinas. Prin y credir ei ystori gan yr heddgeidwaid, modd bynag. Anfonwyd un adnabyddus o Hayball i Fancheater, a dywed ef nad vw Morgan yn debyg iddo o gwbl. Felly, gwelir fod yn rhaid aros am chwaneg o oleuni etto ar y dirgelwch.'

Y Pla yn Johannesburg. -11-

Y RHYFEL RHWHS RWSIA A JAPAN.…

LLOFFM]\.

Advertising

Taith yn Sir Abcrteifi yn…

MARKETS.—Saturday

Farming Notes.

Advertising

LLOFFM]\.