Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

12 articles on this Page

YR WYTHNOS.

News
Cite
Share

YR WYTHNOS. Mae y frech wen yn cynyddn yn Glasgow. Bu Dr NewmanHall farw boreu dydd Mawrtb. Mae bywyd Marconi, y dyfeisydd enwog wedi ( 3rswirio am 9150,000. Bwriada Llywodraeth America wario un filiwi ar hugain ar longan rhyfel newydd. Mae gwerin Germani wedi cael caniatad i anfoi cymorth i'r Boeriaid sydd yn y gwersylloedc Prydeinig. Bwriedir gwneud cyflafareddiad yi orfodol yi Awstralia er terfynu pob rhyw anghydfod rhwnf cyfalaf a Ilafur. Mae y Prif Weinidog yn anhwylus ei iecbyd er i rhai dyddiau, ac mae ei gyflwr yn peri peth anes. mwytbder i'w gyfeillion. Y mae Mr Alnn Roberts, maby diweddar Barc.b Alun Roberts, wedi gadael yr anandy a dechreu pregethu yn Llandrindod. Mae gwaith dwr newydd Birmingbam yn Nant- gwyllt wedi costio eisoes dros ddwy filiwn yn fwy nag y cyfrifid ar y cyntaf. < Yn Mangor y bydd i Dywysog Cymru gael ei urddo yn Gangbellydd Prif Ysgol Cymru. Cymer y seremoni le yn ystod mis Mai nesaf. Mae Tolstoi, yr awdwr Rwssaidd byd-enwog, a larll Kimberley, arweinydd y Blaid Ryddfrydig yn Nby'r Arglwyddi, yn beryglus o wael. Bywyd blinderus acanesmwyth iawn mae Sultan Twrci yn gael. Mae cynllwyn newydd eto i gym- eryd ei fywyd wedi ei ddarganfod yn ei balas ef ei bun. Talodd y Wladwriaeth gan' mil o bunau i Arglwydd Roberts am iddo sicrbau fod y rhyfel drosodd yn 1900. Awgrymir yn awr y priodol- deb iddo eu dychwelyd i'r Trysorlys. Y mae y melinau sidan yn llawn gwaitn y dydd- iau hyn yn gwneud gwisgoedd y Coromad. Bydd mantell y Brenin wedi ei gwneud o frethyn aur, a « dywedir ei bod yn un odidog. Sidan gweuedig fydd mantell Tywysoges Cymru. Aeth y Celtic "-y Hong fwyaf vn y byd-allan oNew York dechreu yr wythnos ddiweddaf gydag 800 o Americaniaid cyfoethog ar ei bwrdd. Ant i fordwyo Mor y Canoldir am 71 o ddyddiau. Tal- asant symiau anferfch am y bleserdaitb. Penderfynodd Pwyllgor Cymdeithas Ryddfrydol Birmingham dalu99po iawn i warantwyr partbed ▼ niwed a wnaetbpwyd i'r Neuadd Drefol adeg cyfarfod Lloyd-George, ac i ddwyn yr achos i'rllys sirol wedy'n i geisio cael yr arian yn ol. Cafodd Mr J D Forster, cyfreithiwr, Transvaal, iawn o 2000p mewn cynghaws am athrod yn erbyn Mr Markham, A.S. Difynasai Mr Markbam ddwy frawddeg allan o lythyr a ysgrifenasai Dr Krause mewn gohebiaeth a gyhoeddodd efe yn y Times." Mae y Llywodraeth yn gofyn am F,69,310,000 toag at dreuliau y Fyddin am y flwyddyn nesaf, yn dechreu Ebrill y laf. Golyga byn leihad o £ 23,230,000 tuag at drenliau y rhyfel, ac o RM5,000 tuag at wasanaeth cyffredin, o'u cydmarm a'r flwyddyn bresenol. Newyddion o Panama a fynegant fod llynges Llywodraeth Columbia wedi cyfarfod a llong ryfel y gwrthryfelwyr, y tuallan i Aquadulee. Buont yn brwydro am awr o amser. Gwnaed niwed i wnfad y Llywodraeth. Tarawyd y llestr Padilla" per- thynol i'r gwrthryfelwyr, dair gwaith. Yn ol y ncwyddion o Vienna y mae dwy baid o gamladron yn ymladd yn erbyn eu gilydd er cael ineddiant o Miss Stone. Yn meddiant un blaid o'r lladron y mae y foneddiges yn awr. Buont yn brwydro yn erbyn eu gilydd ddydd Sul, pryd y lladdwyd ugain ac y clwyfwyd ugain o honynt. Mae Cymmrodorion Caerdydd wedi penderfynu cynal cynadledd i ystyried beth y gellir ei wneud i adfer hen enwau Cymreig yn Ile'r enwau Seisnig a ddodwyd yn eu He. Maent yn erfyn cyrahorth pob cymdeithasau Cymreig. Purion peth fuasai iddynt ddechreu gartref trwy ysgrifenu eu cylchlytbyrau yn Gymraeg. Prif ddigwyddiad yr wythnos ddiweddaf ydoedd yr hysbysiad a wnaed yn y Senedd D.vdd Mercber fod cytundeb wedi ei arwyddo rhwng Prydain Fawr a Japan er cynorthwyo eu gilydd pan yr ymosodir ar y naill neu'r llall. Bydd y cytundeb mewn grym: am bum' mlynedd, ac ystyrir ef y pwys- icaf a wnaed er's blynyddau. Yn union y daw newydd fod pobl yn ymddifyru trwy litbro ar yr ia, daw hefyd y newydd o wahanol ranau o'r wlad am ddamweiniau marwol. Nid yw y tymor caled presenol yn eithriad, ac y mae banes eisoes am lawer o farwolaethau trwy dori o'r ia. Prydnawn Sul tra yr oedd o ddwy i dair mil o bobl yn llithro ar y llyn yn Kensington, Llundain, tor- odd than o'r ia yn ddisymwth a thaflwyd tua haner cant i'r dwr yn ddiseremoni. Blin genym gofnodi marwolaeth y Parch Penllyn Jones, yr hyn gymerodd le yn ei gartref yn Aber- ystwyth dydd SuI ar ol cystudd byr. Brodor o ardal y Bila ydoedd Mr Jones ac yr oedd yn bur adnabyddus yn y cyfundeb Methodistaidd trwy yr boll Dywysogaeth. Meddai gymeriad addfwyn a llariaidd a bu fyw bywyd defnyddiol yn bynod ddirodres. Efe ydoedd Cofrestrydd CynLaf Coleg Aberystwyth, a bu yn gyfaill pur a defnyddiol i'r diweddar Brifathraw T C Edwards. Dywedir nad oes un mudiad crefyddol er amser Crist wedi enill tir mor gyflym ac eiddo yr hynod Dr Do vie yn America y dyddiau hyn. Mae ganddo ddaliadau hynod; ond er hyn oil cynvdda ei gan- lynwyr wrth v miloedd. Haera mai Elijah yr Ail ydyw-ond nodweddir ef gan lawer mwy o rwysg a balcbder na'r Thesbiad. Gwisga Dr Dowie ei hun mewn llian main a sidan a gesyd edyn euraidd wrth ei freichian. Er cario allan ei syniadau mae wedi sefydlu tref, ac mae yno yn awr boblogaeth o dros bedair mil lie nad oedd ers ychydig amser yn 01 ond anialdir. IParhau i ymledn y mae'ranwydwst. Y mae rhai canoedd o ddisgyblion yr ysgolion mawrion yn Lloegr, rnegys Eton, yn dioddef odditano. Pa fodd i'w ochelyd 7 Dyma ddywed un meddyg Cad- wer yn gynes, dalier tymeredd mor gyfartal ag sydd bosibl, a chymerer digon o fwyd maetblon ar yr adeg briodol. Y mae esgeuluso gwisgo cotiau ucbaf a dillad gauafol ereill, yn nghyda pheidio cymeryd bwyd yn ei bryd, ac arferion o'r fath, yn achosi yr anwydwst. Y peth goreu, pan geir yr arwydd cyntaf yw myned i'r gwely, ac aros yno byd nes ygwellheir." Daw newydd o St Petersburg fod daeargryn dychrynllyd wedi bod yn nwyreinbarth Rwssia mewn ardal o'r enw Shemakha. Mae difrod ofn- adwy wedi ei wneud mewn tref flodeuog o'r enw a hwnw. Mae yno 25,000 o bobl mewn cyflwr truenus —heb na bwyd nac anedd; ac mae tua 300 o gyrph wedi eu tvnn all,-in eisoes o'r dadfeilion. Mae yr boll dai a'r adeiladau cyhoeddus, bron yn ddieith- riad, wedi syrthio, a dywed neges ddaeth i law nos 8ul fod vr ysgwydiadau yn parhau, ac fod yr ar- swyd a'r dychryn achosir gan hyn yn gwneud yr olygfa o drueni a marwolaeth yn fwy annioddefol i'r gweddill. Dydd Ian, yn Nhy'r Arglwyddi, bu rhagor o son am helynt y prynu ceffylau i'r Fyddin. Dywedodd Arglwydd Lansdowne fod Swyddfa Brvnu Ceffylau Llywodraeth yn peri difyrwch i'r byd er's blynyddau Dywedodd Arglwydd Rosebery mai y pwnc oedd ai onid oedd y Llywodraeth wedi ei thwyllo gan ei coruchwylwyr yn mhob man 1 Yr oedd ganddo ef yn ei fed'diant 'ystiolaath tan lw o Hungary, yn dyweyd fod y dvnion oedd yn prynu ceffylau yno yn treulio eLi hamser yn y dafarn, ac yn yfed peth wmbre, li o ch wisci a siampaen o'r boreu hyd yr hwyr. Dywododd Arglwydd Landsdowne y gwneud ymcbwil fanwl i bethau o'r fath. DIl farw Marquis Dufferin ac Ava bore Mercber yr wythnos ddiweddaf yn 75ain mlwydd oed. Yr oedd vn WI" talentog a galluog iawn, ac yn wlad- weinydd medriis dros ben. Bu yn aelod o Gyfrin Gynghor y weinyddiaeth Ryddfrydig o dan Glad- stone; vn Llvwiadwr Canada, ac yn Rhaglaw yr India. Collodd fab yn ngwarchae Ladysmitb; ac man mab arall iddo wedi ei glwyfo yn dost yn Neheu Affiica. Bu y galar o herwydd hyn yn ergyd I iddo ond yr hyn a laddodd y gwlad- weinvdd egwyddorol hwn ydoedd methiant Cwm- peini y Globe, yn mha un yr oedd yn un o'r prif cyfranddn lwyr. Collodd bron yr oil a feddai trwy eyrthiad truenns y Cwmui hwn. Darfu i Gynghrair Glowyr Dehendir Cymru drefnu i'r gweithwyr yn y glofeydd dri diwrnod segur ao fe sryhoeddir yn awr fod y meistri yn dwyn cvnurhaws yn erbyn y Cynghrair yn hawlio 70000p '» iayvn- Dywedir y gwneir y swm hwn i lyny fel liyn,-Un swllt y dunell y dyn ar bob un o'r dyddiau segur. Cyfrifir cyfarlaledd yr hyn a roddiv allan gan bob dyn yn bedair tunell mewn tri dh tilud. vr hyn. yn 01 swllt y dunell, sydd yn bedu w'.l! v dydd y dyn. Amcangyfrifir prisiau glofeydd cyffredin steam coal y Do rhwng dau a thri swllt v dunell, a chymeryd y fflgiwr olaf cawn 12s. neu uyda yr livn a hawlir am ei roi allan yn 16s y ilvn. Rhvdd cyfanrif y dynion yny gweith- feydd ar v telerau hyn y cvfanswm o 70,000p. Bu liwrfil (elephant) o'r enw Gus farw yn Hwl- ftordd dydd Iau yn 135 mlwydd oed. Yr oedd wedi teifhio trwy'r lioll wlad a'r Cyfandir gyda Circis Ginnelt, ac hwyrach fod llawer wedi ei wel,l .,ti yr ardaloedd hyn. Dywedir mai hin y wlacl li.,n a'i Ila(](Io(ld. Ceisiwyd ei feddyginiaethu a rh^dilwyd iddo yn mhlith petban eraill bymtheg pot.,hid 0 whisci, rum a brandi. Gweinyddai ei gydymailh Topsy yn gyson arno yn ei nychdod, a gwn ii ei goreu i'w gadw yn gynhes trwy daflu gwe run. a pan y bu farw anilygai alar ang- hero ar ei ol. Pwysai Gus bum' tunell. a dyw- .,edi(i ei i",1n yn werth £ 500. Un tro pan mewn tref ar Im i-i y mor yn Ffrainc achubodd Gus fywyd dau oedd^nt ar foddi. Yr oedd Gus yn ymdrochi ei hun lieb fod yn neppell o'r lie, a phan glywodd y dd;, luatyn yn l'efain yn eu cyfyogder carlamodd i'w i -.Iitib a dygodd hwynt yn ddiogel i dir. WELSH PEOPLE IN LONDON T final detailed report upon the census of Lo), HI shows that on the day the population was enniu rated last April there were living in the i Metropolis 15,616 males and 19,805 females whose birthplaces were in Monmouthshire andYS alesMZ. Place of Birth. Male- Ferna^ Monmouthshire ••• 2,103 Glamorganshire 3,663 Carmarthenshire ••• .W Pembrokeshire 1M0 1.836 Cardiganshire 1.J86 Brecknocshire Radnorshire — 259 Afongomeryshire 628 927 Flintshire • W — Denbighshire 601 Merionethshire ••• 7„ Carnarvonshire 587 Anglesey 233 County not stated 1,599 •— • j NAVAL BUDGETS OF THE NATIONS. Some interesting figures have recently been published respecting the latest naval Budgets of the great Powers. Great Britain, of course, ea s the list. The figures are as follows:- Great Britain — £ ?o 000 United States JS*?22*000 ES? SSS558S Germany 10,040,000 Itol? 4,640,000 J?mn 2,240,000 feria "• 2,160,000 *» It will be seen that we spena more un uu "j than any two other Powers combined. The "Navy League," however, it not satisfied. and its doing its best to urge Lord Selborne to largely increase the grant.

LlanfihangeLy-Creuddyn.

PARS ABOUT PEOPLE. .

[No title]

THE MARKETS. -

Family Notices

Y RHYFEL YN AFFRICA.

LLANRHYSTY1>.

LLANDDEWI BREFI.

BARMOUTH.

GARDEN WORK. -.

Advertising