Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
12 articles on this Page
TRANSVAAL WAR FROM DAY to…
TRANSVAAL WAR FROM DAY to DAY. Several despatch-es from Lord Roberts were issued yesterday by the 'THURSDAY. War Office. The fl"st st-ites that the Boers have a commando near Aliwal North, and another which is attacking: "Wepener. The garrison at Wepener is holding ont bravely, and inflicted serious loss on the Boers on Monday. Troops are beiiv iiiov- I up rapidly. The second despatch, which is dated Wednesday, 1-20 p.m., suites that there is no further news from Wepener. Reference is also made in the second despatch to an attack on General Buller and to the fighting in which Lord Methuen was engaged on -the 5th inst. Messages from the seat of war re- port further fighting at Wepener and :SATURDAY. Elandslaagte. 11 At the former place the Boer advance is said to have been -J'rY Tl checked, the imusu suwe«uiu& UL capturing one gun and disabling four others, while the enemy also had four of their commandants 'killed or wounded. A party of Boers near Elands- laagte came into touch with the British, and after an excbange of artillery fire drew oil. A Boer telegram reports that Colonel Baden-Powell is dead. There has been further fighting north of the town, and Colonel Plumer's name appears amongst the "list of wounded. The Boer peace delegates have left Naples for Milan, and Dr Leyds is proceeding to the latter city to meet them. There is little further news with regard to the position of the British MONDAY. force at Wepener. The reported retreat of the Boers to the northwards is not confirmed, but there has been little or no *,fighting -ince Thursday, when an atfack on the British nori horn position was repulsed. A report has reached Capetown that General Brabant, who left Aliwal North on Saturday with his Staff and all the available mounted troops, had inflicted a crushing defeat on the Boers at Wepener, but this also lacks official confirmation. Elsewhere the situation appears to be practically unchanged. The Boers are again reported to have: retreated from Wepener. TUESDAY. The announcement is contained in a message sent from Bloemfontein yesterday. On Saturday Colonel Dalgety, wiring ^rova Jammersberg Drift, seated that the garrison were well and that the Boers were apparently slackening in their attack. The latest news from Mafeking is that all was well on the 5th: inst. In Natal the Boers are reported to be retiring from: the Biggarsberg.
WORLD IN A WEEK.
WORLD IN A WEEK. Serious plague riots have occurred at Cawnpore. Five persons lost their lives on Tuesday night through a boating accident near Crookhaven, on 2 the Irish coast. The United States Government, had d vled accept the award of the Delagoa Bay arbitrators. To refuse, it is felt, would be- to deal a serious blow at international arbitration. It is announced that the King of the Belgian" has presented to the nation all his real estate. In connection with the attack on the Prince of Wales, the three prisoners-Sipido. Meert, and Heir -have been committed for trial before the Assize Court of Brabant. Two brothers named Bills started to ride from Buxton to lQintham, between Nottingham and Newark, on;a brakeless tandem bicycle en Sunday morning. While descending Taddington Dale, a steep hill in the Peak district, they lost control of the machinc,:and were precipitated: into a gravel jpit and instantly killed.
TALYBONT.
TALYBONT. THE INDEPENDENT SUNDAY SCHOOLS of this district held their annual meetings on Sunday, when the members were catechised in. portions of the Scripture by the Revs. R.E. 'Jones and J. Davies, Bethesda. BAPTIST ANNIVERSARY.—On Good Friday the .annual preaching meetings of the Baptists were held at this place, when the Revs. Jones, Blaen- waun. Thomas, Newport, and Morgans officiated -on Thursday evening and throughout the day on Friday. All the services were well, attended, and powerful sermons were delivered.
GOGINAN.
GOGINAN. EISTEDDFOD.—A most successful eisteddfcicl was held at this place on Good Friday, at Jezree1 Chapel. The weather proved favourable, although ;it augured very bad on the previous day. The "building was overcrowded both afternoon and evening, and the proceedings wore followed with the greatest interest. Mr. John Mason, Gelli, Rhondda, was the president at both meetings, .Mr. John Mason, of London being .unable to be I)resent to preside over the -evening meeting as. .announced. The Rev. J. D. Evans was the con- ductor, and the adjudicators were::—Music, Mr. *W. Thomas, :Treorliy; poetry, etc., Rev. D. C. Davies, Salem; art, Mr. Dl. Morgan, Mr. W. Gar- land, Cwmsymlog Mr. R. Evans, Penybryn; Airs., John Williams, Penllwyn; and the accompanist was Miss Jennie Jones, A.L.C.M., Perillwyn. Following is a list of subjects and the names of the respective winners:—Solo for children under 16, divided between Annie Ellen Davies and May Elizabeth Richards, Goginan; solo for children, under 12, JGwilym Davies, Cwmerfyn; contralto Colo, Miss Lizzie Owen, Aberystwyth; soprano-solo, Mary Winifred Parry, Aberystwyth:; tenor solo, divided between H. M. Evans Goginan, and John Thomas, Tanllidiart, Cwmsebon; bass solo, James Davies, Cwmerfyn, was best out of seven com- petitors; reciting for children under 10, Hugh Alfred Hughes, Cwmeeilan children under 16, R. Gwesyn Rowlands, Goginan; reciting, Ymson y llofrudd," J. James, Penparke; reciting, "Dam- wain yn y cliwarcl," Morris, Pengeulanfelen, Cwm- rheidol; Velvet tea cosy, Miss E. Roberts, Aber- ystwyth.; pin cushion, Miss Roberts, do; Anti- macassar., Mrs. Dr. Lloyd, Goginan; stockings, Mrs. M. A. Jones, Goginan knitted woollen gloves, Mr-s. Evans, Penybryn, Goginan drawing, John Thomas, Cwmsymlog.; axe, T. Evans, Penybont; billhook, W. Evans, Penybont; axe handle, James Hughes, Salem; Pren Gwrit (Mower's sharpening stick), Thomas Williams, Darren Bank; potato basket, James Davies, Chapel House, Cwmerfyn; walking stick, Jemuel Edwards, Penllwyn; duett, J. R. Thomas and J. Jenkins, Penparke; quartette, A. Jenkins and party, Aberystwyth party of 12 and not over 16, for singing Deigryn," W. Evans aftd party; englyn i Kruger, R.Morgan, Cwmystwyth; verses on Gweddiau fv mam," Mr Jones, school- master, Ponterwyd; love letter, Abram Pearce, Penllwyn; children's choir, three competed in singing Fy Nhad «ydd wrth y llyw," and Pen- llwyn choir under the leadership of Johnny Hughes was declared the wiuiier. Only one ladies' choir appeared to sing Rhyfel merched," and the ren- dering by the Goginam choir was declared worthy of the prize. Two male voice choirs competed in sinaing Dewrion Feiijion Gwalia," viz., Trefeirig and Aberystwyth. The adjudicator praised the sinking of both choirs, both being in his opinion surprisingly good, but of the two the Aberystwyth choir was the better. Two choirs competed on the test piece, Gollyngdod," viz., Trefeirig and Melin- dwr United, under the ieadership of J. James, Llettyspense, and the Aberystwyth choir, under the leadership of John Harries. There was a fairly keen contest, but the adjudicator said the singing of the Aberystwyth male voice and mixed choirs was more refined and finished, and gave better expression than the singing of their com- petitors. The prize was awarded to the Aberyst- wyth choir, and it was very Worthy of it. Every- thing passed off satisfactorily, and .everybody from far and near seemed quite pleased with the day's works. The committee were mucii praised for the excellent programme they had prepared, the pieces for competitions were not over faii Iar. A hope was expressed that a more suitable building for holding such a gathering will be provided for the next eisteddfod. The chapel is far too small, and it is said the Secretary, if amply supported is pre- pared to take steps to provide better accomodation. The officers of the committee were, chairman, Rev J. D. Evans; treasurer, Mr D. Jenkins, New House, Ponterwyd secretary, Mr David Davies, monu- mental mason and all did their work in a credit- able manner. It was a matter of general regret that Mr. John Mason, London, was unable to be present, he, however, sent a very material and acceptable substitute in the form of a donation. The eisteddfod was in every respect a graiid success.
CORWEN.
CORWEN. EISTEDDFOV.-At the 15tli annual eisteddfod held at this place on Easter Monday, under the auspices of the Welsh Congregational Church, Prof. E. Anwyl, M.A., Aberystwyth., was one of the presidents, and the Hey, E. Wnion Evans, Machyn- lleth, with his usual tact and ability, acted as conductor. Both gentlemen also preached at the Congregational Chapel on the previous Sunday. Printing quickly and neatly done at the H Wejsh Gazette Pr^iie.s, Bridge Street.
- Y KMYFEL.
Y KMYFEL. MAFEKING WARCHAEDIG. TAXBELENIAD DYCHRYNLLYD. YMGAIS I GYMERYD Y DREF DRWY RUTHR. GYRU'R BOERIAID YN EU HOLAU. Mafeking. Maw L-th 24ain,—Neithiwr ciliodd y gelyn o'u safleoedd amddiffynol yn y Brickfield, ac yna eymei a dinystriwyd hw ynt gan ein d\ .lion pi, Bti T" yn t -no arny.it yn barhatis drwy y dydd ddoe. Yr oedd Major Panzera ya good ac } n t?nio y gv\ -i pi buip--i- wedi ei leoli o fewn 2C0 o Htheni i brif Jle y gclyn-a chadwai dan elm ;n arnynt. Bu m o'n gynau eraill yn tanio ar yr amgloddiau yn y Brickfield, ac ar y nawddffosydd a- y tu dw reiniol, y rbai a ddinystr'iwyd gan y gelyn cyn eu gwaghau ganddynt. Atebai y Boeriaid yn gyson hyd raw o'r gloch yn yr hNN yr, pi yd y caïwyd tawclwch. Am ddeg o'r gloch, gosodwyd searchlight i lyny gan ein dynion ni, a chan na fuodd yn foddion i dynu tan oddiv. /th y gelyn, aeth Lieutenant Murray ac un arall i wneyd archwiliad Cripiasant yn ddistaw yn en blaenau ar eu traed a u dwylaw hyd at yr amgloddiau, y rhai a gawsant wedi eu gwag- hau, a hyny, ymddengys mewn brys, gan iddynt adael swm o ymborth a nifer o new/ddiaduron ar eu holau. Gyrasant hysbysiad i'r pencadlys ar unwaith gyda'r telephone," ac anfonwyd Sergeant Page, Captain Brown ac eraill i'w cynorthwyo i wneyd archwiliad pellach. Gorchwyl Page ydoedd dyfod o hyd i'r gwaith dynamite oedd ef a Mr. Kiddy wedi osod i lawr yn y fan hono cyn dechreuad y gwarchae. Wedi cyrhaedd y gwaith, canfyddodd Page fod y Boeriaid wedi cael gafael ynddo, ac wedi cludo y dynamite ymaith. Pa fodd bynag, yn drwg-dybio fod gwaith yn y ffos wag, chwiliodd yn fanwl a daeth o hyd i wifren gopr yn rhedeg tua llinell y gelyn, a thorodd hi gyda phob brys. Yna dilynodd hi ymlaen i'r ffos, a chafodd 250 pwys o dynamite. yr hwn yn ddiau a fwriadai y gelyn danio ar y funyd gyfleus. Mewn canlyniad i'n gwaith ni :) 11 meddianu gweithiau al'anol y Boeriaid, mae y Brickfields a'r dref yn awr yn gymharol rydd oddiwrth dan y drylliau, ac mae y Boeriaid wedi eu gorfodi i en- cilio yn ol i'w prif linellau ymhob cyfeiriad. Dydd Sadwrn, cyfododd y gelyn eu gwersyll gor- llewinol, a symudasant yn nes allan. Bychan anghvffredin oedd y nifcr a ddilynai y pedrolfeni; yr oedd y Boeriaid cyfrwys wedi cuddio pedwar neu bum' cant o ddynion, a thri o gyflegrau mewn pantle ger Rietfontein Road. Gobiethient 'fel yr ymddeisgys, y byddai i ni ymlid ar eu holau, ond methasant yn eu dyfais. Yr oedd ein hysbiwyr ni wedi canfod symurliarLu y dynion a'r gynau yn gynar yn y boreu. Wedi methu ein twyllo, gwnaeth y gelyn r\ w ymosodiad baner calonog ar ein hochr dde-orllewinol, ond ciliasant yn eu holau cyn dyfod o fewn cyrhaedd i ditn ein rhych- ddrylliau. Mafeking, Mawrth 27ain.-Boreu heddyw ar godiad haul agorodd y gelyn dan arnom o saith o ynau, hwn ydoedd y tan beleniad mwyaf egniol a gawsom er decbreuad y gwarchae. Mae magnel warchae y Boeriaid yn unig wedi tanio tri ugain o ergydion yn barod. Dan nawdd tan eu cyfiegrau symudodd y gelyn yn mlaen tuag atom ar yr ochr ogleddol, ond enciliasant yn anrhefnus pan y daethant o fewn cyrhaedd tan ein rhych-ddrylliau. Symudasant yn mlaen hefyd ar yr ochr dde- orllewinol, ond gorfodwyd hwynt i gilio yn ol. Mae yn eglur fod gallu Iau Cronje yn cilio yn ol o flaen symudiad y golofn wared ol sydd yn symud yn mlaen o'r deheu, ynghyda dau gommando sydd yn encilio o flaen Plumer, ac maent yn cyd- grynhoi er gwneud un ymgais mawr a therfynol i ddarostwng y dref. Mae ein holl amddiffynfeydd yn llawn dynion, ac mae yr boll lu amddiffynol yn sefyll dan arfau, a phawb mewn cysgod. Yr ydym yn argyhoeddedig mai hwn fydd ymgais olaf y gelyn. GWEITHRED1ADAU Y MILWRIAD PLUMER. YN NGOLWG MAFEKING. BRWYDRO TRWM. f i CLWYFO Y MILWRIAD PLUMER. Mac y dewrwycb Plumer gyda dygnedd di-ildio yn parhau i weitbio ei ffordd yn mlaen tua Mafeking. Yn gynar foreu yr 31ain o Fawrth cyrhaeddodd y Milwriad Plumer gyda 280 o feirch- filwyr ac ychydig draed filwyr gydag un Maxim yn Ramathlabarna. Gan adael y traed filwyr yn y lie hwnw, dilynodd y gweddill o'r golofn linell y gledrffordd i gyfeiriad y deheu, hyd nes y daethant o fewn chwe milldir i, ac i olwg Mafeking. Daeth ein blaen filwyr dan y Milwriad White i wrthdarawiad a chorphlu mawr o'r gelyn. Bron ar un adeg dechreuodd ein haden aswy dan Captain Kinsman frwydro, ac yn fuan dilynwyd gan ein baden dde dan Major Bird. Dilynodd awr lied booth y pryd hwn. Yr oedd trefniant y gelyn ar y ffurf haner cylchog arferol—a gor-rifent ein gallu ni yn y cyfartaledd o ddau i un. Symudent yn mlaen gyda medr a phenderfyniad, a gwnaent ymgais yn barhaus i'n hamgylchu. Daliodd y Milwriad Plumer ei dirgydachadernid am dros awr o amser, ac yna symudodd yn ol yn araf tua'r gogledd, dwy o'r catrodau yn noddi endiliad y lleill yn llwyddianus. Dilynodd y gelyn ni o hyd, ac ymdrechent ein hamgylchu yn barhaus. Parhaodd y brwydro yn ddidor drwy yr oil o'r dem; milldir enciliad yn ol i Ramathlabama, lie y gwnaethom ddefnydd o'r gwr Maxim oedd genym yno, ac wedi yrrladd ystyfnig pellach cyrbaeddasom ein gwersyll. Lladdwyd deg o'r Pivdeiniaid, clwyfwyd saith ar hugain. ac unarddeg ar goll, hefyd collwyd nifer mawr o'r ceffvlau. Mae yn rhaid fod colled y gelyn yn ddifrifol. Cafodd y Milwriad Plumer ei glwyfo yn ysafn yn ei fraich dde, a saethwyd ei geffyl dano. Clwyfwyd mwy na haner y swyddogion fwy neu lai, ond mae y rhan fwyaf o honynt yn alluog i ail ymgymeryd a'u dyledswyddau. .NEWYDDION 0 FFYNONELLAU BOERAIDD. TRYCHIXEB DIFRIFOL. LADD A CHLWYFO 600 O'R PRYDEINIAID. CYJIERYD 900 YN GARCHARORION. COLLED Y BOERIAID YN FECHAN. Pretoria, Dydd Sul-Mae De Wet yn parhau ei weithrediadau godidogy tu deheuoli Bloemfontein. Ddoe eto, gweinydclodd ergyd trwm ar y Prydeiniad yn'Meerkatsfontein. Cymerwyd 900 yn garcharorion laddwyd a chlwyfwjrd 600 o honynt, ac enciliodd y gweddill o bonynt tua Bloemfontein. Lladdwyd pump o'r Boeriaid, a chlwyfwyd naw. Mae colofn gyflyai-symudol De Wet o fewn wythnos wedi gorchfygu y Prydeiniaid ddwy waith, wedi dal 1,800. saith o yuau, a swm enfawr o ysbail. D.S. Nid oes eto yr un cadarnhad i'r hysbysiad uchod o'r Swyddfa Rhyfel, a dichon mai cam- gymeriad ydyw. Pa fodd bynag, hyd nes y ceir gwybodaeth bellach o Tynonellau ymddiriedol, gellir ystyried yr hysbysiad fel yn angrhedadwy. YCHWANEG 0 YNAU MAWRION I'R DDWY WERINIAETH. EU DADFORIO FEL PEIRIANAU YN NGORLLEWIN AFFRICA. Er na welwyd y gynau yn wirioneddol, dywed ffoadur o ymddiried, yr hwn oedd mewn safle i gyrhaedd gwybodaeth ledgywir, fod y Boeriaid yn ddiweddar wedi cael deg ar hugain o gyflegrau, yn cynwys rhai o fanitioli dirfawr. Dywedir fod y rhan fwyaf wedi eu trosglwyddo dros y tir o borthladd yn ngorllewin Affriea. Y daith yn cymeryd tri mis i'w chwblhau. Dywedir fod wyth o'r rhai hyn wedi eu gyru i'r Rhydd Dalaeth oddeutu wythnos yn ol. Tra yn rhoddi yr 'haeriadau hyn am yr hyn yw eu gwerth, gellir ychwanegu, nad oes un rheswm i amheu cywirdeb yr bysbysyddd. Y GWERINIAETHAU BOERAIDD. Hysbysir fod niferoec-ld mawrion o'r Prydeiniaid yn cyrhaedd yn Durban o'r Transvaal mewn can- lyniad i'r gorchymyn i'w gyru alJan o'r w]ad hono. Gyrwyd gweinidog Wesleyaidd allan o Frankfort am ddatgan ei lawenydd fod y Prydeiniaid wedi meddianu Bloemfontein. Haerai un o'r dinaswyr Boeraidd wrtlio yn y modd mwyaf difrifol fod 30,000 o'r Rwsiaid yn gwneud darpariadau i oresgyn Prydain. Dywed y Boeriaid yn y Rhydd Dalaeth y bydd iddynt ein gyru allan o Bloemfontein yn mhJ- pytliefnos, ac yna y bydd i'r galluoedd Ew,(.,)aidd gyfryngu. Dywed rhai sydd yn cyr- haedd o'r Rand fod anrheithio ar raddfa eang yn cael ei gario yn mlaen yn Wemmer a Ferriera. Dywed Afrikander trefedigaethol, yr hwn a ymun- odd a Cronje dan orfodiaeth, ond a ddiangodd cyn i Cronje gael ei amgylchu, fod bron yr oil o'r gwyr meirch wedi dianc o Paadersberg. Aeth llawer o honynt i'w cartrefu. a gomeddasant fyned i faes v rhyTcl draehefn. Y teimlad yn Transvaal wedi brwydr Paadersberg ydoedd y byddai i'r rhyfol derfynu yn mhen cliwc* mis, ond mae y gobaith i barhau yr yrodrpchfa yn awr yn dpcbreu adfywio. BRWYDRO YN NATAL. YMOSODIAD AR BULLER. YMGAIS Y BOERIAID I AMGYLCHU Y GWERSYLL. SAITH 0 FAGNELAU BOERAIDD YN TANIO. TAN BELENAU YN DISGYN YN Y GWERSYLL. Boreu dvdd Mawrth y lOfed torwvd ar heddweh y gwersyll yn Sundays River gyda sydvnrwvdd annisgwyliadwy. Am haner awr wedi wyth, gyda hod y dynion werli gorpben en boreufv/d, ac yn dechreu myned drwy eu hvmarferiad dyddiol, dyma belernu o fngnelau y Boeriaid yn dechreu disuvn yn eu canol. Yr oedd y Boeriaid wedi cael o hyd i'r pellder yn g/wir, a lladdwyd rn o'r dynion a chlwyfwyd un arall ar unwaith. Tynwyd y pchyIl i lawr gyda phob brys, a cherddodd y dynion allan o gyrhaedd tan y gelyn. Gosododd y magnelwyr Ilyngesawl eu gynau mawrion mewn safle yn uniongyrchol, a dylwelasant- y tan. Tynasant gawodydd o (Ian arnynt eu hunain, a lladdwyd (lau o honynt tra yn gweithio y gynau. Ond er gwaethaf y cyfan glynasantyn eu safle yn ddi-ildio Dadorchuddi'odd y Boeriaid chwech o'u c1 legrau yn cynwys un o r maintioh mwyat. Disgynai tan belenau yn yr holl wersvlloedd. Disgynodd pump yn ngwersyll y Natal Carbineers o fagnel a safai ar fryn yn gwynebu pwynt pellaf ein haden dde. Yn ystod y frwydr disgynodd pelen, on(I ni ffrwydrodd, yn mysg catrawd y meirch filwyr, yr hon a atdynai gryn lawer o sylw magnelau y gelyn. Cafwyd amryw o ddiangfeydd nodedig o gyfyng. Wedi tanio egniol o'r magnelau gan y ddwy ochr am dair awr, dechreuodd tan y gelyn leihau. Disgynodd un o'n pelenau yn gywir ar y llanerch lie yr oedd y Boeriaid wedi bod yn gweithio un o'n. magnelau. Yr oedd hyn ar ochr dde ein safle ni. Ni thaniwyd y fagnel hono wedi hyny, a dywed rhedegwyr brodorol ei bod wedi ei niweidio yn fawr. Yr oedd y Boeriaid i'w canfod yn eglur ar y bry n- iau ar ein hochr dde. ond diflanasant pan ddaeth ein tan beleniad cywir ni o hyd i'w magnel hwynt. Hefyd gwelwyd un commando yn symud tua'n baden aswy gyda'r bwriad, ymddengys, o'n ham- gylchu ar yr ochr hono, ond gorfodwyd hwynt i encilio gan dan beleniad ein dynion ni. Trwv y dydd taniaiy Boeriaid o'u rbych ddrylliau yn barhaus ar ein blaen wylwyr ni, ond ychydi;; o niwed a gafwyd. Yn ystod y prydnawn taniwyd rai gweithiau gan ein gynau llyngesawl. Y Cadfridog Clery oedd yn cvfarwyddo gweith- vediadau y dydd. Yn ystod y dydd ymwelodd y Cadfridog Buller ag Elandslaagte. Dywed parti o frodorion. y rhai y caniatawyd iddynt basio drwy ein llinellau dan nawdcl y faner wen, fod y Boeriaid yn llu cadarn iawn yn New- castle Road. Mae yn eglur nad yw y gelyn yn bwriadu caniatau i Buller i aros yn llonydd ddim yn ychwaneg. Dywedir fod gan y Boeriaid safle o gadernid neillduol, yn cyrhaedd filldir yn ol. wedi ei amgloddio yn IIafnrfawr a chelfydd, a'i guddio yn ofalus. YR YMOSODIAD AR WEPENER. BRWYDRO MILEINIG. GWRTHSAFIAD GWROT/WYCH YR AMDDI- FFYNLU. COLLEDION TRYMION AR Y DDWY OCHR. GWEFREB ODDIWRTH ARGLWYDD ROBERTS. Oddiwrth Arglwydd Roberts i'r Ysgrifenyd, Rbyfel Bloemfontein, EbrilllO.-Mae y gelyn wedi bod yn lied fywiog yn ystod y dyddiau di- weddaf. Mae un Commando yn awr ar lan ogledd yr Orange River, heb fod yn mhell oddiwrth Aliwal North, tra y mae un arall yn ymosod ar Wepener. Mae y llu amddiffynol yno yn dal allan yn ddewr- wych, gweinyddasant- golled drom ar y Boeriaid ddoe. Lladdwyd Major Springer, 'perthvnol i'r Cape Mounted Rifles; nid oes bysbysiad am ddim arall." Mae y frwydr uchod wedi parhau am amryw ddvddiau, ac mae yn ddiau fod colledion trymion ar y ddwy ocbr. Bloemfontein, Ebrill ll.-Dvwed v newyddion diweddaraf o Wepener fod yr oil yn dda. Mae y Cadfridog Brabant a'i allu yn dal eu safle yn och- elgar. CLYWED TANIO DRACHEFN DYDD MERCHER. COLLEDION BOERAIDD TRYMION. Maseru, Dvdd Mercher.—Clywvd tanio drachefn ddoe a heddyw o Maseru yn dyEad o gyfeiriad Wepener, ond nid oedd mor drwm a'r tanio dydd Llun. Dywedir fod y Boeriaid wedi derbyn adgyf- nerthion. Ni wvddis beth ydyw y colledion, er fod y brodorion yn dweud fod colledion y Boeriaid yn drymion iawn. BYDDIN Y BOERIAID YN AGOS I KROON- STAD. CYDGANOLIAD MAWR. 35,000 0 DDYNION A 90 0 FAGNELAU. Y SAFLE BRON YN ANORCHFYGADWY. Dywed gwefreb y Daily Mail o fLourenco Marques, dyddiedig dydd Mercher, fod 35,000 o'r Boeriaid. gyda pedwar ugain a deg o fagnelau yn cvdganoli ar gadwen o fryniau rhwng Kroonstad a Winburg. Mae yr holl linell wedi ei chadarnhau gydag amddiffynfeydd, ac mae y safle bron yn anorcbfygadwy. CYFANSWM EIN COLLEDION YN Y RHYFEL. 23,000 0 DDYNION A SWYDDOGION WEDI EU ANALLUOGI. YSTADEGAETH Y SWYDDFA RHYFEL. Mae y Swyddfa Rhyfel wedi cyhoeddi ystadeg- aeth fanwl o golledion y galluoedd Prydeinig yn Neheudir Affrig i fyny hyd Dydd Sadwrn diweddaf, a ganlyn sydd dalfyriad :— Swvdrlosnon. Pvnion. Wedi eu lladd 211 i960 Wedi marw o glwyfau 48 465 Ar goll ac yn garcharorion 168 3722 Ar Wedi marw o afieehyd 47 1485 Marwolaethau damweiniol 3 34 Wedi en hanalluogi drwy afleeby(I 288 4934 Wedi en clwyfo 627 8883 Cyfanswm, 22.875. CYFANSWM Y CATRODAU CYMREIG. Wedi eu lladd 5 52 Wedi eu clwyfo 14 262 Ar goll 2 25 Cyfanswm, 380. YR ADGLFNERTHION. I 35,000 0 GEFFYLAU AMERICANAIDD I'R CATRODAU PRYDEINIG. YMGYMERIAD MAWR. Yn ngwvneb y colledion dirfawr a nodwyd allan yn yr ystadegaeth flaenorol, mae yn elfen o g-ysnr i bob teyrng-arwr i ganfod fod adnoddau ein hvrn- erodraeth yn ddihvsbydd, mae yr adgyfnerthion yn llu mawr. o'r fam-wlad a'r trefedigaethau yn ymdywallt i mewn i ddeheudir Affrig yn barhaus. Yn ystod y 9ed, lOed, a'r lleg cvfisol cyrhaedd- odd yn Cape Town a Durban dros 2,500 o ddynion, ac oddeutu 1,000 neu ychwaneg o geffylau, dan ffordd beiriant (traction engines), cvflegrau, defn- yddiau rhyfel, a swm enfawr o gyflenwad o ym- borth i ddynion ac anifeiliaid. Mae eraill yn bresenol yn morio tua'r wlad. Mae y Swyddfa Rhyfel wedi cwblhau trefniadau i anfon 6.342 o swyddogion a dynion yno yn ystod y pythefnos nesaf. Hvsbysir fod ymgymeriad wedi ei gwblhau i brynu rhwng deng mil ar hugain a phymtbeg mil ar hugain o geffylau yn America er gwasanaeth v galluoedd Prydeinig yn Neheudir Affrig. Costiant amryw filynau o ddoleri. Hysbysodd Sir W. Laurier, y Prifweinidog, y Senedd dydd Mercher, mewn canlyniad i'r ym- drafodaetli gycla'r Llyworlraeth Ymherodrol, y bydd i nifer mawr o geffylau gael eu prynu yn Canada er gwasanaeth yn Neheudir Affrig. CEFFYLAU 0 HUNGARY. Prydnawn dydd Mercher hwyliodd agerlong arall, yn gwneud y seithfed o fewn ychydig wyth- nosau. o borthladd Fiume am Cape Tr. ;n, gyda cheffvlau i'r fyddin Brydeinig. Hyd yn bresenol nid oes dim llai na 4.545 o geffylau i wasanaeth Arglwydd Roberts wedi eu ballforio o Fiume. Prynwvd hwynt am brisiau uchel yn Austria a Hungary an oruchwylwyr y Swyddfa Ryfel Bryd- einig. Mae yr holl anifeiliaid o ansawdd rbagorol. Y BRWYDRO YN WEPENER. GWTHIO'R GELYN YN OL GYDA CIIOLLED FAWR. CYMERYD AC ANALLUOGI GYNAU Y BOER- IAID. PEDWAR COMMANDANT WEDI EU LLADD. CYMERYD AMRAI YN GARCHARORION. Gwefreba Arglwydd Roberts n Bloemfontein, Ebrill 13eg :—Yr ydys wedi rhoddi terfyn ar sym- udiadau y gelyn tua'r deheu. Mae Wepener eto yn cael ei hamgylchu. on(I iiiae y llu bychan anidd:ffynol yn dal allan yn dda, ac mae galluoedd ai y ffordd i'w cynorthwyo. Xan iechyd y milwyr yn rhagorol, a'r hinsawdd yn berffeitkrwydd. Mae y newyddion pellach a ganlyn wedi dyfod o Maseru" yn Basutoland dydd Ian. Mae newyddion wedi cyrhaedd boreu heddyw o ffynonellau Boer- aidd ) n Wepener yn dangos fod y Boeriaid yn gythryblus ac ofnus o herwydd fod y Basutos yn ymqrynhoi ar y terfynau. Ad(iefa. v gelyn eu bod wedi methu gwneud fawr o argraff ar y ,'gallu Prydeinig. Hvsbysir fod pedwar o'u magnelau wedi en hanalluogi, a bod pedwar o'u Command- ants wedi eu lladd. Un o honynt oedd y Com- I mandant Chase o Wepener. Mae y milwyr cyffredin hefyd wedi dioddef colled drom. Mae defnyddiau rbyfel y gelyn yn rhedeg allan yn gyCym, a bwriada y Transvaalwyr glirio allan i ochr Bokpoort, o'r bwn le y bwriadant barhau en gweithrediadau. Os jn afiwyddianaus. ) üa ant tua'r gogledd, gan aclael y Rhydd Daleithwjr. -No, Fawrth gwnaed rhuthrgyrch allan gan y Prydeiniaid, ac enillasant un o safleoedd y Boer- iaid. Cynierasant un gwn, ac amryw yn garchar- orion yn agos i'r rbanbarth brodorol yn Wepener. Dywed gwcfreb answyddegol o Bloemfontein dydd Gwener fod y gwarchae ar Wepener wedi ei daflu i fyny ac fod y Boeriaid yn encilio tua'r gogledd. YMDDYGIAD PORTUGAL. Dywed gwefreb y htanaard o Lisbon dvddiedig Dydd Iau :—Mewn erthygl ar vmddygiad Portugal mewn perthynas i'r rhyfel dywed y Correio da Noite fod Portugal wedi cadw anmhleidgarwch manwl, fod caniatad i'r fyddin i fyned drwy Beira wedi cael cytuno arno gyda Lloegr 3.1 hir cyn i'r rhyfel yn y Transvaal ddechreu, ac na fu y cysyllt- iadau rhwng y Llywodraeth Brydeinig a Llywod- raeth Portugal, erioed yn fwy cyfeillgar a cbalonog na'r amser presenol. Hefyd, er yr hysbysiad sydd wedi ei ledaenu gyda golwg ar gysvlltiadau Port- ugal gyda'r Galluoedd eraill, mae y rhai hyn (medd y Correio ") yn heddychol anarferol. TRYCHINEB KOORNSPRUIT. DIHANGFA CARCHAROR. ANTURIAETHAU CYFFROUS. Mae Corporal Lloyd, o'r Royal Irish Rifles, un o'r carcharorion a ddaliwyd yn ngbynllwyn Koom- spruit, wedi llwyddo i ddianc yn y modd mwyaf beiddgar. Wedi ymostyngiad y gweddill o'r gallu Prydeinig, gwnaed i'r carcharorion, medd ef. i gerdded tua'r gogledd. Yn gynar ar y daith dang- oswyd arwyddion gan Lloyd nas gallai eu canlyn, ac yn ddiweddarach dwedai ei fod wedi tori i lawr yn hollol. Cafodd ganiatad i orwedd ar ochr y ffordd hyd nes y deuai yr ambulance oedd yn dilyn heibio. Daeth yr ambulance, ond fodd bynag yr oedd bron yn hollol heb wyliadwriaeth, a chym- erodd y carcharor fantais ar hyn i geisio dianc. Ymgripiodd i geule bychan yn ochr y ffordd, a gorweddodd yno heb ei ganfod hyd nes yr aeth y Boeriaid o'r golwg, ac ni anturiodd allan am rai oriau wedi hyny. Gwnaethai ffordd i gyfeiriad Bloemfontein, gan deithio yn ystod y nos yn unig, ac ymguddio yn ystod y dydd. Wedi bod am bedwar diwrnod a phedair noson beb fwyd. llwydd- odd i gyrhaedd Bloemfontein wedi taith lafurfaw r a chaled. Y GROGLITH YN BLOEMFONTEIN. Treuliwyd dydd Gwener y Groglith mewn modd gweddus yn Bloemfontein. Cynhaliwyd gwasanaeth yn yr Eglwysi a'r gwersylloedd, yr oedd Arglwydd Roberts a'i swyddogion yn mhlith yr addolwyr. Mae y Boeriaid yn trafod y cwestiwn gyda cbryn ddwysder, pa un a feddylia Kruger dwyllo y Rhydd Daleithwyr drwy gadw y rbyfel allan o derfynau y Transvaal, ac yna ymostwg yn ddisymwth. Mae yr argraff yn ddwfn yn eu mysg nad yw y man "fuddugoliaethau y maent wedi eu hennill yn ddiweddar ond fflachiadau yn y badell, ac fod y canlyniad o lwyr oruchafiaeth Brydeinig yn hwyr neu hwyrach yn anocbeladwy. Maent yn gweied ac yn sylweddoli y ffaith fod ein darpariadau yn anwrthwynebol. Dyod Mercber cynbelir cyngherdd yn Bloemfontein er budd cronfa gweddwon ac amddifaid y milwyr yn Llundain. Mae Sir A. Milner ac Arglwydd Roberts yn attegu y symudiad. MR. LLOYD GEORGE. Bu Mr. Lloyd George yn anerch cyfarfod mawr yn Mangor yr wythnos ddiweddaf ar y rbyfel presenol yn Neheu Affrig. Gwnaed ymgais di- gywilydd yn gyntaf i atal cynal y cyfarfod, ac wedi methu hyny i rvvystro y siaradwyr ac i dori y cyfarfod trwy bob moddion plentynaidd a llwfr- aidd. Torwycl bron bob ffenestr yn yradeilad, ond er gwaethaf oil pasiwyd penderfyniad yn condemnio polici Chamberlain ynglyn a Debau Affric ac yn datgan na fyddai yr un cytundeb yn foddhaol os cynygiai ddifodi cenedlaetboldeb y gwTeriniaethau ar ol eu diarfogi a sierhau cydraddoldeb i bawb. Pasiwyd hefyd bleidla.is o ymddiriedaeth yn Mr. Lloyd George
LLITH HEN GARDI.
LLITH HEN GARDI. Bu boneddwr oedranus farw dan amgylchiadau tra rbyfedd yn Manorbier, Shir Benfro y dydd o'r bla'n. Y ina'n debyg ei fod yn gyfell mynwesol i Captain Lomax, yr hwn a laddwyd yn Sowth Affrica. Cyn i'r capten fyn'd i'r rhyfel fe roddodd ddis de a saser hen ffashiwn i'w ffrynd iddo ga'l rhywbeth i gofio am dano; a phan dda'th y newydd diwg i'r hen foneddwr un bore fod ei ffrynd wedi syrthio ar faes y gwaed fe'i cvffrowd gan deimlade dwys, a thra yr o'dd yn trafod ac edrych ar y llestri coffa, fe syrthiodd wisg ei gefen, ac fe a'th y cwpan a'r saser o'dd yn ei law yn ganddryll ac ebedodd ei ened ynte yn ol i'r Hwn a'i rhoddodd gan adel ei gorff yn gelen o'r ar y llawr. Mi weles yn y papyre fod haid o locustied wedi disgyn yn Mafeking ys tro'n 01, ac iddi nhw ga'l croesaw irfeddu yn y dref warcbedig, achos fuodd y trigolion fowr o dro cyn i byta nhw bob copa, ac os dim dowt nad o'dd rhai o'r trueinied sy'n clemio yno yn barod i weyd "Melus, moes mwy, go wabanol i'r hen Pharoli's llawer dydd onid te? Fe fuodd hi yn go galed ar hwnw pan a'th y locustied i'w wlad e'. Pan weles i yr hanes ma yn y papyr am y wledd locustied yn Mafeking, bron na chredwn i mai dyn hyspys yw y Baden Powell 'na sy'n edrych ar ol y lie—un tyn dros ben yw e,' ac os odi e' wedi myn'd dros ben y locustied y mai e'n shwr o fod yn drech na'r Boers er cystal i nhw. Ma' nliw'n gweid fod tipyn o fwstwr vn myn'd i fod am boiti flag rhyfel Lloiger gyda bod y rhyfel 'ma drosodd-taw pryd fydd hyny. Son sy' fod y Cymry yn myn'd i sefyll ma's am i reits fel pob cenedl arall o'r Deyrnas. Mabecbgyn Cymru wedi ,y gwneid cymentaneb os nad mwy i helpi John Bull yn y fusnes yma yn Scwth Affrica a llawer busnes o'r fath o dro i dro, a fuse hi ddim yn llawer iddo fe roi rhyw gornel bach o'r flag rhyfel i Gymru. i'r bechgyn gacl cofio am igwlad, ac fod rhyw gyment I g o'r anrhydedd yn perthyn iddi nhw; ond na ma' John Bull yn byn ito, welwch chi, fel mhob peth arall yn moin y cwbwl i'w hunan o ceiff e' lonydd Ma'r flag, welwch chi. wedi i rhanu yn bedwar cwarter; ma' Mr. Bull wedi crabachu doi o'r pedwar, ac y ma'r Paddis a Scots wedi mynu pobo un ar i weitha fe. Yn, awr, whare teg i bawb, wy i ddim yn credu i bod hi yn deg i ddisgwl bechgyn Cymru i wmladd i chalon i, a gwneid pob math o waith yn y rhyfel, ac wedyn pan y ma' Pryden yn ca'l y gore ac yn trechu y gelyn dyw'r Cymry yn ca'l na rhan na chyfran o gydnabyddiaeth pan godir baner buddugoliaeth. Fuse hi ddim yn llawer i John Bull i spario rhyw gornel bach o'r flag i ni. taw dim ond digon i roi llun ceninen, y ddraig goch, ne' hen wraig yn gwei sane-rhywbeth i ddangos fod shar o'r anrhydedd yn gystal a'r gwaith yn perthyn i Gymru. w Os buodd Shir Abarteifi ariod yn enwog am fagu moch a ffeiradon fel ma' rhai yn geiso gweid, wy i yn shwr na fuodd hi ariod yn fwy enwog nag y mae hi heddi am fagu peldrodwyr. Ma'n debyg fod boys Abarystwyth wedi curo holl Gymru yn lan-o Gargybi i Gardvdd—am gico y bel, ac y ma' cwpane arian y De a'r Gogledd yn awr yn meddiant y Cardis yn Abarystwyth Dos dim byd rhyfeddottach yn yr holl gread- iga'th na'r tymore. Mor ddistaw a didrwst y ma' nliw'n myn'd a dwad; ac mor araf a graddol y ma' y naill dymor yn toddi i'r llall. Un o ddyfeisiadau hynotaf celf a gwyddor yn yr oes hon yw y peir- iant trydanol yna sy'n creu darluniau byw, symud- adwy, o flaen cich llyged cbi. Ma'r peiriant yn gwibio gyda chyflvmder y fellten ac yn rhoddi bodolaetli i'r naill wrthrych ar ol y llall mewn amrantiad. Fuoch chi ariod yn meddwl am y peiriant aruthrol 'ma sy'n gweddnewid anian o dymor i dymor. Y ma' achos i bob effeth, ac v ma' achos y tymore yn rhyfedclol tuhwnt i bob clych- ymyg, Unwaith bob blwyddyn y ma' trai a llanw mowr ar holl fowyd y ddaiar 'ma. Gyda'r llanw y daw y gog a'r wenol o ynysodd y de. a blode fyrdd o'r llawr, a gyda'r trai fe gilia yr adar a'r blode. Y ma' y trai a'r llanw yma yn call eu cynyrchu gan olwynion aruthrol y bydysawd—ma' na beir- iant rhyfeddol wrthi yn troi y panorama mowr 'ma sy o flanein llyged ni o ddydd i ddydd, ac o dymor i dymor. Dyma fel y canodd Prydydd y Coed o Gribin. Cercdigion, i'r Gwanwyn, yn gynar yn y ganrif hon :— Y Gacaf oer a giliodd draw, Fe ddarfu'r gwlaw a'r stormydd Mwynderau Naf a ddont cyn hir, A dyddiau gwir lawenydd. Mae'n lwys y fro, a'r blodeu man, !Trwy'r dyfTryn glan yn deffro; Mae dydd yr lor :l'i lewyrch claer O'r nefol gaer yn gwawrio. I Mwyn yw'r.awelon, teg yw'r bin, I Mae'r ednod ym min gwawrddydd Yn pyncio gwarecligol gerdd Drwy'r goedwig werdd ysblenydd.
---TALIESIN.
TALIESIN. OBITUARY.—The death took place after only about five days' illness of Mr John Evans, TanHan, a well-known and highly esteemed farmer in eLi, neiglibourhood. Deceased, who was a native of Llangwyryfon, was a Churchman and a Conser- vative, and was a faithful member ai the Llaivyn- felin church. He leaves a widow and several children tc mourn their loss. Two of the sons are clergymen. Deceased was 69 years of age. FROM THE WAR.—Mr D. Jenkins, Cerig-cvranau, has just bad another letter from h's brother. Mr. J. M. Jenkins, daterl Naral. March 22nd. He says he is still at Greytown, and is having a very easy time of it, in fact too easy. he says, and he hopes to be sent on to the frent before long. He should like to join Lord Hnnrrt" or French, as things are Dmr-h livelier under them. He believes both Republics will lose their independence now, and he says that those who have lived in theconntrv and have known the Boers and their methods cannot have the least pity for them. Mr Jenkins spates the Boer people are In pocrites, and that their government is cori npt. "We have now in our tent a trooper in the 13th Hussars." says Mr Jenkins, and he (the trooper), says bis wife gers two or three pounds every week from different charities. They must have subscribed an enormous sum at home. The trooper is attached to our regiment during the war as a signalman. We are enjoying magnificent weather just now, but the winter is gradually- creeping on. I am in excellent health, and this outing has done me a lot of good. We are to receive the Queen's Chocolate shortly; as soon as I get it, will send it home by registered letter. They are selling them for £5 apiece down in Durban. Mr Jenkins says he considers Sir George White to be the heroin the war so far, although others have done more showy deeds. SUNDAY SCHOOL ANNIVERSARY. On Good Friday as usual the members of the Wesleyan and Methodist Sunday Schools held their annual arniversary. At two o'clock a procession was formed and marched from Taliesin to Tre'rddol, the scholars car--yin banr °rs m-ih appropriate mottoes.. The Wesleyans detailed at Tre'rddol. and assembled at the chapel, where a splendid tea and cake was in waiting for them. The Methodists returned to Taliesin to partake of a similar spread at their new school room. The procession was a striking feature of the day's proceedings. The tables were presided over by Miss Pierce, Royal Oak; Miss Lloyd, Tre'rddol; Miss Felix, Miss James, Pencae; Miss Jones, Pencae; Miss Evans, Wernffrwd, assisted by other members of the school. The tables were tastefully decorated, and the room lent itself admirably for the purpose of such a gathering. In the evening a meeting was held, with the Rev. T. Jenkins, pastor loci. in the chair, when an interesting programme of mis- cellaneous items was gone through in a creditable manner. The programme opened with con- gratulatory verses by the bards, when Mr W. T. Evans, Bryngryfftv; Mr. Llewelyn Jenkins. Cerig- cyranau, and Miss Mary Anne Lewis, Ynysfach, celebrated the festive gathering in verse. iThe programme was then proceeded with as follows :— Address by the Chairman recitation, Mr. David W. Morris; song, Mr. T. J. Thomas; recitation, Mr Richard W. Weaver; song. Miss Maggie Weaver: I recitation. Miss Mary Roberts song, Mr William Pugh; recitation, Mr Richard James; song," Mr Evan Morgan; recitation. Mr James T. Jones; song, Mr Evan A. Jones; recitation, Mr David O. Weaver; song, Mr Lewio I\iV,s; recitation, Mr Richard W. Weaver; song, the Choir; recita- tion, Mr Lewis Pugh; song, Mr John Pugh; recitation, Mr John R. Evans; song. Miss Margaret J. Jones; impromptu speech: son^, Miss Maggie Weaver; recitation. Mr William T. Evans; song, Mr Lewis Pugh; duet. Messrs Morgans and Pugh; song, Mr Jones, schoolmaster; recitation, Miss Myfanwy Morris; song, Mr T.J. Thomas: song. Mr William Pugh: choir, led by Mr Thomas, Neuadd: finale. Hen Wlad fy Nhadau." The customary votes of thaiflks were passed at the close of the meeting.
DEVIL'S BRIDGE.
DEVIL'S BRIDGE. EISTEDDFOD.—Dydd Gwener y Groglith, cyn- haliwyd eisteddfod fawreddog a llwyddianus yn y Mynydd Bach dan nawdd y Wesleyaid. Yn absen- oldeb y Llywydd appwyntiedig, Mr Abraham Joseph, Cwmystwyth, cymerwyd y gadair gan Mr Edward Jones, Ponterwyd, a "llanwodd hi yn ei ffordd ddeheuig ei hun. Arweiniwyd yn fedrus gan y Parch R. W. Jones, Ystnmtuen. a'r Parch John E. Thomas, Pontrhvdygroes. Y beirniaid oeddynt:—Y Gerddoriaeth, Mr H. R. Humphreys, Machynlleth; y Farddoniaeth, Parch. D. Williams (Dewi Mai), Tre'rddol; yr Amrywiaeth. Parch R. Gwmryn Jones, Trisant; y Gelfyddyd, Mr J. Jones, Ffynongraig, a Mrs Jenkins. Penrhiw, Ystumtuen; Ysgrifenydd, Mr T. Evan> Tynclawdd. Dechreuwyd cyfarfod y Prydnawn am ddau o'r gloch, pryd yr aed trwy y Rbaglen a ganlynUnawd i ferched dan 14eg oed, Galwad." Miss C. E. Mason, Mynacli; anerchiadau gan y beirdr], D Ap Gwilym, Trisant. yr unig un, ac yr oedd yn burddoniol; can gan y beirniad cerddorol, Pob peth ready made," mwynhawyd bon yn fawr; adroddiad i ferched dan 14eg oed. Rhoi Boxer ar y blaen," Miss Emma P. Jones. Trisant: pedwarawd, "Ar edyn y Wawrddydd," Parti o Trisant dan arweiniad Mr M. Evans, Nantgwyn deuawd, baritone a bass, 0 rhowcb hen gledd fy nhad i mi," Mri M. Evans, Trisant, a Mr Joseph Jones, London galargan i'r diweddar Mrs Morris, Closygraig, Mr S. D. Lloyd, Treherbert; unawd i fecbgyn dan 14eg oed, "Eurglawdd," Mr William Bonnor, Brynafan; wythawd. Deuwch, canwn iddo Ef." Parti o Trisant dan arweiniad Mr Matthew Evans. Nant- gwvn pedwar pennill i Paul Kruger," Mr S. D. Lloyd. Treberbert; adroddiad i rai dros 14eg oed, Cedwch eich bysedd bob amser o'r tan," Miss L. A. Morgan, a Mr Arthur Morgan, Cynon Fach; deuawd soprano a contralto, "Ystyriwcli y Lili," neb yn cynyg: cor plant. "Dwevd wrth Iesu," Cor Mynach, dan arweiniad Mr Jc.nes, Rheidol House dadl, "Prawf Dafydd a'r Cvfrwvwr," neb yn cynyg cor merched, "Clycban Aberdvfi," cor Mynydd Bach dan arweiniad Mr E. Davies unawd tenor, 0, na byddai'n haf o hyd," Mr John Morgan, Ystumtuen; cor mawr, "Pwy sydd fel yr Arglwydd," cor Mynydd Bach dan arweiniad Dewi Mynach. Dygodd hyn gyfarfod y prydnawn i derfyniad, Cyfarfod yr hwvr-vr oedd y cyfarfod hwn mewn rhan yn gvsfadleuol ac yn gyngherdd. Cymerwyd y gadair gan Mr David Davies, Cennant. a Ilanwodd hi fel y medr ef wneyd. Dechreuwyd trwy ganu 0 Fryniau Caersalem," yna aed trwy y rhagien a ganlyn:—Adroddiad i bob oed," Y cariad- langc dewr," Mr A. Jones, Ponterwyd; ton i feibion dros 50 oed, Brynygroes, neb yn cynyg; can gan y Beirniad cerddorol, Yn y Mor."cawsom ganddo yn ddiddadl amheuthyn o'r fath a garem cystadleuaeth unawd bass, "Yr Ornest," Mr J. Mason, Ystumtuen; marwnad i'r diweddar Mr Evans. Brynperffaith, D. Ap Gwilym, Trisant, cafodd ganmoliaeth uchel; unawd i ferched dros 50 oed, Capel-v-Ddol." Mrs A. Davies, Mynydd Bach, ac encoriwyd hi; can gan y Beirniad cer- ddorol, Yr Ysgol yn y IV]ad," vr hon eto yn real treat; par o hosanau, Miss A. Davies, Mynydd Bach deuawd, O rhowch i mi fv neloew aledd." Mr Morgan a Mr Mason. Ystumtuen; adroddiad, Morfa Rhuddlan," Miss Morris, Frongoch Fach, a chawsom ganddi adroddiad glan, cywir, a theim- ladwy; englyn, Pulpud," Ap Cledwen a Rbyddnant Morgan, Cwmystwyth, yn gyfartal; y ffon, neb yn deilwng o'r wobr; adroddiad. "Y Bont ar dan," Mr D. Morgan, Cyimn Fach; unawd baritone, "Mercb y Cadben." Mr T. Mason, Ystumtuen; can gan Mr Evans, Ty'nclawdd, yr ysgrifenydd, Ta ta can gan y beirniad cerddorol. Ar y Gwlaw," yr oedd pawb mewn hwyl yn gwrando hon; ton gan y cor buddugol, Pwy sydd fel yr Arglwydd." Wedi talu y diolchiadau arferol ymwahanodd pawb wedi cad eu llwyr foddhau, a'r cystadleuwyr hwyrach, yn dywedyd gydag Elfed- "'Steddfod, wir !-gwell peidio'i henwi I" Meddai'r gwr oedd wedi colli; Dvna'r 'Steddfod ore eto," Meddai'r gwr a'r aradair ganddo.
[No title]
All letters must be written on one side of the paper and accompanied by the name and address of the writer, not necessarily for publication, but a? a guarantee of good faith. Correspondents are urgently requested to send their letters to the office as early as possible.
The War AND THE Lampeter Great…
The War AND THE Lampeter Great Horse Fair. Sir,-I do not know what will be the effect of the war on the horse fair to be held at Lampeter next month, but I think the occasion affords an excep- tional opportunity for making the fair still more widely known than it is in England. With this object in view I beg to suggest that the Mayor or Town Clerk should specially call the attention of the War Office and of the leading bus and cab com- panies in London, Manchester, and Glasgow to it. By the way. it is estimated that t' wastage of horses in the British Forces in South Africa is not less than five thousand per month, and in the South of England, farmers are at their wits end where to find teams for next harvest season. The rearing of good horses is a question deserving of the best attention of our farmers just now. DALJS. Printing quickly and neatly done at the "Welsh Gazette" Printeries, Bridge Street.
Advertising
Business Notices. GRE-IT CLEAR F, SALE rl- LEATHER AXD FANCY GOODS. PURSES. CARD, CIGAR AND I CARTE. CABINET, r, AND OTHER CIGARETTE CASES. FRAMES. A GREAT VARIETY OF GOODS OFFERED AT EXGEPTIONALEY LOW PRICES The Goods are now on View, and Catalogue can be had on application. GYDE, 22 and 24, Pier Street, A>u;irv<;u vm lRS, J. W. THOMAS, MILLINERY ESTABLISH M EXT. J GREAT DARKGATE ST., NEW SPRING GOODS OF THE LASTEST FASHIONS A PHOTOGRAPHIC ESTABLISHMENT has been recently opened on the Premises. Photographs of all kinds taken on the shortest notice. STEPHEN VAUGHAN DAVIES, COR;, F LOUR- AND p ROVISIO-N iy £ ERCHANT, LAMPETER. THE Finest Te Man Brith that can be procured for Is. 4d. per lb. Sole Proprietor of the Tea Brith Stephen Is. lOd. with its marvellous, flavour and Superb Quality, has sprung with a bound into bet highest in public flavour. Hotels. BRYNAWEL PRIVATE HOTEL, Llandrindod Wells (Two minutes' walk from the Railway Station, Pump House, or Rock House Mineral Springsi. ACCOMMODATION FOR SEVENTY VISITORS. This Private Hotel is situated on one of the highest sites in Llandrindod Wells, commanding an uninter- rupted view of "Y e Olde Druid Circle." Temple Gardens, and the surrounding country. Built with all modern improvements and perfect sanitary arrangements. Centrally situated. Handsome Dining and Drawing Rooms. Private Sitting Rooms (en suite). Smoking, Writing and Billiard Rooms. Tennis. Croquet, and Bowling Green. Fine South aspect. Electric Light throughout. All diet arrangements under the special supervision and advice of Dr. Bowen Davis. Personal superintendence. Terms on application. MR. & MRS. JEFFREY JONES, PROPRIETORS. G W A L I A HOT E L, Ltd., LLANDRINDOD WELLS. THE origin of the Llandrindod "GWALIA is the -well-known "GWALIA" OF UPPER WOBURN PLACE LONDON. It was started 1889 by the season of the following yt-ar, extensive additions had to be made to meet a rapid increasing business these extensions have culminated in tho NE" PREMISES, wliioh was opened last year (July 27th, 18S8,) The situation of the "GWALIA" is unrivalled. Beautiful outlook, commanding the finest views ossible, perfect South-West aspect, close to Park and Mineral Springs—Saline, Sulpliure, ana Chalybeate. Heating apparatus good supply of Radiators on balconies and corridors. ELECTRIC LIGHT. PASSENGERS' LIFT. BILLIARD TABLE. EDWARD JENKINS, Manager. AND "G'\YALIA" UPPER WOBUEN PLACE, LONDON. THE QUEEN'S HOTEL, ABERYSTWYTH. Table D'Hote. 7.30. Bearding Terms frem 3 Guineas per Week, or 1 Gel, per day. THIS Hotel is replete with every modern appliance, and contains Coffee and Dining Rooms. Ladies Drawing Room, Recreation Room, Library, Billiard, and Smoking Rooms, and about one hundred Bedrooms. Having a frontage of 150 feet, all the Public and Private Sitting Rooms tace the sea and are Lighted by Electricity. W. H. PALMER. Proprietor. BELLE VUE HOTEL, ABERYSTWYTH. (Facing the Sea and close to the Pier.) Is one of the most reasonable and comfortable Family and Commercial Hotels in Wales. TABLE D'Hote, 6-30. Boarding Terms from 2^ Guineas per week, or Ss. per day. 'Pus meets all Trains. Tariff on Application to the Manageress. W. H. PALMER, Proprietor. WHITE HORSE HOTEL, ABERYSTWYTH. CLOSE TO SEA AND RAILWAY STATION. TERMS MODERATE. Proprietress M. A. REA. WATERLOO HOTEL-, ABERYSTWYTH. High-CIa s Family and Commercial Private Hotel and Boarding Establishment, uated in the best part of the Town. facing the Sea. recently much enlarged and re-furnished, being now one of the Largest and Most Comfortable" Hotels on the Welsh Coast. PERFECT SANITARY ARRANGEMENTS. EVERY MODERN COMFORT AND CONVENIENCE. EBATES, BILLIARDS, and ELECTRIC LIGHT. PRIVATE SITTING ROOMS. INCLUSIVE BOA It D TERMS FROM £ 2 2 0 PER WEEK. BUS MEETS ALL TRAINS. A. E. & A. MORRIS, Proprietresses. TERMINrS HOTEL. ABERYSTWYTH. T L, R -A I I -N- I L THE Hotel is now under new management. It is sittyite close to the Station and is the most convenient Hotel in Town for Travellers and others. It has recently been enlarged and is now repi ne v.-ith every modern convenience and is lighted throughout with the Electric Light. T, E. SAIMCK, I I T, y"-N7. PENYPOXT HOTKL. TALYLLYN. POSTAL ADDRESS-CORRIS, R.S.O. TELKORAPHIC ADDRESS-ALERGYNOLWYN This Hotel, which is situate at the west end of the far-famed Lake. Tourists, Visitors, and Cyclists will find every accommodation and comfort at n oderate charges. Guides for Cadcr Idris. Posting. Lake and River fishing free to Visitors at the Hotel, THOMAS LLOYP, Proprietor. DAVID EVANS, WATCHMAKER. JEWELLER. AND OPTICIAN 39, Great Darkgatc Street, Aberystwyth. SILVER PLATE SUITABLE FOR PRESENTATIONS GOLD AXD SILVER WATCHED iN GREAT ARIETY T..t I.. A-1.. l. l..