Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
8 articles on this Page
Hide Articles List
8 articles on this Page
--,_.------TRWY GYNFFON Y…
News
Cite
Share
TRWY GYNFFON Y GOMED! Da ydyw gwaith y Seryddwr Bren- hinol yn eeisiotalweIu meddyliaii pobl ofnus. Y dosbarth arbenig sydd gan Syr Robert Ball mewn golwg ydyw y Irbai ehud ae anWybodus nad ydynt yn gallu mwynhau eu cwsg y no-s rhag y possiblrwydd — nid tebygolrwydel i 'n dacar ni a'r gamed, neu y seren gyn- ffonog y clywir cymmaint o son yn ei chylch yn y dyddiau hyn, i ddyfod i wrthdarawiad a'u g,il,ydd. Hyd yn oed pe..bae y peth' yn bossibl, pa ham y rliaid i neb gymmervd ei ddal gan ar- swyc1 ? Pe digwyddai i'r ddaear daraw yn erbyn, swm o fa.1 er gogymimaint a hi ei hun. mewn dwy.sd.er a maintioli a, fydd- ai yn chwyrnellu trwy yr eaintgder: ci gyi- eiriad gwrthgyferbyniol yn ol yr un cyf- lymder a, hithau, ni byddai y canlyniad- au o ddyddordeb ogwbl i neb o honorn, am YTheswm dä. na byddai neb o honom ar gael i ymddyddori dim yntghylch y cyfryw gatilyniadau. A siarad" felly, byddem oil yn yr un cwell. Nid yn unig ni cliai neb acbos i! gwyno fod rhywlun arall wedi cael ei ff afrio yn fwy nag ef, end, hefyd, ni byddai neb wedi ei adael ar ol i gwyno o gwbl. Ein holl broblem- au, fy chain a, mawrion, dibwys a phell- gyiiiaeddawl, a benderfynid yn chwap mewn cymmaint oi amser a, y byddem yn cauein hamrant ddwy-waith; a- di- choru ein diwedd yn dyfod arnom yn y modd mwyaf hyfryd a, diboen y gallem byth ei ddymuno, neu ddychymygu am dano. Mewn gair, fe ddigwyddai y cyfan gyda'r fath sydynnvydd fel mai y tebygolrwydd yw nas gwyddem fod dim wedi digwydd. Yn y rhagolwg, gallwn gysuro ein hunain A'fr syn-iad na- byddai genymnøb wedi ei adael i alarui ar eu hoi, na, hwy than ar eu hoi, canys a chy- ffelyb 'dynged y byddai bob coppa wallt- 0, og, yn ddirybudd a disymmwith, wedi ein goddiweddyd. Neb wedi ei adael i gron- iclo hanes y' trychineb. Byd cyfan wedi ei ddal gan ysgubell distryw, a'i droi i chargohant. Od oes yn y planedau er- aill bobl yn byw, gallai y rhyfeddent hwy at golli byd ffurfafen; ond, yn irhy bell i gael y many lion. Dychymyigu yr ydym. Yr ydym yn rhy yswil i ddyweyd barddoni. Ni ddig- wydd y petb yr ydys wedi ei ddarlunio. O'r hyn lleiaf, ni (-digwydd trwy y gomed lion, hyd yn oed pe tar aw em yn ett herbyn. Na nid yw hi yn myned i roddi terfyn swta ar ein cwestiynau a'n dyrysibyngciau. Hyd yn oed pe yr y- hergydiai yr hen ddaear galed yn ei chryriswth trwy ganol ei hirfaith gyn- ffonac nid yw hyny. ni a.'i dywedwii yn bwyllog, yn beth hollol mrnmhossibl —etto, er hyny, gallai y cyfan ddigwydd heb fod neb o, honom yn gW-ybod dim aim dano nac yn teimlo dim oddi wrtho. Hwyrach y medrai aim-bell serydd craft fel Syr Robert Ball fed. yn ddigon; cyf- airwydd i ddal arno, a rhoddi i ni ychyd- ig fan-ylion yn ei gylch. Ond y rhelyw o hon-om yn ca,el ein gadael mewn. dygn anwyboda.eth ynghylch Ly profiad rh)y- fedd. Gwreica a gwra; priadi a r'hoi i briodas: hau, a medi; adeiladu, porth- mona-, a- dilyn ein gorchtNvylion, a gwneuthur pob peth v/ed'yn megys jymt; unffurfiaeth a-c amrywiaeth bywyd yn gwblfel o'r blaen! Ie, a, liinnau wedi myned yn glir itrwy -gynffon y gomed Un rhagorol ei gyffelybiaothau a'i gymmhariaethau ydyw y1 Serydd Brenhinol. Dyma yr un a" ddefnyddia efea,my > ddaear yn rhuthrü trwy gyn- ffon. y gomedan hon:—Ni byddai yn ddim amgen na phe y dychymygem am le fiat ban Tdyfr Job yn rhuihro trwy swp O' we pryf copyn Faint gwaeth a fyddai y rhinoceros cadarngryf o dara,w yn erbyn y we ar ei hynt orwyllt? Yr un faint gwaeth a fyddai ein heii dda,elar ninnau o fyned yn rhwth trwy ganol cynfton hirllaes y drampes wib- iog; hon yn ffurfafen yr liwyr. Cysgwn yn dawel! Nid oes niwed i hen wr pat- riarchaidd rowy nag1 i faiban deufis. ynddi hi na'r oil a. lusgir ganddi i'w chanlyn. Ac ar hyn nid oes genym eisieu amglen tyist na, Syr Robert Ball, gwr ag sydd megys gartref yn mysg y ser. Yr ofnau arswydlawn y cyifeiriasom atynt ydyntyn seiliedig ar y camsyniad poblogiaidd fod pc<b mater 3'n rhwym o fod wastad yn sylwedd ca.led a theianladwy. Dirm 0"I' fath, dealer yn bendant. 0 angemiieidrwydd, nid yw mater 'yn rhwym o fod na chaled na theimladwy. Ac er mai mater ydyw defnydd cyfansoddiàdolpob seren gyn- ffonog, etto nid yw o'r disgrifiad a, nod- wyd. I'r gwrtbwyneib yn hollol. Ten- eu tu hiwtlt pob dirnadaeth o'r eiddom ni ydyw defnydd pob eotmed. Gall e:in gwyddonwyr'dynu yr awjnr1 allan o lestr neu gostrelj a dyweyd eu bod wedi gwneyd perffaith wagle.' Nid ydyw hyny yn hollol gywir. Gair cynimhar- iaethol yiyw y gair 'perffaith' yn y cyssylltiad hwn. Y mae, yn y llestr neu goiS'trel beth awyr yn arcs er boll gyw- reinrwydd y gwyddonydd. Tenender yr hyn sydd yn aros sydd anfesuradwy, ac 'anndrnadwy, Ond, dna" nidi yw y teneuder hWl1 i'w gyff elybu a theneuder y sylwedd sydd yn llosgwrn corned wrth gyflym luvylio- trw, y yr eangder mawr, dider'fyn. Yn un o'i ddiairlithiau, coffha Syr Robert Ball ddywediad Syr Williaom Herschel, un o >seryddwyr iblaenaf y ganrif o"r blaen, i'r perwyl y gellid crynlioi earned gyfan o ifewn portmanto cario dillad.' Nid ydym yn hollol sicr na, welsom fod y gwr mawr hwnw yn dyweyd. y byddai yn bosisibl ei chryn- hoi -i fees pits.' Hyn oil a ddengys pa, moa* dencu ydyw ei defnydd. Pan a y ddaear trwy y gomed, bydd yn sicr o çlYnu i mewn iddiei, hun beth o'i' sylw- edd. Ac ettb, pe pwysid ein pel en ar ol y cliwanegiad. hwn ati, ni cheid imo lioni un gronyn trymacli, mar bell y gellid dadgan t,rwy ffig-yrau. Ai tybed nad ydym wedi dyweyd digon i ddangos eu ffolineb a'u hehudrwydd i'r bolbl perfus syclcl yn gwneyd eu bywydau yn druenus gan. dn i gynffon corned fyned ar draw's- y ddaear yn rhawd y ff urf a,f'e.-ii,? Druain! nid oes acbos ofni yn v gradd- j au lleiaf. Y gomed, nid y ddaear, {1,. fyddai yn1 y -pe^ygl mwyaÆ 6 laWer,
-----------ETHOLIAD CYNGHORAU…
News
Cite
Share
ETHOLIAD CYNGHORAU Y SIROEDD. Un ethüliadia. ä, un arall a ddaw, os caniateir i ni efelyehu y dull Ysgrvtny^ 1-1 -7 d ol.-o,ymadi,o-,Id, Mor gynted. ag y caw- som ein hunain ynghr oddi wrth yr etholiad-au seneddol, wele yr etholiadau sirol ar ein gwarthaf. Ac i'r rhai hyn etto y mae pwysigrwydd mawr yn perthyn, ao hyderwn y bydd i'n darlisn- wyr yn mhob sir trwy y Dywyisogaeth ei deimlo yn ddyladwy. Yn nechreu y mis nesaf cawn wybod pwy fydd yn gwein- yddu amgylchiadau ein siroeddamy tair blynedd nesaf. Yr ydym eisoes yn gweled arwyddion fod y-Toriaid yn bwr- iadu gwneyd ymdreeh egniol yn ein hamrywiol ranbairthau i gael yr u\V3aau i'w dwylaiw eu hunain, fel y gwnaethant ymgais i'w cael' i'w dwylaw eu hunain tirwy y deyrnas yn yr etiioliad cyffredin- ol. Ni raid inifyned allan o'n sir ein hunain i weled yr arwyddion hyn o'u penderfyniad divsgog, Nid oes. gan- ddynit ddim i'w gynnyg yn yr etholiad hwn mwy nagi oedd ganddyn.t. yn y lec- siwn fawr.' Gofyner i'r rhai y sonir aim eu dwyn allan ganddynt, fel ymgeiswyr am eu polisi,' ac nid oes ganddynt un- rhyw atteb i'w roddi, eithr troi air un- wiaith i Ison am, wast raff iac uchi ::r y trethi, fel mai eu plaid bwy a faasai am- ddiffynwyr penaf. y trethdalwyr yn y cyfeiriad hrwn. A hyn yni .-a,el ci ddy- weyd wrt-hym, tra y gwyddom eu hanes cysson hwy ar hyd y blynyddoedd. Yn eu beirniada.eth ar waith Cynghor Sir Ddinbych, a. chyffelyb ydynt mewn sir- oedd eraill, dawmwyo haerllugrwydd nalgio synwyr i'r golwg, yn enwedig pan y cofiom gyiinifer, o, Doriaid blaenllaiw sydd yn aelodau o'n cynghor. Nid gor- mod a, fyddai dyweyd fod yr Arglwydd Raglaw West, Syr Watkini Williams Wynn, a'r Toriaid a arweinir sandaynt, w,edi eyd)synio, yn rbwydd ac heb wrth- dystiad o gwhl a'r rhan fwyaf o 1. e)- derfyniadau y cynghor ar liyd y tair n y blynedd diweddaf; a,c am hyny mür gyf- rifol am danynt a'r cadeirydd, Mr. Aneurin Evans, a Mr. Gomeir Roberts, a'r Rhyddfrydwyr aiddg;ar eraill ar y cynghor. Fel yr awgrymwyd, gwna y Toriaid helynt faAvr o'r trethi. Hwn fydd y tant. mawr i gutro. arno yn ystod yr ym- drechfa. yn sir Ddinbych, fel yn y siroedd eraill. Cyhuddant' y mwyafrif Rhvdd- frydig o w-astraff. Nid oes yn y criliwn syhvedd o gwbl. Yn hawdd y gallwn ei gyfarfod. Y mae ei ynfydrwydd, ar ei wyneb. Cydnebydd pa,wb fod y trethi yn uchel. Pwy na ddymuna, eu gweled yn cael eu giostwng—yn eaiw-edig pwy yn mysg y rhai sydd yn eu talu? Ar wahan i hyn, gadaiwer i ni osod baich y cyfrifoldeb am danynt, ar ysgwyddau y rhai a ddylai ei ddal. I Gynghor v 8n perthyn dau bwyllog yn arbenig sydd yn gwario ari-an. Y ddau hyny ydynt Bwrdd y Prif-Ffyrdd a.'r PwylLglor Addysg yn y sir. Gwaith y ddau gyfeis- teddfod hyn sydd yn llyngcu y rhan fwy- af o'n harian. Rhaid dyweyd fod t rau; cadw y ffyrdd wedi myned i fyny yn mhob man. Nid ffyrdd cyffelyb i ffyrdd y dyddiau gynt wna.'r tro yn y dyddiau presennol. Ond, ar wahan i'r cyfnew- iditad mawr hwn yn yr amgylchiadau, teg ydyw dywedyd yn wyneb ensyniad- ,au y Toriaid ynghylch y gwastraff ar arian y trethi, mai yradodau Ceidwad- ol yn Senedd sir Ddinbych sydd wedi bod o bawb yn fwyaf llafurus. ar bentyru arian y trefthdalwyr ar y prif-ffyrdd. Y peth hardd yn y damlodwyr Todaidd ar y pen lwn a fyddai bod yn gjsson, a chadw yn agos at -y gwirionedd. Dra- chefn a thrachefn y llwyddodd yr aelod- au Tariaidd, er gwaethaf gwrthwyneb- iad gan nifer fawr o aelodau Rhyddfryd- ig, i gael gwario cannoedd ar gannoedd, ie, rai miloedd o bunnau ar y prif-ffyrdd er mwyn eu gwneyd yn add as i red eg modurion ar hyd-ddynt yn esmwyth a di-berygl: ac ear mwyn hyny yn unig Hunanles, a, lies eyfeillioit: goludog—a n 9 dim arall! Nid ydyrrn yn d'yweyd na ddylasad y mwyafrif Rhyddfrydig ddangos gwyneb mwv penderfynol yn eu herbyn pan ar y llwyibr' hwn. Ond, gan nad beth am hyny, ar Doriaid y cynghor y mae y prif fal mn draul len- fawr ffyrdd y sir. Tawetr ar y pen, hwn, rhag cywilydd. Diau mai angenrhaid annymunol ydyw darparu ar gyfer modurion. Nid oes genyan ond edrych y ffaith eu bod wedi dyfod i aros yn ei gwyneb, gan hyny. Ond, pa beth sydd gan yr achwynwyr Toriaidd hyn i'w ddyweyd yn wyneb y ffaith amvadadwy pe buasai eu hoff Dy hwy—Ty yr Airglwyddi—- wedi pasio Cyllideb Mr. Lloyd George, y cawsai trethdalwyr sir Ddinbych, a, phob sir arall, ysgafnhad mawr yn y cyf- eiriad hwn. Yn y Gyllideb darperid fod y tollau cbwanegol ar fodurion ac ar olew p-etr;ol yn myned i gynnorthwyo yr amrywiol Fyrddau. Prif-ffyrdd trwy yr boll wlad. Er enghraifft,; os yw- prif- ffyrdd sir Ddinbych yn eostio pedair ceiniog yn y bunt i'r trethdalwyr, pe, cawsai CanghelJydd-y Trysorlys ei ffordd gan ■airglwyddi y Blaid Doriaidd, dwv geiniog yn y biii)i; eu cost yn ol pob tebyg. Y lleihad .hwn ni cheir o II berwydd 'ysibryd'fcy»)d!yn a d.i.&yniwTjyr Toriaeth. Y cyfeisteddfod araJl y cyf- eiriaiJol11 ,'ato1 fel m (ar-lb, y-dytw y
Advertising
Advertising
Cite
Share
DYMA'R BEDWAREDD FLWYDDYN I BARTl HOLLOL GYMREIG gael ei drefnu gan I. WYN ROBERTS, LLANGEFNI, i fyned ar DAITH i GANAAN a'r Aipht, 6c. Gan y bydd y parti yn cychwyn allan Mawrth 15, dylid bookio yn ddiymdroi. Fares o 37 Ginis i fyny. Ymofyner a I. WYN ROBERTS, 27, tligh Street, LLANGEFNI.
[No title]
News
Cite
Share
I)ei-,b, yr erthygl ragorol a. ganlyn oddi wrth wr sydd yn dilyn cyf- arfodydd Cynghor ein Sir ni yn gysson, ac am hyny yn dwa, chyfarwydd d'i boll weithrediaciau; a.c ar yr un pryd yn lien- or medrus. Yr ydym yn ddiolcligar iddo am dani. Wele yr erthygl:— Y mae oes Cynghorau Sirol presen- nol Cymru bron ar ben. Yn ystod y mis nesaf gelwir ar yr ethülwyr i d-dewis cynlghorau newydd, a,c mûle'l' gorchwyl hwniw o gymmaint pwysigrwydd i fywyd y genedl, ac amgylchiadau cyhoeddus y wlad, fel mai purion peth iyddai galw sylw arbenig yr etholwyr at eu dyled- swyddau yn"y frwydr agoshaol. )Prin y gellir rhaddi gormod pwys ar ganlyn- iad yr etholiad,. o blegid y mae r gtxrchwyliüll a gerir allan gtan y cynghorau hyn yn amrywiol o ran eu natur,' yn eang1 01 ran eu heffeithiau, ac yn barhaol yn eu canlyniadau. Yr hyn yw y senedd mown ystyr wladol ac Ym- heo'odrol yw v Cynghor Sir mewn ystyr dalaethol neu ranbarthol, ac y mae cam- ddefnyddiad o'r bleidlais yn etholiad yr awdurdod sirol yn carlo yr un effeithiau drygionus ag1 a. wna ei chaimddefnydd- iad ynglyn âg etholiad' y Senedd Ym- herodrol. Y mae rhai fynant ddadleu yn barbans nad oes politics- ynglyn ag etholiadau lleol. Toriaid ereihaehlyd eu svniadau yw v rhai llvn, na, wyddant trwy brüfiad beth yw bwrw pleidlais o blaid Rhyddfrydwr mewn unrhyw fath o ethüliad-lleol na:c Ymhe-rcdrol. Cod- ant, y gri er mantiars i'w plaid eu hunain, ac mae'n ofidus meddvvd fod rhai otluil- wyr yn cael eu dal ag us O' r math yma.. t)-1 y Yn y rhan hvyaf o amgylchiadau Rpydd- frydwyr iach ar gwestiynau gwladol ac Y-mherodrol a ddelir a'r abwyd hwn a dry'r fantol, ac a, e.syd Doriaid rhonigic mewn awdurdod ar amgylchiadau Ileol y sir. Pa un bynag aloes perthynas neu beidio rh\vng: etholiadau y Cynghorau Sir a gwleidyddiaeth., nid y w hyny o bwys yn ngolwg y Toriaid. v I'w hytm- geisydd en hunain y pleidleisiant bwy, boed ei gymmliwysderau amlwg neu ai-i- amlwg; a'u busnes yn tobob etholiad lleol yw bychanu cyfrifoldeb yr etholwr trwy geisio. dylanwadu ar ei feddwl nad oes cymmaint pwys yn yr etholiad hwnw ag mewn erbholiaclseneélclo1. Dyna. y modd y llwyclda Toriaeth mewn ethol- a,ethau Rhyddfrydig, .ac i-yla.e Iii: hen bryd pwysleisio yr agwedd hon ar y frwydr sydd yn awr wrth y drw-.s. Yn sir 33dinbycb, ma.e'r Toriaid yn fyw i bwysigrwydd yr ymdreeh. Hys- bysir nad o^es un ct nolaGuh i ddiangc oddi wrth firi'r etholiad. Bwriad y blaad hono yw dwyn allan ymgeisydd yn mhob rhaiibarth etholiadol, a,c mae eisoes yn bwrw eu rhwvdi i ddal cynnifer o. Rydd- frydwyr ag sydd modd. Eu bamean yw ennill llywodraeth ysir i w dwylaw eu hun, ac os llwyddant yn hyn, fe. fydd llywodraeth yr ysgplion elfenQl ac addysg y plant, heiyd, yn eu meddianc. Byddai hyny yn an.ffa.wd ddifrifol, ac os y digwydd, fe deimlay sir oddi wrth eu heffeithiau aim flynyddoedd lawer. Ac y mae vr hyn sydd wir ana isi ,r Ddinbych yn gymmhwysadwy, hefyd, at siroedd eraill Cymru, o blegid y mae llwyddiant cyfundrefn Addysg Elfenol y werin i a ra,ddau hebeth yn dibynu ar ganlyniad yr .etholiad.. Hyderwn y sylweddolir byni yn ei lawn' ystyr gan --wei,ii-i bobl. Nid oes an gen yttia i egluro dyle-dswydd- au Cynghorau Sirol, a 'fehrwyddynt- hwyW v Pwvllguran Addysg1 Sirol, ynglyn ag Addysg y Plant. Mae'r dadleuoh seneddol, y Cynnadleddau Cenedlaethol, a'r ymgecru fu yn nghorph yr-ychydig flynyddoedd diweddaf yn ddigon i brofi fod y cwestiwn addysgi yn un o. bwysig- zn rwycld annhraethol i hvyddiant dyfodol pl.ant, Cymru; a chan mai ar y Cynghorau Sirol y gosodwyd y ddyledswydd 0 wein- yddu y Deddfau Addysg, y mae cyfan- soddia.d y cyBghoiau hyn yn ogyfuweh mewn pwysigrwydd ag yw eangder y cwe-stawn addysg. Can byiiv, ma,e'n sefyll i reswm fod. i etholiad y Cynghor- alu Sirol agwedd wleidyddoi nas gellir mewn unrhyw fodd, na, tiirwy unrhyw ystryw, ei hes-bonio ymaith. Y mae'r Tori-aid yn ymwybodoi o hyn, a'11 dy- muniad yw foci igarcdigion aclios rhydd- id a chynnydd sylweddoli yr un peth. Os gwna-nt hyny, nis gall ammheuaeth' fod ynghylch canlyniad yr etholiad. Y dydd o'r blaen, yn Ninbych, 'roe-dd un o I yi, y blaid Doriaidd yn y rhanbartn Orllevrinol o'r Sir, ac ymgeis- ydd tebygol yn y frwydr aigosliaol, yn brysur etholwyr. Addawyd iddo bleidlais gan, Ryddirydwr selog, am y tybiai yr olat nad oedd cymmaint pwys yn etholiad y Cynghor Sir ag oedd mewn etholiad seneddol. Dyna'r ar- graph osodwyd ar ei feddwl gan yr ymi- geisydd Toriaidd. C-afodd ganddo gredu D 11 t, nad oedd bwys yn y byd i Ryddfrydwr fwrw ei v o'r neilldu am y tro-, a piileidleisio i Dori. Ac yn hyn. y mae'r perygl. Felwydda'r ^migeisydd a, nodivyd i gael gan y Rhyddfrydwr a-ddaw gwneyd yr hyn, na, chymmerasai ef el bui-I lav. am ei wneyd—rhoi ei bleidlais dros. y blaid wrthwynebol. Gan byny, bydded yr etholwyr ar eu gwyl- iadwriaeth. Fe brofodd yr etholiad cyffredinol diweddaf nad oea obaith i Doriaeth yn rhanau gwledig sir Ddin- bych, ac o'r rhanau hyny, wedi'r cwbl, y gwneir i fyny gorph mawr aelodau y Cynghor Sir. Coned y Rhyddfrydwyr mai'r peth diweddaf wna-'r Tori cyffred- in yw pleidleisk> 3m erbyn eii blaid ei bun. Os a'r awdurdod i ddwylaw y Toriaid yn y frwydr hon, trwy gyn- northwy etholwyr Bhyddfrydig y dig- wydd hyny, He mae'r possiblirwydd yna yn ddigon i aisv/ydo pob un sydd a'i fryd .ar gynnydd mewn amgylchiadau cym- deitbasol ae addysgol o fewai ei sir ei bun. Hyderwn y bydd gair yn ei bryd yn rhybudd digonol ar later fel hwn. Nid yn mhob achos y llwydda'r etholwyr i blymio dichell y rhai Sy n. ymawyddu am eu gwaea, o blegid mewn rhai am- gylchiadau dygir dylanwadaiu ysgafn, hyfryd, melfedaidd i weithredu ary dyn, ac yn anil, bydd yntau wedi gwneuthur ymrwymiad cyn sylwreddoli yn rhanol naic yn gwbl, fadntioli'r ca-mwedd a, gyf- lawnir ganddo. Un gair wrth derfynu. Os yw polisi' blaid Ryddfrydig, ae yn neillducl. felly y Blaid Genedlaethol Gymreig, i fod yn orucliaf ynglyn a,g addysg y wdad, rliaid i lywodraeth Cy- nghorau Sirol Cymru gael ei ymddiried i aelodau yr unrhyw blaid. Gan hyny nac anghofier bwysigrwydd yr etholiad yn mis Mawrth.
DECREE C'K TYMMOR.
News
Cite
Share
DECREE C'K TYMMOR. Mae disgwyliadiau la,Nv,&r wrth fis Chwef- ror, nøu'r iiiis bach, fel y geilw gwyr ear Gaer ef; cofier, .sir Gaer Cymru, alc,,iilldl sir Gaer y Sa-is. Disgwyl rib.:ai. am gael ynddo oleuddydd hiracli, a mwynacihi bin-, ta,r ol mis- oedd ncisi 0 faith barhad. Ond credaf miai'r gwr sydd a-'i, ddyhe,adau ddyfrtaf yw'r pysg- otwr, a.c: er gwaethaf y triawdldar-oloaii try- fer, a. genwladr, a giWll, mae rhyw swyn hud- ol yn .s.u'r a-fcmi, yn eiirweddg- i bogiiau sir Gaernarfon ato os eir i fanylu, dywedwn i bobl Eifionydd—etSi-olaet-h Daviee.. A rhyfedd yn wir yi?/1 lhyn, pan gofir nad oes yn rhanidir na ffrwd yn rhydd i enweirio ynddynt heb drwydded. Gresyn, yn wir, yw hyn, mewn bro anor Ryddfrydig; mewn. mangre rydd, onid ribyddioin, hefyd, ddylai'r afoniydd fed? Onid rhoddion. DfUiw ,i dliodion byd yw pysg y mor, a'r aberoecld mawr ? Onid oes; yn hlanes ymwney-cl, y Di- wygiwr mawr o >- .sxareth a. physgotwyr Mor Galilea bob lie i gasglu m.a.i darpariaeth DuN' ar igyfer gweÜll dlrodiaidd: g,lvŒad Galilea. oedd yr holl a heiigjient ddyfroedd y Hyn? Ond enbyn. heddyw, wele ddynion yn ffurfio cymdeatibasau' ,1, byrddiau_ pysgota, fel 111a wel y tlawd, er holl ddybenion y Grewr, os medrant hwy wel'd crogen yr un o. hon- ynt. Ohwan,eg o. aelodi,a'l1 L:lafur sydd eis- ieu, a dyfod wna'r afoiiydd yn y man, yn rhyddion, hefyd. Rhwydd hynt i enweir- wyr y Glaslyn i "I foreu, a myned at yr afon dian fw-mian canu— Yn njdnder yr eigion y gfeisiad a dry, Ond ,d'ygir ef allan a llinyn a pfary'
[No title]
News
Cite
Share
Pennododd Cadben Henry Meredith Ri- chards, F.E., Caeryuwch., uchelsirydd sir Feiricllydd, Mr. J. Charles Hughes, Dol- gellau, yn is-sirvdd iddo. Y caplan ydyw y Parch. E. J. Owen, fieer Britbriir. Dvdd: Linn eifforwr^ gorsaf nefwytsd y ffordd hadarn yn Aberdyfl. "Nichwbliheir ad- eiladau- yr orsa-f,- modd1 bynag, am tua datj fis etto.
.-.-TARAW YN YMYLII
News
Cite
Share
credwn yn gryf mad yw yn debygol. Ymddiriedwn yn lean G swinyddiue/th. Ymddiriedwn yn ein mwyafrif, hefyd, er ei fad yn un cymimy.sgryw. A meid-d- iwn ddadgan cred bellach; set, fod y Llywodraeth a'r rhai a'i cefnogant yn y Ty yn cynnrychioli barrn: a. theimlad corph poblogaeth y wladwriaeth; ac yn arb-enig 'felly y dosbarfcliiad>au mwyaJ goleuedig a hybwyll o'i mewn. Nid darllawyr a'u llymeitwyr; nid par,so,nia,id rhagfarnllyd na'u ciwradiaid gwasaidd; a,c nid Iandlordiaid a'u hystiwardiaid a'u bwtleriaid sydd! yn 'cyfansoddi rheng- oedd ein plaid ni. Yr hyn yr ydys oil yn cyttuno arno ydyw, yr angenrheidrwydd am ddiogelu n y uwchafiaeth Ty y Cyffreclin ynglyn a chyllidoedd ac a deddfwriaeth gyffredin- ol y deyrnas. Oil, hefyd, y eyt-tunwil ar y pwysigrwydd o igadw dwylaw ael- odiau y Ty nad ydynt etholedig nac etholadwy, ac am hyny yn boblach holl- ol anghy frifol, oddia,r beiriannwaith mawr y wladwriaeth i'w droi mewn pob peth i weiithio allan eu mantels ion eu hunain, acler pob amfantais i'r werin, eu. cysuron, a'u buddiannau. Yr ydym yn yagrifenu yn gryf, yr ydym yn adde-f. nd, .lra.eddiiannau yr achos sydd wedi ein gyru. Ac oni wneir y gwaith an- hebgor lwn yn awr, ftarwel am ddi- wygiad a llwydd am yr oes neisaf, os nad,ami oosoedd i ddilyn. Llais gwierin teyrnas gyfan ydyw mai y Ty a. etholir yn, rheolaidd a. chyfansoddiadol gan- ddynt linvy-a, hwnw yn uniga, ddylai igael, lac a, gaiff eu llywcdraethu hwy; oni ddaw rhyw fethiant truenus i daraw eu haidcl a methiant- nad oes air hyiio, bryd argoel y bydd iddo godi. Profiad chwerw ydyw un y pedair blynedd di- weddaf, heb fyned yn dclimpellach yn ol, wedi bod. Trawsawdurdod y tTy Uchaf a ddyrysai holl gynlluni.au gO-reu y Weinyddiaeth alluooaf ai fu yn ein gwasanaeth erioed, i gario allan ddy- muniadau a, dyheadau dyfnaf y boibl i weithrediad. A hyn nis. gellir ei oddef yn hwy, oni foddlonwn yn daw-el i gym- meryd gwneuthur yslafiaid o bonom ein hunain i dduciaid a'u cyineseifiaid. Os nad ydyw yr egwyddor fawr, Ilywo,dr- aeth y bobl gan y bobl i ga.el ei bwrw i'r dif,ancoll, er mwyn gwneyd ffordd glir i lywcdraeth gau y Siaimber ddi- gyfrif, nad yw, a, dyweyd y goreu (neu y gwa.et,bla,f), am dani yn ddim arngen na Thy Clwb penaf y Toriaid, yr ydys yn rhwym o .gael cyfnewidiad, ti"wyadl yn y madd y'n llywadriaethir ni. Hyn oil a dclengys yn eglur ddifrifwch yr -angyfwng. Nis gallwnl byth cldiadgan maint ein diolchga-rweh i'r Prifwemidag am eglurdeir ei ar-aetli ynyr Albert, Hall a'i anercbia-d etholiadol. Yn yr aractli a'r anerchiad de a ddododd exfenau y sefyllfa. i lawr mewn, modd mol" glir nad oedd yn bossibl Irhagori arno. Oddi wrth yr hyn a ddywedodd efe yn y rhai hyny, y m'ae- Mr. Asquith yn ddyn rhy gryf i yisgogi diJlTI. Y crytfder cawira.idd hwn y,w yr elfen yn ei gym'meriad a-g sydd yn peri fod gan y Toriaid a'r Uii- debwyr gymmaint o'i arswyd. Fel yr estrys yn claddu ei pheai yn: y tywod, ceisia p-apyrau y waag fe-len ddyddanu en darllenwyr, a, hwy eu hunain, trwy ddyweyd: n'a ddaw efe ddim i fyny a r disgwyliadau a godwyd gan ei araeth a/i anerchiad. Adwaenant ef yn ddigon da i wybod nad oes sail i'w hensyniadau. Y&tryw .i -daflu llwch i lygad: yr ehud yw y cyfan. Dan ddyweyd hyn, ofnanit. Ac i'w- hofnau y mae sail. Yn eu blaen yr a Mr. Asquith a'i Weinyddiaeth. Hyd yn oed pe ynddynt awydd troi yn ol, myn eu plaid eu gyru yn 'eu blaenau. Y nod i gyrchu ato ydyw cymmeryd ei hawl veto oddi .a,l' Dy yr Arglw-yddi. Yn oifer' y ceisia. yr Wrthblaid eu troi oddi -ar y llwybr union hwn trwy ddad- wrdd ynghylch Diwygio y Ty Uchaf.' Ami ddichell o natur tynu yr ysgaden goeh far draws y llwybr a fu gan, y gel- ynion hyni 0: bryd i bryd. Ond, yr oil yn myned yn hollol ofer. Cyffelyb dynged fydd i'r YSitryw ddiweddaf hon, hefyd, ni a, goeliwn. Nid dyweyd gair yn -eir'byn diwygio y Ty yr ydym. Ni fu ar, y ddaear Dy ,8- mwy o angen di- wygio arno. Ond, nid gan. ty Blaid Dori- aidd y mae y diwygio i gael eii wneyd. Eurycha diwygio a, fyddai hyny. Gran y Rhyddfrydwyr y rliaid gwneyd yr oruchwyliaeth ddiwygiadol arno. Yn y cyfaimser, rhaid cymmeryd ei drawis- awdurdod oddi arno. A dyma, y frwydr yr ydys ar tin ymdatiu iddi.
-----------ETHOLIAD CYNGHORAU…
News
Cite
Share
Pwyllgor Addysg. Yn ddiweddar clyw- som lawer o son am yr Almaen, a'r modd y mae' hi yn ein j>eryglu ni yn Mhryd- ain. Nid ydym yn gwybod ei bod yn rbaid i 'ni ofni ein, cymtmydogion Ill" WTI dim ond ynglyn a'n baddysg. Os Jay". Cynghor a 11 ein Srroedd yn. gwatliol arian yn ba.el ar addysg y plant, pwy yn ei bwyll a, warafuna* iddynt gael y ^aroto- ad goreu ar gyfer bnvydr byvyd ? Di- olch i'n cynnryichiolwyr a ddylean, laLrn eu sel a'u hymroddiad yn y cyfeiriad hwn yn hytraeh na'u beio. Ynglyn a'r gwyn arall a, glywir weithiau; sef, fod dipio' defaid, dan re-olau y Bwrdd Amaethyddiaeth, yn peri blinder mawr i'n ffermwyir, yr oil a ddywedlwnydyw mai nid ar y cynghorau y mae y cyfrifol- deb 'am danynt am hyny, na feier bwy. Yn sir Ddinbych eymimier yr etholiad le dydd LInn, y 7fed o Fawrth. Bydded pob Rhyddfrydwr -cywirigalon ffyddlawn i wneyd ei ran i gadw yr awenau yn nwy- law caredigion laiwi-idreifn., a cbware-u teg1.