Baner ac Amserau Cymru

LIVERPOOL. Y GYMDEITHAS GENEDLAETHOL GYMREIG. YN nghyfarfod y gymdeithas hon, yr bwn a ilynnaliwyd yn y Royal Institution, Colquitt Sreet, nos Wener, traddodwyd darlith gan Mr. Ifano Jones, Caerdydd,ar 'Talhaiarn' Llywyddid Mr. John Morris. Sylwai y dar- lithydd nad oedd gweithiau Talhaiarn mor hysbys ag y dylnsent tod. Yr oedd beirdd 31ai eu bri yn fwy adnabyddns. Nid oedd un bnrdd wedi canu mwy er mautais i'r werln na Thalhaiarn; a dau reswm pa ham yr oedd ei weithiau heb gael eu darllen yn fwy cyffredinol oeddynt, fod uu mwy nag ef wedieiddilyn; sef, Ceiriog, ac na chyhoeddwyd argraphiadau poblogaidd o'i weithiau hyd 1902. Yr oedd yn fedrus fel dynwaredwr, ac yn arweinydd eis- teddfodol o'r radd fiaenaf,, Archadeiladydd ydoedd o ran ei alwsdiga*th, a gwaeanaethodd o dan Syr Joseph Paxton, archadeiladydd y Palas Gwydr. Rhoddodd y darlithydd gan- moliasth uchel i Talhaiarn fel bardd.

ABERGYNOLWYN. PRIODAS, DYDD Gwener, y 4ydd cyfigol, unwvd mew priodas dan weinvddir. d y Parch. R. R, Jones (M. C.), yn nghapel y Methodistiaid, Aber gynolwyn, Miss Sarah Moms, gyda Mr. Albert Hughes, Llanegryn Street, Abergyn olwyn. Eiddunir i'r ddau bob gwynfyd o gychwyn, hyd ddiwedd eu gyrfa gan ardai gyfan. CLADDEDIGAETH. Dydd Iau, y IOfeii o'r nds hwn, cludwyd gweddillion Mrs. Elizabeth Edward*, Tg Fry, y Bermaw, i fedd» od ei phriod ir Fedw, myn went YmneUlduol Abergynolwyn. Dealiwn 0 mai prif Reholl ei marwolaeth ydoedd ymosod- isd gan pneumonia,' hen elyn cyffredin, ond tra sicr o'i »6^, i blant dynion y dyddiau hyn. Er fod Mrs. Edwards wedi symmud oddi yma i fyw i'r Bermaw, er's yn agos i chwarter canrif, daliai hi a'r plant gyssylltiad agos a'r hen fro o hyd, a pherchir y teulu bob ameer ar gyfrif hen adgofioa caredig a chiefyddol. Bu Mr. Thomas Edwards, priod M< s. Edwards, yn v einydd y gAn yn eglwys Annibynol Abergyn- ohvyn. ac yn weithiwr Ilawen a ffyddlawn; ac rdd rhyfedd i Mrs. Edwards a'r p ant rodio yr un Uwybrau tystiolaeth ei pweinidog ar lan ei Ledd ydoedd ei bod yn foneddiges lan ei chym- nieriad a charedig iawn ei hvsbryd, ac vn barod 1 ob Rimer i waith yn y winll n. Bydded Duw eu rhkni yn norided ac yn amddlffsn i'r plans yn y tywydd mawr ar ol un mor lawn o ystyr mam dda.' Y CHWAREL. Parhau yn hynod ddistaw mae helynfc y f hwareL Diegwylir i'r wythnosaa nesaf, dditd- 12uddio rhyw gymmaint ar fwriadnu y rhai ydd 3, buddiant ynddi. Anwiredd ydoedd yr ystori fod y peiriannau yn cael eu cludo i ffwrdd.—E. G. R.

0 FIN Y FAWDDACH. Y FRIGAD DAN. Cyknaliwyd cypgherdd nos Fawrth, o dan lvwyddiaeth Dr. John Jones, yr elii, oddi wrfcn 103 un oedd tuag at yr uchod. Yr oedd uif r rbagorol wedi dyfod ynghyd, ond drwg cedd weled Mr. Conway Bell yn alsen ol fel cadeirydd, a hyny o herwydd afieehyd. Cafodd pawb ea llawn foddhau yn y eyngherdd. HYSBYSEBU Y DREF. Dealiwn fod amryw gyfarfodydd wedi eu cyn nal ynghyd o'r mudiad hwn. Llywyddid y cyfarfod gan Mr S. Williams (' Llew Meirion t. Pas!wyd yn unfrvdol eu bod yn tino a'r sym- mudiad i hysbysebu y cylch yn ol cynllun Cwmnïau y Cambrian a'r Great Western. Pennodwyd pwyllgor gweithiol i syasmud gyda hyn; ae I gelsio codi arian tusg at hyny, a dewiswyd Mr. J. R. Pa vies yn ysgrif- enydd, a Mr G. Wynne Williams yn drysor ydd. Y DDARLLENFA. Cynnaliwyd cyfarfod blynyddol yr uchod nos Iau, o dan lywyddiaeth Dr. Myles, yr is gadeirydd. Caed adroddiad yr ifedydd yn dangos fod drog 32p. mewn llaw Dewiswyd yn swyddogion-cadeirydd, Dr. Myles; is gadsir- ydd, Mr. O. D. Roberts; trysorvdd, Mr. Ernes* Davies. Hy»by*odd Dr. Myles ei fod ef yn barod i roddi 'billiard table f'r Institute,5 a phasiwyd i diiolch iddo. PENNODI YSGOLFEISTR BRITH1R. Cynna'iwyd cyfarfod yn y Biithdir, yr wyth not ddiweddaf, o dan lywydd.aeth Mr. John Roberts. Dyben y cyfarfod oedd protestio yn erbyn pennodia i yr ysgolfeistr i'r Brithdir, c fe godwyd hyn druchefn yn y Pwyllgor Addysg; ond dywedid jjfed y pennodiad eisoes wedi ei wneyd, a phasiwyd yno i anfon protest yn mlaen i bwyllgor addyagol y sir. Dealiwn fod y pwyl'gor wedi pasio dydd Iau i gadarn hau pennodiad Mr. D. Parsy Owtn yn ysgol feistr i'r Brithdir. DeallwD, befyd, fod Mr. l.loyd, o'r Sarnaa, wedi ei bennodi i gymmer- yd lie Mr. Owen fel ysgolfeistr i Islawr dref. LLYS YR YNADON. Cynnaliwyd yr uchod dydd Mawrth diwedd af, Mr. Munro Edwards yn llywydd. Cania- tawyd trwydded i r Lion Hotel droa y dawnsio otdd i fod yco. Hefyd, gahvyd ar Evan Evansidalu 2s. 6c. tuagatblentynanghyfreith- lawn. YSGOL DR. WILLIAMS. Dydd Mawrth diweddaf cytnaliwyd cyfar- fod yn yr y"gol uchod, o dan lywyddJaeth Mr. E. Griffith. Rhanwyd y gwobrwyon gan Mr O. M. Edwarda, Llanuwchllyn. Pasiw d diolchgarwch iddo, ac i'r cndeirydd, ar gvo- nygiad Miss Fewing, Aberystwyth, a chefnog- iad Mr. R. Wynne Williams, MARWOLAETHAU. Y Sul bu farw Miss Williams, Idtis Terrace, wedi bod yu wael am lawer o amser. Cymmer odd yr angladd le dydd Wercher, pryd y gwa anaethwyd gan y Parco. R. Morris, B.D. Dydd Mawrth bu fa;w Margaret Jones, Wern barcut, a chymmerodd y cbd-^igoeth le dydd Sadwrn. Yr en dydd nu f,> > w lirio. t'ugh, L nicorn, a chladdwyd hi dydt ui Hefyd, tu farw Hugh Jones, fa yn g fain gapol yr Annibynwyr am fl-ydilin.

SROWF'S ujonohul! TROCHES. | :17 1: ùt.¡,. lt1pUaüiOIl1 or For u cp'iisaad. Asthnift, For aad Catarrh, For ?.. catKN.of the Throat, F<«- I t- ill, iti itoJ Thr>> -ti-j r.^thon the voice. 18. ltd, bQ iitild •r«rywu«r% !Fill, Ike a Old Folks find Sunhght Soap a comfort. I ,,I. Their long experience leaches them I what's besl No need to be three score years and ten to know the many advantages of Sunlight for A CHILD CAN USE IT Simplicity in use is one of the features of Sunlight Soap, just as purity is the keynote of its manufacture No Rubbing No Scrubbing LEVER BROTHERS, LIMITED, PORT SUNLIGHT The name Lever on Soap is a guarantee of purity and excellence S.7°

PENMAENMAWR. Cafodd ymchwiliad ei gynnal yn Penmaen- mawr, ddydd Mawrth, gau Mr. M. K. North, o Fwrdd y LIywodueth Leol, mewn perthynas i'r caia am gynnrychioKdd chwanegol i'r Cynghor Sirol dros y ihanbarth dinesig. Ymddar.gosai Mr. J. T. Roberts, c ere dros Gynghor Sirol sir Gaernarfon a Mr J. W. Port, dirprwy glerc, dros y Cynghor Dcobarth Dinesig. Cyflwynwyd ystadegau yn dansios mai cyfar- taledd y boblogaeth ar gyfer bob rhanbartl1 etholiadol yn y sir ydoedd 2,514, tra yr oedrl rhanbarth Penmaenmawr yn meddu poblogaeth o 4,329. Yn 1901, y boblogaeth ydoedd 3,501. Cyfartaiedd nifer yr etholwyr yn y sir ydoedd 577; ac yn Penmaenmawr yr oeddynt yn 755 o etholwyr. Cyfartaledd y dreth sirol ydoedd 13,538p., Be yr oedd eiddo rhanb "rtb Penmaen mawr yn 26,440p. Am y rhesymau hyn darilsuid fod rbanbarth yn meddn hawl i gyu- nrychiolydd chwanegol ar y Cyns<: or Sirol. Arran y Cynyhor Si i ihoddodd Mr J. T. Roberts ei gefn> gaeth i'r cais as ni d ian^- oswyd unrhyw wrthwynebiad iddo.

SYR J. HERBERT ROBERTS, A.S., YN LLANGOLLEN. TALODD Syr J. Herbert Roberts, A.S., ymwel- iad ft L'ango len, nos Iau, atbr.iddododd araeth i gynnull ad gorlawn o'i gefnogwyr. Yr oedd Lady Roberts yn bresennol, hefyd. Cyn y cylarfod cyhoeddus cyfarfyddodd y Rhyddfiydwyr, a phenderfynasant fabwysiadn •yir E. H. Parry fel ymve;sydcl aros ranbarth Llangollen o'r Cynghor Sirol. Vmgyfarf dd- odd y Ceidwadwyr "Ile--] hefyd, a chafodd Cadben Wil iam Best, Plas Vivod, e1 ddewi" yn ymsreisydd iddynt. Yr oedd y ddau fonedd "r wedi amlygu eu pa t od rwydd i eefyll. Syr Herbert R: berts a ddywedodd, yn yr oli o a hetfoliadau, pa un byn.-g ai i'r renedd. y Cynghor Sirol neu y Cynghor Plwyf y dyle t weithredu uddi ar awydd i hyrwyddo egwydd- orion gORoneddus Rhyddfrydiaetb, yn hytrach na rhoddi y flaenoriaeth i amcan on personol, Byddai y buddugoliaethau ennillwyd 51 n Nghyinru trwy y fath fwyafrifnedd enfawr yn fl, nnonell newydd o yabrydoiiaeth i ymladd dros wirionedd. Yr oedd wedi gwawrio ar feddw] a cbalon Rhyddfrydiaeth y sir a'r gerie(i weledigaeth newy dd o obeithion rhagorol a chyfriioldeb newydd, a thra yr oedi eu cyu nrychiolwyr seueddol yn myned i Westminster i wynebu yr ymdrecbfa galed oedd ar dde- ehreu, boed iddynt hwy yn y w ad barhan i gadw y fyw danau ai r iffoddadwy r.rw;ad ar wch a ffyddlondeb i egwyddotion uehel, a dy lai ner h eu hymlyuiad yn y cyfeiriad hwn Ii a 1 ei arddangou mewn etholi dau lent Byddai i ddyf<irniad Gorjlewm sir Ddinbyoh, ei fwyafrif mareddog, roddi n rf newydd ynddu i gyflawni ymdrechion newydd. ""I"" Mr. Pencerdd Williams.—' Y mae ein treffn- iadao mor dda fel y bydd yn ledsir, ac nid tair mU, os daw etholtad arall mewn deaddeog mis (cym.).' Lady Roberts a ddywedodd mai nodwedd darswiadol ynglSn â'r ethuliadau diweddar yd. oedd y gwaita "edd merched wedi ei estyn dros achos Rhyddfiydiaeth. Yr oedd gwaith ael"d seneddol yn y dyddiau hyn yn golygu aherth mawr. Gallai o11¡,1u mwy. Yr oeddyat yn meddwl y byddai yn yr amser caled oedd ger eu bron. Ond byddai i fa-* redd y gefnogaeth Gymreig eu cefnogi hwy i aberthau newydd.

MR. J. W. SUMMERS, A.S., YN WYDDGRUG. Nos Iau oynnaliwyd cyfarfod lliosog o Ryddfrydwyr Wyddgrug a'r gymmydogaetb yn Neujidd Drefol Wyddgrug, yr hwn a gyn- nelid o dan nawdd Cymdeithas Ryddfrydig y Merched, er i,nrhydeddu etho iacl Mr. J. W. Summers fel A.S. dros fwrdeîsdrdi Fflint. Llywyddid gan Mr. Peter Roberts, Brora- field Hall, Wyddgrug; ac yn nghwra ei sylw- adau agoriadol llongyfarchodd Mr. Summers* ar ei fuddugoliaeth ragorol. Traddodwyd arelthiau HongyfarchiadoJ,, hefyd, gan Mr. Thomas Parry, Mr. E. Whel- don, a Mr. J. Sykes. Yr oedd Mr. a Mrs. Summers yn bresennot, a thraddododd y ddau anerchiad, a diolchent ii etholwyr Wyddgrug am y caredigrwydd oedd. ynt wedi ei ddangos tuag atynt yo yetod yr etholi "d ddiweddar. Diolchent yn dditluant i'r- meiched Phyddfrydtg lleol am eu help mawr i enn¡ll yr etholiad yn mwrdeisdrefi Fflint. Yn nghwrs ei araeth cyfeiriodd Mr. Suiti.- meis at gwessiynau inasnachol. Cyfeiriodd,, po fwyaf lyddai y dadforion, mwyaf fyddai yr allforion, a chyda mwy o allforion ceid mwy- o waith, a chyflogau uwch (cym.). Nid oeddi en gwrthwynebwyr bytb yu blino dyweyd wrth- ynt fod masuach yn ddrwg; oud, yr oedd yn I ( da ganddo gael allan, er yr etholiad, fod i n asnach yn parhau i wella. Yr oedd cadeir- ydd Cymdeithas Fasnachol Manchester wedi i dyweyd lod y marweidd-dra masnachol wedi eyr- baedd ei bwynt pellaf, ac y gellid disgwyl amser fiwell. Gellid dyweyd yr un petih gyda golwg ur beiriannwaith, ae adeiladu llongau, ac nid "edd efe yn ammheu nad oeddynt ar fin amser iiwell (clywch, clywch). Mewn perthynas i'r senedd, byddai iddo roddi ei sgefnogaeth ffydd- lawn i Mr. Asquith a Mr. Lloyd Geoige (cym. mawr.).

ANWYD.—Dyna'r dechreu; ao o ddiffyg. dose' o feddyginiaeth mewn pryd, dilyn Bronchitis, Peswoh, Inflammation Darfod- edigaeth. Does debyg i'r hen physig meltis, sydd yncynnhesii'rfrest, ao yn ciirio anwydl o'r cyfansoddiad. Potelaid o Cough Mixture Hugh Davies yn y ty, a dose' mewn pryd, a arbed gost a thrafEertih..