Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
8 articles on this Page
PRYDDEST Y GADAIR:-,Y BARUG.'
PRYDDEST Y GADAIR:Y BARUG.' DbbbtkiasOM dair pryddest, a da genym allu hysbysu fod pob uii o'r tair yn rhagorol, ac o deilyngdod cadeiriol diammhenol. Heb law hyny, y maent er yn wahanol iawn eu nodwedd-mor agos i'w gilydd mewn teilyngdod fel nad ydym, ar y darlleniad cyntaf, wedi cwbl foddloni ein hunain gyda golwg ar y bryddest oreu o'r tair. Modd bynag, credwn fod yma un yn rhagori yn glir ar y gweddill 'Hwyr A wen yr Eos.'—Dyma y cyfansoddiad mwyaf uchelgeisiol o'r tri, ac y mae arno gryn lawer o ddelw y clasuron Groegaidd. Ceir yma ddelweddau Diana, Phcebus, Orora, ac Apolo; a'r oil wedi eu gwisgo a «wyn barddonol. Mae y bryddest hon, o'r dechreu i r diwedd, yn ddyfeisgar ac awenyddol, a rhai darnau o h»ni yn wir farddonol. Mae yr awdwr yn berchen meddwl treiddiol a barddonol; a phe buasai ei addfed- rwydd yn h&fal i'w ddychymmyg, nid yn hawdd y gallesid ei guro. Mae y barug' a'r gwlith' yn gym- maint o'r un peth fel yr oedd yn demtnsiwn i'r bardd, weithiau, anghofio y gwahaniaeth sydd, hefyd, rhyng- ddynt. Ond barddonol am y naill neu y Hall yw syn- iad y pennill hwn:— Piererin crwydredig, di-gartref, A dreulia ei einioes rhwng deafyd; Y dydd yn nghyfrinach y wybren, AIr nos yn nghyfrinach y gweryd.' Fel yr awgrymwyd, mae y cyfansoddiad awenyddol hwn yn ddiffygiol mewn addfedrwydd. Oeir ynddo broflon fod yr awdwr yn efrydydd helaeth—hyddysg yn ngweithiau prif-feirdd estronol, a'u dull o feddwl, ya gystal ag yn llenyddiaeth ac arddull barddoniaeth Gymreig; ond, hyd yn hyn, nid yw wedi meistroli y gelfyddyd farddonol yn ddigon trwyacl i ganu yn dry- loyw, natnriol, a gorphenedig Er y defnyddir ef gan amryw feirdd diweddar, gair ammheus, a dyweyd y lleiaf, yw 'anwel,' a chondemnir ef gan rai o'r Oymreig- wyr goreu; ond tuedda yr ymgeisydd hwn i'w wneyd yn ddiflas drwy ei or-fynychu Diilana hyd lwybrau yr anwel. Hyd lwybrau cyfriniol yr anwel.' 4 Yn norau 'r gweledig a'r anwel.' Mae rhai darnau yatwyth eu mydryddiad yn peri ini syna at ddarnau eraill afrwydd a llac. Mae y myneg- iant mewn manaa yn bur floesg a rhyddieithol; ac y mae yn euog nid yn unig o or-fynychu yr un geiriau, eithr, hefyd, yr un syniadau. Teifl ambell air llanw di-bwynt i fewn, megys y gair 'annigonol' yma:— 'Tra 'n ddiwyd uwch ben ei orchwylion, A'i gleddyi yn llym, arm gonol' Ac wele enghmifft o'r arddull llac y cwynwn o'i herwydd Di-gyna Ai gleddyf yn llym Ar nos genedigaeth rhos natur, Trywana yn anterth ei rym Rosynau a blodau cain Eilir.' Nid natnriol mo'.r 'lief' a glybuwyd gan y bardd o feddrodau y lafant a'r lili Ar rawd ymofyngar at heibio Beddrodau y lafant a'r lili, A chlywaf eu llef yn dyrehaf u Ysbeiliodd y barug ein tlysni I" Waeth hyn yna na chwaneg: bardd o grebwyll cryf, ond anaddfed fel cyfansoddwr, yw awdwr y gerdd hon. Y Gobaith Gobaith.'—Dyma gyfansoddiad bardd- onol arall. Rhêd, hefyd, wythien o athroniaeth gyf- oetbog trwyddo. Mae graen a newydd deb barddonol agos ar bob Dennill, ac unoliaeth meddyliwr cryf ac eglnr o'r dechreu i'r diwedd. Dyma fel y dechreua Ddidrwst ymwelydd Yn anian dlos, Farug ysblenydd Yn ust y nos; Pa lygad a'th ganfu Yn d'od i lawr I arian lathru Y ddaear fawr?' Teimlwn, fodd bynag, y dylasai y bardd ymgadw yn helaethach nag y gwna gydag ystyr naturiol a chyntaf ei destyn. Gdlasai wneyd hyny pe mynasai, o blegid y mae yn berchen awen ddarlnniadol yn gystal ag athronyddol. Ond mae yr athronydd gryfed ynddo fel y sudda yn bur gynnar at egwyddor ddofn a gen- fydd megys yn. nammeg y barug.' 'Deimli fwy na 'i oerias dreiddiol ? Oes i w hynt un ddeddf ? Oes i farug ddyben denol Yn ei deyrnas leddf ?' Ac a y bardd yn ei flaen i ddilyn yr egwyddor o waaanaeth adfyd yn mywydau dynion, fel y gwelir ef yn y pennill canlynol: Mae ei groes i fywyd, Gauaf tua haf- Dan y barug bu pob un O'r rhosynau braf.' Mae ganddo lineHau barddonol a thyner ar y dig- wyddiadau cyessgredig yn Gethsemane. 'Dan y Barug.Cyfarfyddir yn y gerdd bon ag ambell hen syniad. Y mae yn hen bryd, bellach, i adael heibio y dywediad am yr 1 huan yn llosgi gwisg y ddu-nos,' &c. Ond y mae hon yn bryddest wir awen- yddol a thestynol. Mae yr awdwr hwn, hefyd, yn troi y 'barug' yn ddammeg; ond teimlir ei fod yn canu yn dda ar ei ystyr cyntaf, ac yn cadw y drychfeddiv! naturiol yn bur ffyddlawn wrth ei ddilyn i'w ail ystyr. Er nad yw yr ymgeisydd hwn yn treiddio ddyfned a 'Gobaith Gobaith' i'r egwyddor o hunan-aberth a awgrymir gan y testyn, y mae yntau yn arddangos yr egwyddor hono. Mae y naill yn fwy dansoddol, y llall yn fwy cyfansawdd—yn cyfleu yr egwyddor mewn cymmeriadau byw. Mae gan l an y Barug' rai damau nodedig o dlws a thyner. Felly, yn ddiau, y mae ei ddarluniadau o'r 'Enethig afiach' a 'Gethse- jpane.' Dyma rai llinellau o'r olaf < A'i wyneb ar y barug oer, Yn chwerw wylo; A llewyrch gwan y sobr loer Yn symmud drosto: Ni bu y barug Ilym erioed Mor oer-mar finiog, Ag vdyw heno—dan y coed, Lie mae 'r Eneiniog. Y* barug' ar lywethaa'i ben, Ac ar Ei enaid; I Mor oer yw 'r byd a'r nefoedd wen I'm Hi6r bendigaid! I Sut na bae 'th ddeifiol oerni 'n troi ¡ Yn fwynder heulwen, Ar wedd yr anwyl Wr sy'n rhoi Ei Hun i'r crosbren ?' unu qui oca augcu y J-J- darllen y tri chyfansoddiad gydar unig amcan o ddyfod o hyd i'r goreu. Mae y tri yn wahanol o ran nodwedd eu barddoniaeth, a cheisiasom eu beirniadu yn ol eu rhywogaeth, ac heb eu cyfyngu i unrhywiaeth fympwyol. Yr ydym o'r farn fod Gobaith Gobaith a 11) an y Barug' yn rhagori yn ddiammheuol ar 'Hwyr Awen yr Eos.' Yr ydym, hefyd, yr un mor Slcr yn em barn fod I Dan y Barug' yn rhagori ar I Gobaitb Gobaith,' er cystal yw hwnw. Ac yr ydym, heb un- rhyw betrusder, yn dyfarnu Dan y Barug' yn deilwng o Gadair Eisteddfod y Rhiw, Mai 2 lain, 1908. PEDROG.
_c M Y D D F A I.
_c M Y D D F A I. Y DAFARN GAUEDIG. Y tafarnau agored sydd yn cael fwyaf o sylw y bobl, ac i'r tafarnau agored1 y bydd y bobl yn cyrchu, ac am y tafarnau agored y bydd y bobl yn siarad. Yn y tafarnau agored y bydd y bobl yn yfed yn ormodol. Y mae yn y pentref hwn un dafarn yn gau- edig er's tua dau fis, sef, y King's Head Inn. Saif y ty hynafol hwn yn nglianol y pen- tref, fel brenin yn y He. Yn nwn yr oedd pob materion yn cael eu trafod, a'u pender- rynu yn y dyddiau gynt. Yr oedd iddo gyni- meriad uchel fel tafarn; ond y mae yn gau- edig. Nid y Llywodraeth sydd wedi ei gau, na'r ynadon, na'r heddgeidwaid, chwaith; na dim yn ei gymmeriad fel tafarn, na thaf- arnwr; ond y bobl, trwy beidio myned yno i wneyd masnach yn y diodydd meddwol. Yr I ydym ni yma wedi cael ar ddeall mai yn nwy- law y bobl y mae yr awdurdod i gau y taf- arnau. Nid oes eisieu cael deddf seneddol ar y bobl i gau y tafarnau, os bydd- ant yn dewis. Gallant wneyd hyny yn hawdd trwy beidio myned yno i yfed y diod- ydd meddwol. Onid ymweliadau mynych y bobl a'r tafarnau sydd yn eu cadw yn agored. Er fod y dafarn dan sylw mewn lie cyfleus yn nghanol y pentref, nid wyf wedi clywed neb yn cwyno ei bod yn gauedig, na neb yn teimlo awydd am ei hagor, chwaith. Y mae un dafarn yn ddigon yn awr ar gyfer yr oil sydd yma wedi arfer eu hunain i yfed diod- ydd meddwol. Os agorir y ty hwn etto i werthu pethau meddwol, nid ar y bobl y bydd angen am dano. Mae yr arferiad o yfed diodydd meddwol wedi myned lawer yn llai yn y lie hwn na'r hyn a fu. Edrychir yn isel iawn ar yr hwn sydd yn arfer yfed. Ychydig iawn o ymddiried sydd gan y bobl yn y cyfryw. Y mae yma rywrai yn ddigon hen i gofio tri o dafarnau mawrion yn y lie hwn, ac amryw o dafarnau bychain ar ddydd ffeiriau; ond y maent oil wedi myned allan o arferiad er's lawer dydd bellach. Pa bryd y daw y bobl sydd yn arfer yfed y pethau meddwol i gredu y gallant fyw hebddo? Yr unig beth a wna i'r bobl i lwyr ymwrtliod yw credu y gallant fyw hebddo. A'r ffordd i ddyfod i gredu yw, ymgadw yn ddigon pell oddi wrtho am dymmor gweddol faith. Y mae y LIywodraeth yn bwriadu cau un ran o dair o'r tafarnau. Beth pe gwnai pro-ffes- wyr crefydd benderfynu i gau un ran o'r ddwy arall. Gallant wneyd hyny yn hawdd, ac yn llawer hawddach na'r aelodau 8enedd- ol. Bydd yn rhaid i'r LIywodraeth dalu iawn i'r tafarnwr cyn cau un o honynt; ond gall y bobl eu cau heb dalu dim i neb, trwy gadw yn ddigon pell oddi wrthynt, a pheidio gwneyd dim a'r pethau meddwol. Hydoraf y gwelir adeg pan y bydd pob tafarn yn gau- edig yn y pentref yma, a'r bobl i gyd yn cael amgenach gwaith i'w wneyd na threnlio ea hamser hamddenol mewn tai felly. Gweithiwr o'r Cwm.
! Y TYWYDD. I
Y TYWYDD. MAWR ydyw y cwyno sydd wedi bod am y tywydd gwlyb ac oer a fu yn Ebrill, a rhan o fis Mai. Erbyn hyn y mae pobl bron toddi gan y gwres, a chwyna llawer ei bod yn rhy boeth. Er fod yr egin wedi cael eu cadw yn ol heb wneyd fawro gynnydd yn yr wytbnosau a basiodd y mae cynnydd y borfa a'r eginau yr wythnos ddiweddaf yn foddhaol pan y mwyaf crintachlyd o'r amaethwyr ya y cylch yma Argoel dda am weiriau rhagorol y flwyddyn hon etto. Diwyd iawn a fydd yr amaethwyr y dyddiau byn, a'r dyddiau a basiodd, yn gosod y m&n hadau yn y ddaear ac y mae y rhai a osodwyd yn gwneyd cynnydd boddhaol,
Y LLUNGWYN.#
Y LLUNGWYN. # Edrycha llawer o ieuengctyd yn mlaen yn awyddus am y dydd hwn; yn yr ardal hon y mae yn arferiad i'w gadw yn wyl gan y gwahanol Ysgolion Sul; ac eleni, fel arfer, bydd yma ddarpar ar gyfer hyny gan y gwahanol gapelau ac eglwysi y cylch. Bydd gan Ysgol Sul Drefach (B). mewn undeb âg- ysgolion eraill yr enwad, gymmanfa gerddorol yn cael ei chynnal yn Pencader ar y d\ dd uchod. I Gastell- newvdd yr'a ysgol Closygrai^ (k 0), y flwyddyn hon, 1 gynnal cymmanfa atteb pwngc, aiewn undeb ag ysgol v lie, ac hefyd Ysgol Sul Pontgaieg a Pbantybwlch. Trefnir yn bresennol i wneyd y gymmanfa hon yn sefydlog yn Castellnewydd, a hyny o herwydd gwell cyfleusdra. Gobeithio na fydd i hyny fod yn un elfen o wywdra yn yr undeb hwn sydd wedi parhau mor lewyrchus am gynnifer o flynyddau. Bydd yr Annibynwyr yn cynnal eu cymmanfa gerdd- orol yn yr un lie, ac y mae eglwys Soar yn parotoi yn ddiwyd ar ei chyfer. Y ma, hefyd (sef, Castellnewydd), y bydi yr Eglwyswyr yn cynnal eu gwyl gerddorol hwythau, ac y mae St Barnabas, Penboyr, a Llangeler, yn gweithio er's wythnos .u ar gyfer yr wyl. Gwelir felly y bydd eynnnlliad pobloedd lawer yn Nghastellnewydd Emlyn y Llungwyn hwn; a bydd genym air am y dydd a'l weithrediadau yr wythnos nesaf, a gair o hanes taith i Morganwg. Nid oes egwyl na bias i wneyd dim o hyny heddyw, am ei bod etto heb ei gorphen. Amryw un o'm hen gyfeillion a gyfar- fyddais sydd wedi taer ddymuno arnat am air yn rhoddi tipyn o'm hanes ar y daith hon, ac yr wyf yn bwriadu gwneyd hyny iddynt mewn r'nifyn neu ddauyn ddilynol. Hyd hyny byddweh yn ymarhous mewn disgvvyliad, gan fy mod yn awryn mwynhau y gwyliau mewn hin braf yn Hafan Talbot. GOHEBYDD.
Advertising
VALUE RATHER THAN THAN LOW PRICES BICYCLES Constitute A BICYCLES I PRICES SrROGEST WHF-RE OTHERS ARE WEAKESF. BAR GAl N L6 10 0 cash, or 10s. down with immediate delivery of the Cycle, and no further payment for a month after delivery secures the world's best bicycle. t t jI'1 Bicycles are Bargains WRITE 'B' DEPT., SWIFT CYCLE CO., LTD., COVENTRY. No. I [¥ Young widow, happy disposition; small income, two young children, aged 8 and 11. Excellent cook, perfect mother; always insists on the use of Vinolia Soap, which never irritates the children's tender skins. No. 2 A spinster; she in- herited Z20,000 a year. Somewhat conceited, self-opinionated van; her chief attraction lies in the clearness of her skin, and this she attributes to a daily massage with Vinolia Cream. No. 3 A Spi nster; not rich, has sufficient for comfort; romantic, already been engaged twice; fond of theatres and travelling; good-looking and has a wealth of fair hair which she always washes with Vinolia Otto Soap, No. 4 A pretty brunette; a spinster with a clear skin and blue eyes. Popular among her own sex; affectionate, sensible, but is stone deaf nwing to an acci- dent; she never uses any other soap or tooth powder than Vinolia. ,q- No. 5 A widow; a smart society woman, clever hostess; recently lost some of her money through speculation; still she declares what- ever else she has to give up she could not give up the fragrant Vinolia Perfume. VINOLIA 2100 Prize Competition ENDING 50th JUNE Would you like to win Cioo in June ? There is no reason why you should not. Everyone hM an equal chance. Read the following directions carefully, and then enter for the Vinolia Grand Prize Compeution straightaway. I)illlllons.-The five illustrations given above and the five below represent five ladies and five gentlemen of varying virtues and attractions. You are asked to decide which of these, in your opinion, is (a) the most eligible for matrimony, (b) the best looking. Zioo will be paid by the Vinolia Company, Ltd., to the competitor sending in the answer nearest to the choice of all competitors. In addition to this prize, the next 1,000 successful lady competitors will each receive a tablet of Vinolia Otto Soap, and the next 1,000 gentlemen competitors will each be awarded a Vinolia Shaving Stick. In the event of there being a tie, the £ ioo will be divided. Send no money or coupons. Tlie Vinolia Competition is open to all. Fill in the following, cut it out on the line indicated and post it addressed "'Competitions,' the Yinolia Company, Ltd., 41a, Upper Thames Street, London, E.C. so as to reach them by June 30th. Competitors « nier on the understanding that the decision of the Vinolia Company shall be binding. Other Competitions to follow. If you don't win a prize the first time, don't give up trying'. Cut out along this line, and, having filled in the following, -post to the Vinolia Comfany as directed above. The following is the order of merit in which I arrange the ten illustrations :— Order for Matrimony. Order for Good Looks. Name of Paper Sketch No is first. Sketch No. is first. I am a user of Vinolia Soap and (or) preparations, „ „ „ second. second. and buy my supplies from. n third. third. 99 » fourth. fourth. )) )) >5 fifth. jj j, fifth. u sixth. JJ sixth. u » Seventh. seventh (Signed) » « » eighth. „ „ j j eighth.. ti „ „ ninth. „ „ „ ninth. (Address) » tenth. tenth. Cut out along this line. No. 6 Rich City merchant; house in London, steam yacht, grouse moor in Scotland; irritable, a widower, with four children. Never irri- tated with Vinolia Otto Soap, which he always uses. No. 7 Tall and dark, good all- round athlete, expert tennis player; franti- cally conceited, lives beyond his income, but says there is nothing like Vinolia Soap after a game of tennis or cricket. c: J No. 8 A manufacturer; a bachelor, with no hobbies. Shrewd and cautious, never spends twopence when a penny will do; he thinks all the world of Vinolia Shaving Cream. No. 9 A handsome officer. Upright and high- minded, is very popu- lar; having only his pay finds money matters a difficulty. Has ex- cellent teeth, thanks to the daily use of Vinolia Dentifrice. No. 10 A millionaire; blind for last ten years: fond of music, but not of Society; is shaved daily, and from the easy way it lathers without drying is grté- ful to Vinolia Shaving Stick. I Don't forget the 2,000 Consolation Prizes. I
[No title]
FONEDDIGION, Yr wyf yn byw hefo perthynas i mi, ac yn talu yn wythnosol am fy Hetty. Mae genyf ddodrefn yn y ty. Os gwysir gwr y ty am ddyled, a oes gan yr awdur- dodau hawl i gymmeryd y dodrefn sydd yn eiddo i mi o'r ty, a'u gwerthu i dalll y ddyled ag mae gfvr y ty yn gyfrifol am dani ? Yd wyf, &c., HEN Lancjc. ATTEB. Ar ol pasio Deddf 1871, nis gellir attafael ar eiddo 'lodger.' os na fydd arno ddyled am ei ie. Os attataelir eiddo y lodger,' thaid iddo wneyd rhestr o'r pethau sydd yn perthyn iddo, ac arw5 ddo I Form o declara- tion.' FONEDDIGION, Mae note' am arian gan A., wedi ei gael ar ol cyf- nither, a hyny mor bell yn ol a deuddeng mlynedd. Nid oes dim-mewn llaw i brofi fod lldg yn cael ei dalu yn flynyddol am yr arian; ond fodtystion i'w cael i brofi fod B yn arfer talu y Hog trwy osod eiddo. yn dat am danynt. Carwn gael gwybod y ffordd i weithredu. Ydwyf, &c., S, ATTEB. Os gellwch brofi fod eiddo yn cael ei droaglwyddo yn lie lldg, yna y mae y papur yn fyw. Os na ellwch, a dim o r corph wedi ei dalu o fewn y chwe blynedd di- weddaf, ni ellir codi yr arian, gan fod y Statute of Limitations' yn dyfod i weithrediad. Foneddigion, Arferid er cyn c6f groesi afon 0—- mewn man neillduol fel y canlyn: y gert ar aniteiliaid drwy y rhyd, a'r gwyr traed droe y bontbren. Ond erbyn hyn mae vr amaethwyr wedi blino ar yr hen ddull, ao wedi penderfynu adeiladu pont yno, fel y gallant groesi yn hwylus y gauaf, fel yr haf. Ond, mae yr amaethwr sydd yn berchenog o'r tir un ochr i'r afon wedi rhoddi rhybudd pendant nas gallant adeiladu pont yno o gwbl. Y gofyniad yw, A oes bawl ganddo i rwystro adeil- adu y bont, pryd nad ydynt yn niweidio ei dir nac yn myned allan fodfedd o'r hen ffordd bresennol ? Ydwyf, See., YMOFYNYDD. Attjeb. Nid ydych yn dyweyd ai yr amaethwr ydyw perchenog y tir. Os ydyw y ffeithiau yn hollol fel yr ydych cbwi yn dyweyd, gall y Cynghor Phvyf adeilaau y bont. Nid ydym yn deall y gall amaethwyr umgol wneyd hyn. 'Oymrp.Anhebgorol angenrbeidiol ydyw cael yr enw priodol cyn y gallwn atteb eich cwestiwn.
[No title]
Hysbysir fod Syr Norman Lockyer new- ydd fod yn archwilio Cromlechau sir Gaer- narfon a sir Fon, gyda'r amcan o gael allan a oes yna unrhyw gyssylltiad rhwng gwedd- illion y Derwyddon a'r wyddor o serddew- iniaeth.
Advertising
Y MODD I GADW EICH GWARTHEG MEWN CYFLWR AC I GAEL CHWANEG 0 LAETH. J TYSTIOLAETH PERCHENOG LLAETHDY YN LLUNDAIN. 1, Hamilton Road, Grove Road, LONDON, Syrs, Ionawr, 1908. Byddwch mor garedig ag anfon potel 10s. arall o Morris Evans' Cattle Oil. Y mae y botel ddiweddaf a gefais wedi gwneyd rhyfeddodau. Nis gallaf fod bebddo yn y C, awr. Y mae wedi profi yn dra gwerthfawr yn fy llaethdy. Pan y bydd buwch wedi colli ei harchwaeth, ac yn myned allan o gyflwr, byddaf yn rhoddi iddi ychydig ddognau o Morris Evans'Cattle Oil, a bydd yn sicr o wella, a llaetha yn llawer gwell. Y mae yn Olew rbyfeddol at ei gymmhwyso yn allanol Gellir gweIla unrhyw elntydd ar y pwrs, ystreifiadau, toriadau, &c., trwy ddefnyddio Morris Evans' Cattle Oil. Anfonwch y botel gyda throad, Yr eiddoch, THOMAS JONES. MORRIS -EVANS' CATTLE OIL MEWN P0TELAU 10s., 5s., .6c., ls.6c., a 6o. YR UN I'w gael gan unrhyw Chemist neu Grocer, neu oddi wrth y Gwneuthurwyr Morris Evans a'i Gwmni, Ffestiniog. Talodd Mr. 0. M. Edwards, Prif Arolyg- wr Cymru, ac aelod o Bwyllgor Addysg sir Fynwy, ymweliad a Chaerlebn, yr Wythnos ddiweddaf, gyda'r amcan o daewis darn o dir i godi coleg i athrawon. Talodd y Parch. Dr. Campbell Morgan ymweliad ag Aberdar, dydd lau, a phregeth- odd yn y prydnawn i dyrfa hoøog, yn Neu- add y Farohnad; a darlithiodd yn yr un lie yn yr hwyr ar Y Saer o Naaareth. Tua thri o'r gloch boreu ddydd Mercher torwyd i mewn i swyddfa Mr. T. Wiseman, gwerthwr pysgod, New Tredegar. Cafwyd dyn anhysbys yn y lie, a chymmerwyd ef i'r ddalfa. Cynnaliwyd cymmanfa flynyddol Bedydd- wyr sir Gaernarfon a sir Aberteifi yn Beth- ania, Llanstephan, dyddiau Mercher ac Iau. Llywyddid gweithrodiadau y gynadledd gan Mr. J. Lewis, Ammanford.