Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

5 articles on this Page

FEDWERYDD CYFARFOD Y GYMDEITHASFA.

News
Cite
Share

FEDWERYDD CYFARFOD Y GYMDEITHASFA. HANES YR ACHOS YN NYFFRYN OLWYD. Am nn o'r glocb dydd Mercher cynualiwyd pedwerydd eisteddiad y gyrndeithasfa, pryd y cyflw nwyd adroddiad ar banes yr achos yn Nyffryn Clwyd, gan y Parch. Rotert Richards, Rhyl. Wele yr adroddiad:- Y mae yn perthyn i ni 71 o eglwyBi, 42 o deitbian Sabbotbol, o ba rat y mae 30 o dan ofalaeth fugellloh Yr oedd ein gwrandswyr ar ddlwedd y flwyddyn ddiweddaf yn rhifo 18.235. oymmunwyr, 7,043 (aef, 390 yn rhagor noilt flwyddyn flaenorol); aelodan yr Yegol Stibbothol. 9,065 (fef, 38 ynrhagorna'r flwyddyn fitenorol). Gweltr wrth hyn nad ydyw aelodan yr Yiigol Sabbothol wedi oynnyddu yn gyfattebol i'r aelodan eglwyitg; cyfartaledd y presennoldeb ydyw 5,423; ao felly y mae 3,642 o'r aelodan sydd &'n heawan ar y llyfrau, a 7,812-mwy na hanner—o'n gwrandawyr yn absennolt eu hnnain o'r ysgol bob Sabbath. Oyfranwyd ganym at aohoilon cyfundebol yn yatod y flwyddyn ddiweddaf fel y canlyn At y oenhadaethan, 460p, 7s. 2c.; sef, 280p. 7s. 3c. at y Dramor, a 179p. 19a. lle. at y Gartrefol; at y Gronfa F tnthyclol, 33p. 7s. 10ic; at v Symmudlad Ymoiodol, 122p. lis 8c. at y Drynorfa Qynnoithwyol, 248p. 10s. 7c.; so at vr Aohoslon Saetnig, 47p 8s. 11c. Er nad ydyw e!n oatgliad at ymgyrch addysg wedi ei gwblhau yr ydym eisoei wedi anfon i dryiorydd pwyllgor y Gymdetthttta y awm o 285p. 3s. lie.. heb law 200p. a anfonwyd gan drt o'n haelodau yn anlongyrchol I drysorydd cyffredinol y mudlad. yn gwneyd y cyfan- swm o gyloh ein eyfarfod mlsol yn 485p. 3s. lie., yr hyn sydd yn brawf o'n parodrwydd i eatyu oymmhorth sylweddol i'r sawl eydd o dan orfod I frwydro droa eu hiawnderau. Dengya y ffiunu iaod etn safle bresennol o ran rhifedi a obaaglladan o'u cymmharn &'r hyn oeddym pan roddwyd yr adroddiad yn Ngbymdeithasfa Abergele, Tachwedd, 1902 Gweinidogion a phrogetbwyr- 1901, 51; 1905, 46— Ilethid, 7. Blaenorlaid-1901, 285; 1905, 288—oynnydd 3. Cymmunwyr-1901, 6,462; 1905. 7,043—oynnydd 591. Plant ao ymgeløwyr-1901, 3,056; 1905, 3,162-cyn- nydd, 106. Gwrandawyr-1901,12,880; 1905,13,235-cynnydcl, 355. Aelodan yr Yagol Sabbothol-1901. 8,961; 1905, 9,065-cfonydd, 104. Cyfartaledd y cant vn bresennol yn yr Yøgol Sab- bothol-1901, 57; 1905, 59.8-cynnydd, 2.8 Casglia1 at y weinidogaeth-1901, 4,099.0, 13s. 6c.; 1905. 4,399p. 5s. 9|c.—oynnydd, 239p. 12s. 3c. Caegliad at aobosion eyfundebol-1901. 1.697p 5s. 9&c.; 1905, 912p. 6s. fyc -Ilelh&d, 784p 19t. 7c. Casgliad at bob schoi-1901, ll,042p. 13s. 3 £ e.; 1905, « 363p. 4s. 2jc. Rbodd arbenig yn 1901 o 500p. gan baraen nelllduol at y Genbadaetb Dramor Bydd, 1 feanr, yn cyfrif amy llelhftd yn y casgliad at aobosion eyfnndebol, a'r awm at gasgUad y ganrlf yn 1901 yn oyfrlf am y Ilethid at y oaagllad at bob aohoa. 0 r nohod y mae yn psrthyn i ni ohweoh o eglwysi Saesnljt, yn oynnwya 30i o gymmunwyr. ac 895 o wrandawyr. Y mae yr oil ond un o dan ofal bngelllol; y mae nifer dd. o flaenoriald mewa talr o honynt, an mewn dwy, ao nn eghrys heb flaenor. Y mae gwein- Idogion yr eglwyal hyn yn ffyddlawn yn en presennol- deb yn y oyfarfod miiol; a diaa mal mantais Iddynt hwy eu hnnain, ao i'r eglwysi y perthynant Iddynt, a fyddat i'r oU o'r blaenorlaid ddllyn esampl y gweln- fdogion yn hyn. Y mae yr na path yn wir am nifer o flaenoriald perthynol i'r eglwyal Oymrelg; ond y mae y mwyafrif o honynt yn ffyddlawn yo, ae i'r oyfarfod miaol, yn weithwyr difefl gartref, er nad ydyw y gymdelthasfa yo oael y oyfle I'w gweled oa'n olywed ond par anfynyeh Trefnlr brodyr 1 ymweled yn flynyddol i'r eglwyal; ceir adroddiad manwl gauddynt yn y oyfarfodydd dosbayth, a ohrynodeb o'r cyfryw yn y oyfarfod mlsol. Y mae y sylwadan dilynol yn aeilledlg ar yr adroddiad dlweddaf a gyflwynwyd ganddynt. Y Moddion. Wylhnoiol a Boreu Sabbat4.-Y mae amrywyndra ffyddlawn, nifer mawr yn dllyn yn fylohog, a rhal aelodan nas gwelir hwynt yn y modd too wythnoBol o gwbl, a hyny heb eagnsawd dros eu habsennoldeb. Y mae y swyddoglon bron oil yn hynod o ffyddlawn, ao o berwydd hyny yn meddn y cymmhwysder I gymmhell hyn ar eralll. Rhaid oyd- nabod fod nifer yn mhob ardal o'r bron yn llwyr esgeulnso pob moddion o ran; ond gwneir ymdrech ganmoladwy l'w hennlll drwy ymweled &'n tal, oynnal cyfarfodydd gweddio ynddynt, a rhal eglwysi yn y trefydd yn trefon gwasanaeth ar y Sabbath i blant y oyfryw. Nid ydyw y moddion boren Sabbath yn cael eu mynyohn fel y galleald dhgwyl iddynt. Rbaid addef nad ydyw! yr adfywlad bendlthfawr a gawsom fel gwlad. hyd yn hyn, yn ddeffrdtd yn y cyfelriad hwn; ond old ydym heb alw sylw at y ffalth nad ydyw dwyn mawr adi dros gyfarfodydd hwyrol yn oyfi*wnhan esgeulnso y moddion boreu Sabbath. Addysg Qrefyddol y Plant.-Y mae yn llawengenym allu dwyn tystiolaeth fod llawer o denluoedd yn oym. meryd dyddordeb dwfn mewn addysgn y plant gartref, ond y mae eralll yn Hed esgeulns, ac yn dlrprwro hyn yn ormodol i'r athrawoo, ao l'r lhal sydd yn gofain am y gwahanol gyfarfodydd. Gelwirsylwyrellwyeisty mawr bwys 1 addysg grefyddol y plant gael mwy o le yn y tonlu, ao ar Iddynt gael eu harfer i fynyohn y seladau wvthnosol, ao adrodd y testynan a rbanan o'r pregethan yaddynt. Dirwest a Phurdeb —Calff hyn sylw genym, ntd yn nnlg ar y Sabbath peonodedlg gan y gymdeitbasfa, ond ar aohlysnron eralll, yn y oyfaifod misol ao yn yr eglwysi. Gan fod y Gymdelthaa Ddlrwestol mewn amryw o leoedd mown undeb &g enwadau eraill, old ydym, er celslo, yn llwyddo 1 lanw yn foddhaol y golofn. 'Nlfer y Dlrwestwyr,' yn yr ystlldegiu. Y mae y plant yn cael pob mantato t'w gwreiddio yn egwyddorion crefydd a moeaan. Y Diwpgiad a'i Efeithiau.-Er nas gallwo ddyweyd i ni yn y parthau byn brofi grymusderau y Deffrostd Orefyddol' yn ei wresawgrwydd, fel mewn rhal patthan, etto, mewn oanlynlad i'r adroddiad a gafryd o'r gwa- hanol ardaloedd am yr adfywiad yn etn mysg, paslwyd mewn oyfarfod mlsol yn ystod y flwyddyn ddiweddaf v penderfynlad a ganlyn Ela bod yn telmlo yn ddiolchgar i'r Arglwydd am yr hyn a glywsom, ao yn annog ein heglwvsi 1 barhau i weddio ar t'r ymweliad hwn ddylanwadu yn helaethaoh ar ein haelodau a'n gwrandawyr.' Nld yn unlg ymunodd 527 o'r newydd ft phobl yr Arglwydd, ond y mae effeithiau yr ymwel- iad yn amlwg ar aelodau yr eglwysi, yn arbenlg y ohwiorydd a'r bobl ienaingc, Y mae eyfarfod gweddi y bobl leuaingo yn parbau yn llewyrohus mewn llawer man; a chyfarfod gweddi y chwiorydd mewn rbal manan yn cael ei gynnal yn rheolaidd, a gwenau Duw yn amlwg ar y cynnailiadau Y mae yr Ysgol Sab- bothol yn fwy blodeuo4 yn ein mysg, a'r dlwyglad wedi bod yn foddion i gynnyrohu mwy o ddlfrifwoh nwch ben Galr Duw. Oyfeirir gan yr ymwelwyr at ddosbarth o ohwi»rydd yn wylo o dan delmiad wrth drafod gwirioneddau y Galr. Er nad ydym fel aelodau o eglwys y Duw byw o lawer yr hyn y dymsnem fod, nao yn slcr yr byn y dylem fod, er hyny ? mae ynaroa gyda nl rasusau y dylem deimlo yn ddiolchgar am danynt; gweithgarwch mawr yn tarddu, ni a gredwn, oddi ar garlad at y Gwaredwr; gweinidogaeth yr ofeugyl yn oael -el gweithfawrogl, a naws hyfryd yn oael ei delmlo yn moddion gras. Ein dymunlad a'n gweddi ydyw ar i ni etto >rofl fwy-fwy o nerthoedd y tragwyddot Ysbryd, er bywtogi y grasnsau, dwyn ffrwyth yn helaethaoh, a ohwanegu beunydd at yr eglwys y rhai a fyddent gadwedlg. Yn ei sylwadan ar yr adroddiad sylwodd y Parch. Roheit Richards fod y diwygiad wedi gwneyd Uê, mawr i'r tglwysi, ond yr oedd yn ddrwg ganldo ddyweyd fod anniweirdeb etto yn dra uchel et ben yn en myBg. Siaradwyd ar yr adroddiad gan Mr. Owen Owen., a Mr. Willism William*, Gly dyfrdwy. Pasiwyd pendertyniad yn llaweuhau o herwydd liwyddiant yr achos yn y dyffryn. Pwyllgor y Bala. Dewiswyd y Parchn. T. J. Wheldon, Evan Davles, Trefriw, a Mr. Wt R Evans, Rhuthyn, i gynnrychioli'r gyrndeithasfa ar Bwyllgor y Bala. Cwes iwn yr ordeinio etto. Cododd dadl arall ar y cwestiwr o ordeinio heb basio yr arholiad cymdeithasfSol. Cais o Gytatfod Misol Liverpool i ordeinio Mr. Parry Jones, Trallwm, a ddygodd y mater eilwaith i sylw. Bu y eais hwn o flaen Cymdetthasfa Brymbo, end gohiriwyd ef; ac eglurwyd yn awr, fel y gwnaed y pryd hwnw, mai afiechyd a Inddiodd Mr. Jones i sefyll yr arholiad. Wedi ctvn slarad pasiwyd trwy fwyafrif i ganiatan y cais. Ar awgrymiad Dr, Hugh Williams, fodd bynag, cyttanwyd i annog Mr. Jones, ynghyd a Mr. Lias Davies, Acrfair, i sefvli yr arhosiad mor fuan ag y caniataai yot&d en hiechyd. Eglwysi Llundain a Chasgliad y Ganrif. Bn cryn ymddiddan yn y gyrndeithasfa ddiweddaf yaghylch sefyllfa eglwysi a Chyfarfod Misol Llnndain ynglyn & Chasgliad y Ganrif, a pheunodwyd pwyllgor I ystyried y mater. Yn ol yr adroddiad a gyflwynwyd i Gyrndeithasfa Liverpool yr oedd gweinyddiad yr arian a ganiatawyd o'r gronta i eglwysi Llundain i fod yn lIaw Cyfarfod Misol y brif-dd nas, o dan arolygiaeth pwyllgor y gymdelthP sfa, end nid oedd darpariaeth fod y pwyllgor i gyflwyno adroddiad ar y mater i'r Gymmanfa Gyff rediia- ol. Cynnygiai y pwyllgor yn awr fod yr arian i gael en gweinyddu, Did gan Gyfarfod Misol Llundain, on' gan bwyllgor etboledsg gan y Gymmanfa Gyffredinol, y Cyfarlod Miaol, a phwyllgorau y tair gronfa, o'r rhai y rhoddwyd cynnorthwy i eglwysi Llundain, ac fod i'r cyfryw bwyllgor gyflwyno adroddiid i'r Gym manfa Gyffrennol. Cynnygiwyd gan y Parch. John Williams, Gwrecsam, fod i r cyfnewidiad a argymmhellid gan y pwyllgor i gael ei gadarnhau. Eiliwyd gan y Parch. J E Powell, yr hwn a eglurodd y byddai Linndain, yn el y cyfaewid. iad hwn, yn hollol ar yr un tir a Chyfarfodydd Miao Gogledd Cymrn. Cafodd y cynnygiad ei baslo. Cyfundeb yr Iarlles Huntington. Cyflwynodd Mr. Peter Roberts adroddiad y pwyllgor a bennodwyd yn y gyrndeithasfa ddl, wecidaf I ystyried sefyllfa eglwys yn nhref Heaffordd perfcbynol i Gyfundeb yr Iarlles Huntington. Dywedodd Mr. Roberts fod yr eglwys dan sylw yn un o'r rhai bynaf yn y cyfundeb, ond nid oedd eglwys arall o'r nn natnr ynagosa i. Ni hu fawr lwyddiant arni yn y blynyddoedd diweddaf, ac yr oedd awydd yn mysg rhai i'w throsglwyddo drosodd i'r Methodistiald. Yr oedd cyssylltiad agos rhwng y ddau gyfundeb, a'r Iirlles Huntington mewn gwirionedd sefydlodd Goleg Trefecea. Cynnygiwyd yr eglwys i'r cyfnndeb, a chyfar- fyddodd Pwyllgor y Forward Movement yn Henffordd, ac yn awr cynnygiai y pwyllgor fod i'r eglwys gael et cbymmeryd drosodd am datr blynedd,ar y teleran canlynol—25p y flwyddyn l'w cyfrann gan Gymdeithasoedd y Gogledd a'r De, a 50p gan Gyfundeb yr Iarlles, yr eglwys i gael ei rheoli gan y Methodistiaid, Be I wein IdolC gael ei beanodi ar yr eglwys. Cynnygiai ef (Mr. Roberts) fod adroddiad y pwyllgor yn oael ei gadarnhau. Eiliwyd gan y Parch. T. J. Wheldon, a pbaslwyd ef. Darllenwyd Uythyr odd! wrth gyrndeithasfa y Dehen yn cydsynio &'r telerau. I' Llyfrffelloedd g Cyfundeb. Mewn adroddiad a gyflwynwyd o gyfarfod y blaenorlaid hysbysid ddarfod i Mr. T. Ap Simon, West Kirby, roddi anerchiad ar « Y pwysigrwydd o ddarparn llyfrgelloedd ac YI. tafelloedd darllen yoglyn â'r capelan.' Yn mysg petbau eralli sylwodd Mr. Ap Simon fod 239 o eglwysi o fewn cylch y gymdeithaefa wedi sefydlu llyfrgelloedd, ac fod 35 yn ch-suagol wedi derbyn grants o'r LlyfrgellGyfnodebol ef sefydln rhai newyddion. Awgrymai, hefyd, fod brawd yn cael el bennodi gan bob cyfarfod mlsol 1 hyrwyddo y symmndiad hwn, ac I gyn. northwyo yr eglwysi fel y gwnai y Parch. E. Parry yn henaduriaeth Trefaldwyn. Awgrym- at, yn mheliach, fod cypbyrddan yn cael en darparn ar gyfer y llyfrgelloedd hyn. Argymmhellai cyfarfod y blaenorlaid fod y gyrndeithasfa yn galw sylw y cyfarfodydd misol at awgrymtadau Mr. Ap Simon. Cyttunwyd A hyn. Rheolau ordeinio. Penderfynwyd galw sylw y cyfarfodydd misol, befyd, at yr angenrheidrwydd am i'r rheolan yngtyn 1\ dewisiad brodyr i'w hordeinlo gael en eario allan yn fwy priodol.

CWESTIWN Y BLWYDD DAL.

TRYSORFA Y GWEINIDOGION.

ADOLYGIAD T RUEOLAU.

AIL GYFARFOD Y GYMDEITHASFA.