Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
7 articles on this Page
Hide Articles List
7 articles on this Page
.Scheubit (Eiimtu.
News
Cite
Share
.Scheubit (Eiimtu. Nos SADWKN, Mai Slain, 1902. (Oddi wrth ein Gohebyld Neillduol), Iluncin-laddiadau.—Yr wyf yn dechreu fy Ilythyr heddyw a newyddion pruddaidd a blin. Prydnawn dydd Sul darfu i David Roberts, gwerthwr pysgod yn Llanelli, gyflawui hunan- addiad trwy gymrneryd gwenwyn. Yr oedd yn ddyn 48aio mlwydd oed ac ymddengys oddi wrth y tystiolaethau ar y trengholiad ddarfod achlysuro y waithred ryfygus gau anghydfod teuluaidd. Etto. boreu ddydd Llun, rhoddodd Morgan Evans, Nantddu, Cilyewm, ger Llan- ymddyfri, derfyn ar ei eioioes trwy dori ei wddf ag ellyn. Gwr gweddw oedd Mr. Evans, ac am- aethwr parchus yn ei ardal, ynghylch 66ain mlwydd oed. Yr oedd yn wanaidd ei ieohyd 81 irhyw gyrnmaint o amser, ac yn dyoddef i raddau 'oddi wrth iselder ysbryd. Galluogwyd ef i fod yn yr o.dfa foreu a hwyr yn Soar (M. C.), Oil-y- *&wm, y Sabbath, ac ymddangosai yn gwbl fel .-arfer pan aeth y terch a'i frecwest iddo i'w ystaf- ell wely boreu ddydd Llun eitbr nid hir ar ol f'11yUY y bu efe cya gwneuthur cymmaint niwed iddo ei bun fel uad oedd modd achub ei fywyd. 'Cymmerodd y claddedigaoth le ddydd Iau, yn yr hwn y gwasanaethwyd gau y Parch. Isaac "Thomas, Ferry Side, gweinidog a fu yn llettywr jyn y teulu am rai blynyddoedd. Trychineb alaethus i fâd yn Llanelli.—Yn nghylch saith o'r gloch yti yr hwyradydd Mawrtb, aeth naw o ddyuiou allan o'r llongborth yn Llan- elli inewn pleserfad bychan, ar fedr myued ar hyht yn groes yr hafau i Bjnclawdd. Oud o herwydd ei bod yn chwythu yn gryf, a'r mor yn arw, nid aethant uemawr o bolider o'r llongborth cyn i'r llestr bychan lanw o ddwfr, a suddo. Digwyddodd fod dau bilot, David liudall a Henry Motgan, a chanddynt hwythau eu bad, yn gweled yr enbydrwydd ac heb oedi na phet- ruso dim, brysiasant i gynuorthwyo y rhai oedd mewn cyfyngder, a buout yn ofleryuau i achub pump o houyut; boddoJd y pedwar eraid. Dyma enwau y rhai a foddodd :—Arthur Davies, Hick Street; Albert Webb, Great Western Terrace D. John Simon, Hiek Street E iward Burgham, g$r ioiiaugo o Lydnoy. Gw$r priod oeddyut oil oddi garth yr olaf. Euwau y rhai a waredwyd ydynt Joseph May, W. Webb, David Morgan, Edwin Dykes, a Harry Williams. Y mae yn ymddangos na wyddai neb o honynt ddim am fadu oldi geith David Morgan a Harry Williams ac yn eu dwylaw hwy ill dau yr oedd gofal y llestr. Dywodaut hwy nad oedd y bi 1 wodi ei orlwytho, ond y mae ty&tiolaeth y morwyr perthynol i'r porthladd yn wahauol. Pa fodd byuag am hyny, suddo a wuaeth y eweh, a boddi fu tyuged pedwar u'r rhai oedd ynddo. Cydymdeimlad ag amaethwr yn Llanddarog. —Y mae yn wybyddus i ddarllenwyr y FANER am v golUvl fawr a ddigwyddodd i Mr. Williams, Gilfacb, Llanddarog, yu ages i Gaarfyrddin, beth amser yn ol, trwy y dinysstr a wnaeth y tan ar ei anifeiliaid, ei ogor, a'i offer amaethu. Nid oedd dim o'r eiddo wedi ei yswirio. Yn wyneb hyn cydymdeimlodd ei gymmydogion åJ ef yn ei gyf- yngder, a dejbreaasant yn y fau 11 chasglu trys- orfa i wneuthur y golled i fyoy. Da genyf allu hysbysu heddyw ddarfod llwyddo yu yr amcan, a bod y swm a dderbyniodd Mr. Williams oddi ar law ei gyfeillion yn 299/J. 8s. 3c. Yr ydym yn cael profiou bob dydd fod llawer o ddrwg yn y byd y preswyliom yuddo ac yn achlysurol, fel yn yr amgylchiad hwn, yr ydym, befyd, yn cael ein hargyhoeddi fod ynddo beth daioni. Diolch am gydymdeimlad, yr hyn sydd beth o fawr werth mewn cyfyngder 0 Cyfarfodydd bhjnyddol Bethel, Penbre.- Dydd Sul a dydd LInn diweddaf cyunahodd eglwys y Methodistiaid yn Bethel, Penbre, ei chyfarfodydd pregethu blyuyddol. Y gweinidog- ion dewisedig eleni oeddyut y Parchn. Dr. Ilees, Oefn, a Dr. Moelwyn Hughes, Aberteifi. Cafwyd cyfarfodydd rhagorol. Yr oedd y cyn- nulliadau yn lliosog, yn enwedig felly y Sul, a'r casgliadau yn uwch car disgwyliad. Bu ealwys Bathel dan faich trwm am dymmor maith, ond >y mae hithau erbyn hyn yn gystal a bod yn ihydd o ddyled. Cymmanfa Ganu yn Aberduar. — Dydd Mawrth cynnaliodd cynnulleidfaoedd y Bedydd- Iwyr yn mharth Qogleddol sir Gaerfyrddin eu cymmanfa gann flynyddol yn Aberduar, ger Llanvbydder, dan arweiniad Mr. W. Thomas, 'Treorci. Yr oedd yno gynnulliad da o gantorion wedi dyfod yngbyd, ac yr oedd y cauu ar hyd y ;gymmaufa yn Juodedig o hwylus a chwaethus. Yncbwanegol at y tonau cynnulleidfaol oedd yn zargrarbodig ar y rhaglen cauwyd dwy anthem (gyda graddau helaeth o fedrusrwydd. n CyfarfodMisol Ciort-y-Cadno.—DjM Mawrth :a dydd Mercher bu Methodistiaid sir Gaer- fyrddin yn cynnal cyfarfod misol yn Nghwrt-y- 'Cadno, ardal amaethyddol yn nghivr gogleddoi y sir, ac yn mlaen Owrn Cothi. Yr oedd yno nifer da o'r brodyr wedi dyfod ynghyd, er fod y He yn llawn tair milldir ar ddeg o orsaf ffordd haiarn Llanwi da. Yn wir, nid oedd y pellder hwnw yn gwneuthnr nemawr o wahaniaeth i'r dyeithriaid, canys yr oedd amaethwyr caredig yr ardal yn 1)61 ac yn hebrwng pawb yn ddi-draul. Vr oeddym ni, pobl bell gwaeio l y wlad, yn caet ein taraw a syndod i weled capel uewydd mor bardd wedi ei adeiladu yn y Cwrt, a gweled yr holl ar. dalwyr, ben ae ieuaingc, fychain a mawrion, wedi ymwisgo mewn dillad newyddion o'r ftasiwn ddiweddaraf, yn cyfatteb i'r lie yr addolent yn- ddo Nid llawer yu liai chwaith oedd ein syn- dod i gael ar ddeall eu bod, wedi'r cwbl, yn bobl heb amynt geiniog o ddyled i saer na masiwn, i gymmerwr na marsiandwr. i wniadyddes na theiliwr, nac i neb byw dan haul y ffurfafen Y mae pob traul wedi ei thalu Oni buasai am y golygfeydd anianyddol rhamantus a'u cylchyn- ent, buaaom yn barod i feddwl oddi wrth ddiwyg yr adeiladan a'r bob! mai yn Nghaerdydi yr oeddym, ac nid yn Nghwrt-y-Cadno Cyfarfod misol ardderchog oedd hwn, o berwydd yr oedd pob peth yn cerdded yn hwylus ynddo, oddi gerth Casgliad yr Ugeinfed Ganrif i. yr oedd yntau, hetyd, yn symmud peth yn rnlaen, oud nid yn ddigymmbelj. Yn flodus, digwyddodd fod yn bresennol ddau neu dri o chwipwyr da, newydd ddychwelyd o fod am wythnos dan hyfforddiant yn y gym man fa gytfredinol yn Liverpool, ac yr oeddyut yn gwneuthur busnes go lew o honi. Nid oes ueb yn ammheu erbyu hyn na cheir y casgliad i ben yn weddol anrbyd- eddus yn sir Gaerfyrddin ac fe fuasai wedi ei gwblhau eisoes oni bae fod yma nifer o saint gwydn i gymrneryd eu hargyhoeddi. Gwneir b^r waith ar gasgiu ar ol gorpheu gyda'r argy- hoeddi. Cynghor Sirol Morganwg a'r Mesur Addysg. —Yn Mhont-y-pridd, dydd Mercher, cynnaliodd Cynghor Sirol Morganwg gyfarfod arbenig i roddi ystyriaeth i'r Mesur Addysg sydd yn awr ger brou y senedd. Cadeiriwyd yn v eyfarfod gan Mr. J. Blandy Jenkins. Dywedir fod y Rbvddfrydwyr yngbyd yn weddol gryuo, a bod yr Eglwyswyr a'r Toriaid yn amlwg trwy eu habseimoldeb. Octdarnhâ hyn y peth a ddy- wedais am danynt yr wythnos o'r blaen sef, eu bod yn dyfod i ddeall ac i gredu mai goreu yw iddynt beidio dywedyd ond cyn lleied ag a fedront i roddi nerth i'w gwithwynebwyr. Yr oedd y penderfyniad a basiwyd yn ua maith a cbynnwysfawr, yn coudemnio holl ddarpariaetb- au y mesur o'r brig i'r gwraidd. ac yn mynegi y rhesymau am ei gondemnio. Nid wyf yn cofio i mi ddarllen dim gwell, yn fwy grymus ac ar- gyhoeddiadol yn erbyn y mesur, nag araeth yr Henadur T. J. Hughes, Penybont-ar-Ogwy, wrth gynnyg v penderfyniad. Buasai ei gwran- J., ,y yu ddigou t UJ. i i Archesgob Caergaint grynu yn ei esgidiau, a chywilvddio o blegid yr hyn a ddywedwyd ganddo yn Nghyfarfod Ditfyu- iad yr Eglwys yn Westminster. Dywedai Mr. Hughes yn niwedd ei araeth na fyddai dim mor debyced o arwaiu i ragrith a'r tests crefyddol a gefnogir yn y mesur, ac na fyddai dim mor ni- weidiol i blant a'u gosod i gael eu hyfforddi gan ddvnion wedi llyngcu eu cydwybodau er mwyn bywoliaetb. Plaid Llafur yn ymddeffroi.—Cyhoeddir yn y newyddiaduron fod plaid Llafur yn nosbarth Abertawe yn parotoi i ddwyn allan ymgeisydd Liafur yu erbyu Mr. Brynmor Jones. Daeth- pwyd i benderfyniad i'r perwyl yma mewn cyn- nadledd o gynurychiolwyr llafur sydd newydd gael ei ohynual yn Nghastellnedd. Gellir mynegi yn y cyssylltiad hwn y buasai Mr. Ben Tillett wedi gwneyd ymgais am y sSld yn yr ethoiiad diweddaf oni bae fod yr arian yn brin. V mae cynuadledd ddiweddar y docwyr yu Abertawe wedi cyfuewid y sefyllfa houo ar bethau, fel nad oeseibyn hyn d-iifiyg ariau yn rhwystr i Mr. Ben Tillett aefyll yn yr etholiad nesaf, osdewisir ef i hyny gan blaid Llafur. Y mae, hefyd, weitbio dyfal yn bod i hyrwyddo y ffordd i redeg ymgeisydd Llafur yu erbyn Mr. Alfred Davies yn mwrdeisdrefi Caerfyrddin a Llauelli ond hyd y mae yn wybyddus i mi, nid oes yma ddim wedi cael ei beuderfynu yn ffurflol a therfynol. Yr wyf yn deall yn mhellaoh fod yr 1111 peth yn wir am ddosbarth Browyr (Gower) os bydd modd yn y byd. fe ddygir allan ymgeisydd Llafur yn erbyn Mr. Aerou Thomas. Od nad yw y rhai hyn yn argooliou perygl i Ryddfryd- iaeth yn yr etholaethau a eawyd, y maent yn ar- goelion sicr o ftvvydrau poeth a chwerw pan dJê! yr adeg i gymmeryd y maes. Y mae y gweitL- wyr yn gryf yu mhob uu o'r dosbaithiadau dau sylw, etto y mae yn ammheus a ydyw eu harwyr yu ddigou poblogaidd i eunill y dyd I.
UNDEB YR ANNIBYNWYR CYMRE1G.
News
Cite
Share
UNDEB YR ANNIBYNWYR CYMRE1G. RHYW ddeng mlynedd ar hugain yn ol y cy- chwynwyd yr Undeb hwn, pan y cynnaliwyd y cyfarfod cyntaf yn Merthyr, ac y traddod- odd y diweddar Barch. Dr. William Rees (Hiraethog), yr anerchiad gyntaf o'r gadair ar 'Satan.' Yn Nghaernarfon y cynnaiiwyd y icyfarfod cyntaf yn y Gogledd, yn y flwyddyn 1872, pan y traddododd t'y Parch. J. Davies, Glandwr, Penfro, anerchiad o'r gadair ar 'Grist fel pregethwr.' Os da yr ydym yn cofio, y diweddar Barchn. R Thomas (Ap Fychan),a!v ProfFeswr W. Morgan, Caerfyrddin, a bennodwyd i draddodi preg- ethau yr Undeb y flwyddyn hono; a chym- merai amryw eraill o'r tadau, sydd erbyn hyn wedi huno, ran yn y gwahanol gyfarfod- ydd. Yr adeg hono yr oedd y diweddar Barch. Dr. Herber Evans yn gweinidogaethu yn Salem, a'r diweddar Barch. Dr. D. Roberts yn nghapel Pendref—ond gweini- dogaethir yn y ddwy eglwys uchod yn bresennol gan y Parchn. D. Stanley Jones ac Ll. Bryniog Roberts. Ar ddechreu ei ail flwydd y talodd yr Undeb ymweliad a Chaernarfon o'r blaen; ond y mae erbyn hyn wedi cyrhaedd ei ddegfed flwydd ar hugain; ac er fod y rhan fwyaf o'r ccdyrn oedd a Haw yn ei gychwyniad wedi ymuno yn nghymllla,nfa y rhai cyntafanedig,' y mae yr Undeb Swedi parhau i fyned ar gynnydd mewn nerth a dylanwad, ccy mae yn cael ei deimlo felly trwy y wlad.
DYDD LLUN.
Detailed Lists, Results and Guides
Cite
Share
DYDD LLUN. TE CROESAW. Yn ystod y prydnawn darparwyd yn helaeth ar gyfer angenrheidiau y dyeithriaid gan Gymdeithasau Ymdrechol eglwysi Salem a Phendref, yn y Drill Hall, lie yr oedd te croesaw rhagorol wedi ei arlwyo, lie y der- byniwyd pob serchogrwydd a chroesaw calonog gan y gwahoddwyr. PKFGETIIAU YR UNDEB. Am saith o'r gloch traddodwyd y rhai hyn yn nghapel Salem, gan y Parchn. H. M Hughes, Caerdydd, a 1). Adams, Liverpool. Cyd-darawiad hynodoedd mai cyn-weinidog a gweinidog pretennol eglwys Grove street, Liverpool, ydyw y ddau a ddewiswyd i bregethu eleni, Yn canlyn ceir amlinelliad o'r ddwy bregeth. Y pwngc a gymmerodd Mr. Hughes oedd. YR IEsu SICR. Eithr ffyddlawn yw Duw; a'n byrnadrodd ni wrthych chwi ci bu ie a iiige. Canya Mab Daw, Ienu Grist, yr hwn a bregethwyd yn eich plith genym ni, set genyf fl, a S jfitnus, a Thimotheus, nid ydoodd ie a nage, eithr ynddo ef Ï3 ydoadd.' -2 Cor. i. 18, 19. Yn niwedd yr epistol cyntaf yr oedd yr apostol wedi addaw talu ymweliad buan drachefn a'r eglwys yn Nghorinth, ac i aros am beth amser gyda hwynt, fel yr oedd wedi gwneyd o'r blaen. Ond o herwydd cystudd a thrallod yr oedd wedi methu cadw ei gyhoeddiad. Ac ymddengys fod plaid go gref yn yr eglwys wedi tramgwyddo o herwydd hyn, ac wedi manteisio ar yr amgylchiadau i gyhuddo yr apostol o ys- gafnder ac anwadalwch mawr. Awgrymeat ei fod yn ddiystyr o'i addewidion, ac wedi dangos ansefydlogrwydd meddwl a chym- meriad. Pe buasent wedi aros yn y fan yna, ni buasai y niwed yn fawr iawn, ond aethin,yit yn mlaen i seilio ar hyn gyhuddiad arall llawer pwysicach. Nid yw y dyn sydd yn methu bod yn un a'i air mewn pethau cyfiredm yn un i ddibynu arno, chwaith, mewn pethau mwy a phwysicach. Awgrym- ent nad oedd sicrwydd na chyssondeb yn yr atlirawiaeth oedd wedi bregethu iddynt. Cynnhyrfodd hyn yr apostol i'w waelodion; ac yn y bennod gyntaf o'i ail lythyr y mae yn amddiffyn ei hun. Y mae ei appel yn myned yn uuiongyrchol at y Crist croeshoel- iedig oedd wedi bregethu yn syml a tfydd- lawn iddynt. Nid oedd mwy o groes- ddywediad yn ei ymadrodd ef am Grist nag oedd yn Nghrist ei hun. Yn gymmaint ag mai Crist oedd wedi bregethu iddynt, yr oedd yr athrawiaeth mor gadarn a sicr a Christ Nid oedd ie a nage yn mywyd lesu, ac md oedd gwrthddywediad felly yn ei ymadrodd yntau. A mwy na hyny; er fod eraill wedi pregethu Crist iddynt, etto nis gallai fod eu hathrawiaeth hwy yn wahanol i'r eiddo ef, gan eu bod hwythau wedi cadw at Grist. Y mae yr apostol yn appelio yn hyderus at Gr st fel mater ei bregeth i fod yn brawf o ddianwadalwch a chadernid ei athrawiaeth. Dyhead y byd a'r eglwys heddyw ydyw yr un am sicrwydd. Yn lesu Grist yn unig y ceir ef. Yr lesu gwrthddrychol, hanesiol, wedi dyfod yn lesu byw yn eu profiad, yw yr unig sicrwydd mewn pethau crefyddol. YR IESU SICR. I. Yn ei fywyd mewnol a'i ymwybyddiaeih bersonol un o'r nodweddion amdycaf ydyw ei sicrwydd perjfaith a didor. 1. Nid oes deimlad o betrusder ac an- sicrwydd yn cael ei amlygu. Dim penbleth na chwestiyno, na gwrthddywediad yn dyfod i'r golwg. Y mae harmony llawn yn nod- weadu ei ymwybyddiaeth bob tro y cawn gipolwg arno. Nid oes byth frwydr rhwng gwahanol ddymuniadau nid ydyw byth yn aros i bwyso a barnu pa gam i gymmeryd nesaf. Dim conflict of motives. Ei ewyllys yn barhaus yu ddarostyngedig i ewyllys ei Dad, ac yntau yn ymwybodol o hyny. Dim ie a nage. 2. Y mae yn anhawdd i ni allu amgyffred hyn. Bob tro y deuwn ni wyneb yn wyneb a dyledswydd, mae un set o deimladau yn ein cymmhell i ufuddhau, a set arall yn ein perswadio i beidio. Y mae Dr. Jekyll a Mr. Hyde yn mhawb o honom— deublygrwydd. Ond nid oedd dim o hyn yn y Gwaredwr. Pan ddaeth y gwrthddywedwr, diafol, i ymosod arno, nid oedd le iddo blanu ei ewinedd. 'Tywys"g fy byd hwn sydd yn dyfod, ac nid oes iddo ddim ynof fi.' 3. Ac nid yw y Gwaredwr yn synu byth at hyn; nid yw yn rhyfeddu ato ei hun. I ni, y riddle benaf ydym ni ein hunain. Ond gwyddai ef yr oil am dano ei hun. Gwyddni o ba le y daeth, ac i ba le yr oedd yn myned Cyn bod Abraham yr wqt fi.' Efe ydyw yr unig un sier yn hanes y byd. 11. Mae yn ihoddi attebion sicr a phendant i gwtstiynau dyfnaj a dwybof byw yd. 1. Mae hyn yn canlyn yn naturiol. Os oedd yn sier o hono ei hun, ynddo ei hun, yr oedd yn sicr o bob peth. Mae Tennyson yn iawn pan yn dyweyd, os deallWQ y cyfan am flodeu- ya, y gwyddom yr oil am Dduw a dyn. Gan ei fod yu gwybod y cyfan am dano ei hun, mae ei wybodaeth yn sicr am bob peth arall. 2. Mae pawb yn y pea draw yn dysgu i eraill yr hyn sydd ynddynt hwy eu hunain Y gwir bregethwr yw yr hwn sydd yn dyweyd y gwir yn eirias o'i brofiad ei hun. Mae bydo wahan. iaeth rhwng 4 dyweyd pregeth a phregethu. 3. Nid yw'r Ueidwad yn eithriad i'r rheol. Mae ei fawredd a'i sicrwydd yn gorfod dyfod i'w bregeth. Gan ei b)d yn le parhaus yn ei tynwes ef ei hun, nid yw yn rhyfedd fod hyny yn ei athrawiaetb. Mae ei "ttebiad yn sicr a pharod at holl ofynion y meddwl am fywyd a rnarw, y byd yma a'r nesaf, dyn a Duw. Nid oei eisieu ond rhedeg dros y cwestijnau i gael gweled cwmpas ei attebion a'u caderuid. A oes byd arall? Sut fyd ydyw ? A gadwn ein hunaniaeth ? A gawn faddeuant ? A yw Duw yn gwrandaw gweddi? A ddaw'r byd i'w Ie? Sufc mae setlo cwestiynau cymdeith'.sol ? Mae ei atteb i bob un o honynt yn glir a therfynol 4. Ond beth, wedi'r eyffin, os mai gemus yn twyllo ei hun ydoedd? Beth os cam«rymmer- odd ? Mae hya yn gyfystyr a dyweyd ei fod yn orphwyllog, neu yn mhell o fod yc dda Nis gallai fod y blaenaf; a allai fod yr olaf ? A altai yr Iesu gymmeryd arno fod yn sicr, ac heb fod? A allai chwaaeu a dyheadau dyfnaf calon dyn? Na; mae daionl ei gymmeriad yn gosod y fath syniad out of cou, t. Mae yn ym- ylu ar ei wneyd yn scoundrel. Ond pa brawf sydd genym i'r dyn anianol fod yr lesu yn sicr. A yw yn credu yn namcaniaeth dadblyg- iad ? Ydyw. O'r goreu; rhaid, felly, lie bo bywyd a chynnydd. fod yna, nid yn unig gyd- gord rhwng y bod a'i amgylchfyd, on,t fod yr amgylchfyd yn reil hefyd Nis gall dyfu a byw wrth ymborthi ar ddychymyg a myth. Mae'r byd wedi cynnyddu yn aruthrol wrth ymborthi ar lesu a'i athriyMriaeth; nid oes dim yn fwy cydnabyddedig$'a hyny. Dyma sydd wedi gwneyd Western Civilization. Rhaid, felly, fod lesu a Duw, maddeuant ac ail eni, byd ysbrydol a sancteiddrwydd yn r. alitlei sier. Ar y rhai hyn mae ei blant sydd wedi tyfll mor fawr wedi ymborthi, ac o ganlyniad maent yn wir a sicr. III. Yn Iesu Grid y ceir yr unig brawf sicr fod Daw yn Gariad ac yn Cadvj. 1 Cheir mo hyny mewn Natur a Rhaglun iaeth. Mae gormod o ddyryswch yn y rhai hyn 1 wneyd mwy nag awgrym Od yw yn hataidd a dvmunol gyda ni, mae yr un Natur neu Rag- luniaeth yn chwythu celanedd a bygythion yn Martinique a St Vincent. Gormod o witheb mewn natur i roi surwydd. 2. A chyda gostyngeiddrwydd y dymunem ddyweyd, pe na bae genym ddim ond geinau y Gwaredwr ar y mater, ni byddai yn ddigon. Nis gellir profi ffyddlondeb a geiriau. Pe bad Urift yn rhoi Beibl newydd bob dydd i ddy- weyd yn unig fud Duw yn ffyddlawn ac yn carit, ni byddai yn ddigon. Rhaid cael mwy na dyweyd. rhaid guneyd. Rhaid cael act yu hanes y Ceidwad fydd yn gosod y peth tu hwnt i dcladl. Dyna yw'r Croeshoeliad; dyna r lawn. Crist yn profi fod Dn w yn ein caru rhoi yr oil a ddywedodd, a rhoi Duw ei hunan, i'r test. Wrth farw drosom, fe dorodd y Gwaredwr gadwynau pecbod; torodd rwysg y gelyn caed prawf to Duw yn gariad, ac mae'r byd yn tyfu wrth dderbyn ei faddeuant Amen. Yna, esgynodd y Parch. D. Adams i'r pul pud, a chymmerodd yn destyn — DIGALONDID ELIAS A IIYDER DUW. Dywedodd yntau, Dj'ga's fawr sêl dros Arglwydd Dduw y lluoedd; o herwydd i feibion Israel wrthod dy gyfammod Di, a distrywio dy allorau, a lladd dy brophwydi a'r cleddyf a mi fy hunan a adawyd a cheiaio y maent fy einioes innau i'w dwyn hi ymaith A mi a adewais yn Israel saith o filoedd, y gliniau oil ni phlygasant i Baal, a phob genau a'r nis cusauodd ef;' 2 Bren xix. 14, 18 Brwdfrydedd y prophwyd yn ei wneyd yn fwy agored i ddigalondid yn wyneb aflwyddd. iant. Eilun addoliaeth ei oes, ac anffyddlondeb Israel i'r Jehoftth yn poeni Elias. Hawdd yn mhob oes yw cael defnyddiau i gwyno a di- galoni. Dyna ysbryd rhyfelgar; mamon- addoliad; gwaith ein dynion ieuaingc yn rhedeg ar ol difyrweh, ac absennoldeb diwyg. iad -jrefyddol er's blynyddoedd. Ton o pessi- mi.sm yn bygwth ysgubo dros ein gwlad. Drygioni yu taflulei gysgod ar bawb a phob pedi. Un o go-pau pechod yw ei waith yn anallnogi dyn i gredu yn naioni ei gyd ddynion. Y mae y prophwyd yn digaloni. Pa'm ? (a) Dyma duedd naturiol aflwyddiant. Elias wedi disgwyl i fuddugoliaeth pen Carmel roddi pen ar eilunaddoliaeth yn Israel am byth. (6) Syniad eithafolam ei hunanbwysigrwydd. • A mi fy hunan a adawyd Dylai dynion gredu fod eu llafur a'u ffyddlondeb hwy yn ammod llwyddiant i achosion da. Ond eallwn brisio ein pwysig rwyddeiuhunainyn ormodol pan yn tybied mai darfod wna achosion teilwng os c'diant ein cymmhorth ni. • Fe gyfyd o'r meini hyn blant i Abraham Cofiwn eiriau Mordecai wrth Esther —' Oj te.vi a wnei di, ymwared a gyfyd yr Arglwydd o le arall Digaloni a sori—dyna yw'r drwg Sut y gellir lei feddyg. iniaethu-dyna'r pwngc i ni 1 Ni drwy ffoi i'r anialwch i rwgnach y daw moddion i waredu gwlad o'i heilunaddol. iaeth Hyn, er hyny, yn bechod parod i amgylchu prophwydi drwy'r oes u 0 herwydd yr amlhi annuwioldeb, fe a oera cariad Ilawer.' Sel ddirwestol a chenhadol yn llesghau yn wyneb aflwyddiant Nid drwg nacaol yn unig yw hwn Try y digalon i feio ac i editw Na, nid o Fynachaeth nen unigol. iaeth (individualism,) v daw gwarejigaeth i gymdeitbas yn ein dyddiau ni 2. Nid trwy fyned yn ol at y gorphenol —md trwy ymweled 3, Horeb, y daw yr ysbrydiaeth oreu, chwaith. Elias am ail gynneu'r tdn lie y cynneuwyd ef gyntat gan ymddangosiad Duw i Moses. Hyn yn cynnrychioli tuedd y meddwl dynol o byd. Dyn yn dadebru trwy gyffwrdd ág esgyrn Eliseue. Cyffwrdd ag esgyrn y gorphenol yw meddyginiaeth llawer. Yn 01 at syniadaeth Groeg oedd cri Ewrop yn niwedd y 15fed ganrit. Yn ol at y Tadau Eglwysig, meddai Newman, ac eraill, yn Oxford. Ya ol at natur ei hun, a ffyddlondeb i'n mewn weled- iad ein hunain, meddai r Pre Raphaelites. Yn 01 at y tadau Methodistaidd yn ol at ddiwyg iad '59, medd llawer yn ein dyddiau ni. Duw byw, a lesu byw presennol yn well na'r cri blaenorol. 'Wele, yr wyi fi gyda chwi bob amser.' Gyda Iesu a'i Ysbryd, gellir gwneyd y Presennol yn fwy ac yn well nag un Gorphen- 01 fu erioed. Yn y gweddnewidiad, collodd yr apostolion yr olwg ar Moses ac Elias. 'Ni welsant neb ond lesu yn unig.' 3. Meddyginiaeth yr Arglwydd iddo yw Gwaith. 4 Dos, dychwel i'th ffordd; a pban ddeJych, eneinia Hazel yn frenin ar Syria,' a Jehu yn frenin ar Israel, ac Eliseus yn bro phwyd yn dy le dy hun.' Ffordd llafur ffordd cyflawniad dyledswyddau bywyd yn ffordd perffeithiad ein eymmeriadau a sancteiddiad ein calonau. Gwaith ymarferol crefydd yw y gwrthwenwyn gureu rhag ammheuaeth o bob math. 4. Er gallu parhau i lafurio, rhaid I ni feith- rin ffydd yn y natur ddynol, ac ymddiriedaeth yn y bobl. Yr athronwyr paganaidd yn am. ddifaid o barch i ddyn fel dyn. Yr offeiriaid yn Israel yn ddisylw o'r werin, ond y pro- phwydi yn eu parchu fwyfwy. lesu yn llawu ysbryd gwerinol; parchus o ddyn fel dyn yn Hawn ffydd yn ei bossiblrwydd, am ei fod yn greadur rhesymol a moesol. lesu yn ben Tywysog a Pnerffeithydd ffydd yn y natur ddynol. Gwelai bossiblrwydd saint yn thai o gymmeriadau duaf ei oes. Pa ham yr oedd Duw mor hyderus? 1. Am ei fod yn gwybod fod hyd yn oed eilunaddoliaeth yn dwyn tystiolaeth i awydd fryd dyn am D iuw parsonol i'w addoli. Mae ar y galon ddynol eisieu Duw, nid fel syniad neu ddedfryd yn unig, ond fel yn meddu ar rtality personol. Yr luddew yn dwyn tystiol aelh i gymmeriad Duw fel un uwchddynol. Y crefyddau paganaidd yn ymgais i ddynoli Dnw. Yr ymgnawdoliad yn Iesu, yr hwn yw delw y Duw Anweledig, yn cyfuno y ddau wirionedd. 2. Duw yn obeithgar am lwyddiant, am ei fod yn gwybod ei fod, fel creawdwr dyn, wedi trefnu cydgord rhwng y meddwi dynol a gwir- ionedd. Mae'r ffermwr yn taflu had i'r ddaear am tod profiad wedi dysgu iddo fod yna gjf addasder yn y soil i ddadblygu possiblrvvydd yr hadau. Gwirionedd yn cael ei fyw yn meidu ar allu i ymryddhau o afaelion pob cyfeiiiornad. 3. Duw yn obeithgar, am ei fod yn adnabod possiblrwydd y galou ddynol yn well na'r pro phwyd. Mae yna gyfaddasder mewn daioni i ddylanwadu ar ewyllys dyn, fel y mae gwir ionpdd yn dylanwadu ar ei reswm. Mwy o ddaioni cudd (latent) nag y tybiwn ni. Tdn obeithgar lesu a'i apostolion yn wyneb yr nflwyddiant mwyaf i bob ymddangosiad. Nis gall pyrth Hades, na chynddaredd y gallu gwladol, nac anffyddlondeb unigolion, rwystro llwyddiant. terfynol gwirionedd a daioni. Gan fod lesu mor hyderus am lwyddiant, byddwn ninnau sicr a diymmod yn ngwaith yr Argl wydd yn wastadol, a ni yn gwybod nad yw ein llafur yn ofer yn yr Arglwydd.'
DINBYCH.
News
Cite
Share
DINBYCH. Curadiaeth.— Urddwyd y Parch. J. W. Lloyd, o Gjieg Dewi Sant, Llanbedr, yn giwrad Dinbych gan Esgob Llanelwy. Yr Aroyqyld lechydol- Y mae Mr. W. Windsor, arolynydd iechydol y fwrdei dref, wedi ymddiswyddo, o herwydd ei bennodiad 1 swydd fwy elwgar yn Prestwich, ger Man chester Y mae y gorphoraeth yn hysbysu am olynydd i-hio am gyflog o lOOp) n y flwyddyn Marwolaeth EiVyid.—Boreu ddyddlau diw eddaf, bu farw Mr Fred Williams, eillydd, Hall i-^iuare, wedi cystudd trwm, ond byr. Yr oodd yr yrnadawe ig, yr hwn oedd yn 33ain mlvvydd oed, yn dra adna byddiia yn y dref o herwydd cyssylliiadau ei fasnach, ac achosodd ei farwolaeth annis^wyl iadwy alar nid bychan yn mysg cylch eang o gyfeillion. Cydymdeitnlir yn fawr a'i weddw a'i dri pientyn byclnn, ynghyd a'i dad ai deulu, yn e.t profengaeth lem. CIa idwyd ef dan y drefn newy-d yn yr Eglwys Wen, dydd LInn diwe Jdaf. Marwolaeth Mr. Alfrei Jonc8 Bu Mr. Alfred Jones, o fferm Plas Clongh, yr hwn a adnabyddid oreu fel Alfred Jones y Crest,'firw am I'dau o'r gluch boreu ddydd Sadwrn diweddaf, yn yr oedran cymmharol ieuangc o 55ain mlwydd oed, Gadawodd yr ymadawedfg wraig a dau o blant mewn g ilitr dwfn ar ei of. Cleddir ef yn myriwent H enllan. heddyw (dydd Mawrth). Yr oedd Mr. Jones yn un o'r personau mwyaf a nabyddus yn Nyffryn Clwyd. yn enwedig felly i rai a gymmerant ddyddordeb mewn helwriaeth. Yn ei ddydd bu yn dixl tiroe Id lawer i r amcan o fagu a saethn helwiiae;h, a bit am er pan oedd bron holl goedwigoedd Dyffryn Clwyd yn cael eu dal ganddo Daeth i gyssylltiad A liiaws o wyr arianog, i'r rhai yroedd, wrth gwrs, yndra hysbys, tra ar yr un pryd yr un mor adna- byddus i ffermwyr a niasnachwyr y gynnuyd- ogaeth. Yr oedd yn ddyn o duedd gymmyd- ogol a charedig. LJioddefodd waeledd am aryn amser, ac er's tro bellach uid oedd efe yn alluog i wneyd nemawr waith. Teimlir ya chwith o'i golli. Djchioehad Gtoirfoddolwyr o Ddeheubatth Affnca.— Nos Sadwrn cyrhaeddodd tri o wirfoddolwyr fuont yn rhyfela yn Neheubarth Affrica am y deunaw mis diweddaf yn ol i'r dref, eef, F. Pritcuard, Joseph Hughes, a W. Arthur Roberts. Teimiid cryn ddyddordeb yn eu dychweliad, a rhoddwyd iddynt groesaw c-ilonog gan niter o'r trefwyr. Aeth y Gwirfoddolwyr, dan lywyddiaeth yr Isgadben Olough, i'w cyfarfod i'r orsaf, a hebryngwyd hwy, yn nghanolarddangosiadau o frwdf rydedd, hyd at y Groes yn High Street. Siaradwyd yno gan y Milwriad Wynne Edwards, a'r V'sgrifenydd Trefol (Mr. J. Parry Jones). Damwain —Nos Lun cyfarfyddodd Fanny Owen, ruerch naw mlwydd oed Mr. a Mrs. Joseph Owen, gwerthwr pysgod, Stryt Henllan, a damwain ddifrifol. Ymddengys fod yr eneth yn chwareu gyda pheiriant tori gwellt, pan yr aeth ei llaw rywfodd i'r cocos, ac y torwyd ei bawd yn glir i ffwrdd. Cymmerwyd hi yn un- ion i'r Ysbytty, JIe y gweinyddwyd yn ofalus ami. GwIJr Meirch Ymheroirol sir Dduibych.—Ym- gynnullodd Gwýr Meirch Ymherodrol sir Ddin- bych yn y dref hon, dydd Mawrth, er myned o dan eu dysgyblaeth filwrol flynyddol. Gwneir y gatrawd, yr hon sydd yn rhifo 480, o bedair ysgwadran—o Bangor, Liverpool, Gwrecsam, a Dinbych. Llywyddir gan y Milwriad Parry. Y swyddogion eraill ydynt-yr Uchgadbeniald Ormerod a Buddicom, y Cadbeniaid Oweu Wil- liams, Cotton, Wynne Eyton, a Piercy, yr 1s- gadbeniaid Wrigley, Griffiths, Lloyd Edwards, Priestley, Cadben Williams, (adben Holford, yr Uwchringyll Bruton, a'r Pen Kingyllwyr Brand, Bateman, Jones, a Meredith. Gwersyll- ir yn Mharc Middleton, ilanerch ddymunol, ryw banner milldir o'r dref, tra y mae y gatrawd yn myned trwy ei dysgyblaeth filwrol yn Mharc Gwaenynog. Byddant yn aros yma hyd Mehefin 13eg. Yr Eglwyswyr a Mesur Addysg.— Cynnal- iwyd cyfarfod o glerigwyr a lieygwyr Eglwysig yn y dref prydnawn Sadwrn, dan lywyddiaeth Esgob Llanelwy, i'r amcan, yn 11 y benaf, o gefnogi Mesur Addysg y Llywodraeth. Yn ei araeth agoriadol, dywedodd yr Es^ob y dylaf mwy o gost yr ysgolion E^lwyfigddyfod o'r tollau nag a ddeuai ar hyn o bryd. Siaral- odd hefyd ynghylch cyfansoddiad yr awdur- dodau addysgawl airol yn Kghymru, ac ymre- symai i'r perwyl na ddylai yr Eglwyswyr ganiatau i fwyafrif nach waith hanner cynnrych iolaeth y cyhoedd fod arfyrddau llywodraethol yr yeigolion Eglwysig Siaradwyd ar y mater gan Ddeon Llanelwy, a boneddigion eraill. Ar gynnygiad y Canon Basil Jones, ac eiiiad y Milwriad Me: ham, pasiwyd penderfyniad o blaid Mesur Addysg y Llywodraeth, ac yn annog y Llywodraeth i'w birio yn d iioed., Heddwch. — Cyrhaeddodd y newydd derbyn- iol am heddwch yn y Transvaal i'r dref yn fuan wedi i'r cynnulleidfaoedd ddyfod allan o'r capelau ac e:lwysi y dref, Gwnaed y newydd yn hysby-s trwy dingcian y gloch dan, &c ac aeth ynferw drwy y dref yn ddioed. Yin^asglodd torf anferth i High Street Esgynodd y Milwriad Wynne Edwards, yr Ysgrifenydd Trefol (Mr. Parry Jones), yr Henadur Robert Owen, y Cynghorwr Howel (iee, ac eraill, i ben y Groe-, a chafwyd ychydig o sy!*ad<iu gan fcli o honynt. Yr oedd y Maer yn Llundain, ac yn analluog i fod yn bresennol. Canwyd Duw mawr y rhyfedd- odau maith,' ar awgrymiad Mr Howel Gte, ac hefyd yr 'Hen Ganfed.' Amlygid y Ilawenydd mwyaf drwy yr lioll dref. Cyfarfyd lodd y Cynghorwyr Trefol boreu LIun, a pheaderfyn- wyd anfon caistod y prydnawn i gael ei gadw yn wyl. Cyd-yniwyd a hyn, a chauwyd yr holl tiiopau a'r swyddfeydd.
Y BWRDD YSGOL.
News
Cite
Share
Y BWRDD YSGOL. Dydd Mawrth cynnaliwyd cyfarfod misol y bwrdd hwn, o dan lywyddiaeth Mr. J. Harrison Jones. Gofynodd y Parch. H. O. Hughes, Henllan, am ganiatid i gynnyg penderfyniad yn erbyn y M"«ur Addysg. Y Parch. U. Humphreys, rheithor Henllan, a amiygodd ei ofid fod y mater hwn wedi cael ei dderbyn ger bron, gan fod y bwrdd hyd yma wedi cario yn mlaen ei fusnes mewn cydgordiad perffaith. trwy osod o'r neilidu eu gwahaniaeth- au gwleidyddol a chrefyddol. Yr oedd y gwrthwynebiad i'r mesur yn un hollol wleid- yddol, ac yr oedd efe yn ymbil am i'r bwrdd beidio cael ei droi yn beiriant gwleidyddol. Mr. Cottom (E ) a ddadganoud syniadau cyffeiyb; a dywedodd na byddai i'r penderfyn- iad gael unrhyw effaith ar y Llywodraeth. Siaradodd y cadeirydd a r Mri. E. Mills a George Williams yn ffafr y penderfyniad, yr hwn a gariwyd. Collwyd gwelliant o eiddo Mr. Cottom, fod y mater yn cael ei ohirio am chwe mis.
LLYS YR YNADON.
News
Cite
Share
LLYS YR YNADON. CAFODD y llys jhwn ei gynnal dydd Mercher, pan yr eisteddai Mr. W. G. Rigby (y cadeir ydd), a Mr. Frederick Buiton ar y famge. Gwnaeth Mr. A. O. Evans gais am dros- glwyddiad pellach o drwydded y Cymro Inn, Llanrhaiadr, oddi wrth E. Roberts i Joseph Bughes Caniatawyd trwydded newydd i Miss Sarah Vaughan, o'r Kinmel Arms, Bontnewydd, yr hon oedd yn ferch i Mr. Abel Vaughan, diwedl- ar denant y ty. Cafcdd Edward Roberts drwydded newydd, hefyd, i'r Kings Heid Inn, Llairhaia ir. Yr oedd Mrs. Jones, yr hon a cd d ai y drwydded, wedi marw er's tro. Hysbyswyd fod achos Margiret Evars, un o dadogi pientyn, wedl cael ei bende.fynu a' an or Uys. Gwysiwyd William Jones, Pantoa Hall, Din- bycb, ohiis Slanger,' gan John Roberts, ceid- wad helwriaeth yn ngwasinaeth Mr. W. C. Jones, Llauerch, am drespasu i chwilio am wa- ingod yn oglived y Gelli, ar y 7fsd o Fai. Ni wnaeth y ditlynydd ei ymddangosiad. Penderfynodd yr ynadon ei ddsrwyo i 20s. a'r costau, neu lis o garchar. Gwysiwyd Arthur J. Hurst, boneddwr oedd yn trigiannu yn Llansannan, am adael i'w ful grwydro ar y brit ffordd, yn agos i'r ysgol. Dirwywyd y diffyaydd i Is. a'r costau. Dygwyd cyhuddiad wedi hyny yn erbyn yr un bjneddwr o gadwci heb drwydded. Dirwy- wyd ef i 2-i a'r costau. Cafodd Uriah Lovell ei ddirwyo i 2s. 6c. a'r costau, am wersyllu ar y brif ffordd yn agos i Brynmalan, Mai 15fed. Isaac Roberts, Brynyffynnon, Llanrhaiadr, a ddirwywyd i Is a'r costau, am fod ganddo geffyl a cherbyd heb oleuadau ar y 23ain o Ebrill.
TAN ANGEUOL YN ABERDEEN.
News
Cite
Share
TAN ANGEUOL YN ABERDEEN. Boreu Gul collodd dyn a dynes eu bywydau trwy los.iad yu Aberdeen. Yr oedd triar. dieg o bersonau mewn Hetty cyffredin pan dorodd yr elfeu ddiny-tnol alian. Llwyddodd saith i ddiangc trwy neidio trwy fy fIenestr, tra y gwaiedwyd pedwar arail mewn cyJiwr o anymwybodolrwydd gan y tin ddiffoddwyr. i^iosguud ceidwad y ty, a gwraig a lettyai yno farwolaeth.