Baner ac Amserau Cymru

DERBYNIAD Y NEWYDD YN LLUNDAIN. Ychydig wedi pump o'r gloch prydnawn Sul gosodwyd hysbysiad y tu allan i'r Swyddfa Rnyfel fod heddwch wedi ei sicrhau yn Neheubarth Afirica. Trwy ryw ddifraw- der o du y cyhoedd, ni chafodd yr hysbysiad nemawr sylw, os dim, am beth amser. Yn y cyfamser, gwnaed y newydd yn hysbys gan un o swyddfeydd newyddiadurol y brif- ddinas, yr hon swyidfa a'i hanfonodd i'r Arglwydd Faer, ac i liaws o eglwysydd y ddinas MOL' fatti ag y daeth y ffaith yn hysbys. dechreu- odd pobl ymgyubuli wrth y cauuoedd at y Mansion Houde, ty swyddogol yr Arglwydd Faer. Yno darfu rr maer ddadgan ei lawenydd o herwydd darbyniad y newydd, ond gwrthododd wneyd dad^aaiad swyddogoi o'r ffioith nea clywed o1r Swyddfa Ryfel 0 ddeutu chwech o'r gloch cyrhaeddoid y neges o'r Swyddf i Ryfel ae: yn faaD wedi hvny hy ibyawyd ei chynnwys i'r dorf. yr hon a dorotd adau tnawn biullefau o gymmer- adwyaeth. Ymledodd y newydd drwy bob owr o'r brif ddinas, ac aeth yn olygfa gytfredinol o lawenydd, Yn wir, yr oedd pawb fel pe wedi ymgftlli mflwn llaweovdd, ac am amaer yr oedd yr olygfa broil yn anniagrifi uiwy. Cafwyd anerchiad byr gan yr Arglwydd Faer, a rhoddwyd banllefaa o hwie i'r breain, ac i'r Dulwyr gymmerasant ran yn v rhyfel. Nid oedd y newydd wedi ei ddisgwyl hyd gyfar. fyddiad y senedd prydnawn dydd Llun, er fod y Llywodraeth yn gwybod am dderbyuiad y telerau yn hwyr nos Sadwrn. Ymv/elodd Mr. Brodrick, I yr Ysgrifenydd Rnyfel, a'r brenin ganol noa nos Sadwrn. Nid ydyw y telerau a lswuodwvd etto wedi cyrhaedd, ond fe'u derbynir, yn dcim, yn mhen ychydig oriau. Fal y dywedwyd eisoes, yr oedd y Swyddfa RSíd yn gwybod noa Sadwrn fod y telerau wedi ea derbyn gan y Bwriaid ond, wrth gwrs, ni J chlybuwyd hyd foreu Sul eu bod wedi f'11 llawnodi -y weithred olat yn y gwaith o sicrhau heddwch. Mor fuan ag y derbymodd efe y newydd hwn. ymwelodd Mr. Brodrick a'r breniii yn ddiattreg. yr hvva- a'i deulu a dderbyniodd y newydd gyda diolchgirwch dwfn. Wedi hyn pellebrwyd y newydd i boil aelodau y Llywodraeth. Am beth amser yr oedd yn mryd yr awdnrdodau gadw y newydd iddynt en hunain hyd dydd Llun; ond barnwyd wedi hyny mai doethach oedd ei gyhoecidi. Gwnaert cyfeiriad at y ffaith mewn amryw o eglwysydd y brifddinas; ac wrth gwrs, amlygwyd y diolohgarwch dyfnaf o'r herwydd.

BARN LTA'WODRAETUVVR NATAL. Mewn araeth o'i eiddo yn Grey town, dydd Iiu, cyfeinodii ilywodraethwr Natal, Syr Henry M'Uuilum. tod cynnrychiolwyr y Bwriaid, y rhai a rifent 200. vn mwynhau eu hunain yn fawr ar e6 ty Llywodraeth Brydeinig. Yr oedd arnynt eisieu gymmaint ( hwe gwaith ag yr oadd y Llyw. odraeth Brydeinig yn i)aro(i i'w ganiatau. Yn y eyfamser, yr oeddynt yn cael eu gwaH a^u gweddill o'r pefchaa gereu a eliid ei osod o'u b!aen ac o herwydd hyny, meddai Syr Henry M'Oullnm, yr oeridynt yn oedi dyfod i benderfyn- iad. —■ ♦ .1 I.

Y CYN-ARL\ WYDD STEYN. Y mae yr uchod, meddir, yndtoddef dan y pariys ac o herwydd hyny, ni chymmerodd un. rhyw ran yn y gynnadledd heddwch a. gynnaliwyd yn Yereeniging Adroddiact arall a ddywed fod Steyn, i bob pwrpas, yn garcharor yn nwylaw y Prydeiniaid. Credir ddarhd iddo, o herwydd ei afiechyd, roddi ei hunan i fywy- Dywedir mai efe oedd fwyaf gwrthwynebols o neb i ddyfod i heddwch.

YTELERAU HEDDWCH. DIARFOGIAD CYCFREDIHOL. t Y CARCHARORION RHYFEL I DDrCHWEI/YD I AFFRICA. DYFODOL Y TEEFEDIGAETHAU. RHODD 0 DAIR MILIWN I AIL 'STOOIO' Y FFERMYDD. A ganlyn yw y cyttnndeh a lawnodwyd gan gynurychiolwyr Prydain Fawr a'r Bwriaid uos Weuer diweddaf, trwy ba un y sicrbawyd heddwch (1.) Bydd i'r Bwrdeisiaid sydd yn aTVr ar y maes roddi i lawr eu harfau yn ddioed, gan drosghvyddo drosodd eu holl fagnelau, en rhyeh- ddrvlliau, a phob defnyddiau rhyfel sydd yn eu meddiant neu dan eu rheolaeth, ac ymattal rhag gwithsefyll yn mhellach awdurdod ei Fawr- hydi y Brenin Iorwerth VII., yr hwn a gyd- nabyddir ganddynt fel eu teyru cyfreithlawn. Bydd i ddull a manylion yr ildiad hwr. o du y Bwriaid gael cu trefnu rhwng Arglwydii Kitchener a'r Cadlyw Cyftrediuol Botha, Cadlyw (Jynuorthwyol Delarey, a'r Cadlyw De Wet. (2) Bydd i'r oil o'r bwrdeisiaid sydd ar y maes y tu allan i derfynau y Transvaal neu Drefedigaeth Rydd Orange, a'r boll garebarorion ihyfol sydd ar hyn o bryd allan o Ddeheubarth Afirica, ond sydd yu parhau yn Fwrdeisiaid, wedi iddynt ddadgan eu bod yn foddlawn dyfod yn ddeiliaid i'r Breuin Iorwerth VII., gael eu dwyn yn raddol yn ol i'w cartrefi, mor fuan ag y gellir darpar moddion eu cludiad, a moddion i'w cynnal wedi eu cyrhaeddiad. (3.) NI bydd i'r Bwrdeisiaid a ildiant yn ol v telerau uehod, ac a ddychwelaut i'w gwlad, gael eu hamddifadu o'u rhyddid personol nac o'u heiddo. (4.) Ni bydd i gynghawsion, gwladol na milwrol, gael eu dwyn yn erbyn unrhyw Fwr- deisiad a ildia, neu a ddychwel i'w wlad yn ol y telerau uchod, am unrhyw we'thredoedd a gyflawnwyd ynglýn (f dygiad yn mlaen y rhyfel. Ni bydd i'r adran hou gymmeryd i mown weith- redoedd neilluuol a gyflawuwyd yn groes i ar- ferion rhyfel, ac a ddygwyd i sylw y cadfridogion Bwraidl gan y eadlyw Prydeinig. Bydd prawf milwrol i gymmeryd lie o berthynas i'r cyfryw weithrcdoedd yn uniongyrchol wedi i heddwch cae! ei sylweddoli. (5) Bydd i'r Ellmynaeg ^ael ei dysgu yn ys- gallon cyhoeddus y Trane-vaal a Threfedigaeth Rydd Orange, os dywunir hyny gau "rieni y plant. Bydd i'r cyfryw iaith, hefy(l, gael ei chaniatau yn y llysoedd barn, pan y bydd hyny yn angenrheidiol er gweinyddu cyfiawnder yn fwv etleitbiol. (6) Bydd i berchenogaeth rhychddrvlliau gaei ei ganiatau yn y Transvaal a Threfedigaeth Rydd Orange i bersonau fydd eu heisieu er hunan-amddiffyniad, ond iddynt gymtneryd trwydded allan yn nnol a'r gyfraith. (7.) Bydd i lywodraeth filwrol y Transvaal a Threfedigaeth Rydd Orange gael ei dilyn gan Lywodraeth Wiadot mov* fuan ag y bydd yn ■ ossibl; ac mor fuan ag y cauiatA amgylchiadau, bydd i sefydliadau oynnrychioliadol gael eu dwyn i f6 I fel rhag-barotoad I hunan-lywodraeth. (8.) Ni bydd i'r cwestiwn o ganiatau rbydd- freiniad i'r brodorion gael ei benderfyuu hyd nos y bo hunan-lywodraeth wedi ei sefjdlu. (9.) Ni bydd i dreth neu doll arbenig gael ei gosod ar eiddo tirol yn y Transvaal na Threfed- igaeth Rydd Orange er cyfarfod â. threuliau y rhyfel. (10.) Mor fuan ag y caniatd amgylchiadau, bydd i Diirprwyaeth, ar ba un y cynnrychiolir y preswylwyr Ileol, gael ei phennodi yn mhob rhanbarth o'r Transvaal a Threfedigaeth Rydd Orange, y cyfryw i fod dan lywyddiaeth ynad heddwch neu swyddog arall, i'r amcan o gyn- northwyo yn y gwaith o adfer y bobl i'w cartrefi; a chytlenwi y rhai hyuy ydyLt, trwy golliadau yn y rhyfel, yn analluog i ddarpani yrnborth, annedd-le, a'r swm gofynol o hadau, ;) st .c, off'er- ynau atnaethyddol, &c., &c sydd yn anhebgorol angenrheidiol er eu galluogi i fyned yn mlaen yn 01 eu dull arferol. Bydd i Lywodraeth ei Fawr- hydi roddi at al wad y Dirprwyaethau hyn y swm o dair miliwn o bunnau at yr amean uchod; a bydd iddi, hefyd, ganiatau i'r holl arian-nodau a roddwyd allan dan delerau Deddf I., 1900. Gwerin LywodrattH Deheubavth Africa, a'r holl dderhynebau (receipts) a roddwyd allan gan swyddogion y ddwv weriniaeth ar y maes, neu a roddwyd yn nnol a'u gorchymyn, gael eu cyflwyno i Ddirprwyaeth Gyfreithiol a bennodir gan y Llywodraeth; ac os y daw y Ddirprwyaeth i'r casgliad fod y cyfryw nodau neu dderhynebau wedi eu rhoddi allan yn gyfreithlawn fel cydna- byddiaeth am wasanaeth, neu gynnorthwy gwerthfawr, bydd iddynt gael eu derbyn gan y Ddirprwyaeth fel profion o golledion rhyfel y person i'r hwn y rhoddwyd hwy ar y cyntaf. Yn cbwanegol at y 3;000,000/7. a nodir uchod, bydd Llywodraeth ei Fawrhydi yn barod i fen- thyca nr:an i'r unrhyw bwrpas am ddwy flynedd yn ddi-iog, ac i'w talu yn 01 wedi hyny mewn nifer pennodol o flynyddau yn ol ;3p. y cant. Ni bydd gan unrhyw dramorwr na gwrthrylelwr hawl i ificl 1 yr adran hon.

CANLYNIADAU ECHRYDUS Y RHYFEL. Y GOST MEWN BYWYDATT, EIDDO, AO ARIAN. DIAMMFIEU y bydd y ffigyrau a ganlyn yngbvlch y rhyfel yn awr o fwy o ddyddordeb nag arfer, mewn canlyniad i deyrnasiad heddwch unwaith etto. Y GOST MEWN BYWYDAU. O'r diwrnod y gollyngwyd yr ergyd gyntaf hyd y 30ain o Ebrill, 1902, holl nifer y marwolaethau ydoedd Swyddog. Mil. Yn Neheu Afirica 1,055 20,520 Rhai anfonwyd adref ac a fuont feirw 7 478 1,062 20,998 At nifer y marwolaethau rhaid chwanegn y rhai a anafwyd ac a analluogwyd-hyny yw, y rhai a analIuogwyd i wasanaethu mwyah yn y tyadin. Rhifa y rhai hyn 5,531 0 DDYNION. Heb law hyn y mae un swyddog a 131 o filwyr ar goll, ac nid yw y Swyddfa Rhyfel yn credu y clywir byth mwy yn eu cylch. Felly, yn ol y ffigyrau uchod, y mae y rhyfel wedi costio i ni mewn dynion 27,732 MARWOLAETHAU YN Y GWERSYLLOEDD. Er nad oes genym ffigyrau yn dangos faint gollodd y Bwriaid ar y maes, dywedir ar awdur- dod dda fod 18,066 o w9"r, gwragedd, a phlant y Bwriaid wedi marw yn y gwersydoedd (Concentration Camps) hyny yw, o rai nad oeddynt yn cymmeryd rhan weith. redol yn y rhyfe!. Bit y nifer uchod farw rhwng Mehefin, 1901, a Mawrth Slain, 1902. O'r nifer hwn, hefyd, l'u farw o blant o liwgwyn dan 12 mlwydd oed 12,984 FFERMYDD WEDI EU DINYSTRIO. Yn ol papur swyddogol a gyhoeddwyd trwy orchymyn y senedd ar y 15fed o Fai y flwyddyn tidiweddaf, yr oedd nifer y ffermydd a losgwyd yn y Transvaal a Thalaeth Rydd Orange hyd ddiwedd lonawr, 1902, yn 630 Yn ol llythyrau sydd wedi eu derbyn ar y mater er hyny. ymddengys fod y gwaith o Josgi ffermydd wedi ei gario yn mlaen am amser maith wedi iddo gael ei gondemnio gan y cyhoedd. TRAUL Y RIIYFEL MEWN ARIAN. Amcangyfrifid cost y rhyfel gan y TrysorL s hyd Mawrth 31ain, 1903, yn 222,974,OOOP. O'r swm hwn yr oedd 152.657,0)00^. wedi eu gwario i tyny hyd Mawrth y flwyddyn ddiwedd- af, ac er y gall terfyniad cynnar y rhyflll beri na byddd amcangyfrif y drysorlys yn cael ei gyr- haedd, dylid cofio y hydd yn rhaid cadw bydditi, enfawr yn y wlad etto. At hyn rbaid chwanegu y gost o anfon y milwyr adref, ac y bydd i rodd- ion arianol gan y Llywodraeth i filwyr gyrhaedd swm anferthol. SUT Y CODWVD YR ARIAN. Trwy fenthyciad 152 417,000^. Trwy dollau (imcangyfrif) 70,557,000^. Yn y trethiant newydd a chynnyddol, y mse a ganlyn 7c. yn v bunt o dreth Incwm. Is. y bari). ar g "rw. 6c. y galwyn ar wirodydd. 4c. y pwys ar dybacn. 6G. y pwys ar eigiars tramor. 2c y pwys ar de. 48. 2c. y cant ar sugr wedi ei buro. Is. y dynell ar 16 dadforedig., 3c. y cant ar yd dadforedig. 5c. y cant ar flawd dadforedig.

B ETTWS Y-CO ED. Y CXNSHOK. DIN ESIG. CYNNALIWYD, cyfarfod. o'r cynghor uchod nos Wener, Mr. R. Parry yn y gadair. Rhoddwyd ystyriaeth i gais ar fod i'r cynghor osod treth ddwfr &x, y dosbaith. Gyflwynwyd adroddiad yn dangos- fod 137: o dai yn cael eu cyfienwi â dwfr yn y dosbarth, ac fod gwerth tretbadwy y rhai hyn. yn 3;220p. Bydnai i dreth o 3e. y bupt ar. y swm hw.n gynnyrchu 40p. y flwyddyn, yr hyn tyddai yn ddigonol i gadw y gwaith tlwfp., mewn Qywair dda, fel na byddai yn angen- rheidjplicodi dim o'r dreth gyffredinol. Ar gynnygiad Mr. John Hughes, ac eiliad Mr. Rawlinson, peuderfynwyd codi treth o dair ceiniog yn y bunt. Hvshysodd Mr. Mc'Intyre y byddai iddo osod o liaen Arglwydd Ancaster gais yr ardal am ddarn o dir at wasanaeth y lie er cof am ddathliad y Goroniad. Darllenwyd llythyr oddi wrth glerc y Cyng- hor Sirol, yn hysbysu fod y cynghor hwnw wedi cyttuuo a'r cais i gynnyddu aelodau y Cynghor Dinesig o naw i un ar ddeg, yn gymmaint ag fod terfynau y dosbarth wedi eu heangu fel ag i gymmeryd i mewn Pentre Du. Mewn canlyniad i henderfyniad o eiddo y cyng- hot,, darllenwyd llythyr oddi wrth Mr. Trench, yn hysbysu fod Argl. Pelirhyn yn foddlawn i werthu, am 1.000/3, yr hawl i'r cynghor gymmeryd dwfr o LYIl L!ugwy, ar yr uu telerau ag y cyttuuwyd arnynt yn flaenorol, y penaf o ba rai oedd, fod i dai yn ardal Capel Curig gael dwfr o'r pibellau yn rb&d. Cafodd y mater ei drosglwyddo i ystyriaeth pwyllgor.

Y DYN lEUAFGC Cy fres o anerchiadau eyfeir- iedig at Bobl leuaingc Cymru, gan y Parch 0. L. ROBERTS, Liverpool. Liverpool: HUGH EYANs, Cambrian Printing Works, Stanley Road. 1902. Wele o'n blaen gyfrol feeban, ddef-tlns a chwaethus, o ran argrapb, diwyg, a chynnwys. Y mae yn hyfrydwch i'r llygaid edrych arni ac y mae ei gwerth ymarferol yn ogymmaint a'i phrydferthvvch. Adgofiodd y darlleruad o honi ni lawer gwaith o gyfrol weithfawr y diweddar Barchedig John Angell .Tamos Anveinydd y Cwr leuangc trwy fywyd i Anfarwoldeb. Cylfelyli, yn dui.tu, ydyw amcan Mr. RobeTts j amcan Mr. James ond, dvwed Mr. Roberts ei gena 'wr wrth ieuengctyd ei oes yn ei hiaith ac yn ei harddweh ei hun. Wele gynnwvs y gyfrol j Y Dyn Ieuangc a'i Beryglon, Y Dyn Ieuangc I a'i Lwyddiant, Y Dyn Ieuangc a'i Damtasiynau, Y Dyn Ieuangc a'i Bleserau, Y Dyn Ieuangc a'i Ammbeuon, Y Dyn Ieuangc a'i Ddirywiad., Y Dyn Ieuangc a'i Haruawo: Seilir y rhan fwyaf o'r pennod'au ar gymmer- iadau ysgrythyrol a thrwy hyuy dygir i mewn iddynt fywyd a grytn na cheir mewn cynghorion o nodwedd fwy cyffredinol. Y mae Mr. Roberts wedi deall yn drwyadl ragoriaeth y concrete ar yr abstract; a theimla ei ddarllenwyr yn ddiolchgar idda am hyny. Gellir yn ddibetrua gymmeradwyo y gyfrol i sylw ieuengctyd Cymru yn gyffredinol. A ydym yn Nghymru yn gwneyd y defnydd a allem o Gymdeithas Ymdrech Grefyddol y Bobl Ieuaingc 1 0 flaen un o'r cymdeithasau hyn y traddodwyd yr anerchiadau uchod. Credwn y gallai lledaeniad y mudiad hwn trwy ein holl. eglwysi fod yn fantais fawr i g"efydJ Cymru. Yn sicr, nid ydym etto yn yrndeimlo yn briodol â'n dyledswydd tuag ieuengctyd ein gwlad. Ond y mae Mr. Roberts wedi gwneyd gwasanaeth pwysig iddynt hwy, ac yn wir, i'r holl genedl, trwy gyhoeddiad y gyfrol bon. Y mae yn rbwym o adael yr argraph oreu ar bwy bynag a'i darlleno. r== 1—A.

TREGARON. ARHOLIAD YR YSGOL SUL. Ar derfyn yr Ysgol Sul, prydnawn Sabbath di- weddaf, darllenodd Mr. P. Williams, Brenig View, un o arolygwyr yr ysgol, restr o'r ym- geiswyr llwyddiannus yn yr nrholiad diweddar yn y maes llafur am y flwyddyn ddiweddaf, sydd yn dal cyssylltiad ag Ysgol Sul Gapel Bwlcbgwynt. Yn cardyu wele eu henwau :—Adran ii. (dan 21ain oed)—Dos. laf.H. Islwyn Evans, Ysgol y Bwrdd Lewis J. Evans, Heol y Capol. Ad- ran iii (dan IGeg)—Do?. 2il, Dan Jones, Garden View Dora Jones, Myrtle Cottage; Jennie Joneq, Pleasant Place Evan Evans, Heol y Capel Jennie Jones, London House Annie Jones, Pleasant Place Rachel Morgans, Aber- a\'Vl' M. Cairo Davies, Corner Shop. Dos. 2d, Nellie Lloyd, Llys Einion M. C. Davies, Pant Sheriff; L:zz;e G. Evans, Heol y Capel. Ad- ran iv. (dan 12eg oed)—Dos. laf, Willie Jones, Garden View John Jones, Mill Court Moses Will ams, Cross St., Doldre Mary A. Davies, Dolfelen Cottage. Dos, 2d, Gwilym Jones, London Huiise. Adran v. (dan 10)—Dos. 2il, J. D. Jones, London House Tom Jones, Gar- den View a John Dav es, Dolfelen Cottage. Safai y rbai canlynol o Ysgol Blaencaron mewn safls dda yn yr athoIiarl :—Adran i. (nwch law Slain)—Lewis Evans, Nantylies a D. Jones, Glan-yr-afon. Adran iii. (dan 16'g oed)-D. Davies, a Torn Jones, Peuffordd. Adran iv. (dan 12eg)—Alary Evans, Nantylies a Morgan Davies, Caetydur. Adran v. (dan 10^g oed)—' Annie Evans, Nantylies a John Davies, Gae- ty-dur.

LLYS YR YNADON. Dydd Mawrth, Mai 27ain, o flaen yr ynadon, Mr. D. J. Williams, Parch. T. R. Davies, Llanddewi Brefi Dr. Lloyd, L!ys Einion a Dr. Morgan. Pontrhydygrces. Cyhuddwyd y psisouau canlynol am feddw- dod acafreolaeth, a diiwywyd bwynt i'rsyiniau a nodir:-T. Williams, Mwnwr, Llwyndrain, Ysbytty Ystwytb, banner coron a'r costau J. Thomas, Brynamlwg, Gorsneuadd'; a Wiliiam Cash, Ivy Bush Inn, Tregaron (wedi ymladd), banner coron yr uu a'r costa'i. Imosodiad.—Cyhuddwyd Evan Isaac Davies. Pantysheriff, o wncyd ymosodiad ar Winifred Jones, Brynhoewnant. ar y 6ed o Fai sef, ar ddydd y farchnad fiaol ddiweddaf. Ymddengys fod y ferch anffodus wedi tadogi ei phi* ntyn anghyfreithlawn i fab yr amddiffynydd amryw fisoedd yn ol, ac fod y llangc vse li myned dros y dw'r.' Dan y grediniaeth fod y ferch wedi gwnc-yd cam a'i fab, gwna yr ymosodiadau mwyaf creuiawn arni bob tro y cyfarfyddant. Dywedai yr amrywiol dystion a ddygwyd ger bron yn yr achos fod yr iaith a ddefnyddiai Davies ar yr amgylchiad presennol yn ffiiidd a gwaradwyddus. Rhwymwyd ef i gadw yr heddwch yn y swm o 20p. am y flwyddyn. Dygwyd cyhuddiad difrifol arall yn erbyn W. Jones, Glanhocca, Llanddewi Brefi, gan Ellen L'oyd, Esgair goch, yn agos i'r 11a hwnw. Tystiai Ellen Lloyd fod Jones wedi ei tharaw ar ei phen gyda non oedd yn ei law tra yr cedd efe dan ddyfnnwad Syr John.' GaJwyd amryw dystion i brofi y cyhuddiad ac yn eu plith ty.st iai Dr. Lloyd, Tregaron (yr hwn nid ei&teddai ar y faingc yn yr achos yma), ei fod ef wedi ei alw ar LOBon y laf o EbriJI i Landdewi Brvfi, i drin yr achwynyddes ar ol yr ymosodiad. Yr oedd wedi derbyn ergyd peryglus ar fi phen. Ceisiwyd gwneyd allan mai ei tharaw yn ddam- weiniol a wnaeth Jones pan oedd ef yn ceisio taraw merlen yn ei phen. Wedi gwrandaw yr achos am amser maith, ac i Mr. W. Davies, cyf- reithiwr (Smith a Davies), Alerystwyth, ddy- weyd nad oedd yn myned i alw chwaneg o dystion, ymneillduodd yr ynadon i ymgynghori. Barnasant nad oedd y tystiolaethau yn gyfryw ag a fuasai yn cyfiawnhau rheitbwyr yn euog- farnu y diffynydd mewn llys arall felly, taflwyd yr achos allan. Dygwyd amryw droseddwyryn m!aen can W. Jones, Tanylefd, Ysbytty Ystwytb, a J. Jones, llythyr-gludydd, Talysarn, dau swyddog pres- ennoideb dan Ddoddf Addysg, am beidio anfon eu plant i'r ysgolion gYfh,'I' cnsioyicleb gofynol. Yr oedd. y dirwyon yn amrywio o dri swilt y plentyn a'r costau i lawr'hyd swllt a'r cof-tau.

DATHLU GWYL Y CORONIAD. Cynnaliwyd cyfarfod o'r pwyllgor unedig sydd wedi ei ffurfio er gwneyd trefniadau yn nglyn & dathlu Gwyl y Coroniacl. X r oedd yn bresennol: — Mri. Thomns Evans, Albion Hause, cadeiryrtd y Cynghor Flwy f; arch. D. M. Davies, ficev Eglwys Car.<>n; lvhl. Rees Jones, Emporium, Thomas Jones Lythyrdy; G. T. Lewis, yr Y^gol Sirol; W. G. Water- house, Ysgol Sircl; David Thomas, Ysgol y Bwrdd; P. W. Rees, Ysgol (Jenedlaethol; Morgan Morgans, nieistr y Tlotty John Jones, Crown and Anchor; M. J. Drtvies, No'th End; E. J. Davies, Pnntsheriff; E. J. Evans, Doldre; Stephen Bughes, Glanyno, Doldre; Thomas Rees, ac E. Evans. Pennodwyd Mr. T. Jones, Llythyrdy, yn drysorydd; a Mr. W. G. Waterhouse yn Ys. grifenydd y Cyngbor. Uyttunwyd fod Blaenaeron (y Berth) i gael eu rhan o'r dreth a godir at y dathliid, yn 01 cyf- artaledd y boblogaeth. I'asiwyd y penderfyniad canlynol, hefyd:— Fod t6 yn cael ei ddarparu ar gyfer pawb yn gyffredinol ar ddydd y Goroniad, yn yr awyr agored, ar ben Oastell Sunny Hill, os ceir caniatM. Fenderfynwyd fod cyfres o faholgampau a gwobrau yn cael eu rhann ar ol gorphen a r tê, ac fod coclcerth i'w chynneu yn hwyr y dydd, an fod gwasanaeth y seindorf bres yn cael ei sicrhan trwy y dydd. Penderfynwyd pennodi niter o foneddigesau i fyned o erngylch i gasglu tanysgrifUdau tuag at? y draul, gan yr ystyrid na buasai y 25p. o'r dreth yn hanner digon i gwrdd a'r treuliau. Enwyd y boneddigesau canlynolMiss Jones. Dinarn Villas: Miss Jones, Llythyrdy; Miss Morgan, Talbot Hote!; a Miss Williams, Stanley House. Pennodwyd pwyllgorau yn nesaf, er gwneyd y darpariadau angenrheidiol yn y gwahanol adranaa o weitbrediadau y dydd, a gohiriwyd y cyfarfod hyd nos Fercher, Mehefin lleg, pryd y disgwylir y casglyddon a'r cynnyrehimewn. I

LLYS ARBENIG. Tmosod ar JSedi/geidwad. Boreu ddydd Gwener diweddaf, o flaen Mr. D. G. Williams a Dr. Lloyd, cyhuddwyd pedlar o Aberystwyth, o'r enw John Mahoney, o fod yn feddw ac afreolus ar y ffordd fawr ger Landdewi Brefi y diwrnod blaenorol. Uy- hnddwyd ef, yn mhellach, o wneyd ymosodiad beiddgar a ffyrnig ar yr Heddgeidwad Williams, o Landdewl, tra yn cyflawni ei ddyledswydd yn y lie a nodwyd. Y mddengys fod Mahoney wedi treulio y dydd yn Lianddewi I. Brefi, o un dafarn i'r llall, a cheisiodd yr- heddgeidjvad ganddo i ymadael. Hebryngoddl ef hyd yn agos i'r Pant; a phan y ceisiodd ei? rwystro i droi yn ol tua'r pentref, gwnaeth- ymosodiad ffyrnig arno. Pan gyrhaeddwyd y/ lie gan ddau fisyclwr o Dregaron, o ddeutut chwarter awr yn ddiweddarach, cawsant hwy." mewn ymdrechfa ofnadwy ar ganol y ffordd'i fawr. Galwodd Williams arnynt i ddyfod i'wv gynnorthwyo, yr hyn a wnaethant, a chafoddi yr heddgeidwad ei anadl. Pan godwyd Mahoney' oddi ar y l,awr, cafwyd cyllell hir gyda llainu danfiniog oddi tino, yr hon y collasai ei afaabi ynddi yn yr ysgarmes, wedi jddo amcann eii thynu trwywddf Williams, Ar y cyhuddiad 1 cyntaf anfonwyd ef -i am wythnos, ac^ am yr ymosodíarl. çafodd fis b g|i,ebat gydaa. llafur caled. Asaph Glav, Ttift*

CYNGJOE DOSBARTH GWLEDIG" RHUTHYN. CrsNALiWYD cyfarfod rnisol y cynghor nchod yn.1 Nhlotty Rhuthyn, dydd JJlun, Mr. H. Williams » yn y gadair. Yn ei adroddiad o gyflwr iechydol y dosbarth. < hysbysodd Dr. T O. Jones fod saith o farwol- aethau wedi cymmeryd lie yn ystod y mis. O'r nifer hwn yr oedd tri o'r personau v, cdi cyr- baedd 70ain rnlwydd oed ac ucbod. Ganwyd i deg o blalít-purnp o fechgyn a Difer cyffelyb o > enethod. Yn ystod y mis bu dru o bersonau » yn dioddef dan glefydau heir;tv- .:<1", y dwymyna goch a'r t5n iddwf. Yr oedd Penrhos, Derwen, mewn cyflwr hynod anfoddhaol, a'r t £ o'i gym- meryd drwyddo draw, yn a lghymmhwys i fywv yhddo yn ei gyflwr presennol. Bu ar ymwenad,, hefyd, fig Abernant, Llanarmon Nid oedd ynt y ty ond un ystafell wely, a hono yn drabechan;: ac yn hon fe gysgai'r teulu oil saith mewn nifer.. Am fod y frecb goch yn Maesafon, Ljanferes, yrr oedd efe wedi gorchymyn i'r y?gc;J ddyddiol gaeli ei chau am bythefnos. Yna darllenwyd llythyr oddi ysgi ifenydd.l Bwrdd Ysgol Glocaeiiog, yn hysbyBu fod yrr yagol wedi ei chau o Mai laf hyd y 24ain, o" herwydd fod y dwymyn goch wedi ton allan gerr llaw iddi. Dywedodd cierc y cypgbor (Mr. Humphreysq Roberts) na byddai i Fwrdd Addysg gymmer*- adwyo y cwrs a gymmerodd y Bwrdd Ysgol, am i nad oedd y swyddog meddygol wedi hysbysu i fod y clefyd wedi tori allan. Y cadeirydd a faruai fod y bwrdd yn ystyr- ied y perygl o gadw yr ysgol yn agored dar\yrv A arngylchiad onid e ni buasent yn ei clJall.. Gofynodd Mr. T. II. Roberts (Llandyr^og), a a fuasai y swyddog meddygol yn can yr N,gpl tlan yr amgylchiad. Dr. T. O. Jones—'Na fuaswm, g- oedd ond i un person yn dioddef dan y clefyd AS y pryd/t Mr. T. H. Robot ts a dyhiai f* -j bwrdd wedFj gwneyd tro call, am fod attal |ve}e^yd i ledaenu 11 yn ddoethach gwaith na cb:t\>H(ei wella ar ol ai ,;t ledaeniad. Dygodd hyn y ddadl^derfyniad^ ■ Bu y cwes-tiwn oyswirio y gweithwyr a gyf- logir gan y cynghor ar y ffyrdd dan sylw, Hyabysodd y clerc ei fod wedi darbyn pris um cwmni sef yr. 0<5qan^ Liverpon], am wneydi byn sef, 33frffT_Ya y ffiwyddyn. Nifer y gweith- wyr ydoedd '401 Peuderfynwyd gohirio v mater, fel y gallai y clerc y'mohehu â chwmniau eraHl, Pennodwyd y caderryd'd, 'Mri. Thomas Jones (Plas Co'ch), John Williams, T. II. Roberts, a W. G Richards, i ffurfio pwyllgor i j'atyried, gyda Chyn^borau Trefol Dinbych a Rhuthyn, y ewefctiwn o godi ysbytty yn y Dyflryn, ar gyfer personau yn dioddef dan glefydau heintus Pendei fynwyd rhoddi diwrnod o wyl i weith- wyr y cynghor ar achlysur y Coroniad. Bu peth siarad ynghylch y Mesur Addysg. Cynnygiodd y cadeirydd benderfyniad o gon- demniad arno, am ei fod yn diddymu Byrddau Ysgol, ac yn dwyn i fod awdurdodau heb eu hethol gan y trethdslwyr. Eiliwyd y cynnygiad gan Mr. John Roberts Nantglyn. Barnai Mr. Robert White na ddylai y cynghor • ymyryd yn y dull hwn â gwleidyddiaeth a chynnygiodd Mr. R. H. Pugh, fel gwelliant, eu bod yn myned yn mlaen at y mater nesaf. Eiliwyd hyn gall Mr. r. H. Roberts. Ni phleid'eisiodd ond ped war dros y gwelliantf* a phasiwyd y cynnygiad gyda mwyafrit,

Rhedodd llew a ddiangodd o filodfa yn yr Ys- wisdirar ol bisyclwr, ond cafodl ei adael ddigoa ar ol.

Ar yr un pryd, awgrymai, mewn llythyren- au italaidd, 'hwyrach y byddai yn bossibl iddynt gael echwyn gan y Llywodraeth. Yn ddiweddaf, gwthododd ef ac Arglwydd MILNER ganiatau y maddeuant' yr oedd Ar»hyydd KITCHENER yn ei addaw; am yr hyn yr ymollyngodd Mr. CHAMBERLAIN i ddyweyd 'nas gallai efe ddychymygu dim mwy niweidiol, na dim mwy tebygolo esgor ar brofedigaethau yn y dyfodol. A chan- lyniad hyn ydoedd, gyru y rhyfel yn ei blaen am flwyckiyn gron gyfan arall. 0 ddeutu y pryd hwn codwyd cyhuddiadau yn crbyn y Cadfri.iog DE WET, set ei fod wedi gorchym- vn fflangeliu cenhadon heddwch Can yr Ysgrifenydd Rhyfel, yn Nht y Cytlredin, rhoddwyd pwysigrwydd swyddogol x un o PWY! I delegrauiau damweiniol 'lleu'er, or ei fod ef, ryw ddiwvnod neu ddau yn flaenorol i hyny, wedi gwrthod cydnabod gwerth gwetrebau £ y cyindoith&s^iu newyddion yn y graddau lleiaf. I ddwyn ein trem i derfyui^dj rh^u i ni grybwyll unwaith etto am y 'nodyn' a (idaeth i'r Swyddfa Dramor ar y 25ain o lonawr y flwyddyn hon, oddi wrth Lywodr- aeth yr Isnldiroedd. 'Nodyn' wedi ei eirio yn rhagorol ydoedd hwn. Ei amcan ydoedd ffurfio rhyw gyfrwng cymmundeb rhwng y pleirliau. 1 hyn attebiad yr Ysgrifenydd Tramor ydoedd nas gallai efe gydsynio ag unrhyw 'gyfryngtad;' gan chwanegu mai a'r rhai oedd yn ymddangos fel mown awdurdod yn Neheubarth Athiea ei hmi yn unig y gellid cario trafodaeth yn D;11a¡en. Ac enwai Mr. STEYN dros y Dalaeth Rydd .a Mr. SCHALK BURGER dros y Transvaal, yn arbenig yn y cyssylltiad, hvvu. Mewn geiriau eraill, ni fyoid gwneyd dim a'r Arlywydd KRUGER, a'i gyd-swyddogion, ag oeddynt wedi gadael eu gwlad, a dyfod drosodd i Ewrop er mwyn diogelwch. Wrth gwrs, y dadblygiad nesaf yn hanes y drafodaeth heddwch ydyw yr hyn a ddadlenir mor helaeth a manwl yn y colofn- an dilynol, ac am yr hyn yr ydys fel teyrnas yn llawenychu mor galonog. Ceir yr am- modau ar ba rai y gwnaed yr heddwch, hefyd, fel y^dadgamvyd hwy yn swyddogol yn nan D9 y senedd nos Lun, ac oddi wrth ba rai y gwel y cratf yn eglur fod y pleidiau o bob tu wedi dyfod i gyfnrfod eu gilydd. Mewn 'ysbryd cym'ryd a rhoi,' yn amiwg, y gwnaed yr heddwch diweddaf hwn. Wrth gwrv, i Ben-Llywydd JNef a Llawr yr ydys yn diolch yn benaf am yr heddwch. Ni pherthyn i ni geisio penderfynu pa mor bell yr oedd dylanwad ei fawrhydi, IORWERTH y Seithfed, yn myned, a'i awydd cryf, yr hwn nis gwnai unrhyw ymgais i w gelu, am weled heddwch wedi ei adfer trwy holl derfynau ei ymherodraeth eangfaith cyn i'r goron, ael ci gobod ar ei ben. g