The Welsh Coast Pioneer and Review for North Cambria

^msmBsmmaawBsa^twaaisa^ I GLOBE| OA R. GRANT, Proprietor* g PEMBROKE PLACE, 1 g LIVERPOOL. I LARGEST AND CHEAPEST 1 HOUSE FURNISHERS, I For Cash or Easy Payments. I Our system of trading is entirely different H to tliat of any other lirm who supply goods on H Our ptera of tr:¡ding" is enti,.tly different easy payments. 3 We do not require our customers to sign B5 object ioiinb].; hire agreements. (5 We let the public know with wlimn they are Eg g dealing by advertising the name of .lie Proprietor g B WI GUARANTEE ENTIRE SATISFACTION, OR ■ t RETURN IN FULL EVlftY FABTHiNC THAT B M HAS BEEN PAID. H M W6 only supply thoroughly reliable gooJs. H We have built up our reputation by tair and g honest rteal'ng. Ef «m, niBh the Working Man's Cottage as well B "n (je"'ry> ■ pathv w;th JwSIDIJ1J 113 strict confidence. ■ nl' -I-E EVERY ARTICLE IN OUR CATALOGUE B PRIQEO, WE HAVE NOTHING IN IT MARKED B FROM aUCH A PRICE. BUT EVERY B ARTICLE IS MARKED THE EXACT PRICE. H jjgg We ullow a discount of 10 per cent or 2/- in ■ the A, for Cash tiff our marked prices, or if the B account is fettled within twelve months a discount B of 5 per cent. B We never disclose the aauiei of our credit H cuttomerB. §■ WE crVE CREDIT TO ANY RESPECTABLE PERSON B Wo pay carriage to any part of the United B Kingdom. 9 We make no charge for racking Goods B We offer advantages to credit customers that B no other firm can S Our large Illustrated Catalogue B iKkEii and Trice List bv post or «a E ■ application. IT COSTS YOU B —— NOTHING AND WILL SAVE YOU B ———— POUNDS IN FURHISHING. B GLOBE FURNISHING CO. | (tI. R. GRANT, Proprietor). B I PEMBROKE PLACE, I | > LIVEHPOOL, B ft Telephone r Tolegrrama: B B t760 Central. "Wardrobe," Liverpool. B B Business Hours: 9 to 8; Saturdays, 9 to 6. B | Glasgow: 510 Sauchlchsil Street 8 I Belfast: 40 High Straet. 8 8 Blackburn 26/32 Alneworth Street 8 r o ruirsTAi r—i PCtHS v Mr f |—' paintwork Jf JbJ WOODWORK I L-IVAIVEI. AND CASS WAR [A N f 8 c.E.s TABLES Ls#| floors (_5 tg COO/UNCi UTENSILS iSfci AND ALL BRASS-WORK L_, DOWMSTAtRS ') .( Wd. 'V" J 4:W! (:fl\ 'J.. -0" ¡ -s V4 ICLEANSERI &I R]tE "0/

Ty Betio yn Fllint. DIRWY DROM, Dydd Gwcner, vn Fflint, ymddangosodd Robert Junes ar gvhuddiad o gadw ty i'r pwrpas o betio. Cyhuddwyil ei briod o gynorthwyo. Ymddang- osodd Mr F. J. Gamiiu, Rhyl, i erlyn, ae vm- ddangosai Mr T. W. Hughes, Flflint, dros v di- ffynydd. Wedi gwrandaw ar amryw dystion, rhoddodcl y Fainc ddinvy o 20p a'r rosr.au, neu ddau fis o garchariad. Tynwyd y cyhuddiad yn erbyn Airs Jones yn oJ.

Deiliaid Tloty yn Enill Organ. Mewn cvfarfod o Fwrdd G wareheidwaid Tre- ffynon, a gynhaliwyd ddydd Gwener, dywedodd Meistv y Tlotty fod yr organ newvdd a roddwyd gan Bwyllgor Lleol Cymdeithas Brabazon tuag-at y capel, wedi ei defnyddio am y waith gyntal y Sul blaenorol. Caed arian i brynu'r organ drwy wert.hu matiau. etc., a wnawd gan yr hen bobt yn y Tlottv, o da.n gynllun y Brabazon.

Bu i Arglwydd PQnrhyii weithredu fcl un c,,r barnwyr yn yr arddangoefa gefFviau a gynlielid yn Old Deer Park, Richmond, Surrey, ddydd Gwcner a dydd Sadwrn ;l:wcddaf. Y Tywysog Franow of Teok oedd N Llywydd.

AT EIN DARLLEIMWYR. Anfonfir pob goViebiaeth i'r GOLYGVDD CYMREIG. Swyddfa'r Pioneer".

Y Wesleyaid Cymreig. SYM^'DIAD GYVEINIDOGION. Y canlynol yw taflen gyntaf penodiauau gwcini- dogion a basiwyd yn Kghyinanfa y Wesley aid < 'vtnreig, vn Llanrwst, yr wyt.hnos ddiwetjdai. TALAETH GYNTAF GOGLEDD CYMRU." Dinbych.—David Thomas (B.), a William Pricc (I,lanchvy). Rhyl. Thomas Owen Jones, E. Mostyn Jones (Prestatyn), William Hugh Evans, Robert I I ughe:3, D. Anwyi Williams (Prestatyn), a Robt. Curry (uwchrif). Rhuthyn.—R. CarrpH Roberts, John Piesre, a Pliilip Williams (uwchrif). Conven. -liugh Evans, a Robert John Parry (CerrigydruidioJi). Llangollen.—Arthur William Davies. Cefn (Rhiwabon).—Thomas Nieholla Roberts a John Lloyd Hughes (Rhos). Coedpoeth (G wrecsam). — Thomas J. Hum- phreve, William Richard Roberta (Gwrecsam), D. Meurig Jones (Biysnbo, cto), a W. Morns Jones, B.A. (Bwlohgwyn). [,ei|,wl.Oaklield-road, Richard LJoyd Jones, William Owen Evans (Rootle), Edward Davies, Mynydd Scion, David Jones (D.). Owen Evaiis (Birkenhead), un yn eisieu (Seacombe), a John Evans (C.), (Birkenhead), uwchrif. Y Genhadaeth Gynsreig. Aneurin Lloyd Hughes (Ashton-in-Makerfipld). t Treffynon.- Da\id Angel Richards a -Joseph Owen (Caerwvs). Llanasa (Treffynon).-Richard Ilopwood, ac Edward J. l'arrv (Ffynongroew). Bagillt (Treft'vnoji). -Peter Jones (C.), Grifuth O. Roberts (Caer), E. Godfrey Turner (Fflmt), a Daniel Marriott (uwchrif). Wvdd^rug-.—K. ISerwyn Roberts a David Ro- bests (Coedllai). Llanf,ylJin.-Charlc8 Jones a Wm. Griffith Wil- liams (Llanfechain). IJanrhaiadr (Croesoswallt). Thomas Tsfryn Hughes, John Cadfan DaÙes (Croesoswallt), E. Whittington Jones (Llanarmon), ac Elv in IN or Humphreys. B.A. (Llansihn, Croesoswalii). Llanfair (Trallwi-ri).Wittiin-i John Jones a Gwilym R. Rohert (Meifod). Hanley (Stoke-on-Tsf nt).—Hugh Jones Da- vics. Stockton-on-Tees.—Un yn eisieu. Marweinion.John Felix, Daniel Williams, a John Parry Brooks (Leeds). AIL DALAETH GOGLEDD CYMRU. TJanrwst.—Thomas Charles Roberts, William Lknd Davics (Pcnmachrio), a Thomas G wilym Roberts (Eglwysbach). Abergele.—Rowland Rowlands, a David Darley Davics (Llanddulas). Conwy.—Philip Price, John Wesley Hughes (Cohvyn Bay), a Moses Roberts (Llandudno Junc- tion), uwchrif. Llandudno.—David Gwynfryn Jones (y 4edd flwvddyn). Beaumaris.—John Kelly, F. E. Jones (LJan- gefm), ac Edward Tcla Davics (Porthaethwx). is Owen. Cacrgybi. Henry Meirion Da vies. Thomas Glyn Roberts (Abcrflraw), ac Edward NY,iine Owen (Pengarnisiog). Caernarfon. — Owen Madoc Roberts, David Morris (Penvgroes), David Teewvn Evans, B.A., (Porthdinorwig), Evan Roberts (Femsa'rwaen), ac Ishmael Evans (uwchrif). Bangor,—Thomas Hughes (B.), Evan Jones (Llanfairfechan). a Richard Jones Williams. Golygydd a goruchwyliwr y Llyfrfa: ITugh Jones (B.), D.D (Hanger). Tregarth (Bangor).—Richard Morgan (B.) a Robert William Jones (Bethosda). Pwljliel .-Robert Lewis (B.) ac R. Jones, B.A. (Criceieth). Porthmadog.—Richard Mon Hughes a Richard Mceton Roberts (Talsarnau). Blaenau F'festiniog.—Peter Jones Roberts a John Maelor Hughes (Ffestiniog). Dolgellau ac Abermaw.—Owen Hughes (Aber- maw), William Owen (Dolgellau), a John James Davics (Harlech). Towyn.—John Smith, Rhys Jones (Abcniyfi), a Robert, Jones (D.), uwcluif. J linas Mawddwy. Edward A. Morris,

Nodion o Glip y Gop. (Gan "Wil y Gweithiwr."). TRELOGAN. E i Gwmni Bruner a Mond ddyfod i'r pen- derfyniad i ranti rhan o'u henillion yn mysg eu gweithwyr. Caffai y rhai oedd wedi bod yn ngwasanaeth y cwmni am nifer penodol o flyn- yddoedd y swm o swlit o "bonus" yn yohwarieg- iad at bob punt o'u henillion yn ngorph y deu- ddeng mis diweddaf, ae eraill oedd wedi bod lai o amser yn y gwaith eheiniog. Fel y gellir dyfalu yr oedd )ur.\ b yn derbyn cu evfraii vn siriol iawn, ac yn teimlo yn ddiolchgar iawn i'r cwmni enwog hwn am yr anrhegion. NEWMARKET. Gan lod y gorchwyl o adgyweirio capel yr Anni- bynwyr wedi dechreu dyddorol fydd gwybod y gwneir arwenhiant cyhoeddus ar yr hen gelfi svdd ynddo er gwneuthur lie i rai nevvvddion. Yn mysg y rhai hyny bydd yr hen bwlpnd derw, vr hwn dybir sydd yn ddau cant oed, ac o pa un v bu y gwr enwog Mathew Henry yn preget.hu. Dvma" le i garwyr henafiaeth sicrhau dernyn o dderw gwerth ei gadw rnewn anrhydedd, ond heblaw hwn ceir yno bc-thau eraill o ddyddordeb i'r rhai evdd yn caru hen bethau. CAPEL M.C. Adciladir ysgoidy nwydd yn nglyn a'r addoldy hwn, a bydd hyny yn gyfleustra i'r achos yn gvstal ac yn addurn i'r ardal. Y contractor vdvw Mr E. Williams, Ochor y Foel, Dyserth. Ef hefvd wdd adeiladvdd Y sgol Trelogan. Fe yvelir nad vdyw pobl Treflawnyd am fod ar ol symudia.da.u a chynydd yr oes. GWESPYR. Gwr ieuanc hynod obeitliiol yn y byd ccrddorol ydyw Mr Frank Nicholson. Fife ydoedd enillwr y gwpan arian yn Eisteddfod Prestatyn, allan o 26ain o ynigeiswyr. Y mae y cyfaill ieuanc hwn yn hanu o deuhi cerddorol, ac nid rhyfedd fed talent vn parhau yn y teuiu. LLANASA. Yr wythnos o'r blaen, yn mynwent y lie hwn, claddwyd Mrs Dennick. Yr oedd yr ymadaw- edig yn 87 mbvydd oed, ac yn briod i'r diweddar Mr William Dennick, pen gwas yn ystablau Syr Pyre Mostj-n, am gynifer a 55 o flvnyddoedd. Edrychid arno fel aw.durdod ar feirch, cwn, a dofednod, ac y mae un math o rywogaeth o ddofednod yn yr ardaloedd hvn a adnabyddir hyd heddvw fel "brid ])ennil'k.' Cafodd yr hen foneddiges gladdedigaet.h barchus, a gwasanaeth- wyd yn ei hangladd gan y Tad Thompson, o Edwvs Talacre. DYSERTII. Yr wythnos o'r blaen bu viiia redeg, ncidio a bwyta am y goreu yn mysg pobl a phlant a meirch. Cariwyd y chwareuon hn dan nawdd ('ymdeithas Gleifion y Dcrwyddon, a deallwn i bobpeth droi allan yn hynod Iwyddianus. GWAENYSGOR. Vmraith etc rhydd y Cvnghor Sirol hysbys- rwvdd am denders" i gwbihau ysgol ncwydd y He Jmn. Pan yn son am fy hen gyiaill Morgan dylaswn hysbysu iod Mrs Morgan yiua drosodd gydag ef, ao v mae yn galiu siavad Cymracg mot- dcliled- iaith a pho na bvtasai ei throed wedi bod erioed allan o Gvunu, er iddi symud o Gwyllt Walia i wiad v Hais inin yn wyth oed. Esgus plenryn- aidd sydd gan pobl am anghofio eu Cynp-aeg. u-

Digwyddiad Cyffrous yn Llanfairfechan. Cv ffrow > d trigüLon Llanfairff-ehan drwy ddi- flaniad un 0'1' merched o r gwallgofdy anghy- hoedd yn J?rynj-ncu3^1d. Ymddeng'ye fed parti o fenywod o'r .sefydliad wedi yn ccxdded ar y bryni-iu yn ngcifal un o'r awdurdodau ddydd Gw<>nfr. a j)tian ar eu ffordd yn ol cawsant fo<l un o honynt ar oJ. Hyt'byfnvyd h-ed<IIu yr ardal ar unwaith, ao aet-h amryw o honynt, yn nghydag amryw o drigolion blaenllaw yr ardal, i chwilioV brvniau yn ddyfal, g-all obeithio ciiel hyd i'r íeJIYw anlforUums, Gild ni i wydilasant. I<\HM by nag, y Llungwv.n, jvin yr dJ dan wcithiwr yn pys-gota y.n nghymydogaetlv Llun Du- lyn (ffjnondl ddwfr Llandudiic.) gweLaant y forch yn myag y a dywedodd wrthynt ei bod yn cerdd<'<d i Lundain i wcledperthynas. Dywcdaw- ant .hwyUiau wr.h¡ nad oedd ar y ft'ordd iawn, a dygasaut hi i Jawr i bentrof y Bodol, o ba lc y gvra'ent at awdurdodau y gwallgofdy yn Lian- fairfocJian, &e yn hwyrach aothpwyd a hi yn ol drachefn. Mae'r Jlecyn .lie y c-avvrant y fenyw tua wyth miiidir o Ixeikter o Lla.n.hwrI.eclww.. Llith Die Jones. I CREFYDD A MASXACH. I I'r dieithrddyn yn ynn.vcl-ed a fk-ciedd am y uo cymaf, mi fas, yn argraph ddj jawn ohoiK) ni v Lymry. Ar hyd Blan «1 Rhyl i Gaorgybi mi iasa yn gwciud > ,r frith o srapcli ac cglwvei, ae yn Uwacl 1 r pen<k fy niad ein bod 111 yn '^)iod grofydtiol oros bim. Air.oau adcladu «!<■! neu e^lwys ydj codi He cyfaddai5 1 add^li; neu bet.h D,nug, felly -;oedd In hefo ein uulau, "Ty gwedd. y ar d,6 Ihna vr Vsgryrhyr ar y jw nc omde l ohy y of yr Ysgrvtnvr, mat pob ac o¡:;Jw.: 1 vn He cvscSrcdig. a-, 1 gaol ei barchu a 1 gy^- iiaixxl fel ty LMuw Doyh 1 at edry-ch a ydi1 capoH Cvnvru yu dod 1 fyny a r salon JIua • Un o brif iuncanion i>ob dyn gonc^t yc.i t.alu e^ ft'ordd a pheidio iriyncd' i <idvled, o>nd md fc J Vhi hefo oapeli Cynu-u. O na, t«s yna«n vchjdig iawn o gapen vn rhydd o iunl iawn h«nw yu d<iylca maw Mi ry iw vn gwvbod am k>fy<Uv cyn K>'dcd ag y bydd J'yloo y cape! wedi ei 'dalu 1 Ifw rdd, itiao n-hw ar unwaith yn dcdhrcu bildio wpcl '^vvvdd fvned 1 ddvlod! dracnein. t.ofyn.iis 1 i^'io parchue y dydd o'r blaeu be)h v i<xl capeiwrs inor ffor.d o iod n>evvn dyled, a^ atebotU 1 yniau pe ba.?a yna ditim^ oyjcd y cai^l y bydda peryg niawr ir achos fyn<xl 1 UYn ol \r a!ebiad yma ddyli«n fed dylcd yn rhan o grcfydd. llhy« giciyud rhyfeud yui hvn viilc. vmhobol i, 'jTef y dvwe<lawom o'r bla-cn, ty ado^had yn bob capel"1 fod, ac ar y ddoalltwriaeth yma. yr adoiladwyd y capol, ond mac yn eglur iawn nad yw yr 1tlllcan yma ddim yn cael ci gario allan bub aanwr- r Pan yn wynod am dro hofo cyfajil yclivui; \yvthno-Lat yu oh gwelsom gapel baoh reit add. Aotboni i Lrac-I golwg ar y capci eddunewn, on-d wedi myncd trwy y dr\v.s mi roedd ytia olygfa fw\ tebyg i siop draper na t'hy aiuloli. Merchcd Yl', J) a dvnion vn gwei'thu p b math o ddillad niorched a. p hlan.fr," g worth id blodau hefy d, a. chcid He ] gaol cwpanad' o do ond talu am dano Ílr. Ilyna Do r:;odd y nierchcd yn troio gan bawb brynu rhvwboth. Mi roedd yna hojaa. fel "eiop boy&" gvila baril o fran ac cwio oeiniog gan y o-,vf- meriaid am drcio cu hve wrth roi llaw yn y branc a. chodi }iar«>l bychan. GweLsom hefyd ddyn Nit ocrddc-d yn 01 ac yn mlacn ac yn siarad hof'o'r cwsnieriaid1 pan otxtclynt yn dod i mown, fel bydd y "siop wai kNS" yn wncyd yn siopa niawr Llandudno. Wir i.chi mi roedd fy ns;»y- fail.1 a flnau yn dochrou mcddwl cin bod wedi gWlwyd c-amgymeria-J. ac mai mewn. masnach- dy iiiawr yr oedci'a. ni yn lie capel- Ond o'r diwcxkl dealiasom mai ücdd yr ysba.eil, onel bod nhw yn oynal b:zaar yno, ac arn y diwrnod hwnw roodua nhw yn t!()i y capel yn fasnaciidy. Aetliom yn cin blao-iau a tlscc i chi dyrna ni yn dwad ar draws capel aral!, a chan iod1 y drws yn agored ;elhoin i mown, gan feddsvl clywod gwa.sanaeth a phrcgeth, and yma cto cawsem em sJomi. Wedi myncd i mewn dvna He roedd rhy"- ddyn tebyg i bregethwr yn scfyll yn v sot fawr, ao yn gweeyd ir rrymilloidfn otnvprthin. Mac yn rkaid i mi addcf fod o yn ddoniol dros benr ond gan fod fy nghyfaill wedi dod o Ivoogr i glywed gwasanacth mewn capel ('ymraeg, mi roedd yn rhaid i ni symud yn I mlaenu Acthom i gajicl arall, ac mi roedd y set fawr yn llawTi 0 b-egct'nwrs obob iotu ein hod, wedi liiiio yn iwc-us u r I f, 'I yno gyfarfod (iregcthu; ond or cm inawr pioaniant, tcodd yno ddim prcgethu o gwbl. Na, cyfarfod jxditicaidd oed<i' yn myried yn mlacn, pregethwps a phob juaradwr aral] yn son am ddim end politics. Wei wir, ddarfu mi erioctl fcddwi y basa neb yn cani-atau peth fel hyn. 1,f J nodd yn dd"igon i wneyd i'r t-adiu duwiul droi yn eu toddau. Mi roedd yn wir ddrwg gcr i ddeill mai ncth cyfl'redin iawn ydi cynal ci-t)g- hierddiiu, a pinefhau cyffclyb yn nghapcli Cymru- Mae hyn yn I-, r,Ci pt() fed yr ysbryd masnachoi yn brysiir yn t,,t-iddio-i mewn i grefydd CHUru. VVcl. dvna i chi sefyllfa c-rcf.v<l<l vn Nghynxm Grisiionogol ar hyn o bryd. Mac yn amhvg na wneiff orefydd a Christionogacth ddim gweithio yn hoddychlawn hefo eu gilydd, yn enwodig iiiewn perthyniaf; a thy yr Arglwydd. Mac v naill yn sic-r o orchfveu y Hall, a goreu po gyn- taf i arweinwyr Crisiioriogol ein gwlad wynebu v ffaith yrna. DIC JONES.

Marwolaeth Disyfyd larll Derby. GYRFA NODEDIG. Sul, yn dra disyfyd, yn ci brcewylJ'od- Ilolwood, K-c-n- bu farw larll Dcroy, K.G. ilefyj y galon oed 1 acJios ei au£u. Au lab oejd yr ymadawedig i'r 14eg Iarll Derby, a ganwyd ef ar y 15fod o Fcnclin, 184i. Ar ol oi addy^gu yn Eton, ymunodd a'r f.vddwi, a dringodd i s-aflc uohcl. Bu am gyfnod yn. Rheolwr Coieg Wellington. Yn 1865 othoJwyd cf i'r Senedd dros Preston, ac yn 1868 gwnaed ef yn gynrycbiolvdd Gogledd-Orllewin Lancaster. Yn Ethoi'ad Cvffredinol 1885 etholwyd ef drou Rari- bart.h Blackpool. Yn 1874 gwnaed ef yn Ysgrif- envdd v Morlvfi. Yn 1874 efe oodd Ysgrifenydd Cvllidol RhyfeJ, ac Ysgrifenydd v Tryeorlyg p 1877 Y fiwvddvn ddiiynol gwnaed ef yn s- g'rifcnvdd RhyfeJ, swydd a ddaliodd hyd 1830. Yu 1885 efe oelhl ysgrifenydd y Trefedigaethau, a'r flwvd.L'n ddilvnol trcsglwyddwyd ef i Fwrdd Masnach. i,ll miicn dwy flyncdd gwnaed ef yn Rhagiaw Canada. Dyohwelodd 1 r wlad hon yn ig93 nan v,r osgvncdd i'w doit! ar farwoiaet-h ei frawd Pnododd vn 1864 gyda Lady Comtance, mcro.'i hvnaf 4ydd ^rll Clarendon,Fact ynt deulu iJuosog- Fife oodd cvniaf Ixrpw!. Olymr ef gan ei fab gaJk og, Argiwvdd St-anley, yx hwn a ai;wy« y,n EbriiJ, 1865,

Ffrvwdrodd boiler vn Nhlotty Tostekh, I/orpwd ddydd Mercher, a Jladdwyd tri cr dcihaicl ao anafwyd dau arall.

o Ben y Gareg Ddu. (Gan Gwilym Llcch.) R11 AG OL YGON TYWYLL. Yn lie gwella, arwyddion gwaethygiad sydd yn y fasnach lechi. Nid yw y gwaethaf dros- ..Uir cliwareli odd eto. Na syncr os y ca.uir chwareli pwysig yn fllan. C'lywir and awgrvmiad torcalonus iawn yn cael ci wneud yn y chyvareli. Y mae lie i gredu fed llawer iawn o bobl ag sydd yn dibynu ar v chwareli am eu bywoliaetn yn prysur newid eu hai-n ar Masndt.h Rvdd a Diffyndollaet.h. Clywid gweitliwyr Rhvddfrydo) yn c-yhoeddi yn ddlfloesgni fod eis- ieu amddifTvn y fasnach lech: rliag cael ci niw- eidio gan y tramorwyr. Ciywir hwynt hefyd yn dweyd fod eisieu diwygiadau pwysig mewn llawer cysylltiad yn nglyn a goruchwyliaeth y chwar- eli." Ar v gweithwyr cyffredin y syrth cffcithiau y dirwasgiad masnachoi presenol. ANGIIYSEGRU Y SA BBOTH. Gellir gln-kd llawer o bobl yn enwedig rhai leuame—yn myned aui <lro ar y feabuoth, gan esgeuluso* y gwasanaethau yn y gwahanol addol- dai. Y mae genvf le cryf i gredu fod yr cg- lwysi yn colli eu gafacl mown llawer o bobl. Sut i rwystro hyn sydd gwestiwn ag y mae yn rhai ci wynebu yn fuan. Arnlwg yw nad ydyw cvnlluniau a threfniadau presenol vr eghvysi yn cvfarfod anghenion yr oes. EISTEDDFOD 1910. Pan gynhahwyd yr Eisteddfod Genedlaetl:ol yrna ychydig o Hynyddoedd yn ol, trodd allan yn Jhvvddiant niawr yn mhob ystyr. Awgrymir mewn gwahanol gykhoedd y priodoldeb o'r gwa- ho.kl hi yma yn 1910. Ardal lengarol. gerddor- ol. a gwladgaroi N-ii- Ffestiniog. Cai yr Eistedd- fod giocsaw caion yma. YX EfSIElJ-CYFEIRBYS'l'. I ddyn dyctthr anhawdd iawn ydyw gwybod y ffordd i rai )knock! yn yr ardal. LIe dvrvs iawn yw Wynn's-roiid. Yn ymyl y (Commercial Hotel aiff un ffordd i Newmarket-square, un arall at orsaf N- -T,ond(,n and North-Western a'r "Stcso- ion Fawr," y drydedd at y Hlliw. a'r liedwar- edd i fyny Church-street,. Gallaswn enwi ffyrdd a chroes-ffyrdd eraill sy'n ddyrus i ddyeithr- ddyn. Ychydig o gost a thrafferth fuasai i r Cynghor Dinesig osod cyfeir-byst yn y Ileoedd a cllwyd. CYMDEITHAS Y CLEIFION, T, I.. Cafodd aelcdau y gyiiid(-,Iti)as ragorol hon dywydd braf i oryrndeithio, y Sadwrn diweddaf, yn cael cu biae.ipri gan Seindorf Arian y LJan, yn chwareu yn swynol a medrus. Maerprym- deithas mewn safie arianol ragorol, a gwna ddaioni iijawr yn yr ardal. PRIODAS GWARCHEIDWAD. Dydd Gwener diweddaf. aeth y cyfaill dyddan a. charedig, Mr Richard Williams. 'Park-square, Jibcnau, i r yst.a<i briodasol unwaith I.. nll- crodd yn wxaig y tro hwn Miss J;Il}(" Powell, is- feist-rcs Llys E<lnyfea- f,d A-ir warcheidwad, yr oedd ti gyd-warcheidw;u<l wedi amhou b-th anitw yn o-l fof gan Mr iHian.s fwv i ddwcyd' wrth Miss Powell nag oedd gan eraill Ni synwvd darilon yn Mwrdd y Gwar- chckhvaid yn ddiweddar rybudd od<liwr;,h Powell ei bo<, yn ymadael. Gwydd::i y gvvaj- chcidwaid i J'add.m paham yr anfonwyd y rhy- bud.d i fewn. or.d ni ddywedodd nob ddim. l'n- .I 1:1C\\n britciias yn nghapel Nazareth gau y Parchu R. R/oberts ao R. R. Morris, TabernacJ, Blaerau- Mr a. Mrs D. J. Jo-ies, nwjistr a imei*tres Llys EdnyfoJ. c-e-d<l y "-was a'r forwyn. ao yn y sef- ydliad hwnw yr oodd y wlockl bri<xlasoi. Daeth llawer o g"yfeilli-ifi y ddeu<kiyn hapus i'r capel 1 "dell y s<*remoui 0 gylymu y odau yn nJfhyd- AoOth Mr a Mrs Williams i Grkcietih i droulio rhan o'u mis mel. DYDDOROL I EKWEIRWYR. Y mae yr athrvlithgar, Dr. R. Roberts (Isalltl, yn cyhoeddi mewn cyioesolyn y dyddiau hyn gyi- res o erthyglau dyddorol ar bysgod, pysgora, pryfaid pysgota, plyf, etc., a phobpeth ag sydd mewn cysylltiad a'r plescr o enweirio. Y mae y meddyg dawn us, Cymroaid'J, nedi casglu both wmbredd o Ifcithiau gwerthfawr yn nghyd, a rhaid t lawer Cymro iMth eiriadur clasurol oyn v gail cfe ddeall llawer o'r enwau a'r termau a ddefnyddir yn yr erthyglau. Mae yr iaitli mor goeth a'r iait-h dddnyddia yr awdwr pan yn cyrighaned<!u! :id Y\I" IsuPt byth end yn wreiddioL-mevvn incdd.vl a ieithv.edd.

PENMACHNO A R CWM. LI.YN CONWY.—Talwyd ymweliad a'r llvn uehod gan rai degau o ymwelwyr, y Llungwyn. Cawsant ddiwrnod braf, a mwynhaodd pawb eu hunam yn fawr yn nghanol prydferthweh natur. Idyn ydyw pcrthynol i Arg'wydd I'cnrhyn, ac y mae ar ben y mynydd, yn agos i Ilafodred- wydd. RIIOI TRO.—Bu amryw o'r llanciau ieuainc sydd oddicaitrcf yn rhoi tro yn cu c-artrefi yn y'stod y Llungwyn. DAMWA1N.Fel yr oedd Miss Parry, athraw- es vn yr ysgol ddvddiol, yn myned am Lanrwsr, pvda i deurodur, collodd reolacth arno rywiodd, u chwvmpo<id ar y ffordd. Derbyniodd niweidiau lied dryniion i'w phc-n, a c-hafodd anaf i'w throed. Da genym ei bod yn gallu ymiwybro trwy gyn- orthwy fFon. LLONGYFARCIT.—Gyda phleser y llotigyf- archwn y part.i mcibion ar eu gwaith yn d'od allan yn fuddugol yn Llangefni, y Llungwyn. Er mai yn gvdradd ail y daethant allan yn Llan- rwst, gwnaethant enw da iddynt eu hunain. Yn mlaen yr elont nes curo cowri Colwyn. MARWOLAETH.—Dydd Llun eladdwyd yr hen chwaer Mrs Ellen Jones, Lord-street, Blaen- au Ffestiniog, a hi yn 87 mlwydd oed. Chwaer ydoedd i Mrs Mary Evans. Dyfnant-terrace, ac v mae llu o Ijerthynasau iddi yma, gyda'r rhai V mac cydymdeimiad mawr. COIJ.I-—-•-Y dydd o'r blaen collodd gwraig ieu- zu anc ei modrwy, a'r dydd dilynol daeth o hyd iddi mf-wn tonh frith. NOSON LAWEN.Nos Fercher bu Mr II. Williams, Ddol, yn dyddori cvnulliad niawr, ar y macs yn Rhos Goeh, g-ydllï "phonograph." CLOD Y BARDD. Dyma fel y eanodd lor- werth i Miss Harriet Prichard, Vdol, ar ei gwaith yn d'od allan yn fuddugol yn Llanrwst, y IJun- gwyn, ar ddadganu "Merch y Melinydd." Priodol ydyw canti, A Hawenhau yn nghyd, Wrth welcd plant yr ardal Yn esgyn yn y byd; Ac yn eu plith mae Harriet, Yr eiieth ic-uaiie lai). Sy'n canu wrth fodd ei ihakm, A law on gwlad y gan. Mown trcf yn Nyffryn Conwy, Ti genaist, eiietli fwyn, Hen alaw, "Merch Melinydd," Fel cos yn y llwyn; Gwefreiddiol oedd dy ganu, Tra'r dorf yn gwrando'n syn, Dyrhmygent am hen dd,ddiau Yr e'nlmg Edith Wyn.

Ne wydd ion Dyddorol. MARW RIIUDDFRYN. Wedi nvchu'n hir, bu farw Mr Hugh Morris (Rhuddfr\ri), C'orwen, ddydd Llun. Brodor o Rhuthyn ydoedd, saer beddfeini wrt.h ei alwedig- aeth, Bcdyddiwr selog, ac Fjbteddfcxlwr brwd. Meddai feddwi iliwyllicdig ac awen goeth. Am en glyn a r-hyvrydd y rhagorai, ac ni chcid fawr ei well am g,'nghaneddu'l1 gaiii ae yn gvwrain. Meihioii iddo ydynt Mr Hugh Morris, ysgrifen- ydd Eisteddfod Corwcn, a'r Parch L'wis 1orris, gwcmidog gyda'r Bcdyddwyr yn Oldham. DISYFYD Y DAETII ANGAU. Nos Sa«Rvrn, caed Mrs Isabella Hurst. 74 oed. yn farw mewn cadair yn ci bwthyn yn H«.>lwa\, gcr Treffynon. TRETIII FFLINT YN CnIH. Mcwn cyfarfotl o Gynghor Fflint, nos Lun, penwyd y dreth am y fhvyddyn ddyfodol i fod yn 2s 6c y bunt--iii-Y o 4c na'r liynedd. DIRWYO CICYDD AM FEDDWI. Yn Nghacrnarfon, ddydd Llun, dirMywvd J. T. Jonef, cigydd, (/armei, i 40s a'r costau am feddwi, tra'11 gofalu am droi a chcfT^ DEUFiS 0 GARCHAR I LEIDR. Yn Mhorthmadog, ddydd Llun, caed William Da vies, J7 oed, Pdaenau Ffestiniog, yn c'uog 0 ladrata oriawr a, chadwen, eiddo T. J. Williams, Prenteg. fu yn guredig iawn wrt.ho. Anfonwyd ef i gareliar am ddcutis gyda llafur c-alcd. CEISTO LLADD El lIr. Gerbron ynadon Colwyn* Bay, ddydd Llun, cy- huddH-yd Sydney Fearneail, gvrietiycld. o gcisio lladd ci hun trwy orwedd ar linell y rheilffordd. > Gan yr ymddangosai y cyhuddedig yn ddyryslydl ci feddwi arclmyd ei roddi dan arolygiaeth meddyg. NODACHFA ARDDERCHOG YN NGIIAS- TELL RHUTHYN. Dvdd lau cynhaliwyd nodaohfa yn ngerddi Co.steli Rhuth.vn. Aed Irwy y ddeiod o agor gan Ddi'.oens wf mi 1,51c r. A moan y nodackfa oedd arian i brynu ilr a rotld«yil i Gyng- hor Sir Dduibvoh, tOr adt-ila-dii arno cu swyddfeydd i^ewydd. Y Dyvvy&oges Dolgourouka aoth drw) y dd >f«->d (jï agor ddydd Gucncr. LLE N Y DDI A ETII GYFIEITIIIEDIG, Mae'r ysfa am gyneithu barddoniaeth Gvniraeg i'r Saesncg yn fyw iawn y dyddiau hyn. ond mae rhai o'r cynvrchion yn t'in hadgoffa u'r hen frawd hwnw a gredai ei fod wedi cyllawni gwrhydri llen- yddol pan drodd y pcnill a ganlyn i Saesncg clas- urol. Dx- ri.,a'r llmellau gwreiddiol:— 0 bydd i ddyn fy nhwdlo unwaith Duw faddeuo i hwn ei ddrygvvaith, Ond n'm hnJla. ddwy u weithiau Duw faddeuo am hyn i minau. ac ft! hyn yr oedd ci gyficithiad o'r gwaith:—• If a bloke should cheat mc onccly God foigive him very iiitjcliiv, Should lie cheat me tho' two limrscs The Lord forgive me for my uimeses. BARDD DESGRIFIADOL. Dvma ddesgrifiad un bardd Ucol yn ddiweddar o r arvi cinydd canu cymanfaol:— GweKveh c'n taflu ei freichiaul Yn rhwyfo fc] pc mewn ffits; Pafho yn wylit a'i tldvrnau l'an mac am special hits I Wincj¡¡ a'i- !Yi!aid araJl, Yna a'i lygad de, ]';in ii;ie !).us ii,,tt'r alto I daro mewn 1 die 1 Un 0 dryeoryddion yr Eisteddfod Gencdlaeih- ol a gynhejir yn J^lundain y flwyddyn yw Mr J. Prichard Jones, Nivbwicii. Yn yr Or- sedd a gyuhaliwyd ddydti' hu i gyhoed<h y r Eis- te.ddod rhoed urdd anrhydeddua i Mr Jo tic:, dau yr cnw loatt Ciuwen Yu "Nghymru v Pianf am Mehefin, y mae darlun o Eglwys Llanymawodwy, lie y maeTys- w vn vn b'riglor. "Yr" oedd y I'archil E. R. Wiiiiams, Penysarn, Amlwch, a T. ]<iwal Jones, Gam, yn cynal am- ryw •••yrddau pregethu yn Sir Ffimt yr wy timos oVliwotkiaf- Mao tiymudiad cael ei gychwyn yn Mwr- deisdrcii Dinbych i try s ,»-fa er cael oofeb i'r diweddar An: iiydeddus G. T. Kc-nyon, yr hwn a gynrychiokxid yr u.hd<1Clh yji y Scnedd am tunryw flvnyddoedd.

BLAENAU FESTINIOG. YN G\c\Sc\Af.:THl'. Yr oedd v Parch E. Ccfn i Jones (B.). Calfaria, yn prege<Jiu yn NghynuuJa. Bcdyddwyr Dinbych. Fflmt. a Mir- i'lJII. a. gynjiaiiwyd yn lAllienuel, Rhoc-Jlaneichrug- og. yr wythnos ddiw;<vkla.f. TALENTAU Y FRO.—l.lungyfarchwn daient- au y fro. set Bryfdiir, ar ci waith yn enill cadair yn EifiU-d-dfod Llanrw-s-t. a Miss Ceridwen Ho- bprt. merch Mr W. J. Roberts, yn eniil am M- lunio HI Ei.*sredd.f"d Gadeir.oi Mon. WEDI MA ItW. Cofnodir marwolaeth Mr John Jones, Emu, Tanygrisiau. un o ddosbarth- wyr hvikaf y gwahanol ucwyddiaduron y.n y dc&- bardl, ar 91 gwaeiedd maith. Gedy ar ei ol un fetreh. gyda'r tion y ma.e v cydymdc.inijad dvfnaf. TA) Cl Mas Mr FIdward Grifiiihs, B.A., o r Capel ga.-sneg a Cholog Duwinyddo-I y BaJa, ar fordaith i Norway, er ceisio adieriad iecliyd. SKiNDORF. Ani y pyinthegfcd t-ro bu Seindorf Arian Oakoley yn gwusauac'iiu o llaen Cl«b I dvdd GA-eiipr. CYFARFOD YSGOL. NoR Wener diwedd- &f, yn y Garregddu, c.v.nhaliodd y Metho<bsitiaid g'vfarfod vsirol arbemg. JJywyddwyd gan Mr T. J. Roberts, Rhiw. A mean y cyfa:f<xl ydc?dd trt-fnu yn nglyn a'r cynianfaoedd, ac edrycii i mewn Iddaetil o Bethel, Tanvgrisiau, yu nglyn a rhariu y gynuuifa plant- yn ddv.y. Wedi t.rof.giw\ddwyd sr oil i Bvtyllgor GWI<AWOGYDD TRYMION. Dydd Sad- wrn yimveiwyd a.'n hanteJ gan wlawogydil trymion, nes gorlifo r iieolydd mewn rhai manau; ac yr oedd yr aionydd dro^t eu glanaa. CYNGHERDD.—Nos LIll, yn y Neuadd Gyn- uil. cynhaJiwyd eyngherdd <-Ju><'iiol. Y Uywydd ydoedd y Parch D. Hoskins, M.A.. Bothesda, ac arwemiwyd &Tl Mr Ben. T. Jones, Mancnl-rd. Gwasw.iae-t-hv.yd gan y Royal Oakoley Silver Band (o dan arwoiniad M.r J, E. Fidler), Cor Meibion y Moelwyn (ü dan arweimad Mr Cwl. waladr Roberts), Mits Mary King Sarah (Taly- sarn), Mr Evan R. Evans (Brondwyryd). a gwnaethant eu rhan yn gamnoladwy ia\II. Hefyd via \"<:<h1 y cyfarf<xl cymerodd cyrtadlouaeih 10 ar vr her-unawd, V ma-b afradlon"' (T. Osborne Roberts), am wobr o gini a medal arian, yr hon a eniHwyd gan Mr Ted Joue^, Tanrallt. Gwa.9- d.-el b' i i niai J gan Mri F. P. Dodd. M.A.. a J. Lloyd hid wards, A.C., Geili. Y p ydoedd Mif" A. E. Owon-Davk-S, A-ft-C.M.. tra y gweit.hreda-i. Mr David E. Jones, The Square, fel vsgrifenydd. y FYDDIN NEWYDD.—Nos 1a:t aoth aekxl- au y f.,ddin hon drwy eu gwahanol ymarfcriad- au yn yr Ysgoi i'rytanaidd.

( Fill in this Form and send it to Advertisement Manager, I I "PIONEER" OFFICE, CONWAY ROAD, COLWYN BAY. IX -P,ir—lrrr |ll'MBtBBBWI!1,lia8iaBIM!BI,aagn*J*M°**IWWB" ( Hue Charge for all kinds of WANT" ADVERTISEMENTS in the PIONEER" l\ i3 I3 Words 6d., and then ^d. per Word after; Three Insertions i/- and pro rata y (which must be Prepaid). Name and Address must be paid for. Please insert above Advertisement times, for which I enclose P.O. | or stamps value s I Name —— Address —— v or stamps value" d. < I Name- i f j Address- v

Eisteddfod Caeriudd, 1909. CWYL Y CYIIOEDDI. CYNI'LLIAD A LRWDFRYDEDD MAWR. Ar awr ani.crth, ddydd Mercber diweddaf, gwr.aeth y beirdd cu hunain yn andvvg yn ngerddi hardd yr Inner Temple. Yno. trwy ganiatad arbenig aelixlau enwog y De-rnl Gyf- reithiol, y cynhaliwyd Gwvl y C'Vlioeddi, a cha-f- wyd Hu o wyr blacnaf ein cer>edi i roddi eu pres- enoldeb yn y gwcithrcdiadau. Yn ol rheobu (iorsedd y Beirdd rhaid cynal "Cyhoeddiad" o n.-ien pob Gwvl Genedlaethol, a gwnaed hyny gan yr Archddcrwvdd vn vr aratth a ranhn, oddiar y Macn I log:— BYDDED IIYSI>YS.—Pan y (I oed Crist yn 1908 a chyfnod Gorsedd Beirdd Ynvs Pr-1> dain yn Alban Helin ar Ddydd Afban Hetin ai syrth ar y oM^gfed ddydd c lis Mehefin a dydd eyntaf i-rIlaf Naaf yr Haf a) ol-v guys ar (^wah^wdd hyun 1 Gyuiru i, 1', gann Gorn Gwlad, o'r amlwg yngolwg, yu ntrh'y v, Gwlad a theyrnedd, dan osteg a h\ ii i id un dydd a blwyddyn Cynhclir Gorsedd yvrth Gerdd yn Ngerddi y Demi (Nesaf i mev.n) yn Ninas Caerludd ag hawl i bav. b a geisiont Fraint a thrwydded wrth Gerdd Dafawd aDarit i gyrchu v Dref honno. yn awr eynt^On An- terth. a l'hynuduan Haul: lie ni "bydd noeth arf j a tu herbyn, ac yno yn Erwynebol y Til Chvntcfigion Beirdd Ynys 1'ryda.in. nid amgen Plenydd. A lawn, aa ciiyda iiwv Dv fed. Ciuivan, Berw, Gwynedd, Alavon, twyn- fp. Pedrog, Ben I)aNies, Elfed, Llwyd o Flifion, Rhys Blaen Rheidol. Cynhaiarn, lob, Vinsem, Ap yr Hen \Ny liedydd. Machreth, Rhuadwawr, Ell,hin, Marchant, Llwydfryn, Morus Glaslyn, Meurig Wyn, Ap Gwyncddon, Peneerdd Gv.aU ia, Ap Idanfryni Tecwyn, Llew Teg-id, Arlun- ydd Penygarn, Eilionydd. Peneerdd Ogwen, I eneerdd Llyfnwy, Ieuan Arfon Bencerdd, Peneerdd Peris, Lewis Glan Aeron, ac eraill; hwynt oil yn beirdd a Thrwyddedogion. wrth Fraint a Defawd Beirdd Ynys Prvdain ac vno cy nnal Barn Gorsedd ar Gerdd a Barddoniaeth, ac ar bawb. parth Awen, a Buchedd, a Gwy- Ixxlau, a geisiont. Fraint, ac Crddas a Tbrwvdd- edoga»vth wrth Frai it a Defawd Beirdd Ynys Prvdain, yn wyneb haul, llygad goleuni. "Llafar Bid Lafar." "Y Gwir yn Erbyn y Byd." "Duw a Phob Daioni." Wedi 1 r corn gwlad gaei ei seinio, ac i'r Or- sedd irael ci liagor yn ffurtiol, offrvmwvd v w eddi gan Gwynedd. Dilynnyd gydag anerchiadau barddonol doniol a da. At- ol derbyn yr Aberthged, caed anerchiad byr gan yr Archddcrwvdd. Datg-anodd ei lawen- y dd o gael cynal Gorsedd ar Alban Hetin vn Llundain, yn nglyn a'r hen sefydliad, yr Eistedd- fod. v oedd yn hen iawr., ac fel i>obpeth hen yn parhau i fyned yn fwy gv/erthfaw r. "Goreu trysor, trysor hen," meddai, a gwnai hyny arwyddair ]>riodol i'w osod ar amgueddfa ncwydd Cymru. Yr Eisteddfod yw'r sefydliad adoysgol eyntaf sydd mewn bod genym—dyma hen goleg y wcrin gytit, a n dyledswydd ninau yw patehu r. dladw traddcxliadau y genodl, oher- wydd byddai colli bias at bethau goreu v gcnedl yn arwydd o wendid a dirywiad. Yna. galwodd ar Elfed a i felfed fin i roi araeth i'r werin. Araeth fer gacd gan Elfed, i roddi croesaw i'r Orsedd i Lundain. ac i ddymuno gwelc<l y tor- feydd yn d'od cto i'r ivi-I yn mhen blwyddvn. Ar ol hvn caed eyfres o benillion gan E:, Dar, ac yna ancrchiadau gan y beirdd:—Machreth, Dewi Fyc-han. Ben Davics, Gwynedd. a I'cdrog; "Pedrog awenog anian." .ehe' Archdderwydd, "main ei gorff ond mwyn ei gan." Yn ei araeth o ben y Maen Llog, dvwedodd Ben Da> ies fod yr Orsedd megys o dir ei gwlad cto yn edrvch yn bur gartrefol." Pahani lai? Bu yn Llyuaw ar un adeg. ac yna bu yn tori Ihvvbr i iyd neivi-dd drwy ymwcled a'r Unol Dalaeth- au rai blynyddau yn ol. Dywed yr Orsedd wrtliym am fod yn deyrngar i'n hiaith a'n defion. Rhaid i'r Cymro ddat yn dynn wrth ei hen bethau da, a phcidio eu hanghoiio yn nhir yr estron. Os vw Cvmry yn d'od i Lundain, dylid cofio hefyd Cod Llundain a'i dylanwadau yn treiddio i Gymru. Mae gahvad arnom ni, sy'n cynrychioli y gencdl 0'1' tuallan, i fod yn ffyddlon i ddefion ein gwlad a'n coned). Caed cainc ar y delyn cto gyda ihagor o benill- ion --an Eos Dar. ('vflwynodd y Yinscnt restr tostynau 1909. y rhai a"r cyhoedd cyn cliwedd y mis hwn. a ehaed sylwadau arny.nt gan y beirdd Machreth, Elfed. ar Ap yr Hen Wyliodydd. Tcimlai Pedrog yn gynhyrfus, meddai, wrth anerch y dorf enfawr. Ddoe yr oedd wedi bod yn Siomber y Dychry niadau yn Madame Tussaud, heddyw- yn ngvvyf hedd yr Or.-c<!d. Yr oedd y cyfnevvidiad mor fawr fel nas gwyddai beth i iarad. Ysbryd y crculon a'r marw gaed yn y raill, ond ysbryd bywyd oedd yn lion, sef ysbryd cencdi yn d'od i'w hawliau. a dvna geid yn mysg I-luridain. Yr ocdtbnt yn barod i weith- io ac abcrthu tros eu hiaith a'u lien. Dyna oedd eu hancs ar hyd yr oesan, ac yn nechreu y ganrif o'r blaen, 'doedd neb mor gefnogol i'r Eisteddfod a gwyr cencdJgarol Llundain. Hysbysodd Arglwydd Aberdar fod v Brenin a'r Fivjihincs, yn ogystal a Thywysog" Cymru a'r Dywysoges wedi rhod<li cu nawddogaetb urddas- ol i'r Eisteddfod a gynheiir yn Llundain vn 1909 Ae ar ol arothiau byr gan Gwvnedd, Gw\mfe a Arlunydd Penygarn, ar wpnh yr Eisteddfod a'i henafiaeth. daeth cynrychiolvdd o Langollen i wahodd pawb i'r wyl a gcir yno YD mis Medi ne^af. Ar derfyn y siarad dacw'r Archddc-wvdd yn cyn)pryd y cledd, ac yn gofyn a oes heddweh. ae w atebodd y milocdd "Heddweh!" Wedi cael y sierwydd hvn dair gwaith, gosodwyd y cledd vn y v. ain, lie y gorwedd yn dawel hyd "adeg gwyl Llangollen. ° G^ ahoddwyd canoedd o'r ymwelv. vr ac aelod- au y jivvy llgor i de gari Mr a Mrs Llewelyn Wil- liams, A.S., yn neuadd can,- y Temple, ac yr oedd bias arno ar 01 poethder yr hin yn y gerddi agored. Profiad llu o hen eisteddfodv, yr oedd fod Gwyl y Cyhoeddiad yn Llundain yn un o'r rhai niwyaf hwvliog a d;fr a gaed or's hir amser, ac os ceidw yr Eisteddfod d yr un safon uchel ni fydd raid i ni ofni am ei lie-i aÏ llwvddiant. URDDAU YR ORSEDD. Cyflwynwyd urddau anrhvdcddus yr Orsedd ar y boneddigion a ganlrn, ddydd Mercher:—Mr J. Prichard Jones, Y.H., i'w adnabod o hyn allan fel "loan Ceinwen;" Mr John Hinds fc! "Glan Towy," Mr J. T. Lewis fel "loan Gbn Lkthi, Dr. D. L. Thomas fel "Trefhedyn," a Mr Richard Roberts, YJI., fel "Risiant Ystwvth." MANION EISTEDDFODOL. Ar ol gwyl y cyhoeddi yn y prydnavvn, caed gwledd y beirdd yn yr hwyr, I)t-y(I N-r areiihiwyd gan amryw o honynt. Ceir y manvlion vn ein ncsaf. Yn mis Tachwedd, 18S6, y caed y ewrdd "cv- hoeddi" diweddaf yn Llundain, ond ^chydig o'r beirdd oedd yn y cvfarfod hwnw v-elvvvd yn y cyhoeddi ddvdd Mercher. Dyma rai o arwvr ^36: ^Clwydfardd (Archddcrwvdd). GwalcWh Hwia Mon, Cadfan, Llew Llvvyfo, Nathan, Dvfed, Llyfrbryf, DClli Mon, Tafolog, ac Idris Kvch- an. Ois(,d(l, givelsorii vn er- aiji yr Arrhdderwydd Dyfed, Gwynedd, eTCKIII- yud, Ben Davics, Gwynfe. Eos liar, Arlunydd Penvgarn, Machreth, Elfed, Pedrog, Mr a Mrs Llewelyn Williams, Mr a Mrs Timothy Davics, Arglwydd Aberdar, Syr John Williams, Dr. Hart- well Jones, Syr Alma Tadema, Syr Norman Lockyer, Mr M. T. Morris, Caernarfon; Mr E. D. Jones, Llangollen; Peneerdd Gwalia; Mrs Alicia Necdhani, a Syr D. Brynmor Jones. Faint oedd nifer y dorf ddaeth i welcd y cr- hoeddi? Mai-'n anhawdd dweyd; ond gellir yn hawdd anturio ar bum' mil. Vr oedd y gerddi yn llawn o bob llecyn lie y ceid golwg ar gvloh r Orsedd. 0 blith aelrxlau y Ddirprwvaeth Etdwysig vr oedd Syr Brynulor Jones, Syr John WilliamR."a Mr J. II Davies, yn yr Orsedd. Yr oedd ffrae fawr wedi hod yn gynarach yn y prydnawn yn eisteddiad y Ddirprwyaeth. a docth y "gv.naeth "yr aelodau i gylch hedd am dro. 'Dyw Mtu-chant ddi'n yn fardd. vn ol ei dys- tiolacrh ei hun, yn ngwledd y beirdd—dim ond critic beirdd ydvw. Rhy hir oedd seremoni'r Orsedd, ddvdd Mer- yn ol rhai beirniaid. Wei, gallesid yn hawdd gwfrogi rhai o'r areithiau tua'r diwcJJ; ond, ar y cy fan, a.eth pobpeth yn mlacn In lied hapus. Ni fu erioed y fath nifer o "cameras" tufewn i gylch yr Orsedd ag a gaed yn hon. GweTid ugoiniau o'r ofFerynau diweddar llyn yn pwynt- io eu pigau at yr Archdderwydd, "a h hil a gymerent ran ar y Macn Llog.—"Celt Llun- dain."

Cyhuddiad Difrif yn Erbyn Ffarmwr. Gerbron Ynadon Treffynon, ddydd Sadwrn, c\ huddwvd John Jones. fFermwr, Ddol, Ysceifiog, o aehosi niwaid maleisus i Amy Gilmour trwy yinosod ami g-yda ffon. Ar ol gwrandaw amryw dvstion, syJwodd Cadeirydd y Fainc i ymosodiad creulon gael ei wneud ar y foneddiges, ac anfon- wyd y cyhuddig i sefyll ei brawf yn yr, rawdlys Chwarterol.

J NO. L H UNT, Pharmaceutical Chemist and Optician, Conulay Rd., Colmyn Bay tepot for Fholograplilo Requlsi e5. Dark Room for use of Amateurs. Sight esfin9 Daily by Appointment. AGENT FOR Henry Lawrance's Celebrated SPECTACLES 0 EYEGLASSES. Nickel Plated, Gold Filled, and Gold Frames. Telephone 0197 COLWYN BAY. D. A lien Sons Cabinet Manufacturers, Upholsterers, AND COMPLETE House Furnishers, 6&7, STATION ROAD FUNERAL FURNISHERS. LARGEST STOCK OF Furniture, Carpets, Linoleum, Bed- steads, &c., in N. Wales. 6759 L ■< SAMUEL BOD & SONS, J oinbtS, Builders and Contraciufs, SHOP & OFFICE FITTERS, AND General Repairers ot Property, GREENHOUSE MAKERS, MIDDLETON VILLA, Belgrave Road, Colwyn Bay. ESTIMATES FREE Nat. Tel • 2x. G. MARFELL, GENERAL AND FURNISHING IRONMONGER. Electric Lighting, Plumbing, Gasfitting. RANGE AND HOT WATER WORK BY COMPETENT WORKMEN. Large Stock of Gas Fittings, Pendants, Brass and Copper Kerb Suites. Tools and Kitchen Utensils of all k;iz.,s at lowest prices to suit all buyers. GUNS, RIFLES, AIR GUNS, AND AMMUNITION. Inspection Invited. Satisfaction Guaranteed ONE OR TWO HIGH-CLASS SECOND GUNS, in perfect condition, at less than half the cost. ABERGELE ROAD, COLWYN BAY. 91161 -¡i FOR y HIGH-CLASS BOOTS & SHOES/ Of English and Foreign Manufacture. Perfect in Design cj> Shape and Fit. T i'1 f3 NONE CAN yfSjy s/SULE AGENTS in Colwyu Bay for the Celebrated "K" LOTUS and QUEEN" BOOTS & SHOES. AMERICAN STOVES. Save Half your Coals a.nd Curo yuur SLUOKY c" <I. Send for CATALOG L B (tree; of stoves to oura Coal, Uotu, ouJ, Vii, (j as. s.:c. fl J armers Boilers. Bath üeYr" UUll Hot V, "Memiontho Pionoer F00RE & GQ- American Stove Stores. 52, QUEEN VICTORIA ST., LONDON E C BOOK FOR MARRIED WC.\1EN. rSMiOUSANDS of Wom- n have written that it A i £ the best Book they have over read and reoomm-fciid it to their friends. The content- of tho first and of the Thirteenth Cha^tc'rs c'very Woman thoulu know. 175,000 Copies of this Book have already been Sold. It If free, in envelope, for Postal Order Is 213, bv DR. 1. R. ALLINfrON, 67 Room. 4, Spain.ii-piaoe, 'a,nchegter Ilia"(" London \V. ADVICE TO THE MARRIED. ,4. BOOK for the People. Practical adv.ee to *ho Married, and those contemplating Marriage. Written in a clear, majiner. It w, written by a Medical Expert, in non-scient iiic language, over 200 pages, largely illustrated, contains mott important information. ,C.d I r Is neu from all Booksellers an-d -NeN pos-t free, P.O. If; 2d, from MOORE, WILLIAMS and 00., Ravcnhill-Toad, Belfast- j RUBBER APPUAlicES S | Dont Delay. Wrrite to-day for large n^^v rovi-cd I j illustrated Book. Post tree in sealed envelope. I N. W. C. ATKINSON'S, I j 56, HILL ST., MIDDLESBROUGH, I ESTABLISHED 36 YEARS. |