The Welsh Coast Pioneer and Review for North Cambria

Y R Doe A D RAN G.Y M REI G. -I-

AT EIN DARLLENWYR. Anfoner pob gohebiaeth i'r GOLYGYDD UYMREIG, Swyddfa'r "Pioneer," Colwyn Bay. _——.——

DIWEDD BLIVIDDYN. Ar ol llawenydd y Nadolig daw dwyster di- wedd blwyddyn. Dofir y meddwl gwamal a'r galon ysgafn gan fyfyr difrif wrth synio eb- twydded y gwibia y blynyddau, ac fel y cilia cyfleustfirau i ddtfancoll. Dyna un fantais o ra,niad ainser i yspeidmu a thymliorau; ar der- fvn y .naill a dechieu y llall deuir yn naturiol i adolygu y gorpheno], a llunio yn well ar gyfer y dyfodol. Addunedir yn onest cyflavvni JavvBr diwygiad, unioni llawer lhvybr trofaog, a byw yn aingen. Ceir Dyledswydd fel mynegfys ar ffyrdd bywyd yn cyfeirio cara- rtau y pererin. Er y torir mil a mwy o addun- edau ac y collijr llais llawer dyledswydd yn nwn- dwr h udoliaetliau, nid ofer y cyfarwyddyd ys- bl-ydolidig, "Dysg i ni gyfrif ei.n dyddiau fei y dygom ein caion > ddoethineb." Er anwybyddu y cyngnor a phallu cyfrif, y mae cronicl bywyd pawb ar gaet, ac yn nghadw i'w ddatguddio eto. Blwyddyn gorlawn o gyffro fu'r ddiweddaf. Efioed m bu dynoliaeth yn fwy byw-ymroddiad disaib yw nodwedd yr oes, a gwesgir mwy o weithgarwch ac ymdrech i gylch blwyddyn yn awr nag a wneid gy.nt i gylch pum' mlynedd. 0 drugaredd bu trugaredd yn amlycach na thrychineb yn ein teyrnas; ni dda&th yr haint sy'n difa yn y noa na'r galanas sy'n nychu nerth cenedl i'n goddiweddyd. Buwyd mewn ami gyfwng difrif, ond llwyddwyd i osgoi yr echrys effeithiau. Caed iieddwch a ffyniant o fewn ein magwyrydd, ac yr oedd y cyffroadau mwyaf yn em plith yn codi o'r ymdrech i wella y wl&d. dftg y bu'r ymddexu mwyaf, ond yn ib&nol y dwndwr a'r gwahaniaethau, a than yr t oeid dyhewyd i helaethu breintiau a ,or-hod buddianau y genedl. j aghajioi dwyster diwedd y fi -(Id-vn, a n cydnabod mai araf y symudir yr nurddo bywyd y byd, ni ddylai undyn °- Y mae diwedd pob cyfnod yn ein 1 yn nes at yr "euraidd oes," atyjiwbil ,sydd yn swyno Uygaid prophwydi a chan ""enau. Yn mlaen mae'r goreu o hyd, ac raich gwareicuiiaj i cenea'loedd tua'u iW.

tnmaenmawr a'i Hanes. Ii. ~x^iy<Lli& yr ardai i ddau gyfnoa clir. r rywfaint am y lie o r oesau boreual « Unes eiri gwlad hyd gwymp tin iianmbyn- •Lli gy?a, LIewelyn, a Dalydd ei frawd: yna y dolenau hyd o fewn rhyw ganrif a haner j* /cyicn liwn, wrth fwrw golwg Urosto i gyd,— -'J"t niacs rhagoroi i awdwr y ddrama 4)Sn Ia\Hr i'r nofolydd, 03 y myn; ond i'r "asttiydd a'r hanesydd ya anad neb. Oa S^-nydig a wyddis yn bendant am yr II er- j''1136 yma gysgodion rhai o'i alloiau, ac ad- bythynod <iisyi.nl y Celt cynar, heblaw ol- "J^rwydiau, ar y geillt i gyd Yr oil wydd- oenmaenmawr yn y bwlch rhwng rhyfe!- L Llewelyn a gwyr Gasconi a'r cyfnod di- nn i ^Wrr P^Liiau a ddywed teithwyjr wrthvni, benaf eu cwynion yn erbyn y fiordd beryg- • dr°s y graig. Dywed ambell un ttaitn fech- Oxyrra thraw hefyd,-niegis fod y lie yn goed- xav/n_, a bod oopr a manganese wedi eu cael f]y Pivvy^.> hefyd gyflawnder o pyrites a %par. J\id oeddyriL yn gwybod fawr y pryd V am yr ithfaen gJed a chyfoethog sydd yn o'r creigiau, y ri.ai sydd erbyn hyn yn cael BjVexth.o gan tua phymtheg cant o chwaxelwyr ™iis, gan anfon y meini yn ddarnau 3'sgwaf '3J, wedi eu saernio'n gywrain, i balmantu P^eolydd y byd. Poolydd y byd. t te chwedl yn llyfr"William Gilpiri," a gy- ^wyd yn 1809, y.n dweyd am rhyw ddyn rhy- ar farch ysbrydol, yn cymeryd yn ei ben y march i "sefyll tan" ar gyfer ei anfon 1 U- Dygodd y march i sefyll ar y graig uvoen y mor, ar ddibyn erchyll: ac fel y Bafai y'Hail druan, yno'n crynu gan ofn, taniodd y dki ddryll yn ymyl clust y march: and yr oflyr ofn mawr o fyn'd dros y dibyn yn drech P^braw gafwyd gyda'r dryll; a safodd y ere- a«yn ddisigl, ag eithrio rhyw ias aeth drwy- d< Diangodd y dyn riiag y perygl felly: ond W cyrhaedd i le dyogel treiodd wneud yr un wedyn a'r eetfyl ~i-1 -7J 1 anifail v p>-yd hwnw; a gwylltiodd. a _<hat- rifiSK■ l"" f- "I a ,Uatf dwy.d faint o go-il sydd ax chwedl o r fatli, ims Idom; ac os yw yn wxr, ni ddywedir yr un iran "W. Gilpin" pwy oedd y dvn, ac a %n frodor ai peidio. Am y mlynodd idaf mao genym hunes y ile yn weddol 0 Gwyddom mai t.-neu lawn oedd y bob- th • dim ond 444 yn 1833, ebe Samuel Lewis, „ ''ToDoeranhicai Dictionary ot Wales: n v tai—4 a ^ew scatt-cred irregular- uilt." oeddynt: onl deallwn fod yr Anni- tvr yn pregethu yn f^wjgyfylcm yn 17^ bvnag; er mai yn ddiweddarach y dasth Iwadau eraill i gyd i mewn Yr oedd am- blasdy yn 6efyll yn nechreu'r ganrif ddi- al: a ffermdai a thyddynod oedd y gwedd- amaebhwyr a gweision i amaethwyr oedd >11 drigolio.il. Pan ddechreuwyd agor y •eli daeth eraill i'r gymydogaeth, a chyn- \d rhif y tai, a chwyddodd y boblogaeth ar a: codwyd addoldai ac ysgoldai fel, erbyn 7 mae un ar bymtheg o gapeli ac eglwysi, a vsgol ddyidiol i blant, heb son am ddwy aiT- ysgolion preifat, yn y pl^yf. Deil y oxvvyadl Ymneillduol a Rhyddfrydol, aLc, zrybwyllnyd o'r blaen, yn hollol Gymreig, irio y Saesneg glywir ynddo yn yr haf gan wyr. Dwti- Tanymarian i'r Ue yn weuud- 1 yn ddyn uanc: ac nid annyddorol gan feallai fyda 4eall mai yn yr ardal hon y t • 1 "V,4. TlKawilfl Wdoda ei jF' Jthean gyntaf enoed i'w chyfansoddi g&n ( Nid oedd Tanymarian <md naw ar hug- 4 pan yn cynyrchu y gwaith hwn. Byddax Sded y toueth eurllyfn am oriau bob dydd. awn y don gyffrous yn cyfansoddi ex ora- t yua n casglu oor eywl o chwarelwyr leu- fcr chanu, ddarn ar ol darn, fel y digwydd- ^vnt fod yn barod. Maged yn yr Ho eryn fedr yn gynar yn y ganrif ddmedd- *bert Jones oedcl un,—mab it hen weinid- Ohfxi Horeb o Ba^n Tanymarian. Yr oedd K Jones yn zynghanoddNN-r medrus a rliwyda iaoxSwoddlLor o aiiglynion ar ei 0], yn jo^ rhai cyvwddau grymus. Wele ran 01 Mi i'r "Perm,-nmawr. Penmaenoiwr! dirfawr derfyn IthWD6 da; blwy'! uwch gwy mor gwyn: terwyn ftn, tarian y fro, A mor tdn%%Vg mawr tano; Arwr ma.;r, huiwr moroedd. Gorohfyg* eu cynnwr' ooedd: Rr rholiar a Jluohiaw Ilif Itti fur th, for genlbf, Se{i'n de ar safn y. qon, Gaa fygvi gwynaf eigion: Nes i'r ndpn droohionol, A cwaeL nerth, gxnaWn ol: rjanllaw WaJ y cenllx chwyra, A m,, fth na. mor trachwyrn: Eelur g* ?16,lar ewynt,— Trwch «H yn trechu corwynt: Mur odjh fy mro ydwyt, 'A phawb'th wel,-uchel wyt. Dv ffync wna'th goroni > Ar dy g<rn dig.ryn m: Haeadav. dda vies goq^ddwr,— Morwyn^uw am ^lfa yn y'G6nmen —Cylioeddiad Cenedl- aethol.)

pENIkCHNO A'R CWM. I RWOLAl"Il.- Drwg genym orfod cof. wdi JrvarwoliU Mr Owen Roberts, BrynAbetr, ""le .Rhagfyx iSf^d. Ohwith JVgenym. ol ei pfarchaadau barddonol, i arrft «Mvw«id orail o'i enddo. Yr oedd jr ltobertB bod yn ffyddlawn gyda ohre- fdd a.r Iryd ow- Cydymdexmhr yn fawr a'r #uiu yn eru jJedigj^h- CAROIxAU^oe 1Iay'T.yr ,o«ddynt yn csmu jkqLu TO Rybadh. Er fod y gwlaw yn sfWallt, daeth^uUuwl Ued <Ma Yn ngtiyd VSGOL Y ^M-— Noa Fawrth, cyahalxwyd 41arfod adlo#lol gan y plant. Amcam y oyf^rfod oeddtanu gwobrwyon i'r plant am breeeuoUteb Yr Y6gol. Gwxiaed y gwaith DWruiS bwn a Mrs Jonee, Jcvectory. mewn SXdeS^ifr oedd yr ys^old'y yn rhyfach 0 lawer i'r ijIeidfa. ddaeth yn nghyd. Aeth- ptrvd trwy i»n ddyddonol dros ben- Doruol Utwn oedd clyd y babanod yn adrodd "Pris ) rirt "Pob drws neeaf." a'r "Mul bacli, ko yn canu vfi Wn magu'r baban." Cai- Vyd anerchiac buddiol ao amiserol gan y >krdh B- JontGlan Maohno, a ohan y Pnf- sthraAV. Mr On- Yr oedd yn amlwg oddi- 1 y oyfarfrfod addveg yn myned ax gyn- lydct yn yagol Cwm. tvaeariocl4 Glan mo at ddau ymtydd ddaeth in plith yr wyth- nos ddiweddaf, ddau wedi derbyn eu haddysg yn YstoI y Mae'r ddau h^ddyw yix mhiitih enwogi<ieuaano pwlpud y Wesleyaid. Diokshwyd jn »» p Mr Owen 1 xxem y rjlant am eu If on i'r yegol yn bry^on a d»eozx. Yr yd ya pob iiwyddiant 1 Mr Owen fel < ieuano alluog a g-weitbgax Cyd, ysgol. un modd yr athrawon eraill, ac yn en^odigisa Jones gyda'r babanod- Cvnwiwvd P&18 0 daioJohparwch gan Glan a dhorwyd gan Mr R- Evara, Pen- incline. Terf^yd ^r ol oael noeon hwyliogr trwy ganu "H<Wlad fy Nib.&dau.

I Llith Die Jones. We!. • dyma ni wedi cyraedd y gwylia. Mae yr awyx yn iiawn o hogla twrcis a gwyddau yn cael eu rhostio, ein byrddau vn llawn o blum pwdings, mince, pies, a chanoedd o ddanteithion ire us. Mae r celyn wedi cael ei hongian ar y waliau, yn y canwyllbrenau pres, ac ar y silit- pen-tan. Mae cardiau Nadolig hefo dymun- xadau Jawon wedi cael eu nnstin :1, fjørhvn byn hyn. a mi rydach chi oil wedi rhoi e-oreu L j m /r holidays. Pawb ond y fx a'r goiygydd. Am danom ni ein dau, nid ydym yn gadael hyd yn nod i'r gwyliau ymyraeth. a'n sel ar ei3h rhan chwi, y darllenwyr. Felly, i"fe yn rhaid 1 mi fynd yn mlaen hefo fy llith tci pe tasa na ddnn Nadolig na Boyuig Day, dim rhcxidion i'w danfon, d:m biliau i'w setlo, a dim diffyg treuhad i'w wynebu. Ond mae yn anhawdd iawn cadw yr hen Dad Nadolip aljan o 11 meddyli&u yn hollol er cymaint yr ydym yn y;iidr*-eku cyflawni ein dyledswvddau BOXING DAY. DylM. ni w di troi cion cefnuu ar ddydd Nadohg ao wedi cyrhaedd y dydd rhyfedd hwnw a elir yn "Boxing Day." Mi rydwi yn methu dir- nad pam y bedydchwyd y dydd yn Boxing Day, yr hwn 01 gyfieithu a olygir "Diwrnod Boxic," ^eu, 1 fod yn fwy majiwi, "Diwrnod Ymladd." Pe bua^wa 1 wedi bod yn mwynhau fy hun fel Utiai o honoch chi y diwrnod cynt, mi rydw i yn sicr na faswn i ddim mewn hwyl i ymladd, Xi n 1 ddyrnu na boxio neb y dydd yma. Na, im faswi: 1 yn ffeindio rhyw ddiwrnod gwell a mwy cyiaddas i syrthio allan hefo fy nghyfeillion, ac i ioi cweir i fy nghelynion jia'r diwrnod ar o] boa yn bwyta yr wydd a'r plum pwdin. Ond fel yna mao hi hefo'r Saeson. Ma nhw bob amser bron am wneud petha. o chwithig. Gadawn iddy nhw boxio faint fyna nhw yn Lloegr, ond cadwn ni at ein eisteddfod au a'n cyfarfodydd pregethu, sydd yn sicr o fod yn well ffisig at diffyg treuliad na bocsio ein gilydd. DIGWYDDIAD Y TYMHOR. rel y dywcdais yn fy llith yr wythncs ddi- weddd, mi fu'm mewn concert arall yn y Junc- tion. Fasach yn medctwl mai y Junction ydi yr unig le am concerts, wrth fy mod i wedi bod mewn dau o jionyn nhw mor agos i'w gilydd; ond y gwir am dani hi oedd fy mod i wedi rhoi fy addewid i Mistar Tomos Morgan yr awn i wrandaw o yn chwareu y ffidil mawr. Ni ddy- wedodd Mistar Morgan wrtha i He roedd y con- cert yn cael ei gynal, na dim arall, ond fod o yn chwar-?u y ffidil mewn concert yn y Junction. Mi fyddai i bob amser yn treio cadw ax delerau da hefo pobol y cwrt bach, yn enwedig yr amser yma o'r flwyddyn, ac yn hytrach na digio Mistar Morgan sydd yn gofalu am fusnes y cwrt bach yn Nghonwy mi eis dros- odd i'r Junction Wel, y peth cyntai ar ol cyrhaedd yno a dymuno gwyliau llawen i Mistar Wynne a Mistar Cashznan ar y platform, au ys- gwyd Haw hefo fy hen gyfaill, Mistar Jones yn y box-office, o. dd myn'd i chwilio am y concert. To3 i chi mi ddoi, ar draws poster mawr meiyn, a dyma fi yn dechreu darllen y ilythyrenau breis- ior', "The Event of tiie Season/' oedd ar dop y I p«>ter. Wel. mae yn rhaid mai dyna ydi ,11. Town Hall newydd y Junction fu Mistar Tomos Owen yn son gymaint am dani, a ffwrdd a li i chwilio am y lie. a elw;'r yn "Event of the ^ja son," ond er mawr syndod ni wyddai neb ddim by,h a.m y fath le yn y Junction. Wedi cerdded yn ol ac yn mlaen am amser maith, cyfarfydd ais Mistar Willias, yr yvsgolfeistr, a dyma fi yn gofvn iddo f o wydda £ 0 lie roedd ystafsJl a elwir yn "Event of the Reason" yn y Junction. Dyma fo yn dechreu chwerthin, ac yn esbonio mfij y Gymra- g am "Event of the Season oedd "Di- gwyddiad y tymhor," a mae yn 3ebyg mJli y concert oedda nhw y.n fuddiol wrth ddigwyddiad y tymhor. Tybed mai y concert yma oedd yr unig beth a ddigwyddodd yn y Junction v tVlTI- f CS"-4, *;■ v am V Eis vn ol tua'r hen Junctic.11 x gael golwg ara.: a-- y poster mawr melyn, a'r peth nesaf ddar- fltr ais oedd "Caersalem C.M." Caersalem, mi dybiais. oedd enw y capel He byddai vn casl ei gvnal, ac mao yn debys fod y Lyth ? r M vn s°fvll am Capel Methodus. Felly S ™SfohSioim C«tsJem. oapel Mothcte oni ipm WMrddj"v"dodS Mbto Wynne wrth. i Horeb oedd nw ei gapel o. Dywedodd David A/r m'o mai reewylfa oedd enw y capel Wda fo yn myn'd, a mi ddywedodd Tomos Hughes (y signalman) mai Pensarn oedd enw yr unig gapel Methodic wydda fo am dano fo yn I Tunction Wir i chi mi rooddwn x yn d^h- yJZm mjn'^hefyd'onibai fy mod vjedi ^iHolrdliirhL' on^cefais hyd Hj W barelHEB^DDECHREu'ADEILADU ETO. Toe i chi cyfarfyddais Ilarry Priteliard, y twr^'r teilxwr, a dyma fi yn deyd fy »brwb wrtho fo Dywedodd Pritchard nad oedd capel Sa^alem ddim wedi cael ei fildio eto, ond max dvna vr etiw oedd i fod ar gapel newydd J Methodistiaid F^ly6^ l^ddaiyn rhaid aros am un dwy flynedd blth bynlg cyn cynal concert yn nghapel Caer- salem Wei, wel, mi roeddw.n bob amser yn gwybod fod bobol y Junction yn rhax blaenlkw iawn ond ddarfu mi enoed feddwl fod nhw mor flaen'llaw a chyhoeddi concert mewn capel cyn d<Ei<rtua^r station gan feddwl myn'd adref i aros id dvn nh ,v fildio v capel a chan^benderf ynu y bvddai yn rhaid i Mistar Tomos Morgan dalu y « fW' am ddwad a mi i'r Junction ddwy flyn- JONES, A.S. •*7n y station evfftrfyddaia Mistar AS ao wedi cael sgwrs hefo fo am I>dadgy- 3 -n: «=+ a Thv vr Arglwyddi, a petha wh* el yna, dvwedodd f ed o wedi addo bod yn anTvehydig o funuda, gan fod o B^'naen^wr. Mistax JcneT Tvdan n^w ddim wedi dechreu bJdio y ranel eto" Mi ellwch chi fyn'd yn eich blaen 1 OS dowch chi yn 01 yn mhon dwy flym,dd feallai y bydd y capel Jones arri gymeryd ^nghynghor, a mynodd ffeindio aUan Srosto ei-hU>'wrEmewnUc?peinW nghnno'l cae, ae oleum mawr ^T caPel ^ote^ dealiaia mai ^apel y'taiJn oeddT^l He ro^dd y concert vn cael ei gynal, ac amcan y concert oedd tno nrw i fildio capel Caersalem Prif ddynion y symudiad oeddynt :-Mistar WilHarr^ oCoi; Jame3 Davies, Y Glo; Garmon Tlo- bs > ^wybT Wel i chi, aethum 1 mewn 1 r witci » "J Mi=tAr William Jones yn dechreu siarad. Mi roedd o yn deyd wrth y gynulleidfa fod oerddor- Sth yn tarddu o'r Gymraeg, neu fod Cymraeg kith gerddorol. Wir, mi roedd o yn s^rad yn Sit dda, ac yn trin ei bwnc yn ddestlus dros ban ond ar ol ei araeth gadawodd waith y oad- eirv'dd i'r Parch Gwynedd Roberts ao aeth 1 Benmaenmawr. Cawaom ddeuawd ar y ber- do^K gan bUsmon y Junction a Mr StMtf a chwareu reit dda ddaru nhw hSd MisUr Arthur Davies, Cefnmawr, aa im reit dda amryw o ganeu- ^ngyi llais baritone er fod pobol y capeT^w- vdd wedi ei roi o i lawr ar y poster fel tenor. Mistax David Ellie, Cefnmawr, oedd y cantwr ar- Ju MiSedd yjitau wedi oael ei roi 1 lawr fel u v ^oeter, ond tenor oedd o yn ganu, baritone ar J o Hughes, oedd yn eistedd a mi ddywedodd J.K. Hug y bri{ den. wrth fy ochr 1, Gogledd Cymru. Ond drS^To^^newydd am greu demors a'r tenors yn bantonee. tones yn decnors, JJgTAR ^0RGAN. Wel wedi hir ymaros dyma Mistar Tomos Wei, weai x j Uwyfan yn y set y„ d"4Kib^«»oilif.j. 0. mi roedd Tr boll gynulleidfa wedi oael eu pleeio hefo "Ardderchoe, meddai un; "Encore," meddax y llall, a mi fu rhaid iddiyn ,ch^^rdrT r a. thrachefn. M1 ddywedodd Mistar J. K. Hutrhes yn ddxstaw yn fy nghlust mai lud Ton v Wei'' nac "Aberyetwyth' oodd y band yn cl wareu ond rhyw fiwsig i ddawnsio Mae n &,g i mi d(JwLyd yn y fan ynia, os oedd y band yn chwnreu mrwsig dawnsio -r.,td aeth neb in V irvnulleidfa yn mlaen i ddawnsio. # ^awsorti ganeuon gan Miss Annie Pritchard ao ftdroddiaudau ca.mpus gan Mair T^awrth. Ar y cyfan oaw&om goncert dyddorol iawn, ond dy- munaf i'r brodyr fod yn fwy gofalus pen yn tynn poster allan y tro nesaf.rhag fy nghanaarwam i DIC JONES.

Cystadleuaeth y Twrci Tew. YSTRAEON AM YSBRYD. p ran iiier an anawdd y mae'r cynyrchion a d,laeth i law yn era boddhaoL Nid annymunol oeud darllen pob un er fod gradlau helaeth o wahaniaeta rhyngddynt, ond teimlem yn dra ysbrydol, a hyderwn na bydd i'r un ysbryd ein tbrlu ar ol rhodai dyfarniad mor gydwJ- bodo! ag y gailem Wele ein sylwadau ar boh un fel y darilenem hwy, ac nid yn ol gra,ddau eu tellyngdod:- 1 V\ AE1H 1WY.—Chwedl dda a naturiol, yn nael ei hidrodd yn syrnJ, ond Jiid yw yn gyru lasiau drwy'r corph nag yn peri i'r gwallt seiyJi, ao y mae n diweddu yn rhy ddof. _2—EIRIANWEN.—Dyma'r "ias" wedi ded wrth ddarilen hon, a tneimlir helyd fod yma dynerwen yr hwn wrth ei gy6yllLu a'r ai^wyd, sydd yn Jlethol yn iniozi. Aiae'r chwedl yn cyrhaeud cyfwng ac eithafbwynt, ac er iod am- bell nam ar y niyllegiant y mae'r btori yn mcdiu gra<idau J.elaeth o deilyngdod. 3-CARN blADRYIN.L)iiiyg y j fW ^orfanylu. Dysged grynhoi. Mae ganddo ddefnyddiau campus, a gellid llunio stori dda o r manylion. Ysgrilena yn lied ddifrychau ond nid yw wedi llwyddo i fleru ein gwaed, ALLW D.—Delnyddiau da ac u d;.n gys- god simnai fawr mewn cwmni nid hawdd fyddai l-ar.°! a'' ciiwedionydd na "Mallwyd." Ei ard dull lenyddol sydd ddiffygiol—nid yw'n ddigon byw a ciiyffrous. Mae ilawer ohwedl d<1a. yn yinddajigos yn ddifywyd iawn mewn argrap.i oer, a dyma engraipht o hyny. 5-NICHOLAS.-Dyma chwedl dra chyffrous, ond y mae y rhan gyntaf yn rhy anigylchog a dibwynt. Mae "Niciiolas" yn ddaylunydd byw ,C\, u ar goiygieyclld a gyliwyna yn creu graod- au 0 ofn, yr hyn sydd axxhebgor oiiwedl dda am ysbryd. "GLASGOED.—-Dyma un fedd gamp ar wneud a dweyd stori—ceir yn ei chwedl yr elf en fr'f|v- a pban fo'r teimlad hwnw yn ei eithafbwynt mear drawsgyweirio yn wych. 0 raix defnydd a. dawn chwedleuwr gwych yw hwn. CAIfe.- Prin yw'r defnyddiau, ac nid oes nemawr bwynt na grym yn y stori. Mae'r penawd 'Chwareu Ysbryd" yn diimto yr hyn a ddisgwylir mewn chwedl dda. ^R-H.W.—Ceir graen llenyddol a.medr hanes- ^R-H.W.—Ceir graen llenyddol a.medr hanes- yd yn y chwedl hon, ond er yn cynllunio yn dda ac yn adroJd yn ddoniol y mae'r defnydd- iau yn Jled brin a'r effaith ar y diwedd yn pallu. Gallai dychymyg mor nwyfus a Honor mor wych lunio amgenach chwedl pe "yn ei figwrn." t j • Blerywr ysgrit* adistvyn yw yrnddang- osiad y chwedl hen, ond ar ol llawer o drafferth llwydawyd 1 w darllen, ac y mae ynddi lawer o ragonaeth. Ceir yma gyfuniad o dynerweh a graddan o arswyd, ac fe haeddai chwedl mor dda ddiwyg harddach. 10-O. R.T.—Domol a da yw'r oh wedi, ond nid diwall yr laith. Tuedda yntau i orfanylu. Bu- asai trafferthu mxy wrth ddiweddu yn 'chwan- egu llawej ct yr effaith. „ j P,ltyr J,uasai gwrando yr ymgeisydd 11 adrodd ei chwedl, ond lied ddiflas yw ei darllen. Gresyn na chawsai lenor da i wisgo ei H?fn7nun''S y maent yn ddyddoroliawn. 12-HEDYDD MILWYN.—Chwedl dda, ond y ddawn x w hadrodd yn ddiffygiol. I ragori a"defn|ddk.^eUi fhald Cael dawn yn °&ystal vn13^?ff~St°ri i0r ddifyr yn cacJ ei hadrodd [ ond yn cyffrt)i er hyny. Mae'r eithafbwynt yn dra chwerthinllyd. 14 UN 0 R WYRION.—Dyma chwedl dra ofhyffrou3 yn cael ei hadrodd yn naturiol ac heb SlST- Haedda 16 yn y „f1&—?EN LANC.— Braidd yn hir-wvntog yw mae f.anddo chwedl worth ei hadrodd, 1 i wrVn|fa 'g^n0Ut| hyn? yn ddeheuig. ij. r donjola.f o'r oil—mae ganddo ddawn dchamheuol i adrodd stori. Brau yw'r oefnyddiau ond y mae wedi gwau o honync chwedl nodedig o ddifyr. ym h}-?TK M'H' Hanes di gyffro yn cael ei adrodd heb fawr o gamp. Div.-yllied y ge!f o ysgrifena yW-VSRRVny mae'n ymgeisydd addawol. oJd "n K~' ni 11 h 1 edn Seisnig ddanfnn- o.d el. Dxolch am dano, ond prin y trail ddis- ceinioffWrC1'R!W T a- ^Phlely" re d Jny-' heD WaJch a rawy o ddi- siwl ° yn el gorPws a i danfonodd, bid WaethgPwv0\?" 7 ^stadleuaeth ydynt eiddo » wr • y> X, R.H.W.. EJ TTn or Wynon, Hen Lane, A.B., a Glasgoed Anfonwyd pigion vr ornest i gymrawd llengar ai d iyfarniad yw mai "Glasgoed" sydd i glel nodw^i gJda chanrao]^h uchel i'r lleiU a

-ysa_vn. Yr oedd Bocp Owen yn un o balasau bycihiiin hynaf Dyffryn Clwyd, a. bernid iod a wnolai Giyndwr a'r enw—iddo fod yo yn anoe, rcu ffy^awni rhyw wrhydri ger y fan. Yr oedd yn ymguujfau o'r latil orou, oherwydd aitigyloii- ynia' ef ^oodwi- fawr- Hen mwT 1 -0 yn bvw am flvmvddoedd. a sibrydxd xiiaa trwi i y oafodd y lLe, ac mewn ca.ulyr.iad tod 5 "y attonyddu bob noe ,\a<k>Lig yn un or ilofttidvf hon o«dd ysxsuen g-waed. J "'I Bu iarw'r xnxiwr, gan adael y cyfaa i' w iorvryn., Angtiarad Owen. G'ylI1 l Aiiighartad ei nith hileai yn forwyn a chydymaitii- I vall y Saeur oedd y oyntaf erioed i syrthio mewn caraau1 a Miso Owen, ond gan max ar 01 lddi driod yn ieietreis y Flae y gwnaeui hyny, md oorf BJtarwywld p;.1 uai ai'r Pia", yiite Augiiarad oedid gwrUirjcii ei eeach. GwaJioddwyd Evan a dhylaxll xddo, TWill y God, 1 cilreuho y noe Nadcttig cyntaf wedx mar- woiaebh y milw-r, yn y Piap. JNxd oedd Eleix yn hoffix'r drefn. oherwydd yr oedd yn ddiarwybod i Miss Owen, yn oaru jonea yx yagolieistr, a p<aenderXynodd wneyd yxniweiiad y got a r Plae mxar aiignyBUXue ag y gallaa, a datiguddiodd ex bwna^i uv onariad, yr ixwn a ddyweuodd: "Gad y oyian j. ma, Ellon, ond paid a dyciiryn-u os bydd yo-ydkou yn aiionydidu arnocii-" CymeTodd Jones Robert y crydd i'w gyfrin- aoh i lunio'r brad. Gwnaeth hwnw stori dran- ooth fod ysbryd y Pias wlÐcLi yrnddangoa i ryw un y noBon cyat, ac aeth y etoi'i i glustxau y isaer a'r gd a pihawb arall yn y ixo, Ond oad- wodd y ddau eu eymuedlhad er niny. Oyohwyn- aeant tua'r Pias, and yr oedd atonr ysbryd yn perx eu bod' yn o-nus lawn,dau lwir oeddynt ar y goreu. Nctsooi ystoxmus oinadwy ydoedd, yx oedd "gwynt traed y meirw" yn rixuo rhwng cajugnena-u r coed, ac yn gyru y 11 uwon eara j bo-b cilfaoh.. Fan oeddynt yn ng-banol y goodvng, carlamodd march gwyn hiexbio iddynit, ar ei geitn yr oedd angihendil a oMuptiau hiraou ilaido, a tUxau o gylch ei ben. CarlimocM y xnarcu. mwng y coea o u iiamgyliah amryw wexthiau. Yr oedxiynt bron ilewygu gan ofn. Aetiiaxiit i mewn i'r Plas hieb guro na chanu clo,ciii,-nld ameer i arier ithyw serexxioni felly ydoedd pan oedd ysbryd wrtn eu sodiau. Yr oedd eu h-wynebau mor wyn a'r march, a wel- sant, a methent (I-Lilweyd guir am amser. Pan leddfodd eu braw, dywedasant a.m eu hantuir- ia&th, ac wedi hyny pwnc ymdididldan y ped-war oedd yshrydion yn gyliredmol, ac ysbryd y Plaa yn arbenig- Ond tystiai Miss Owen nad oedd wedi gweled na ohlywed dliin erioed. Cyn- ddeiriogai'r yistorm, yr oedd boll ffeneet-ri y ty yn olocian, rhuai y gwynt yn y simdde, ao yr vadd ei ewn yn nhwll y do a rhig-olau y drwB fei oernadau ellyllon- "Ust!" meddai'r gof- "beth oedd y twnv yna ?" Mi glywais ianu rywbeth wrth y drws," mieddai'r eaer. "Mae'r drws wedi ex agor yn reit sxwr x ohx," meddai Elen, "mi deimlais bwff o wynt- Ewoh i'r loby i edrach eich dau." 1. ') 1-t"- -u_1.1_u_- Onci yr oeaayni yu my iwn- i bjiuuq, uruum. Gyda hyn clywent dwrf ofnadwy, megis car- lamiad march ol a blaen yn y cyntedd, a'r gegrn gefn. yna i fyny y grisiau, end cyn cyrhaedd y top cwympai bendramwnwgl i lawr; yna i fyny dnachefn a chlywent ef yn csLrlamu ar ben lor- iau dersv uwchben. ao fel pe'n euro wxth dtlVws lkxift y gwair- Yr oedd Miss Owen a'r ddau lane bron llesmeirio, ac Ellen yn ffugio bod. Petih oeddynt i wneyd ? yr oodd aros yn mhresenoldieb yr y&bryd yn rhy ofnadwy. "Gwell i ni nedieg i dy Robert y crydd." meddai Ellen, "bydd ar ei draed, oherwydd mao of ao eraill yn myn'd 1 ganu carol yn y plygain, a bydd ant yn myned d rost-i cy n cych- wyn.* Ribedasant gynrbed ag y gallent 3. d'y'r crydd, ao yno yr oedd yr yegolfedstr gydag ef (fel y gwyddni Ellen yn dda)- Wedi iddynt gael eu gwynt. adroddodcP y saer banes eu hanturiaeth- "Pan oedd IVra a minau yn nghanol y goed- wig, oarlamodd march gwyn mawr o'n ham- gyloh, a'r c&a<fol ar ei g«fn- Yr -wyf yn siwr mai'r Un Drwg oedd, aherwyddl yr oedd gan- ddo glustiau hirion yn ouro ei ysgwyddau, ac o amgyloh ei ben yr oedd fflamau tan. Yn union wedi i ni gyrihaedd y Pdas daetih i mewn, ao yno y gadawrom ef yn ca-rlamu yn y llofftydd." "Ysbryd y Plas ydyw yn reit eiwr, dyna fel y byddaa yn gwneyd yn yr ben ameer," meddai'r crydd- Cynygiodd y crydd a'r ysgolfeietr fyned yn ol gyda hwint, ond brawyohai y mor a'r gof a Miss Owen wrth feddwl am y fath beth. "Mi a i hefo nhw," raeddtai Ellen, "i ddiffodd y la.mpau a chau y drws." Folly bu, -cych-ynasant. Aethant yn gyntaf i ,otibi gorliaw, ex mwyn i Ellen gael gweled y march gwyn (?). Ot- Yno yr oedd asyn Sion y Potiwr a ohynfas wen wedi ei la.pio am dano- Ar lawr yr oedd fogii "dop hat" a phar o "Wellington boots" wedi eu aicrhau wrthi, a dau o lampau, un ar bob ochr iddl "Dyma y maroh g-tryn, y olustiau, a'r fflam- &u tan, Ellen, a fi oedd j ffwr dtwg oedd ar ei gefn, meddai'r crydd. Yn y Plas cawsent hen gath ddu fawr y orydd, wedi i-hedeg ei hun i farwol&eifrh bron. Ar ei thraed yr oedd oregin ocoos wedi eu sicrliau gyda chwyr cryoid. Ni welwyd y eaer a'r gof yn y Plas mwyacti, ond yr oedd yr ysgoifeoetr a'r orydd vno yn j fynyoh, a chyn i Nadolig arail ddod yn ei dro g-welwyd dwv briodais yn hon Eglwys y Llan. Er x Miss Owen briodi y ''gwr d'rwg," ao i Ellen briodi yr un fu yn llunio y brad gydag ef, ni ddaxfu i Ysbryd y Plas a-flonyddu ar neb mwyach. GLASGOED-

BWGAN PENBONCAN. Testyn yr ymddiddan yn ngweithdy Shon Will am, y crydd, ydoedd. ysbryd ion. Amrywiai bairnau o anghredmiaeth gudarn hyd at ffydd blentynaidd. "Dychymyg ydi'r cwbwl," meddai Twm Pyrs, yn wawdJyd. "'Dyw dyn o 'garnaii liens' byth yn gweid ysbrydion. Welis i ddim 'rioed nad allwn i roi cyfri am dano." 'Oes gen ti 'chvdig o 'goman sens' i spario, ynal cr°diniwr, yn sychlyd. VeV Ned pari. y clochydd, "yx ydw ta' Os rta fu Beti, 'ngwraag gyi> L4w, Nod, torax i mewn un o'r anghredin- u^' ma<;11 i ti gladdu'r hen stori yna, bellach; doedd Bet moir ffond o hona ti ac y to afta hi yji jmwelad a ti." r awiiyaur rr ymddidd'aix gymeryd y owjb uchod ydoedd lledaeniad ystori fod rhywbeth yn ymxld&ngoe ere xiosweithiau beilach yn Penbonc- *nU T n Vtllyn adfei!iedig a &afai mewn lie anghyabell ar gwr tir y fferam. Gweleai Cadi, a'i dau ei hun. Ben- 8"^ ^w fu hyn i Cadi, ac i'w meie- g^n^th Oadi'n fwy oartr^ol yn oriau r Ijwyr. Robin, y cwningrwr, hefyd, yd- oedd wedx gwe ed riywboth; ond nid oedd di- weiedigaethau Rohin: oyn- yrchid ihwy. fel rheol. trim xa—n enol Dfy^ un °'-r °wmni pr<^ enol, wedi ex weled. Nte goUid anwybyddu tyet- 6i crfnfid "lz te°" penderfynwyd, ar gynygiad iddynt oil, oddigerth y £$dd, i setlo t lit r i P<2n,boncan un noson Dob un fi i C-Vch^'ynwyd tua deg o'r gkoh, erfyn gajiddo, xhai fFyn, eraill big- V'U PMW' a ^th<e « « anSL"b Sae'tu Wa'" ob" ™ °'rj \yd y brif-ffordd, am oddeu- trogSd J1"') "T Cy^zeddWyd oarufa, arweiniax trosodd x lwybr. Hon oedd y fiordd gyntaf x fod y llwybr yn gul, clawdd un oDhr a wlyh yr ochr aral1, rhaid ocdd. i'x fintai gerdded Yr, rhong kengl. Achlyrurodd hyn both ddadlsu, ynrhong neb yn Achlysurodd yr anrhydedd. 0 flaenori. penclerfynwyd mci Twm Pyrs oedd mdwrol arferai Twm LgyJ SJuld^ddo fu'n ,nrwydr Watea-loo). Ymdyn^. hedodd Twm y oaffai hon wron Waterbo S- L T n)OW"ilodd byth nxwy. D r i n g<xld yg, i5nS £ i^gd*ar ? swed,i'u *'w oy-udai l1Ielb, c*l "C- 'hId, b-Ys" -b.,i Dio Pei, gan ffugio oau ei etSgid tu 01 iddynt sSJ,ed iy- hun' Pic'" atebai un o'r boys. blSf -^T 1C y^ nghylch "Tad 1 1 » T^ulu mawr 1 w cynal." leulur Brown Cow ?" gofynai rhy who. odd'v^di^^1^6111 Daiydd y« ail, a lleol- SweT olddttf eU UnaJn (1<Jl^foi- Cwmnx ta^vel oeddynt yn awr, er yn Uygaid a chlustiau Disgynodd llvgaid Twm ar wrthrych evmud- «afS/ ffwryrfx. Angholxodd ei "goman Bene," a eafodd yn sydyn, gyda'r canlyniad naturiol i'w dddynwyr dd'od i wrthdarawiad a'u gdydd i^fyS 06 311 trcn nwyd<iau pan saif y pairl Yn anffodus, aet?i blaen gwn Wil Peter i boced gwa^god Shon Luce, al i agosrwydd nf 'S.f 0 ■feddianai Slion ax y pryd v^ffh d^yne] shon'06 yn gwol; ;,a yn neillduol ei fygvthiad Lrdttb mrd 1 sySyrddiad a Wit Pejdwclx a lolian, lads," obai Dafydd. Gyda r gair dyma nad anaearol o'r tu draw un ^Ch" Mu*Wil y glo oedd yno £ enZ w<,lo<ti T™)- r i'w^u^S11!0^^ ^Wil y elo am adael Vn fvul gr-gi-wy^ro," ebai llaig crynedig Fodd bynag, aethant yn mlaen nes cvrWdrl r gievaL ys mraich Wil Peter, nes achosi i galon Wil ddisgyn i'w etsgid. "Bbo sy' 'na?" sibrydai y lleill. "Glywoh chi'r twrw 'na?" ebai Dafydd, dra- chefn, mewn llais ofnue. Ac yn sicr ddigon clyweant swn megys cad- wynau heiyrn yn cael eu hygwyd "D-.defaid," ebai Twm, yn grynodig. "D-defa.id yn ysgwyd 'chains, cbe Shon, yn wawdlyd. Rydw i'n cynyg fod Wil Peter yn myn'd yna. ■beio gwn," meddai rhywixn. Llawn mor xesymol fuasai dkgwyl i Wil druan fyned am dro i'r lleuad yn y 'stad ynddi ar y pryd. lm,r. fi'r gwn," ebai Dafydd. bawib'^aoent aeth yr ergyd i- an, er dyclirvn o'r fath iwyat axs mewn atebiad claciv wyneb iad yn mur" y bvrthym-*x ymddang'js riiewri agor- tan, ac y6gyrnygal y dadc-,ohial y lljgvr.d megys "Nefoedd fav.r!" gwaeddai d> Waterloo, a chan daflu ei bigffo.'ch t>&^awron clawdd. a. chyn pen ychydig o eiliadau 'roeux. lied cae xhyngddo a'r ''wyneb. Yr oedd Die Peri yn ail da, ond bu agog i blant goi". eu tad 11 tl'«u'"u. eu cynhalydd trwy i Die gyixiytsgu ei hunan fyny a gwifren bigog ar ben yr ail eaawdd. Acth Wil Poter &'r lleill heit'io iddo fel ojrwynt, he6 dalu y eylw lloiaf i'w waesdiiiadau, oni daeth gwa.rodigath iddo yn mt'treon Daf- J Bore darnoeth deuwyd o hyd i ddwy ffon, tair pigfforch, a gwn, ac heb fod nepeil oddiwrthynt rwdan, yn ffurf gwyneb dynol. Er defxiyddio pob moddion hysbyBebol, ni hawhwyd yr un o honynt. Nid y rnddangosodd bwgan Penboncan byth wed'yn, a.'r gred gyffredinol ydyw y gallaeai Shon Wiliam, y crydd, a Dafydd egluro llawer ar y niater pe dewisent. Mae Cadi'r fferajn yn parhau i gaxu'r goleuni yn fwy n.a'r tywyliwch. A. B.

TRI GWR DEWR. Un garw am weled ysbrydion oedd Robin Bwgan. Yn wir, gwelai fwy o ysbrydion mewn noson nag a welai neb arall mewn blwyddyn. Wrth gwns, ni fyddai neb ond Twmi Huwis yn credu ei chwedlau, ac yr oedd Twmi yn haner hurt. Yn wir, credai y rhan fwyaf o'r pentrefwyr y byddai ax Robin fwy o ofn bwgan na neb pe gwelai un, ac yn ngweithdy Hari y teiliwr, un noe waith, pendorfynwyd clychryn tipyn arno. "Mae yn ddigon hawdd gwneud," ebo Bob Hyll. "Ydi," atebodd Hari, gan edrych yn graff ar Bob. "Wyt ti'n barod i fyn'd yno?" > "I b'le?" "I'r fynwent, wrth gwrs." "Pai bryd?" "Tua haner nos beno." Ysgydwodd Bob yn ei ddillad, a phoerodd. "P'aro nad ei di yno?" gofynai. "Bwgan ydi bwgan," ebe Hari, gan edrydh yn graffach ax Bob. '"Dwyt ti ddim mor glws dy hun," atebodd Bob, yn ffyriug. t "Paid a bod yn gas. Mi ddo i hefo ti at t" glawdd y fynwent, 06 leoi di." "O',r goira," ebe Bob, gan roi ochenaid o rydd- had. Yn y gornel yn gwrando ar y dda.u yn oynHunio yr oedd Twmi Huws. Yr oedd Twmi 4 yn hoff iawn o ysbrydion, ac nid oedd yn rhy hurt i ddeall mai yBbrydion oedd g-an Hari a Bob dan sylw. Mwy na hyny, yr oedd yn deall fod ysbryd yn y fynwent, a phenderfynodd fyned i'w weled. Yn mhen haner awr daeth. Robin i fewn gan eisfcedd yn 6WP ax y lkuwr. "Welis di yisbxyd be-no, Rabin?" gofynodd Haxi. "Do, y oena mwya' barus welie 1 'rioed." "Bar us?" I Ila, barue." "Be nath o?" "Wel, mi ddoth ata. i, ac efora fo: 'Fi'n oer, chi oot,' a ffwr a fo a nghot i yn ei law. Rhaid i ti neyd cot newydd i mi, RaTi. Mi dala i ein Y Dolig." "Hidia befo y got 'rwan," ebe Hari. ""Rydm i yn meddwl na welis di ddim bwgan erioed yn dy fywyd, Robin." "Wyt ti, wir?" ebe Robin, gan godi oddiar y Uawr. "Ydw, a mwy na hyna., 'rydw i yn gwybod dy fod ti yn rhy galon feddal i wyneiba un." "Wyt ti yn meddwl mai rhyw hen frat fel ciidi ydw i, dwad?" "Ydw, 'rydw i yn meddwl dry fod ti'n fwy o frat na. fi, ac i dd=goa fy mod i o ddifri, 'rydw i yn barod i roi cot i ti as ei di i'r fynwent yus heno, a d'od allan oddiyrra. heb ddychryn." Crafodd Pabin ei ben. "Pryd aroat ti eieio i mi fyn'd ?" "Tua baner nos he no." Oafodd Hobin ei hen fwy byth. 'Rwvt ti'n gpeadwr hwyx iawn," meddai. "Gora bo bwyra." "Ond mi fydda i yn myn'd i ngwely bob noa am now o'r gloch." "'Rydw. i yn gwel'd. fod arnat ti of. Dvdi fy iechyd i ddim yn rhyw dda iawn, ond rydw 1 yn barod i fyn'd am un waith riae 1 ti gael gwaith i gega." Oddeutu haner awr wedi unarddeg y nopwaith bono yr oedd Bob Hyll vn ceisio lap cyrf.-c, am dano yn y Cwt glo, rhag i'w fam ♦ i weled. Yn edrych arno yn ofalus, a chvda peth fjndod yr oedd Jacko mwnci oedd Bob wedi ei gael pill arunot fordcithiau, oherwydd llongwr oedd wrth ei alwedigaeth. wrTjf 7- ae'-b Bob allan o'r cwt tio. a J&cko nr^K €1 ,7r oedd y nawnci wedi chwilio W R?Tn ,arn ddcrnyn o lian i wisgo am dano .ii- OD,d yn otfer; a phan aeth allan gw„odd i ar -v yn ddiarwvbod 'f ?b gafaclodd yn un o honynt, ac vma-ith dg ef 1 w rhoi am dano. Orje gafodd, aa nid oedd yn ha.wdd iav.n iddo Hu. wJ^Jdano^y11 yn briodol. L<odd bynag, im ei wW (f° r trWy y brojfhiau am ex wddf, a rhedodd ar ol Bdb. fvnw<J? tPT' YF °«Jd Bob yn y iynwont a Jacko wrth ei eodlau. Wrth gwrs wedi,gwc;ed Jacko oherwydd yr oedd y mwnci yn rhy of a] us i hyny. a/SSB?b ,tu i un °'r beddau, Tlo.vf ° Jacko tu ol i un arall. Crynai ^a11 ddychryn, a chrynai Jacko gan anwyd ond arosasant yno am haner awr. ed hvd ^a^S^!iei0dd Bob ddau ^yn yn cerdd- f Jn 1 o" un araJ1 y° <i'od i mewn ej, Caf^ ar un waith mai Robin Bwgan oedd yr olaf, a cheieiai fadniwl oedd ar Robin gymaint o ofn ag oedd arno ef. Ond texmlai fod yn rhaid iddo wneud ei waith D€rUJj J?11 wrthrycb gwawd Hari am ei oes. Uoidodd yn araf gan fyned at Rotbin. Cododd g^nu 30 a&th ei ol baxhau i "Pwy wyt ti?" gofynodd Bob, pan ddaeth at Robin, yr hwn oodd a'i gefn ato. Gydag ysgrech ofnadwy disgynodd Robm ar lawr, a dyna lie bn yn cicio am fun-ud neu ddau ao^Ith °'r fy"went am ei & « ol, a Jacko ar ei cm odSw'H weHy ddau yn ^bodeg gwaedd- odd Iwmi Huws, yr hwn oedd wedi mwvnhau ei hun yn arddench^g, yr odir arall i'r cla^ddT Hwi, bwga.n bach; dal bwg-an mawr." crSd^ j ln oi> a pban welodd y a oedd wxth ei eodlau, yi gxrchodd fwy na hyd yn nod Robin, a neidiodd ,a yn swatio yno gin 1 h £ ? J.aC'k° befyd, ac yn union ax ddau araD a'r BTMJbS I T.JlWrdd «■ o] Bob fel dyn 5» ««w» bA1 Tfnioddu^n, Hari, na Bob am ysbryd efwdrT'a bu agos 1 j^k° R. H. W.

LLANDDULAS. -C PRIODAS Mr James WiHiams, gy,nt o Glan Conwy. a Misa barah A. Jones. Mountain View, Llanddulas. Mo:; hvfryd ydyw gweled dau Gariadon hoff yn cael mwj-nhau Y framt o gael eu rhwymo'n nghyd Y nanl 1 r llall wrth law o hyd. 0 boed eu hoes i gyd yn nardd. YH ad i flodau yn yr ardd; Y u perarogli yn y byd, ian dyner wlith y nef o hyd. Ceinin. Eu hoes fo'n wynfydedig, a heuhven ar eu rhawd A u by wyd ym/oddedig dan fendith dwyf^I ffawl • Cyfnertned^Duw eu carnrau x ddrxngoy^ Y diwedd ar ysgaru arosed draw ymhell. Gwilym Dyfi. Rliagluniacth lor a'i g'leuni Exddunwn yn d^iddanweh i chwi, Hyd henaxnt mewn braint a br Esgyned James a Sallie.

G0RM0D 0 LAUDANUM. -utrtrg'h?liad dd>'dd Sadwrn yn Rhyl ax gorph Mr David Wxliiams, Tvetiodd fAT,1jW) ffafl<ido gaoth ac yx 'Trferai gymeryd laudanum er mwyn e. ;wythyd- Dydd Gwene- cymerodd ormod o ddogn, a dyohwelwyd rthextofarn xddo farw fcrwy gam ant ur

GORMOD 0 ARHOLIADAU. mynegodd Mr J- M. Edwards, pnfathxaw Ysgol Ganolradd Treftycon, fod eor- inod o arnohadau i'r myfyxwyr dan y drefu brese-noL ac fod perygl o'u eorweifhiV* o^i Dydd a4wrn, yn nghapel M.G. Bethesda, priodwyd Mass Diiys Jones, y gantores bea- o Dxeffynon. a Mr Arthur Rhys Roberts, partner yn ftirm Aixi Lloyd George, Robets a'u Cyf., a mab y diwed.da.r Barch Roberta Jeru- ealein. N i fwriada. y briodl-eroh yxuneiliduo oddiar y llwyfan cyngliexddol-

LLADD CADBEN 0 FELINHELI- Nos Sadwrn cyrhaeddodd y newydd i Felin- lieli fod Cadben John Williams, o'r agerlosog "Allister," yn rbodeg rhwng Felinbedi ao Aber- deen, weidi ei ladd ddydd Gwener yn un o bortih- laddoedd Ysgotland tra yn llwytho, Yr oedd y tranoedig yn 54 oed a gedy weddw.

Y DDEDDF A'R EFENGYL. ma.b H. W. Thomas, cyfreithiwr. Caergjbi, bono, yn bwr»u,j. Qanoa Thomas, fioer y aref urddau clerigwr )' h .el y g-yfraith a chymeryd

egr. 44 MLYNEDD YN ygr, Nos Wenor, cyfiwynwyd llestri arrR. I iad goreorog a pihwrs o aur i Mr Jackson, -.2. feietr YWOI Eglwysig Llandegai am 44 miyneda. 1

FOR y HFGH-CLASS a BOOTS SHOES ✓ Of English and Foreig yf Q • Manufacture. Perfect in Design ^5*" y/ Shap. and Fiy^.(p THE NONE CAN EQUAVAy SOLE AGENTS in Colwyn Bay for the ^Celebrated 44 K" S LOTUS and QUEEN •• S BOOTS & SHOES. B.V. SAUCE IS HELPFUL IN BOTH WAYS- IT PROMOTES APPETITE, AND ASSISTS DIGESTION. PURNELL, WEBB & CO., LTD., BMSTOL AMERICAN STOVES. M Save Half your Coal* flf a f £ L and Cik« your iSaoekj Chimneys. /JOGIQIWL. Bend for Catalogub (free) of 8teves to burn Coal. Coke, Wood, Oil, Gas. a:;c. —Win —■ Farm Boilers, Bath Ueyeers and. Hot Water Apparatus. Of Keon the Pioneer WM. POORE & 00. American Steve Stores. 52, Queen VICTORIA ST., LondoNj E C, ^^pERFEGT^MEDtGINE.K W For l«d!gMtion, rHiMT«^Ls' I e«r«. BOOK FOR MARRIED WOMEN. rrXHOUSANDS of Women hare written that it i- is the best Book they have ever read, and recommend it to their friend*. The ootttenta of ♦fcT first and of the thirteenth chapters every Woman should know. 175,000 copies of this Book have already been eoid. It is eent poet £ ree, in envelope, for Postal Order, Is 2d, by nR T. R ALLINSON, 67 Etoom, 4, Sputiib- e. Ma^cheeter-square, Ixsndosi. W. | Davies Bros., Butchers. WE have catered for,the Public for many years. Our Business has grown if!t with the growth of the District, and our reputation for reliable and deli- cious Meat is stronger than ever. At this season of the year we offer MUTTON, BEEF, PORK, &c., of the PRIMEST QUALITY Which we believe will give satisfaction to all who Buy Windsor House, Abergele Rd., Colwyn Bay, & Doughty Building 111 I Year Catalogues. New-H0W TO 8AVE MONEY I Take full advantage of the REMARKABLY LOW PRICES I CHARGED IAT THE PIONEER I FURNISHING STORES, I Bold Street, LIVERPOOL CASH OR HIRE TERMS. I All purchases of over 40/- ? delivered FREE to any Rail- I way Station in Great Britain. I All purchases of over 40/- ? delivered FREE lo any Rail- I way Station in Great Britain. I Call and inspect or send for I Special Catalogues <S» Terms I FREE. I Telegrams -Dickon, Colwyn Bay. Nat. Tel, orsi Joseph Dieken & Sons, COFURNirsEnER5Use THN0RTH WAt F? ^ARGEST, SELECTION OF FURNITURE IH 7.. NpRTH WALES at guaranteed the Lowest Prices in the District. Tont C*rf*?ts' In,a^s, etc., to select from. English and Foreign Carpets of all descriptions. Bedsteads, Bedding, etc. First-class Uoh«l« stermg our Speciality. ALL GOODS GUARANTEED. JOSEPH OfCKEH & SONS, STATION ROAD, COLWYN BAY. Furn/iure Removers, French Polishers, Undertakers. 18371 You cannot be Dull ether frou cannot be Dull either Summer or ^^inter IF YOU POSSESS A Gramophone. SIT DOWN NOW M Aa Cheetham^ A.T.S.C, ELECTRICIAN, ETC., 12, QUEEN STREET, RHYL Telephone—3x2. Telegrams—" CHEETHAM," RHYL, Gramophone. SIT DOWN NOW M Aa Cheetham^ A.T.S.C, ELECTRICIAN, ETC., 12, QUEEN STREET, RHYL Telephone-3X2. Telegrams- CHEETRAM," RHYL. x WITH PEDESTAL. THE Gramophone Specialist of North Wales THE LARGEST STOCK OF MACHINES AND RECORDS IN NORTH WALES. Yr Several types of the Gramophone GRAND now on view in eluding the" SHERATON GRAND" as supplied to H.M the Queen for use at Sandringham. Machines, Records, etc., sent Carriage Paid to any part of the Countryc REPAIRS TO ALL CLASSES OF MACHINES. caoKc ess raowes. is II.M. The Qufti m^mmAl«**ftdr» J f Princett* Wain Write for Pattern* POST FREE (°»Awwfifl. m. m C > UmmulM sb! action el the latest fashionable fabrics. A, M jjas 1 Unsurpassed for beauty and wariaty, at Warehouse Prices. M 3 > ENGLISH SILKS, all the newest Per ESTAMENE AND CHEVIOT SERGES, Par 9 B Stripes, Checks, Brocbet, &nd Self. Td« Black or Kavy. Unshrinkabie. Td. « coloured effects, and BLOUSE Fast Colours from 1/9 fi V SILKS from lb PKINTE0 DELAINES. Faac; Desire V BLACK SILKS. FUin «nd Rich Broche _r „IK.D cr imuci c fi 5 effects from 1/. PRINTED BLOUSE FLANNELS. AU b HEATHER TWEEDS, Mixed *nd Wool. Sn»rt ^exclusive getigns;roa? f Fane; trom M. PRINTED FLANNCLETTES. Newest y 1 TARTAN CHECKS, Very Styli.h „ U- Designs trom 4i4. > f Tbouaaidfl of Lovely Patterns to Select from. Any Lenrth Out. self Swi;.es. <trcrtod^e»*i»,»T><iStr:n'- V 1 ILLUSTRATED PRICE LIST POST FREE. tinp. in mn1K». j. 0">y> i ROBINSON BROWN I ill elf 117 A Messenger of Peace & Goodwill. Everybody knows that every good I thing that can be done for soap- J | making IS^ done at Port Sunlight. J II Mistress and Maid know how effective I Sunlight Soap | is in the home. | Work is done quicker-clothes are made er, | whiter—user and maker are happier, | for they both turn time to advantage. J H LEVEf) BROTHERS. UMtTEO, PORT SUNLIGHT. ENGLAND. B TK UK LM N S#AP 6 A-MMME Of PftffY AND EXCELLEICL j.