The Welsh Coast Pioneer and Review for North Cambria

L L; y COL. YMIIOLWR. gyn; d,aj-iithydd ar LyBdouiwefJh yn avs r j11 lNg y 1?*1 Mrvn em W 11 ..vLrn.s y cy.iv^v.iwyd ei b&py-T y xiufyn di wo< ASA/H.-NIU UO I dnaiod owerylon mewn caped yw'r iiewyd-i.ia.aur. Os Y-uy y* Qrwuoi g^Lovvo- a CWKXW i y pleidiau. tov-dd Uyn> yu vv< o"^a ° 1 nag vs^rncnu i'r w«s& yn ou °? *i?tr «« S.L.—Le, mab fcifyu ie.fcax yw Ap Elfyn, ac y mae'r Ap yu u,r.ou_dd peXiOcufl, a g.W'<l-U- wyn o ad^ivid yn Col Wedi yr addfodo, fe swy uu GY111ru a 1 geidd. MARY.-MaIlIt yin dytigat iiyKiouaotih mewn Usuwer o ysgodion. a <iilyr & bu-ckliol yw r efrydiaotui, G w^rns fod ganddyut c aul yn znglyn a rhai y^olion yn sir Udmoycn, ao y IDIl.<J'il" plant yn teiiulo dycbucxueb a hyf- rydwch yn y a ymiddiriedir K-dvnt.. OERAFON. —Oes mae camp ar adrcdd .c y miae'n geif i'w diwylik). Fel rheol, mac gan y Cymry ieistau elir. ao yetwyth, o.nd y nuaerut yn dditi'ygiol iawn mown 8X5 a-gwedd wrth adrodd. Gogoinianit adroddwx yw medru dehor i £ ,di meddwl yr awdwr a ohvfleu y meddwl hwnw i'r gwrandawyr. JOB.—MAC amynedd yn rae, ao yn ¡-Q8 g-worth ei gaol. Ond cofiv.<-h fod yn ddyfal hefyd. Mao amy.ne-'d t:«b ddyfadwoh yn gwxnaud dynion yn cfcjbyg i fulod. YM D REOH G A R. —Da iawn. Daliwch ati. lVoi aoha-wsderau yn rusiaa i ddringo'n uwcb yw'r gaimp. VVefaoeiii ainvi'r nant fynyddig'! Mae ba'n g-wyimu po fwya'r or&igia.u ar ei ffordd. Byddwoh dübyg idcli. Clywais fardd yn cynffhori oyfa.ilI.i roddi gwadn ei droed W wadr y owmwl. Eitba cyiig'hor, ond pur aaihawdd yw coda' r t,roed yn ddig-o-n uohel. JOHN.—Gwelais fod an y Paroh W. 0. Jonas. L&rpwl, ddarlith ar y IXluwinydd iaefih Ncwydd." Rhaf fy marn arm yr wythnos nesaif. M. e Mr Jonfts yn un o wyr nnvyaj byw ao yn un o yrifellwyr mwyaf hsLchog yr oee; m: ni ysgxiferia fawr ddirn n-a bydd yn weruli ed ddiartllen a myfyrio SIMON.—Dioloh am yr awtryin. Bydd genym yajrifaiu ar leoodd dvddorol Cymru oyn bo jKir Iavm o bcth fyddAi i Gymry fyned ar vti seibiajit ha.f i l<yMxld gySo(gTW yd gan naree&-m" digon o ddmvis yn Ngwylk Wali& CAPELWR. —Un o bregethwyr mawr Y Sans- on oedd R^berftfon. Brighton. Clywais fwy nag on pregeitihwr Cymrriig yn dyfynu o'i br^e>tihau heb gydna-ibod hyny. EXDBIN.—Gwae iddo Y lloidr mwyaf llwfr a digydwybcxl yw'r lien leidT. Y mae pob lloidr a^iaj] vn foiieddwr anrhyd-eddue o'i jryferbyrtu Skg af. Hwyracli y gctiir maddeu iddo o gofio fod ganddo loiod o ymenydd f-el y rhai-d iddo bigo vmoravdd pob] eraall. LLAETHFERCH.- -Mae'r llaotih denoued a dwfr air ol trin menyn yn ol y dull diwedd ajiaf. Nid oes f i, \V o flas na hra&d&r yn y Uacffcli wedyn, ac ni-d aiff neb by th yn dew wrth M yfed. 1'4 oeir riiwy o ymienyn, a dyna sy'n bwysig i ffermwyr.

GHARTHRUDD CYMRU. fJhvyfwyd cialon llawt-roodd foreu Elun wrtlI (wiled mown 11ythyrcin.au breision ar y mur-leeii y gciriau "Anllidrwydd Ojrnru," ac wrth ddal- Llen yn y newyddiaduion iiines achos ac ynddo d<tadleniada.u grwarthus yn Ng'lioiwj'n Bay. Pvwod yw adrafi o'r wasg Setarug, a (Jiiyiareig aofyd (fel y mae mwyaJ greeyoi), i gyboeddi ni-'inylion ysgymun am adhesion o'r faith; ac i ddoisbartih noiillduol nid oce math ar lenyddiaeth m wy amiheufchyn a da. byniol. Y (Faith ddj. •saddiol yw mat po fuyaf gwarbhus fo'r dadlen- .ad.,Pi, mwyaf yn y byd fydd cykhrodiad y new yddiadttron a mwynlwid y bobl dcLiül1\"a.c1.b sy'n ymhyfrydu yn y ftiecdd dra.. Nid yw yr effeitli- '«*,□ yn cat4 y eylw lleiaf; yr unig ystyriaeth a foddiT yw i'r modd yo" budir pob] i bryna y puipynau. Moidd.v.'n liaeru fod hyn ymddo ei Bun yn wairblinod ar brotfFes a deaOtwriaotih oon edl ncihel ei gwaraiddiad a goleu ei deal]; » dylai y rhai foddant fantais ymeg^io i ddiwyllio ahwaoUh y ix" fel nn byddo'r feth ffieidd-dra ddymimo] na pheohodau mor ysgelex yr qvtll y fiath boblogrwydd afiaoh a difaol ai ddy m,nwa.d. Dylid, ar YT ochr arall, fawrhau y new- Tfidiaduron a'r cylohgronau hyny sy'n gofalu na trddo dim llwgrr na rnasweddol yn eu colofnau Ni bu odid crioed yn fwy anhawdd oadw salon moeeoktab yn uclel a chvihoedda gwae ar ar frsrion halog. Uohe-J yw gwrt.b pob dyn a new yddiadur a geisia wnoyd hyny. Ond ar wahan i'r nowyddiaduron isel sy'n a-r hryo ffif-jdci-dcxi i 1.1 c'lnvneth ddarostyngo! dos hart-til noillduol, rh.a..id dod yn nes aref. Mae r gwartihffiod wrtih oin pyrth; anlladrwydd yn ben i.iihel yn y trofi a'r pent.refi lie oeir eglwy61, cap- felau, a mantffision Huosog i ymburo. Ni-d yw'r anhoa y cryf-iirir a to yn Ngbolwyn Day ond Pn- I eu;pltt o iawfr tebyg, fel y maf gwaefha r odd. Oeor ji^wyrvf'"n vn n.h«frwoh ou blynydd- au yn colb coron '-vmeriad, ao yn gadael i tvgredcl arforion h. < Ivrihwino perlau eu byw- yd Oeir meihian yu yfnwert.hu i odirob, a'u haroddwuh a'u cryfder yn mymoo y1 lwbetth i shwant a ddaroetynga ddyn j n is na bwys^AI. 1 I. RJiaad i Gymru yinddih.&.tru o" harferron hafefe feeru hydd ei breintiau a'i ohrefydd a'i delfrydau 111 gyfi" gwawd i Philimiakl. Hawdd iddyut beddyw gyhooddi anair am y genedl deimlodd ac » broffosa btiiiiAU mavvrson; end wrtih ein dorau ad ein hunaiii y gorphwye y cyfrifoldeb mwyaf Rihaid deffro cydwybod y wlad; nhaid i'r pwl- tud ymdeixnlo ea gylmfoldeb os am ddod yn ym- -ybo" o'i nertih; a rhaid i'r wasg rybuddio yda'r difrifwoh hwuw a bar ystyriaeth. M'ae r iyddiau wedi myned heibio i ohwilio am os- gueo&,m a hela coohJ i guddio'r bryntwoh a'r an- Oorthwob eyckl yn yr arferion; rhaid dat.ga.n yn r.,roew ac ymroddi JIll ddibaJI i sirrhau glan- • moee. Mae gonym ddolfrydau oeoiedlaethoi g xhKlog,-rh,%id i'n delfrydau moesol fod g-yf- >^eid neu molldod a medlditih fydd hanes ein ynidreahkm goreu Ai yn ofer yr apoliwn am -■doffroad? Ai dibris diwygiad pan fo bywyd laordd y gencd] a gaxwn yn dibynu arno?

"Y GENINEN" AM EBRTLL.—Oyrahwysa v Parch R. J. Onmpbell a'r "Dduwiiiyddjaeith .piewydd," gan y Pa.roh D. Adams, B.A. (Ha ven); f ampl o Ymddidd;wiion, y Paroh Win. Hobley; Atddyeg Grefyddol—"Oatecism," yx Hen Fam, ti "Hyfiorddwr" yr Hen Gorph. y Parch Beu Jones; Dadgysjrlkiad i Gymru: A oes Brys; filpln'i • Oelfylau Pron, gan Ddewti Mon; Odlau'r (JwTt'rwyn, gan Eilir Mai, y Paroh J. D. Rich- .,rcla, Mr E. 0. James, B.A., Neifion, Mr T. '•Villiams. Eifion Wyn, Mr David Wynne, Toifi, w Khan; Liwfriakl Oymdeitlhias yn Ngfoymru, IkLr J. Rhys Thomas; Y UaedJiferch: Can Arobryn, B-ryfdir; Yr A wen Gymreig a'r BeoW, Mafonwy; Nod Aiwren Ovmdeitliae Lenyddol, Alavon; Ba,rddon) aofli: Beflh yw? gan Wili; Dylanwad yr Aifft. y Pa"ch R. Silyn Roberto, M.A.; Adduned Bardd—i wnoud bet;h ? gan An- Ifliropos; Y BedvddwvJ- a Oivnpihar yr Eglwysi fthyddion, y Paroh W. P Williams D.D.; Saf- t,iau Daiydd ap Gwiivm, y ProffeswT Anwyl, lef.A.; Deohreu HaJ: Awdj, Mr R. W. Parry; Adgofion Honwr. Mr EJeazar Roberto, Y.H. Y Glowyr, pan W. H. Gohet-iaeifchau—"Ffarenii Blodau'r Ffair. gan R.J.J. Y Parch Richard Reee (1709-1749), gan T O.U. Llytihyrau Anna Beynon, gan R.J.J. Y Parch Samuel Jones, M.A., giain S.N S Joihn Bradford, an T.C.U. Marion Barddonol tra.n v Parch D. Emrys James, Oeneoh Mr J E. Jones, Ab TreboT, Ap Mfmrig, Mr Simon Joncw. Madryn, Gwifym w, Berw Mafshsre<fih Al>avc«i, Ab Hefrn, Dwyryd, Dvfrvqloo,, v Paroh Aaron Mor gun, OUver. Mr W. Thomas loan Myrddin, Ap TVe-la, OofnTdd. y PII.rn J. Tftcrryn Phillips, fednilyn, Gwilvrn A rdndwy, GwiJvm Meirion, Atfia Tarwuloig. Edmant, Grnienyn, Pe-dl, txnvl Gweainol, T^WPIVTI, An Cnvw, Gwilym Hendraeftih, Ap Lk-vn Mr T. Oarno Jones, Gwyddorig, Mr R. E. Jon-cs. Gwilym Elian.

ENTFLWN T'T? Tn A NO. 'Y wyryf "arafa cli -a gwel V 'fn Av'n nooli.¡ Ned k irrt a'm aTM-i i«,ni— Un ddeunaw oed oeddwn i. GWILYM DEUDRAETH. MIIT,YN I EVANS. 'Rwy'n gweloo yn ei wedd mor wanydhJyd yw, Plod yn ei gorphyn gu-el breswylydd cryf ya p, .byw; '^n lygad gJoew olir, a tbalten lluniaadd hardd, ""ywewa fod a'u medd ya gexddor ac yn faJ\kL

Cwyn J( n Jones. Maoe Jon Jones yn bythol gwyno Fod e'n byw mewn dyddiau drwg, Ma-o ei lads yn llawn o rvvgnaoh, Yn ed wy neb r hdiihia gwg. "Myn'd yn waoth y m.a.e dy-noliaeah Tnod yn wxthol mae pob da; Mae pob peith yn y Preeenod \Ved:i' daxo gan y pla." Medda.' Jon Jones. "Mkw'r ie>uenotyd yn llygredig, Ana bleeexau mae eu gwano 1- 0 na. baenit fed eu rhieoi Pian yr oeddwn i yn tlanc I 0 mor 'ohyddg yw y Ihiier Sydd yn parohu geiria.u Duw, Ura mac ilen^oedd yn Dduw-wadwyr, Satan sy'n rlueoli'r llyw." Medda' Jon Jones. (jedig ;y:w',r eig;hvysi— Du ragritiiwyr yiid, dyra svdd; Nid ynt fed yr hen gyn-eaimtdau Mwy na'r oes sydd fed y dydd. 0, mor glaiaidd ydyw orofydd Yn muohoddan plant yr ocsr- Ar y iydtui ffoixld mae'r boboI- Nid oes neb i ddwyn y groes Medda* Jon Jones! "0, yr hen bxegwthwyr tanbaid Glywais gymt yn Nghymru fad— Aroh-angyiaddd oedd eu doniau A ddyliferat dros y wlad! Ond yn awr rhyw gywion eidddl I Glyvvix yn oyhoeddi'x Gwir- 01 'r drrywiad dwysol, diffiaith Sydd yn goresgyrau'r tir!" Medd a' Jon Jones I Teibyg yoh i was y proffwyd, Weiodd elvn yn mhob lie, Oind yn cldall i'r denflyd Fyddin Ddeuaå maes o our byrth Ne'. Tobyg yclJ i'r ysfclum gib-ddajl A bneswyldia'r gwyllni du,— I'r ddyQihuan noeol, wrtbun Sy'n oaeau yr hunan ou, Jon Jones. Dewoh i maes o'r oaddug lleadiog, Lie y trouLiwcli flwyddau'oh hoes; Gwelwoh ddewr fydddnoedd Sci Myrdd myrddiynau dian y Groes. Llwfriaad sydd yn bythol gwyno Fod pob peth yn myn'd yn wjteitfh, Ao fod Saltan ar yr Oreedd A dynoliaeth iddo'n gaoth, Jon Jones. Ffoi rrbae ogrod duom pechod 0 Saen nidjwvr dCWT y Ffvdd; Codi'n uwoh mae Haul Cyfiawnd-eor,- G-wrio mae'r Tragwyddol Ddydd; Nid yw'n ddoeth i fythol rwgnaoh Mown anobaath du a Haid Dynion gTVrol, ffyddiog-, llawen Eilw Duw i wneyd ei Blaid, Jon Jones. B. 0. R.

Y Barnwr Vaughan Williams Y ma.e'l' Barnwr Roland Vaughan Williams, sydd gymaint o flaen y cyhoedd yn ddiweddar fel cadeirydd y Ddiiprwyaeth Eglwysig, yn anedig o Lundain, 1837; ei dad oedd 45yr E. Vaughan Williams, oedd yn farnwr yn Llys y Common Pleas, 1845—64; a'i daid, Serjeant John Williams, a hatiai o Gaerfyrddin, ao ydoedd a.wdwr y llyfr dy&gcdig adnaibyddus yn mysc cyfreithwyr fel "The Pleader's Bible." Galwyd y barnwr presenol i'r frcnhinfainc yn 1890, yn olynydd i'r Barnwr Manisty. F fam oedd Miss Jane Bagot, Blethfield, Swydd Stafford—yr hon oedd yn un o Bagotf; Pool Park a Baohymbyd, Sir Ddinbych. Yr oedd hi o ganlyniad yn disgyn yn unionsyth o Syr William Salusbury (Sannau Gleision, fel ei gelwid), yr hwn a gymcrodd ran flaenllaw yn y ecoinisiwn, a benodwyd gan y Frenhine6 Elizabeth i gyfieithu'r Beibl i'r Gymraeg. Erys dwy linell fel traddodiad neu ddiha.reb yn y teulu byth: — "Grandmother Salusbury, bred at Bachymbyd, Kept a good house-better than some did." Pan ar ymweliad ewyddogol a Rhuthyn flynydd- au'n ol. aeth y Barnwr i weled Bachymbyd, oar- trof henafiaid ei fam, a cherilaw yr hwn y mae tair ooeden anferth, a elwir "Y Tair Chwaer.

Cynhaliodd Crwner Hanley drengholiad, ddydd Gwener, tr gorph Annie Ijeadibrook, yn nglyn a marwolaeth yr hon mae yr heddgeidwaid wodi cymeryd i'r ddalfa Gymraes o'r enw Harriet Richards 'ar y cyhuddiad o achosi angeu y plentyn. ENGLYNI0N. Air tarwolaeiih Mrs Gowcx, Trefriw, a'i Baban bacth, Edith, yr boei a'i dilynodd yn fuan. Gow«ir, hon 1 v gywir henrti—yno Aoob a.t Ion beb oedi; Yn fam eanol i fold Yn ir i Nef o'n tir ni. Dad &nwyl, Duw y donwm-arweiniai Rhaiiamon i'w dernlau; Ác at ei mham diianiau Aerth i'w gTvlad eich Edith gjaa. Wyt yn Dad mewm tnnau dwys—a llethoi Ond nis thabir grarphwye Yn maw] Ion, hi a'i mbam lwya A rodiant yn mbaradwya. Uanrnk R.B.

Dalitwain Angeuol yn Llanberis. CAR MODUR YN TARO HEN WRAIG. Yn Narut Peris, ddydd Sadiwrn. oynihaliodd Mr D. Griffith Diavies, Berahiesda, dirprwy grrwneir dros Ogiedd Sir Gaerna-rfon, gweet ax gorpa Mrs Elizabetui (J^cn, lien wraig yn byw yn .Nhian-y-GiatAUiS. Na.rat i'era-, a cki<raAvyd, tei yr borud, gan giax modur ddydd Llun y Pasg, gan diierby-n niweidia-u aageuol. Tysi £ :odd Dr. Lloyd Williams, LIanbcris, iddo welod y trancoddg noe Luji y Pasg. ¥r oedd briw mawr ar ea thalcon, ond aid oedd yr osgwrn wedi ei dori. Yr oodd wedi colli liawer o waed, a baa-nad ea iddsi farw yn ganiynia<i y ddiamwain. Yn MiJlb i gweatiyna-u gan y Crwner a'r AI- olygydd Griiriuiis, dywedodd y tyst nad cedd faxciaau ar gorp.i yr hen wraig, ao nad oodd ei diLlad wodi eu nhwygo o g-wbl. Yn ol ei faxn ef, aoaoswyd y bnw trwy iddi gael ei th.aflu yn orbyn clawdd. TVtit-iodd Alefy Owen, meroh y trancodig, niad oodd ei main yn drla ei hiechyd etr's riiai blyttyddco-dd. Tel yr oed-dyni yn oerdded i lawr y "Pass" dydd Llun y Pasg tanawyd y ddwy gan g.a.r tntxtMJ oedd yn "myned i gyf- eiriad LianLeris. Syrtdiiodd ea mham yn erbyn clawdd. Nid oedd y dyst wedi ciywod y oax mcdux yn do<l, ac yr o&eid yn IDYLOti mo<r oyt lym fel naa gaJlai weled pwy c-odd ynddo. An- afwyd ei mham yn fawr iawn. Tystiodd Mr S. Jones Owen. prifathraw Ysgcd Croeeor, iddo ef a ohyfaill we led car mockix yn iriyiiod i gyfciixiad LJan'beris y diwr- nod dan sylw. Yn ddiwoddajach gweIsant yr hen wraig a'i mherch, a dygTvyd yr hen wraig aidmf mewn oeir byd. Yn aitob i'r Crwner, dywedodd y tyst mai K. 8 ar y oa-r a weiodd of. Ni weiodd yx un var modur aradl yn myned heibio. Goainwyd y cmest hyd ddydd lajo.

LLANDUDNO. TYSrEBU Y PARCH BARROW WILLIAMS. Ymgynuihoe-d nlf-L dda yn y Cambridge RcL-tau-rwA, nos Feroner, 1 dyste-bu y Pare; H Ban-row Williams, diwoddar weimdog EgJwya M.C. Siloh, a'i briod. Llywyddaa Mr Eenjaumin Williatms, diaoon hynaf ao arwein ydd canu y oapol. Eglurodd Mr George Edwards fod rhan holiaeiih o'r gynulleidfa yn gofidSo am ymddi swyddiad Mr Williams. Yr elf on a-mlyoaf yn ei gymoriad ydoedd dewxdor. Yna oyfiwynodd y Cadeirydd, ax ran dan gan<t o dajijTs^-rifwyr, arcrohnad goreurodig y y ffurf o "dbum" a bwrdd yegirifenu. WeJe gopi o'r anercbiad:- Cyflwynedig i'r Parch H. Barrow Williams. Anwyl Frawd—Ar derfyn eich cysylltiad 2.{; eglwys Siloh Llandudno,—cysylltiad yn yin estyn dros 17 mlynedd—dymuna nifer luosog o honom, fel rhai fu o dan eich gofal fe ein bugail, yn ogvstal ag eraill o'ch cydnabof- yn y dref, roddi datganiad i'n teimladau on gwerthfa.wrogiad mwyaf trwyadl o'ch iiafur it gweinidog yr Efengyl yn ein plith, ac hefvs, o'r syniad uchel a feddwn am eich cymeiia, fel dyn. Fel bugail, bu eich gwaith, a.'r llafurus gar iad a ddangoeasoch yn eich gofaJ am aeloda. yr eglwys, yn dra. Ilwyddianus. 0 dan fen dith yr Arglwydd. bu eich gweinidogaoth onee a di-dderbyn-wyneb, yn foddion i argyhoeddj ac i ddychvvelyd llawer at Grist, ac hefyd adeiladu y saint. Fel prawf o'r llwyddiant fi ar eich gwaith, ni raid ond crybwyll ddarfa, 1 aahosion newyddion gael eu sefydlu yn Rf hoboth a Hyfrydie; ac fel ffrwrth y gweith garweh a'r cynydd fu yn y fam eglwys YJ Siloh, tynwyd i lawr hen gapel Siloh, ac eafle yr hen, adeiladwyd y deml newyd. odidog, a gydnabyddir heddyw gan bawb yi anrhydedd i holl gyfundeb y Mothodistiav: Calftnaidd. Wrth ystyried y pethau hyn rill gial'iwn lai na theimlo priodoldob neillduo geiriau Paul wrth y Thesalomaid i'w goto; yn eich genau, a dywedyd: "Caays chwi ee' hunain a wyddoch, frodyr. ein dyfodiad ru mewn atoch, nad ofer fu." Bu eich llafur gyda'r bobl ieuainc, yn en wedig fel llywydd y Gymdeithae Lenyddo: yn llafur arbenig. Yr un modd, bu y eye ymdeimlad a ddangoswyd genych a hwy y; eu holl achosion, yn nghyda'r symbylia* gwerthfawr a roddwyd iddynt i ymegni a chynyddu mewn gwybodaeth yr un mor ar be nig. Ond yn mhlifh yr oil o'r rhai fu yn wrth ddrychau eich gofal tra yn ein plith, diamhei nad oes neb a'u paroh i chwi yn fwy dwfn a'u clod yn uwch, na'r cleifion, tlodion, a'r rhad profedigaethus. Gweinyddwyd ymgeled< genySi i'r oil o'r rhai hyn i'r fath raddau naf oas ond Pen Mawr yr Eglwys yn unig a wy ei faint a'i worth. "Gan yr Arglwydd y dcr byniwch daledigaetih, canys yr Arglwydd Crist yr ydych yn ei wasanaethu." Oafodd y cwestiynau pwysig gyda golwg a gadwraeth y Sabboth, dirwest a phurdeb, If amlwg a chyson genyoh dros ystod eich arho; iad yn ein plith; a bu eich gwroldeb droe, a'cJ oydwybodoli-wydd i'r Gwirionedd, yn nglyn a' pethau hyn, yn eglur i bawb, ac yn gyfryw fe yr enillodd barch ac edmygedd hyd yn not eich gwrthwynebwvr. Mewn cylchoedd gwleid yddol, yn ogystal, cawsom brofion diymwati o'cb galluoedd dihafal, a'ch dewrder diwrtl: dro, tra yn sefyll ar y llwyfan o hlaid iawn derau y werin. Fel darlithydd hefyd, rhodd wyd i chwi ddawn ymadrodd a chyfuniad c berfvhau anhebgor i fod yn Ilwyddianus yn y ganghen hon, fel y galluogwyd chwi i esgyn reng flaenaf darlithwyr ein gwlad. Yn ein datganiad hwn o'n teimladau da tuat atoch dymun-em gysylltu enw eich anwyl briod Mrs Barrow Williams, yr hon a.'ch cynorthwy odd mor effeithioL Wrth derfynu, ein gweddi yw, "Ar i'n Har glwydd lesu Grist ei hun, a Duw a'n Tad, yr hwn a. n carodd ni. ac a roddes i ni ddyddanwch tragwyddol, a gobaifh da trwy ras, i ddyddanu eich calonau chwi, ac Pcii sicrhau yn mhob gair a. gweithred dda. Ydym, ar ran y tanysgrifwyr: Benjamin Williams, George Edwards, llywyddion; Henry Hughes, trysorydd; W. Griffith Jones, H D. Roberts, ysgrifenyddion; Samuel Roberts. Thomas Parry, W. C. Roberts, J. Wilcor Griffiths, John Daviee, Ellen Jones, A. Wileon Griffiths, Lizzie Roberts, Annie Edwards, Lizzie Williams, Margaret A. Roberts, Mar- garet E. Hughes. Mr WiLljairns, mown aiobiad, a ddywedodd na foddiai elymiiaotih at nob yn Llandudno a'i fod yn yr hyn oil a wraaeth yn yistod ei weini- dogiaoth yn Siloh yn <meat. ao yr oedd ei gyd- wybod yn diawel. Er ei ymddiswyddi-ad toimlaa i'r byw wrth glywed y mynegiada.u oarodig aim da.no. Rbeithox Llendiidno oedd v ovntai i dd ei ofid oJ'iorwydd hyny yn llydref diweddaf, a'i ddymuniad oedd y bydd- a,i iddo etog yn Lin aids id no. Gwiweth oyn rydhdodwyr oaipelau ecnaill yr un peffch. Mawr- h.:1.1 eu oa.nedigrwydd yn nglwdag eiddo y ayf- eillion yn Siloh, oeddynit wedi oyfranu at v dysteb iddo ef a'i briod. Cyflwynodd Mrs Jones Gnaigwem, a.r ram y hamvBgrifwyr, lestr airia-n ha-rdd i Mrs Barrow Wildiaims. yr hon a dddolohodd yn addias am rhodd.

PENMACHNO A'R CWM. YR YSGOLFEISTSR.—Erbyn hyn y mae Mr uwen, yr ysgolfeishr newydd, wedi oyrhaedd taom, ac wedi doohreu ar ei waith pwysig yn can mysg. Mawr hyderwn y oaall genyrri y croomw a dedlynga, fel ag y bydd iddo fod yn giartrefiod yn ein myeg..Da genym gofnodi hefyd fod Mr Owon yn ddirwestwr aiddgar, ac wedi gweithio liawer dros yx achcs dirwestol. SWPFAT. Nos Werer yr oedd mynychwyr yr yegod nos yn oyfranogi o wledd ar deTfyn y bymor. A phwy yn fwy teiiwng o wledd na'r rhiai hytn. wedi bod wrthi yn gated ar hyd y mi&oodd yin Ysgod Genedlaethol y Llan, o dan ddyegoidweth Mr Hughes, yr y&golfeisfcr, a'i g-yiiorthiwyAv-yr yn eangu eu gwybodaeth, a bwydo eu ry-eddmj. Pwy gemfigena wrthynt am dreulio noewaith o lawenydd ax y berfyn, trwy swpera a oliael cyfarfod am/rywiaebhol ? Hy- derwn eu bod wedi mwynhau eu hunain y noswaith olaf, 00 wedi ohwanegu gwybodaeth y y noswoiittuau cynt. PRIODAS.—Dydd Gwener unwyd Mrs Jones Oau Owm, gyda. Mr David Thomas, llhiw Pua,oh-ternwe a SlÍor genym mai dymumiad pawb ydyw ar iddynt fed yn hapus a dedwydd. NODAOHFA.—Oawn hon yn giaddod nesu,ond nid yw hyny yn peri y braw lleiaf I'r Eglwys- wyr, gam ClIl bod yn prysur barotoi ar ei chyfor, er ceasio ei g-wneuthur yn Ilwyddianus; a nos Ferofaer diweddaf yn y Church Room, yr oodd pwyligor cryf wedi cyfarfod, o dan iywyddiaetii y Parch B. Jones, a chawsom w gan Mr Hughes, yr yqgolfeistr (yr ysgtrifeciydd), pa fodd yr oodd y treuliadau a'r d«rbyndadau yn sefyu, a gwelscwi trwy yr ys- grifenydd fod y rhai oedd wrth awenau y prymi a'r grverthu ar gyfer y nodachfa wedi arfer deb gyda'u gwaiai. GWAITH DWFR-—Da genym weled gwedth- wyr wodi ail ddeohrou ar y gronfa ddwfr sydd ar oobr y Foel. Disgw-yliwn bellach y gwelir pobpeth wedi ei orphon yn drefnus, ao y oawn fol ardadwyr ein eyflenwi a digoredd o ddwfr.

i'w Hordeinio yn Llanerchymedd Mae y pregethwyr iwuainc hyn wedi en cym- • radwyo gan Gymdedthasfa y Methodistiaid i •riael eu hordeinio i gyffawn waith y weinidog- -i.e&, a ohymor hyny le yn y gymdeithasfa n«5af: —Mn R. R. Parry, Llandynan, Sir H'ftint; W. D. Morgan, Llang-urig; Robert Daviea, B.A., Tir-efecllwyp; John Williams, B.A. Oarno; M. R. MC6eS. Machynlleth; T. Williams, Gorslwvd; Simon G. Evans, B.A., Birkenhead; Griffith Hughes, B.A. West Kirby; J. Edward Hugrhes, B.A., B.D. En- gedd, Ffestiniog; John Smith, Nantgiyn; J. 0. Jones, Dinbyoh; O. G G iffiths, Perviel; a. John Elias Hiigfoee, B.A., Porthdinorwig.

GOBAITH CYMRU. 0! Gymru mae'r wawr ar dy fryniau, A'r haf-ddydd yn gloewi dy nen; Diflanodd y nos a r cyssrodau, Y Nef wna. dy yrfa yn wen; Bre 11 dd wy diaifft yn hir am dy freintiau, Blodouodd dy obaith a'th ffydd; Yrr.deithiqiist trwy niwloedd yr oesau A dringaist i degweh y dydd Bu gormes yn drwm ar dy yspryd, Fe glwyfwyd dy gaion gan gledd, Ond grym ao arwriaoth dy fywyd A'th ddygodd i wynfyd a hedd; Ni allodd y gelyn dy iefchu, Er dyfned dy otid avth gwyn; Ma.e'th blant ar y hryiuau yn cana A'r byd yn edmygu dy gwyn. 0! Gymru mor deg yw'th ddyfodol 1 Yn miaen y mae dyddiau dy north; Cyflawna dv neges yn wrol. Pa wlad na fawryga dy werth? Mae Ueisiau yr hen dywysogicai Yn deffro gobeithion o hyd; Mae golud y nef yn dy ^aion A'i Brenhin yn øwyno dy frvd CAERWYN.

Dyma engraipht o Gymraeg a glywyd mewn gwefity yn Neheudir Cymru y dydd o'r blaen: —"Wyt ti fond of cheese?" "Ydwvf yn fond iawn of proper cheese. Mae gyma,int of questionable cheese yn y market at present." Rhoddodd Cymdeithas Ddadleuol a Uenyddol Towyn berfforniiad clodwiw o nofd boblogaidd Daniel Owen. "Rhys Lewis," yn ddiwcddar. Daetzh cynulliad da yn nghyd. Da yw' gweled dyddordeb yn cAael ei enyn yn y ddrarna.

Acbubodd 22 Rhag Boddi. Yn Uys Dinesig Caer, ddydd Iau, anrheg- wyd un Mr Arthur a thystybgrif gan y GJID- deithas Frenhinol DdyngaroJ am aehub bachgen rha.g boddi yn y Ddyfrdwy. Dyrna'r eiifed ar hugain i Mr Arthur achub rhag boddi.

Troi 75 o Athrawon Ymaith. Mae awdurdod addysg West Ham wedi rhoddi rhybudd i ymadael i 75am o atluawon wrthod- asant dderbyn cyriilun newydd drwy ba un y gostyng-id eu cyflogau. Bwriaoa Undeb Cenedi- aethol yr Athrawon ymladd yr achos.

Teithio yn ei Henaint. Daihiodd General Booth, svlfaenydd a phen- aeth Byddm yr Iachawdwriaelh, ei 7Sam pen- mlwydd ddydd Mercher. Mae'r CadJywydd as hyn o bryd ar fwrdd ilong yn croesi'r Mor Tawel o Seattle i Ja.pan. Ni fydd adref hyd ddiwedd mis Mehefin. Y n fuan ar ol hyny bydd iddo ymweled a'r Unol Dalaethau.

Cynhadledd y Trefedigaethau. Dydd Uun, ag- Cvn-hadledd y Trefed- ^aefthau yn Llundain. \Vedi i'r Prif V\emi- d"°S ao aeiodau enaill o'r Llywodraetii roi oroesaw i Weimtlo-ion y Txefedifafttaau doch- reunyd ar y e-waith oe-n Ivwvddiaeth laril Elgin. Yr oedd y gweithrediadau yn breifat. Ystyriwy-d iiaaterion o bwys i'r y yn gylLredirioi.

Marw trwy Oryfed. Ddydd Gwener, yn L Unarm on, Dyffryn Ciwyd, cynhiaiiwyd trong-holiad gan Mr Ll. Ken- rick, ar gorph Robert. Jones (59 mlw-ydd oedL g>verthwr gyariheg. Rhoddwyd tystiolaeth i'r perwyl ddarfod i Jones yfed naw neu ddeg glas. too o g-wrw yn olvnol mewn tafarn v noe Sad- wrn blaenorol. Bu yn cysgu yn stabl y dafarl* nos Sidwm 11 bo; ou Llun bu farw yrio. Cer- yddwyd y tT-^a^jiWr yn llyn. gan y rheithwvr air na buasid weii hvsbvsii perthyn^sau jb" ymadaw- edig fod Jones yn w-ae3, ac am ei esgeulusdEa. Dychwelwyd rheithfarn i'r perwyl fod marwoU aeth yn ffrwyth yrnyfed i orrrodedd.

Yn Swn Telynau'r Awen. HOLI'R BLODy. Dywed imi yn dy wyn Dy gyfrinach dawel, dlos, Cyn i'r chwa ddod tros y brya I gyfeiilach fawr y nos. Dywed imi dan y coed Pwy fu'n gwynu'th rudd. Ai i lyw geriwb ieuanc swil 0 rodfeydd y àwyfoJ ddydd? Gwn mi'r haf sy'n lionl 'th fyd Yma a'i foreuau tlws, Nes it' fethu peidio dod Mewn aroglau at fy nrwa. Tybed fyddi di a'r haf Yn cweryia ambell dro Am na hedai dros y mor Yn gynarach i dy fro? Heddyw tecaf loyn byw Ar dy sidan rudd a gaf; Ai carialdfa-b ydwyt ti I gyfaredd meroh yr haff A oes cusan yn dy fyd? Oes angyiion hyd dy Syrdd? A fu adnod rhyw dro'n eon Wrthynt am eu palmwydd gwyrdd? Yn dy gwsg ar fore haf A fu "breuddwyd yn dy fyd, Ac yn hwnw welais di Fod dy fyd yn wyn i gyd? Fu uchelgais rhyw dro'n dod I dy dyner, heulog fron, Am gael chwerthin yn yr haf Uwoh gauafau'r ddaear honf A ddymunet, flodyn tlws, v Fedr gwybod wyt ti'n bod, A mod inau'n ieuanc fardd Ar fy nnaith yn canu'th glod? Pan ddaw'r gauaf i dy fro, Pa le'r ei di. flodyn gwyn, Ai rhiangerdd fyddi di I geriwbiaid erbyn hvn? AP ELFYN. MYND A DOD. Daw y gwanwyn yn ei bryd, Dyfod mae i fvnd o hyd: Ar y ganghen sydd mor werdd Bla-gnr gai, ac adax cerdd Deg friaUu ger fy mron, Adnod gynax gwamwyn Don: Mynd a dod—y g-wauwyn gaf, Gwe!a.f dranc v ddeilen glaf; Mv-ud a dod yn hoyw'i gam, Mynd i beddio dod wnaeth mam. Mynd a dod-m-ie miri iach, Ac yismaldod adar baoh; Ohwery'r dail dan esmw^.h bin Bronfraith fwyn a'i miwsit cu; Deu-nod hen y gwcw gaf Ar fy nghhrw'n efengvl haf; Ha! mae'r gwew wedi mvnd, Mynd i ddod fel Liawer ffrynd; Daw ei chan i'r UWVD di nod, Mynd wnaoth mam i beidio dod. Rhosvn oooh,—mor hael ei swyn, Gwyned yw y lili fwyn; Mwyn vw hun y fslmaidd ohwa Ar ei rn- 'vnwe.fllwr, yr ha'; Ooohni'r rhreyn sy'r, ddi-staen, Bron y lili svdd heb ddraen; Edwi wna-g-ogwy<lda'i phein, Ond daw'n ol yr un mor wen: Mvnd i ddod mae'r haf heb nam, Mynd i boidio dod wnaeth mam. Mvnd a d<>3.—perffrwvfhn'vr baf Yn crorlwvtho'r carurhau gaf; Dlvsed yn't ar gang-hen las. A nherei.dd:oo vw eu b' as: Ond o'm billen mae tvmhor blin,- Tvmhor noethni'r ganghen grin; Mvnd a dod ;—yn ol fe! hvn Daw grawnsypian'r hafd-dvdd gwyn; Ni ofynaf fi paham, Mvnd i beidio dod wnaeth mam. Mvnd a dod mae wyneb oen, Na wyr lioth vw eario poen; Ar ool}]'r wvn o'r ddol Km ill wvn a ddaw yn ol; Tr^io wna v laedon le-fn. Ond i ddod i'r trae+.h drachefn; wawr machJi»da'T oer, Gvd-a'r hwvr i'w rhodau ter Thw pob un fel bvwiol Clam, Mvnd i beidio dod waaeth rqflm. CJemaas. AP HUWCQ.

-=- Furniture & Joinery for Churches, Schools & Public Buildings. JAS. WHEELDON & SONS, Timber Importers, *iti0Ml Tel(#oa» C A I mon IW AlVrHCCTCD Telegrams: 2418 4 845. oALrUKU, jYlAiNLnCo 1 tK. "Wkiteiooa, luditstir 1 Architects Details LARGE STOCKS ISHOPFRONTS 1 Carefully carried out. OF t and FITTINGS. t Or Seasoned Timber for Cabinet Makers Builders and Engineers always on hand

Nodion o Glip y Gop. (Gan "Wil y Gweithiwr.") OLYWED Y GOG. Dyvvcdir inaa Ulwvddyr. anlwcus fydd clywed y gOi{ y tco oyntat heb arlaii yn y iloigeil. Ua t'»iiy, oiywstwii y go yn caiiu yr wyiiiaioe hon, a Lügdl wag. Folly, yn ol orcdo yr hen bobl, biWyd.'iyii aiiiwoiia a gawn Y dydd o'r bl-aen daeth dau lane o'r diof i fyny i'r wlad yma, a dywedai uai wrdi y liail, "Arwydd o bc.ti ^dyw clyw^i y gog am y tro cryntaf elem?" ''Ar- wydu y gwnei bncdi yn ystod y tiwyddyn, medd^i ei gyfaill. "Holicai WTorig, meciigyn i, ruetdai hoa Ifajnivvr am y gwrych. "Yr vVyl fi wedi clywed y gog bob blwydayn er's triuga 11 mivnedd, a hen lajio wyf fi o hyd." Ar hyny dactih Shcri Wyboaus hoi bio, a goiynwyd ictdo, arwydd ydyw clywed y gog yn oanu am y tro CYllt-ui yn y tiwyddynV" "Arwydd nad yti- ydh wedi myned yn fyddaxiuid yn ystod y flwyddyn aeth heJbio," ebai Silwn yn 6yohiyu,gan goixldod yn miasn. Yr oedd hyn rywbeih yn dobyg paji ofynwyd i TWIll o'r Nant, pan yn dyicvj axlref o'r flair, "Beth oeddyiit yn roi am y pytabws iioddyw, Thomas Edwards?" "Sich- a.u," ebad Thomas yn ddisoremcmL Wrth son am dat,N-s, pan oeddvvn yn hogyn ni chly ,yaia yT ban drigohan yn gau ond ajn dri nwi he-a.r m.ath o rywogaethau o honynt, ond erbyn Ixxidyw y fath ryvvogaoliiau sydd i'w caei-,y iruaent n.or luosoig )),raidd a thywod glam y mor, hyny yw, os ydyw liawer o enwau arnyut yn brawl o fabliau newydd o by we. Daoth cyfaiil heibio ni yr wythnos hon a goJwg lawon arno, a dangesodd 1 na rhyw hanear dwsm o bwffiiu o daitwa o'r math diweddaiiaf. Yr oedd yn EU priedo gym-ajnt a pho boaeont yn worth ou pwysau o auj Sir Fedrionydd, a hyny am iddo gia*i.> C3rdjin arnynt, ao a,-no "P. Express." Felly dym a' r "Express" wedi dringo i fyny i r uoholdirofdd hyn. Li awei o flynyddiau yn ol yr oodd yn yr ardal hon arolygivr gwajtb plwm. Ei hoff beth-au yd- .9 oedd oael gafo/d ar rywog-aeith nowydd o da-tws. A gwyddai y mwnwyr yn burian am ei chwaeth. Un tro trod3 un o'i weitbwyr ymaiih gyda riiy- budd "ddo beidio dyfod a'i draed yn aCK)s *'r gw iith draohefn; a ohan nad oedd yn hawdd ym- gymoda ag ef wedi iddo unwaith ddigio, yr ■xl'l hyaiy ym g-wm-cyd y petfu yn fwy difrifoJ. Y tro hwn, pa fodd bynag, dipyn o hen Iwynojr oedd y dyn gtadd ed droi ymaith. A chan ei bed yn aIhoor pl,-t.n,u pytatws, cymerodd fantais ar fan srwan ea hon fedEJtir: aoth adref a phigodd ddweiii o'r un fanitioli o ditws cyffredin, a chymerodd v drifferth o'u black ledio hwy i'w gwneyd fel tatwB duom. u dranoeth cymerodd liwy mown basgod, fel anrhog i'r airolygwr. Wedi yJwi amy nit hoffodd yr hen fonoddwr hwy ar rmwaitii, a gofymodd a gwen deg, "Wil, both vdyw yx enw svdd arrrynrt?" "Black Emperor- 'ims. c-ytr," meddai Wil. Bu hyny yn ddigon. Oafodd ei waith yn o3 a.r unwaifh. Ond profodd r "Black EmfKirorums" ameer codi yn deb-v r'hyw fath o bytatws oyffredin eraill, ac hwyradh heifyd mai f<il1y y try pethau allan gyda liawer o'r rrathati nawydd v dyddi.au hyn. Mor WIT y lywedodd Twm o'r Nant ar later arall:- "Y tedliwr a'm twyllodd, I gael tial am y tyllau." A dyna fe! y saif pofihau hyd y dydd hwn. Y nao rihywimi yn barhauB yn troi y maen i'w man- t-ais eu hunarin. CYMRY OHORLTON. Yn agoe i Btuinsley, flyoyddau yn ol, aeth dyn euanc o Moetyn wasanaeth cwmni gwaitlh gle Ir He udhod. Trwy ddyfal batihad a chymeriaQ la, yn fuan enillodd ffaii- yn ng-olwg ei feietrad- oodd, a dyrohafwyd ef i swydd o ymddiriedaefth. Prwy ei ddylanwad ef periodvv-yd arolygydd o Gymro ax y pyilJau glo, allan o ndfer mawr o vrngoiswyr. Wedi hyny bu Mr Williams a Mr Parry yn foddion i agor maith o wladychfa Gymxeig i ganoodd o weiifchwyr y cymydogaothau hyn; ao yn fuan sefydlwyd adhoe Oymreig yn eu plitih. Erbyin hyn y mae Mr Parry, yr arolygw, wedi vmddifswyddo, ac wodi enill ei beneian, ond nid yw Mr Williams ond dyn ieuanc, ac yn Lawn eel a gvvJ-adgarwctii Cly-eig; a deil y ■wydd o brif ysgTifonydd cyfrinacihol i'r prif !>erahesnogioin, ac o ganiyniad y mae ganddo 'dylanwad eang dros y gwaiVuhfaoedd yno. Mown yinborn a.g af, y dydd o'r bLaüTl, amlyp "(-ffn ein hofnau v bydd i esio'diad Mr Parry for n golled i'r Cymry yno. "GofaJaf fl." ebad li Williams, "na bydd i unnhyw Gymro toilwnf Id,arbyrii oam can nob aow;" a nharnd iawn yoyn i grodu hyny; ac c-r fod Mr Williams wod. Trag-yrnysp-u a'x Siaeson er's liawer o ameer, y fiae ed Gymi-aeig ganddo ym ddiledrvw, ac hel Idim rihodres o'i gwipas. Yn ddi woddar ca v. om anrhog o lyfir gweirtjifawr a elwir WELSH FLAME-BEARERS, ran, Owen Rihoecomyl, gyda'r nodyn hwn yn ,imraig arno:Os na bydd daxllen y .Uyfr nia yn foddion i gyneu gwliadgax-wdh yn myaj v'e3 pdb tJymro, rhaid fod eu calcmau yn gaJet- xjh na hadirn." "Cas gwr na obaro'r wlad a'i iriaoso IJ OEWRI MEWN OARIAD. Mae ffttrmwr cyfoethog o Awstralia wevh ý,thio aroe ei ben a'i ginstiau mown cariad a diss Mmiedl, a mw v ddau yn son am bnodt • n funn. Ei daldra of ydyw wyth troediedd ao vyth modfedd, a luiihau, ei ddaxpar-wraig, yn .v_tJi trocdfodd dwir modfedd o daidTa.

Addysg Grefyddol. "CATECISM" YR HEN FAM, A "HYFFORDDWR" YR HEN GORPH. Mewn difrif, a oedd gan Cha-rlee o'rr Bala ldiim oywilydd difynu mor edkedaeth o Gateoiein llwys Lce¡.T? Niao oedd; yn hytrach, mated o ymJIrost iddo ef jdoedd gallu arlwyo 11 on iaoth mor iaohus i wroiddio y Metilnodietdadd vJalfitiajidd a'u plant "yn y ffydd a rodded unwaitih i'x sainit," "fed na byddent yn blamtoe, yn bwib, man ao yn oael eu cyloh-axwoin a poob dy&geidiaeitJli" (Eph. iv. 14). Dati bieiuer ed yiniiii-oeit yn ei Hagyniadrodd i'r 'Hyfforddwx" :—"Cymerad8, yn hyf, amryw ^•wutitiiyiiau ao wtebion ailain o esbonrad rhag Mr G. Jones." A phnvy oedd y Mr G -loiieb bwn ? Neb aangen na'ir Paxoh G. Jo. person LJaiwldownor. Desgrifia. Mr G. Jones ai esbonriad fel y oarulyn: "lloliadau ao At-eb ion Y egryt.hiyroil yTigiiykih yx Atilrra-witiOith a gynwvsrr yn Nghiafceaism yr KgKvy«." A y imae yn berffaito aanhvg oddawmth y dyfyniad iJ.iU Lioiod fod Ohsurles wedi "cymeryd yn hyf," md yn unig o estxxndiad Gnflitih Jonas o'r Gaiteciam, and hefyd o'r Gaiteoism fel y mae yn y Llyir Gwedda GySiretiki. Yr ydnvyf wedi cadw y rtuan flaonaf hyd yn otlaf. CyLaddefaf yn rhwydd fod peth aiihawp- dex i ddyegu y rha.n yn nglyn a bneiiiUau a-e ,ll.,X.1au bedydid yn liollol foi y mae ar lawr, 1 buunit n-iiciu. sydd yn perthyn i'r enwadau Y. litnealiduol. Pan gyfeneoddwyd y Gatocism yr oedd gan bob plemtyn a fedydddd ed Rdem i^edjydd. Pan giodoSd y gTvaiianoi seotau ae y gwniaed i fiwrdd &'r Tadau a'r Mameuu Bed ydd os bedyddid ym y oaped, doetiuaoli jlrl ,-Idi,ainou fuasai; Pe buaaai yr Eglwys. o'i liiydd ewyllys ea hun, ao fed un oorph, wedi urefnu i gyfanrod a'r setfyilfft newydd, pan ddyagid y Ga.tecasan yn ei by&^oiion g^virfodd- 01. Ond gwnear liawer gormod o'r anhaiWBdea-, yn unig cr mwyn areu rhagiaxn. Pwy bynag sydd yn cyflwyno pieintyn i'r Axglwydd hwnw yw Tad n&u Fans Bed ydd y plemtyn. Y mae yn ynvgynieryd mewn gweithired, os nad trwy amod, a hrywo^liu y pdemtryn yn ofn ao atdiraw- uvetih yir Argiwydd. Ao er na. symudodd yr Eglwys fel cryfangorph ym y mator, eto ca.wn, mown ILawtrr lie, na ddgnagix y rhan hon i biant Ymnoillduwyr ear hobo dd-erbyn oaie i'r peorwyl hyny. Ond ni raid i rieni ond g-wneud eu aymuniad yn hysbcys, i siorliau na ddysjgir mo'r rhaai hon i urirliyw hlcninrn a fyddo dam eu gofai. Yr hyn a <Ldyimin,wn ofye i YmncdlJduwyr ystyriol yi-tru yw: Ai dooitli abortliiu cymiainit o addysg gxeifyddol iaohna a phendarut dd er- bynlr ac a d-dyagir gan bob ariwad union- girod ohe>rvvydd y gouriau "1adau a Manaau Bedydd," y gedlir yn hawdd drefnu i'w gad- aej 4aan OB aymumr hyny? Os oes rhyw wir- ionedd yin fwy eglnr na'i gilydd yn y dyddiau presenol, dyma yw: fod mwy o angen dyagu ajfclifra-wiaeifebau y Caibecdsm; fod mwy o artgen dyfign athrawiaethau "Yr I-lyffccddwr.11 Y mae bechgyn ieuaino dysgedig a tbaJentog yn coda i fyny yn oja gwlad eydd wiedi ceed eu ferwytho a eynindau anffyddol. Y dydd o'r blaen yr oedd win yn nghyindeitha« dyn ieuauc oedd yn gwadu anfaxwothleb yr enaad bywyd bragwydidol, a'r Bod o Dduw ao ofe, meddaa, yn aoW gyda'r Mclhodistiaoid GaJfinaidd! D.y vvedia* fod prcgrethwyr poblogaddd yn gyyadu Dwyfoddeb y Mab y Poohod G-wxeiddiol, ao Athrawaetih yr_ lawn,—-hon angorau y Crietion A both gawn m yn en lie? DLrn ond ffiJoxegaa mympwyoi, 9-waig, a. ffol. A ydyw, mewn di- fnf, VT iwrxser wedi dyfod pan y dylid arnddi- fiadu yr oes sydd yn oodi o law-lyfrau sydd yn øu gw-Toiddio yn hem athrawiaotbau y tdau ? Edbw fod "ogiaV EVIwya" air y Catomsm llifaal-aa hyny. Ar ol Uedhiu ohono vn ed mvFt- 7'™ "f". g^nrifoedd, rhyfedd fuasai "i*r cybudd- ind beadio bod yn war. Omd ai onid oee c&La r E^hvyK' mr y Berfbl hofvd ? Ondd yr Enlwys dan dywyi&kd Y«brvd Draw, s'i deth- olodd ao a'i tsrelnodd? Onid yr Eg-lwys B;fdd wedi ei gluiw 1 aroddiffyn yn ddiog-el ar hyd yr hoW gaorafioodd ? Onid e^obion yr Eglwys a'i oyGoitfiodd i'n hiaith e-in feuawn? Gnld ag airian urddasolaon yr Eglwys y llwyddwyd i dalu'r gmt? Onid oee "ogla'r Eglwye" ar hwnw hofyd ? A yw I I yT hen Lyfr" yn llai gw-tlda- yn ngolwg- Ymnoiildu-wyr Oymru oherwydd hyn oil ? Ao nid, yw Oateoimn yr Eglwys, yn 01 Richaaxl Barlea-, yr A hyd- ffnrfiwr enwog, ox»d "pynciau pwyniooM" y Beibl, »u dethoi ran y ovfan-wyckd er lies yr aw&ytarvvjdd. — Y Parch Ben Jones, Rha&bor Peuomaobao, m j "Geohteu" in EbrdU.

Manion o'r Junction. Wrth ddaxlien adinoddifld Eisteddfod y Grog- liteh, da oedd genyf weled oynifer o ymgedswyr oddiyma. Mite hyn yn diaugcs yn eglur fod yirta ddiigonedd o daierajau disglaex. Tra. ar yr un rmter cwyn gyflredinot a gly-w- af oherwydd meatodor cyfaj-fcd hwyrol \T eis- teddfod. Yx oodd yn un-ar-ddeg o'r glooh y nos yn gorphen. Nid cos rfieewm mewn cadw pobl azn gymaint o ameer mown anv-yr aiiaoh. Dylai y pwyligor dro £ n>u yn well ar gyfor y flwyddyn neeai, a sdcrixau adeilad eang- ach. • • • • Hysbyisdr fod y petsono-a car iynol a ddowis- wyd gan Eglwyrs M.G. Pe-nsaxn i fod yn llaon- oriaid yohydig anisor yn 0.1 Eof Meistri R. R0- beris, W. Owen, R. Wiliiams, a H. W. Hughes ao hofyd y rn>ai canlynol o eglwys newydo M.C. y Junction, sef Meistri W. WiiliamB, J. Daviee, T. Garnon Roiberto ac Ellis W. Grif- fith wedi eu oadaxnhau gan Gyfarfod Miool, Dyffxyn Ooniwy a gyiiiwiiwyd yn LlansanUfradd, Glan Oonwy. • Drwg oedd gan laworoedd yma glywed am farwoliaoth sydiyin yr hen frawd anwyI a ekiwiol Mr Wiliajii HUl6"hœ, Upper Gate-stirect, Conwy. Bu yr ymadawedig yn fiaonor fiyddlon a gweith- gax am lawer o tlynyddoedd. Bydd hinaetih dyvfn a ohoJied diriawr ax ei ol yn yr eglwys. Oalodd gb¡(.idod:iI.a8ltn baxo _us pryamawn cjycd Mercliex diweddaf, pan liobryn^vyd ei wodd- illion i fynwemt fci-t. Agnes, Uonwy, • OynhaJ^cdd Oymdoithas DdirvrostoJ Chvumi y L. and N. W. ei <siiyfa.rifodydd bdynyddiol eten, yn LMndudrio ar ddydddau Sadwrn a Sul. Borou SadwTn, asn ddog o'r gloch, oynhaJiwyd oyna-diodd yn y Neuadd Drefol, pan oedd yn breBenod acca i ddau ganit o gyntyciiiolwyr o bob parfh. NOB Sadwrn yn yr un a.deilad, cyn- twiikwyd oyfcj'lod oVaxeddufi, p&n oxiallwy4 yr ystaieil. Y oadeirydd ydoedd F. T. Kins- man, M-ceinioal, a.'r aiaxadwyr oeddynt Mx F. G. Evanfi a E. T. V> likB. LiUiadajn, Hefyd oafwyd da.rnodi.adau digriiol gain Mr Harrison IIsll, Llundain, yT hwn cedd yn wir ddifyrue i'w wrand-aw. RJiwni; yr aiieaxiiiadau wyd yn hynod o s-ivynol gan Mii-s Alice A. Williams a Master E. Ohver Jones, Conwy. Gwna«ih y Cor C'ymJ a ULor Meibioo r Loooo. ou ilban yn ganmoladwy iawn, o dan ax- weiniad Mr C. Oyurwad Jones, Conwy, a Mr Robert Williams (IJJOW Twrog). I Prydna-wn Saibbo»th, yn Ng<hapel y Presby- teriajd Saimnerg ynia. oynhialiwyd gwasanaietJi orofyddod yn nglyn a'r gyiindcHthas, pryd y txaddodw^yd anotroliiada-u rlia^giorol gan Metistri E. T. Wilks a Haxrison Hi., IJundain. DaeAh oynulliad llucsog i'w g'wxaniuia.w, a. cshaiodd pawb ou boddloni ganddynt. » It • • Nics Sabbath erto, yn y Nenadd Drofol, Llan- dudno, oynlualhvyd cyfarfod oyhoeddus cre- fyddol, pan y Ikinwyd yr ystafeli gan gynul'l- eidia barohus. Y oadeirydd ydoedd Mr E. C. Grindley Llundain. Oafwyd anerethiad giaiaeJ- gax iawn, ar "A ydym yn ddyogel?" gan y Paroh J. Wesley Whatmore, gweinidog y Woo- leyiaid S&esneg, Lliandudno. Gaed da%aniad swymod gan Mass Alice A. Williams, Miss Hilda Jones a Maefteir E. Oliver Jones, Conwy; hefyd aim.-ryw 0 d;lrr:(tu O&rd<i<ixoi] ran y Cor C, a Olior Medbion v Toocs. Rhedwyd tren ne.ill- duol oddiyma i Llandndno ar gyfer y cyfaxfiod, pan aath oryn nifer gyda hå. Yn ddiddadl dyma r oyfarfodydd clinn,estol goirou a gawsom yn y cyloh hwn er's liawer o flynyddioodd a gobeauhiiaf y bydd ff.rwyth da yn deilliaw o hon-ynit. < < « Cymro gTvladigaTol y^yw ysgrifenydd g-weitb- g3J." y gyindeithas dros Ogiedd Cymxu, eef Mr G. 0. Williams, ax yr hwn yr oedd gofal yr holl dTofniadau. Dywedir fod yn agos i giant o aelcdau yn petnthyn i'x gamghen yma. ARDALWR.

Cyflawnodd dyn o'r enw Dairies, 65 miwydd oed, oedd yn byw yn Battery-row, Greenfield, Treffynon, hunanladdiad prydnawn dydd Gwener. Cafwyd ei torph gan ei wraig. Bu allan o waith er's peth ameer, ac mewn oanlyniad aeth yn ioej ei yubt-yd. Ma-e y Paroh J. S. Haworth, diweddar o Fan- ceinion, wedi cynyg gwobr yn yr Eisteddlod Genedlaetbol am y bywgraphiad goreu o'r di- weddar Barch John Wiiliams (Ab Ithel), yr hwn adfvwiodd yr Eisteddfod Genedlaethoi yn LlaIl- gollen 5Q mlynedd yn oL

Rhwng Dau Lafn y Siswrn. FFARWEL ARGLWYDD CROMER. NOB Ia.u mynogodd Syr Edward Grey, yn Nhy'r Cyffrodin, fod Arglwydd Cromer, porf gynryohdolydd y deyrnas hon yn yr Aifft yn ym- ddiswyddo. Derbyniwyd y newydd gyda dwys- ter, oanya teimlid fod y deyrnas yn colli un o'i g-vvladwecmwyr galluooai a'r Aifft, y gwx a gre- odd ei bywyd newydd. Yn 1877, paa ymgymerodd Axglwydd Cromer (Evelyn Baring y pryd hyny} a'r swydd o Ddir- prwy Dyled Gyhoeddus yr Aiift, ni pherthynai i'r wlad ond gogomedd oesau pell. Nid oedd yn wir rtamyn mynweat a phobpeth o'i mewn yn marvveiiddio. Ni ahead na pitryd na thegwoh arm. Droe ei thywod syoh a'i cholofnau a'i din-c-a(' d hanesyddod yr oedd cysgod angau mogys yn daonodig1. Nid oedd gan ei phreswyl- wyr d-digon o fywyd i ofni y cenedloedd oedd beunydd yn cnveryla yn ei ohyloh ac yn hedfan uwoh ei phetn fel eryrod awyddus am gelain. Dyjsa r Aifft a ganfu Argrwydd Cromer pan ym- gymerodd a.'r swydd o ddirprwy iddi. 0 r pryd hwraw hyd heddyw hanes adfywiad yw hanes yr Aifft. Rhoddee i'r Aifft y ddau anheh.ar-dwfr i'w thir a chyfiawndor i'w phobl. Armrhefh goid ynddi gynt-, ond efe a'i gwisgodd a rhamant bywyd trwy ei ymicddiad. Treidd- lodd ei 8Ithrylith drwyddi draw, ac ar feddau y canxifoodd parcnid i Iwydd flodeuo. Troes y crasdetr yn ardd a'r diffaothweh yn winilan. vVj-th ymddisAvyddo gall ymfoddloni yn y syniad iddo roddi enacd newydd mewn hen wlad a ohxeu oenedl newydd o'i phobl. A pha well -gwaith a ddichon gwiadwcinydd ei gyfiawnd? f I [EUAN GLAN GEIRIONYDD. Prin y mae angcti macin na mynor i gadw enw'y por-garaedydd a'r aierigrrr oaruaidd hwn yn -yw, canys fe'i ooffhei-r tra bo gwefus y Cymro fn oanu ei emynau meiu& Ond o gariad i'w saffa., hardd fuasai i bobl Trefriw gaxio allan m bwxiad o oscxl tabled ar furiau y nouadd yn y pentoef i nodi mai yno y magwyd ef ac y dar- ayndodd ei ysbrydiaetih oyntaf i awenyddu mor gain. Da dhwi, drigiolion glainau Geirionydd, .uo oodweh yn hwy i roddi y devrnged hon i wr Jfd bendtth un 00s yn. trcd'n gynysgaeth ac ys- rydiae-th i ocs axalL • 3ARDD IEUANC GOBEITHIOL. 11 Gwlad beirdd a baxddoruiaeth yw Cymru, ac lid o-is a tawTJiycha. gaion y geaodl gymaint a iilywed melodi awen i-eiiaxic newydd yn cyfar- ddu ei chlust. Mewn oolofn arall oeii oanig oer o eiddo Ap Elfyn, ac fel y dyncda'i enw o tel v profi- yn y ganig, y mae ef "o'r un ,,ac,d a'r awen wir," ac yn gwireddu y gair fod ualjnt yn y teulu Mab yw i Elfyn, un o yngitaneddwyr miroiniaf ein gwlad, a gwr fedd rajnp ar roddi nexdh a naws yn ei gynytrchian. >u r tad yn llenydda'n ddiwyd yn y swyddfa le r ysgrifenir y nodyn hwn, ac nid oes yn vghymru ysgrifonydd donio]a,oh pan fo "yn ei g-wrn." DeaJlwn fod y mab yn meddu anian :n.gar hefyd, ac y mae rhai o gynyrchien pryd- "th ei foddwl ieuanc wedi ymddangoe trwy'r asZ. Ar bwlpud y wlad y mae ei fryd, a vylir ei gamrau gyda dyddordeb. Blodeuc^ i ei arddull a melus fel ei ganeuon fo'r yrfa ldo, oanys y mae ei wanwyn yn addaw cvn- uiai hardd i feusydd lien, awen, a ohrefydd 'ymru. WYNFAN CAERDYDD. I ttlawT fu ymroddiad Caerdvdd i sicrhau yr Am. loddfa Gemedlaothol i'r ddimas bono. Rh-ced c-b cyneddf ar wa:Kii, ao ni adawyd oareg heb tihroi i gyrhaedd yr amcan. Yn wir, am- gwyd haedfrydodd dixfawr gan y preswyhvyr, c am ou hegnion haeddent folawd ac edmyg- Jd, Ond fol plantos awyddus am dog an, yr xld mwy o swyn yn y disgwyliad am y sef- J-liad nag yn y moddiaait o bono. Cafodd Caer- lydd a geisiai, ac yn awr clywir ubain yn 4ghynghor y ddmas nad oes ddarpariaeth at dwyn treuLau y Greirfa. Y mae'r cwyufanau n gwbl anjiheibvng- o'r ddinias fawr oludog, ac mae'r eon am drosgi wyd do yr eiddo i arall yn id-raddiad ar edn cymrodyr yn y Deheudir. lawsajit ddigoin o gyfleusterau i efrydu brednJen darpariatiau y sefydliad, a dykisont fo wedi ,wrw'r draul yn mheU cyn hyn. Deallwn yr ndreohr siorhau rhoddion o 10,000p gan y Lly- (odraetJh i gtaxio'r gwaith yn ml"n, ond prin r hyrwyddir yr ymdrech hwn trwy y datganiad- u chwen-w y gwoiodd y Cynghorwyr yn dda eu racthu yn ystod y dyddiau diweddaf.

lunanladdiad yn Harlech. Taflwyd tref dawel Harlech i fraw mawr bryd- iawn dydd Mercher gan y newydd galarus fod ilr David Jones, trethgasglydd, wedi ymgrogi. I'mddengys iddo adael ei dy er's cryn amser, ioC oddeutu dau o'r gloch y prydnawn, aeth Mrs (ones, ei briod, dros y ffordd i'r stabl, lie y anfu er ei dychryn gorph ei gwr yn grogedig. ifr oedd y corph yn gvrbi oer pan welwyd ef. t r oedd wedi codi haner awr wedi pedwar y ,oreu, ac ni welwyd ef gan neb er y noeon ynt. Yr oedd yn 51 miwydd oed, a gedy U;ulu ar ei ol. Yr oedd bob amser yn ddyn iriol, ac yn gymydog cymwynasgar. Efe oedd ysgnfenydd y Cynghor Plwyf.

Newyddion Cymreig. EI LADD AR Y RHEILFFORDD. Oynhakwyd trengholiad yn Ngwrecsam, nos Uun, ar gorph Robert Bfciiells, "guard" ar y rheiilffordd, yr hwn a laddwyd ger ei gartref gan dren. Dywodid na feddai hawl i gerdded ax y rheilffardd ar y pryd, a boaaai yn oadw ed fywyd pe heb dr<tspasu. Dygwyd rheithfarn o "Farwolaeth DdamweinioL" SIPSIWN CREULAWN. Yn Llangefni, ddydd Llum, dlrwywyd Horace Boswedl i 10s a'r oostau am greulondeb at geffyl. Gofynwyd iddo ym-atal droion gan Miss Muriel King, Glan Menai, Porthaethwy, and defnydd- iodd y cyhuddedi-g iaith isel tuag wtl. Dioich- odd y Fainc i'r foneddi^yes am y CAVTS a gymer- odd. DARLITHIAU GILCHRIST. Caiff Llangollen y fantsus o gyfres darlithiau Gilchrist y gauai nesai. Nid oes modd oael manteisdcm mwy argyhoeddiadol. MARWOLAETH HENAFGNNQL Caed Robert Jones, Penclogwyn, ger Porth- madog, yn farw yn ei dy ddydd Srut. Yr oedd yn 82 oed. Dydd Gwener yr oodd wedi cerdd- ed ohwe' milldir i geisio eiusen phvyfol. MARCH I WEINIDOG. Gan fod praddd y Parch Wnion Evans, Der- wenlas, ger Machynlleth, mor waagarog i'w bu- geilio v maent wedi prynu mardh, cytrwy, a flErwyn iddo i esmwytho ed lafur. ANGAU PEIRIANYDD MWNAWL. Yn Nhreffynon, ddydd Lhin, bu farw Capt«n Heary Hotchkias, The Grove, yr hwn oedd yn beirmanydd mwnawl tra hysbys. Bu'n arolygu gwaiitih plwm Holway am gyfnod maith, ac yn aelod o Gynghor Treffynon, am rai blynyddan. CAEL CORPH YN Y DDYFRDWY. Fore Sul, oaed oorph May Maddocks, 15 oed, yn y Ddyfrdwy ger Queem's Ferry. Coll wyd hi ar y 17eg o Ragfyx, 1906, ac ni allesid ei had- waeo onibae »-r" lyihyr oedd ganddi oddiwrth ei chariad, milwr yn yr India. Dywedid iddi fygwlh rhoi diwedd arni ei hun ooerwyàd iddi gaed ei oheryddu am arcs allan yn yr hwyr. PRIODAS UN 0 LANCESI'R DYFFRYN. Yn Eglwys Upton, ger Caer, ddvdd Mawrth, priodwyd Mr Allan Ferguson Wood. Essex a. Chorley, a Miss Rubioa, meroh Mr G. H. R0- bertson, Phis Newydd, LLangollen, cyn-Ucbel Sirydd dros Sir Ddcnbych. PENBLWYDD PENDEFIG. Dydd Ma.wrth, daithlodd Mr Assheton- Smith, Yswain y Faenol, ed 47 miwydd, ao yr oedd y Felirthch a'r llong-au yn yr horbwr wedi eu g"\visgo'n hardd i ddiaAhlu'r amgylohdad. CYHUDD0 ATHRAW. Yn Ngwrecsam, ddydd Mawrth, cyhnddwyd Herbert Da vies, althraw yn Y'sgod Bryntog, gsun yr Aro.]ygydd Hart, N.S.P.C.C., o ymcsod ar Eklwaxd Fisher, lleg oed, un o biant vr ysgoi. Taflwyd vr aches allan heb wrando'r achos dros yr aniddiffyniad. HELAETHU GWALLGOFDY. Penderfynodd Cyaghor ilaJdwyn, ddydd Mawrih, brynu vs-iad Cepthorne, am 18,500p ex helaethu gwallgofdy Bicion. CADEIRYDD CYNGHOR LLANDUDNO. Mr S. Chaiifcrey, perohencg- yr Imperial Hotel, fydd oadeirydd newyQd Cynghor Llandudno am y flwyddyn ddyfodol. Y DDIRPRWY AETH EGLWYSIG. Cyfaxfu y Ddirp-rwyaetii ddydd Mawrth, ond yr oedd Mx S. T. Evans a Proffeswr Henry Jones \"n absemol. Mynegdr fod v Prifathraw Fairbarrn wedi anfon ei ymddiswyddiad i mewn, a nodir Mr D. Brynmor Jones fed un tebyg o gael ei benodi yn aelod o'r Ddirprwyaetii. Gwrandawyd tystiolaethau am waith vr Eghvys yn Neheudir Cymru, a'T prif dyst oedd y Parch J. D. James, B.D., fioor Cadoxton. TlflTTYN BYW MEWN ARCH. Rhood gorchymyn i William Jones, un o hen ddoiliadd Tiotiy Ford. Maidwyn, gan y Bwrdd Undob i adaed y tlotvCy. Gwrthododd yntau, a rhoea ef yn y marw-dy gyda ohorph. Cod- odd Jones y oorph o'r axch, a rhoes ef i sefyll yn erbyn y mux. Aeth nior-wyn i'r ystaieil yn fuan ar neges, a mawx oedd ei dychxyn pan wedoid y oorph He yr cedd. Fodd bynag, yr oedd ei dyo-ixyn yn fwy pan glyw odd lais o'r arch yn d)-Weyd: "Os na eilwoh chwi fwyta, fe allaf fi." Llewygodd yr eneth yn y fan. Bygythdwyd Jones gan y g-warcbeidwaid yx anfonid ef i garoliar, ac atebodd yntau fod yn llawn gyetal giartddo fyned i garchax ag i rywlo arall. Y DIRWASGIAD YN Y FASNACH LECHI. Nid yn unig- nid oes eto axwydd am ail gyohwyn gweithjo yn Chwarel Oraigddu, Ffes- tiniog. oDd sonir yn awr am weitoio pedwar niwxnod yn rhad o brif abwarelau Ffestiniog. Yr byn sydd yn g-wneud pethau yn anffodus iawn yw fod v cyfloea- eascnee yn dra ieel. Y mae he'ynt y labrwyr yn Chwarel Penyr- orsedd wedi et &etdo am ryw hyd. Dooiireu- wyd gweithio tua. olianol yr wvthncs. Yn Ng-hilgwyn gv/isga pethau wedd go fyg7t\:iol. 1. y g-wettTwyr yn tamo er;n anfoddlonrwydd ar eu aefyllfa, ac ofnir belynt- ion blin yn y man, DAMWAIN ANGEUOL YN NHALYSARN. Boreu ddydd Uun, fed yr oedd Mrs Alice Griffith, TaJyisaxn, yn myriied trwy y pentrof mewn cerbyd, dydhrynodd y ceffyl a rhedodd ymaith. Gwrnaed pob ym^ais i'w ddal, and yn ofer, a thafllwyd Mrs Griffith o'r oerbyd. yr hwn a aeth drosti gan dori ei hasenau ao aohoei mweddiau difrifol eraill. Dygwyd hi adref ond bu farw yn mhen dwy awr. Mae Mrs Griffith yn adnsbyddus iawn yn Najitlle, a moibdon iddi hi yw y Parch Hugh Griffith, M.A., Crcesoswalk (fu gynit yn athraw yn Athsrofa y Bada); y Parch Morgan U. Grif- fith, B.A., Abermaw; a'r Pairch Owen Grif- fith, B.A.. Dolwyddelen. MOCHYN YN ARBED LLONGWR. Oyrhiaoddrxld llorig y dydd o'r blacn Efrog Nowyidd o'r Bahamas, gyda hanes rhyfetid o ddrylliad llong Gymreig ar graig ger y Fcx- tune Island. Ar ol metitu cael rhaff i'r lan, rhrwymwyd hd am foohyn oedd yn y lkng. a thaflwyd ef dros y bwrdid. Pan gyrhseddodd y lan, cymjorwyd y rhaif g-an y trigoLion. ac yn niben ychydig amaer, achubwyd y criw. EWYLLYS CYMRO. Y mae y diweddar Mx Lewis Lewis Y.H., AbermHAV, wedi gadael yn ei ewyldvs 250, ai y«goloriaofcbau yr nglyn ag Yspc» Sirol vr Abermaw, a 200p i Gaped Oaersaiem (M.C"), lie bu yn flaenor am flynyddioodd lawesr.

Heiynt yn Nhlotty Caernarfon. Yn Mwrdd Gwarcheidwaid Oaernarfon, ddydd Sadwrn, mynegodd y Pwyligor Ymwe.'iadoi idd- ynt dderbyn llythyr oddiwrth Mrs Parry, meis- tres y tlotfcy. yn C'wyno oherwydd ymddygiad an- mbaxus Miss Thomas, claf w<nnyddes, a .Vfiss Roborts, yr hyffordd-wraig. Yr 'oedd Miss Ro- berts hefyd wedi anfotn i gw-yno oherwydd ym- ddygiad y feistres ati hithau. Yr oedd y pwyligor yn cymhell yn eryf fod cais yn cael ei a/nfon ait Fwrdd LlywodTaetdi Leol i ymchwil i'r heiynt. Bu trafodae-th faith a thra pher- tonol ar y cymhe.Iliad, ond yn y diwedd fc'j mabwyssadwyd trwy fwyafrif o ddau.

Tri Mis o Garchar 1 Forwyn. Dydd Gwener, yn Ynadlys Penrhyndeudraeth, cyhuddwyd Arm J. Williams, Harlech, cynforw-yn yn yr Oakley Arms Hotel, Tanybwlch, o fod wedi dwyn diliadau perthynol i forwvnion eraill yn y gwesty. Daliodd yr Heddwas D. R. Daviea hi &'r diliadau am dani, yn Harlech. Anfon- wyd hi i gaxchar am dri nùs.

Prifathraw Newydd Coleg Aberhonddu. Ddydd Mercher etholwyd yr Athraw Thomaa Lewis o Goieg Coffadwriaethol Aberhonddu, yn brrfathraw y ooleg hwnw, fel olynydd i'r Prif- athraw Rowlands, ac etholwyd yr Athraw Tho- mae Rees, o'r un coleg, yn is-brifathraw. Brawd æuoengal y Parch Elfet Lewis, Llundain, yw'r prifathraw newydd.