The Welsh Coast Pioneer and Review for North Cambria

YR HYDRCF. Goed yr Hydref! Goed yr Hydref, O! mor brydferth! O! mor brudd! Ceiriog a'i awen fln-felus biau'r llinellau, a r cyddiau hya gwelir eu barddoniaeth yn mhob Ilwyn. Bu'r coedwigoedd eleni, gan fv.-yned yr hin yn Medi, yn hwyrach nag ar- fer yn gweddnewid; ir oedd y dail ar y cangau, ac araf y gwywodd eu gwyrddlesni. Ond weithian y mae rhuddaur yr hydref yn graddol ymdaenu, ac yn mhen ychydig ddyddiau bydd y ddeilen grin yn disgyn a'r llwyni yn llawn o brudd-brydferthwch. Dlysed yw marwolaeth Anian! A phsvy ddichon gerdded yn ystyrbvvyll drwy'r goed- wig heb deindo damhegion y tymhor yn dwyshau ei fyfyr am I'r Cymro nid oes ladmerydd hyotlaah na Natur. Pell yw oes y Derwydd llwyd, a thrcs ei demlau ymdaenodd niwl y canrif- oedd. Ond erys yspryd y Derwydd yn enaid y Cymro o hyd, ac o bosibl y ceir mwy o addoliad yn ei feddwl a'i galon wrth dram- Wy drwy lwyni dystaw, unig, nag yn nghan- 01 cyoulleidfa yn y deml harddaf o waith Haw. Clyw ddyeithrol lais a cheuadwri gyf- rin yn yr awel; gwel wirionedd yn y creig- iau, ac ar lawer deilen, poed werdd 1'0\1 grin, derllyn benodau a rhamantau ei enaid ei hun. Mae unigedd a dystawrwydd yn denu ac yn dychryn y Cymro; a'i ffydd a'i daychymyg yn magu cryfdcr wrth ymdroi yn y dirgel-leoedd. Rywfodd nid hawdd yw cysylltu llonder Wrtn y gauaf. Yr haf biau bleser a llawen- ydd bywyd—taena lesni dros fturfafen byd y feddwl yn cgystal a'r nefoedd wel y llygad i-ireuddwydion. Ond y gauaf biau gorch- estion a gwroniaeth oes difrifwch a dwys- ter ydynt ddiysgar oddiwrtho, a. hawddach yw injfyno n ddwfn a chaled pail dydd yn gy.nar ac y lleda'r nos ei hesgyll tra hi eto yn nawn. Mae llyfr yn well na Uwyn yn y gauaf jmwynach yw cysgod yr ael- v. yd na chopa bryn, a phereiddiach yw mabinogion y plant na chrochlef uthr y grtyntoedd. Dyma dymhor g} wi syiadau a dileu y rhwd roddes chwys yr haf ar y deall. Erbyn hyn, y mae gwahotiol gymdeithas- au Y gauaf naill ai wedi cu hagor ncu ar fedr dechreu eu tymhor. Mawr yw'r man- teision ddeillia ohonynt, er y carasem weled trefniant^gwell i lafurio'n ddwfn ac yn dda. Er mor fudtiiol yw dai'Llen papyr a chael trafodaeth arno, prin y ceir gwerth parhaus yn y drefn hono ond i'r sawl fu'n ymchwil. Po cymerid llawlyfr neillduol ar wyddor J eillduol, neu gyfnod neillduol, i'w efrydu'n crwyadi, byddai mwy o raen ar ddeall yr aelodaa. Arwynebol iawn, ni a ofnwn, yw ^wybodaeth y gwladwyr '-sddyw. Gwen na gwybod ychydig am lawer yw gwybod llawer y> hydig. Nid yw gwr yr un llyfr i'w Sflibrisio; ac y mae d-eail un wyddor neu el- feau un cyfnci yn drwyadl yn ganri-l gwell gada&l i r -zeddwl hecfan yma ac acw yn ^Hireol. Ond pa gynllun bynag a fabwys- «,dir yn ngwahanol gymdeithasau ein gwlad, id cae! y delfrydau yn -vchel a chlir ni all aa ddeillia mawr deaioni 0 ymgyrhaedd *t;ynt,

Nodion Amaethyddol. rGan Fab Amaethon.] CYrrIifi?n AYAT ™: ADIIODDIAD L\v HDD AMAETHYDDIAETH. Mae adroddiadau pellach a dderbyniwyd TrU Ai'naethyddiaeth yn tueddu i gadamhau disgAvybadau'r mis fliweddaf yn ng-jn a chynyrch y tir ag eithrio ffi^raidd- pnyclau a phy1;Qtw. 0 I:> cynhauaf yd bron drosodd, a shaf- :Wyd tywydd fIafriol i gynuli y cyfryw iJr ydlan3.u. A1' y Haw &rail, mae'r sychdwr hirfaith wedi dfcithio yn niwe.iàiol ar y pytatw a'1' gwraicld-gnYJ,1a.u, ac ar ailyfiant Y DorEa. yn mron yr holi ranau o'r wlad. .drodclid am wenith yn A wst y disgwylid gwell cn'd 0 1'hyw bump y cant nag ar- fcroI, Gnd ymddengys na syhveddolwyd ond rhyw un a haner y cant 0 gynydd. Mae haidd, o'r cchr arall, wecli cynyddu _'byw un y cant ar y cyfartale.dd, nc adroddi1' hJ j cynydd hwn i'w gauiod yn mhob rhan o'y 'WId. Ni fu cyfnewidia.d yn D.ll8awdd y cerrch, ond ca1wyd he1.n.6t1laci1 cnwd narT arferal drwy'r holl ..lad ng eithno rhana OogleddoL Lloeg1' Dwyre:ùilia.rth yr Alból.n.. Bll dirywiad yll nghnwd y pvtatw 111 I eacl ei achlysuro p1 banaf gan brider I gwla w. :Ki ooeitluiI'yd i'r nn graddal1 Ilr lDangolds,. ond nawd mwy 0 ddinystz f,yth ar f:1113 a sweues. I o osod cant fel cyfa.rtaledd 1 "afon ad- roddir fad. Y, CIlwd gweni-b yn lw, ÍuÙdd '1I1. 10,1, celrcn yn 102, ro-ta.tw 99J ¡.wraidrl- pydau 101:1. GWEXITIL Aqrod 0 G.JIJ1r:u too y c"V11Íanaf ar ben ag t.hr.w r uc.heldrru.d. Cafwyd y CI1.Yrl-1 au l! yd1.a.nau mown 'flw.r toddhaot, ac YStyn.r y tYI40r tel Y gOfc-u a gafwyd er's I ha"S'H 0 fl:ynyddoedd. C nd.rodd-ïad 0 bob! &IT yn (hn;yd fod cYDy:ch k,Weuitb. Y1l ítQ' I J1a'r cyhrtaledd Dlynyddol. D.. Haft t;ywydd braf y mis dl weG.lhf wedi I frlIoit.biD cx da.i01Ù IU' gynYTch yr haidd "n- Jnrn sJ'dd yn. a,'t'r l:ron 'icili e! g1.bl gadn 1. IhmVIl. Di3g'IV,ylrr 0 ..wb sIr, ag ci tilriO I JJciriyrld. Y CJ'n.rcb cyfiredin, a xnwy. CEIRC1:L Mae a08 y-r on o'r cei.rch wedi ei don 1 1nhnb a:.r. PYTATW. Adroddir fod y wodi effeithio vn Vex niweidiol ar bytatw pob sir Gymr^a fcoa, ac jn arbenig felly yn Sir Benfro* Er hyny, disgwylir gwell enwd na'r ^yffredin o siroedd Dinbych a Cliacrfyrddin GYAIAIDB-GNYDATJ. Adroddir yn gyllredinol fod y gwraidd- gnyoau mown cyfl".T iacli a bywiog. GWAXR. Adroddir o bob rhan mai cyffredin iawn eeciil yr all-gay dan o weirian yn miiob sir yn N ghJrrnrù.

Olt3twydd e.i fod yn dioddef oddiwrth y cè.allo!d ataIiodd gyriedydd mcxlur gerbyd ar y Hrooklyn a Conoy Iöland 0 flaen yff.7, a ch.ad'Wod y. téthwy1' i aros hyd Jl{'S Y tyr.yd. alth CI ddant. '[ra vn cae! Cl gyhuddo 0 fod we-di narl- hi"1- yn Ngor;J Roilfiordd M'ont Parnass3 !lMtbÕdd cl&-c o'r GllW Labe e.i ha. YD ta.rr At

-u- Catrin Dafis ar Bobl a Phetha. (Gyni Hi ci Ilunan). POBOL GHOES A PRODOL GAS. Rydw i wedi hen fiino ar y bobol sy'n groes ac yn gas ac yn gas ac yn groes byth a hefyd. Dc'yl^a neb fod felly bcunydd a bytli. Tdae'r gora yn gwylliio tipyn weitnia ac yn co.'ii ei dempar—mi fydda i fy hun yn gneud hyny rwan ac yn y man, ond tlda gen i mo'r bobol na fyddiui nhw byth yn hapus os na fyddan nlJw yn tynu rhywun yn eu pena. Y bobol y¡Ü:1 ydi'r tcstyn sydd gen i hodd;-v, lae C n^bionogaeth yn hen iawn, a mae hi yn Nghymru er's miloedd ar iiioedd o fiynydda nxedda'r Loboi sy'n gwyoeJ netna feily. Fu rioed fwy o son am grefydd, na rioed fwy o gapeU, nac o eglwysi, nac o aelodau, nac o gyiranu, nac o weddio, nac o ganu nag sydd rv.an. Ydach chi. ddar- lienwrj anwyl, wedi dallt—wedi graspio nyny rwan. Mae o'n ifaith, coeliwch chi lieu beidio. Ac eto i gyd fu rioed fwy o bobel groes a chas yn y byd nag sydd h-eddyw. Ewch chi i la mynoch chi mi guwch glywed cvv^'no fed hon a hon fel hyn a hwn a hwn fel arall; fod y naiil wedi gneud tro sal a'r Hall, a'r dyn ynia yn gneud Jrwg i'r dyn acw. Mae rhyw felldith mewn cymdeitha:i yn gyru pobol yn benben. E.s "talwm pan fydda pobol yn cael ffrae mi fydden yn iwsio eu harfau i setlo'r mat<<r, ond tafoda a pin sgwenu ydi ol ddy go rwan. Os pecbith dyn yn erbyn un arall mi fydd y tafod yn mund fel injian ddyrnu yn ddistop; mi fydd Hond y geg o wenwyn a Ilond y galon o gasineb, a dyna He mae pobol yn ectio run fath yn union a phe tasa na ddim crefydd nac addysg yn y wlad. 0 ie, hen fyd drwg ydi hwn er gwaetha pob path. A dyn a'r ydi'r cebyst: yn y llefydd y basach chi'n disgwyl lleia o helynt y ceweh chi fwya o hono fo bob aiaser. Mac rhyw aflwydd ar y Cymro—rhaid iddo gael mund a'i ffrae a'i ddrwgdeirnlad hefo fo i'r capel, a mi neiff betha yn grybibion ulw tasa fo'n medru. Mae'r dyn doeth wedi deud fod amser i bob peth, a rydw ina am ddeud fod He i bob peth hdyd, ac nid capel nag cglwys ydi'r lie i botol fhaeo gilydd a hisian ar eu gilydd, a dangos eu danecld i'w p-i!ydd. Nage siwr, a thaswn i'n cael fy ffordd mi faswn yn troi pob sowl allan am fod mor ddigwiiidd a gneud ffasiwn beth. Mae gan bobol eisio liawer iawn o ras. Oes neno'r dyn, a oheiff neb bvth ormod. Ond comon sens ydi'r graa gora fedra liawer gael yn siwr i chi. Mi fydda'n synu fod lleied o sens gan bobol gall. Hyny ydi— mae nhw'n cael eu galw yn bobol gall ac yn mc-ddwl eu bod nhw yn un owns ar bymthcg. ac eto mae nhw'n deyd a gneud petha sy'n dangos yn ddigon plaen nad oes gynyn nllw chwarter pwys o sens a llai yth 0 ras. Yn tydi'n biti, deudweh, fod cimint betha cas yn cael eu gneud a'u doyd yn y wlad grefyddol yma? Iloedd y Postol Paul yn deud fod ciefydd yn gneud pobol yn hawddgar, yn foneddigaidd ac yn hawdd eu trin, a roedd yr hen Baul yn gwybod os oedd rhywun. Ond mae'n rhyfedd gimint o gref- yddwyr sydd yn anhawddgar, yn anfonedlig- aidd, ac mor anodd eu trin nes tori ca'on llawer gweinidog. Fuoch chi idim yn svru deudwch fod pobol mor styfnig a blin yn dwad at grefyad o gwbl? Tydi creijdd ar ci henill hefo nhw — nag yli wir, ua hwvtha yn enill fawr oddiwrthi. Rydw i'n gvybod fod lot 'awn o ddai-ni yn y byd, ond mi faswn yn leci> gweled pobol yn fwy clen, a siriol, a ehyniwyinvsgar, yn fwy parod i faddeu ac ai-glofio bai r.ag 1 dalu pwyth yn ol. Mae tiwy o grefyda mewn ymddygiad a. geiria earedig nag a fasech chi'n feddwd, a gobeithio ar ol dar- llen y llith yma y bydd llai o bobol groes a chas yn yr hen Gymru anwyl yma.

Colofn y Beirdd. IIEN FWTII YN GWYNGALCIIOG FY NAIN. Ar laruorch rhvng brynia-u hen Cymru Saif pentref a'i lon'd o Gyinrajeg, Mae a.r ei gwr fwthyn gv.viigalchog^, Llo dysgais sillebu ae>g; Rwy'n llamu droe ddo^gau o flwyddi, Anglioiiiii holl eiorniani; y rViai'n, Er rnwyn. trculio orig iach dawel Yll niwthyn gwyngalclii >g fy Ila. adjgof am lanorch fy mobyd Yrn lkiui fy yt.bryd o hyd, Lie trcaliais feluster fy mywyd Cyii profi ateasrwydd y byd; Hen n-niser boreuaf fy Lajics, Ilirw L'larJ a.n' cldyddiuj.1 fd y <ty.d..Jia.u paa ceddwn yn blentyn Yn mwtiiyn gwyngalcl>jg fy naia, Ar edyn dychymyig eheda Fy meddwl i'r fro a.r ei hynt Nes gwneud i'm rhyw la wen biracthu Am ddyddiau 0 wynfyd ges gynt; Pan gwrddwn fy serchas gyfoedion Mor fwyn cedd cyindoithas y rhai'n, Fe'u .1üllwn i chwarou o amgylch Hon fvvihyu gwyngalchog fy nain. Cawn we I'd y drooll bach wylnos gaual Yn nyddu gwlan dc faad y fIo A dwylaw yr. dicliwyd o'i hamgylch Yn cadw 'rhen olwyn ar dro; Hi nyddai yn <idiwyd :!oIll .&iüJd yu rhalia,u ilwyd, main, Ac yiia eeid hosan aa1 aclwyd I Hen fwthyn gwyng-alchog fy itain. wastadol agoryd Hen Lyfr Mawr y BywJd bab dy<ld, Dariioiini rhyw benod o hono Er cael adgyfr.erthiad i'w ffydd, Adroiidai i'm hajies Calfaria, Y groes gyda'r goron o ddrain, Pryd hyn. gwelais ami < ddicigryn Yn mvvthyn gwyogalciiog fy nain. Bygythiai fcen sformydd Llin amser Wll{èud carnedd o'n eaitref bach clyd, Chvvy moILu'r c.r s'.vyiiixwxld o'i amgylch Gan siglo ei stiliau i gyd; Arswydwn wel'd grym ei gadernid Yn gaiuL-yil yn nghanol y rhai'n Ond sefyil yn gad<un ma.i diddoe Hem fwtbyn gwyr^g-alchog fy nain. Pryd ai-all cawn stormydd gwahanol, Y pwi.i.w a'r tarajiau yn drwm, Y"mwibiai'r mellt fIorchag drwy'r aelwyd Nes elai fy nghalon rel plwrn; Ond draw gwolwn un ar ei dwyjin Yn anorch yr Oriedd wen, gain, Gran crfyn am ofal ei Nhoddwr Dros fwthyn gwyngalcaog fy naiiu Anfonnvyd ecetb-weddi bn Moaes I fynu at1 Orscdd yr Io- AT ran yr hen genodl ddaJiwyd I Rhwng mil vvyr dau fynydd a mofrj' A buan y dacth srwaredigaeth, Ata,Liwyd y woddi cldwvs, gain, Mi welais betb tcbyg rai" pry'diau Yn mwthyn fy nain. GRUFFUDD AB TUDUR.

YN NGIIANOL Y WLAD. Yn ngaanol y wlad, 0, dyna fwvnhad— Mynj'ddoedd, cocdwigoodd, a bryniau; Y nontydd yn lan, a'u glennydd ar gan.: A'r meusydd a'r dolydd yn Oodau. Alor wyrdd yw y tir, a'r awyr mor glir, A'r liaui ar y dail yn disgloirio; SViTI raasnaeh ar hynt, nid yw yn y gwynt, Ond can natur lan yn mynd helbio. Mao pofid yn fIoi, mae y meddwl yn troi Yn fyw, a.t y Duw bia'r Nefoeddj Yn g*wo!ed ci law yn symud o draw, Gan drwsio a dcilio coodwigoedd. Poll oornajit, pob ton. pcb clogwyn yn lion A'r brynia.u a'r Llethrau yn dd?-dwyud; A'r mynydd o draw, yn codi'n ddifraw, Fel ta.d yr holl wlad, mewn llawenydi .Y wlad—<iyma ir:ao'n d0byg" i'r He',—. Yn lain, ao yn gan ddiofidiau; Oes yma ry'w rai yn gwybod am fid, Am dristar a blinder, a dagrau? Dacw f\vbach gwyn yn nghysgod y bryn, A'r awoj yn dawel o'i doutu; A'r llenni pradd, prudd. dros bob Cenc&tr y sydd,— llie marw fan teyrnasu. DEN DAVIES.

16 Arweinydd Llafur yn Mangor i Nos Lun, ynig^-aullodd torf lucsog i'r Pen- rayn IIalI3 Eansror, i wraado ?rlr Philip Saowden,_ yr A.S. dros Blackburn, yn traethu ei len ar fudiadau llafur. Y cadeir- ydd oedd y Parch T. Gascoigae, a chyraer- r,han San ?d_ri S. H. D. Dew, Robert Gnmth. II. Stephen Jones. Dr. Rowlond Jones, y OjTf^hoi-wr T. J. Willia ffis, a Mrs Snowcon. Rhoed gwriandawiad a stud i'r areitluLau* • areitluLau* •

LLITH O'R Wlad Tu Hwnt i'r Bedd. (Gan "Y CVilsyn.") YN NANTMOR. L is -yiias c I ,arabl, hcc-,v ei y,g-iadau a gar ei yspryd—dyna'r fath ydoedd Mr Owen Jones, maer Nantaior, ac arch-gyflenwr aagonrheidiau y fro. Clyvrais ei lais cvn iu ilygaid v.eied y gv. r a'm 1 eyfr.rchai. canys yr eiliad y rheddais fy nhraed ar y rhiuicg yr coedd gwahoddiad i mi fyned i mewn i l'mporimn y pentref. Balch oedd- wn o eistedd a gorphwys, a chael ymgom a c.iytarwydi yd, h y aytla ac yr cedd y 11 well ar fy esgidiau a'r chwys ar fy w :ieb yu piw.'n b-enuaiit mai caiod vrr yaidaitli. Nid liir y bu'r shopwr ffraeth a minau heb gyr.uli (taet! i naill am y 11al1. Cacd holi ac ateb wiog, a buan y deal lais m ai Gwyddoaiadur o ddyn oedd y gwr a gyfarchwn. "Fedrwch chi ty rhoi i ar ben ffordd i gyrhaedcl Tanrhiw?" meddwn tÛ'c. "sledra, neno'r tad," medeiai'r shopwr. "Mi wna i fap i chwi. Dowoli vma." Gafaelcdd y gwr rhadion mewn dalen o banvr pacio toe, gescdedd ddalen ar y cownter ar ol clirio rijai o'r maeth-fwyd- ydd o'r ffordd, n 0 lYd ;v>euKd ei tvncdd fap godidog o'r daith drofaog c'm blaen. Dyma sra.pel yn fan vma-—trswch i fynu heibio iddo. Ar ol dod i'r fan yma mae llidiart yn arwain ar hvd ffordd gul. Ewch drwy'r llidiart a cherddwoh i fvnu heibio godreu y bryn. Mi ddowch toe at hen adeil- ad. Hen Eghrys Ty Mawr yw hono. Da!- iwc'.i ar i fynu ac mi ddowch at dv arall- ty Carneddog yw hwnw. Mi glvwsoch am dano fo mae'n debygF" ac yn mlaen gan arpraphu'n ddwfn ar fy meddwl ac ar y papyr y CUTS oedd fy nwygoes i'w gymeryd er cyrhaedd aehryd glyd Tanrhiw. Bum yn tynu liawer map yn yr ysgcl er's talm, ond ni welais yr un erioed atebedd ei aracan yn well na map Mr Owen Jones ar y papyr tp, ac y mae'r fFaith i mi gyrhaedd pen y daith yn ddyogel yn dystiolaeth ddi- amwys a phendant i wert.h y cyfarwyddyd a ro-s y shopwr mwyn. Ffarweliais a'r shop ar 01 diolch i'r cy- fnill, ac ynilwybrais yn ha.mddenol i fynu'r llethrau. Dymunol oe-drl dringo trwy 1 wy- brau rr.or deg. S';ai'r gwenyn a'r gwybed yn y rhedyn. ooehai a dttai y niwyar ar y micri; g^visgai'r llethrau eu porphor, ac yr oedd y "Tlws eu tw'—luaws tawci" yn cyfareddu'r holl fro. Cymerais and saib i eistedd. Tanaf yr oedd v.dyffryn tlws a Plilas Aberglaalyn fel gem yn ei ganol. Ewch ei ban ymgodai'r bryniau cribiog a'r defaid gwaotad-gnaif ya gwynau'r ochrau. Draw yma,gora i d- cwm, a dcuai'r mor llydan i'r amlwg. Ar y pwynt eithaf gwchvn gas- tell Harlech fel gwyliedydd dystaw. Tawel ac addfwyn oedcl y nawn, a phrin y ceid unpeth i dcri ar dangnef y bryniau a molus- ter bywyd yn eu oeseiliau. A mi yn ymlwybro gaa anghofio'r map yn hyfrydwch yr ymdaith, clywa lais clir yn galw. Troais fy mhen, a, gwelwn law yn fy nghyfeirio ac fei pen'amneidio arnaf"Dring i fynu yma." Dringais drcs glawdd cerig, a chyn hir yr oeddwn yn ysgwycl lla,w a CARNEDD OG. Hyfrydwch oes fydd oofio cwrdd a'r cy- faill l'iengar. Dyn llat-liraidd, goeu ei bryd, tyner a mx?ddylgar ei drom, g\\ resog ei law a'i galon, diyiabongar ei fryd, a naturiol ei agwe(ld.kiyna Carneddog fel ei hadwaenais y dwthwn hWIlW. Bum yn ymgomio a g¡ryr a gvfrifir yn llenorion o fri gan y Saeson— gwvr yn gwisgo menyg mcddal am eu dwy- law, dillad o'r t,orii,cl diweddaraf a'r brethyn mwyaf ffasiynol, liet silc ar eu pen, a S1100- tol aur ar eu trwyn ond dyma ii-,ia(livr wyr fwy na.g odid neb am len ei vlqd yn sefyll o'm bla.en yn ei ddilla.d gwaith syml, ei ddwylaw yn gelyd gan lafur, a'i ysgwvdd yn crymu beunydd clan feichiau, heb ronyn o rcdres na murseadod yn ei natur, ac eto cystal boaeddwr a lienor ag a welir led-lcd y wlad. Ie, braint a mwynder oedd cwrdd ei fath, a gwell ccdd gonyf orig yn ei gvrmni i yinaou-iio a.m len Cymru na mil o oriau vn mhlith mawrion mursenol. Cefais lawer awr yn ei gymdeithas y dyddiau dilynol, a mdvs mwy hyd nes del y divedd held yr adgof am dar.ynt. Gyda charedigrwydd sydd yn nodweddiad- ofl o-hoao, mynodd ddod yr ho;l ffordd i'm cyfarwyddo i ben fy nhaith. Rhyfedd fel yr adnewydda'r yspryd mewn cwmni dy- I -o i' I -d; r.-iiinol An,li ia's fy niJip-Oer a'ra IlLidd, yr o-edd yr allt sortlin.f 1-n liav,-n o fNi?yn,*ant, y llv;-ybr caregog yii ty oi yn fro lledi-i?ii, a rhyw hud melus anneffiniol ar droion yr yrfa. Dyma fi ar drofcliwy Tanrhiw, ac wele frenhines yr aelwyd yn. eh WYI10 ei chadaoh gwya i'm croesawu o ganol v cae gwair a baner wen hedd a gwynfyd yn chwyfio ar ben cribin -gan gyfarch givell i mi ar gyr- haedd ohonof dir yr addewid per a'r gobaith tl ws, (I barhau),

Y.H a'i Drethf. Gerbron ynadon Treffynon, ddydd MercheT, gA^aiwyd Mr SamueJ Davies, Y.H., Plasmorfa, ]\iaesglas, am nad oedd wedi ta!u ei drorhi, y rhai a prvrhaeddent C; cd archob iddo eu talu.

Undeb Ysgolion M.C. Dosbarth Llanrwst. CYFAHFOD BETHEL. Y Sul diweddaf cynhaliwyd cyfarfcd ys- golicn M.C. Dosbarth Llannvst, yn Betbd, piyd y daeth y cynrycliiolwyr canlynol yn nghyd o wahancl ysgolion y cylch :-Mri H. Davies (llywydd) a W. Roberts, Taly- bont; T. Jones, Bethel; J. Williams, Car- mel; J. Parry, Goson; W. J. Williamn, Y.H., Hcol Scotland; W. R. Hughes, Llwynygwaew; E. Owen, Naatbwlcliyr- heiyrn Parch 0. Gaianydd Williams (arhol- ydd), Mri J. J. Morgan, Roe wen D. Evans ac Evan Parry, ,Saiem; W. Jones, Tanlan; E. Jones, Tanycelyn; R. E. Thomas a P. Evans, Trefrnr; W. Evans, Ty'nvgroes; W. H. Williams, J. R. Jones, a W. Vt'illiaias (ysgrifcnydd), Seron. Ni chynryehiclid j'sgolion Llanrhychwyn, Pwllterfyn, na Tafarnvfedw. CYEARFOD" BOREUOL. Dechreuwyd trwy adroddiad pwys'eisiol a chywir o Actau iil., gan Miss Jane Jones, Hafod Cilcennis. Arweiniwyd y gyaulleidfa mewn gw-eddi gan Mr John Williams, Car- mel. Teiralid rliyw naws hyfryd ar y cyfar- fod o'r dechreuad. Holwyddorwyd yr ieuenctyd oddiar y drydedtl benod o'r "Rhodd Mam," ran f,ir Evan Jones, Taaycolyn, mewn dull pur haia- dd cnol. Yr cedd niter lluosog o biant wedi d'od yn nghyd ni welwyd cynifer yn Bethel er's liawer blwyddyn. Ymddangosent yn I'ywiog ac yn hyddysg yn eu gworsi. Anerch- wyd hwvnt mewn dull neillduol o eft'eithio1 gan Mr W. Roberts, Talybont. Cyflwynodd gynghorion buddiol i'r plant a'u rhieni. Hohvyd y canoloedion gan Mr J. Parry, Gosen. Y drydedd bcnod o'r Actau oedd wedi ei phenodi ar gyfer y dosbarth hwn, ond bu i Mr Parry, oherwydd rhesymau neillduol, eu harholi yn yr Ysgrythyr yn gyffredinol. Ag ystyried yr amgylchiadau, bu iddynt ateb yn foddhaol. Aaerchyvyd yr ysgol gan y Parch O. Gai- anydd Williams, ac v mae yn dra thebyg y bydd i lawer gefio ei araetli am hir am:5er. Rlioddodd anogaethau amserol i'r canoloed- ion. "Mynwn ragori," -dyna oedd byrdiin ei srlwadau. Terfynwyd trwy weddi gan Mr E. Parry, Salem. CYFARFOD ATIIRAWON. Holwyd hanes yr ysgol, ac ymddiddanwyd a'r athrawon gan Mr W. J. Williams, Y.H., Heol Scotland. Ar yr un pryd, bu iddo daflu liawer awgryadad gwerthfawr i'r swyddogion. Cafwyd hanes yr ysgol gan yr arolygwr, Mr John Roberts, Cae'1' Melwr. Y mae y presonoldeb yn bur dda, and nid Ilawn cys- tal ag y bu. Yr oedolion yw yr esgeuluswyr mwyaf. Ni thelir ymweliad" 13. hwynt yn ber- sonol. Y mae yr ysgol yn bur fywiog bob Sul. Ceir ychydig o anffyddlondob yn mysg y canoloedion. Mae y plant yn dda bob am- ser, yn fry del ion ac yn liawn brwdfrydcdd gyda'u gwaith. Gellir canmol yr athrawon am eu fTvddlondeb a'u llafur. Y mae lluaws o'r aelodau eglwysig, yn ogystal a gwran- dawyr, yn mhlith yr esgeuluswyr. Y mae yr ysgol yn eithriadol o dda am ddysgu adaod- an a plionillion. Nid peth anghyffredin ydyw i rai o'r bobl ieuainc ddysgu allan benod gyfan ar en cof mewn wythnas. Caod prohadau dymunol dros bon gan rai o'r ath- rawon. Gan fod cymaint 0 esgculuswyr yny gymy- dogaeth, anogodd Mr Williams: (1) fed rhestr gyOawn yn cael ei gwneud o aelodau eglwysig a gwrandawyr Bethel gan ysgrifen- ydd yr oglwys ac ysgrifenydd yr ysgol; (2) fod y cyfarfod athrawon i ddewis yr un nifer o frodyr .ag sydd yn swyddogion eglwysig yn perthyn i'r lie, ac fod y cyfan (sef y blaen- criaid a'r rhai dewisedig gan yr ysgol) i ffurfio yn gyfeisteddfod er mwyn sicrhau cywirdeb y rhestr uchud; (3) fod y cyfeis- teddfod i bo nodi nifer ystvrient yn ddoeth o ymwchvyr, yn gynwysodig o frodyr a chwiorydd, ac i rami yr enwau fydd ar y rhestr rhwng y cyfrvw, er mwyn iddynt dalu ymweliad a hwynt; (4) fod ymweiiad yn cad lei dalti y?i g?-pt;af a'r es?,eu'jiiswyr li-nv yii aelotlat., eglivv,.???.g; (.)) fod y eyfelstedkii'ad -'r yi- nwelwir i gydgyfarfod ar a?!o-gaii pT-1- odol, i ystyried canlyniadau yr ymdrech; (6) fod adroddiad o'r gwaith gyfiawnir yn cael ei ddwyn i'r cyfarfod ysgol ncsaf. Dywedai Mr Williams fod yr eglwys erbyn hyn yn feddianol ar weinidog gweithgar, yn mherson y Parch H. Jones-Davies, a sicrhai y byddai iddo ef (Mr Davies) estyn bob cyn- orthwv angenrheidiol tuagat ddwyn y cyn- llun uchod i weithrediad. Terfynwyd trwy weddi gan Mr John Richard Jones, Seion. CYFARFOD PRYDNAWNOL. Dechreuwyd trwy adroddiad o Rhufeiniaid v., gan Miss Margaret Jane Williams, Plas Tirion. Arweiniwyd mewn gweddi gan Mr IV R. Hughes, Llwynygwaew. Holwyddorwyd yr oedolion oddiar "Hy- fforddwr" vii., "Am ffydd a chyfiawnhad," gan y Parch O. Gaianydd Williams. Cafodd yr arholydd afael cadarn yn y gynulloidfa. Llwyddodd i hoelio eu meddyliau ar y mater ac i'w harwain at egwyddorion duwinydd- iaeth. Anaml y clywid gwell ateb. Yr oedd yn amlwg fod yr holi a'r ateb dan ddwyfol eneiniad. Gwnaed sylwadau adeiladol ar lyfrau a chyfrifon yr vsgol gan Mri D. Evans, Salem, a J. J. Morgan, Roewon. Canmolid gwaith yr ysgrifenydd, sef Mr J. Jones, Coed Lly- dan Mawr, am ddestlusrwydd y llyfrau, ond cwynid nad oedd rhai o lyfrau yr athrawon i fyny a'r hyn ddisgwylid. Addawyd yn bendant y bydd llyfr y cofrestr wedi ei gwbl- hau erbyn y tro nesaf. Rhifedi enwau deiliaid yr ysgol ar y llyfr- au yw 94. Dengys hyn gynydd o unarddeg ar y cyfrif diweddaf. Oddeutu 90 yw rhif yr enwau ar lyfr yr eglwys. Rhif cyfartal" edd y presenoldeb yn yr ysgol yw ;)3. Dengys hyn gynydd ar y flwyddvn ddi- weddaf. Y mae deg o ddosbarthiadau yn yr ysgol. Cyfartalecld yr adnodau adroddir gan bob aelod mewn blwyddyn yw 199. Dengys hyn gynydd ar y cyfrif blacnorol. Adroddwyd deg penod o'r "Hyfforddwr" yn ystod y nwyddyn ddiweddaf. Y mae dau ddosbarth yn perthyn i'r ysgol o rai dros 21ain mlwydd oed. Ni ddefin-ddir yr un cynllun neillduol i geisio enill yr esgeulus- -;i ,?-on yn ,a?yr. Y rnae yr athi bur ffyddlon, a plian ddigwydda bwlch, ni theimlir aflhawsder i'w lanw. Cynhelir cyf- arfodydd darllen i'r oedolion a'r ieuenctyd yn yr wythnos. Bydd o 25 i 35 yn d'od yn nghyd. Gwneir casgliad yn yr ysgol yn fisol. Bu i amryw sefyll yr arholiad sirol y tro diweddaf, a buont yn llwyddianus. Terfynwvd gan Mr E. Owen, Nant. CYMANFA'R PLANT* Pasiwyd cynal Cymanfa Plant Undebol y fli,ddvii nes.-if, sef ulc!vdd Taii, ?lfii 30?a;ji yn Sei?n, l,lanuivst, ac iod liyn i g,7.,iieryd Ile' boli yn ail blii7vtlcivn o livil s,-?f foO, vr o,chr d??lwyr,?-in;ol ',qr oi,li-OV"iiiol i'r Gonivy yn y-i-nuno bob yii ail bINi-vlci?,vn tac yn cyn.-il evmanfa(,edd ar wilian y l?,lvnvdc7-iii era]! ]?c,nc,clwyd y 1'ireli R. vn lIvN,?-?-d,l c,;fa-fod y L"- PIrcll iV. 9?li(-)raas yn llywydd cyfarfod yr liwyr. Etholwyd y r 'I- f ivr a ell 0. Gai,-tiiydcl W'li ,,I?Tis yii hol -y I(Ic)i- P yn y ddau gyfarfod. Y maes yn y prydnawn fydd hanes iesti Grist, ac yn yr hwyr hanes Joseph, fel eu coir yn meusydd yr arholiacl I sirol. Cyd-adroddir Matthew iv. 1—11, gan y bechgyn yn nechreu cyfarfod y prydnawn, a Genesis xxxvii. 1-14, gan y genethod, yn yr hwyr. Dewiswyd llyfr cyhceddedig gan Mr D. D. Parry, A.U.C.W., ar gyfer y canu, ac ap- wyntiwyd ci awdwr yn arweinydd, a rhodd- ivyd hawl iddo ddewis chwareuwr ar gyfer yr offeryn. Pasiwyd pwrcasu 900 o'r llyfrau canu. Dechreuir y cyfarfodydd am 1.30 a 5.30. Penderfynwyd casglu yn y ddau gyf- arfod ar gyfer treuliau y gymanfa. Anforr.vyd cenadwri at bob ysgol yn dym- uno arnynt benodi por:;onau neillduol i ofalu fod y plant yu cael eu parotoi yn briodol at y gvmanfa. ARIANOL. Ar ol cadarnhau cofaodion y cyfarfod o'r blaen, derbyniwyd 4s o Llwynygwaew, 8s o Tanlan, 53 o Ty a 5s o Gosen. Diolchodd cynrychiolydd Gosen i'r cyfar- fod ysgol am faddeu yr ol-ddyled. Dym- unai y trysorydd gael y gweddill o'r cyfran- iadau erbyn y cyfarfod nesaf. Bu tra fodaeth ar gvlch-lythyr dderbyn- iwyd oddiwrth y Parch D. J. Lewis, B.A., Llandudno, yn gefvn am gyaorthwy y cyfar- fod ysgol i dalu ol-ddyled yr arholiad sirol. Gaa fod Pwyllgor Ysgolion Sabbothol y Cyf- arfod Misol i gyfarfod ar fyrder, pasiwyd i ohirio y mater tan y cyfarfod aesaf. Darllenwyd gohebiaeth oddiwrth y Parch J. D. Owen, Glan Conwy, yn gofyn am drefn- iadau y cyfarfod ysgol am 1907, ac yn gofyn iddynt ddewis dan frawd ar Bwyllgor yr Ys- golion Sabbothol. Penodwyd Mri H. Davies, Talybont, a W. Williams, Seion. CYFARFODYDD AltBENIG. Yn ystod y ddau fis diweddaf, cynhaliwyd cyfarfodydd yn yr ysgolion bychain pryd yr ymwelwyd a hwynt gan nifer o frodyr dewis- edig gan y cyfarfod ysgol. Cafwyd adrodd- iadau calonogol o barth i lwyddiant a defn- yddioldeb y cyfarfodydd hyn, pa rai a gyn- haiiwyd yn Tanycelyn, Nantbwlchyrheiyrn, Llwynygwaew, Tanlan, a Tafarnvfedw. Pasiwyd fod i'r safonwyr ymweled a'r ys- golion i edrych a ydynt yn parotci ar gyfer arholiadau Chwefror a Mawrth, ac fod Mr R. E. Thomas, Trefriw, i'\t cyfarwyddo gyda golwg ar ba ysgolion y mao i'r gwahanol frodyr dalu ymweliad. Bu ti.afodacth ar gvnygiad Mr O. Evans- Jones, Scion, o barth i adeg llenwi taflen y cwestiynau llnffnrf. Pasiwyd i adael pethall fel y maent ar hyn o bryd. CRISTIONOGAETH YMARFEROL. Prif fator yr vmdrafodaeth ydoedd "Crist- ionogaeth ymarferol." Agorwyd gyda medr neillduol gan Mr "William Jones, y brawd dawnus o Tanlan, ac ategwyd yn wir effeitu- iol gan Mr 11. E. Thomas, Trefriw. Yr oedd yn amlwg fod ei sylwadau yn cad dy- lanwad mawr ar y gynulleidla. Y CYFARFOD NESAF. Hysbyswyd y cynhclir y cyfarfod nesaf yn Talybont, Tachwedd 18fed. Mater yr ym- drafodaeth fydd "Grisiau dyrchafiad yn ngoleuni dysgeidiaeth lesu Grist." Penod- wyd Mr Pierce Evans, Trefriw, i agor, a Mr Evan Parry, Salem, i ategu. Apwyntiwyd y Parch 0. Gaianydd Williams i holwyddori yr oedolion oddiar yr ail benod o'r "Hy- fforddwr;" Mr R. E. Thomas, Ti-efi-iw, i holi y canoloedion oddi.ar Actau i. a Ii. (rhan)j Mr W. Williams, Seion, i holi y ddau ddosbarth ieucngaf oddiar hanes Joseph a "Rhodd Mam" i.-iv.; a Mr John Parry, Gosen, i holi hanes yr ysgol, ac i ymddiddan a'r athrawon. Caniatawyd cais Roewen i symnd en cyf- arfod o Mawrth 24ain, 1907, i Mawrth 3ydd.

£ 570 Oddiwrth Nodachfa. Nos Sadwrn, terfynodd nodachfa a gyn- haliwyd yn Llangollen er toddi y ddyled o 1450p ar gapel newydd y Wesleyaid. Cyr- haeddodd yr elw y swm sylweddol o -570p.

Capel Newydd yn Llandudno Bwriada WTeslevaid Llandudno godi capel newydd, ac y mae ganddynt addewidion am 1650p at y draul. Cyst y capel 4100p. Tyn- Viryd y cynlluniau gan Mr W. Beddoe Reea, Caerdydd; bydd ynddo eisteddleoedd i 550, ac yn gysylltiol bydd ysgoldy hwylus.

Tynu Eglwys i Lawr. Penderfynodd Festri yn Ninbych, ddydd Gwener, dynu i lawr Eglwys St. Hilary, ger- llaw y Castell. Gadewir y twr i sefyll os bornir y gellir gyda dyogelweh.

Cant a Haner o Ymgeiswyr Allan o 147 0 ymgeiswyr, Mr J. M. Evans, Hove, Brighton, a benodwyd yn brif glerc yn Swyddfa Cofrestrydd Coleg y Brifyspol, Aberystwyth. Y cyfiog yw 120p y flry- ddrn.

Sefydliadau Dirwcstol Feirionydd. Yn nghyfarfod blynyddol Cymdeithas Ddirwestol Meirion, ddydd Gwener, buwyd yn trafod y priodoldeb o adeiladu tai dlr- wc-stol gydag ystablau cysylltiol at wasan- aeth pobl y wlad, a phenderfymvyd cario allan y cynllun yn y trefydd. Nooll-yd pwyllgor í gario allan y penderfyaiad.

Tri I ,)Ia.Ie y meodwyn c-i 1 (I- r_ar,ref, )7nion rhiliwe.,IdoJ, a lio mL bydd diod feddwol. -=-

-==- =:=-===-=-='===-=====-==-2' Furniture & Joinery for Ghurches, Schools & Public Building's. JAS. WHEELDOFI& SONS, Tal m n 'bc'&ø r- BEndar /'mpoE'ï:GJ.jL'S, national Telephone SAI FOR' D MAf\TCtlPSTCR Telegrams:' 2418 &. 845. L4 1, 11.4 t "Whitewood, Manchester -Architects Details' LARGE STOCKS SI10P"FjRONTS- Carefully carrid out. and FIT TIN GS. OF Seasonefl Timber for Catine Makers Builders and Engineers always on h

CynuIIion Dyddoro!. 'Nawn Mawrth disgynodd Miss Hen- lietta Davies oddiar y Lavcmock Cliff, ger Caerdydd, ddyfndwr o chwe' ugain troed- fedd, a threngodd.. Pan gyrhaeddo<Id tri Uanc i Grimsby o bacffield, yr wythnos ddiweddaf, darfu i'r heuuwas cyntaf a gyfarfyddasant gynyg talu aai ncson o letty iddynt; aeth gyda hrty 1 enwilio am un, ond ofer fu eu nymchwil, gan l'od yr holl lettydai yn liawn. ina rhoddodd arian iddynt i "wario ar fwyu. Darfu i'r heddwas ncsaf a gyfar- fyddasant eu cloi i fynv. Yn Llys Sirol Shoreditch, ddvdd Mawrth, dywedodd diffynydd yr arferai "fyncd o am- gylch y dref i gasglu "waste paper," ac yr euillai eddoutu dwy buat yr wythncs wrth ei ail-werthu. hc Syr Waiter Gilbey wedi adeiladu wyth o fwthynod yn Bishop's Stortford, y rhai a osodir i'r tiawd o-edraaus am chwe' cheiniog yr wythnos. Rhaid i deruaat fo yn briod dalu aaw ceiniog. Tra yn bwyta wy i frccwast ya Yspytty Essex a Colchester cafodd 1111 o'r deiliaid ddarn chwe' cheiniog ynddo. Yr oedd y darn arian wedi troi yn ddu. Yn ddiweddar priodid boneddiges am y pedwerydd tro mewii eghvys fach yn y Pan oeddis yn myned yn mlaen gyda'r gwasanaoth gofvnodd y gweinidog: Pwy sydd yn rhoddi'r ddynes hon i'r dyn hwn i fod yn wraig iddo?" "Y fi, fel rheol," ebai llais y tu ol i'r gyaulleidfa. Mao dirprwyacth o ferched Ladybank yn gofyn am ymgynghoriad gyda Mr Asquith pan y dychwel i'w etholaeth. Cafwyd corph rnanv person wcdi ei olchi i'r lan yn agos i Oran. Crcdir mai Esgob Paolo (Brazil) ydoedd, wedi boddi yn nhrvchineb y "Sirio." 1'ri pheth cas i'w clywed — hogiad llif, brehad asyn, a cladwrdti y meddwyn. Y dyn anhawddaf i'w iywodraethu ydyw yr hwn nas gall Iywodraethu ei hun. Tair ymtfrost afresymol — Rhadloadeb y Sais, haelioni y cybydcl; a syawyr y medd- wrn. Tri pheth anhebgor aiewa swyddfa acw- yddiadur—ymenydd deallus, ymeaydd rhes- ymol, a basgod i gadw y gweddill. Y ma-e y dyn awnw nad ydyw yn mwyn- hau ei gvfoeth yn debyg i asyn yn cario aur a pherlau, ac yn ymborthi ar ddrain ac ysgalh Carwriaeth fer: Mary, yr Arglwydd am hanfonodd i'th briodi di," ebai y cynygiwr. "Ewyllys yr Arglwydd a wneier," oedd yr atebiad gestyngedig. Bn dyn farw yr wythnos o'r blaen, a gadawodd fil o bunau i ddyn arall oedd Hyn- yddoedd yn ol wedi rhedeg ymaith gyda'i wraig. Dywedodd yn ei ewyllys na byddai byth yn anghofio fIafr. Y fath b'ant prydferth, ac mor debyg ydynt i'w gilydd," meddai Mr Smith, yn ystod ei ymweliad a thy. Cvfaill: "Efoill- iaid ydynt." "Beth, y ddau P" gcfynai Mr Smith mewn syndod mawr. "Bridget, y mae llwch ag sydd ar y dodrefn yn annioddefol. Beth a wnaf?" Gwnewch fol fi, mam—peidiweh a gwneud sylw o hono." Y mae liawer 0 bobl ag ydynt yn foddlawn i yspeilio Pedr i dalu i Paul; ond yn nnig eu bod yn gadael en gwaith ar haner ei wneud. Nid ydynt byth yn talu i Paul. Yr oedd La Fantaine yn un o'r rhai mwyaf hynod am absenoldcb meddwl. Unwaith aeth i gladdedigaeth cyfaill iddo, ac yn mhen ychydig amser galwodd yn ei dy i edrych am dano, pryd yr hysbysodd y gwas fed ei feistr wedi marw. Ar y cyntaf yr oedd La Fan- taine wedi ei synu yn fawr, yna daetli ato ei hun, a dywedodd: G wir iawn, canys yn cofio yn awr fy mod yn ei gladdedigaeth. Yr oedd Dr. Pease, Deon Ely, unwaith mewn ciniaw cyhoeddus, ac fel yr oedd y ilieiniau yn cael eu symud ymaith ar ol i'r cwaini ddarfod ciniaw, digwyddodd i'r ym- ddyddan gael ei chyfeirio at y marwolaeth- au lluosog a gymerent Ie yn mhlith cyfreith- wyr. Yr ydym wedi colli chwech o gyf- reithwyr enwog mewn chtve' mis o amser." Y Deon, yr hwn oedd yn holiol fyddar, ar ol i'r boneddwr orphen y frawddeg, a gyfod- odd ar ei draed i ddweyd y fendith "Am y drugaredd hon a phob un arall gwna ni yn ddioichgar." Aeth hen wraig yn Nublin at lieddgeidwad, a gofynodd iddo paham y gwisgai ruban gwyn am ei fraicli. Afcebodd yntau mai i ddangos ei fod ar ei ddyledswydd. Yna dywedodd yr hen wreigen: "Yn siwr, 'roeddwn i yn tybied mai am na wyddech y gwahaniaeth rhwng eich Haw ddehau a'r aswy." Yr oedd Gwyddel unwaith yn marchogaeth drwy Ie hynod gorslyd ac yn yr ymdrech i fyncd trwodd digwyddcdd i droed y ferlen a'i cariai fyned i'r werthol, pan y gwaeddodd Pat: "Howld on', os wyt ti yn myned i farchogaeth, mae'n bryd i mi fyned i lawr!" "I ba beth yr wyt ti yn dal dy law uwch- ben y tan fel yna? Nid yw yr hin yn oer," meddai tad wrth ei fachgen bychan. Ateb- odd y bychan ef: "Nid wyf yn cynhesu yr hin, nhad; cynhesu fy nwylaw yr wyf fi!" Aeth Gwyddel unwaith i edrych am gyfeill- ion iddo, ac yr oedd eu croesaw mor fawr ac yntau yn bwyta ac yn yfcd yn ddiarbed fel y penderfynodd fyn'd oddiyno yn nghynt nag y tybiodd ar y dechreu. Gofynodd rhywun iddo paham y daeth yn ol mor fuan. "0," meddai yntau, "yr oedd cu croesaw mor gynes, a minau yn bwyta ac yn yfed mor ddidrugaredd fel y tybiais pe buaswn yno am fis yn hwy y buaswn wedi marw cyn pen y pythefnos." Yr oedd Gwyddel unwaith yn syllu ar gyn- hebrwng, pryd y daeth dyeithrddyn ato, a gofynodd iddo: "Ai cynhebrwng ydyw hwn- yna?" "Credaf mai e." "Rhywun o cnwog- rwydd?" tybied." "Pwy sydd wedi marw?" "Y boneddwr ag sydd yn yr arch yna." Ar lan afon fechan yn yr Iwerd/lon, yr oedd careg yn dwyn arni yr argraph gan- lynol:—" D.S—Pan fydd y gareg hon yn myned o'r golwg nid ydyw yn ddyogel i chwi rydio yr afon." Ond y mae y gareg hon yn myned o'r golwg yn ymyl y pre 11 hwnw a roddwyd i fyny gan arolygwyr y ffordd fawr yn Kent: "Dyma y llwybr traed i Fevcrsham c-s na ellwch ddarllen liwn, gwell i chwi gadw ar y brif-ffordd." "A ydyw Mr Smith i fown?" gofynai Pat. "Nac ydyw. A wnewch chwi adael eich enw?" "Och, mwrdwr! A ydych yn meddwl y bydd i mi fyned adref heb enw?" "A ydych yn tybied y caf gyhawnder?" gofynai dyhiryn i'w gyfreithiwr mewn llys barn. "Ofnaf na chewch," ebai yntau, "canys gwelaf ddau ddyn yn mysg v rheith- wyr ag ydynt yn wiahwyneb»I i grogi." Crib Drwsgl.—Adrodda Dr. David Dick- son, o Scotland, am wr a gwraig oeddynt wedi cwvmpo allan a'u gilydd; ac v dygwyd eu hachos o flaen y gweinidog. Yr oedd Janet, y wraig, yn un nwydwvllt iawn ac yn ei chyffro wedi taflu ystol deir-trced at hen ei gwr. Ceryddai y gweinidog hi yn ddwys gan ddangos iddi mai y gwr yw pen y wraig fel y mae Crist yn ben i'r Eglwys, a'i bod wrth anafu ci gwr yn niweitlio ei chorph ei hun. "Wel," ebai'r wraig, "mae wedi myned yn galed 03 na chaiff un gribo ei phen ei hun." Atebodd y gweinidog Ie, ond crib rhcibus o drwsgl i -djo eieh pen eich hunan ydyw ystol deir-trof d." "Beth ydyw'r aehes fod Wilkins a'i wraig yn bvw mor ddedv/ydd? Y maent wedi priodi er's dwy flynedd ar hugain, ac ni buont erioed yn cweryla gilydd!" "O! I Y mao yn ddigon hawdd esbonio hyny! Y mao hi allan drwy y dydd yn golchi, a gwyl- iwr nos ydyw yntau ac allan drwy'r nos." Ni ddisgwylir Syr Henry Campbell- Bannerman yn 01 o'r Alban hyd agoriad y Senodd. Yn y cyfamser adgyv/cirir ei dy yn Downing-street. Cynhelir ar fyrder gynhadledd dan nawdd Cymdeithas Glowyr Deheudir Cymru yn Nghanolbarfh Morganvrg, i ystyried y cwestiwn o gael ymgeisydd Llafur yn erbyn Mr S. T. Evans, K.C. Penderfynodd Pwyllgor Addysg Sir B2n- fro nad yw y benod gyataf o Genesis i'w darllen yn ysgoIicn y Cynghor. Bwriada Dr. Macnaniara, A.S., dalu ym- weliad a sefydliadau addysgol Paris, ac yn ligwyneb Mesur Bwydo Plant bydd iddo wylio dadblygiadau diweddaraf yr ysgol rno. Pan y daeth partion yn nghyd i'w priodi yn Ripley, Surrey, gwelwyd fod y person wodi anghofio yr amgylchiad, a bu raid ei gyrchu. Pan y daeth, cafwyd fod y priod- fab wcdi anghofio y fodrwy, ac hefyd anghofiwyd am dj,cjtjrsg.rif cyhoeddiad y osteio, j

R. J. and H. ELLIS, ESTABLISHED 1833. Plain and Decorative House Painters, Church Decorators, Guilders, Sign Writers, Paper Hangers. OFFICE: 64, Foregate Street, CHESTER. TELEPHONE No. 26yJ. 1677 IMPORTANT. 2, WATLING STREET, LLANRWST. P. S. JONES (M. JONES & SONS), Has RE-OPENED above Premises recently occupied by MR. D. G, WILSON, with a splendid Selection of High-class China, Glass, Cutlery, Hardware, Brushes, Baskets, dlectro-Plated & Fancy Goods, &c.f Tobacco Pouches, Pipes, Cigarette Cases, Stationery, etc. ^alland inspect and compare my prices. 1.1x814 NO PRELIMINARY FEES. MONEY LENT PRIVATELY In Largo or Small Sums (not less than £10), ON BORROWER'S OWN PROMISSORY NOTE. ESTABLISHED THIRTY-FIVE YEARS. and now lending UPWARDS of £70,000 ANNUALLY. For Prospectus and Terms apply to GEORGE PAYNE & SONS, 3, CRESCENT ROAD, RHYL. Established 1870. 11628 (Established 1887.) THE NATIONAL LOAN SOCIETY TS expressly established and registered pursuant to Act ot Parliament to make Private Ad- vances, without Loan Oliico formalities, to all Clashes (Aiaie or Females), From £5 to £1000. On SIMPLE WRITTEN PROMISE to REPAY, ^?r any immediate want, to Start in i1 urnisti your House, to i'ay Kent or Rates, or lot any Private use. The Advance can be Paid back by Easy Instalments, or can remaan out from One to FivG years by paying the Interest only. Having a largt) Capital always ready for Investment, we can Lend quickly and cheaply. Distance no ob- Ject. Interest and Repayments lowest in England or Waics. The Money is advanced at Applicant's own House, if required, thus saving them the trouble and expense of a journey. Strict privacy and straightforward dealings guaranteed. It will cost you nothing, it will save you pounds by applying either personally or by letter for out Free Prospectus, to the NATIONAL LOAN SOCIETY, 41, CORPORATION-STREET, MANCHESTER. or to our NORTH WALES DISTRICT OFFICES: 11, DEAN-ST., BANGOR, and 19, QUEEN-ST.. WREXHAM. Satisfactory Security, Good Interest. milE LANCASHIRE WAGGON CO., LTD., Bury, Waggon Financiers (not buildors}, are prepared to receive Loans at 4 per centi, tax 'ree, repayable at short notice, or to issue Debenture at 4 I er cent., repayable at bjX; months' not-co after an agreed term. Assets £328,040, plus £135.731 uncalled capital; annual profits, £17,000; reserves, etc., Bankers Lanes, and Yorks. Bank, Ltd., Bury. Write fo/ further information and balance sheet. 13923 A. E. DEARDEN, Secretary -d GA TES Field Gates with Engiisf* Oak Heap and Artree and best Red Deal Bars, all Planed, at 9/9 each, delivered in single gates or in any quantities. Creosoted 6d. extra. SPECIAL CATALOGUE FOR ENTRANCE GATES Peter Patrick 6 Sons. Saw Mills: OTLEr, YORKS. 1438 HORTON'S ORIGINAL Females. BENEDICT PILLS. Females. In a few days correct all irregularities and remove all obstructions; also cure Anaemia, and causo no injury tu the Married or Single invaluable. By Ipoit, under covcr l/l £ or 2/9, from G. U. Horton {(late Chief Dispenser from Birmingham Lying-in jHo?pitalj, Dep. 34, Aston Rd. North, Birmingham. Idold over40 years. SUPPL1KD DIHKCT ONLY. JSELDOM KVEH FAILS. All Ladies should send If or a free sample of Improved Sanitary Towel, and Interesting Booklet post free. AMERICAN STOVES. Save Half your Coals and Cure your Smoky Chimneys. Send for CATALOG US ([1'(.) c) of :3to'es to burn Gas, &e. I — Farmers' Boilers, Bath .= Gen'crs and Hot ^atcr Apparatus- Mention the "Pioneer." WM. POORE & CO., American Stove Stores, 52, QUEEN VICTORIA ST., LONDON, E.C. r¡ ÐFECT W For Indigestion, Anxmia, Liver Complaint, » W Biliousness, JOHNSON'S CHINESE PILLS, t t I/H per box, are the best. For Poison, < )n!:amm;ujon, Varicos Vc;ns. Ep,'sipe!:ls. Bad Legs, JOHNSON'S X X OILS. III}, 2/3, is a urecure. Advicefru.JOHNSONBros. Di case:SPtCi"JiSJo,tinc HíJJ,Crcwe. }Ei' .> 'l.

Organydd Newydd Eglvvy5 Qadelriol Bangor. Hysbys yw i l\f ,Ve:c;dakc Morgan y!ni-l -El r'd-,no s\Vydclo 0 fod yn organyc;u 'g wys, vaT è. ter Bangor, '?- dydc ,lm l.Jll I' Dean a r 1 yn ystyl'lccl CClS¡::¡uau am y. 6wydd. A cYl1taf yr odd 2(H 0 ymg81swyr; gstYîgj Wyel hwy .wed'yn i 103, ac yn derfy110 i clwG}l. AI' 01 trouEo dwy awl' a hann- ):stJ:l'led cymh\ïytor?u y ch\cl ,}:.yn:J .I'vr. Clcrivnwycl yn unayuol rhocldl l' S\yJd lo<1d Hol[l1cl HOIFrs, Banor, )"1' h Wll a dlah 5"ct y s\vvdd 0'1' bbon, ac a ymcldisn-ydcloCld 1 rn]Yl;cdd n 01.. 1 -ion Ac1wa{;nir Dr. Rog)rs fol un 0 gm.dc,OI¡¡.\rt ac org-anwyr blacnaf y dydJ. Bu 0 f 80 wasanacth i ginldol'iaeth y Goglcd{J, yfJ chorddadd oi glodydd fd orgal1):dd ei mhol1.. 'l'eim1ir y bo<1-haù m \yaf yl1 deb bsnochaù gan bawD a dClmlant cld.yddor mewn cerdd. :r.1' ¡;

Tysteb lYlr crnlyn Eva.1. ¡,eb Er cario allan y ('yn111111 0 g:yfiwyno \J"'p i'l' cC'l'ddor r.c1JJabydl11,) Mr D. rl}!( yJJ EV3-!1S,. y ,m:lo pw-il.OT ldylam\s,yda g¡VCltlJlO'll c!dybl. ): l1ywyc,d yw A, lú,g4 'frodegar; SY1' ?farchant Wjliallls )' í. "f. vrycld; a'1' ysgnf{èDydchonynYllt MI :lkins, l\lclTis, Ca.'rn3rfon; !\lr .Ec1w[ird JC'T.]¡¡IJ' LJandrindod; a ]HI' E. Viucont E,'al1S, aa¡ D. J tlY

Cyrnanfa Gened!aethoi t 4' li\f) 1 '7n A¡Yl\hl'('t d(l,'dd L1un cvnb:ldfr"d..J, .1 1 l_ '.h.d th cyfal'fod 0 Bwyllgor y Cyngl:or R ddí:¡e" 01 Gcnodlaethol Cymreig. clan ly") j (:1: .1- IJ 1; Q G. tl ..J.j "dIL) ,08.11'30n,LLJ.. r Y r- Cwblhmvvd v trdmadau ar gyfo Ñcr!1:¡Co hacllcdd GC'lloclÏaethol a g'ynhc.lr li joO 1. 1 d{'dd,. ar yr lleg c;rfis,ol. DlfFê:fcrf:yc1ø3 bOO 1 :¿oOO 0 gynryc]llolwyr. )r )'sty" trE;IllíYj'r 0 flaen y gynha.dledd safle y Cymry yn LloD;rr )îl en r rr UYîflø.' chymdcitllasa.u politicaidd CY,Wtt'rY Ibjj.Ø' oJd y Cí7esbwn oherwydd 1 }3irJI1í!lgbdl" dain L0rpwl l\1anceini 0 11, a Qýt1ø" gwyo n cha'ent Üll cy¿na-bod 1 diJ1t eddau Rh:vdclfrvdol or y gofYDl ;rauu 1\1:: i treu'lia¡.

Achub Bywydau yn Llandudno. Aeth boneddwr a boneddig^s i bysgota yn y mor ger Llandudno ddydd Nlalv-rt-h. Utxlcdd y gwyn,t., a methent gyrhaodd y Ian. Tra mewn enbydrwydd am eu bywyd, gwclwyd hwy gan ddau fadwr, a llwyddwyd i'w dwyn yn ddihangol i dir.

Dirprwy-faer yn Y mddis", yddo. Mown ey far fod o Gymghor Trefol Dinbycih, ddydd Mawrth, darllenwyd llythyr oddiwrth yr Iloxiadur John Roberts, dirprwy-fiU'r, yn ym- ddiswyddo, gan ddatgan fod y modd afreolaidd y oerid y yrwaith yn mlaen yn peri iddo ym wrfchod a chyfrifoldob pellach.

Galw Gweinidog Cymreig i Loegr Derbynicdd y Parch W. Harris, B.A., B.D., gweinidog Eglwys Annibynol Seisnig Trallwm, alwad i fugeilio Eglwys Goffadwr- iacthol Hollinwood, Oldham.

Merched Meddwon Nghaer- narfon. Yn Ynadlys Caernarfon, ddydd LITin sylwodd yr Arolygydd Griffith mal cyffredin yn awr yw gwelod merclied meddwon gyda phlitut ieuainc yn eu gofal. Dygwyd un o'r merched hyn, o'r eaw Mary Janes, gyda baban yn ei breichiaa, gerbron y Llys, a dir- vrywyd hi i 5s a'r costau.

Llyfrgell a 5efydliad i Bentref Cynygiodd Mr A. T. Davies, Lerpwl, la;n p dir i adeiladu arno ddarllenfa a sefydliad at wasanaeth plwyfolion Glynceiriog. Der- byniwyd y cynyg, trefnwyd nodachfa i gynull cronfa, ac y rnae pob golwg y ceir adeilad pwrpasol yno'n fuan.

Dihangfa Gyfyng i Yriedydd Nos Sadwrn, yn ngorsaf Dinbych, cafodd William Jones, gyriedydd o Gorwen, dd;- hangfa gyfyng iawn. Safai ar y rheilffordd pan y daoth tren o Rhyl, gan ei daraw a'i hyrddio gryn bellder. Cafodd niweidiau tost i'w ben a'i glun, a'r syndod yw ei fod yn fyw. Cludwyd ef i'r yspytty.

Cosbi Tafarnwr o Felinheli. Yn Ynadlys Caernarfon, ddydd Sadwrn, cyhuddwyd J. H. W. Croft, tenant y Vic- toria Vaults, Felinheli, o ganiatau meddw- dod yn ei dy ar y 18fed cynfisol, a Robert Jones, cortiwr, o fod yn feddw yno. Dirwy- wycl Croft i 40s a'r costau, a Jon-es i 5s a'r costau.

Gweinidog Newydd i Lundafn Yr wythnos hon ordeinir y Parch Herbert Morgan, Cymro ieuanc o Gwm Rhondda, yn weinidog ar Eglwys y Bedyddwyr, Castle- street, Llundain. Cafodd yrfa ddisglaer yn y coleg, a dyry y Prifathraw Fairbairn glod uchel iddo, a chymer ran yn y gwasanaeth ordeinio.