Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
32 articles on this Page
HELYNT Y PENRHYN.
HELYNT Y PENRHYN. Dydd LIun diweddaf, torwyd i fyny y drafodaeth drwy lytbyrau gymerodd le yn ddiweddar rhwng y gweithwyr sydd yn sefyll allan a Arglwydd Penrhyn, tiwy i'w arglwy- ddiaeth hysbysu na bydd iddo dderbyn dir- prwyaeth dros y dynion os wedi ei hethol mewn ffordd rydd a di-lyfethair gan y gweithwyr eu hunain.
TREIALON CWN Y GANlLWYD.
TREIALON CWN Y GANlLWYD. Dydd Sadwrn, bu treialon blynyddol cwn defaid yn Dolmelynllyn. Cymerodd 47 o gwn ran yn y gwahanol gystadleuon. Y llywydd oedd Mr. G. Pierce, Cefndeuddwr a'r ysgrif- enydd oedd Mr. G. Price, Coesygarnedd Dyma y canlyniadau :—Dosbarth A. (agored), i a 2, W. Jones, Llang-wm 3, Fobert Roberts, Ab- erhirnant. Dosbarth B., 1, Griffith Edwards, Foel, Llanelltyd 2 Humphrey Jones, Traws- fynydd 3, W. R Edwards, Tycerig 4, Evan Jones, Gwynfynydd. Dosbarth C., agored i gwn nad oeddynt wedi enill gwobr*gvntaf mewn unrhvw arddangosfa'n flaenorol, I Evan Jones, Defeidwy2, Edward Jones, Gelligain; 3. Owen Jarrett, Gilfachwen 4, Humphrey Jones, Hafottvfach; 5, Ellis Roberts, Celvncefn; 6, John Pugh, GelJi^och, Trawsfynydd. ABERGYNOLWYN. PRTODAS.—Dydd Mercher, yn nghapel yr Annibynwyr, priodwyd Mr. David A. Williams, Glanywern, Llanegryn (Liverpool yn bresenol), A Miss Ellen P. Morris. Water Street, Aber. gynolwyn. Gweinyddwyd ar yr achlysur gan y Parch. B. Roberts (W ), Corris, ynghyd a'r Cofrestrydd. Dyma ddiwrnod o lawen^dd a bywiogrwydd yn y pentref, gan fod y p:1r ieuanc yn boblogaidd a pharchus yn y lie. Eiddunwn bob bendith iddynt. CYFARFOD PREGETHU —Nos Iau, yr oedd cyfartod blynyddol yr Annibynwyr yn dechreu, a mawr oedd y disgwyliad am i ni gael d'od i gyffyrddiad a llawenydd crefyddol sydd yn aros yn yr 'hen, hen hanes;' ac yn sicr, nid heb achos y cynyrchid y disgwyliad ynom, drwy fod dau genad enwog, ac wedi enill safle yn y rheng flaenaf ymyse gweinidogiof1 yr enwad I dd'od i'r wyl. Ond yn benaf, yr oedd yr eglwys wedi bod ar ei gliniau yn gofyn am bresenoldeb Pen mawr yr eglwys i fod yn Wr Canol, a phrofiad pawb ar ol yr oil oedd fod eneiniad mawr ar yr odfaon. Y gweinidogion eleni oeddynt Dr. B. Davies, Castellnewydd Emlyn, a'r Parch. O. L. Roberts, Liverpool. I)AMWAIN.-Pan oeddym yn nghanol pob mwynhad, dyma 'y waedd ar haner nos,' meiyis yn tori ar bob tawelwch a mwynhad, fod Mr. Edward Lewis, Tanybryn Street, wedi cwrdd A damwain yn y chwarel boreu dydd Gwener, mor gynted a'i fod wedi cydio yn ei waith, drwy i ddarn o'r graig y safai ami ymollwng, ac iddo syrthio gydag ef; ac yn anffortunus, daeth darn anferth arall heb yn wybod i neb i lawr ar ei ol, a chladdwyd ef yn y malurion. Ofnid ar y cvchwyn y cymerai lawer o amser cyn ei gael; ond daeth pethau yn well na'r disgwyl- iad, a chafwyd corph ein cyfaill wedi tair awr 0 weithio caled o du ei gyd-weithwyr a'r gor- uchwylwyr. Gwnaeth pob un yr hyn allasai.- Prydnawn dydd Llun, daeth torf ynghyd i dalu y gymwynas olaf iddo. Yr oedd Edward Lewis yn model o ddynoliaeth dda, siriol, a charedig, bob amser yr un fath Gadawodd weddw a chwech o blant i alaru eu colled fawr ar ei ol. colli tad tyner a phriod gofalus, yn yr oedran i cynar o 47 mlwydd. Gweinyddwyd yn y capell gan y Parch. R R. Jones, a therfynwyd y gwasanaeth yn y capel trwy weddi gan Mr. D j Humphreys ac ar lan y bedd, gan Mr. Jones Cydymdeimlir yn fawr a'r teulu yn eu haml drallydion. Nawdd y nef fo dros yr oU.
CYPARFOD DOSBARTH GLANDVFI.:
CYPARFOD DOSBARTH GLANDVFI.: Cynhaliwyd yr uchod prydnawn dydd Iau, Mr. Thomas Breese, Aberangell, yn llywyddu. j Wedi ethol swyddogion am y flwyddyn nesaf, a'r cynrychiolwyr ar y gwahanol bwyllgorau, caed trafodaeth fuddiol ar y pwnc Brawdgar- garwch crefyddol pa fodd i'w feithrin ?' Ag- orwyd gan y Parch. J. Williams, Seion, a diolchwyd iddo am hyny. Caed ymgynghoriad hefyd ar sefyllfa yr achos yn y dosbarth, a'r angen sydd ar rai o'r eglwysi am ymgeledd. Galwyd sylw at yr wythnos weddiau ddechreu y flwyddyn ac anogwyd y lleoedd gweiniaid geisio cael pregeth gan un o'r gweinidogion fel y tro diweddaf. Pasiwyd hefyd fod cyfres o ddarlithiau rhad i gael eu traddodi, gan wein- idogion a lleygwyr cymwys o'r Dosbarth, yn ngwahanol gapelau y Dosbarth yn ystod tymor y gauaf. Enwyd nifer o irodyr i drefnu y gyfres Rhoddwyd derbyniad siriol i'r Parch. J. T. Jones, B.D., i'n plith ar ei waith yn ym- sefydlu yn weinidog yn y Bont a'r Pennant. Dymunwyd ei lwyddiant yn ei faes newydd. Darllenwyd a chadarnhawyd rhaglen ar gyfer y flwyddyn ddyfodol, a phasiwyd iddi gael ei hargraphu yn Llyfr y Cyboeddiadau Sabbothol tel arfer.-R. W J., Ysg.
YR OCHR ARALL.
YR OCHR ARALL. Mewn perthynas a'r cyhuddiadau o or- lawnder ynglyn a'r llestri a gludai y milwyr adref o Dde yr Affrig, dywed pwyllgor yr ymchwiliad nad oedd y I Britanic' yn rhy lawn o gwbl, na'r ymborth yn afincii, oud fod y dynion eu hunain wedi heipu dad- blygiad anhwylderau yn eu mysg trwy gelu afiechyd. Am yr 'Orient,' dywedaut nad oedd ynddi hi ddigon o le i gysgu, a bod y ddisgyblaeth yn llae. Yr oedd arferion y ruilwyr yn aflan, alu hiaith yn íRidd.
CYNGOR PLWYF TALYLLYN.
CYNGOR PLWYF TALYLLYN. Cynhaliwyd yr uchod nos Lun diweddaf. Daeth gohebiaeth o'r Cyngor Dosbaith yn gofyn i'r Cyngor Plwyf droi y dwfr sydd yn dyfod o'r ffynon wrth ysgol Aberllefenni, i'r cae gyferhyn. Gohebiaeth 0 Gyngor Dinesig Dolgellau, a hysbysai eu bod yno wedi anfon llytliyr cryf at Gwmni Reilffordd Corris, yn galw ei sylw at y diffyg cyfleus- derau teithio ar y llinell hono yn ystod misoedd yr haf.—Daeth llythyr oddiwrth YB- grifenydd y cwmni uchod yn cydnabod der- byniad y ddeiseb a anfonwyd er's tro bellach; ac yn addaw rhoi y mater gerbron y cyfar- wyddwyr. Pasiwyd i anfon eto at y cwmni, i ofyn iddynt a ydynt bellach wedi rhoddi ystyriaeth i'r cwynion a wnaed.—Pasiwyd i hysbysebu am Tenders am wneyd gwaith dwfr yn ngwaelod Corris.—Talwyd 8s. 6c. am welliantau ar bont Aberllefenni; 3p. 13s. 6c. i Mr. Richard Owen am waith wrth gronfa ddwfr Penrhiw, a 19s. 9c. am ar- graffu, &c.
CYSTADLEUAETH NEW BRIGHTON-
CYSTADLEUAETH NEW BRIGHTON- Cynhaliwyd yr ail gvstadleuaeth ganu yn NhWr New Brighton, ddydd Sadwrn !-Prif gys^adleuaeth gorawl, agored i gorau o 75 (cymysg): 1, Cor St. Helens; 2, Blaenau Ffestiniog; 3, Cor Ynys Manaw. Corau meibion: 1, Manchester Orphans (Mr. W. S. Nesbitt); 2, Moelwyn. Cor Moelwyn oedd yr enillwyr y tro o'r blaen, a gorfu iddynt roddi y gwpan i fyny. Unawd Baritone, Arthur Davies, Cefn, Rhiwabon. Unawd Tenor, Edward Lloyd, Blaenau Ffes- tiniog. Deuawd, Mr. a Mrs. Eifion Jones, Garn Dolbenmaen.
CORRIS.
CORRIS. Cynhelir Dydd Diolchgarwcli am y cynhauaf yn yr ardaloedd hyn a'r cylch dydd Llun nesaf, Hydref 6ed. AT YR ARDALWYR -Dymuiiir hysbysu y bydd y masnachd ii yn cau am ddeuddeg o'r gloch prydnawn dydd Marcher, yn He dydd Iau, yn ystod mis Hydref. ENTERTAINMENT. — Heno (nos Fercher, Hydref iaf), yn Ysgol y Bwrdd, rhoddir Enter- tainment rhagorol gan Mr. D. M. Hughes, o'r America, gyda Pheiriant Siarad, a Magic Lantern. CLADDEDIGAETH.—Ddydd Mercher, Medi 24ain, cludwyd yr hyn oedd farwol i dy ei hir gartef 0 Mrs Evans, priod Mr. John Evans, Gwyndy, Esgairgeiliog; a daearwyd hi yn Mynwent Rehoboth. Cafodd gladdedigaeth luosog a pharchus. Gweinyddwyd wrth y ty, yn y capel, ac wrth y bedd gan y Parchn. J. Roberts, H. W. Parry (A.), Berwyn Roberts (W ), ac E. Afonwy Williams YR YSGOLION Nos.-Gwelwn fod y Bwrdd Addysg Sirol wedi adnewyddu y gallu sydd yn eu dwylaw i gario allan ysgolion nos o fewn y sir Hyderwn y cymerir y mater i fyny eto yn yr ardaloedd hyn ar ol rhai blynyddau o ddi. ffrwythdra. Enillodd Bryncrug iop. 105 9c. 0 rodd y flwyddyn ddiweddaf. ADDYSGOL-Oherwydd i Elwy ap Iforlwyddo yn Arholiad Bwrdd Canolog Cymru i fod yn ail yn y Sir (Trefaldwyn), daeth i'w ran heb ei cheisio, Exhibition gwerth 1 sp. y flwyddyn, am dair blynedd. AR DAITH.-Deallwn fod Mr. Howell J. Williams, L.C.C., yn awr ar ymweliad a'r Unol Dalauthau Preswylia ei ewythr, Mr. Howell Williams, yn West Bangor, Pa., ac yr oedd y Cynghorwr Williams yno y mis di- weddaf Dychwela i Lundain erbyn eisteddiad nesaf Cyngor Llundain y mis hwn. PERSONOL —Mae y Parch. John Thomas (W), yr hwn a wasanaethodd fel gweinidog yn y lie hwn ac yn nghylchdaith Machynlleth, tua phymtheg mlynedd yn ol, y dyddiau hyn ar ym g I ymweliad a'r ardal hon. Oherwydd sefyllfa ei iechyd, gorfodwyd iddo ymauael o Brydain am hinsawdd gynesach, a sefydlodd yn Victoria, Awstralia, lie yr erys ei briod a'i blant. Llaw- enydd gan ei gyfeillion oedd gweled ei fod yn mwynhau iechyd rhagorol, a deall iddo gael gyrfa weinitio.,aetliol Iwyddianus er pan ym- adawodd i'r ochr arall i'r byd —Mae Mr. David Wynne, LIanddewi. ger Llanrwst, wedi ei ben- odi yn Is-Athraw yn Ysgol y Bwrdd, Corris, yn lie Mr. W. Thomas Jones, yr hwn a aeth i Goleg y Brifysgol, yn Mangor.
UNDEB TONIC SOLFFA GOGLEOD…
UNDEB TONIC SOLFFA GOGLEOD CYMRU. Cynhaliwyd cyfarfod yr Undeb uchod yn Mhorthmadog, dydd Sadwrn, gyda llwyddiant mawr Yn y boreu yr oedd y cyfarfod yn Nghapel y Garth, Parch. Cynffig Davies, M A., L.T.S.C., yn llywyddu yn y prydnawn yn Salem, Parch. J R. Hughes yn y gadair ac yn y Tabernacl, y nos, Parch. Ross Hughes yn llywyddu. Darfu i Mr. J. Spencer Curwen, llywydd Coleg Tonic Solffa, Llundain, roddi gwers ar Gydgordiad i blant, a Mr D. Pryse Jones, L T.S..C, ar y Modulator,' tra y rhoes Mr. Walter Harrison M.A., Mus Bac., ysgrif- enydd y Coleg, wersi cyffredinol ar y I Cliro- matic Chords' ac ar rai Ffeithiau mewn cys- ylltiad ag Egwyddorion Swn ag y dylai pob cerddor eu gwybod Dadganwyd amryw o ddarnau gan g6r undebol o aelodau y gwa- anol gapeli, Mr. David Jenkins, Mus Bac., a'r Parch Cynffig Davies, yn arwain Cafwyd anerchiadau gwerthfawr gan y Parch. Cynffig Davies, Curwen, ac eraill.
ABERDYFI.
ABERDYFI. CYFARFOD DIOLCHGARWCH —Cynhaliodd Eglwys St Pedr, Aberdyfi, ei chyfarfod diolch- garwch am y cynhauaf, dydd Mawrth Y pregethwyr eleni oeddynt, y Parchn D. T. Hughes, Machynlleth, a D. R. Pugh, Towyn. Yr oedd cynulliadau lied dda yn bresenol. Gwnaed casgliadau yn ystod y dydd tuag at gymdeithas berthynol i'r Eglwys. PERSONOL. Mae Esgob Bangor yn aros yn bresenol yn ei breswylfod yn Pant Eidal, Aber- dyfi. DLRWEST.—Yn nghyfarfod y Gymdeithas Ddirwestol a gynhaliwyd yr wythnos ddiweddaf, rhoddodd Miss Mary Lewis, adroddiad o weith- rediadau y Gymanfa Ddirwestol yn Penrhyn- deudraeth. Cafwyd anerchiad hefyd gan y Parch. E Williams, Machynlleth.
[No title]
Terfyna tymor pysgota brithylliaid yn yr holl afonydd a'r llynau ar ELydref I af, Egyr Citwofror. Itifo nogit,
ATHRAWON A'R MESUR ADDYSG.
ATHRAWON A'R MESUR ADDYSG. Cafodd y Mesur Addysg ei gefnogi yn hur gyffredinol gan athrawon yr Ysgolion Eg: lwysig am ei fod yn darpar moddion i godi eu cyflogau. Nis gall fod gwithwvn^bind i godi eu cyflogau. Ond y ffordd biiodnl i wella eu sefyllfa ytfr iddvnt fod to aeth y cyhoedd. Tybia yr ysgolfeistriaid hyn eu bod yn cael mwynhau mwy o ryddid yn y sefyllfa y maent ynddi. Mewii llawer o aingylclnadatl ifiafei hyn yn wirl oblegid y miie yr ysgolfe str yll rlieolwr heftd. Dyma'r dynion sydd eisiau arian cyhoeddus heb reolaeth gyhoeddus, am eu bod eisiau cyflogau ttwch .gyilalr gallu dilyf^thair, Ar y cyfan gwell i'r ysgolfeisti- boidia ym- ddangos fel cefnogwyr y Mesur.
DAMWAIN OFNADWY CER PARIS.
DAMWAIN OFNADWY CER PARIS. 26 WEDI EU LLADD, SO Wim 14tr HANAFTT. Boreu dydd Sadwrn, aeth y gerbydres gyflym 0 Lille i Baris oddiar y rheiliau, with fyned gyda chyflymdra mawr, drwy orsaf Arlea. Ni byddai y gerbydres yn aros yno. Cyn belled ag y gwyddis yn awr, lladdwyd 26 o bersonau, ac anafwyd haner cant. Cymerodd y ddatawain le wrth ir gerbyd- res groetsi y pwyntiau. Nid oedd dratnor- iaid ymysg y rhai a laddwyd.
MARWOLAETH SOLA-
MARWOLAETH SOLA- Dydd Llun, caed hyd i Emila Zola, y nofelydd Ffrengig enwog, yn farw yn ei wely, wedi ei fygu gan nwy. R'oedd ei wraig hefyd yn ddiymwybod? ond mae hi'n gwella,
FFESTINIOG.
FFESTINIOG. DAMWAIN.—Tra yn dilyn ei orchwyl dydd lau. yn chwarel y Fotty, syrthiodd un Richard Roberts, Caeglas, Gellilydan, o uchder mawr, gan ddisgyn ar ei ben ar gareg, a derbyniodd niweidiau trymion mewn canlyniad. DEWIS BLAENORIAID. Mae Eglwys y Methodistiaid Calfinaidd yn y Tabernacl wedi bod"wrth y gwaith o ddewis ychwaneg o fl ien- oriaid. Y personau a ddewiswyd oeddynt Mri. John 0 Griffith, Meirion Terrace; a Hugh Roberts, Maenofferen. YSGOL Nos.-Mae Pwyllgor Addysg Gelf- yddydol wedi trefnu ysgol nos am y tymol nesaf, ac wedi cyflogi naw 0 athrawon hyddysg mewn naw o wahanol destynau priodol i'.r meibion a'r merched. Haner coron fydd y fee am y tymor. Disgwylir y bydd canoedd yn cymeryd mantais ar y cyfleusdra hwn i gyfoeth- ogi eu meddyliau.
PORTHMADOG.
PORTHMADOG. Mae Mr. David Griffiths, y Wharf, wedi an- rheguy Capel Coffadwriaethol ag Harmonium hardd a drudfawr. DYCHWEL.—Yr wythnos ddiweddaf, dycli- welodd Mr. Thomas Parry, Bank Place, wedi bod yn gwasanaethu yn Ne Affrica yn ystod y rhyfel, lie y cafodd ei anafu yn drwm. Deallwn y bydd oherwydd ei wasanaeth yn derbyn dwy fedal gan y Llywodraeth. TAN.—Boreu ddydd lau, canfyddwyd tin yn nghefn ty Cadben Nicholas, New Street. Daeth y frigid din yno yn fuan ond yn ffodus yr oedd wedi cael ei ddiftodd cyn iddynt gyraedd.
WESLEYAID GOGLEOD CYWRU.
WESLEYAID GOGLEOD CYWRU. Dydd Mawith, dechreuwyd ar weithrediadau cyfarfodydd cylliilol blynyddol Talaeth Wesley- aid Gogledd Cymru, yn nghapel Bathafarn. Rhuthyn. Yn yr hwyr, cynhaliwyd y cyfarfod cyhoeddus cyntaf, o dan lywyddiaeth Mr. J. Herbert Robeits, A.S. Traddodwyd areithiau gan y Parch. Rowland Rowlands ar Ddirwest yn y Teulu gan y Parch. T. J. Humphreys ar | Ddirwest yn ei gysylltiad a. swyddi 0 ymddiried;' a chan y Parch. T. Hughes ar Ddirwest a Sefydliadau Addysgol.' Dydd Mercher, penderfynwyd cynal cyn- hadledd ddirwestol yn Mlaenau Ffestiniog, yn Nhachwedd, a gwahodd pregethwyr a lleygwyr yno. Heb fod dim ond un yn erbyn, derbyniwyd y penderfyniad a ganlyn :—' Fod y gynhadledd hon, sydd yn cynrychioli Wesleyaid Gogledd Cymru, yn dymuno rhoi pwys ar yr angenrheid- rwydd hollol o ddangos i aelodau Seneddol y sefyllfa anheg y mae'r Mesur Addysg fel y mae yn awr yn dodi Ymneillduwyr ynddi, ac hyd oni pharcher hawliau cydwybod, y mae'r gyn- hadledd yn ymrwymo i arfer pob moddion cyfreithlon i rwystro pasio y Mesur, a phe gwthiai'r Llywodraeth ef drwodd heb orchymyn gan yr etholwyr, y mae'r gynhadledd yn anog ei phobl i wrthsefyll a'i wneyd yn ofer ymhob modd dichonadwy.' Cyflwynodd y Parch. J. Humphreys adrodd- iad Cronfa'r Ugeinfed Ganrif. Dangosai fod I3,327p. 12s. 5c. eisoes wedi eu casglu, a bod 2,ooop. eto i'w casglu er cael y swm a addawyd.
MEIFOD.
MEIFOD. Nos Wener diweddaf, cynhaliwyd yn ysgoldy y pentref yma, gyfarfod yn gwrthwynebu y Bil Addysg sydd yn awr gerbron yn y Senedd. Pasiwyd penderfyniad ein bod fel Ymneilldu- wyr yn ei wrthwynebu. Cynygiwyd gan y Parch. R. T. Richards (W.), eiliwyd gan y Parch. Ifor Griffith, Llanfair (A.), ac ategwyd gan ein haelod dros y sir, Mr. Humphreys Owen, y Parch. J. Evans (M C ), Llanfair, a Mrs. Humphreys-Owen. Yn absenoldeb y cad- eirydd penodedig, Dr. Humphreys, Llanfair, cymerwyd y gadair gan y Parch. E. Griffith, M C. Cynulliad lluosog, areithiau grymus ac i'r pwynt.
DAMWAIN AR FYNYDD FFESTINIOC.
DAMWAIN AR FYNYDD FFESTINIOC. Prydnawn Sadwrn, fel yr oedd David Roberts, Mill House, Ysbyty Ifan, yn d'od dros y mynydd i gyfeiriad Ffestiniog, gyda throl a cheffyl a llwyth o ffrwythau, aeth yr anifail yn aflywodraethus, dechreuodd gicio. Torodd rhai p'r ger, ac o ganlyniad derbyn- iodd Mr. Roberts niweidiau trymion i'w goes, ei ben, tt'i ysgwydd, oddiwrth y codwm a gafodd. Hefyd, Mrs. Roberts a anafodd ei gwyneb a manau eraill, ac un o'r plant, ond diangodd y llall yn iach. Caed cyn- orthwy teulu Pont yr Afon Gam, y rhai a gawsant y meddyg i fyny o Llan Ffestiniog, yr hwn a orcliyuiyuodd iddynt gael eu dwyn i Ysbyty Ifau aitmu ceibyd eauedig.
MR. KENSIT.
MR. KENSIT. Mae Mr. Kensit, y gwrth-ddefodwr, a dry wanwyd yn ei lygad gan rywun a chyn nos Iiu, yn Birkenhead, ar ol bod yn anercli cyfarfod, yn well, ond nid yw eto'n medvu agor ei lygaid.
DIFROD MAWR CAN DAN.
DIFROD MAWR CAN DAN. CoIiLED 0 DDFIWCF Mil, o BUNAU. Torodd tân dyehrynllyd nllan ddydd luu, yn ngweithfeydd Cwmlli Peirianyddol y Northern, King's Cross, Halifax. Yr oedd y ittaiaati wedi cymeryd gafael llawn pan gyrhaeddodd brigfld tân, a dinystriwyd yn hollol y man lie y gwnaed y pdrianau. Din- ystriwyd stoc enfawr o arfau a phethau eraill Buwyd yn alluog i achub un ochr, ynghyd air terwtfdydd a'r lie y cedwid y peiriant. Diau y cyrhaedda y golINcl oddeutu deng mil 0 bunau.
Y WIRDDON DAN ORFODAETH.
Y WIRDDON DAN ORFODAETH. Mae'r llysoedd Gwjddelig yn brysur bob dydd gyda'r gwaith o wrando at vi-lyniadaii y Llywodraeth yn erbyn aelodau Seneddol, golygwyr a pherchenogion newyddiaduron, ae eraill. Cyfyd yr helynt o gwestiwn y tir < a'r rheswm am dano ydyw diffyg y Llywodraeth yn carlo allan Fesur Tir i wneyd y tenantiaid yn bvi-chenegion ar eu ffermydd. Y mae y gyfraith orfodol mewn grym yn Dublin ei hun, a'r holl Ynys yn ferw drwyddi, o herwydd methiantwch y Weinyddiaeth bresenol i'w llywodraethu ai egwyddorion cyfiawn a theg.
Y GYNHADLEDD ECLWYSIC YN ABERMAW.
Y GYNHADLEDD ECLWYSIC YN ABERMAW. Dydd Gwener, cynhaliwyd cynhadledd flynyddol clerigwyr a chynrychiolwyr lleygol Esgobaeth Bangor yn yr Abermaw. Llyw- yddid y ddwy gynhadledd gan yr Eagob. Yn nghwrs ei araeth agoriadol, ymdriniodd yr eagob, yn fyr, a'r ddau bwnc oedd wedi cael eu gosod i lawr i siarad arnynt; set y Mesur Addysg, y cyflenwad ac addysgiad ymgeiswyr am gael eu hordeinio. Traddodwyd anerchiadau ar y pwnc cyntaf gan yr Archddiacon Morgan, y Canon Brown- rigg, y Canon Fairchild, ac eraill. Awgrym- wyd fod y gynhadledd hon yn mabwysiadu penderfyniad, yn corffori ei golygiadau, gyda'r amcan o grythau dwylaw y Llywodraeth ond dywedodd yr esgob nad oedd y rheolau yn caniatau iddo 6sod nnrhyw benderfyniad ger- bron y gynhadledd. Agorwyd y ddadl ar y cyflenwad 0 ymgeis- wyr am urddau sanctaidd gan y Prifathraw Bebb 0 Goleg Llanbedr-pont-Stephan; a chynv erwyd rhan gan y Parchn, H. L. James, rheithor Llangefni; Archddiacon Williams, E Davies, Arthog, a Mr. Ignatius Williams.
HIRNANT, MALDWYN.
HIRNANT, MALDWYN. MARWOLAETH rural YMAFIAT* CODWM.—Ar ol gorphen eu diwrnod gwaith ;gyda'r cynhauaf, aeth amryw o landau yr ardal i gae, i chwareu ymaflyd codwm. Yn eu plith yr oedd llanc o'r enw Edward Owen, mab fferm Nanteinion. Aeth ef a John Edwards, mab fferm y Frwynen, at y gwaith 0 ymaflyd codwm; ac wedi bod wrthi am amser wyneb-yn-wyneb, cytunasant i droi eu cefnau- ar eu gilydd, a chydio yn mreichiau eu gilydd. Yn fuan, darfu i Edwards daflu Owens dros ei ben, pan y cwympodd ar ei ben ac y gwaeddodd, Yr ydych wedi fy Uadd Nis gallasai symud llaw na throed. Cariwyd ef i'r Frwynen, a chyrohwyd meddyg ato ar unwaith, yr hwn a ddywedodd iddo dderbyn niwed i'w feingefn, a dyua y rheswm paham nad allasai symud. Bu fyw am oddeutu pedair awr ar hugain, pryd yrboddodd angeu derfyn ar ei boenau. Cynhaliwyd trengholiad ar y oorph y rheithfarn oedd 'Marwolaeth ddamweiniol.'
YNADLYS TOWYN.
YNADLYS TOWYN. Dydd Gwener, gerbron H. H. Jones, Ysw., a J. C. Roberts, Ysw. — Dirwywyd Charles Tompkins Aberdyfi, am fod yn feddw a chanddo getfyl a chert dan ei ofal.—Dirwywyd Rees Thomas, LUyngwril, i 10s. a'r costau am ddal gwichiad cochion o dan y maintioli a ganiateir yn ol rheolau'r Bwrdd Pysgota.—Anfonwyd Joseph Jones, Caerdydd, i garchar am fis am gardota, a rhwygo'i ddillad pan ddaliwyd ef.
GYNGERDD ELUSENCAR MADAME…
GYNGERDD ELUSENCAR MADAME PATTI. Un o brif ddigwyddiadau cerddorol y dyddiau hyn ydoedd cyngerdd Madame Patti (y farwnes Cedestrom) yn Aberhonddu, er budd yr ysbyty, dydd Mercher, Medi 3ydd. Darparodd raglen aruchel, yn cael ei chario allan gan foneddigion a boneddigesau urddasol, sef:—y Chwiorydd Mariame a Clara Eislers ar y deylyn a'r crwth; Mr. Stanley (Baritone); a W. Trevor Evans (Tenor); gyda'r fyd-enwog Madame Adelina Patti. Yr arweinydd a'r cyfeilydd ydoedd Mr. Wilhelm Gantz.
CRICCIETH.
CRICCIETH. CENADOL.—Yn Beren, y Sul, caed pregeth Seisnig rymus gan Mr. Sydney Black, Fulham Cross Christian Mission. LLWYDD.—Mae Mr. Bowen, mab i Mr. Bowen, fferyllydd, wedi pasio ei arholiad rhag- arweiniol fel meddyg yn Nublin gyda chanmol- iaeth uchel.
LLANBEDR, CEREDIGION.
LLANBEDR, CEREDIGION. MARWOLAETH HEN FRODOR.—Prydnawn dydd Llun, canfyddwyd Mr. J. Jones, Pleasant Hill, yn farw, yn ei ardd yn ymyl y ty. Yr oedd yn 84 mlwydd oed; ac yr oedd yn ym- ddangos yn ei iechyd arferol y boreu hwnw. Bu yr ymadawedig yn ngwasanaeth Coleg St. David am oddeutu triugain mlynedd PRIODAS.-Dydd Iau, yn Eglwys St. Peter, priodwyd Mr. T. Edwin Daveis, Bridge Street, a Miss Kate Joneb, Mitre Place, Pwllheli. Gweinyddwyd gan y Parch. J. Edwin Davies, Arthog (brawd y priodfab), yn cael ei gynorth- wyo gan y Parch W. J Evans, B.A curad. iLt
vpjo be bi at tb a it.
vpjo be bi at tb a it. COFEB Y PROFFESWR A. W. HUGHES. Dymunir ar i'r casglyddion at y Gofeb uchod fyned o amgylch yn ystod y mis hwn (Hydref), a dwyn i mewn i'r Pwyllgor a gynhelir ddiwedd y mis yr holl addewidion a'r llyfrau. Yr ydym yn awr yn teimlo fod pwnc y gofeb uchod wedi bod yn ddigon hir o flaen yr ardalwyr i roddi cyfleus- dra i bawb a fwriadent danysgriflo ati roddi eu haddewidion a'u tanysgrifiadau. Erfynir am bob cydweithrediad er dwyn yr hyn a amcenid i der- fyniad buan, cyn diwedd y flwyddyn hon. 11, S, ftosjsftp, 4
STREtC Y MWNWYR YN AMERICA.
STREtC Y MWNWYR YN AMERICA. Goi'iiftl'iwyljwr v Central News o New York dydd Mawrui' it i'r mwnwyr sydd at streic droi i ddinvgt!Íq CHofa Mount Carmel lydd TIun, gan guroJuiS dyn Oftdd b. tw yn U ndebwr i farwolaeth.
f ARCHN ADDEnD.#
f ARCHN ADDEnD. # MARCHNAD YD LERPWL, Medi 30ain. ITen wenith yn sefydlog, gwenith newydd ie. T can'pwys is. Galw cymedrol. Gwenith Callffoitt*- aidd, o 6s. 5c. i 6s. y canpwys. BueneB bychan a wnaed mewii blawd, ond dim gwahaniaeth yn y prisiau. Ceirch a blawd ceirch yn dawel, ac yr oeddynt radd vn is. Galw cvmedrol am indrawn. MARCHWAPOEDD ANWKILIAID. Llundain.-Gwartheff.- Y cyflenwad o warthejj ychydig- yn well, ond araf oedd y fasnach er fod f cigyddion yn prynu am brisiau is. Gwartheg Devon o 4s. lle. i 5s.; Ysgotaidd, o 5a. i 5s. 2'0: Hereford o 4s. llc.Ji 5s., yr wyth pwys. DeftJitl-e Marwaidd oedd y fasnach i fyllt a mamogau, a'r prisiau lawn 2c. yr wyth pwyø is, oddieithr am rai gwir dda. Leicester, Medi 27ain.-Nifer gweddol o br wy-w yn y farchnad, a dangosiadmawr ofustych at bori, am ba rai yr oedd galw da. Y rhai byrgorn ROleU, o 17p. i 19p.; Cymreig, o lip. i 16p.; bnchod m hefirod cyflo, o 20p. i 24p.; bnchod a heifrod swynop, 8p. 10s. i 12p. Dan y morthwyl y gwertbid y defaid. Mamogau at fagu, o 40B. i 47B. 60.; WJU o 23s. i 28s. y pen.
Advertising
SALE FAWR FLYNYDDOL RICHARD REES, Paris House, Machynlleth. Gwerthu Allan y Gweddill o'r Stoc Haf, GYDA GOSTYNGIAD MAWR, Gwneir gostyngiad yn yr holl Stoc yn ystod y Gwerthu Allan. Y mae yr holl Stoc yn Newydd^ Ffasiynol, ac o'r Gwneuthuriad Goreu. Rhoddir BARGEINJON GWIRIONEDDOL Dyma gyfleusdra rhagorol i gael Dillad yn rhad. Oherwydd amrywiaeth a chytlawn- der y Stoc, nis gellir rhoddi rhestr o honynt. SALE WIRIONEDDOL HYO DDIWEDD Y MIS* Ni cha neb ei siomi mewn Gwerth nac yn Mhris y nwyddau. READY MADES, DILLADAU PAROD! I Ddynion, Bechgyn, a Phlant. Y mae genym Stoc anferth o bob math. PR I N T S-Cano*edd o latheni at Ddresses tk Blouses 0 3!c. y llath i fyny. DRESSES—Canoedd o latheni o'r nwyddau diweddaraf, 2tc. y llath i fyny. HETIAU GWELLT—Canoedd o Hetiau Merched, Dynion, a Phlant, i'w gwerthu allan am lai na haner eu gwerth. Hefyd, Carpets, Oilcloths, Mackintoshesi Umbrellas, &c. Ifir Nid 08S le i fanylu. Deuwch yn fuaa. GREAT CLEARANCE SALE Of Summer Goods at PARIS HOUSE, MACHYNLLETH. Great Bargains Will Be Offered. Nid oes dim amheuaeth nad EASINE ydyw y Meddyglyn goreu at Gur mewn Pen, Ddanodd, Neuralgia, Tic, Anwyd yn y Pen, A phob math o boen yn y pen. Dyma dystiolaethau pwysig yn profi y ffaith ;—Dyma ddywed y Parch. R. Peria Williams, Llandudno Mr. Hugh Jones. Anwyl Syr,—' Y Feddyg. iniaeth fwyaf effeithiol a gefais erioed at wella Cur mewn Pen, ydyw yr I Easine' a wneir genych chwi. Mae yn effeithio yn gyflym iawn. Gwellhaodd un o honynt gur yn fy mhen mewn ychydig amser.' Dywed Mr. John Smith, Ash St., Southport, —' Easine is a capital remedy for Neuralgia. Dywed Mr. Parry Edwards, Ty'r capel Llanfechell, Mon. :Cymeradwyaf Easine bob amser at y Neuralgia.' Mr. R. C. Jones, Pentrefelin, Llangedwyn ddywed:— Wedi rhoddi prawf ar Easine' 'rwyfyn gwybod beth ydyw bod am fisoedd heb y Neuralgia, pan o'r blaen yr oedd yn dyfod ataf yn fynych iawn. Yn ddiddadl, dyma'r feddyginiaeth oreu at y Neuralgia. Rhoddais ddds i gyfaill at y ddanodd cafodd esmwythad buan, ar ol dioddef am ddyddiau. Rhoddais un arall i berthynas at y Neuralgia, cafodd waredigaeth lwyr a hollol Mae yn blesergenyf ei gymeradwyo i bawb sydd yn dioddef oddiwrth y cyfryw boenau.' Gellir rhoddi dwsinau o dystiolaethau i'r 4 Easine. Gofynwch i'ch Fteryllydd neu eich Grocer am dano, is. y paced. Yn gyfanwerth oddiwrth j Mri. David Jones & Co., Liverpool, neu trwy y post am is. oddiwrth HUGH JONES. M.P.S. Chemist & Druggist, Medical H&ll, BL. FF&8TUUQQ<
TYNU YN OL NEU DDADGORPHORIAD,
sydd yn cydfyned ag nwchafiaeth glerigol. Nid yw y rhai cyfarwydd mewn addysg yn gweled dim yn nhrefniant v Mesur all ddwyn y genedl i lefel ein gwith-ymgeiswyr tramor. Teimla yr Ymneillduwyr y dygasedd cliwer- waf ato, am ei fod yn ddyrnod ar eu breintiau cysegredig o gydraddoldeb crefyddol. Mae gelynion y Mesur yn 11 u mawr, a'r hyn sydd yn eisiau yw cydg-rynhoi yr holl alluoedd hyn, fel y sierlieir effeithiolrwydd a chyf- iawnder. Rhaid parhau i gynhyrfu a galw am i'r Mesur gael ei dynu yn ol neu ddad- gorphori y Senedd. Mae'n debyg y bydd i'r Llywodraeth, pan gyferfydd y Ty, geisio rhanu eu gwrthwynebwyr trwy ildio ar ryw bwyntiau. Ond mae perygl mewn dyfod i unrhyw gymod a hwy. Ni ddylid derbyu dim Uai na llawn reolaeth y trethdalwyr ar holl drefniant addysg elfenol.